Giáo án Ngữ văn 9 bài 23: Cách làm bài nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích)

CÁCH LÀM BÀI NGHỊ LUẬN VỀ TÁC PHẨM TRUYỆN
( HOẶC ĐOẠN TRÍCH)
A.Mục tiêu cần đạt:
-Biết cách viết bài nghị luận về tác phẩm truyện hoặc đoạn trích theo đúng các yêu cầu của kiểu
bài.
-Rèn kĩ năng thực hành các bước khi làm bài nghị luận về tác phẩm truyện hoặc đoạn trích, cách tổ
chức, triển khai các luận điểm.
-Rèn luyện tư duy tổng hợp và phân tích khi viết văn bản nghị luận.
B. Chuẩn bị:
Bảng phụ
C.Tổ chức các hoạt động dạy và học
1. Tổ chức:
2. Kiểm tra: Thế nào là nghị luận về tác phẩm truyện hoặc đoạn trích?
3.Bài mới:
* Hoạt động 2: Hình thành khái niệm
Đọc 4 đề trong SGK

I.Đề bài nghị luận về tác phẩm truyện
hoặc đoạn trích
a, Đề bài: 4 đề

Câu a:Các đề bài trên đã nêu ra những b, Nhận xét:
vấn đề nghị luận nào về tác phẩm -Câu a: Các đề bài trên nghị luận về:
truyện?
Đề 1: Nghị luận về thân phận người phụ
nữ trong xã hội cũ.
Đề 2: Nghị luận về diễn biến cốt truyện
Đề 3: Thân phận Thuý Kiều trong đoạn
trích
Đề 4: Đời sống tình cảm trong chiến
tranh.

-Câu b:
Câu b:Các từ “suy nghĩ, phân tích” trong
đề bài đòi hỏi bài phải làm khác nhau +Giống nhau: đều là nghị luận về tác
phẩm truyện hoặc đoạn trích.
như thế nào?
+Khác nhau:
“suy nghĩ” là xuất phát từ sự cảm, hiểu
TaiLieu.VN

Page 1


của mình để nhận xét, đánh giá tác
phẩm.
“phân tích” là xuất phát từ tác phẩm (cốt
truyện, nhân vật, sự việc, tình tiết) để lập
luận và sau đó nhận xét, đánh giá tác
phẩm.
II.Các bước làm bài nghị luận về tác
phẩm truyện (hoặc đoạn trích)
*Đề bài:
Suy nghĩ về nhân vật ông Hai trong
truyện ngắn Làng của Kim Lân.
1.Tìm hiểu đề:
-Yêu cầu:nghị luận về nhân vật trong tác
phẩm.
Đọc phần tìm hiểu đề, tìm ý và nêu nhận -Phương pháp:xuất phát từ sự cảm, hiểu
xét ?
của bản thân về nhân vật.
2. Tìm ý:

-Phẩm chất nổi bật của nhân vật: Tình
yêu làng gắn bó hoà quện với lòng yêu
nước (nét mới trong đời sống tinh thần
của người nông dân trong cuộc kháng
chiến chống Pháp.)
-Các biểu hiện:
+Các tình huống bộc lộ tình yêu làng,
yêu nước.
+Các chi tiết nghệ thuật:tâm trạng,lời
nói, cử chỉ, hành động... chứng tỏ tình
yêu làng yêu nước.
+ý nghĩa của những tình cảm mới mẻ ấy
của nhân vật.
3.Lập dàn bài: SGK trang 66
4. Viết bài:
a, Mở bài: có hai cách
C1:Đi từ khái quát đến cụ thể(Từ nhà
văn đến tác phẩm và nhân vật)
TaiLieu.VN

Page 2


Đọc phần Lập dàn bài

C2:Nêu trực tiếp những suy nghĩ của
người viết.

Đọc phần Viết bài

b,Thân bài:
-Tình yêu làng gắn với tình yêu nước...
-Nghệ thuật xây dựng nhân vật ông
Hai...
c, Kết bài: Là nhân vật tạo được ấn
tượng sâu sắc..
5.Kiểm tra và sửa chữa:
-Kiểm tra lại cấu trúc văn bản.
-Kiểm tra sự liên kết câu, liên kết đoạn.
-Kiểm tra về cách dùng từ, đặt câu.
*Ghi nhớ:SGK/68
III. Luyện tập:
Đề bài:Suy nghĩ của em về truyện ngắn
Lão Hạc của nhà văn Nam Cao.

Nêu các bước làm bài-các phần bài cơ
bản-Đọc Ghi nhớ
-Đọc đề bài, các nhóm 1,2,3 viết Mở bài
các nhóm 4,5,6 viết một đoạn thân bài
-Đại diện nhóm trình bày, các nhóm
khác nhận xét.

*Hoạt động 3: Củng cố,dặn dò:
-Nhắc lại nội dung Ghi nhớ
-Về nhà :học bài, chuẩn bị bài Luyện tập làm bài nghị luận về tác phẩm truyện(hoặc đoạn trích)

TaiLieu.VN

Page 3