Giáo án Ngữ văn 12 tuần 15 bài: Quá trình văn học và phong cách văn học

GIÁO ÁN NGỮ VĂN LỚP 12

Quá trình văn học và phong cách văn học

A.Mục tiêu bài học:
1. Kiến thức : Hiểu được khái niệm quá trình văn học,phong cách văn học.Bước đầu có ý niệm về các trào lưu
văn học tiêu biểu,biết nhận diện những biểu hiện của phong cách văn học
2 . Kĩ năng : Nhận diện quá trình văn học,phong cách văn học.
3. Thái độ : Có ý thức tự tìm hiểu các quy luật của văn học.
B.Trọng tâm và Phương pháp:
I.Trọng tâm:
-Quá trình văn học(hình thành,tồn tại,thay đổi,phát triển-kết tinh ở phong cách văn học)
II.Phương pháp:

- Luyện tập ,Trao đổi,thảo luận nhóm

C.Chuẩn bị:
1.Công việc chính:
@.Giáo viên:

SGK,SGV,GA,Tài liệu,Công cụ : Sơ đồ Quá trình văn học Việt Nam

@.Học sinh:

Học bài cũ,Chuẩn bị bài mới(Đọc, soạn, sưu tầm lại các TP đã học ở lớp 11,10,THCS)

2.Nội dung tích hợp:

Các tác phẩm và các phong cách tác giả đã học

D.Tiến trình:

1.Oån định ,sỉ số:
2.Bài cũ: Vẻ sơ đồ lịch sử văn học viết Việt Nam từ khi hình thành đến hết thế kỉ XX?
3.Bài mới:

Hoạt động của giáo viên và học sinh .

Nội dung cần đạt


* Hoạt động 1 : Hướng dẫn HS tìm hiểu các yếu tố I .Quá trình văn học :
và các quy luật chung của quá trình văn học
Gv gọi Hs đọc mục (1) trong SGK.

1. Khái niệm quá trình văn học :
*Diễn tiến của văn học như một như một hệ thống chỉnh

Chúng ta đã học văn học Việt Nam và văn học thế thể (hình thức,tác giả,người đọc,..)hình thành,tồn
giới, từ cổ đại, trung đại đến hiện đại, vậy hãy cho tại,thay đổi,phát triển qua các thời kì lịch sử gọi là
biết :

- Giữa văn học va ølịch sử có mối quan hệ QTVH

như thế nào ?

HS thảo luận trả lời : Văn học gắn

với lịch sử, là sản phẩm của quá trình lịch sử .Lịch
sử thay đổi, văn học cũng thay đổi theo .
- Quá trình văn học là gì ?
Cho ví dụ?

Quá trình văn học có mấy qui luật??
Nêu qui luật thứ 1 và cho ví dụ chứng minh?

Ví dụ:
-----------*---------*----------------------------------------->
X->hết XIX + đầu XX 1945, +1945 hết XX
* Các quy luật chung của quá trình văn học :
-Qui luật Văn học gắn bó với đời sống
Ví dụ:
+Sự ra đời của chủ nghĩa lãng mạn trong VH Pháp thế
kỉ XIX và cuộc cách mạng Pháp 1789

Nêu qui luật thứ 2 và cho ví dụ chứng minh?

+Văn học Việt Nam sau 1945 và cuộc Cách mạng
Tháng Tám
-Quy luật kế thừa và cách tân
Ví dụ:
+Phong trào Thơ mới(1932-1945)(Hình ảnh-cái tôi)

Nêu qui luật thứ 3 và cho ví dụ chứng minh?

+TP “Hồn Trương Ba da hàng thịt”(Lưu Quang Vũ)
-Quy luật bảo lưu và tiếp biến
Ví dụ:
+Văn học Việt Nam-Văn học Trung Quốc-Văn học

(VH trung đại có sự giao lưu với văn học Trung
Quốc- Văn học thời kì 30-45 chịu ảnh hưởng của văn
học phương Tây,VH 45-75:ảnh hưởng văn học Nga)

Pháp-Văn học Nga
+Truyện Kiều (Nguyễn Du)- Kim-Vân Kiều
truyện(Thanh Tâm Tài Nhân(TQ)
+Thơ Thanh Thảo và thơ Lor-ca


Bằng kiến thức, sự hiểu biết của em về lí luận văn
học, em hãy cho biết khái niệm trào lưu là gì ?

2. Trào lưu văn học:
*Một trào lưu văn học có thể có nhiều khuynh

GV gợi ý để học sinh có thể nhớ lại kiến thức. Hs hướng,trường phái văn học.Đó là tập hợp những tác giả
trả lời.
Trào lưu là hiện tượng có nhiều nhà văn cùng đi

có cùng những nguyên tắc nghệ thuật
* Các trào lưu văn học của thế giới

theo một khuynh hướng sáng tác.

- Văn học Phục hưng châu AâuSếchxpia

Như vậy , em hãy kể một số trào lưu văn học trên thế

- Chủ nghĩa cổ điển ở PhápMôlie

giới có ảnh hưởng ít nhiều đến văn học Việt nam ?

- Chủ nghĩa lãng mạn Huy gô

HS dựa vào SGK và sự hiểu biết của mình để trả

- Chủ nghĩahiện thực phê phán Ban Zắc.

lời.

- Chủ nghĩa hiện thực xãhội chủ nghĩaGorki
-Chủ nghĩa siêu thựcBrơ- tông

Các trào lưu, trường phái văn học ấy đã tác động,
hình thành các khuynh hướng sáng tác trong văn học

-Chủ nghĩa hiện thực huyền ảoMác kết

Việt Nam ?

-Chủ nghĩa hiện sinhCa-muy

GV hướng dẫn HS trả lời.

* Các trào lưu văn học Việt Nam
- Trào lưu lãng mạngThạch Lam,Nguyễn
Tuân,Xuân Diệu…
- Trào lưu hiện thực phê phánVũ Trọng
Phong cách văn học là gì?

Phụng,Nam Cao…
-Trào lưu chủ nghĩa hiện thực xãhội chủ

Nêu tên 2 nhà văn thể hiện phong cách sáng tác đã nghĩaHồ Chí Minh,Tố Hữu…
học trong CT lớp 12?.
HS đọc thêm câu thơ của Lê Đạt!!

II.Phong cách văn học
1.Khái niệm phong cách văn học
-Là dấu ấn độc đáo của cá nhân nhà văn trong quá trình
sáng tác văn học
Ví dụ:
+Mỗi công dân đều có một dạng vân tay


Mỗi nhà thứ thiệt có một dạng vân chữ (Lê Đạt)
+Phong cách thơ Tố Hữu
Phong cách văn học được biểu hiện qua mấy vấn +Phong cách nghệ thuật Nguyễn Aùi Quốc –Hồ Chí
đề?

Minh

Nêu biểu hiện thứ nhất và cho ví dụ minh họa?

2.Những biểu hiện của phong cách văn học
a.Giọng điệu riêng biệt,cách nhìn,cách cảm thụ có tính

Nêu biểu hiện thứ hai và cho ví dụ minh họa?

chất khám phá
Ví dụ:Bao nhiêu người làm thơ Đèo Ngang
Mà không biết con đèo chạy dọc(Phạm Tiến Duật)

b.Sự sáng tạo yếu tố thuộc nội dung tác phẩm

Nêu biểu hiện thứ ba và cho ví dụ minh họa?

Ví dụ:Thạch Lam chủ yếu viết về những con người nhỏ
bé.Cảm xúc trong thơ Xuân Quỳnh và thơ Phan Thị
Thanh Nhàn
c.Hệ thống phương thức biểu hiện,các thủ pháp nghệ
thuật mang dấu ấn riêng
Ví dụ:+Nguyễn Tuân-Nguyễn Khải-Kim Lân

Nêu biểu hiện thứ tư và cho ví dụ minh họa?

d.Thống nhất cốt lõi,triển khai đa dạng
Ví dụ:
Nguyễn Trãi(Bình Ngô đại cáo-Thuật hứng)
Hồ Chí Minh( Tuyên ngôn Độc lập-Chiều tối-Vi hành)
e.Có phẩm chất thẩm mĩ cao,giàu tính nghệ thuatä

Nêu biểu hiện thứ năm và cho ví dụ minh họa?

Ví dụ:Thơ “Nhật kí trong tù”(Hồ Chí Minh),Tôi yêu
em(Puskin)

Luyện tập.
HS thực hiện bài tập 1
GV kiểm tra,đánh giá(chốt lại kiến thức trào lưu

II. Luyện tập:
Câu 1 Sự khác biệt của truyện Chữ người tử tù(Nguyễn

Tuân ) và đoạn trích Hạnh phúc của một tang gia ( Vũ


văn học)

Trọng phụng ) về mặt trào lưu văn học.
-----------------------------------------------------Hướng về quá khứ và tưởng Chú trọng hiện tại,sự thật
Tượng(Huấn Cao,cảnh cho chữ)

-Ca ngợi vẻ đẹp tài hoa,
khí phách,thiên lương
HS thực hiện bài tập 2

-Phê phán bộ mặt giả
dối thượng lưu xã hội
TDPK

GV kiểm tra,đánh giá(chốt lại kiến thức phong Câu 2:
cách văn học)

Nguyễn Tuân

Tố Hữu

-Cái phi thường

-Nội dung trữ tình chính

-Con người phương diện

trị

tài hoa nghệ sĩ
-Kết hợp nhiều tri thức

-nghệ thuật đậm đà tính dân

tộc
-Tùy bút
4 .Củng cố:
-4 nhóm viết bài thu hoạch: khái niệm QTVH,trào lưu văn học,KH PC văn học,biểu hiện của PCVH.
5 . Dặn dò :
-Làm các bài tập SGK trang 174:Vận dụng kết hợp các thao tác lập luận
- Chuẩn bị bài viết định kì vào chiều thứ 7(25.10)
Câu hỏi: Hiểu biết về trào lưu văn học và phong cách văn học có ích lợi gì??

D.Rút kinh nghiệm