Giáo án Ngữ văn 11 tuần 11: Luyện tập thao tác lập luận so sánh

Giáo án Ngữ văn 11

 LUYỆN TẬP THAO TÁC LẬP LUẬN SO SÁNH 
A. Mục tiêu bài học:
1. Kiến thức:
- Củng cố những kiến thức về lập luận nói chung, lập luận so sánh nói riêng.
- Vận dụng lập luận so sánh để làm sáng tỏ một ý kiến, một quan điểm.
2. Kĩ năng:
- Viết các đoạn văn so sánh phát triển một ý cho trước.
- Viết đoạn văn bàn về một vấn đề trong xã hội hoặc văn học có sử dụng thao
tác so sánh.
3. Thái độ:
- Có ý thức rèn luyện để sử dụng tốt thao tác lập luận so sánh trong các bài văn.
B. Chuẩn bị bài học:
1. Giáo viên:
1.1 Dự kiến bp tổ chức hs hoạt động cảm thụ tác phẩm:
- Phương pháp đọc hiểu. Phân tích, tổng hợp, trao đổi thảo luận nhóm.
- Định hướng tìm hiểu nội dung bài học qua hệ thống câu hỏi bài tập.
- Tích hợp phân môn Làm văn. Tiếng Việt. Đọc văn.
1.2. Phương tiện:
Sgk, giáo án, đọc tài liệu tham khảo.
2. Học sinh:
- Hs chủ tìm hiểu bài qua hệ thống câu hỏi sgk.
C. Hoạt động dạy và học:
1. Ổn định tổ chức:


Giáo án Ngữ văn 11

2. Kiểm tra bài cũ:
3. Giới thiệu bài mới:

Hôm trước, chúng ta học thao tác lập luận so sánh để củng cố lí thuyết hôm nay ta
học bài : Luyện tập thao tác lập luận so sánh.
Hoạt động của GV và HS.

* Hoạt động 1.

Yêu cầu cần đạt.

I. Ôn tập về lập luận so sánh.

GV yêu cầu HS nhớ lại kiến thức cũ và - Thế nào là so sánh? Có mấy cách so sánh?
trả lời câu hỏi:

- So sánh tương đồng: So sánh để thấy được sự
giống nhau giữa các đối tượng.

- Thế nào là lập luận so sánh tương - So sánh tương phản: So sánh để thấy được sự
đồng?

khác nhau giữa các đối tượng.

- Thế nào là lập luận so sánh tương
phản?

II. Luyện tập.
Bài tập1.

* Hoạt động 2.

- Tình cảm khi về thăm quê của hai tác giả Hạ

Hướng dẫn HS vận dụng làm bài tập Tri Chương và Chế Lan Viên trong hai bài thơ:
SGK.

+ Điểm giống nhau: Đều rời quê hương đi xa từ

Trao đổi thảo luận nhóm, sau đó cử đại lúc trẻ và trở về khi tuổi đã cao. Khi trở về đều
diện nhóm lên bảng trình bày.

trở thành người xa lạ trên quê hương mình.
+ Hai nhà thơ sống ở hai thời đại cách xa nhau
hơn một nghìn năm, có tâm sự giống nhau:

Nhóm 1: Bài tập 1
- Nội dung so sánh là gì ?

Khoảng khắc giật mình với những tiếc nuối,
bâng khuâng.


Giáo án Ngữ văn 11

- Đây là so sánh giống nhau hay so sánh
khác nhau ? Điểm giống nhau là gì ?
Bài tập 2.
- Học cũng như trồng cây, mùa xuân được hoa,
mùa thu được quả.
Nhóm 2: Bài tập 2

- Mùa xuân, mùa thu chỉ các giai đoạn khác

- So sánh về vấn đề gì ?

nhau: ban đầu thu hoạch được ít, càng về sau

- So sánh nhằm mục đích gì ?

thu hoạch được nhiều hơn. Học thì lúc đầu khó
khăn. về sau hiểu dần, khôn lớn trưởng thành có học vấn.
 Trồng cây thì tăng thu nhập kinh tế. Học tập
thì trưởng thành về trí tuệ.

Bài tập 3.
- So sánh ngôn ngữ trong hai bài thơ của bà
Huyện Thanh Quan và Hồ Xuân Hương:
+ Giống nhau: Cùng là thơ thất ngôn bát cú,
Nhóm 3: Bài tập 3
- Tìm sự giống nhau ?
- Tìm sự khác nhau giữa hai nhà thơ ?

đều tuân thủ cách gieo vần, luật đối chặt chẽ.
+ Khác nhau: Thơ Hồ Xuân Hương dùng nhiều
từ ngữ gần gũi lời ăn tiếng nói hằng ngày như
từ : tiếng gà, trên bom. Mõ thảm,…và cả những
từ có vần hiểm hóc như: cớ sao om; già tom;
mõm mòm…Có một câu dùng nhiều từ Hán
Việt “ Tài tử văn nhân ai đó tá?”
=> Phong cách thơ Hồ Xuân Hương rất gần
gũi, bình dị tuy có phần chua xót nhưng vẫn

Giáo án Ngữ văn 11

tinh nghịch.
Thơ Bà Huyện Thanh Quan dùng nhiều từ ngữ
Hán Việt trang trọng như : hoàng hôn; mục tử;
cô thôn;…và những thi liệu Hán học: ngàn mai;
dặm liêu và sử dụng điển cố, điển tích như
Chương Đài.
=> Phong cách thơ Bà Huyện Thanh Quan
trang trọng đài các.

Bài tập 4.
- Tham khảo đoạn văn so sánh tương phản:
Bài tập 4 : Gv hướng dẫn học sinh về Các cụ ưa những màu đỏ choét, ta lại ưa những
nhàm làm. GV đọc cho HS đoạn mẫu màu xanh nhạt...các cụ bâng khuâng vì tiếng
có sử dụng thao tác so sánh.

trùng đêm khuya, ta nao nao vì tiếng gà lúc
đúng ngọ. Nhìn một cô gái ngây thơ, xinh xắn,
các cụ coi như đã làm một việc tội lỗi; ta thì
cho mát mẻ như đứng trước một cánh đỗng
xanh. Cái ái tình của các cụ thì chỉ là sự hôn
nhân, nhưng đối với ta thì trăm hình muôn
trạng: cái tình say đắm, cái tình thoảng qua, cái
tình gần gũi, cái tình xa xôi...,cái tình trong
giây phút, cái tình ngàn thu...( Lưu Trọng Lư ).

4. Hướng dẫn về nhà.
- Đọc bài tham khảo.

Giáo án Ngữ văn 11

- Soạn bài theo phân phối chương trình.