Giáo án Lịch sử 8 bài 30: Phong trào yêu nước chống Pháp từ đầu thế kỉ 20 đến năm 1918

Bài 30
PHONG TRÀO YÊU NƯỚC CHỐNG PHÁP TỪ ĐẦU THẾ KỈ XX
ĐẾN NĂM 1918 (2 tiết)
A. MỤC TIÊU BÀI HỌC.
1. Kiến thức.
- Trình bày được nét chính về phong trào Đông Du
- Biết được những hoạt động của Đông Kinh nghĩa thục
- Trình bày được nét chính cuộc vận động Duy tân và phong trào chống thuế ở
Trung Kì.
2. Tư tưởng, tình cảm, thái độ.
- Các sĩ phu tiến bộ đang muốn tìm ra một con đường mới cứu dân tộc ra khỏi
vòng nô lệ.
- Hiểu rõ bản chất tàn bạo, xảo quyệt của chủ nghĩa đế quốc, đế quốc phương
Đông và phương Tây cũng tàn bạo cướp nước như nhau.
3. Kĩ năng.
- So sánh, đối chiếu các sự kiện lịch sử.
- Nhận định, đánh giá tư tưởng và hành động của các nhân vật lịch sử.
B. CHUẨN BỊ.
- Thầy: tranh ảnh chân dung các nhà yêu nước đầu thế kỉ XX, hình ảnh phong
trào Duy Tân và chống thuế ở Trung Kì.
- Trò: sưu tầm tài liệu.
C. TIẾN TRÌNH TIẾT DẠY.
1. Kiểm tra bài cũ.
? Trình bày về các giai cấp và tầng lớp trong xã hội Việt Nam đầu thế kỉ XX và
thái độ chính trị của từng giai cấp ?
2.Bài mới:
I. PHONG TRÀO YÊU NƯỚC TRƯỚC CHIẾN TRANH THẾ GIỚI
THỨ NHẤT.
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
HĐ 1: Phong trào Đông Du (1905 – 1909)

? Phong trào Đông Du ra
đời trong hoàn cảnh
nào ?

- Suy nghĩ, trả lời

Nội dung
1. Phong trào Đông Du
(1905 – 1909)
* Hoàn cảnh:
- Đầu thế kỉ XX, một số
nhà yêu nước muốn noi
gương Nhật Bản để Duy


tân tự cường.

? Trình bày những hoạt
động của hội Duy tân ?

? Dựa vào đâu Hội Duy
tân chủ trương bạo động
vũ trang để giành độc lập
? em nghĩ gì về chủ
trương này ?

? Dù thất bại nhưng
phong trào có ý nghĩa
như thế nào ?

- Trả lời

- Suy nghĩ, trả lời, nhận
xét, bổ sung

- Trả lời

* Hoạt động:
- Năm 1904 Duy tân hội
được thành lập do Phan
Bội Châu đứng đầu. Hội
chủ trương dùng bạo
động vũ trang đánh Pháp,
khôi phục độc lập.
- Năm 1905, Phan Bội
Châu sang Nhật với mục
đích cầu viện rồi từ cầu
viện chuyển sang cầu
học.
- Năm 1905 – 1908. Hội
phát động phong trào
Đông Du.
- Tháng 9 – 1908, thực
dân Pháp câu kết với
Chính phủ Nhật Bản, trục
xuất những người VN
khỏi đất nước Nhật.
- Tháng 3 – 1909, phong
trào Đông Du tan rã.
* Ý nghĩa:

- Cách mạng Việt Nam
bắt đầu hướng ra thế giới,
gắn vấn đề dân tộc với
vấn đề thời đại.

HĐ 2: Đông Kinh nghĩa thục
2. Đông Kinh nghĩa
thục (1907)
? Đông Kinh nghĩa thục
thành lập trong hoàn
cảnh nào ?

? Chương trình của Đông
Kinh nghĩa thục bao gồm

- Suy nghĩ, trả lời

a. Hoàn cảnh thành lập:

- Suy nghĩ, trả lời

- Tháng 3 – 1907, Lương
Văn Can, Nguyễn Quyền
lập trường học lấy tên là
Đông Kinh nghĩa thục,
trường dạy các môn khoa


những vấn đề gì ?

học thường thức, tổ chức
các buổi diễn thuyết, bình
văn, xuất bản sách báo
tinh thần yêu nước...
? Qui mô hoạt động của
- Phạm vi hoạt động khá
phong trào ?
- Suy nghĩ, trả lời
rộng: Hà Nội, Hà Đông,
Sơn Tây...
- Tháng 11 – 1907, thực
dân pháp ra lệnh đóng
cửa trường
? Phong trào có ý nghĩa
=> phong trào thức tỉnh
như thế nào ?
- Trả lời
lòng yêu nước, truyền bá
tư tưởng dân chủ dân
quyền...
HĐ 3: Cuộc vận động Duy Tân và phong trào chống thuế ở Trung Kì.
3. Cuộc vận động Duy
Tân và phong trào
? Cuộc vận động Duy tân
chống thuế ở Trung Kì.
diễn ra như thế nào ?
- Suy nghĩ trả lời
* Cuộc vận động Duy
tân:
- Diễn ra mạnh nhất ở các

GV giới thiệu HS hình
tỉnh: Quảng Nam, Quảng
104 SGK
Quan sát, miêu tả
Ngãi, Bình Định...
- Người khởi xướng là
Phan Châu Trinh, Huỳnh
Thúc Kháng.
- Nội dung: mở trường
? Phong trào chống thuế
dạy học theo lối mới,
ở Trung Kì diễn ra như - Suy nghĩ, trả lời
chấn hưng thực nghiệp...
thế nào ?
* Phong trào chống thuế
ở Trung Kì:
- Phong trào chống sưu
thuế diễn ra rầm rộ ở
Quảng Nam, sau đó là
Quảng Ngãi.
GV kết luận
- Chú ý
- Phong trào bị thực dân
Pháp đàn áp đẫm máu.
3. Củng cố bài học :
- Nhận xét về phong trào yêu nước đầu thế kỉ XX về tính chất, hình thức.


4. Hướng dẫn về nhà :
- Học bài theo câu hỏi SGK, soạn trước nội dung II.

PHONG TRÀO YÊU NƯỚC CHỐNG PHÁP TỪ ĐẦU THẾ KỈ XX
ĐẾN NĂM 1918 (tiếp)
A. MỤC TIÊU BÀI HỌC.
1. Kiến thức.
- Trình bày được chính sách của thực dân Pháp ở Đông Dương trong thời kì chiến
tranh thế giới thứ nhất.
- Trình bày được những hoạt động của Nguyễn Tất Thành sau khi ra đi tìm đường
cứu nước.
2. Tư tưởng, tình cảm, thái độ.
- Lòng kính trọng và biết ơn những anh hùng dân tộc, đặc biệt là lãnh tụ Nguyễn
Ái Quốc. Người đã tìm ra con đường chân chính cho cách mạng Việt Nam, dẫn dắt
cách mạng đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác.
3. Kĩ năng.
- Đối chiếu so sánh các sự kiện, phân tích, nhận định, đánh giá các nhân vật
lịch sử.
B. CHUẨN BỊ.
- Thầy: bản đồ HCM đi tìm đường cứu nước, tranh ảnh về thời niên thiếu của
Người.
- Trò: sưu tầm tài liệu.
C. TIẾN TRÌNH TIẾT DẠY.
1. Kiểm tra bài cũ.
? Hoạt động của Đông Kinh nghĩa thục và ảnh hưởng của nó đối với phong trào
đấu tranh giải phóng dân tộc ở nước ta ?
2.Bài mới:
II. PHONG TRÀO YÊU NƯỚC TRONG THỜI KÌ CHIẾN TRANH THẾ GIỚI
THỨ NHẤT (1914 – 1918)
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Nội dung

HĐ 1: Chính sách của TDP ở Đông Dương trong thời chiến
1. Chính sách của TDP
? Em hãy nêu những thay
ở Đông Dương trong
đổi trong chính sách kinh
thời chiến
tế, xã hội của TDP ở VN
trong những năm chiến
- Chúng ra sức vơ người,


tranh thế giới thứ nhất ?

vét của dốc vào chiến
tranh.
- Tăng cường bắt lính
? Vì sao có sự thay đổi - Trả lời, nhận xét
- Nông nghiệp phục vụ
đó ?
chiến tranh.
- Mua công trái chi phí
cho chiến tranh
=> Đời sống nhân dân
cực khổ.
2. Vụ mưu khởi nghĩa ở Huế (1916). Khởi nghĩa của binh lính và tù chính trị ở
Thái Nguyên 1917 (không dạy theo giảm tải)
HĐ 2: Những hoạt động của Nguyễn Tất Thành sau khi ra đi tìm đường cứu
nước
2. Những hoạt động của
? Em hãy nêu vài nét về

Nguyễn Tất Thành sau
Nguyễn Tất Thành ?
- Suy nghĩ, trả lời
khi ra đi tìm đường cứu
nước
a. Tiểu sử Nguyễn Tất
Thành:
- Nguyễn Tất Thành sinh
? Người ra đi tìm đường
năm 1890 tại xã Kim
cứu nước trong hoàn - Suy nghĩ, trả lời, nhận Liên, Nam Đàn, Nghệ
cảnh nào ?
xét, bổ sung
An...
GV giới thiệu hình 107
SGK
? Trình bày những hoạt
động của Nguyễn Tất
Thành ở nước ngoài ?
GV dùng bản đồ giới
thiệu về hành trình cứu
nước của Nguyễn Tất
Thành
? Hướng đi của Người có

- Suy nghĩ trả lời

- Quan sát, miêu tả

- Trả lời

- Chú ý, ghi nhớ

b. Hoàn cảnh:
- Đất nước bị Pháp thống
trị, các phong trào yêu
nước chống Pháp đều
thất bại.
c. Hoạt động:
- Ngày 5 – 6 – 1911, từ
cảng Nhà Rồng Người ra
đi tìm đường cứu nước.
- Năm 1917, người từ
Anh trở về Pháp, tham
gia hoạt động trong Hội
những người Việt Nam
yêu nước ở Pa-ri.
- Người tích cực tham gia
hoạt động trong phong


gì mới so với những nhà
yêu nước chống Pháp
trước đó ?

- Trả lời, nhận xét, bổ
sung

trào công nhân Pháp và
tiếp nhận ảnh hưởng của

cách mạng tháng Mười
Nga.

3. Củng cố bài học :
- Trình bày đặc điểm nổi bật của phong trào cứu nước trong những năm 1914
->1918 ?
4. Hướng dẫn về nhà :
- Học bài, lập bảng thống kê các phong trào yêu nước chủ yếu đầu thế kỉ XX.
- Soạn trước bài ôn tập.