Giáo án Ngữ văn 11 tuần 34: Ôn tập Tiếng Việt

Giáo án Ngữ văn 11
ÔN TẬP TIẾNG VIỆT
A. Mục tiêu bài học
Giúp học sinh củng cố, hệ thống hoá những kiến thức về tiếng Việt đã học.
Rèn kĩ năng, sử dụng, thực hành về tiếng Việt.
B. Phương tiện thực hiện
+Sách GK, sách GV
+Giáo án lên lớp cá nhân
C.Cách thức tiến hành
Giáo viên tổ chức giờ dạy theo cách kết hợp các phương pháp: hướng dẫn học sinh
đọc, trao đổi thảo luận, trả lời các câu hỏi.
D.Tiến trình lên lớp
1.Kiểm tra bài cũ
Nêu mục đích yêu cầu của việc tóm tắt văn bản nghị luận?
2.Giới thiệu bài mới:

Hoạt động của thầy và trò.

Nội dung cần đạt.
I. Ôn tập
Câu 1

 Hs làm việc với Sgk

Ngôn ngữ là tài sản chung của xã hội vì:

Vì sao ngôn ngữ là tài sản +Trong thành phần ngôn ngữ có yếu tố chung
chung của xã hội?

cho tất cả cá nhân trong cộng đồng.

Giáo án Ngữ văn 11
Đó là: các âm, các thanh.
Các âm tiết kết hợp với các thanh theo quy tắc
nhất định
Các từ và ngữ cố định
+Tính chung còn thể hiện ở quy tắc, phương
thức chung sử dụng các đơn vị ngôn ngữ
Quy tắc cấu tạo câu
Phương thức chuyển nghĩa của từ
Các quy tắc và phương thức về ngữ âm, từ
vựng, ngữ pháp, phong cách.
Lời nói là sản phẩm của các nhân vì:
+Giọng nói cá nhân
Tuy dùng các âm, các thanh chung, nhưng mỗi
người lại thể hiện chất giọng khác nhau
+Vốn từ ngữ cá nhân
Vì sao lời nói lại là sản phẩm Cá nhân ưa và quen dùng từ ngữ nhất định
của các nhân?
Từ ngữ các nhân phụ thuộc vào tâm lí, lứa tuổi.
Cá nhân có sự chuyển đổi sáng tạo từ ngữ.
Tạo từ mới
Vận dụng sáng tạo các quy tắc,phương
thứcchung.
Câu 2


Giáo án Ngữ văn 11
Bài thơ gồm 56 tiếng, đều là ngôn ngữ chung
 Hs làm việc với Sgk

Sự vận dụng sáng tạo của Tú Xương:
+ “Lặn lội thân cò” lấy từ ngôn ngữ chung,
nhưng đã đảo trật tự từ
+ “Eo sèo mặt nước” (tương tự)
+ “Năm nắng mười mưa” (vận dụng thành ngữ)
Tất cả: thể hiện sự chịu thương, chịu khó, tần
tảo đảm đang của bà Tú.
Câu 3
Ngữ cảnh là bối cảnh ngôn ngữ làm cơ sở cho
việc vận dụng từ ngữ và tạo lập lời nói, làm căn

 Hs làm việc với Sgk

cứ để lĩnh hội được nội dung, ý nghĩa của lời
nói.
Câu 4
Bối cảnh rộng: hoàn cảnh đất nước bị xâm lược

 Hs làm việc với Sgk

Bối cảnh hẹp: Nghĩa sĩ nông dân Cần Giuộc tự
vũ trang tập kích giặc ở đồn Cần Giuộc.
Trong cuộc chiến đấu không cân sức ấy: 21
nghĩa sĩ đã hi sinh bài văn tế đã ra đời trong bối
cảnh chung và cụ thể đó.
“Súng giặc đất rền
Lòng dân trời tỏ”
Triều đình nhà Nguyễn đầu hàng giặc, bỏ rơi

Giáo án Ngữ văn 11
dân chúng, chỉ có những người nông dân yêu
nước, dũng cảm đứng lên đánh giặc. Ngữ cảnh
chi phối cách sử dụng từ ngữ của hai câu tứ tự
mở đàu bài văn tế: lòng dân < > súng giặc
Câu 5
 Hs làm việc với Sgk

Nghĩa sự việc:
-Là nghĩa tương ứng với sự việc được đề cập
đến trong câu
Biểu hiện:
+Câu biểu hiện hành động
+Câu biểu hiện trạng thái, tính chất.
+Câu biểu hiện quá trình
+Câu biểu hiện tư thế
+Câu biểu hiện sự tồn tại
+Câu biểu hiện quan hệ
Nghĩa tình thái:
Là thái độ, sự đánh giá của người nói với sự

Thế nào là nghĩa tình thái?

việc
Biểu hiện:
+Khẳng định tính chân thực
+Phỏng đoán sự việc
+Đánh giá về mức độ hay số lượng

Giáo án Ngữ văn 11
+Đánh giá sự việc có thực, hay không có thực
+Đánh giá sự việc đã xảy ra hay chưa xảy ra
+Khẳng định khả năng sự việc
+Là tình cảm của người nói đối với người nghe
+Tình cảm thân mật, gần gũi
+Thái độ kính cẩn
+Thái độ bực tức, hách dịch.
1. Tiếng là đơn vị cơ sở của Câu 6
ngữ pháp

Dễ họ không phải đi gọi đâu?

2. Từ không biến đổi hình thái

Nghĩa sự việc: câu biểu hiện hành động

3. ý nghĩa ngữ pháp là ở chỗ Nghĩa tình thái: phỏng đoán sự việc
sắp đặt từ
1.“Thôn Đoài ngồi nhớ thôn Đông”
và cách dùng hư từ
2. “Con ngựa đá con ngựa đá”
1.Các phương tiện diễn đạt:
3. Tôi ăn cơm . ăn cơm cùng tôi
+Từ vựng (phong phú) cho
Tôi đang ăn cơm
từng loại
+Từ ngữ chung, lớp từ chính trị
+Ngữ pháp: câu đa dạng, ngắn

+Ngữ pháp: câu chuẩn mực
gọn
+Biện pháp tu từ: không hạn

+Biện pháp tu từ: sử dụng nhiều

chế

+Tính công khai về quan điểm chính trị

2. Đặc trưng cơ bản:

+Tính chặt chẽ trong diễn đạt suy luận

+Tínhthông tin, thời sự

+Tính truyền cảm, thuyết phục


Giáo án Ngữ văn 11
+Tính ngắn gọn
+Tính sinh động hấp dẫn
II. Củng cố: Hs nhắc lại nội dung các phần ôn tập
 Hướng dẫn học bài chuẩn bị bài sau
Luyện tập tóm tắt văn bản nghị luận