Câu Cầu Khiến

c¸c thÇy gi¸o, c« gi¸o vÒ dù giê
Ng÷ v¨n líp 8
Gi¸o viªn d¹y: TrÇn ThÞ Thuý
V©n
Tr­êng THCS ThÞ TrÊn V©n
§×nh


? Câu nghi vấn được dùng với
những chức năng nào.
Ngoài chức năng dùng để hỏi câu
nghi vấn còn được dùng để cầu khiến,
khẳng định, đe doạ, bộc lộ cảm xúc và
không cần người đối thoại trả lời.


Ngữ văn- Tiết 82
Câu cầu khiến
I.Đặc điểm hình thức và chức năng
1. Ví dụ: SGK
2. Nhận xét:
? Trong những
đoạn trích trên
câu nào là câu
cầu khiến.
+ Thôi đừng lo lắng.
+ Cứ về đi.
+ Đi thôi con.
? Đặc điểm hình thức nào cho

biết đó là câu cầu khiến.
- Có những từ cầu khiến: đừng,
đi, thôi.
? Các câu cầu khiến trong
đoạn trích trên dùng để làm
gì.
-Chức năng dùng để khuyên bảo,
yêu cầu
? Cách đọc câu Mở
cửa! trong (b) có khác
cách đọc Mở cửa.
trong (a) không.
-ở (a) Mở cửa dùng để trả lời
câu hỏi: Câu trần thuật.
-ở (b) Mở cửa là câu cầu
khiến nên đọc nhấn mạnh
hơn-bằng ngữ điệu cầu khiến.
? Khi viết câu cầu
khiến thường kết
thúc bằng loại dấu
nào.
-Khi viết, thường kết thúc bằng
dấu chấm than, nhưng khi ý cầu
khiến không được nhấn mạnh thì
có thể kết thúc bằng dấu chấm.
? Từ phân tích trên em
hãy rút ra kết luận thế
nào là câu cầu khiến
*Ghi nhớ: SGK

Bài tập nhanh
? Tìm các câu cầu khiến trong các VD sau và chỉ ra dấu hiệu
hình thức của các câu cầu khiến đó:
a) Đừng cho gió thổi nữa! Đừng cho gió thổi nữa!
(Cây bút thần)
b) Xin bệ hạ hoàn gươm lại cho Long Quân.
a) Dấu chấm than và từ cầu khiến: đừng.
b) Từ cầu khiến: xin.


II. Luyện tập
Bài tập 1
a) Có từ cầu khiến hãy
b) Có từ cầu khiến đi
c) Có từ cầu khiến đừng
Chủ ngữ trong 3 câu trên đều chỉ người đối thoại nhưng có điểm khác:
+Trong (a): vắng chủ ngữ. Chủ ngữ đó chắc chấn chỉ người đối thoại,
nhưng phải dựa vào ngữ cảnh của những câu trước đó người đọc mới
biết cụ thể người đố thoại đó là ai: Lang Liêu.
+Trong (b) : chủ ngữ là ông giáo.
+Trong (c): chủ ngữ là chúng ta, ngôi thứ nhất số nhiều
-
Hãy lấy gạo làm bánh mà lễ Tiên vương . / Con hãy lấy gạo làm bánh
mà lễ Tiên vương.(không thay đổi ý nghĩa mà chỉ làm cho đối tượng tiếp
nhận được thể hiện rõ hơn và lời yêu cầu nhẹ, tình cảm hơn)
-
Nay chỳng ta ng lm gỡ na, th xem lóo Ming cú sng c
khụng./ Nay cỏc anh ng lm gỡ na(thay i ý ngha c bn
ca cõu; i vi cõu th hai, trong s nhng ngi tip nhn li

ngh, khụng cú ngi núi)
-
ễng giỏo hỳt trc i./ Hỳt trc i.(ý ngha cu khin dng nh
mnh hn, cõu núi kộm lch s hn)