Giáo án Lịch sử 9 bài 12: Những thành tựu chủ yếu và ý nghĩa lịch sử của cách mạng khoa học kĩ thuật

Bài 12
NHỮNG THÀNH TỰU CHỦ YẾU VÀ Ý NGHĨA LỊCH SỬ CỦA
CUỘC CÁCH MẠNG KHOA HỌC - KĨ THUẬT
1. Mục tiêu .
a. Kíên thức : Hiểu được nguồn gốc những thành tựu chủ yếu, ý nghĩa lịch sử và
tác động của cuộc cách mạng khoa học-kĩ thuật diễn ra từ sau chiến tranh thế giới
thứ hai.
b. Kĩ năng : Rèn luyện cho học sinh phương pháp tư duy, phân tích và liên hệ so
sánh.
c. Thái độ : Qua những kiến thức trong bài, giúp học sinh nắm rõ ý chí vươn lên
không ngừng không mệt mỏi, sự phát triển không có giới hạn của trí tuệ con người
qua các thế hệ từ đó giúp học sinh nhận thức phải cố gắng chăm chỉ học tập có ý
chí hoài bão vươn lên, bởi ngày nay hơn bao giờ hết con người cần phải được đào
tạo nên nguồn lực có chất lượng thiết thực đáp ứng những yêu cầu của sự nghiệp
công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước.
2. Chuẩn bị của GV và HS :
a. Chuẩn bị của GV : Một số tranh ảnh về các thành tựu khoa học - kĩ thuật, như
công cụ sản xuất mới, nguồn năng lượng mới, vật liệu mới và du hành vũ trụ.
b. Chuẩn bị của HS : đọc SGK. Tìm tư kiệu
3. Tiến trình bài dạy
* Sĩ số: 9A

/35 vắng.............

9B

/32 vắng ...........

9C

/29 vắng .............

9D

/29 vắng...........

9E

/32 vắng .............

9Q

/16 vắng............

a/ Kiểm tra bài cũ: (5’)
? Nêu xu thế phát triển của thế giới ngày nay?
Đáp án:
- Các xu hướng phát triển của thế giới ngày nay (8đ)
+ Hoà hoãn và hoà giải trong quan hệ quốc tế.
+ Thế giới đang hình thành trật tự thế giới đa cực nhiều trung tâm.
+ Các nước đều lấy kinh tế làm chiến lược trọng tâm.


+ Xuất hiện nhiều xung đột quân sự hoặc nội chiến giữa các phe phái.
- Xu thế chung của thế giới ngày nay là hoà bình ổn định và hợp tác phát triển kinh tế
(2đ).
b. Dạy nội dung bài mới:
Từ những năm 40 của thế kỉ XX, loài người đã bước vào cuộc cách mạng KH-KT
với những nội dung phong phú, tốc độ phát triển và kết quả về mọi mặt, nó có ý
nghĩa quan trọng đối với cuộc sống của con người. Để tim hiểu nguồn gốc thành
tựu và những tác động của cuộc CM KH-KT.

I. Những thành tựu chủ yếu của cách mạng KH-KT. (25’)
Lồng ghép phần II bài 8: Nước Mĩ
GV: Đến nay, nhân loại đã trải qua hai cuộc CM lớn trong các lĩnh vực khoa học
và kỹ thuật, nhờ đó mà nhân loại đạt được những bước nhảy vọt trong sản xuất và
sinh hoạt xã hội cuộc cách mạng kỹ thuật và cách mạng công nghiệp gắn liền với
nó ở thế kỷ XVIII-XIX và cuộc cách mạng KH-CN đang diễn ra hiện nay là sự kết
hợp chặt chẽ cách mạng KH và cách mạng kỹ thuật thành một thể thống nhất .
?HS(KG): nguồn gốc của cuộc cách mạng khoa học kỹ thuật?
(Bước sang nền sản xuất hiện đại, do dân số ngày càng tăng và nhu cầu sinh hoạt
của con người ngày càng nâng cao, càng phức tạp vì thế những yêu cầu về kĩ thuật,
về sản xuất lại đặt ra khá gay gắt bức thiết hơn bao giờ hết từ cuộc sống buộc con
người phải lao vào tìm tòi phát minh để giải quyết những yêu cầu mà cuộc sống
đang đặt ra và đó là nguồn gốc cuộc cách mạng KH-KT ).
GV: Từ những năm 40 của thế kỉ XX loài người đã bước vào cuộc cách mạng KHKT trải qua nửa thế kỉ,đã đạt được những tiến bộ phi thường và những thành tựu kì
diệu trên tất cả các lĩnh vực.
- Mĩ là nước khởi đầu cuộc cách mạng KH-KT hiện đại từ giữa những
năm 40 của TKXX, đi đầu về KH-KT và công nghệ.
?HS(TB) : Nêu những thành tựu cơ bản của cuộc cách mạng KH-KT.
- Những thành tựu:
+ Khoa học cơ bản: Con người đã đạt những phát minh to lớn đánh dấu
bước nhảy vọt trong toán, lý, hoá, sinh.
Gọi học sinh đọc đoạn chữ in nhỏ trong SGK(48-49)
GV: Giới thiệu hình 24 SGK, cừu Đô-li động vật đầu tiên ra đời bằng phương pháp
sinh sản vô tính. Tháng 3/1997 các nhà khoa học đã tạo ra một con cừu bằng
phương pháp sinh sản vô tính cừu Đô-li.


Tháng 6/2000 Tiến sĩ Cô lin đã công bố bản đồ gien con người .
?HS(TB): Con người đã phát minh ra công cụ sản xuất mới nào?
+ Công cụ sản xuất mới: Có ý nghĩa quan trọng nhất: máy tính điện tử,

máy tự động và hệ thống máy tự động.
GV: Cứ trong vòng 10 năm thì tốc độ vận hành và độ tin cậy của máy tính có thể
nâng cấp lên 10 lần so với trước, thể tích được thu nhỏ lại và giá thành được hạ
xuống so với trước chỉ còn 1/10.
HS : đọc chữ in nhỏ từ: người ta tính rằng dự án sinh học.
GV: Ý nghĩa lớn lao và sâu sắc của máy tính điện tử hỗ trợ con người lao động trí
tuệ, một kỉ nguyên mới đã được mở ra ở đó tri thức trở thành tri thức cho sự phát
triển theo tư tưởng của thuyết '' ba làn sóng của văn minh nhân loại, An-vin-tophơ-lin'' đã viết về máy tính điện tử đó là một trong những thành tựu kì diệu nhất
của con người vì chúng nâng cao sức mạnh trí óc như công nghệ máy tính sẽ giúp
chúng ta suy nghĩ sâu hơn về con người chúng ta và về thế giới, một trong những
thành tựu rực rỡ về công nghệ về điện tử là sự ra đời của người máy (Rô-bốt), nó
chứa đựng cả hai ưu điểm của tự đông hoá. Rô-bốt đầu tiên được chế tạo ở Mĩ
1961, so với chức năng như một con người đơn giản bằng thép, qua một thời gian
qua bộ vi xử lí rô bốt thực hiện được những động tác phức tạp như hàn, sơn đến
dạng thông minh như biết đánh cờ, chơi âm nhạc, những nơi lao động phức tạp
nặng nhọc nguy hiểm, như hầm mỏ, lò phản ứng hạt nhân.
+ Những nguồn năng lượng mới: Năng lượng nguyên tử, năng lượng mặt
trời, năng lượng gió, năng lượng thuỷ triều, năng lượng nguyên tử dần được sử
dụng phổ biến.
Quan sát hình 25, năng lượng xanh (điện mặt trời) Nhật Bản.
+ Những vật liệu mới: Chất Pô-li-me (chất dẻo) đang giữ vị trí quan trọng
trong đời sống hàng ngày và trong ngành công nghiệp.
GV: Trong tình hình vật liệu tự nhiên đang vơi cạn dần. Trong thiên nhiên từ rong
biển người ta có thể chế biến ra khoảng 40 loại công nghệ phẩm tiêu dùng, hàng
ngày trong những vật liệu mới được con người sáng tao ra quan trọng nhất trong
sản xuất và tiêu dùng và trong công nghiệp là chất dẻo Pô-li-me , có nhiều chất dẻo
nhẹ hơn nhôm gấp hai lần nhưng độ bền sức chịu nhiệt hơn hẳn loại thép tốt, có thể
dùng chế tạo vỏ xe tăng, các động cơ tên lửa máy bay siêu âm nhằm đáp ứng yêu
cầu của KH-KT và sự phát triển của sản xuất, số loại vật liệu nhân tạo mới không
ngừng gia tăng từ 250.000 loại (1976), đã tăng lên 335.000 loại (1982)

?HS(KG): Trong cuộc CMKH - KT, '' CM Xanh'', trong nông nghiệp lần này có gì
tiến bộ hơn cuộc cách mạng lần thứ nhất? Ý nghĩa của cách mạng xanh?


(Ngoài những biện pháp cơ khí hoá, điện khí hoá, hoá học hoá thì cuộc cách mạng
này con người còn có phương pháp lai tạo giống mới chống sâu bệnh)
+ ''Cách mạng xanh'' trong nông nghiệp biện pháp cơ khí hoá, điện khí hoá,
hoá học hoá, và phương pháp lai tạo giống, chống sâu bệnh.
Ý nghĩa lớn lao : nhiều nước đã khắc phục được nạn thiếu lương thực đói ăn kéo
dài bao đời qua.
Ví dụ như Việt Nam nhờ áp dụng KH - KT vào nông nghiệp đã vươn lên đứng
hàng thứ ba thế giới về xuất khẩu gạo.
-> đã khắc phục nạn thiếu lương thực đói ăn bao đời nay.
HS : đọc chữ in nhỏ ở nhiều nước......... tăng lên 56 người.
+ Những tiến bộ thần kì trong giao thông vận tải và thông tin liên lạc.
GV:Con người đã đạt tiến bộ lớn trong lĩnh vực gaio thông vận tải và thông tin liên
lạc với những máy bay siêu âm khổng lồ, những con tàu biển trọng tải hàng chục
vạn tấn và những phương tiện thông tin liên lạc phát sóng truyền hình hết sức hiện
đại qua hệ thống vệ tinh nhân tạo.
?HS(TB) Thành tựu kỳ diệu mà con người đạt được ở thời kỳ này đó là thành tựu
gì? + Chinh phục vũ trụ : Khoa học vũ trụ và du hành vũ trụ ngày càng có
nhiều khám phá mới.
GV: Bay vào vũ trụ và thám hiểm mặt trăng cùng hành tinh là ước mơ từ ngàn xưa
của bao thế hệ loài người đây là bước tiến phi thường thể hiện trí tuệ của con người
trong nửa sau thế kỷ XX.
Quan sát H 26, thực hiện kế hoạch A-pô-lô đưa người lên mặt trăng sau thất bại
của cuộc thí nghiệm lần đầu phóng tàu A-pô-lô 1967 ngày 20/7/1969, mỹ phóng Apô-lô 11, lần đầu tiên đưa con người lên mặt trăng lấy mẫu đất đá và an toàn trở về
trái đất với chuyến bay này hai nhà du hành vũ trụ Mĩ đã thực hiện được giấc mơ
từ cổ xưa của loài người là đi bộ trên mặt trăng họ đã ở đó 21 giờ 36 phút. Những
thành tựu của khoa học vũ trụ ngày càng phục vụ đắc lực cho cuộc sống của con

người trên hành tinh, các vệ tinh nhân tạo đã giúp ích to lớn vì có hiệu quả trong
ngành khí tượng dự báo thời tiết dài ngày và truyền hình sản xuất nông nghiệp,
thăm dò tài nguyên lập bản đồ, thám hiểm mặt trăng, các hành tinh và các vì sao,
làm phong phú thêm hiểu biết của con người về vũ trụ, khoa học vũ trụ trở thành
một bộ phận không thể thiếu được, của cuộc cách mạng khoa học kỹ thuật và nền
văn minh nhân loại thế kỷ XX.
II. Ý nghĩa và tác động của cách mạng khoa học - kỹ thuật. (13’)
GV: Mỗi bước tiến trong việc tìm ra nguồn năng lượng và nguyên liệu mới, mỗi
thành tựu trong việc sáng chế công cụ mới, mỗi phát minh khoa học đều góp phần


giải phóng sức lao động, tạo điều kiện cho con người phát hiện những bí ẩn của
thiên nhiên, thích nghi thiên nhiên, lợi dụng các qui luật của thiên nhiên để chế ngự
thiên nhiên.
?HS(KG): Ý nghĩa của cuộc CM KH-KT?
- Ý nghĩa: Mang lại tiến bộ phi thường, những thành tựu kỳ diệu và
những thay đổi lớn lao trong cuộc sống con người.
?HS(TB): Cuộc cách mạng KH-KT có tác động gì đến đời sống con người và sản
xuất?
- Tác động:
+Tích cực: Cho phép con người thực hiện những bước nháy vọt về sản
xuất và năng xuất lao động nâng cao mức sống và chất lượng cuộc sống.
Thay đổi cơ cấu dân cư lao động các ngành Công nghiệp, nông nghiệp
giảm, các ngành dịch vụ tăng.
GV: Mặt khác cuộc cách mạng KH-KT cũng đã mạng lại những hậu quả tiêu cực,
đó là việc chế tạo các loại phân hóa học giúp cây trồng sinh trưởng tốt nhưng đất
đai dễ bạc màu, các loại vũ khí và phương tiện quân sự có sức tàn phá, huỷ diệt sự
sống ...
?HS(KG): Cuộc cách mạng đã có tác động tiêu cực như thế nào?
+ Tiêu cực: Chủ yếu do con người tạo nên đó là chế tạo các loại Vũ khí,

các phương tiện quân sự có sức tàn phá và huỷ diệt sự sống, ô nhiễm môi
trường, nhiễm phóng xạ nguyên tử, tai nạn lao động, giao thông, bệnh dịch, đe
doạ về đạo đức xã hội và an ninh đối với con người.
c. Củng cố và luyện tập(1’)
Nêu ý nghĩa của cuộc cách mạng khoa học - kĩ thuật
(Ý nghĩa: Mang lại tiến bộ phi thường, những thành tựu kỳ diệu và những thay đổi
trong cuộc sống con người, nâng cao mức sống và chất lượng cuộc sống )
d. Hướng dẫn học ở nhà.(1’)
- Học thuộc bài.
- Nội dung thành tựu chủ yếu của cuộc cách mạng KH-KT sau chiến tranh
thế giới thứ hai đến nay.
- Ôn lại các bài từ bài 1 bài 12, tiết sau học bài tổng kết lịch sử thế giới từ
sau năm 1945 đến nay.
Rút kinh nghiệm sau tiết dạy


- Thời
gian : ......................................................................................................................... .
.....................................................................................................................................
........
Nội
dung: ..........................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.........
Phương
pháp : ................................................................................................................... ......
.....................................................................................................................................
...