Giáo án Ngữ văn 12 tuần 16 bài: Chữa lỗi lập luận trong văn nghị luận

GIÁO ÁN NGỮ VĂN LỚP 12
THỰC HÀNH CHỮA LỖI LẬP LUẬN TRONG VĂN NGHỊ LUẬN

I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:
Giúp HS:
- Phát hiện và chữa được các lỗi lập luận trong bài văn nghị luận.
- Rèn kĩ năng tạo các đoạn văn có lập luận chặt chẽ.
II. PHƯƠNG TIỆN THỰC HIỆN:
- Sách giáo khoa Ngữ văn 12 – tập 1.
- Sách giáo viên Ngữ văn 12 – tập 1.
- Giáo án lên lớp cá nhân.
- Các tài liệu tham khảo khác.
III. CÁCH THỨC TIẾN HÀNH:
- GV tổ chức giờ dạy theo cách kết hợp các phương pháp: gợi tìm, kết hợp các hình thức
trao đổi thảo luận, trả lời các câu hỏi.
IV. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:
1. Ổn định lớp:
2. Kiểm tra bài cũ:
3. Giảng bài mới:

Hoạt động của GV và HS

Yêu cầu cần đạt

* Hoạt động 1:

1. Đoạn văn a:

- GV yêu cầu một HS nhắc lại

- Lỗi lập luận: Ví dụ đưa ra không phù hợp với nội

những lỗi lập luận thường gặp

dung của câu trước đó, không làm toát lên được ý

(đã tìm hiểu trong bài Chữa lỗi


lập luận trong văn nghị luận).

“tác động mạnh mẽ đến tâm hồn con người”.

- HS trình bày Ghi nhớ.

- Gợi ý sửa lỗi: Giá trị quan trọng nhất của

- GV hướng dẫn HS chia nhóm

VHDG là giá trị nhận thức ... vừa tác động mạnh

HS (hai bàn thành một nhóm)

mẽ đế tâm hồn con người. Ví dụ như câu: “Thân

thảo luận phát hiện và phân

em như tấm lụa đào – Phất phơ giữa chợ biết vào

tích các lỗi lập luận trong các

tay ai”. Câu ca dao cho người đọc thấy sự ý thức

đoạn văn và thực hành chữa lại

của người phụ nữ về vẻ đẹp, về giá trị của mình.

đoạn văn để lập luận chặt chẽ,

Đồng thời, người đọc cũng thấy được nỗi đau về

lôgíc và có sức thuyết phục.

thân phận bị phụ thuộc và hạnh phúc bấp bênh ở

+ Nhóm 1: phát hiện và phân

họ. Họ đáng trân trọng và cũng đáng thương.

tích các lỗi lập luận trong các
đoạn văn a và chữa lỗi.

2. Đoạn văn b:

+ Nhóm 2: phát hiện và phân

- Lỗi lập luận: Nội dung câu kết không phù hợp

tích các lỗi lập luận trong các

với các câu trên.

đoạn văn b và chữa lỗi.

- Sửa lỗi: bỏ đi câu cuối.

+ Nhóm 3: phát hiện và phân
tích các lỗi lập luận trong các
đoạn văn c và d rồi chữa lỗi.
+ Nhóm 4: phát hiện và phân
tích các lỗi lập luận trong các
đoạn văn e và chữa lỗi.
+ Nhóm 5: phát hiện và phân
tích các lỗi lập luận trong các
đoạn văn g và chữa lỗi.
+ Nhóm 6: phát hiện và phân

3. Đoạn văn c:
- Lỗi lập luận: Các câu văn diễn đạt ý rời rạc,
không phù hợp với nhau, thiếu mạch lạc.
- Sửa lại: Truyện ngắn “Vợ nhặt” của Kim Lân đã
cho ta thấy sức mạnh của tình người trong hoàn
cảnh khó khăn của cuộc sống. Trong cái đói gay
gắt, họ đạ biết nương tựa vào nhau, chia sẻ cho
nhau. Đó chính là biểu hiện của giá trị nhân đạo
trong tác phẩm.

tích các lỗi lập luận trong các
đoạn văn h và chữa lỗi.
4. Đoạn văn d:

- Lỗi lập luận: Câu 3 và 4 có nội dung không phù
hợp với nhau.
- Sửa lỗi: Nếu ai đã từng đi ra biển thì hẳn phải
cảm nhận được vẻ đẹp kì diệu và sức mạnh của
những con sóng miên man vỗ bờ. Những con sóng
luôn biến đổi khôn lường, lúc thì êm ả dịu dàng,
lúc lại sôi sục, dữ dội. Chính vì thế XQ đã ví tình
yêu của mình như những con sóng để nói lên tình
yêu của mình.

5. Đoạn văn e:
- Lỗi lập luận: Câu chốt đầu đoạn đúng nhưng các
câu sau không tập trung làm sáng rõ được, hơn
- Các nhóm thảo luận trên cơ
sở mỗi thành viên đã soạn bài,
thống nhất ý kiến, ghi vào bảng
phụ trong thời gian 10 phút.

nữa còn mắc lỗi khác ngoài lỗi lập luận.
- Sửa lỗi: Lòng thương người của ND bao trùm
lên toàn bộ tác phẩm “Truyện Kiều”. ND viết
truyện thơ này như có “máu chảy trên đầu ngọn

- Sau khi thảo luận, GV mời

bút” (Mộng Liên Đường Chủ nhân). Đó chính là

từng đại diện các nhóm lên

nỗi xót xa vô hạn trước kiếp hồng nhan bạc mệnh

trình bày kết quả thảo luận; các mà tiêu biểu là Thúy Kiều. Chính vì thế mà nhà
nhóm khác có thể bổ sung ý
thơ Tố HỮu đã khái quát rất đúng khi viết: Tố
kiến.

Như ơi, lệ chảy quanh thân Kiều’.

6. Đoạn văn g:
- GV căn cứ vào kết quả trên
bảng phụ của các nhóm và
nhận xét, bổ sung (nếu cần).
- GV có thể cho điểm trực tiếp

- Lỗi lập luận:
+ Câu trích dẫn đưa ra không phù hợp với ý kiến
đưa ra: “Hình ảnh những thế hệ cây xà nu cũng gợi
lên sự tiếp nối của thế hệ những người dân Xô


những nhóm làm việc tích cực

Man” không phù hợp với trích dẫn: “Có những

và có kết quả tốt.

cây non vừa lớn...lông vũ”.
+ Có những câu tối nghĩa.
- Sửa lỗi: Cây xà nu là một cây họ thông ..ở Tây

Nguyên. Xà nu là loài cây gỗ quý và đặc biệt có

- HS tự bổ sung vào bài soạn
của mình.

sức sống rất mãnh liệt. Rừng xà nu là biểu tượng
cho người dân Xô Man. Hình ảnh những thế hệ
cây xà nu gợi lên sự nối tiếp của các thế hệ người
dân nơi đây trong cuộc chiến không cân sức với kẻ
thù hung bạo là đế quốc Mĩ.

7. Đoạn văn h:
- Lỗi lập luận: Đưa ra những câu có ý nghĩa không
ăn nhập với nhau: “Các tác phẩm VHDG đề hướng
con người tới “chân, thiện, mĩ”. Không một ai là
không biết đến truyen5 cổ tích “Tấm Cám”; ...
- Sửa lỗi: Chính vì ra đời từ rất sớm và gắn liền
với cuộc sống nhân dân lao động nên VHDG có
giá trị trong việc bảo tồn và nuôi dưỡng tâm hồn
nhân dân, hướng tới cái “chân, thiện, mĩ”. Qua
nhiều tác phẩm, ta đều thấy nhân dân luôn luôn
khát khao cho cái thiện thắng cái ác, ở hiền gặp
lành. Không những thế, văn học dân gian còn có
rất nhiều giá trị nghệ thuật đặc sắc trên các thể
loại. Ta thử tìm hểu điều ấy qua truyện cổ tích
“Tấm Cám”.


4. Củng cố:
- Phát hiện những lỗi sai và thực hành sửa lỗi; rút kinh nghiệm cho việc viết văn của

bản thân.

5. Dặn dò:
- Chuẩn bị bài mới: Ôn tập phần văn học.