Giáo án Ngữ văn 12 tuần 15 bài: Quá trình văn học và phong cách văn học

GIÁO ÁN NGỮ VĂN LỚP 12

TUẦN: 15 .

Lí luận văn học: QUÁ TRÌNH VĂN HỌC VÀ
PHONG CÁCH VĂN HỌC.
A. Mục tiêu cần đạt :
+ Kiến thức : Qua bài học giúp HS: Nắm được khái niệm quá trình văn học, bước đầu
có ý niệm về các trào lưu văn học tiêu biểu. Hiểu được khái niệm phong cách văn học,
Làm rõ quá trình văn học là diễn tiến hình thành, tồn tại, thay đổi, phát triển của
toàn bộ đời sống văn học qua các thời kì lịch sử.
Hoạt động nổi bật của quá trình văn học là trào lưu văn học.Thành tựu chính của
quá trình văn học kết tinh ở các phong cách văn học độc đáo.
+ Kĩ năng : biết nhận diện những biểu hiện của phong cách văn
+ Thái độ :
B. Chuẩn bị :
+GV : Soạn bài , chuẩn bị tư liệu giảng dạy SGK, SGV, Thiết kế bài học
+HS chuẩn bị: đọc kĩ SGK và trả lời các câu hỏi trong phần hướng dẫn học
bài.
C.Phương tiện: SGK, SGV, Thiết kế bài học.
D. Phương pháp:
- Nêu vấn đề, đàm thoại với HS.
- Chú ý tính ứng dụng của kiến thức đã học: nhận biết sáng tác của một tác giả cụ
thể thuộc trào lưu văn học nào đó, ý nghĩa của sáng tác ấy trong quá trình văn học
dân tộc, phân tích những biểu hiện phong cách ở một trường hợp nhất định.
E. Tiến trình tổ chức:


1. Ổn định lớp
2. Kiểm tra bài cũ:
3. Bài mới:

+ Đặt vấn đề
+ Nội dung bài :

HOẠT ĐỘNG THẦY &

YÊU CẦU CẦN ĐẠT

TRÒ
HĐ1:Tìm hiểu chung

I. Quá trình văn học:

- Cho HS đọc mục I trong

1. Khái niệm:

Sgk trang 178 và trả lời

- Văn học là một loại hình nghệ thuật, một hình thái ý

các câu hỏi.

thức xã hội luôn vận động biến chuyển.

- Văn học là gì?

- Diễn tiến của văn học như một hệ thống chỉnh thể với sự

-Lịch sử văn học khác với

hình thành, tồn tại thay đổi có mối quan hệ khắng khít với

quá trình văn học như thế

thời kỳ lịch sử.

nào?

- Quá trình văn học là diễn tiến, hình thành, tồn tại, phát

- Bản thân văn học và

triển và thay đổi của văn học qua các thời kỳ lịch sử.

toàn bộ đời sống văn học

* Những quy luật chung tác động đến quá trình văn

khác nhau như thế nào?

học
+ Qui luật văn học gắn bó với đời sống xã hội: Bản chất
của đời sống xã hội trong từng thời kỳ lịch sử sẽ qui định
nội dung, tính chất của văn học.
+ Qui luật kế thừa và cách tân


. Kế thừa là dựa trên nền tảng truyền thống, là cơ sở tồn
- Giữa văn học và lịch sử

tại của văn học.

có mối quan hệ ra sao?

. Cách tân là làm ra cái mới, làm chovăn học luôn vận
động và phát triển.

- Mối quan hệ giữa các

+ Qui luật bảo lưu và tiếp biến: Văn học mỗi dân tộc để

thời kỳ văn học như thế

tồn tại và phát triển phải giao lưu với văn học các nước

nào?

khác đồng thời biết chọn lọc, cải biến để làm giàu cho
văn học tộc mình.
2. Trào lưu văn học:

- Qui luật bảo lưu và tiếp
biến là gì ?

Trào lưu văn học là một hiện tượng có tính chất lịch sử.
Đó là một phong trào sáng tác tập hợp những tác giả, tác
phẩm gần gũi nhau về cảm hứng, tư tưởng, nguyên tắc

- Có nền văn học nào tồn

miêu tả hiện thực tạo thành một dòng rộng lớn có bề thế

tại, phát triển mà không

trong đời sống văn học của một dân tộc hoặc một thời đại.

cần giao lưu? Vì sao
HĐ2:Trào lưuVH

*Các trào lưu văn học lớn trên thế giới:
a. Văn học thời phục hưng (ở Châu Âu vào TK XVXVI)

- Trào lưu Vh là gì?

- Đặc trưng : Đề cao con người, giải phóng cá tính chống
lại tư tưởng khắc nghiệt thời trung cổ.
- Tác giả tiêu biểu : Sêch-xpia ( Anh), Xec- van- tec (Tây

- Có phải mỗi trào lưu chỉ

Ban Nha).

có một khuynh hướng,

b. Chủ nghĩa cổ điển (Pháp VàoTK XVII)

một trường phái ?

- Đặc trưng : Coi Văn hóa cổ đại là hình mẫu lý tưởng,
luôn đề cao lý trí, sáng tác theo các quy phạm chặt chẽ.

- Tác giả tiêu biểu : Cooc- nây,
Hãy nêu các trào lưu lớn

Mô-li-e ( Pháp )

trên thế giới?

c. Chủ nghĩa lãng mạn: ( Ở các nước Tây âu sau cách

*Thảo luận nhóm

mạng tư sản Pháp 1789)
-Đặc trưng : Đề cao những nguyên tắc chủ quan, lấy đề

* Nhóm 1:
-VH thời phục hưng

tài trong thề giới tưởng tượng của nhà văn, hình tượng
nghệ thuật thường có vẻ đẹp khác thường
- Tác giả tiêu biểu :V.Huygô(Pháp)
F. Si-le ( Đức)

- Chủ nghĩa cổ điển
* Nhóm 2 :

d. Chủ nghĩa hiện thực phê phán: (Châu âu TKXIX )
- Đặc trưng : Thiên về những nguyên tắc sáng tác khách
quan. thường lấy đề tài từ đời sống hiện thực, xây dựng

- Chủ nghĩa lãng mạn

những tính cách điển hình, vừa có tính khái quát, vừa có

* Nhóm 3 :

tính cụ thể.

- Chủ nghĩa hiện thực phê

-Tác giả tiêu biểu : H. Ban- dăc( Pháp) L. Tôn-tôi ( Nga)

phán

e. Chủ nghĩa hiện thực XHCN: (TK XX sau Cách mạng

- Chủ nghĩa hiện thực

tháng Mười Nga)

XHCN

- Đặc trưng : Miêu tả cuộc sống trong quá trình phát triển
cách mạng.

* Nhóm 4 :

-Tác giả tiêu biểu:M.Gooc-ki(Nga)

- Chủ nghĩa siêu thực

Giooc – giơ A-ma- đô ( Braxin)

- Chủ nghĩa hiện thực

g.Chủ nghĩa siêu thực: ( Pháp- 1922)

huyền ảo

-Đặc trưng : Quan niệm thế giới trên hiện thực mới là


Nhận xét chung các

mảnh đất sáng tạo của người nghệ sĩ

nhóm, kết luận

- Tác giả tiêu biểu:A. Brơ- tôn ( Pháp )
h. Chủ nghĩa hiện thực huyền ảo: (Mỹ La tinh sau thế
chiến thứ hai)
- Đặc trưng : Coi thực tại bao gồm cả đời sống tâm linh,
niềm tin tôn giáo , các huyền thoại, truyền thuyết
-Tác giả tiêu biểu : G. Mac- ket.
* Ở Việt Nam :
- Trào lưu xuất hiện vào những năm 30 của TK XX.
+ Trào lưu lãng mạn
+ Trào lưu hiện thực phê phán
+ Trào lưu hiện thực XHCN

HĐ3 : Phong cách văn II. Phong cách văn học :
học

1. Khái niệm :

Cho HS đọc và tìm hiểu -PCVH là sự độc đáo, riêng biệt của các nghệ sĩ biểu hiện
VB
trong tác phẩm.
- PCVH nẩy sinh do chính nhu cầu, đòi hỏi sự xuất hiện
cái mới và nhu cầu của quá trình sáng tạo văn học.
- Phong cách văn học là gì - Quá trình văn học được đánh dấu bằng những nhà văn
?

kiệt xuất với phong cách độc đáo của họ.
- Phong cách in dậm dấu ấn dân tộc và thời đại.
2. Những biểu hiện của phong cách văn học :


- Giọng điệu riêng biệt, cách nhìn, cách cảm thụ có tính
khám phá .
- Sự sáng tạo các yếu tố thuộc nội dung tác phẩm
- Hệ thống phương thức biểu hiện, các thủ pháp kỹ thuật
-Phong cách văn học có
những biểu hiện gì ?

mang dấu ấn riêng.
- Thống nhất từ cốt lõi, nhưng có sự triển khai đa dạng đổi mới.
- Có phẩm chất thẩm mỹ cao, giàu tính nghệ thuật.

HĐ 4: Tổng kết

III. Ghi nhớ : (SGK)

Cho HS đọc ghi nhớ Sgk
trang 183
HĐ 5: Luyện tập

V. Luyện tập :Căn cứ hướng dẫn SGK trang 183

-Cho HSlàmluyện tập Sgk
trang183
- Củng cố : - Quá trình phát triển của văn học ntn?
- Phong cách văn hoc là gì ?
- Dặn dò : Đọc lại văn bản, nắm vững ý chính.
Chuẩn bị trả bài viết số 3.
Soạn bài “ Người lái đò sông Đà ”
F . Đánh giá - Rút kinh nghiệm: