Phân tích đặc điểm tư bản độc quyềm. Ý nghĩa của việc áp dụng quy luật giá trị vào tình hình kinh tế Việt Nam hiện nay

WELCOME


Nguyên lý cơ bản của Mác-Lênin
Nhóm: Những người bạn mới (NewFriends)
GV: Phạm Thị Yến
Nội dung: Những đặc điểm cơ bản của CNTB độc quyền. Rút ra ý nghĩa đối
với việc phát triển nền kinh tế hàng hoá ở Việt Nam hiện nay


Friends:
STT

Tên

Chức vụ

Phân Công

1

Dương Phước An

Nhóm trưởng

Soạn thảo PP
Kiếm nội dung

2

Hoàng Thuỵ Bảo An

3

Trần Thị Việt Anh

Kiếm nội dung

Thư ký

Soạn thảo PP
Kiếm nội dung

4

Mai Thị Phương Anh

Kiếm nội dung

5

Đặng Trần Huyền Anh

Kiếm nội dung

6

Vũ Đặng Quốc Hoàng

Kiếm nội dung

7

Nguyễn Lê Gia Huy

Kiếm nội dung

8

Trần Trịnh Trần Huy

Kiếm nội dung


Khái niệm:
•

CNTB độc quyền là CNTB trong đó ở hầu hết các ngành, các lĩnh vực của nền kinh tế tồn tại các tố
chức tư bản độc quyền và chúng chi phối sự phát triển của toàn bộ nền Kinh tế.

•

CNTB tự doCNTB độc quyền


Nguyên nhân
1)

Sự phát triển của lực lượng sản xuất dưới tác động của KH-KT

2)

Những thành tựu khoa học mới xuất hiện (30 năm cuối TK19)

3)

Sự tác động của các quy luật kinh tế CNTB

4)

Cạnh Tranh khốc liệt

5)

Cuộc khủng hoảng kinh tế năm 1873


Sự phát triển dưới tác động KH-KT
Đẩy nhanh quá trình tích tụ, tập chung sản xuất
Các xí nghiệp có quy mô lớn ra đời


Thành tựu

H2SO4

Lò luyện kim mới

Máy dệt

Sự tác động
•

Sự tác động các quy luật kinh tế như quy luật giá trị thặng dư, quy luật tích luỹ,.. Ngày càng mạnh
mẽ làm biến đổi cơ cấu kinh tế của xã hội CNTB

•

Phát triển KHBiến đổi cơ cấu kinh

KT
+

•

Quy luật kinh
tế TBCN

tế theo hướng tập
chung sản xuất


Cạnh tranh
•

Sự cạnh tranh khốc liệt khiến các nhà tư bản phải cải tiến kỹ thuật, tăng quy mô để thắng thế

•

Đồng thời khiến các nhà tư bản vừa và nhỏ bị phá sản vì cạnh tranh không lại.


Click icon to add picture
Khủng hoảng kinh tế năm
1873

•

Cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu năm 1873
trong toàn bộ thế giới TBCN làm phá sản hàng
loạt các nhà tư bản vừa và nhỏ, các xí nghiệp
lớn bị thất thoát

Quá trình tích
Ít cạnh tranh

tụ, tập trung tư
bản

Phá sản hàng
loạt


”...Cạnh tranh tự do đẻ ra tập trung sản xuất và sự tập
trung sản xuất này, khi phát triển tới một mức độ nhất
định, lại dẫn đến Độc quyền...”


Năm đặc điểm kinh

Đặc điểm quan trọng

tế cơ bản

nhất
•

Tích tụ

Bởi nó chính là nguyên nhân

•
•

Tập chung sản xuất và các

hình thành và quyết định đến

tổ chức độc quyền

tính chất của CNTB Độc quyền

Tư bản tài chính và bọn đầu
sỏ tài chính

•

Xuất bản tư sản

•

Sự phân chia thế giới về

V.I.Lenin
(22/4/1870 – 22/4/2012)

kinh tế giữa các tổ chức độc
quyền

•

Sự phân chia thế giới về

Cạnh tranh tự
do

Độc quyền

lãnh thổ giữa các cường
quốc để quốc
Tích tụ và tập
chung sản xuất


Sự tập trung sản xuất và
Các tổ chức độc quyền

• Trong những năm 1900 các nước TBCN Mỹ, Pháp, Anh đều có tình trạng, các xí
nghiệp lớn tuy chỉ chiếm 1% tổng số xí nghiệp nhưng lại sở hữu ¾ số máy hơi nước

và điện lực, gần ½ số công nhân và sản xuất ra 50% tổng số sản phẩm trên thị
trường

• VD: Standard Oil (dầu mỏ), General Electric (tập đoàn đa ngành), Ford (oto)


VD: 1904, Standard oil chiếm 91% công nghiệp sản xuất dầu của Mỹ.
1911, Bộ tư pháp Mỹ ra lệnh phân rã công ty thành 34 công ty nhỏ.


Ít xí
nghiệp

Thoả hiệp
Khó đánh
bại nhau



CARTEL
•

Các nhà tư bản thoả thuận thống nhất với nhau về giá cả, quy mô sx, thị trường tiêu thụ,...

•

Những thành viên của cartel vẫn độc lập về sx và thương nghiệp

•

Vì thế Cartel là liên minh không vững chắc


SYNDICATE
Tổ chức độc quyền cao hơn, ổn định hơn Cartel. Trong đó việc tiêu thụ sản phẩm do một ban quản trị
chung đảm nhiệm, Nhưng vẫn độc lập về sản xuất


TRUST
•

Là hình thức độc quyền cao hơn Carte và Syndicate. Thống nhất cả việc sản xuất, tiêu thụ, kỳ hạn
thanh toán đều do một bản quản trị quản lý. Các nhà tư bản trở thành những cổ đông thu lợi nhuận
đưa theo số lượng cổ phần


CONSORTIUM
Là hình thức tổ chức đôc quyền có trình độ và quy mô lớn hơn các hình thức độc quyền trên. Tham
gia vào Consortium không chỉ những xí nghiệp lớn mà còn những Syndicate, Trust thuộc các ngành
khác nhau nhưng liên quan với nhau về kinh tế, kỹ thuật, vật liệu,...


Tư bản tài chính và bọn đầu sỏ tài chính
•

Sản xuất trong ngành công nghiệp được tích tụ ở mức độ cao, phát triển quy mô lớn

•

Các ngân hàng nhỏ không đủ khả năng phục vụ

•

Các ngân hàng nhỏ tan rã hoặc sát nhập với ngân hàng lớn hơn

Tổ chức độc quyền ngân hàng ra đời 


p

iệ
Xí ngh
yền
độc qu

Ng
độ

ân

cq

uy

hà
ền

Tư bản tài chính

Phát triển

Đầu sỏ tài chính

ng


«Chế độ tham dự»

Công
Công ty
ty cháu
cháu
Công
Công ty
ty con
con
Công
Công ty
ty cháu
cháu
Công
Công ty
ty mẹ
mẹ

...
...

...
...

Công
Công ty
ty cháu
cháu
Công
Công ty
ty con
con

...
...
Công
Công ty
ty cháu
cháu

Nhờ chế độ tham dự và phương pháp tổ chức tập đoàn theo kiểu mắt xích này, một lượng nhỏ nhà tư bản lớn có thể khống chế và điều
tiết một lượng tư bản lớn hơn nhiều lần


Xuất khẩu tư bản
•

Là việc đưa tư bản ra ngoài cho vay hoặc đầu tư kinh doanh nhằm kiếm thu lời từ nước ngoài

•

Hình thức đầu tư

•

Hoạt động (trực

Cho vay (gián

tiếp)

tiếp)

Chủ sở hữu tư bản

Nhà nước

Tư nhân