Giáo án Ngữ văn 12 tuần 16 bài: Chữa lỗi lập luận trong văn nghị luận

GIÁO ÁN NGỮ VĂN LỚP 12
THỰC HÀNH CHỮ LỖI LẬP LUẬN TRONG VĂN NGHỊ LUẬN.
I. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT
Biết phát hiện, phân tích và sửa chữa được các lỗi về lập luận trong văn nghị luận.
II. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG
1.Kiến thức:
- Một số lỗi về lập luận.
- Cách sủa các lỗi về lập luận.
2. Kĩ năng:
- Nhận diện và phân tích được các lỗi về lập luận trong một số văn bản nghị luận.
- Sửa chữa các lỗi về lập luận.
- Có kĩ năng tạo lập các văn banrnghij luận có lập luận chặt chẽ, sắc sảo.
III. CHUẨN BỊ:
1.Giáo viên: Sách giáo khoa Ngữ văn, sách bài tập Ngữ văn, sách Chuẩn KTKN,
sách GV, phụ bảng...
2. Học sinh: Sách giáo khoa, trả lời câu hỏi thảo luận.
IV. PHƯƠNG PHÁP: Nêu vấn đề, thuyết minh, thảo luận…
V. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP:
1. Ổn định lớp.
2. Kiểm tra bài cũ.
3. Bài mới:


Tg

Hoạt động của GV

H/đ của HS

Nội dung cần đạt

Hoạt động 1: GV yêu HS đọc bài BT a: Lỗi của đoạn văn này là lí luận
cầu hs phát hiện lỗi và thực hiện dẫn chứng không ăn nhập với nhau,
và nêu cách sửa cho yêu cầu của dùng từ thừa, câu thiếu chặt chẽ.
các bài tập.

bài tập.

VD: “Những câu tục ngữ ……tâm hồn

a)-VHDG không chỉ có

con người”

ca dao, tục ngữ, mà

Sửa: Những câu tục ngữ cung cấp cho

còn có truyện cổ,…

ta về cách đối nhân xử thế, đấu tranh xã

-“Giá trị nhận thức”

hội. Mặt khác tục ngữ còn phổ biến kinh

không chỉ có hiểu biết

nghiệm, qua phán đoán thực tiễn:

về tự nhiên, mà còn có

“Chuồn chuồn …râm”

hiểu biết về đời sống.
-Hiểu biết về thiên

BT b: Lập luận sử dụng quan hệ từ

nhiên không chỉ có HS
kinh nghiệm về thời nhóm

chia “không chỉ” nên phải kết hợp “ mà còn”

thảo Sửa: Người thanh niện trong truyện
tiết, mà còn hiểu biết luận
(4 Lặng lẽ sa pa của Nguyễn Thành Long
về vũ trụ, …
nhóm) bài b không chỉ say mê công việc, mà còn lạc
và c

b)Gợi ý sửa:

- Người thanh niên … -Hai

quan yêu đời. Anh còn rất thèm người
nhóm …lạc quan.

không chỉ yêu đời mà thuyết trình BT c: Lỗi giữa luận điểm nêu ra với
còn rất yêu thiên và hai nhóm luận cứ không ăn nhập gì với nhau.
nhiên.

nhận

Hoặc:

thanh chéo.

người

niên … tuy rất say mê
với

công

việc

của

xét

Sửa:
-Truyện ngắn VN của KL thể hiện sức
mạnh của tình người trong hoàn cảnh


mình, nhưng vẫn cò

khó khăn của cuộc sống.

khắc khoải một nỗi

-Họ nương tựa vào nhau trong lúc cái

thèm người.

đói, cái chết đe dọa. Người con gái vui

c)Gợi ý sửa:

vẻ nhận lời theo Tràng về làm vợ mà

-Viết lại câu chủ đề:

không một đói hỏi gì.

Truyện ngắn …đã cho

-Hai vợ chổng Tràng đưa nhau về qua

ta thấy vẻ đẹpcủa tình

xóm ngụ cư, nói với nhau những câu

thương

hoàn

chuyện không đầu không cuối, qua lới

cảnh ngặt nghèo của

trách, cử chỉ của tình yêu … trước con

nạn đói khủng khiếp

mắt ngơ ngác của mọi người.

năm 1945.

-Bà cụ Tứ vui vẻ nhận dâu, nhận con.

-Viết các câu triển

Không khí trong gia đình trở nên đầm

khai:

ấm. Nó xua đi sự cô đơn trong cảnh mẹ

+Tình thương đồng

góa con côi. Nó bừng lên ánh sáng của

loại giữa Tràng và

niềm vui, hạnh phúc. Đó là biểu hiện giá

người đàn bà đã dẫn

trị nhân đạo của tác phẩm.

đến một cuộc “hôn

BT d: Lỗi nêu lí lẽ và dẫn chứng không

nhân” mà lúc đầu thì

ăn nhập trong lập luận: “Sóng từ đâu

có vẻ tình cờ, nhưng về

đến và sóng đi đâu về đâu? Chính vì thế

trong

sau thì sâu sắc, cảm HS đọc bài XQ đã ví tình yêu của mình như những
động.

và thực hiện con sóng “Dữ dội …lặng lẽ”. Chính XQ

+Tình thương của bà yêu cầu của đã hóa thân vào những con sóng để nói
lên tình yêu của mình.
cụ Tứ đối với nàng dâu bài tập.
-HS

làm Sửa: Sóng từ đâu đến và sóng đi đâu về

+Sự đồng cảm của việc

cá đâu? XQ như hóa thân vào sóng để tự

và người con trai.


những

người

đồng nhân.

bộc lộ tình yêu của mình: “ con sóng

cảnh ngộ trong xóm

dười lòng sâu …cà trong mơ còn thức”

ngụ cư đối với vợ

BT e: Lỗi giữa luận điểm và luận cứ

chồng Tràng.

không ăn nhập và cách dùng từ không

+Nhờ có tình thương

chính xác.

mà con người có khát

Sửa:Lòng thương người của Nguyễn Du

vọng được sống, được

bao trùm lên toàn bộ tác phẩm Truyện

đổi đời.

Kiều. Đoạn trích nào của truyện cũng
thể hiện tấm lòng ấy của ND.Ông

d)Gợi ý sửa:
Viết lại câu chủ đề:
Trong bài thơ “Sóng”
của XQ, sóng là một
hình tượng đa nghĩa
và đầy bí ẩn.
-Viết các câu triển
khai:

thương nàng Kiều phải bán mình chuộc
cha và em. Ông xót xa khi Kiều phải
“Thanh y hai lượt, thanh lâu hai lần”.
Ông cảm thông, chia sẻ với Kiều. Ta
càng hiểu vì sao Truyện Kiều đạt tới
đỉnh cao của chủ nghĩa nhân đạo.
BT g: Lỗi nêu luận điểm không tập
trung, lan man.
Sửa: Cây xà nu là biểu tượng cho người
dân Xô man.

Bài e, g, h h/s về nhà
thực hiện.

+Qua hình ảnh cây xà nu, ta liên tưởng
tới con người. Những cây xà nu trúng
đạn như những con người của dân làng

Hoạt động 2: GV

Xô man bị giặc giết hại. Sức sống của

hướng dẫn viết các

cây xà nu “Vươn lên đón nhận ánh sáng

đoạn văn nghị luận.

mặt trời …như những con chim đủ lông


GV gợi hs chọn một

mao, lông vũ. Đạn đại bác không giết

luận điểm thích hợp và

nổi chúng. Đó là hiện thân của tây

triển khai luận cứ.

nguyên kiên cường trước kẻ thù không
sợ “Cạnh một cây ngã gục đã có bốn,
năm cây con mọc lên”. NTT muốn
khẳng định những thế hệ con người
Xôman nối tiếp nhau đứng lên đánh giặc
giữ làng.
+Những đồi xà nu nối tiếp “tới tận chân
trời” là một biểu tượng cho thế và lực
của CM MN sau ngày đồng khởi.

4. Củng cố - Dặn dò:
Soạn bài: “Ôn tập văn
học”

Bài tập thêm:
-GV cho trước câu chủ đề:
+Tuổi trẻ là nhâ, tuổi già là quả; nhân
nào quả đấy.
+Không thể sáng tạo nếu thiếu trí tường
tượng.
+Tri thức là sức mạnh.
+Sách là người bạn của trí tuệ.
+Hạnh phúc là làm cho người khác được
hạnh phúc.

=========================================