Quản trị vốn chủ sở hữu tại ngân hàng thương mại cổ phần quân đội (MB)

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

BỘ TÀI CHÍNH

HỌC VIỆN TÀI CHÍNH


LÊ THỊ LỢI

LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ

HÀ NỘI – 2016

Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ
Mail :
Phone: 0972.162.399


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

BỘ TÀI CHÍNH

HỌC VIỆN TÀI CHÍNH


LÊ THỊ LỢI

Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng
Mã số: 62.34.02.01

LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học:
1.PGS,TS Hà Minh Sơn
2.TS Trần Thị Hồng Hạnh

HÀ NỘI - 2016
Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ
Mail :
Phone: 0972.162.399


i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan bản luận án là công trình nghiên cứu của riêng tôi.
Các số liệu nêu trong luận án là trung thực. Những kết luận khoa học của
luận án chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác.

TÁC GIẢ LUẬN ÁN

Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ
Mail :
Phone: 0972.162.399


ii

MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ............................................................................................. i

MỤC LỤC ………………………………………………………………….. ii
DANH MỤC CÁC BẢNG SỐ LIỆU ............................................................ vi
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ VÀ MINH HỌA.......................................... vii
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT TRONG LUẬN ÁN .......................... viii
MỞ ĐẦU ………………………………………………………………….... 1
1. Tính cấp thiết của Đề tài............................................................................. 1
2. Tổng quan về tình hình nghiên cứu đề tài. ............................................... 2
2.1 Các công trình nghiên cứu có liên quan đến đề tài. .................................... 2
2.2 Câu hỏi và khoảng trống cần nghiên cứu.................................................... 4
3. Đóng góp mới của nghiên cứu. ................................................................... 5
4. Mục đích nghiên cứu. .................................................................................. 6
5. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu.............................................................. 6
Đối tượng nghiên cứu của đề tài. ...................................................................... 6
Phạm vi nghiên cứu của đề tài. ......................................................................... 6
6. Phƣơng pháp nghiên cứu............................................................................ 6
7. Các nguồn số liệu......................................................................................... 7
8. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận án. .............................................. 7
9. Kết cấu của luận án. .................................................................................... 8
CHƢƠNG 1.

CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ QUẢN TRỊ VỐN CHỦ SỞ HỮU

CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI ............................................................. 9
1.1.

Lý luận cơ bản về vốn chủ sở hữu của NHTM ………….………...... 9

1.1.1 Nguồn vốn của Ngân hàng thương mại .................................................... 9
1.1.2 Vốn chủ sở hữu của ngân hàng thương mại. ........................................... 14

Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ
Mail :
Phone: 0972.162.399


iii

1.2.

Quản trị vốn chủ sở hữu của các ngân hàng thƣơng mại. ................. 22

1.2.1 Khái niệm………................................................................................... 22
1.2.2 Mục đích quản trị vốn chủ sở hữu của ngân hàng thương mại. .............. 23
1.2.3 Nội dung quản trị vốn chủ sở hữu của ngân hàng. .................................. 33
1.2.4 Tiêu chí đo lường năng lực quản trị vốn chủ sở hữu của ngân hàng thương
mại………………………………………………………………………….…41
1.2.5 Những nhân tố ảnh hưởng đến quản trị vốn chủ sở hữu NHTM. ............ 57
1.3.

Kinh nghiệm quốc tế về quản trị vốn chủ sở hữu và bài học cho các

ngân hàng thƣơng mại Việt Nam. ................................................................. 60
1.3.1 Kinh nghiệm của các NHTM Mỹ, Châu Âu, Malaysia, Singapore về quản
trị vốn chủ sở hữu của các ngân hàng thương mại ............................................ 60
1.3.2 Bài học cho các ngân hàng thương mại Việt Nam. ................................. 64
Kết luận chƣơng 1 .......................................................................................... 67
CHƢƠNG 2.

THỰC TRẠNG QUẢN TRỊ VỐN CHỦ SỞ HỮU TẠI

NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN QUÂN ĐỘI ........................... 68
2.1.

Khái quát về Ngân hàng thƣơng mại cổ phần Quân đội................. 68

2.1.1 Lịch sử hình thành và phát triển của Ngân hàng thương mại cổ phần
Quân Đội…………………………………………………………………….68
2.1.2 Cơ cấu tổ chức của Ngân hàng thương mại cổ phần Quân
đội……………………………………………………………………………69
2.1.3 Kết quả hoạt động kinh doanh của Ngân hàng thương mại cổ phần
Quân đội thời gian qua .................................................................................... 73
2.2.

Thực trạng quản trị vốn chủ sở hữu tại MB. ................................... 81

2.2.1 Thực trạng quản trị vốn chủ sở hữu tại MB qua quy mô và hiệu
quả…………………………………………………………………………...81
2.2.2 Thực trạng quản trị vốn chủ sở hữu tại Ngân hàng thương mại cổ phần
Quân đội qua quản trị tài chính hiện đại . ....................................................... 90
Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ
Mail :
Phone: 0972.162.399


iv

2.2.3 Thực trạng quản trị vốn chủ sở hữu tại Ngân hàng thương mại cổ phần
Quân đội qua hệ số an toàn vốn. ..................................................................... 96
2.3.

Đánh giá thực trạng quản trị vốn chủ sở hữu tại Ngân hàng thƣơng

mại cổ phần Quân đội. ................................................................................ 102
2.3.1 Những kết quả đạt được. ..................................................................... 102
2.3.2 Một số hạn chế trong quản trị vốn chủ sở hữu tại Ngân hàng thương
mại cổ phần Quân Đội................................................................................... 108
2.3.3 Nguyên nhân hạn chế. ......................................................................... 109
Kết luận chƣơng 2 ....................................................................................... 111
CHƢƠNG 3.

GIẢI PHÁP NÂNG CAO NĂNG LỰC QUẢN TRỊ VỐN

CHỦ SỞ HỮU TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN QUÂN
ĐỘI...............................……………………………………………………113
3.1.

Định hƣớng nâng cao năng lực quản trị vốn chủ sở hữu tại Ngân

hàng thƣơng mại cổ phần Quân đội .......................................................... 113
3.1.1 Định hướng hoạt động kinh doanh của Ngân hàng thương mại cổ phần
Quân đội đến năm 2020: ............................................................................... 113
3.1.2 Định hướng nâng cao năng lực quản trị vốn chủ sở hữu tại Ngân hàng
thương mại cổ phần Quân đội đến 2020. ...................................................... 119
3.2.

Giải pháp nâng cao năng lực quản trị vốn chủ sở hữu tại Ngân

hàng thƣơng mại cổ phần Quân đội. ......................................................... 121
3.2.1 Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. ................................................ 121
3.2.2 Tăng cường năng lực quản trị sự thay đổi. ......................................... 123

3.2.3 Tăng cường kỹ năng quản trị và lãnh đạo........................................... 124
3.2.4 Hoàn thiện mô hình tính toán, đo lường trong quản trị vốn chủ sở
hữu………………………………………………………………………….126
3.2.5 Tăng cường đầu tư cơ sở vật chất và hạ tầng công nghệ ngân
hàng………………………………………………………………………...127
Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ
Mail :
Phone: 0972.162.399


v

3.2.6 Hoàn thiện nội dung công tác quản trị vốn chủ sở hữu tại Ngân hàng
thương mại cổ phần Quân Đội. ..................................................................... 128
3.2.7 Lập kế hoạch dự án quản trị vốn chủ sở hữu một cách khoa học và hợp
lý………………………. ............................................................................... 133
3.2.8 Công tác triển khai, lộ trình và các công việc tổng thể....................... 139
3.3.

Kiến nghị. ........................................................................................... 143

3.3.1 Đối với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam. ........................................... 143
3.3.2 Đối với các cơ quan quản lý. ............................................................. 146
Kết luận chƣơng 3 ....................................................................................... 148
KẾT LUẬN ……………………………………………………………….149
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN
QUAN ĐẾN LUẬN ÁN .............................................................................. 151
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................... 152

Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ

Mail :
Phone: 0972.162.399


vi

DANH MỤC CÁC BẢNG SỐ LIỆU

Bảng 1.1: Tỷ lệ vốn chủ sở hữu trên tài sản có rủi ro theo Basel ................... 29
Bảng 1.2: Tính toán lợi nhuận sau phân bổ vốn ............................................. 52
Bảng 2.1: Một số chỉ tiêu hoạt động ngành ngân hàng năm 2015 .................. 76
Bảng 2.2: Kết quả tái cơ cấu các tổ chức tín dụng đến cuối 2015 .................. 78
Bảng 2.3: Kết quả hoạt động giai đoạn 2010 - 2015 của MB......................... 79
Bảng 2.4: Quy mô tài sản và vốn chủ sở hữu 2010 - 2015 của MB .............. 80
Bảng 2.5: Vốn chủ sở hữu và Vốn điều lệ MB ............................................... 83
Bảng 2.6: Các cổ đông lớn của M đến 31 12 2015 ...................................... 84
Bảng 2.7: Chỉ tiêu ROE các ngân hàng .......................................................... 86
Bảng 2.8: Bảng tính hệ số an toàn vốn MB 2010 – 2015 ............................... 98
Bảng 2.9: Ví dụ về kế hoạch sử dụng vốn chủ sở hữu của M năm 2013 ... 100
Bảng 2.10: ảng hệ số an toàn vốn của một số NHTM ............................... 103
Bảng 2.11: ảng chỉ số hiệu quả và hệ số đ n ảy tài chính ........................ 103
Bảng 3.1: Kế hoạch về Tài sản của M 2016 – 2020................................... 116
Bảng 3.2: Kế hoạch về Nguồn vốn của MB 2016 – 2020 ............................ 117
Bảng 3.3: ế hoạch Thu nhập và Chi phí của MB 2016 - 2020 ................... 118

Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ
Mail :
Phone: 0972.162.399

vii

DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ VÀ MINH HỌA
Biểu đồ 1.1: Sự khác biệt giữa vốn pháp định và vốn kinh tế ........................ 33
Biểu đồ 1.2: Khung ICAAP ............................................................................ 47
Biểu đồ 1.3: Các yếu tố liên quan tác động tới ICAAP .................................. 47
Biểu đồ 1.4: Tác dụng của đánh giá hiệu quả vốn .......................................... 54
Biểu đồ 1.5: Ví dụ điều chỉnh mô hình kinh doanh theo đánh giá hiệu quả vốn .... 56
Biểu đồ 2.1: Mô hình tổ chức M giai đoạn 2011 – 2015 ............................. 70
Biểu đồ 2.2: Chỉ số kinh tế vĩ mô và tăng trưởng tín dụng tại Việt Nam ....... 74
Biểu đồ 2.3: Quy mô tài sản, vốn và hiệu quả trên vốn .................................. 81
Biểu đồ 2.4: Vốn chủ sở hữu và vốn điều lệ MB............................................ 82
Biểu đồ 2.5: Lợi nhuận và hiệu quả vốn của MB ........................................... 85
Biểu đồ 2.6: Tương quan tổng tài sản, ROE và RO của một số ngân hàng. 86
Biểu đồ 2.7: Tăng trưởng quy mô tài sản các ngân hàng 2010 - 2015 ........... 87
Biểu đồ 2.8: Tăng trưởng quy mô vốn các ngân hàng 2010 - 2015 ............... 88
Biểu đồ 2.9: Tương quan tăng trưởng vốn và tài sản...................................... 90
Biểu đồ 3.1. Mô hình phân bổ vốn của MB .................................................. 130
Biểu đồ 3.2: Lược đồ triển khai dự án quản trị vốn chủ sở hữu tại MB ....... 134

Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ
Mail :
Phone: 0972.162.399


viii

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT TRONG LUẬN ÁN
Từ viết tắt

Tiếng Anh

Tiếng Việt

ABC

Activity Based Cost

Phân bổ chi phí theo mỗi hoạt
động

ACB

Asia Commercial Bank

Ngân hàng thương mại cổ phần
Á Châu

Agribank

Bank for Agriculture and
Rural Development of
Vietnam

Ngân hàng Nông nghiệp và Phát
triển nông thôn Việt Nam

ALCO

Asset-Liability Committee Ủy Ban quản lý Tài sản- Nguồn

vốn

ALM

Asset-Liability
Management

BASEL
BCBS

Quản lý tài sản có - tài sản nợ

hay BCBS:Basel Committee
for Banking Supervision

Uỷ ban Basel giám sát về các
hoạt động ngân hàng thuộc
Ngân hàng Thanh toán Quốc tế

BIDV

Bank for Investment and Ngân hàng thương mại cổ phần
Development of Vietnam Đầu tư và Phát triển Việt Nam

BIS

Bank for International
Settlement

CAGR

Compound
Growth Rate

CAR

Capital Adequacy Ratio

Tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu

CIC

Credit Information Centre

Trung tâm thông tin tín dụng

Ngân hàng Thanh toán Quốc tế

Annual Tỷ lệ tăng trưởng bình quân kép

CNTT

Công nghệ thông tin

EC

Economic Capital

Vốn kinh tế

ES

Expected Shortfall

Thâm hụt dự kiến

EVA

Economic Value Added

Giá trị kinh tế gia tăng

Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ
Mail :
Phone: 0972.162.399


ix

Từ viết tắt

Tiếng Anh

Tiếng Việt

GDP

Gross Domestic Product

Tổng sản phẩm quốc nội

GFC

Global Financial Crisis

Khủng hoảng tài chính toàn cầu
2008

HĐQT
ICAAP

Hội đồng quản trị
Internal Capital Adequacy Quy trình đánh giá an toàn vốn
Assessment Process
nội bộ

KD

Kinh doanh

MB

Military Commercial Joint Ngân hàng thương mại cổ phần
Stock Bank
Quân đội

MRCR

Mandatory Regulatory
Capital Requirements

Yêu cầu vốn tối thiểu theo pháp
luật

MSB
Maritime
Bank

Maritime Commercial
Joint-stock Bank

Ngân hàng thương mại cổ phần
Hàng hải

NCS

Nghiên cứu sinh

NHNN

Ngân hàng nhà nước Việt Nam

NHTM

Ngân hàng thương mại

NHTW

Ngân hàng Trung ương

NSFR

Net Stable Funding Ratio

QTRR

Tỷ lệ cấp vốn ổn định ròng
Quản trị rủi ro

RAP

Risk-adjusted
Performance

Đánh giá hiệu quả điều chỉnh
theo rủi ro

RAROC

Risk-adjusted Return on
Capital

Thu nhập điều chỉnh theo rủi ro
trên vốn

ROA

Return on Assets

Thu nhập trên tổng tài sản

ROE

Return on Equity

Thu nhập trên vốn chủ sở hữu

RRTD

Rủi ro tín dụng

Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ
Mail :
Phone: 0972.162.399


x

Từ viết tắt

Tiếng Anh

Tiếng Việt

RWA

Risk Weighted Assets

Tài sản có rủi ro

Sacombank

Saigon Thuong tin
Commercial Joint-stock
Bank

Ngân hàng thương mại cổ phần
Sài g n thương tín

SHB

Saigon-Ha Noi
Commercial Joint-stock
Bank

Ngân hàng TMCP Sài gòn - Hà
Nội

TCKT

Tài chính Kế toán

TCTD

Tổ chức tín dụng
Ngân hàng thương mại cổ phần
Kỹ thương

Techcombank

Commercial Joint-stock
Bank for Technology

TT HĐQT

Standing Committee of Thường trực Hội đồng quản trị
the Board of Directors

TT36

Thông tư 36 2014 TT-NHNN

TTQT

Thanh toán quốc tế

VaR

Value at Risk

Giá trị rủi ro

VIB

Vietnam International
Commercial Joint-stock
Bank

Ngân hàng thương mại cổ phần
Quốc tế Việt Nam

Vietcombank

Bank for Foreign Trade of Ngân hàng thương mại cổ phần
Vietnam
Ngoại thương Việt Nam

Vietinbank

Industrial and Commercial Ngân hàng thương mại cổ phần
Bank of Vietnam
Công thương Việt nam

VNĐ
VPBank

Đồng Việt Nam
Vietnam Prosperity
Commercial Joint-stock
Bank

Ngân hàng thương mại cổ phần
Việt Nam Thịnh vượng

Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ
Mail :
Phone: 0972.162.399


1

MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của Đề tài
Trong hơn 10 năm qua, ngành ngân hàng Việt Nam đã có những ước
phát triển mạnh mẽ cùng với sự phát triển kinh tế đất nước. Cũng trong thời
gian đó, nền kinh tế Việt Nam cũng phải đối diện với với các cuộc khủng
hoảng kinh tế và tài chính toàn cầu từ sau cuộc khủng hoảng tài chính Châu Á
1997 và sau đó là cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu 2008. Ở khía cạnh
khác, những quy định trong hoạt động ngân hàng cũng phát triển trong thời
gian này cùng với sự phát triển của ngành, một trong những vấn đề được quan
tâm và quản trị hàng đầu chính là vốn của các ngân hàng.
Ngân hàng thương mại (NHTM) là một tổ chức kinh tế đặc biệt, đóng
vai trò là trung gian giữa người gửi tiền và người đi vay và là trung gian thanh
toán cùng với một số chức năng khác, thực hiện đầy đủ các chức năng của
một NHTM đặt dưới sự giám sát chặt chẽ của các cơ quan quản lý nhà nước.
trong đó vốn chủ ở hữu của các ngân hàng được xem như sự đảm bảo cho các
nghĩa vụ đối với người gửi tiền, cũng như thước đo cho quy mô kinh doanh
được các cơ quan quản lý giám sát chặt chẽ. Vốn chủ sở hữu của ngân hàng
và quản trị vốn chủ sở hữu trong NHTM là một trong những mối quan tâm
lớn của cả các cơ quan quản lý nhà nước và các NHTM nhằm đảm bảo các
NHTM thực hiện đúng các chức năng của mình, đóng góp tích cực vào phát
triển và ổn định kinh tế-xã hội với vai trò là trung gian tiền tệ. Vốn chủ sở
hữu và quản trị vốn chủ sở hữu phải đảm bảo tính an toàn trong hoạt động bảo
vệ mỗi ngân hàng và cả hệ thống ngân hàng tránh khỏi và vượt qua được các
cuộc khủng hoảng tài chính, tránh gây đổ vỡ toàn hệ thống. Do vậy, quản trị
vốn chủ sở hữu của ngân hàng theo những quy tắc và thông lệ tốt nhất đồng
thời tính đến đặc điểm của ngành ngân hàng tại Việt Nam nói chung và các

Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ
Mail :

Phone: 0972.162.399


2

NHTM nói riêng trong đó có Ngân hàng thương mại cổ phần Quân Đội (MB)
là mục tiêu hướng đến và mỗi một ngân hàng cần đặt ưu tiên hàng đầu để phát
triển ổn định, bền vững. Điều này còn quan trọng hơn nữa khi ngành ngân
hàng Việt Nam đang trong các giai đoạn đầu tiên trong quá trình tái cơ cấu
ngành ngân hàng.
Những lý thuyết cũng như thực tiễn trong quản trị vốn chủ sở hữu của
NHTM đã được nghiên cứu nhiều trên thế giới. Tuy nhiên tại Việt Nam, quản
trị vốn chủ sở hữu trong các NHTM trong một nền kinh tế chuyển đổi có
nhiều đặc thù riêng chưa được nghiên cứu và đề cập một cách đầy đủ và thích
đáng. Xuất phát từ đ i hỏi lý luận và thực tiễn nêu trên, tác giả tập trung
nghiên cứu đề tài luận án: “Quản trị vốn chủ sở hữu tại Ngân hàng thƣơng
mại cổ phần Quân Đội (MB)”.
2. Tổng quan về tình hình nghiên cứu đề tài

2.1. Các công trình nghiên cứu có liên quan đến đề tài
Vốn chủ sở hữu và quản trị vốn chủ sở hữu của NHTM là một đề tài
được đề cập nhiều trong các tài liệu nghiên cứu ở những khía cạnh khác nhau,
chủ yếu từ những khía cạnh liên quan đến góc nhìn của cơ quan quản lý nhà
nước về an toàn hoạt động ngân hàng, hoặc từ góc nhìn NHTM về rủi ro tín
dụng hoặc hiệu quả sử dụng vốn chủ sở hữu nói riêng và nguồn vốn nói
chung, hoặc liên quan đến năng lực tài chính của các NHTM trong đó phân
tích về vốn chủ sở hữu ngân hàng. Cũng có một vài nghiên cứu khác đề cập
đến đề tài vốn chủ sở hữu nhưng quan sát từ khía cạnh đầu tư nói chung và
cấu trúc vốn chủ sở hữu đối với các doanh nghiệp nói chung, không có nhiều
liên hệ đến ngành ngân hàng. Có thể nói, nội dung cụ thể liên quan đến vốn

chủ sở hữu và quản trị vốn chủ sở hữu trong NHTM còn khá mới mẻ.

Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ
Mail :
Phone: 0972.162.399


3

Các công trình nghiên cứu có liên quan đến đề tài hoặc một phần đề tài
này trong những năm vừa qua gồm: [1, 6, 26, 37, 60, 61, 66, 70, 71, 91, 91];
Các công trình nghiên cứu có liên quan đến M như: [3, 7, 18, 20, 38, 39]
Các công trình nghiên cứu được nêu trên không đề cập trực tiếp đến vốn
chủ sở hữu và quản trị vốn chủ sở hữu của NHTM mà chỉ phân tích một số
khía cạnh có liên quan, hoặc nêu đến khía cạnh mức vốn của các NHTM Việt
Nam còn thấp và chưa đáp ứng được đầy đủ được yêu cầu phát triển. Những
đề xuất trong các nghiên cứu này liên quan đến vốn nhằm chủ yếu vào việc
nâng cao chất lượng vốn, mức vốn chủ sở hữu hoặc đưa ra một số chỉ tiêu
đánh giá về vốn. Các câu hỏi nghiên cứu chưa được giải đáp thỏa đáng trong
các nghiên cứu đó và do vậy trong luận án tiến sĩ này, tác giả tập trung nghiên
cứu, trình bày có hệ thống về chủ đề vốn chủ sở hữu và quản trị vốn chủ sở
hữu trong NHTM từ góc nhìn của các nhà quản trị, điều hành ngân hàng,
đồng thời đưa ra những đề xuất nâng cao năng lực quản trị vốn chủ sở hữu tại
MB nói riêng và các NHTM nói chung.
Các công trình nghiên cứu nêu trên liên quan đến vốn chủ sở hữu và hoạt
động ngân hàng nói chung hoặc liên quan đến một số khía cạnh trong hoạt
động và quản trị tại MB. Những điểm lớn của các nghiên cứu này bao gồm:
- Phân tích một số điểm liên quan đến quan niệm về vốn, đưa ra các định
nghĩa về vốn chủ sở hữu, đưa ra các kinh nghiệm về nâng cao hiệu quả sử
dụng vốn và các tiêu chí đo lường hiệu quả vốn. Nghiên cứu cũng đưa ra các

giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn của các NHTM trong đó chủ yếu
nhấn mạnh về phát triển kinh doanh và dịch vụ toàn diện nhằm đảm bảo và
nâng cao lợi nhuận ngân hàng trên đồng vốn đã ỏ ra.
- Một số nghiên cứu phân tích các khái niệm liên quan đến vốn chủ sở
hữu và các rủi ro có liên quan được phân tích sơ ộ dưới góc nhìn từ phía các

Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ
Mail :
Phone: 0972.162.399


4

cơ quan quản lý nhà nước trong tổng thể các nội dung giám sát như giám sát
về vốn, về các rủi ro trong hoạt động của NHTM, về các quy trình thủ tục báo
cáo giám sát, …Tuy nhiên, những phân tích cũng như các số liệu nhằm đánh
giá tài sản rủi ro hay về vốn cũng chưa thực sự đầy đủ và chưa có được góc
nhìn từ phía nhà quản trị ngân hàng mà chủ yếu từ phía các cơ quan quản lý
nhà nước và từ góc độ tuân thủ. Về vốn chủ sở hữu, các nghiên cứu này mới
chỉ phân tích và đưa ra các giải pháp nâng cao năng lực tài chính, chủ yếu là
nâng cao quy mô vốn chủ sở hữu cũng như nâng cao hiệu quả trên vốn.
- Một nghiên cứu khác về quản lý rủi ro lãi suất trong hoạt động kinh
doanh của ngân hàng thương mại Việt Nam nêu ra một số đề xuất trong đó có
đề xuất các điều kiện để áp dụng phương pháp quản lý rủi ro lãi suất bằng
phương pháp tài sản rủi ro (giá trị có thể tổn thất - Value at Risk) tại các ngân
hàng thương mại Việt nam và sự cần thiết phải kiểm chứng các giá trị VaR. Ở
một khía cạnh nhất định trong quản trị vốn hiện đại, việc tính toán và kiểm
chứng VaR để tính toán sự đầy đủ của vốn là một trong những yếu tố quan
trọng trong quản trị vốn chủ sở hữu.
- Các nghiên cứu có liên quan đến MB chủ yếu liên quan đến phát triển

mảng nghiệp vụ ngân hàng bán lẻ, phát triển tín dụng hoặc nâng cao hiệu quả
quản trị chi phí, … mà chưa đề cập đến quản trị vốn chủ sở hữu tại M .

2.2. Câu hỏi và khoảng trống cần nghiên cứu
Các câu hỏi lớn liên quan đến vốn chủ sở hữu và quản trị vốn chủ sở hữu
của NHTM nói chung, MB nói riêng, bao gồm: (i) Thế nào là quản trị vốn chủ
sở hữu, (ii) Tiêu chí nào để đo lường năng lực quản trị vốn chủ sở hữu, (iii)
Nhân tố nào tác động đến quản trị vốn chủ sở hữu, (iv) Thực trạng quản trị
vốn chủ sở hữu tại M như thế nào, (v) Giải pháp nào để năng cao năng lực
quản trị vốn chủ sở hữu của M trong môi trường hoạt động ngân hàng đang

Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ
Mail :
Phone: 0972.162.399


5

tiệm cận dần tới các thông lệ tốt trên thế giới. Đây là câu hỏi nghiên cứu cần
có lời giải đáp. Ở khía cạnh khác, MB với những đặc điểm và kết quả hoạt
động trong thời gian qua, bao gồm cả những chương trình phát triển nâng cao
năng lực quản trị tài chính và quản trị vốn chủ sở hữu đã có được những kết
quả nhất định nhưng khoảng cách với những quy định và thông lệ tốt nhất
trên thế giới vẫn còn rộng, làm thế nào để thu hẹp, rút ngắn khoảng cách này
cũng là một vấn đề cần có những giải pháp cụ thể và chi tiết.
3. Đóng góp mới của nghiên cứu
Thứ nhất, Luận án đã làm rõ những vấn đề cơ ản về vốn chủ sở hữu
và quản trị vốn chủ sở hữu của NHTM như: khái niệm, mục đích, nội dung,
tiêu chí đo lường và các nhân tố ảnh hưởng đến công tác quản trị vốn chủ sở
hữu NHTM. Đây là những lý luận nền tảng cần thiết cho việc nghiên cứu đề

tài này.
Thứ hai, Qua nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế về quản trị vốn chủ sở
hữu của một số NHTM, luận án rút ra một số bài học kinh nghiệm có giá trị
tham khảo tốt cho các NHTM Việt Nam.
Thứ ba, Bằng nguồn số liệu phong phú, cập nhật, có nguồn gốc rõ ràng,
luận án đã phân tích đánh giá thực trạng quản trị vốn chủ sở hữu tại M trong
những năm 2010-2015 trên các mặt: quy mô và hiệu quả sử dụng vốn, quản
trị tài chính hiện đại, hệ số an toàn vốn. Trên cơ sở đó, luận án đã chỉ rõ
những kết quả đạt được, hạn chế và nguyên nhân của các hạn chế.
Thứ tƣ, trên cơ sở mục tiêu và định hướng nâng cao năng lực quản trị
vốn chủ sở hữu tại M đến 2020, luận án đã đề xuất một hệ thống các giải
pháp nhằm nâng cao năng lực quản trị vốn chủ sở hữu tại MB trong thời
gian tới. Các giải pháp đồng bộ, có cơ sở khoa học, phù hợp thực tiễn, có

Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ
Mail :
Phone: 0972.162.399


6

tính khả thi. Đồng thời luận án đã đề xuất kiến nghị với cơ quan quản lý và
NHNN Việt nam để hoàn thiện công tác quản trị vốn chủ sở hữu cho M .
4. Mục đích nghiên cứu
- Hệ thống hoá những vấn đề lý luận về vốn chủ sở hữu và quản trị vốn chủ
sở hữu trong hoạt động kinh doanh của NHTM.
- Tham khảo kinh nghiệm của các nước trong quản trị vốn chủ sở hữu của
các NHTM, từ đó rút ra những ài học kinh nghiệm cho M .
- Đánh giá thực trạng quản trị vốn chủ sở hữu tại M trong thời gian qua,
chỉ ra những kết quả đạt được, những hạn chế và nguyên nhân.

- Đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao năng lực quản trị vốn chủ sở hữu
tại M trong thời gian tới.
5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

Đối tượng nghiên cứu của đề tài
- Quản trị vốn chủ sở hữu của NHTM nói chung và MB nói riêng.

Phạm vi nghiên cứu của đề tài
- Về nội dung: Quản trị vốn chủ sở hữu của NHTM.
- Về không gian: Luận án tập trung đánh giá thực trạng quản trị vốn chủ
sở hữu tại M giai đoạn 2010-2015. Đồng thời, đề xuất các giải pháp nhằm
nâng cao năng lực quản trị vốn chủ sở hữu tại M đến 2020.
- Thời gian nghiên cứu: Giai đoạn từ 2010-2015
6. Phương pháp nghiên cứu
Để giải quyết những nhiệm vụ đặt ra, trong quá trình thực hiện luận án, tác
giả đã sử dụng các phương pháp sau:

Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ
Mail :
Phone: 0972.162.399
Phone: 0972.162.399


142

-Phương pháp định giá vốn nội bộ FTP;
-Phương pháp tính giá vốn chủ sở hữu theo các mô hình tiên tiến.
iii) Triển khai khung, chính sách và quy trình thủ tục liên quan đến rủi
ro và tính toán giá trị rủi ro.Việc triển khai được tập trung trong các mảng
sau:

- Rủi ro tín dụng
- Rủi ro thị trường
- Rủi ro thanh khoản và rủi ro lãi suất sổ ngân hàng
- Rủi ro hoạt động
- Khung rủi ro và ICAAP
- Dữ liệu và các hệ thống CNTT
iv) Triển khai xây dựng mô hình rủi ro đối với các nhóm rủi ro
chính yếu.
- Xây dựng phương pháp luận và công cụ đo lường đối với giá trị rủi ro
đơn lẻ;
- Xây dựng phương pháp luận và phương pháp tiến hành tổng hợp vốn.
v) Phát triển và hoàn thiện phương pháp luận & công cụ đánh giá hiệu
quả vốn.
- Hiệu quả vốn tổng thể ;
- Hiệu quả vốn đối với mỗi đơn vị được đánh giá;
- Tác động bổ trợ giữa các đơn vị tiêu thụ vốn.
vi) Xây dựng các phương pháp xác định mức sẵn có về vốn.

Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ
Mail :
Phone: 0972.162.399


143

vii) Các chiến lược và giải pháp giảm lãng phí vốn, mô hình kinh doanh
hiệu quả về vốn.
viii) Hoàn thiện về tổ chức và quản trị vốn liên tục.
ix) Rà soát và hoàn thiện bộ chỉ tiêu về vốn.
Lộ trình triển khai tổng thể khung quản trị vốn chủ sở hữu được nêu trên

đây là quan sát và đề xuất của tác giả, đặc biệt về nguồn lực, khung thời gian
và đơn vị chịu trách nhiệm chính đối với mỗi luồng/phân khúc công việc chủ
yếu. MB có thể lựa chọn cách tiếp cận phù hợp với khả năng và năng lực và
điều chỉnh lộ trình cũng như luồng công việc tương ứng, cân nhắc tính kế
thừa những gì hiện có.
3.3. Kiến nghị

3.3.1 Đối với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam
Nâng cao hiệu quả quản trị vốn chủ sở hữu của các NHTM phù hợp với
định hướng của NHNN trong quản trị và giám sát hoạt động của ngành ngân
hàng, đảm bảo thực thi hiệu quả chính sách tiền tệ, đưa ngành ngân hàng Việt
Nam đi theo các thông lệ và thực tiễn tốt đồng thời tuân thủ những cam kết
của một ngân hàng trung ương trong việc triển khai các hiệp ước Basel.
Triển khai các công việc đảm bảo tuân thủ theo Basel II ở Việt Nam là
một quá trình lâu dài và tốn kém rất nhiều nguồn lực từ phía NHNN và các
NHTM. Việc đầu tư cho tuân thủ đối với một số ngân hàng đ i hỏi những
đầu tư tương đối lớn với các ngân hàng xét về quy mô của các ngân hàng.
Những sự chưa đầy đủ và sạch của dữ liệu, khả năng đầu tư công nghệ chưa
cao, những khái niệm và phương pháp luận còn mới mẻ với các ngân hàng
đều là những thách thức lớn. Những hỗ trợ của NHNN với tư cách là cơ
quan quản lý nhà nước đến nay đóng vai tr rất quan trọng trong triển khai

Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ
Mail :
Phone: 0972.162.399


144

tuân thủ theo Basel II và làm nền tảng cho các ngân hàng tận dụng cơ hội để

xây dựng cho mình một hệ thống quản trị vốn chủ sở hữu hiệu quả.
3.3.1.1 Hướng dẫn, định hướng
NHNN cần có những hướng dẫn rất cụ thể liên quan đến triển khai Basel
II và các ngân hàng có thể tận dụng những hướng dẫn này trong triển khai và
qua đó là triển khai những chương trình quản trị vốn của mình. Các NHTM
cần NHNN đưa ra các văn ản hướng dẫn chi tiết về mặt yêu cầu nội dung để
các ngân hàng có đầy đủ căn cứ triển khai thích hợp, vừa phù hợp với thực
tiễn, vừa đảm bảo hiệu quả của việc áp dụng tiêu chuẩn Basel cho ngân hàng
Việt Nam.
NHNN có thể tăng cường hơn nữa sự phối hợp với các NHTM trong
việc xây dựng, triển khai quy định hướng dẫn Basel II nhằm tạo sự thống nhất
về nhận thức, hành động cùng với những hỗ trợ và phê duyệt cần thiết trong
triển khai Basel II.
3.3.1.2 Tư vấn
Đến nay, NHNN đã phối hợp với các tổ chức quốc tế và tổ chức tư vấn
tổ chức nhiều các cuộc hội thảo liên quan đến asel II và đưa ra các khuyến
nghị triển khai tại Việt Nam. Một trong những quan sát có được từ những
cuộc hội thảo này là nội dung rất rộng và bao trùm toàn bộ các phần có liên
quan đến lý luận, phương pháp luận chung cũng như tiến trình và phương
thức triển khai.
Trước đây và hiện nay, NHNN có nhận được sự hỗ trợ của các Tổ chức
quốc tế, các cơ quan hỗ trợ phát triển và các tổ chức phi lợi nhuận trong triển
khai các chương trình lớn của NHNN. Với việc triển khai Basel II, NHNN có
thể tìm kiếm các nguồn hỗ trợ tương tự nhằm cung cấp tư vấn hữu ích cho
NHNN và đồng thời chia sẻ với các NHTM.
Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ
Mail :
Phone: 0972.162.399

145

3.3.1.3 Mô hình
Các nguyên tắc và cơ sở xây dựng các mô hình có liên quan trong triển
khai asel đều sẵn có thông qua tài liệu, các nghiên cứu của các tổ chức quốc
tế và một số nghiên cứu trong nước. NHNN có rất nhiều thông tin và nghiên
cứu hữu ích có thể giúp ích cho các NHTM. Tuy nhiên việc xây dựng và hoàn
thiện các mô hình này trong hệ thống các NHTM, đưa các mô hình thực sự
đáp ứng cả yêu cầu tuân thủ lẫn việc phát triển quản trị vốn của các ngân hàng
là một thách thức vô cùng lớn đối với mỗi ngân hàng. Việc các NHTM tự
mình phát triển những mô hình này đ i hỏi hoặc rất mất thời gian và nguồn
lực bên trong về kiến thức và kinh nghiệm có thể chưa sẵn sàng; hoặc rất tốn
kém trong đầu tư cho việc thuê chuyên gia tư vấn và mua các phần mềm
CNTT.
Với những nguồn lực của mình, NHNN và các cơ quan có thể hỗ trợ
trong việc xây dựng các mô hình, hoặc phối hợp với các ngân hàng đàm phán
chung để đầu tư những mô hình tổng quan, sau đó mỗi ngân hàng từ đó phát
triển thêm theo quan điểm và khẩu vị, cũng như tùy thuộc vào nguồn lực của
mình. Về khía cạnh quản lý nhà nước, NHNN có thể nắm bắt được những mô
hình này từ ước đi đầu tiên và sẽ thuận tiện hơn cho giai đoạn phê duyệt
thông qua mô hình của các ngân hàng thương mại.
3.3.1.4 Dữ liệu
Các NHTM đã có gần 30 năm phát triển. Những hệ thống trung tâm dữ
liệu đã và đang được các ngân hàng đầu tư và phát triển trong những năm gần
đây cùng với việc đầu tư triển khai các giải pháp công nghệ ngân hàng lõi,
một số ngân hàng còn tiến xa hơn nữa bằng cách đầu tư vào các kho dữ liệu
và hệ thống báo cáo quản trị thông minh. Tuy nhiên, những thách thức về tính
sẵn có và đầy đủ của dữ liệu đ i hỏi sự hợp lực rất cao của toàn hệ thống ngân

Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ

Mail :
Phone: 0972.162.399


146

hàng để có thể vượt qua nhưng cần phải có sự hỗ trợ của NHNN cùng các cơ
quan của mình có thể thực hiện được vai trò này. Các dữ liệu về khách hàng
cần thiết để xây dựng, kiểm chứng các mô hình liên quan đến rủi ro tín dụng,
các con số thống kê liên quan đến các sự kiện rủi ro hoạt động, những thống
kê về tình trạng thanh khoản, cũng như iến động về lãi suất và ngoại hối đều
có thể được cung cấp từ các cơ quan nghiên cứu hoặc nghiệp vụ của NHNN,
các dữ liệu này có thể được tập trung, cung cấp cho các ngân hàng.
Các ngân hàng thương mại có thể sử dụng nguồn dữ liệu này theo cách
thức của mình và đảm bảo các quan điểm và khẩu vị rủi ro là riêng của mỗi
ngân hàng, kết quả chạy dữ liệu từ các mô hình chỉ nên mang tính tham khảo.
Điểm cần lưu ý ở đây là đảm bảo tính bảo mật riêng trong các dữ liệu
của mỗi ngân hàng, có nghĩa là những thông tin liên quan đến đặc điểm nhận
dạng của các khách hàng sẽ không được chia sẻ, chỉ chia sẻ các thông tin về
giao dịch, tài chính.
Các cơ quan thuộc NHNN liên quan đến quản trị các nguồn dữ liệu này
cần sớm xây dựng cơ chế chia sẻ các thông tin cho các ngân hàng trong toàn
ngành, qua đó hỗ trợ các ngân hàng có những quan sát hữu ích nhằm nhìn
nhận và đánh giá rõ ràng hơn về những rủi ro của mỗi ngân hàng dựa trên
khẩu vị rủi ro của mình và của toàn ngành, qua đó giảm thiểu rủi ro và đảm
bảo tính lành mạnh, ổn định và an toàn của hệ thống.

3.3.2 Đối với các cơ quan quản lý
Các chương trình hỗ trợ đặc biệt đ i hỏi những nguồn lực nhất định và
sự phối hợp giữa các cơ quan quản lý nhà nước liên quan. Ví dụ, đối với các

ngân hàng đang trong quá trình triển khai, NHNN có thể hợp tác với bộ tài
chinh, cơ quan thuế (Tổng cục thuế) đưa ra những chương trình khuyến khích
như ưu đãi về thuế đối với việc đầu tư mua sắm hạ tầng, thuê tư vấn cho quản
Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ
Mail :
Phone: 0972.162.399


147

trị vốn, cụ thể cho chương trình triển khai Basel nhằm giảm bớt gánh nặng chi
phí cho các ngân hàng, đồng thời khuyến khích các ngân hàng đầu tư hơn nữa
cho các chương trình nâng cao năng lực quản trị rủi ro.
Các cơ quan quản lý nhà nước sở hữu một nguồn lực khổng lồ về tri thức
có liên quan đến kinh doanh và quản trị ngân hàng. Vốn chủ sở hữu và quản
trị vốn chủ sở hữu, cùng với quản trị rủi ro, các hiệp ước Basel về giám sát
ngân hàng là những chủ đề mà các các cơ quan này đã và đang được quan tâm
trong suốt thời gian qua. Một trong những hạn chế của những nghiên cứu
được nêu là tính thực tiễn và khả năng áp dụng trong thực tế c n thấp. Một số
các tổ chức chỉ có được các dữ liệu và thông tin ở tầm vĩ mô mà không có
được thông tin nội bộ các ngân hàng, hoặc các thông tin không được đầy đủ
và hệ thống nên ảnh hưởng đến đánh giá và phân tích để ra những nhận định
và kết luận hữu ích, thực tiễn. Những nghiên cứu và khuyến nghị của các tổ
chức này hoặc không được đưa ra áp dụng do không có sự kết nối cần thiết
giữa ngân hàng, các cơ quan quản lý khác nhau hoặc không được các ngân
hàng đánh giá cao.
Để thúc đẩy sự liên kết, đồng thời tận dụng các nguồn lực này cần có
một cơ chế thích hợp, quan trọng hơn là cần sự chủ động vươn ra của các cơ
quan quản lý, các viện nghiên cứu. Các tổ chức này có những lợi thế nhất
định trong việc cung cấp dịch vụ cho các ngân hàng khi vừa có được những

thông tin, dữ liệu hữu ích bên cạnh những nghiên cứu của mình, vừa nắm bắt
được các chuyển động kinh tế trong nước với những khuôn khổ pháp lý đặc
thù của Việt Nam. Ở chiều ngược lại, các tổ chức này sẽ nhận được những
thông tin thực tiễn hơn phục vụ cho công tác nghiên cứu và triển khai các
chương trình nhằm quản lý giám sát chặt chẽ, đồng thời tạo điều kiện cho các
NHTM phát huy được thế mạnh, thực thi đúng chức năng của mình, các
NHTM sẽ phối kết hợp để có được tính tuân thủ và thực tiễn.
Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ
Mail :
Phone: 0972.162.399


148

Kết luận chương 3
Chương 3 sau khi đã khái quát định hướng phát triển của MB trong giai
đoạn tới. Luận án đã đề xuất hệ thống cá giải pháp đồng bộ nhằm nâng cao
năng lực quản trị vốn chủ sở hữu tại M cho giai đoạn tới, các giải pháp có
cơ sở khoa học và tính thực tiễn cao, có thể là tham khảo tốt cho hệ thống
NHTM Việt nam. Luận án cũng có những kiến nghị đối với cơ quan quản lý
Nhà nước và Ngân hàng Nhà nước Việt nam nhằm hoàn nâng cao năng lực
quản trị vốn chủ sở hữu cho các NHTM Việt nam tiệm cận thông lệ quốc tế
nhằm tăng năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững trong tương lai của các
Ngân hàng trong đó có M .

Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ
Mail :
Phone: 0972.162.399