Kĩ năng biên tập tin bài trên bản tin cơ sở và trang tin điện tử

Kĩ năng biên tập tin bài cho
bản tin cơ sở và trang tin điện tử
PGS,TS,GVCC Đinh Thu Hằng
Phó trưởng khoa Phát thanh – Truyền hình
Học viện Báo chí và Tuyên truyền
Đtdđ: 0983051751
Email:


Tầm quan trọng của
thông tin cơ sở
O Mặc dù có sự phát triển phong phú nhưng thông tin
các cơ quan báo đài trung ương, tỉnh không thể
tường tận, gần gũi, chuyên sâu chuyện riêng của
một khu vực, của một cộng đồng dân cư như các bản
tin cở sở.


OĐài truyền thanh cơ sở, trang tin điện tử cơ sở trở
thành công cụ điều hành của cấp ủy và chính
quyền địa phương, là nơi nhân dân đón bắt,
nhận biết những thông tin thiết yếu, trực tiếp
liên quan đến đời sống hàng ngày của mình.


* Đài truyền thanh, truyền hình cơ sở thông tin
nhanh, phục vụ kịp thời các tầng lớp nhân dân cư trú
trong địa bàn.
* Nhờ có thể nhắc đi nhắc lại nhiều lần, việc phổ biến các
chủ trương, chính sách của địa phương trên hệ thống đài
cơ sở và việc giáo dục, ren đe thường có tác dụng tốt.

Phác thảo công chúng

OCông chúng của chúng ta cần và
thích những thông tin như thế
nào?


Chúng ta cần thông tin như thế nào
để đáp ứng nhu cầu của công
chúng?


Các bước viết tin bài

ONắm bắt tình hình và khám phá, phát hiện đề tài
OThu thập thông tin từ nhiều nguồn
ODự kiến thể loại và lập kết cấu tác phẩm
OViết mở đầu, thân bài và kết, rút tít, lời dẫn
OBiên tập tác phẩm
OTheo dõi phản hồi


Thu thập tư liệu
O Nghiên cứu tài liệu: văn bản, giấy tờ….
O Quan sát: thông tin trực tiếp mắt thấy tai nghe
O Phỏng vấn:
O

Phỏng vấn lãnh đạo, nhà quản lý

O

Phỏng vấn các chuyên gia

O

Phỏng vấn các lao động tiên tiến

O

Phỏng vấn người dân


Tìm kiếm thông tin
O Tìm kiếm từ Internet
O Tìm kiếm từ các cơ quan, tổ chức
O Tìm kiếm từ các loại hình báo chí
O Tìm kiếm theo quan sát đời sống của phóng viên
O Tìm kiếm từ người dân


Chú ý:
Công chúng cần ở bản tin những thông tin
ảnh hưởng, tác động trực tiếp đến đời sống
của họ


Lựa chọn thông tin

OThông tin phản ánh trực tiếp về cơ sở (các xã
thuộc huyện, huyện).

OThông tin có liên quan đến quận, huyện.


OCác nội dung phổ biến chính sách, pháp luật – đặc biệt là các
chính sách, pháp luật liên quan trực tiếp, liên tục đến nhân dân
địa phương. Ví dụ: đối với nhân dân các xã ven biển, hải đảo có
hoạt động đánh bắt thủy sản xa bờ thì ưu tiên khai thác các
thông tin về chính sách hỗ trợ xăng dầu đối với ngư dân; đối với
nhân dân vùng thuần nông thì ưu tiên lựa chọn các thông tin về
chính sách ưu đãi vay vốn phát triển trồng trọt, chăn nuôi hay
chính sách bảo hiểm nông nghiệp…


OCác nội dung khác như: phổ biến kiến
thức, chăm sóc sức khỏe cộng đồng,
tình hình dịch bệnh, lịch gieo cấy,
chăm sóc mùa màng…


Một số kĩ năng khai thác lại thông tin

OChọn góc độ:

OChú ý sự quan tâm của thính giả
OChú ý phạm vi đảm trách của đài mình
OChú ý tính chất mới mẻ, thiết thực, gần gũi

Viết và biên tập tin
O Sự kiện mới, nóng hổi
O 6 câu hỏi W+H
O Chú ý câu mở đầu là câu đặc biệt quan trọng
O Chú ý tạo các đoạn hỗ trợ nhau, làm rõ sự kiện
O Chú ý trích dẫn ý kiến nhân vật hiệu quả
O Chú ý khai thác các dạng tin hiệu quả


Bài tập: Viết lại tin

OChú ý viết câu mở đầu hấp dẫn, nêu
bật ý chính của tin
OChú ý trả lời các câu hỏi W+H
OCách viết tạo các đoạn
OChú ý sự liền mạch, gắn kết của các
câu trong tin


Một số lưu ý
khi thực hiện bản tin
O Khi làm bản tin, nên phân nhóm đề tài để người nghe dễ theo
dõi

O Nên tạo điểm nhấn âm thanh để duy trì sự lôi cuốn trong suốt
bản tin

O Đảm bảo tính hài hòa trong bản tin

O

Hài hòa về phạm vi địa lý

O

Hài hòa về lĩnh vực phản ánh

O

Hài hòa về tính chất thông tin


Viết và biên tập bài
O Bài cho phép phản ánh sâu vào sự kiện, vấn đề
O Lượng thông tin là yếu tố quan trọng
O Hãy viết thật gần gũi, có thể kể chuyện
O Chú ý những câu chuyện, con người (đưa tiếng nói của lãnh đạo, của
người dân vào tác phẩm)

O Có thể sử dụng tiếng động, âm nhạc trong tác phẩm phát thanh của
đài cơ sở

O Bí quyết kể chuyện hay: Hey, You, See, So


Một số cách viết lời dẫn cho tác phẩm
O Nêu diễn biến nóng hổi của sự kiện
Ví dụ:
Dẫn: Trở lại với vụ cháy trung tâm thương mại thành phố Hải

Dương, công an tỉnh Hải Dương cho biết, cơ quan cảnh sát điều
tra công an tỉnh đã ra quyết định khởi tố vụ án với tội danh,
thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng
Tin: …


O Chỉ ra sự tương đồng hoặc khác biệt với sự kiện trước đó
Ví dụ:
Bài Niềm vui bông vải
Dẫn: Thưa quý vị và các bạn! Nếu như ở Đắc Lắc, cuộc sống của người
dân đã khấm khá hơn nhờ trồng cây bông vải thì ở bản Nậm Sáng, xã
Mường Than, huyện Than Uyên, tỉnh Lào Cai, nhờ sự hỗ trợ của nguồn vốn
xóa đói giảm nghèo của Ngân hàng người nghèo, cuộc sống của đồng bào
ngày càng ổn định. Bài viết sau đây ghi nhận về sự đổi thay trong cuộc
sống của người dân ở đây:
Bài: Người dân Nậm Sáng phát huy sức mạnh đồng vốn xóa đói giảm
nghèo


O Nêu chi tiết quan trọng nhất
Ví dụ:
Dẫn: Thưa quý vị và các bạn! Hôm nay, vấn đề bô-xít Tây Nguyên, vấn đề tăng
học phí và vấn đề tăng giá điện đã được đặt lên bàn nghị sự của Quốc hội. Phóng viên
đài chúng tôi phản ánh:
Tin …


O Làm nổi bật tính chất mới lạ, khác biệt của sự kiện
Ví dụ: Dẫn: Thưa quý vị, thưa các bạn lần đầu tiên trong 17 năm qua, các cơ
quan chính phủ liên bang Mỹ phải ngừng hoạt động vì hết ngân sách. Vào lúc 11

giờ trưa nay theo giờ Việt Nam là thời điểm kết thúc ngân sách tài khóa năm
nay. Trong khi quốc hội lưỡng viện của Mỹ không đạt được thỏa thuận về dự thảo
ngân sách mới. Việc thượng viện và hạ viện của Mỹ không nhượng bộ lẫn nhau
đang đẩy hằng trăm nghìn người dân Mỹ đứng trước nguy cơ phải nghỉ việc.
Tượng Nữ thần tự do, biểu tượng của nước Mỹ cũng sẽ đóng cửa với khách tham
quan. Tổng hợp của biên tập viên Phạm Hà.


O Nêu bối cảnh nếu bối cảnh làm rõ ý nghĩa của thông tin
Ví dụ:
Dẫn: “Thưa quý vị và các bạn, hàng chục đường giao thông trên tuyến quốc lộ
và tỉnh lộ thuộc địa bàn tỉnh Lai Châu có nguy cơ sạt trượt bất cứ lúc nào trong
mùa mưa lũ. Mới vào mùa mưa bão năm nay nhưng đã có nhiều điểm bị sát lở
gây ách tắc giao thông từ 2 đến 3 ngày. Trong khi đó thì nguồn kinh phí mua
sắm vật tư cho các công ty, đơn vị bảo dưỡng lại chưa được cấp. Đảm bảo giao
thông ở Lai Châu trong mùa mưa lũ đã khó lại bí về vốn.
Phản ánh của phóng viên Thu Thủy


O Nêu tác động của sự kiện đối với đời sống của con người
Ví dụ:
Dẫn: Những mâu thuẫn nội bộ kéo dài tại trường Đại học Hùng Vương đã khiến
cho gần 1.500 sinh viên của trường này phải hoãn thi tốt nghiệp khiến nhiều
sinh viên và phụ huynh vô cùng bức xúc. Chiều qua Thứ trưởng Bộ giáo dục và
đạo tạo Bùi Văn Ga đã ký công văn đồng ý phương án cho sinh viên năm cuối
trường Đại học Hùng Vương được tổ chức thi và bảo vệ khóa luận ở một trường
đại học khác. Tin của phóng viên Hữu Hiền thường trú tại thành phố Hồ Chí Minh:
…

O Nêu những mâu thuẫn, nghịch lý trong sự kiện
Ví dụ:
Dẫn: Thưa quý vị và các bạn! Một thực tế đã và đang xảy ra ở các vùng nông
thôn là nhiều người dân coi việc đi xuất khẩu lao động là để thực hiện giấc mơ
đổi đời. Sự kì vọng thái quá cùng với thiếu hiểu biết, thiếu thông tin đã vô tình
biến nhiều nông dân thành con mồi của các đường dây lừa đảo. Họ đã lâm vào
tình cảnh nợ nần chồng chất. Điều đáng nói là trong khi những người dân trở
thành nạn nhân của những vụ lừa đảo thì chính quyền địa phương – nơi gần gũi
nhất với người dân lại chỉ vào cuộc một cách hời hợt, thậm chí còn thờ ơ, vô
trách nhiệm. Phóng sự sau đây sẽ giúp quý vị và các bạn hiểu thêm về vấn đề
này.
Bài phóng sự:…