Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn hoạt động tạo hình tại lớp lá 3 trường mầm non EaNa
MỤC LỤC
* Phần thứ nhất: MỞ ĐẦU......................................................................2
I. Đặt vấn đề:.............................................................................................2
II. Mục đích nghiên cứu:...........................................................................3
* Phần thứ hai: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ...................................................4
I. Cơ sở lí luận của vấn đề.........................................................................4
II. Thực trạng vấn đề.................................................................................5
III. Các giải pháp đã tiến hành giải quyết vấn đề ....................................6
- Giải pháp 1..............................................................................................6
- Giải pháp 2..............................................................................................8
- Giải pháp 3.............................................................................................10
- Giải pháp 4.............................................................................................12
- Giải pháp 5.............................................................................................14
- Giải pháp 6.............................................................................................16
IV. Tính mới của giải pháp........................................................................16
V. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm...................................................17
* Phần thứ ba: KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ................................................18
I. Kết luận.................................................................................................18
II. Kiến nghị .............................................................................................18
* Danh mục tài liệu tham khảo.................................................................20
*Nhận xét của hội đồng sáng kiến cấp trường..........................................21
*Nhận xét của hội đồng sáng kiến cấp huyện...........................................22
Người thực hiện: Nguyễn Thị Tuyết
1
Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn hoạt động tạo hình tại lớp lá 3 trường mầm non EaNa
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM: MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP TRẺ 5 -6
TUỔI HỌC TỐT MÔN HOẠT ĐỘNG TẠO HÌNH TẠI LỚP LÁ 3
TRƯỜNG MẦM NON EA NA
Phần thứ nhất: MỞ ĐẦU
I. Đặt vấn đề
- Lý do lý luận
Trong những năm gần đây, nghành giáo dục và đào tạo đã được quan tâm
và chăm lo đúng mức. [Nghị quyết trung ương khóa VII của ban chấp hành TW
Đảng đã khẳng định “thực sự coi giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu”,
“đầu tư cho giáo dục là đầu tư cho sự phát triển”]. Chúng ta đang sống trong thế
kỉ 21, thế kỉ của nền văn minh trí tuệ, đòi hỏi thế hệ trẻ phải là những con người
“trí tuệ phát triển cao, giàu tính sáng tạo, giàu tính nhân văn nhưng cũng giàu
cảm xúc thẩm mỹ”
Giáo dục mầm non được coi là mắt xích đầu tiên trong hệ thống giáo dục
quốc dân. Mục tiêu của giáo dục mầm non là giáo dục toàn diện các khả năng
cho trẻ, hình thành những cơ sở đầu tiên về nhân cách con người.
Trong giáo dục mầm non thì giáo dục thẩm mỹ chiếm vị trí quan trọng
không thể thiếu. Chân – Thiện –Mỹ là ba tiêu chí góp phần hoàn thiện nhân cách
cho trẻ.
Giáo dục thẩm mỹ nói chung và hoạt động tạo hình nói riêng với tư cách là
một hoạt động nghệ thuật, nó tạo nên những điều kiện thuận lợi nhất cho sự phát
triển của cảm giác, tri giác thẩm mỹ: Việc quan sát tìm hiểu các sự vật, hiện
tượng giúp trẻ nhận ra các đặc điểm thẩm mỹ ( hình dạng, màu sắc, cấu trúc, sự
sắp xếp không gian,..) nhận ra những nét độc đáo, tạo nên sức hấp dẫn của đối
tượng miêu tả.
Nội dung tạo hình được thể hiện bằng các phương tiện mang tính trực quan
(đường nét,hình dạng, màu sắc…) sẽ làm cảm xúc thẩm mỹ của trẻ trở nên sâu
sắc hơn, trí tưởng tượng mang tính nghệ thuật của trẻ ngày càng phong phú.
Sự phản ánh hiện thực qua các tác phẩm, sản phẩm tạo hình bằng đường
nét, hình dạng, màu sắc, bố cục chính là con đường lĩnh hội các kinh nghiệm
văn hóa thẩm mỹ rất phù hợp với lứa tuổi của trẻ mầm non, trên cơ sở đó hình
thành thị hiếu thẩm mỹ sau này của trẻ.
- Lý do thực tiễn
Hoạt động tạo hình giúp cho trẻ phát triển và tìm hiểu các đối tượng được
miêu tả, để có được sự hiểu biết và hình dung về các đối tượng, nhằm phát triển
ở trẻ khả năng hoạt động trí tuệ giúp trẻ tăng trí thông minh, khả năng ghi nhớ,
nhận biết môi trường, nhìn dạng màu sắc trong tự nhiên. Không những thế, qua
những bài tập, tác phẩm, trẻ còn có cơ hội được khám phá thế giới xung quanh
trẻ, học hỏi về những kiến thức cơ bản, nhận biết được những điều mới lạ đang
Người thực hiện: Nguyễn Thị Tuyết
2
Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn hoạt động tạo hình tại lớp lá 3 trường mầm non EaNa
tiềm ẩn trong mỗi cá thể trẻ. Mỗi trẻ là một cá thể riêng biệt, nhu cầu và hứng
thú của trẻ khác nhau nên khi cho trẻ phát triển thẩm mỹ thông qua hoạt động
tạo hình thì một số tính cách của trẻ như sự kiên trì, nhẫn nại, ham học hỏi cùng
dần được hình thành, duy trì và phát triển.
Ngoài ra hoạt động tạo hình của trẻ trong trường mầm non chính là một
phương tiện phát triển thẩm mỹ cho trẻ, để hình thành ở trẻ những cơ sở ban đầu
về hoạt động học tập, trong các hoạt động vẽ, nặn, xé, dán. Thông qua hoạt động
này giúp trẻ phát triển các chức năng tâm lý và khả năng tri giác các sự vật hiện
tượng xung quanh, từ đó phát triển tư duy và quá trình đó làm phát triển óc
tưởng tượng và ham muốn tạo ra cái đẹp; sẽ góp phần không nhỏ vào việc nâng
cao chất lượng giáo dục trong nhà trường đối với từng nhóm lớp, những sản
phẩm trẻ tạo ra tuy rất đơn giản nhưng lại hàm chứa sự ngộ nghĩnh và sinh động
Việc tổ chức hoạt động tạo hình đã mang lại hiệu quả tốt vào việc phát triển
nhân cách trẻ nhưng thật sự chưa đáp ứng và chưa phát huy hết những kỹ năng
sáng tạo mà còn tính áp đặt, rập khuôn máy móc vào sự linh hoạt của người giáo
viên, khi tổ chức hoạt động tạo hình thì người giáo viên phải làm gì? Làm như
thế nào? Để trẻ có thể mạnh dạn tự tin tạo ra những sản phẩm mang tính sáng
tạo và nhiều màu sắc nghệ thuật.
Nhận thức được nhiệm vụ và trách nhiệm thiết thực của người giáo viên
Mầm non trong giai đoạn phát triển hiện nay tôi luôn mong muốn truyền đạt thật
nhiều kiến thức cho trẻ, giúp trẻ thể hiện được nhu cầu, phát triển hết khả năng
còn tiềm ẩn của bản thân. Chính vì vậy tôi luôn trăn trở, tìm ra những cách thức
hay, đạt hiệu quả cao nhất trong phương pháp giảng dạy trong môn hoạt động
tạo hình. Tôi đã trải qua một quá trình nghiên cứu và tìm tòi, tích cực học hỏi và
vận dụng một số kinh nghiệm của bản thân để thực hiện đề tài “ Một số biện
pháp giúp trẻ 5 -6 tuổi học tốt môn hoạt động tạo hình tại lớp lá 3 trường mầm
non Ea Na”.
Đối tượng nghiên cứu: Một số biện pháp giúp trẻ 5 -6 tuổi học tốt môn hoạt
động tạo hình.
Phạm vi nghiên cứu: Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn hoạt
động tạo hình tại lớp lá 3 trường mầm non Ea Na.
Thời gian nghiên cứu: Từ tháng 9 năm 2018 đến hết tháng 4 năm 2019.
Tóm lại là việc nghiên cứu đề tài “ Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học
tốt môn hoạt động tạo hình áp dụng trên trẻ lớp lá 3 trường mầm non Ea Na”
giúp cho giáo viên hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của hoạt động tạo hình trong
việc phát triển thẩm mỹ cho trẻ nói riêng và việc hoàn thiện nhân cách cho trẻ
nói chung. Giúp giáo viên có những biện pháp giảng dạy phù hợp với hiện tại
của trẻ lớp mình. Bên cạnh đó trẻ được tiếp cận những phương pháp học phù
hợp, giúp trẻ phát huy tối đa khả năng tạo hình cũng như nhận thức của mình
thông qua các hoạt động, các nội dung được học.
II. Mục đích nghiên cứu
Người thực hiện: Nguyễn Thị Tuyết
3
Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn hoạt động tạo hình tại lớp lá 3 trường mầm non EaNa
Mục đích khi tôi nghiên cứu đề tài “Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tốt
môn hoạt động tạo hình tại lớp lá 3 trường mầm non Ea Na học” là: Nghiên cứu
thực trạng việc dạy và học hoạt động tạo hình, đề xuất một số biện pháp giúp trẻ
học tốt môn hoạt động tạo hình. Nghiên cứu, lựa chọn một số biện pháp phù hợp
với học sinh để nâng cao chất lượng của chăm sóc, giáo dục nói chung cũng như
hoạt động tạo hình nói riêng.
Thông qua việc nghiên cứu, khảo sát thực trạng, lựa chọn nội dung, phương
pháp, hình thức tổ chức dạy học nhằm hình thành cho trẻ kỹ năng, kỹ xảo tiếp
nhận và tạo ra những sản phẩm đẹp, sáng tạo.
Giáo dục trẻ tình yêu cái đẹp của tạo hình và có những biện pháp nghiên
cứu cụ thể, hiệu quả để nâng cao chất lượng dạy trẻ mẫu giáo lớn. Từ đó có
những biện pháp phù hợp để cải thiện thực trạng.
Tóm lại, nghiên cứu đề tài này nhằm phát triển ở trẻ khả năng cảm nhận và
thể hiện cái đẹp một cách sáng tạo, giáo dục mối quan hệ thẩm mĩ, tình cảm
thẩm mĩ, hình thành ở trẻ thị hiếu và thái độ thẩm mỹ đúng đắn.
Phần thứ hai: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. Cơ sở lý luận của vấn đề
Giáo dục thẩm mỹ là một trong năm mặt giáo dục phát triển toàn diện của
trẻ mầm non. Góp phần hình thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách, chuẩn
bị cho trẻ vào lớp một. Trong chương trình giáo dục mầm non, giáo dục phát
triển thẩm mỹ cho trẻ được tiến hành thông qua nhiều hoạt động mà hoạt động
tạo hình được coi là hoạt động có ưu thế.
Với mục đích chung của giáo dục mầm non thì hoạt động tạo hình là một
bộ phận văn hóa tinh thần, nó gắn liền với những kiến thức, kỹ năng, kỹ xảo và
thể hiện nghệ thuật. Thông qua hoạt động tạo hình đem đến cho trẻ những ấn
tượng về cái đẹp, xúc cảm chân thật, những phẩm chất tốt đẹp của con người.
Về mặt đạo đức hoạt động tạo hình giúp trẻ hình thành những đức tính tốt như:
Yêu thích cái đẹp, muốn tạo ra cái đẹp. Về mặt thể chất giúp trẻ vui vẻ phấn
khởi góp phần tác động đến hệ thần kinh, điều chỉnh toàn bộ hoạt động của cơ
thể giúp trẻ ngày càng khéo léo và linh hoạt. Về mặt thẩm mỹ giúp trẻ hình
thành cảm xúc và thị hiếu thẩm mỹ khi trẻ tạo hình.
Ngoài ra hoạt động tạo hình giúp trẻ hình thành và rèn luyện ở trẻ khả năng
đánh giá và tự đánh giá, tạo điều kiện cho trẻ phát triển vốn từ giúp cho trẻ thể
hiện ngôn ngữ được mạch lạc hơn, mặt khác hoạt động này còn giáo dục trẻ lòng
ham muốn tiếp thu những điều mới lạ, những phương thức hoạt động mới, giúp
trẻ hình thành thói quen học tập có mục đích, có tổ chức, biết lắng nghe và ghi
nhớ lời chỉ bảo của cô. Hoạt động tạo hình là môi trường cho trẻ rèn luyện năng
lực, điều khiển hành vi của mình nhờ có hoạt động này mà vốn hiểu biết của trẻ
về thế giới xung quanh được tăng lên.
Trong hoạt động tạo hình trẻ được thao tác với đồ dùng là bút chì, bút màu,
màu nước, giấy vẽ,…, thông qua các hoạt động như cắt, xé dán, vẽ, tô màu trẻ
Người thực hiện: Nguyễn Thị Tuyết
4
Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn hoạt động tạo hình tại lớp lá 3 trường mầm non EaNa
thỏa thích tạo ra cho mình một sản phẩm đẹp nhất. Trẻ rất thích thú khi được
tham gia vào hoạt động tạo hình và được thỏa mãn tính tò mò, thích hoạt động
mong muốn tạo ra sản phẩm bằng chính đôi bàn tay khéo léo của mình, khi cho
trẻ hoạt động cũng là rèn luyện sự kiên trì của trẻ, trẻ sáng tạo, cũng như luyện
tập các vận động tinh như khéo léo của đôi bàn tay dẻo dai của các ngón tay.
Hoạt động tạo hình mang tính nghệ thuật ở lứa tuổi Mầm non, tạo hình
chính là phương tiện để trẻ thể hiện mình, nó có tác dụng hình thành nhân cách
cho trẻ, giúp trẻ hình thành và phát triển toàn diện về mặt tâm sinh lý, thông qua
hoạt động tạo hình trẻ phản ánh hiện thực bằng hình tượng và tư duy và hình
thành tình yêu đối với vẻ đẹp thiên nhiên, hình thành ở trẻ những kĩ năng, kỹ
xảo, năng lực quan sát, tư duy ghi nhớ, trí tưởng tượng sáng tạo.
Ngoài ra hoạt động tạo hình là sự biểu lộ thái độ tình cảm của trẻ đối với
thế giới xung quanh về sự yêu ghét, vui mừng hay buồn, thích thú qua các đề tài
mà trẻ thể hiện, thông qua hoạt động tạo hình mà ta biết được suy nghĩ mong
muốn của trẻ để nuôi dưỡng tâm hồn cho trẻ.
II. Thực trạng vấn đề
Khi nghiên cứu đề tài “Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn hoạt
động tạo hình tại lớp lá 3 trường mầm non EaNa” tôi có những thuân lợi và khó
khăn sau:
Được sự quan tâm của ban giám hiệu tạo điều kiện về cơ sở vật chất và đồ
dùng học tập cho các cháu. Lớp học an toàn, rộng rãi thoáng mát để cho trẻ hoạt
động. Giáo viên có trình độ trung cấp trở lên, luôn giúp đỡ lẫn nhau và học hỏi
kinh nghiệm, nắm vững kỹ năng dạy tạo hình. Bản thân tôi được giao nhiệm vụ
là giáo viên chủ nhiệm lớp 5 tuổi lá 3 cùng với tôi là đồng chí Đặng Thị Hải Yến
giáo viên có nhiều năm kinh nghiệm trong giảng dạy. Đồng nghiệp trong trường
thường xuyên cùng nhau trao đổi những kinh nghiệm giảng dạy qua sách báo từ
những kinh nghiệm của trường bạn từ đó có những biện pháp giúp trẻ học tốt
môn tạo hình hơn.
Bên cạnh đó tôi cũng gặp những khó khăn như: Năm nay tôi được phân
công dạy lớp 5 tuổi lá 3 gồm 23 trẻ. Trong đó có 18 trẻ đã học qua lớp 4 tuổi đạt
tỉ lệ 78,3% còn lại 5 trẻ ở nhà lần đầu tiên mới đến trường đạt, tỉ lệ 22,7% cho
nên nhiều cháu còn nhút nhát trong khi thể hiện ý tưởng của mình nhiều trẻ còn
yếu về kỹ năng tạo hình, nhiều sản phẩm đạt yêu cầu tuy nhiên sự sáng tạo và bố
cục bức tranh còn yếu, chưa biết phối hợp các mảng màu, khả năng nhận xét
tranh của trẻ còn kém. Nhiều trẻ còn chưa thực sự tích cực hoạt động tạo hình,
các thao tác tạo hình còn vụng về, rập khuôn chưa thể hiện được sự sáng tạo. Đa
số ở độ tuổi này về tạo hình còn sơ sài một số trẻ còn mải chơi, cảm nhận tác
phẩm còn đơn giản, chậm, chưa tập trung chú ý trong giờ học.
Nhiều cha mẹ nhận thức chưa đầy đủ về tầm quan trọng của việc học tạo
hình, còn cho rằng trẻ đến trường chỉ chơi chứ không học.
Với thực trạng nêu trên trên tôi nhận thức rằng mình cần nghiên cứu đề tài
“Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn hoạt động tạo hình tại lớp lá 3
Người thực hiện: Nguyễn Thị Tuyết
5
Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn hoạt động tạo hình tại lớp lá 3 trường mầm non EaNa
trường mầm non EaNa” để tìm ra các giải pháp, biện pháp giáo dục phù hợp với
trẻ, giúp trẻ có những biện pháp học tốt môn tạo hình, đồng thời làm tăng khả
năng nhận thức của giáo viên cũng như của trẻ về môn học. Qua đề tài này tôi
tìm ra các biện pháp nhằm thu hút, truyền cảm hứng cho trẻ qua vẻ đẹp của thế
giới xung quanh và qua các tác phẩm nghệ thuật. Bên cạnh đó giúp cho trẻ có
các kỹ năng tạo hình, khả năng nhận thức về cái đẹp thể hiện qua đường nét,
màu sắc,…, và khả năng sáng tạo của trẻ. Rèn luyện cho trẻ mạnh dạn thể hiện
các kỹ năng tạo hình qua các tiết khác nhau vẽ, nặn, xé dán…, cách thể hiện một
tác phẩm có ý tưởng, bố cục, các chi tiết hài hòa có ý kiến riêng khi nhận xét sản
phẩm của mình và của bạn. Bên cạnh đó cần tuyên truyền cho cha mẹ về tầm
quan trọng của việc học tạo hình đối với trẻ mầm non. Rằng việc học của trẻ
không chỉ là nhiệm vụ của giáo viên của nhà trường mà sự phối hợp của gia đình
trong việc giáo dục trẻ là điều rất cần thiết.
III. Các giải pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề
- Giải pháp 1: Lập kế hoạch giáo dục phù hợp với trẻ theo chương trình
giáo dục thông tư 28 của Bộ giáo dục và đào tạo.
+ Trong một năm học việc lên kế hoạch giáo dục chủ đề và lựa chọn chủ đề nhánh phù
hợp và vừa sức với trẻ là việc làm hết sức quan trọng. Vì vậy, ngay từ đầu năm học tôi đã phối
hợp với giáo viên cùng lớp khảo sát khả năng, nhu cầu của trẻ rồi nghiên cứu các tài liệu giáo
dục để lên các kế hoạch giáo dục cho phù hợp. Từ kế hoạch năm học rồi triển khai ra kế
hoạch học kỳ, kế hoạch tháng tuần để chọn chủ đề, chủ đề nhánh để lên kế hoạch giảng dạy
sao cho phù hợp với điều kiện của trường, lớp, điều kiện văn hóa, điều kiện tự nhiên của địa
phương nơi trẻ sinh sống. Tạo cơ sở giúp cho giáo viên chủ động trong việc lựa chọn các đề
tài, tổ chức các hoạt động giáo dục giúp trẻ phát triển theo mục tiêu giáo dục đã đề ra. Trong
đó có nội dung phát triển thẩm mỹ.
Stt
1
Chủ đề
Trường mầm non – các sự
kiện trong tháng
2
Bản thân- ngày lễ 20-10
3
Gia đình – ngày lễ 20-11
4
Một số nghành nghề - ngày
lễ 22-12
5
Thế giới động vật – ngày tết
dương lịch
Người thực hiện: Nguyễn Thị Tuyết
Chủ đề nhánh
* Ngày hội bé đến trường
*Lớp bé yêu thương
* Những hoạt động thú vị
* Bé là ai
* Bản thân bé có gì?
* Bé cần gì để lớn lên khỏe mạnh
* Gia đình bé
* Những người thân của bé
* Đồ dùng gia đình bé
* Ngôi nhà hạnh phúc
* Nghề dạy học
* Nghề của bố mẹ
* Nghề nghiệp phố biến
* Chú bộ đội của bé
* Động vật nuôi trong gia đình
* Động vật sống trong rừng
* Động vật sống dưới nước
* Một số loại côn trùng
6
Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn hoạt động tạo hình tại lớp lá 3 trường mầm non EaNa
6
Tết và mùa xuân- Thế giới
thưc vật – ngày tết nguyên
đán
7
Phương tiện và luật lệ giao
thông- lễ 8-3
8
Các hiện tượng thiên nhiên
9
Quê hương đất nước bác hồ
10
Trường tiểu học
* Sắc hoa mùa xuân
* Tết nguyên đán
* Lễ hội mùa xuân
* Một số loại rau
* Một số loại quả
* Những phương tiện giao thông đáng
yêu
* phân nhóm các phương tiện giao
thông
* Một số luật lệ giao thông
* Các mùa ở đaklak
* Nước và sự sống
* Quê hương của bé
* Biển đảo quê hương em
* Hà nội mến yêu
* Bác hồ của bé
* Trường mới của bé
* Những đồ dùng mới
+ Trong mỗi chủ đề và chủ đề nhánh giáo viên cần linh hoạt lựa chọn các
đề tài, nội dung phù hợp với chủ đề, chủ đề nhánh dựa theo chương trình giáo
dục mầm non theo thông tư 28 của Bộ giáo dục và đào tạo. Ngoài ra trong các
tháng có các ngày lễ hội giáo viên cũng nên lồng ghép cho trẻ các giờ hoạt động
đẻ trẻ tạo ra các sản phẩm ý nghĩa đồng thời giáo dục nhận thức cho trẻ về ý
nghĩa của các ngày lễ hội.
Ví dụ: Trong chủ đề gia đình thực hiện vào tháng 11. Trong tháng 11 có
ngày lễ 20-11 ngoài những hoạt động có trong chương trình thì giáo viên cho trẻ
làm thiệp tặng cô giáo vào giờ hoạt động chiều vừa rèn kỹ năng tạo hình sáng
tạo của trẻ bằng các nguyên vật liệu mở như: lá cây, hoa, hột hạt,…, vừa giáo
dục trẻ ý nghĩa của ngày 20-11 là ngày tết của các cô giáo thầy giáo trên cả
nước, trong ngày này những người học sinh thường mang tặng cho thầy cô mình
những tấm thiệp với những lời chúc tỏ lòng biết ơn, kính trọng.
Hình 1: trẻ làm thiệp chúc mùng 20-11 tặng cô giáo
Việc lựa chọn đề tài là một việc làm quan trọng giúp giáo viên chủ động
cho việc thiết kế kế hoạch giáo dục, lựa chọn các hoạt động nội dung liên quan
phù hợp. Giúp trẻ hứng thú, tích cực tham gia vào mỗi tiết học. Trong mỗi chủ
Người thực hiện: Nguyễn Thị Tuyết
7
Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn hoạt động tạo hình tại lớp lá 3 trường mầm non EaNa
đề trẻ được trải nghiệm các hoạt động, nội dung khác nhau giúp trẻ rèn luyện,
phát triển các kỹ năng khác nhau.
Ví dụ: Trong chủ đề thế giới động vật trẻ được trải nghiệm các kỹ năng vẽ,
nặn, xé dán, tạo hình bằng lá cây, vật liệu phế thải,…, trong các đề tài như: Vẽ,
tô màu đàn gà, nặn động vật sống trong rừng, xé dán đàn cá, tạo hình những con
côn trùng từ vật liệu mở, trang trí cảnh ngày tết cùng cô giáo.
Những đề tài tạo hình được thay đổi liên tục với nguyên vật liệu phong phú
khác nhau làm cho trẻ hứng thú, tham gia tích cực hơn.
- Giải pháp 2: Tạo môi trường học tập và rèn luyện cho trẻ mọi lúc mọi
nơi
+ Như chúng ta đã biết hoạt động tạo hình của trẻ là một hoạt động nhận
thức đặc biệt thông qua những hình tượng nghệ thuật được tạo nên và cảm nhận
thẩm mỹ bằng các phương tiện truyền cảm nhưng mang tính trực quan.
Mặt khác tư duy của trẻ ở giai đoạn này là tư duy trực quan hình tượng. Trẻ
rất muốn được tiếp xúc, được xem xét, khám phá, tìm tòi và nêu ý kiến của mình
một cách tự nhiên về mọi cái mà trẻ phát hiện ra để rồi bộc lộ cảm xúc của mình
đối với những đối tượng đó.
Vì vậy cho trẻ hoạt động tạo hình tốt thì môi trường lớp học là một trong
những yếu tố quan trọng, cho nên giáo viên thường xuyên vệ sinh nhóm lớp, lau
chùi đồ dùng đồ chơi, giáo viên và trẻ cùng nhau trang trí chủ đề, chủ đề nhánh
sao cho đồ dùng, đồ chơi được sắp xếp khoa học, gọn gàng thuận lợi cho việc sử
dụng giúp trẻ cảm thấy hứng thú và thích được hoạt động.
Ví dụ : Chủ đề một số nghề trẻ được quan sát, sờ, cầm nắm các dụng cụ
nghề khác nhau: cái nón, cái rổ, cái gùi,…, với chất liệu làm khác nhau, trẻ cùng
giáo viên phân loại sắp xếp lên kệ góc phân vai.
Việc tạo môi trường kích thích hứng thú học tập cho trẻ trong hoạt động tạo
hình là rất quan trọng, nên trưng bày ở các góc học tập, nghệ thuật, những tranh
ảnh vẽ, xé dán đồ chơi vật mẫu sản phẩm mang tính nghệ thuật.
Ngoài ra trong giờ hoạt động tạo hình có thể tìm hiểu thế giới xung quanh
tìm hiểu thế giới một cách có tổ chức và tiếp thu các tri thức, kỹ năng, kỹ xảo
theo một chương trình có hệ thống.
Ví dụ: Với chủ điểm “Thế giới thực vật”. Giáo viên trang trí nhiều các hình
ảnh các loài hoa, cây ăn quả và dưới mỗi hình ảnh có ghi các từ ghép tương ứng
để từ đó trẻ nhớ lâu hơn các loài hoa, quả, cây... Và những chữ cái trong các từ.
Từ đó sẽ giúp trẻ phát triển ngôn ngữ, tập trung chú ý, mở rộng hiểu biết và trẻ
còn được làm quen với môi trường chữ viết.
Ví dụ: Dưới bức tranh hoa cúc, hoa hồng có ghi các từ hoa cúc, hoa hồng.
Người thực hiện: Nguyễn Thị Tuyết
8
Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn hoạt động tạo hình tại lớp lá 3 trường mầm non EaNa
Tranh 2: Tranh có từ để trang trí lớp
Qua việc trang trí góc, trẻ sẽ thích thú đến xem, mong muốn được thể hiện
ý tưởng của mình. Tuy nhiên giáo viên cùng tham gia với trẻ để hướng dẫn gợi ý
thêm cho trẻ những đối tượng mà lần đầu tiên trẻ mới được nhìn thấy.
Ví dụ: Với hình ảnh con voi cho trẻ gọi tên và tự nêu lên nhận xét về những
đặc điểm nổi bật của đối tượng rồi trẻ rất muốn được thể hiện ý tưởng độc đáo
của riêng mình.
Tranh 3: Trẻ nặn con voi theo ý tưởng riêng của mình
Việc tạo môi trường và xây dựng góc nghệ thuật là một trong những biện
pháp hỗ trợ đắc lực trong việc tạo hứng thú cho trẻ với hoạt động tạo hình, vì khi
trẻ được hoạt động ở góc nghệ thuật thì cảm giác như là một thế giới riêng ở đây
trẻ được tự do bộc lộ cảm xúc mãnh liệt, khi xung quanh trẻ đều là những bài vẽ,
nặn, xé dán do chính tay mình và bạn làm ra với những nguyên liệu thiên nhiên,
phế thải có sẵn như: hạt na, vỏ hến, vỏ hướng dương, xốp, len màu vụn, giấy
màu vụn, để sẵn ở góc.
+ Bên cạnh việc tạo môi trường cho trẻ hoạt động tạo hình trong lớp thì
môi trường ngoài lớp học cũng rất quan trọng đối với trẻ như qua các bức tranh
tường được vẽ ngoài sân. Trẻ được cùng nhau quan sát và trò chuyện với nhau
và nói lên được những cái đẹp trong tranh, các chi tiết màu sắc, hình dạng,…,
Người thực hiện: Nguyễn Thị Tuyết
9
Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn hoạt động tạo hình tại lớp lá 3 trường mầm non EaNa
được vẽ lên trên các mảng tường chứ không chỉ thể hiện trên giấy mà trẻ thường
thấy.
Tranh 4: Tranh vẽ trên tường ngoài sân chơi
Ngoài ra muốn trẻ hứng thú học hỏi thì giáo viên nên tổ chức cho trẻ đi
tham quan để giúp trẻ quan sát và đàm thoại nhằm khơi gợi hứng thú, kích thích
tính tò mò, ham hiểu biết của trẻ, đồng thời cung cấp kiến thức cho trẻ về đối
tượng, đặc điểm, hình dáng, lợi ích của đối tượng đó và hướng cho trẻ phát hiện
ra cái mới lạ, hấp dẫn khi tham quan. Mặt khác trong quá trình tham quan sẽ
giúp trẻ hiểu biết lĩnh hội và mở rộng nhiều về kiến thức, trẻ sẽ tự cảm nhận
được vẻ đẹp của thiên nhiên.
Ví dụ: Khi cho trẻ dạo chơi ngoài trời giáo viên cho trẻ quan sát bông hoa
đang nở rực rỡ, những búp chồi non xanh mơn mởn, những giọt sương long lanh
đọng trên lá. Giáo viên có thể gọi hỏi trẻ nêu đặc điểm, cấu tạo và cảm nhận của
mình về cảnh vật đó.
Ví dụ: Cô cho trẻ đi tham quan vườn rau trong trường, sau đó trẻ có thể vẽ
được một vườn rau theo ý tưởng riêng của mình cảm nhận được qua buổi tham
quan. Hoặc trong các giờ rảnh rỗi giáo viên có thể cung cấp cho trẻ về các đối
tượng miêu tả, trao đổi với trẻ để nắm bắt được những suy nghĩ của trẻ để gợi
những xúc cảm, bồi dưỡng sự cảm thụ về vẻ đẹp của các sự vật hiện tượng.
Nhìn chung ở lứa tuổi Mầm non sự hình thành và phát triển nhân cách của
trẻ diễn ra không phải qua các tiết học của môn khoa học riêng rẽ mà của người
dạy hoạt động theo quan niệm tích hợp. Các hoạt động này giúp trẻ lĩnh hội,
khám phá những hiểu biết mới về tự nhiên xã hội, khoa học, kỹ thuật, bồi dưỡng
năng lực nhận thức, khả năng vận động để trẻ từng bước hòa nhập vào thế giới
xung quanh nhờ đó sẽ giúp trẻ tiếp thu kiến thức ở các hoạt động tiếp theo.
- Giải pháp 3: sử dụng sản phẩm đẹp, nguyên vật liệu đa dạng và phong
phú để gây hứng thú, khích thích sáng tạo của trẻ, hướng dẫn trẻ dựa vào
chương trình lấy trẻ làm trung tâm.
Người thực hiện: Nguyễn Thị Tuyết
10
Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn hoạt động tạo hình tại lớp lá 3 trường mầm non EaNa
+ Bồi dưỡng hứng thú, tìm kiếm, khám phá, tự tích lũy vốn biểu tưởng, ấn
tượng, kinh nghiệm tạo hình, đồng thời sử dụng khả năng tạo hình một cách tích
cực tự giác để tìm hiểu về cuộc sống, về thế giới xung quanh.
Trước khi dạy kỹ năng tạo hình cho trẻ đòi hỏi người giáo viên cần phải có
sự chuẩn bị về đồ dùng, đảm bảo về yêu cầu chuẩn xác đặc điểm, kiến thức mà
còn phải đảm bảo về thẩm mỹ sao cho hấp dẫn, thu hút trẻ nhỏ và phù hợp với
nhận thức của trẻ .
Ví dụ: Đề tài “Vẽ con gà trống” ( theo mẫu )
Chủ điểm : Thế giới động vật
Thì tranh vẽ mẫu của giáo viên phải là con gà trống với những đặc điểm
nổi bật là: mào, cổ, đuôi, cánh, mỏ, chân, có màu lông sặc sỡ. Ngoài ra tôi còn
cho trẻ quan sát con gà trống thật qua những buổi tham quan hoặc trên màn hình
máy chiếu. Từ đó hình thành cho trẻ biết nhận xét, đánh giá vẻ đẹp trong bức
tranh vẽ.
Nếu những bức tranh vẽ mẫu của giáo viên vẽ con gà trống không giống
lắm hoặc tô màu không tươi sáng sẽ không hấp dẫn, không thu hút được sự chú
ý của trẻ.
Muốn trẻ tham gia vào hoạt động tạo hình hứng thú và đạt được hiệu quả
cao, ngoài việc tạo tình huống lôi cuốn sự tò mò của trẻ bởi những kỹ năng sư
phạm của giáo viên, những sản phảm đẹp mắt được chuẩn bị sẵn, thì việc chuẩn
bị nguyên vật liệu cho trẻ hoạt động cũng là việc làm vô cùng quan trọng.
Giáo viên có thể sưu tập các nguyên vật liệu khác nhau như: lá cây có hình
dạng khác nhau, hoa, màu sáp, màu nước, giấy màu, giấy lụa, dây len, dây ruy
băng… Bên cạnh đó giáo viên có thể giáo dục và cùng trẻ tận dụng những vật
liệu phế thải để làm tranh như: hộp và thìa sữa chua, ống hút, hộp sữa,… Việc
làm này vừa giúp giáo viên và trẻ tận dụng được những nguyên vật liệu có sẵn
tại lớp, tại địa phương và trẻ có thể tự chuẩn bị được đồ dùng cho mình. Đồng
thời giúp giáo viên và trẻ chủ động trong hoạt động học, có đồ dùng phong phú
và giúp bảo vệ môi trường.
Ví dụ: Khi ăn xế xong giáo viên nhắc trẻ tận dụng hộp và thìa sữa chua lại
để làm đồ chơi và tranh, trước khi được sử dụng thì giáo viên vệ sinh sạch sẽ.
Hộp sữa chua được tận dụng cho trẻ trong giờ hoạt động chiều trẻ được trang trí
hộp sữa chua tạo thành chậu cây đặt trong góc xây dựng.
+ Để hoạt động tạo hình có hiệu quả, ngoài việc chuẩn bị về nguyên vật
liệu tạo hình, vốn kinh nghiệm tạo hình cho trẻ thì giáo viên cần chú trọng
phương pháp lấy trẻ làm trung tâm. Trong hoạt động tạo hình cô giáo cần để trẻ
tự thể hiện, cô luôn là người động viên, khuyến khích sáng tạo. Trẻ cần được
động viên để thể hiện tình cảm, ý muốn, cảm xúc và những hiểu biết của trẻ về
sự vật, trẻ muốn được lựa chọn làm gì? Làm thế nào để đạt được và sản phẩm
như thế nào?
Người thực hiện: Nguyễn Thị Tuyết
11
Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn hoạt động tạo hình tại lớp lá 3 trường mầm non EaNa
Giáo viên nên tăng cường các câu hỏi gợi ý giúp trẻ củng cố và áp dụng
những kinh nghiệm trong các hoạt động khác nhau, động viên suy nghĩ,tìm cách
giải quyết vấn đề của trẻ. Hãy để trẻ miêu tả bằng những gì trẻ biết và có thể
làm. Câu hỏi của giáo viên cần rõ mục đích để không làm phân tán suy nghĩ và ý
tưởng của trẻ.
Ví dụ: Trong giờ tạo hình chủ đề thế giới động vật, chủ đề nhánh một số
con côn trùng, khi được đàm thoại về từng tranh mẫu giáo viên chuẩn bị sau khi
cất hết tranh mẫu thì giáo viên giới thiệu những nguyên vật liệu như thìa sữa
chua, ống hút, lá cây, cánh hoa, dây ruy băng, bìa cattong, các loại màu sáp, màu
nước, ngoài ra còn có vỏ hạt dưa, vỏ hạt hướng dương,…, rồi để trẻ nói lên ý
tưởng tạo ra những con côn trùng mình thích. Trong khi thực hiện giáo viên
không áp đặt trẻ mà cho trẻ làm theo ý của mình. Với những trẻ nhút nhát chưa
có ý tưởng thì giáo viên dùng nững câu hỏi gợi mở để giúp trẻ như? Con muốn
làm bức tranh có con vật gì? Để hình thành con chuồn chuồn dùng vật liệu gì
trên bàn? Lấy ông hút cắt ngắn có thể làm được gì? Lá cây ghép lại với nhau,
cánh hoa ghép lại tạo thành con con vật gì? Trẻ sử dụng vỏ hạt dưa, vỏ hạt
hướng dương tạo thành những gì để trang trí cho bức tranh? Dùng ngón tay
chấm vào màu sau đó ấn vào giấy thì được hình gì? Con vật chính nằm ở vị trí
nào cho nổi bật? Con vật ở gần thì như thế nào với con vật ở xa?...Với nhiều
nguyên vật liệu trẻ có thể sáng tạo làm các bức tranh theo ý thích của mình.
Trong qua trình thực hiện cô gợi ý để trẻ sử dụng nguyên vật liệu, màu sắc khác
nhau và tạo bố cục cho tranh.
Tranh 5: Trẻ dùng những vật liệu khác nhau để tạo hình
- Giải pháp 4: Xây dựng các hình thức tổ chức tạo hình theo hướng tích
hợp và ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy.
Trẻ 5 tuổi “Học bằng chơi, chơi mà học” với phương pháp dạy trẻ theo
chương trình mầm non mới như hiện nay thì việc day trẻ vẽ, nặn, xé dán, xếp
hình... Theo chủ đề, chủ đề nhánh tích hợp các nội dung nhẹ nhàng, phù hợp với
hoạt động gây ấn tượng cho trẻ khi hướng dẫn trẻ thực hiện một số hoạt động có
Người thực hiện: Nguyễn Thị Tuyết
12
Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn hoạt động tạo hình tại lớp lá 3 trường mầm non EaNa
chủ đích. Đòi hỏi người giáo viên cần phải tạo sự hứng thú, thu hút được sự
hứng thú của trẻ.
Ví dụ: Đề tài: “ Vẽ phương tiện giao thông đường bộ ”
Chủ đề : Giao thông
Vào bài giáo viên có thể đọc câu đố để gây sự chú ý thu hút của trẻ:
“ Xe gì bốn bánh
Chạy bon bon
Máy nổ giòn
Kêu bíp bíp ”
Đố các bé biết đó là xe gì nào ?
Sau đó cho trẻ nói lên đặc điểm của xe, gồm có những phần gì cho giáo
viên và các bạn cùng nghe. Để xem các bé nêu nhận xét có đúng không? Giáo
viên mời các trẻ cùng xem đoạn video clip trên màn hình.
Qua đoạn video giáo viên cung cấp kiến thức cho trẻ bằng những câu hỏi
và giáo dục trẻ khi tham gia giao thông phải đội mũ bảo hiểm và đi học phải đi
về phía bên tay phải, muốn sang đường thì phải nhìn hai bên đường, không có
xe mới được sang đường. Tiếp theo giáo viên cho trẻ xem một vài bức tranh mà
các bạn khác đã vẽ phương tiện giao thông đường bộ. Giáo viên cho trẻ tự nhận
xét và nêu ý tưởng vẽ của bản thân.
Giáo viên khuyến khích trẻ tự lựa chọn các dụng cụ và các chất liệu để thể
hiện sản phẩm theo ý của mình, khuyến khích trẻ thể hiện thêm các chi tiết và tô
màu trang trí theo ý thích để tạo ra những sản phẩm tạo hình đa dạng .
Tuy nhiên để tạo được hứng thú cho trẻ không nhàm chán, thì việc gây ấn
tượng cho trẻ và thích thể hiện những gì mà trẻ quan sát được trong thực tế và
trong tranh ảnh, băng hình tivi là điều rất quan trọng.
Ví dụ: Với đề tài “ Vẽ những con vật sống trong gia đình ”
Chủ điểm : Thế giới động vật.
Chủ đề : Những con vật bé yêu
Vào bài giáo viên cho trẻ hát bài: “Gà trống , mèo con và cún con”. Sau đó
giới thiệu chương trình “Những con vật bé yêu” . Giới thiệu về dự với chương
trình ngày hôm nay còn có rất nhiều các con vật cùng về tham dự đấy. Các bé
hãy quan sát xem đó là con vật gì nhé. Giáo viên cho trẻ xem đoạn video clip có
hình ảnh những con vật sống trong gia đình được chiếu trên ti vi. Từ video được
quan sát trên màn hình sinh động trẻ sẽ miêu tả lại những đặc điểm, hình dáng,
màu sắc của con vật đó. Rồi tự đó hình thành ý tưởng cho bản thân. Có trẻ vẽ
ngôi nhà của bé, trẻ vẽ ngôi nhà phía trên có ông mặt trời, ở dưới sân chị cho gà
ăn hoặc có trẻ lại vẽ các chú vịt đang bơi ở dưới ao, với những đường nét, màu
sắc hài hòa ấn tượng .
Người thực hiện: Nguyễn Thị Tuyết
13
Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn hoạt động tạo hình tại lớp lá 3 trường mầm non EaNa
Tranh 6: Trẻ vẽ tranh đề tài “những con vật nuôi trong gia đình”
Ngoài ra hoạt động tạo hình được tiến hành mọi lúc, mọi nơi, ở hoạt động
ngoài trời, ở các góc, ở hoạt động chiều. Nhưng với hình thức nào thì giáo viên
sẽ luôn luôn là người hướng dẫn cho trẻ sẽ tự tạo nên những sản phẩm nghệ
thuật của chính bản thân mình.
Ví dụ: Trong giờ hoạt động ngoài trười trẻ được vẽ cảnh bầu trời bằng phấn
trên sân trường, trong giờ hoạt động góc trẻ được nặn các con vật theo ý thích
trong gia đình,…
Mặt khác hoạt động tạo hình là một trong những hoạt động bổ trợ cho các
hoạt động khác .
Ví dụ: Khi dạy bài thơ “Bó hoa tặng cô” thì sau khi dạy xong giáo viên
củng cố giáo dục trẻ tình cảm đối với các thầy cô giáo thì giáo viên gợi ý cho trẻ
vẽ bông hoa hoặc bó hoa để tặng các cô.
Nói chung nhờ có các hình thức tổ chức hoạt động tạo hình theo hướng tích
hợp và kết hợp với áp dụng công nghệ thông tin vào các bài giảng đã góp phần
tới việc kích thích hứng thú học tập của trẻ, giúp trẻ tạo ra những sản phẩm đẹp
và mở rộng sự hiểu biết của trẻ về thế giới xung quanh.
- Giải pháp 5 : Tổ chức nhận xét sản phẩm, dạy trẻ nhận xét tranh.
Qua quá trình nhận xét sản phẩm là rất quan trọng trong hoạt động tạo
hình, nó sẽ là niềm phấn khởi, hứng thú cho trẻ thực hiện các giờ hoạt động tạo
hình tiếp theo.
Chính vì vậy trẻ Mầm non nói chung và trẻ 5- 6 tuổi nói riêng thì trẻ rất
thích được khen, cho nên khi nhận xét sản phẩm cho trẻ, giáo viên cần phải có
nhiều hình thức nhận xét khác nhau để tạo cho trẻ cảm giác thoải mái, hứng thú,
tích cực tham gia vào các hoạt động.
Ví dụ: Khi treo tranh nhận xét sản phẩm giáo viên không nên treo những
bức tranh xấu ở dưới, tranh đẹp ở trên vì làm như thế sẽ gây cho trẻ tâm lý xấu
hổ với bạn bè và cứ như thế trẻ sẽ mất dần tính sáng tạo, tự tin. Trong hoạt động
Người thực hiện: Nguyễn Thị Tuyết
14
Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn hoạt động tạo hình tại lớp lá 3 trường mầm non EaNa
nặn thì giáo viên tổ chức cho trẻ nhận xét bằng hình thức cho trẻ đi tham quan
triển lãm nghệ thuật…
Tranh 7: Trẻ tự nhận xét sản phẩm của mình và của bạn
Giáo viên nên cho trẻ tự nhận xét cái đẹp trong sản phẩm của mình và bạn
cần tôn trọng ý kiến của trẻ. Bên cạnh khi nhận xét sản phẩm giáo viên có thể
giới thiệu thêm những hình ảnh và các chi tiết nổi bật do trẻ sáng tạo ra, mà các
trẻ khác chưa phát hiện ra trong sản phẩm của bạn và khuyến khích các cháu
hoàn thành nhiệm vụ, động viên những trẻ yếu.
Trong khi nhận xét sản phẩm, cần lưu ý khen động viên trẻ là chính, biết
khơi gợi cảm xúc và ý tưởng của trẻ, không nên trách phạt hoặc phê bình trẻ
chưa thực hiện được yêu cầu của bài. Giáo viên cùng tham gia nhận xét sản
phẩm với trẻ với tư cách là một người hướng dẫn, gợi ý trẻ để trẻ tự nhận xét và
nói lên ý kiến của mình, đồng thời khéo léo chỉ cho trẻ thấy những gì trẻ chưa
làm tốt để những bài sau trẻ cố gắng hơn.
Ví dụ: Đối với hoạt động nặn, đề tài: Nặn các con vật sống trong gia đình
Sau khi trẻ nặn xong giáo viên cho trẻ mang sản phẩm của mình lên trưng
bày trên bàn cô đã chuẩn bị sẵn, giáo viên có thể gợi ý cho trẻ phân loại sản
phẩm theo nhóm: Nhóm gia súc, nhóm gia cầm để trẻ dễ dàng quan sát, so sánh,
nhận xét. Giáo viên cho trẻ đứng lên tự nhận xét sản phẩm của mình và của bạn?
Gợi ý trẻ bằng cách đặt ra những câu hỏi: Con thích sản phẩm nào? Tại sao con
thích? Giáo viên không áp đặt mà chỉ gợi ý để trẻ nói lên suy nghĩ cảm nhận của
mình. Đồng thời động viên, khích lệ trẻ để trẻ phấn khởi, hứng thú trong các giờ
nặn tiếp theo.
Mặt khác tạo cho trẻ sự tự tin, chủ động sáng tạo trong các hoạt động giáo
viên cho trẻ tự mang những sản phẩm của mình vào góc nghệ thuật để thỉnh
thoảng trẻ ngắm nhìn sản phẩm của mình và của bạn.
Khi sản phẩm của trẻ tạo ra nếu không được nhận xét, động viên khích lệ
như vậy trẻ sẽ không hứng thú tham gia vào các hoạt động sau này.
Người thực hiện: Nguyễn Thị Tuyết
15
Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn hoạt động tạo hình tại lớp lá 3 trường mầm non EaNa
Do vậy, đòi hỏi giáo viên phải luôn tạo được sự hứng thú cho trẻ trong mọi
hoạt động.
- Giải pháp 6 : Phối kết hợp với cha mẹ trẻ để tạo cho trẻ có hoạt động
tạo hình phong phú đa dạng hơn.
Để nâng cao chất lượng hoạt động tạo hình cho trẻ và có sự giáo dục đồng
bộ giữa gia đình và nhà trường là việc làm hết sức cần thiết vì tôi nhận thấy
rằng: “Gia đình là môi trường giáo dục đầu tiên cho trẻ” nên việc kết hợp giữa
gia đình và nhà trường là điều không thể thiếu được trong quá trình nuôi dưỡng
và giáo dục trẻ trong trường Mầm non.
Vậy để làm tốt được điều này thì giáo viên thường xuyên trao đổi hướng
dẫn cha mẹ trẻ hiểu thêm về hoạt động tạo hình và đồng thời thường xuyên gặp
gỡ trao đổi với cha mẹ trẻ về tầm quan trọng của hoạt động tạo hình đối với trẻ
5- 6 tuổi, hướng dẫn cha mẹ trẻ mua đồ dùng cho trẻ tập tạo hình như: Bút màu,
giấy màu, hồ dán, đất nặn... Hoặc tuyên truyền với cha mẹ trẻ về việc áp dụng
công nghệ thông tin và dạy trẻ để giúp trẻ có nhận thức sâu hơn, tạo điều kiện
hướng dẫn và khuyến khích trẻ được sử dụng máy vi tính ở nhà để trẻ tập tô màu
ở các phần mềm như: Bút chì thông minh, phát triển tư duy cho trẻ ... Để trẻ
được tạo ra những sản phẩm đẹp theo ý thích, trí tưởng tượng và óc sáng tạo của
trẻ.
Sau mỗi buổi học ở lớp giáo viên nên khơi gợi niềm say mê, hứng thú bằng
cách: “Hôm nay các con vẽ được bức tranh gì? Về nhà con hãy vẽ lại bức tranh
ở lớp để tặng cho ông bà , bố mẹ nhé!” .
Mặt khác còn kích thích sự hứng thú học tập của trẻ trong hoạt động tạo
hình rất cần cha mẹ trẻ giúp đỡ, hỗ trợ, kinh phí cũng như đồ dùng, đồ chơi
giảng dạy hoặc mang đến cho giáo viên những nguyên vật liệu phế thải như: Len
vụn, vải vụn, các vỏ hộp sữa, chai nhựa để các giáo viên đóng góp vào góc nghệ
thuật làm vật liệu cho trẻ sử dụng và tạo đồ dùng sáng tạo để lôi cuốn hấp dẫn
trẻ mỗi khi cho trẻ tạo hình. Bên cạnh đó hoạt động tạo hình không chỉ giúp trẻ
khả năng thẩm mỹ biết nhìn nhận cái đẹp và đánh giá cái đẹp mà còn giúp trẻ
rèn luyện đôi tay khéo léo, vững chắc linh hoạt hơn. Vì vậy, khi tiến hành các đề
tài tạo hình, tôi thường xuyên trao đổi, thông báo với cha mẹ trẻ có thể trò
chuyện với trẻ ở tại gia đình về các đề tài, từ đó giúp trẻ hiểu trước hiểu sâu hơn,
có cảm xúc về đề tài trẻ sẽ hứng thú hoạt động khi giáo viên đưa ra đề tài đó.
Như vậy việc phối kết hợp giữa gia đình và giáo viên tạo điều kiện cho trẻ
hình thành và phát triển các kỹ năng tạo hình một cách thuận lợi. Hình thành cho
trẻ những thói quen hoạt động tạo hình tích cực.
IV. Tính mới của giải pháp
- Tính mới đề xuất: Để nâng cao hiệu quả trong công tác thiết kế, soạn
giảng môn hoạt động tạo hình góp phần phát triển lĩnh vực thẩm mỹ bản thân tôi
đề xuất tính mới của các giải pháp trong đề tài nghiên cứu như sau: Việc lập kế
hoạch giáo dục, lựa chọn các đề tài phù hợp với trẻ theo chương trình giáo dục
Thông tư 28 của Bộ giáo dục đào tạo giúp trẻ có nội dung hoạt động phong phú.
Người thực hiện: Nguyễn Thị Tuyết
16
Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn hoạt động tạo hình tại lớp lá 3 trường mầm non EaNa
Việc tạo môi trường học tập và rèn luyện cho trẻ mọi lúc mọi nơi, sử dụng sản
phẩm đẹp, nguyên liệu đa dạng phong phú để gây hứng thú, khích thích sự sáng
tạo của trẻ. Giúp trẻ tiếp cận với hoạt động tạo hình nhạy bén, linh hoạt hơn qua
việc sử dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy.
Điều quan trọng hơn nữa là trẻ đã thực sự thoải mái, hứng thú, mạnh dạn
nói lên suy nghĩ, ý tưởng và sự sáng tạo của mình. Bước đầu trẻ đã biết cảm thụ
và tạo ra được vẻ đẹp của tạo hình qua các sản phẩm vẽ, nặn, xé dán. Qua đó
giúp trẻ hình thành và phát triển những khả năng tạo hình còn tiềm ẩn trong trẻ
góp phần hoàn thiện nhân cách, làm tiền đề vững chắc cho trẻ vào các cấp tiếp
theo.
V. Hiệu quả sáng kiến kinh nghiệm:
Sáng kiến sẽ được áp dụng cho trẻ 5 - 6 tuổi tại lớp lá 3 trường mầm non
Ea Na.
Dự kiến khi được áp dụng sáng kiến này sẽ mang lại hiệu quả như sau: Trẻ
sẽ được tiếp cận với hoạt động tạo hình dựa trên nhu cầu, khả năng hứng thú của
trẻ một cách tích cực, trọn vẹn nhất. Trẻ được học những kiến thức vừa sức với
mình, không bị gò bó, rập khuôn theo hình thức nhất định như trước. Trẻ thỏa
sức tìm hiểu, học hỏi, sáng tạo, bộc lộ cảm xúc thật của mình theo những gì trẻ
biết, trẻ muốn, được trẻ thể hiện cụ thể vào những sản phẩm tạo hình mà trẻ làm
ra. Thông qua các thiết bị điện tử, các đồ dùng vật liệu xung quanh trẻ, hay qua
trải nghiệm thực tế trẻ có cái nhìn phong phú hơn về sự vật, hiện tượng xung
quanh trẻ nhằm phát triển khả năng sáng tạo, khích thích và phát triển các kỹ
năng tạo hình. Thông qua các hoạt động mở rộng, các câu hỏi gợi mở của cô hay
qua giờ nhận xét sản phẩm giúp trẻ mạnh dạn hơn, kích thích trẻ nói lên được
suy nghĩ mong muốn, cảm nhận của bản thân trước cái đẹp.
Khi các biện pháp được áp dụng vào trong quá trình giảng dạy bộ môn tạo
hình giáo viên sẽ chủ động, linh hoạt hơn trong việc nắm bắt được đặc điểm tâm
sinh lý, khả năng nhận thức của từng trẻ trong lớp để lên kế hoạch cũng như việc
áp dụng phương pháp đạt hiệu quả nhất. Giáo viên năng động hơn trong các giờ
dạy, nhạy bén hơn trong việc lựa chọn nội dung, cách thức tổ chức, hướng dẫn
cho trẻ. Khi áp dụng sáng kiến này đòi hỏi giáo viên tìm mọi cách để giúp đỡ
những trẻ yếu hơn trong lớp đạt được các yêu cầu, kỹ năng cần thiết nhất ở lứa
tuổi 5 -6 tuổi.
Việc áp dụng sáng kiến này giúp cho phụ huynh có cái nhìn nhận đúng đắn
về giáo dục mầm non nói chung và hoạt động tạo hình cho trẻ mầm non nói
riêng. Việc làm này giúp cho trẻ có môi trường hoạt động cũng như sự quan tâm,
hướng dẫn của cha mẹ đối với trẻ khi thể hiện các tác phẩm nghệ thuật khi ở
nhà.
Đối với tôi việc áp dụng sáng kiến “Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học
tốt môn hoạt động tạo hình tại lớp Lá 3 trường mầm non Ea Na” có tác động rất
lớn về nhận thức và cảm nhận thẩm mỹ của trẻ. Nó giúp trẻ hình thành và rèn
Người thực hiện: Nguyễn Thị Tuyết
17
Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn hoạt động tạo hình tại lớp lá 3 trường mầm non EaNa
luyện những kỹ năng, biểu tượng tạo hình, đồng thời giáo dục tình cảm, thái độ
của trẻ đối với thế giới xung quanh. Tạo tiền đề để cho trẻ vào lớp 1 thuận lợi.
Điều kiện để thực hiện sáng kiến là:
Với những thực trạng nêu trên, tôi là giáo viên dạy lớp Lá 3 đã có kinh
nghiệm giảng dạy cùng với sự giúp đỡ của ban giám hiệu nhà trường và đồng
nghiệp trong công tác. Tuy nhiên trẻ lớp tôi có kỹ năng tạo hình còn yếu, khả
năng nhận thức còn hạn chế nên để thực hiện sáng kiến này:
Bản thân giáo viên phải tìm tòi học hỏi, trau dồi kiến thức chuyên môn,
kiến thức về tâm lý của trẻ độ tuổi 5-6 tuổi. Cần chịu khó tìm tòi những cái mới
để đưa vào tiết dạy. Ví dụ: Các nguyên vật liệu mới, các thủ thuật lôi cuốn trẻ,…
Giáo viên cũng cần nắm vững phương pháp, nên đầu tư và linh hoạt trong việc
lựa chọn hoạt động và các phương pháp dạy để áp dụng phù hợp trên trẻ và giờ
dạy của mình tạo môi trường phong phú, nhiều cảm xúc cho trẻ.
Thường xuyên kết hợp công tác giáo dục thông qua các hoạt động học tập
và vui chơi ở lớp, giao tiếp với phụ huynh trong giờ đón và trả trẻ để thay đổi
cách nhìn nhận của phụ huynh về bậc học mầm non và có biện pháp phối hợp
với giáo viên để tăng chất lượng giáo dục trẻ.
Phần thứ ba: KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
I. Kết luận
Hoạt động tạo hình là một hoạt động nghệ thuật, là phương tiện để giáo dục
thẩm mỹ và góp phần vào sự phát triển toàn diện cho trẻ. Với hoạt động này trẻ
được thể hiện những ước mơ, những suy nghĩ, cảm xúc của mình về thế giới
xung quanh theo cách trẻ thích và trẻ tưởng tượng ra.
Với giáo viên mầm non, hoạt động tạo hình được sử dụng như một phương
tiện, hình thức giáo dục hiệu quả. Hoạt động tạo hình chỉ mang lại hiệu quả giáo
dục cao khi việc tổ chức hoạt động tạo tình phải có sự hứng thú, có các phương
pháp, biện pháp phù hợp với đặc thù của hoạt động, đặc điểm tâm sinh lý của
trẻ.
Các biện pháp giúp trẻ học tốt môn hoạt động tạo hình là tổng hợp các biện
pháp thiết thực giúp trẻ hình thành các kỹ năng tạo hình thuận lợi, hình thành
cách nhìn nhận chính xác về thế giới xung quanh, tạo tiền đề cho trẻ vào các
năm học tiếp theo.
Trên đây là những biện pháp giải pháp hữu ích giúp cho trẻ 5-6 tuổi học tốt
môn hoạt động tạo hình. Tôi rất mong được sự ủng hộ của đồng nghiệp và các
cấp lãnh đạo.
II. Kiến nghị
Theo tôi việc giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt bộ môn hoạt động tạo hình vẫn còn
nhiều hạn chế. Để thực hiện đề tài này và để đề tại phổ biến rộng rãi hơn tôi
mong muốn các cấp lãnh đạo quan tâm hơn nữa về mảng chuyên môn, tạo ra
nhiều tiết chuyên đề với các nội dung phong phú đa dạng để giáo viên có cơ hội
Người thực hiện: Nguyễn Thị Tuyết
18
Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn hoạt động tạo hình tại lớp lá 3 trường mầm non EaNa
được học hỏi, trao đổi kinh nghiệm giảng dạy. Bổ sung đầy đủ đồ dùng, vật liệu
học tập theo Thông tư 02 để trẻ có môi trường học tập tốt hơn. Ngoài ra, tôi
mong muốn nhà trường có phòng học chức năng, trang bị giá vẽ để trẻ được học
tạo hình tốt nhất.
Ban giám hiệu nên động viên giáo viên trong trường chịu khó tìm tòi, học
hỏi những cái mới, lạ qua đồng nghiệp, qua sách báo, mạng internet,..., tham gia
các lớp bồi dưỡng nâng cao chuyên môn nghiệp vụ, lựa chọn nội dung giáo dục
phù hợp, sáng tạo trong cách dẫn dắt lôi cuốn trẻ.
Để hoàn thành sáng kiến kinh nghiệm này, tôi đã được sự quan tâm giúp đỡ
của đồng nghiệp đặc biệt của ban giám hiệu nhà trường. Nhưng không tránh
khỏi những thiếu sót rất mong được sự đóng góp ý kiến của lãnh đạo cấp trên để
sáng kiến ngày càng hoàn thiện hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
EaNa, ngày 09 tháng 04 năm 2019
Người viết
Nguyễn Thị Tuyết
Người thực hiện: Nguyễn Thị Tuyết
19
Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn hoạt động tạo hình tại lớp lá 3 trường mầm non EaNa
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Module 5: đặc điểm phát triển thẩm mỹ, những mục tiêu và kết quả
mong đợi của trẻ mầm non về thẩm mỹ
2. Tâm lý học trẻ em
3. Chương trình chăm sóc giáo dục trẻ 5-6 tuổi
4. Phương pháp tổ chức hoạt động tạo hình cho trẻ mầm non – nhà xuất bản
Đại học sư phạm
5. Hướng dẫn tổ chức thực hiện chương trình giáo dục màm non mẫu giáo
lớn – nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam
6. Tham khảo trên báo, trên mạng internet.
Người thực hiện: Nguyễn Thị Tuyết
20
Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn hoạt động tạo hình tại lớp lá 3 trường mầm non EaNa
NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN CẤP TRƯỜNG
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
……………………………………………………
CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN
Người thực hiện: Nguyễn Thị Tuyết
21
Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn hoạt động tạo hình tại lớp lá 3 trường mầm non EaNa
NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN CẤP HUYỆN
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
……………………………………………………
CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN
Người thực hiện: Nguyễn Thị Tuyết
22
Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn hoạt động tạo hình tại lớp lá 3 trường mầm non EaNa
Người thực hiện: Nguyễn Thị Tuyết
23