Giáo án Ngữ văn 9 bài 5: Hoàng Lê nhất thống chí hồi thứ mười bốn (trích)

Hoàng lê nhất thống chí ( hồi 14)
Ngô gia văn phái
A.Mục tiêu :Học xong bài này, hs có được :
1. Kiến thức .
- Cảm nhận được vẻ đẹp hào hùng của người anh hùng dân tộc Nguyễn Huệ trong chiến công đại
phá quân Thanh.
2. Kĩ năng .
- Hiểu sơ bộ về thể loại và giá trị nghệ thuật của lối văn trần thuật kết hợp miêu tả chân thực ,
sinh động .
3. Thái độ : Tự hào , trân trọng vẻ đẹp của người anh hùng dân tộc .
B. Chuẩn bị : Thầy – trò soạn bài, tranh ảnh minh họa, bài tập bổ trợ …
C. Tiến trình dạy học .
1. Ổn định :
2. Kiểm tra :
- Xã hội thời Lê- Trịnh qua đoạn trích ‘’Truyện cũ trong phủ Chúa Trịnh’’ ?
3.Bài mới :

I.Giới thiệu tác giả, tác phẩm :
1. Tác giả.
? Những hiểu biết của em về tác giả
Ngô Gia văn phái ?

-Ngô Gia Văn Phái : Nhóm tác giả thuộc dòng họ
Ngô Thì -Thanh Oai – Hà Tây .
-Hai tác giả chính : Ngô Thì Chí– Ngô Thì Du.
2. Tác phẩm :

? Những hiểu biết của em về tác phẩm ? -Viết bằng chữ Hán , là tiểu thuyết lịch sử theo lối
chương hồi .
-Tất cả 17 hồi .
II. Đọc, hiểu chú thích, đại ý, bố cục:

1.Đọc, chú thích .

TaiLieu.VN

Page 1


GV hướng dẫn HS đọc bài ,tỡm hiểu.

2.Đại ý , bố cục .
* Đại ý : Đoạn trích miêu tả chiến thắng lẫy lừng
của vua Quang Trung , sự thảm bại của quân
tường nhà Thanh , và số phận lũ vua quan phản
nước , hại dân .

? Tìm đại ý và bố cục của đoạn trích ?

* Bố cục : 3 phần .
-Đoạn 1: Từ đầu -> Mậu Thân 1788.
- Đoạn 2: Tiếp -> kéo vào thành .
- Đoạn 3: Còn lại .
III. Tỡm hiểu văn bản:
1.Hình tượng người anh hùng Nguyễn Huệ .
- Con người hành động mạnh mẽ , quyết đoán .
* Nghe tin giặc đã đánh đến Thanh Long ->
Không nao núng .

? Qua đoạn trích tác phẩm em cảm nhận
về hình ảnh người anh hùng dân tộc
Quang Trung Nguyễn Huệ như thế

nào ?

+ Trong vòng hơn 1 tháng : làm nhiều việc lớn
‘’lên ngôi hoàng đế , đốc suất đại binh , mở cuộc
duyệt binh …’’
-Trí tuệ sáng suốt , nhạy bén :
Phân tích tình hình thời cuộc và thế tương quan
giữa ta và địch , trong việc dùng người .
- ý chí quyết thắng và tầm nhìn xa trông rộng

GV có thể để cho HS phát biểu tự do, -Tài dụng binh như thần .
hướng phân tích chủ yếu theo trục dọc - Hình ảnh lẫm liệt trong chiến trận.
của toàn đoạn trích .
-> Là người tổ chức và là linh hồn của chiến công
vĩ đại .
*Quan điểm của tác giả : Tôn trọng sự thực lịch
?Những chi tiết đó thể hiện quan điểm sử và ý thức dân tộc .
của tác giả như thế nào ?

4.Củng cố : - GV khái quát nội dung bài học, HS làm bài tập trắc nghiệm
5. Hướng dẫn:

- Nắm nội dung bài .
- Chuẩn bị phần tiếp theo .

TaiLieu.VN

Page 2

Hoàng lê nhất thống chí ( hồi 14)
( Tiết 2)

Ngô gia văn phái

A.Mục tiêu cần đạt : Học xong bài này, hs có được
: 1.Kiến thức : - Tiếp tục khai thác đoạn trích .
- Hiểu được sự thảm bại của bọn xâm lược và số phận của lũ vua quan phản dân hại nước
2. Kĩ năng .
- Hiểu sơ bộ về thể loại và giá trị nghệ thuật của lối văn trần thuật kết hợp miêu tả chân thực ,
sinh động .
3. Thái độ :
- Lên án bọn xâm lược , lũ vua quan hại nước .
B. Chuẩn bị . Thầy – trò soạn bài…
C Tiến trình dạy – học .
1. Ổn định :.
2. Kiểm tra :- Vẻ đẹp của hình tượng Nguyễn Huệ qua đoạn trích ?
3. Bài mới :

2. Sự thảm bại của quân tướng nhà Thanh.
? Sự thảm bại của quân tướng nhà * Tôn Sĩ Nghị .
Thanh thể hiện qua nhân vật Tôn Sĩ -Kéo quân sang An Nam là nhằm những lợi ích
Nghị như thế nào ?
riêng , lại không muốn tốn nhiều xương máu .
-Là tên tướng bất tài , kiêu căng , chủ quan khinh
địch.
? Khi quân Tây Sơn đánh đến nơi, -Khi quân Tây Sơn đánh tới nơi : Tướng sợ mất mật
quân tướng nhà Thanh được miêu tả , không kịp mặc áo giáp , chuồn trước.Quân hoảng
ntn ?
hồn xô đẩy nhau rơi xuống sông mà chết .

-> Mạnh ai nấy chạy .
3. Số phận thảm hại của bọn vua tôi phản nước
hại dân .
- Lê Chiêu Thống và bầy tôi đã vì lợi ích riêng mà
đem vận mệnh dân tộc đặt vào kẻ thù .Họ phải chịu
? Số phận bi đát của vua tôi Lê Chiêu nỗi nhục của kẻ đi cầu cạnh , kết cục phải chịu
TaiLieu.VN

Page 3


Thống phản nước , hại dân đã được chung số phận bi thảm của kẻ vong quốc .
miêu tả như thế nào ?
+’’Đưa thái hậu ra ngoài’’
+Chạy bán sống bán chết .
+Cướp thuyền dân .
+ Mấy ngày không ăn …->chảy nước mắt .
-Khi đã chạy sang Tàu : cạo đầu , tết tóc , ăn mặc
giống như người Mãn Thanh , gửi nắm xương tàn
GV có thể giới thiệu thêm về Lê nơi đất khách quê người .
Chiêu Thống .
4. Nhận xét nghệ thuật .
-Kể chuyện xen miêu tả sinh động , cụ thể, gây ấn
tượng mạnh .
-So sánh 2 đoạn văn miêu tả 2 cuộc tháo chạy .
? Nhận xét lối văn trần thuật ?

+ Phần b : Nhịp điệu nhanh , mạnh , hối hả , hàm
chứa sự hả hê sung sướng của người thắng trận .

+ Phần c: Nhịp điệu chậm -> giọt nước mắt -> âm
? Ngòi bút của tác giả khi miêu tả 2 hưởng ngậm ngùi , chua xót
( cựu thần nhà Lê
cuộc tháo chạy có gì khác biệt ?
trước sự sụp đổ không tránh khỏi của vương triều ).
? Giải thích vì sao có sự khác biệt III.Tổng kết . ( Ghi nhớ SGK)
đó ?
GV gọi HS đọc ghi nhớ .

IV. Luyện tập.
Viết một đoạn ngắn miêu tả lại chiến công thần tốc
đại phá quân Thanh của vua Quang Trung .

? Thực hiện yêu cầu phần luyện tập.

4.Củng cố : - GV tóm tắt các giá trị của văn bản...
5. Hướng dẫn : - Nắm nội dung bài .
- Soạn bài tiếp theo: Sự phát triển của từ vựng

TaiLieu.VN

Page 4