Giáo án Ngữ văn 12 tuần 4: Nghị luận về một hiện tượng đời sống

Giáo án:

Nghị luận về một hiện tượng đời sống
I. Mục tiêu
1. Kiến thức
* Bậc 1
- Nêu được khái niệm văn nghị luận, văn nghị luận về một hiện tượng đời sống.
- Trình bày được những yêu cầu cơ bản về nội dung trình báy của một bài văn nghị
luận về một hiện tượng đời sống
- Trình bày được những yêu cầu cơ bản về hình thức trình bày của một bài văn
nghị luận về một hiện tượng đời sống
* Bậc 2
- Viết được một bài văn nghị luận về một hiện tượng đời sống
* Bậc 3
So sánh được nghị luận về một hiện tượng đời sống và nghị luận về tư tưởng đạo
lí.
2. Kỹ năng:
- Thuyết trình
- Tổ chức chương trình
- Làm việc nhóm
- Chia sẻ và xử lý thông tin
- Sử dụng công nghệ trình chiếu
3. Thái độ:
- Yêu thích môn học
-Tôn trọng giáo viên
- Có thái độ đúng đắn trước các hiện tượng trong đời sống

1


II. Phương pháp

- Phát vấn, dẫn dắt để HS phát huy trí tuệ
- Thảo luận rút ra bài học về nội dung và kĩ năng nghị luận.
III. Phương tiện dạy học
- Giáo án, SGK
- Bảng phấn, giấy
IV. Tiến trình dạy học
1. Kiểm tra bài cũ
Em hãy trình bày đặc trưng cơ bản của thơ mà Nguyễn Đình Chiểu nêu ra?
2. Dạy bài mới
Hoạt động của GV và HS

Kiến thức cần đạt

* Cho HS tìm ý bài 1 trong - Đề bài yêu cầu bày tỏ ý kiến đối với việc làm của
SGK

anh Nguyễn Hữu Ân – vì tình thương “dành hết

- Cho HS đọc “Chia chiếc chiếc bánh thời gian của mình” chăm sóc hai người
mẹ bị bệnh hiểm nghèo.
bánh của mình cho ai?
(Bài viết này và truyện cổ -Các ý chính:
tích mang tên Nguyễn Hữu +Nêu tấm gương NHA
Ân đã giao cho HS đọc +Thế hệ trẻ ngày nay có nhiều người như Ân, nhưng
trước ở nhà)
cũng không ít người có lối sống ích kỉ, vô tâm…
- Tiến hành tìm hiểu đề:

+Chúng ta cần phải làm gì để cuộc đời này thêm

GV hỏi: Dựa vào 2 bài viết đẹp hơn?
đã đọc cho cô biết đề bài - Dẫn chứng minh họa:
yêu cầu bàn về hiện tượng +Lấy trong bài viết
gì?

+Trong cuộc sống hiện thực: Hoa hậu cuáu trợ lũ lụt

+ Bài viết có những ý nào? ở miền Trung…
Và sử dụng thao tác lập
-Thao tác lập luận: Phân tích, chứng minh, bác bỏ,
luận nào?
2


bình luận.

*Tiến hành lập dàn ý

- Mở bài:

- Gv hỏi: Phần mở bài Giới thiệu hiện tượng Ân rồi dẫn đề văn, nêu vấn đề
chúng ta cần nêu những gì? “ Chia chiếc bánh của mình cho ai?”
Giới thiệu hiện tượng cần - Thân bài:
nghị luận như thế nào?
Bước 1: Tóm tắt việc làm của Nguyễn Hữu Ân
- Phần thân bài: GV khái Bước 2: Phân tích
quát khi làm bài nghị luận
+ Nhóm 1: Nguyễn Hữu Ân đã nêu một tấm gương
về một hiện tượng đời sống
về lòng hiếu thảo. vị tha. đức hi sinh của thanh niên.

thường tiến hành theo 3
+ Nhóm 2: Thế hệ trẻ ngày nay có nhiều tấm gương
bước: tóm tắt lại hiện
như Nguyễn Hữu Ân. Nêu dẫn chứng
tượng, phân tích, bình luận
Bước 3: Bình luận
- Chia lớp thành 4 nhóm
+ Nhóm 3: Nhưng bên cạnh đó, vẫn còn một số
lần lượt triển khai theo 4 ý
người có lối sống ích kỉ, vô tâm đáng phê phán. Nêu
chính
dẫn chứng.
-> GV tổng kết lại ( ý nào
+ Nhóm 4: Tuổi trẻ cần dành thời gian tu dưỡng, lập
thuộc bước nào)
nghiệp, sống vị tha để cuộc sống ngày càng tốt đẹp
- Phần kết luận cần trình
bày vấn đề gì?
- Yêu cầu HS viết phần mở
bài trong vòng 15 phút. Gọi
1 hoặc 2 học sinh nên đọc

hơn.
- Kết luận:
+Nâng cao vẻ đẹp của Nguyễn Hữu Ân lên tầm một
bài học tư tưởng, đạo lí
+ Bày tỏ suy nghĩ riêng của người viết

trước lớp.
* Rút ra phần ghi nhớ

- GV hỏi: Nghị luận về một

3


hiện tượng đời sống là gì?

-Là sử dụng tổng hợp các thao tác lập luận để làm

- Gọi 1 HS đọc ghi nhớ

cho người học hiểu rõ, hiểu đúng, hiểu sâu và đồng

- Gọi 1 HS hỏi về cách làm tình với ý kiến của người viểttước những hiện tượng
bài nghị luận về một hiện đời sống
tượng đời sống

- Nghị luận về một hiện tượng đời sống cần tiến

- GV tổng kết và chốt lại.

hành theo 3 bước: nêu rõ hiện tượng; phân tích các

- HS ghi vào vở

mặt đúng – sai, lợi – hại, chỉ ra nguyên nhân và bày
tỏ ý kiến thái độ của người viết; đánh giá vấn đề từ
nhiều chiều, ứng dụng đối với bản thân.
- Nghị luận về một hiện tượng đời sống không chỉ
có ý nghĩa xã hội mà còn có tác dụng giáo dục tư

Mở rộng:

tưởng, đạo lí, cách sống đúng đắn tích cực đối với

-GV: Những hiện tượng của thanh niên, HS.
cuộc sống hàng ngày quanh
chúng ta, có hiện tượng tích
cực, có hiện tượng tiêu cực
?Có phải mọi hiện tượng
xảy ra đều đáng bàn luận
không?
-HS: Suy nghĩ và trả lời
?Ở địa phương em có hiện
tượng gì đặc biệt hiện nay?
Có ảnh hưởng tới mọi
người hay không
-HS: Nêu được một vài hiện
tượng nổi bật của địa
phương mình và đưa ra một
vài nhận xét
4


3. Luyện tập

Bài tập 1 trang 67 ( có thể cho về nhà)

-HS đọc văn bản

-Hiện tượng Nguyễn Ái Quốc bàn là hiện tượng

-Thảo luận các câu hỏi nhiều thanh niên- sinh viên du học nước ngoài dành
nhiều thời gian cho chơi hơn học, xảy ra ở đầu Thế
SGK trang 68
kỉ 20
-GV gợi ý

-Thao tác lập luận: Phân tích- so sánh-bác bỏ

-HS bàn

-Diễn đạt: chuẩn xác, mạch lạc, có thể sử dụng một
số biênh pháp tu từ, và yếu tố biểu cảm, nhất là
phần cảm nghĩ riêng.
-Bài học: xác định lí tưởng, cách sống, mục đích,
thái đọ học tập đúng đắn.

4.Củng cố
5.Dặn dò

5