Giáo án Ngữ văn 11 tuần 11: Luyện tập thao tác lập luận so sánh

Giáo án Ngữ văn 11

LUYỆN TẬP THAO TÁC LẬP LUẬN SO SÁNH
A. Mục tiêu bài học :
- Ôn tập và củng cố về lập luận nói chung, lập luận so sánh nói riêng.
- Tích hợp về kiến thức văn học và tiếng Việt đã học
- Vận dụng lập luận so sánh để làm sáng tỏ một ý kiến, một quan điểm .
B. Phương pháp : Phát vấn - thực hành
C. Các bước tiến hành:
1. ổn định lớp .
2. Kiểm tra bài cũ
3. Bài mới:

Hoạt động của thầy và trò

Nội dung cần đạt
I. Ôn tập về lập luận so sánh

Hoạt động 1:Xem lại bài thao
tác ll so sánh :

- So sánh các đối tượng để thấy được sự giống
nhau giữa chúng gọi là so sánh tương đồng

-Thế nào là lập luận so sánh
tương đồng, vd?

+ Vd: Tuyên ngôn độc lập của HCM với
TNĐl của Pháp, Mĩ: quyền bình đẳng của cá
nhân - quyền bình đẳng của dân tộc …
- So sánh các đối tượng với nhau để thấy những

- Thế nào là lập luận so sánh
tương phản, vd?

nét khác nhau giữa chúng gọi là so sánh tương
phản
+ Vd: Các nhà văn lãng mạn với các nhà văn

Luyện tập thao tác lập luận so sánh

Page 1


Giáo án Ngữ văn 11
hiện thực
II. Vận dụng lập luận so sánh
1. Bài tập 1
Hoạt động 2 : Thảo luận

-Tâm trạng nv trữ tình trong 2 đoạn thơ có

nhóm

điểm giống nhau:

+ nhóm 1: câu1

Khi đi còn trẻ, khi về đều già, trở thành người xa

+nhóm 2 :câu 2

lạ trên chính quê hương mình.

+ nhóm 3 :câu 3

+ Trẻ nhìn lạ không chào.

+ nhóm 4: câu 4

+ Người lớn hỏi khách ở chốn nào đến chơi.

Các nhóm thảo luận(5-> 7p)

+ Bạn bè không còn ai…

Nhà
thành
cơ
quan…
sau đó cử đại diện lên bảng +
=> KL: 2 nhà thơ sống ở 2 thời đại xa nhau hàng
trình bày
Nhóm khác nhận xét, bổ sung
và hoàn thiện

nghìn năm nhưng lại có tâm sự khắc khoải giật
mình với những tiệc nuối bâng khuâng.
Cả 2 đều buồn, bỡ ngỡ….
2. Bài tập 2:
Giống nhau:

Cả 2 đều cần có thời gian.
- Trồng cây phải khó nhọc chăm sóc khi còn non,
khi cây đơm hoa kết trái thì thu hoạch mùa sau
nhiều hơn mùa trước. Trồng cây môi trường
trong lành, điều hoà thời tiết, khí hậu
- Học lúc đầu cũng khó khăn, đi từ dễ đến khó,

Luyện tập thao tác lập luận so sánh

Page 2


Giáo án Ngữ văn 11
sau hiểu dần trưởng thành dần và trở thành người
có học vấn
Học mang lại tri thức rồi thực hành trong đời
sống, thực tế…
=>trồng cây và học tập cũng có ích như nhau
+ Điểm khác: trồng cây tăng thu nhập còn học
tập thì tăng trí tuệ . Làm gì cũng cần có thời gian,
kiên nhẫn, say mê đặc biệt là học tập.
3. Bài tập 3:
So sánh ngôn ngữ thơ HXH và Bà huyện
Thanh Quan
- Từ ngữ thơ HXH : Phần lớn là thơ Nôm, gần
gũi với lời ăn tiếng nói hàng ngày : văng vẳng,
mõ thảm, om, mõm mòm, rền rĩ…
- Từ ngữ thơ bà Huyện Thanh Quan : Từ Hán
Việt sang trọng: hoàng hôn, ngư ông, viễn phố,
mục tử, cô thôn, chương đài, …

Phong cách:
Thơ HXH. Là tiếng nói của người phụ nữ có
nhiều bất hạnh trong cuộc sống, nhưng vẫn tràn
đầy lạc quan, khát vọng và thách thức…
Thơ HTQ. Là cảm xúc, tiếng nói của những văn
nhân, tri thức thuộc tầng lớp quý tộc….
Luyện tập thao tác lập luận so sánh

Page 3


Giáo án Ngữ văn 11
4. Bài tập 4:
Hs tự viết đoạn văn so sánh.
iii. Kết luận:
So sánh để thấy được sự khác biệt của 2 bài thơ
hay trên lĩnh vực ngôn ngữ.
- Ngôn ngữ là yếu tố thứ nhất của văn học nói
chung và thơ ca nói riêng. Mọi sáng tạo của các
nhà thơ đều bắt nguồn từ ngôn ngữ.
III. Hướng dẫn học bài :
- Hoàn thiện bài tập trong vở
- Tìm thêm 1 đoạn thơ hoặc văn có so sánh
và phân tích
- Chuẩn bị tiết làm văn tiếp

Luyện tập thao tác lập luận so sánh

Page 4