Ngoại khóa Ca dao-dân ca

Ngoại khoá ca dao-dân ca
Ngữ văn 7
Phần 1: Ca dao
1/ Khái niệm ca dao
Ca dao là lời thơ của dân ca
2/ Nội dung ca dao
a/ Những câu hát về tình cảm gia đình
*Tình cảm con cái với cha mẹ
*Tình cảm con cháu đối với ông bà
*Tình cảm vợ chồng
*Tình cảm anh chị em
b/ Những câu hát về tình yêu quê hương đất nước, con người.
*Tình cảm với làng xóm quê hương
Anh đi anh nhớ quê nhà
Nhớ canh rau muống nhớ cà dầm tương
Nhớ ai dãi nắng dầm sương
Nhớ ai tát nước bên đường hôm nao.

-
Làng ta phong cảnh hữu tình
Dân cư giang khúc như hình con long
Nhờ trời hạ kế sang đông
Làm nghề cày cấy vun trồng tốt tươi
Vụ năm cho đến vụ mười
Trong làng kẻ gái người trai đua nghề
Trời ra gắng, trời lặn về
Ngày ngày tháng tháng nghiệp nghề chuân chuyên
Hoặc:
Rủ nhau đi cấy đi cày
Bây giờ khó nhọc có ngày phong lưu

Trên đông cạn dưới đồng sâu
Chồng cày vợ cấy con trâu đi bừa

*Tình cảm đối với những cảnh quan thiên nhiên đất nước
-
Cảnh Lạng Sơn:
Đồng Đâng có phố Kì Lừa
Có nàng Tô Thị có chùa Tam Thanh
Ai lên xứ Lạng cùng anh
Bõ công bác mẹ sinh thành ra em...
-
Cảnh Hà Nội
Gió đưa cành trúc la đà
Tiếng chuông Trấn vũ canh gà Thọ Xư
ơng
Mịt mù khói toả ngàn sương
Nhịp chày Yên Thái mặt gương Tây hồ
- Cảnh Miền trung: xứ Nghệ, xứ Huế
c/ Những câu hát than thân
- Tiếng nói than thân trách phận của người phụ nữ
Người phụ nữ trong xã hội xưa luôn phải chịu đựng những nỗi khổ đau
trái. Họ thường mượn hình ảnh cái cò để nói lên số phận của mình:
Ví dụ:
Cái cò lặn lội bờ sông
Gánh gạo đưa chồng nước mắt nỉ non
Nàng về nuôi cái cùng con
Để anh đi chảy nước non Cao Bằng

Hoặc:
Cái cò đi đón cơn mưa

Tối tăm mù mịt ai đưa cò về
Cò về thăm quán cùng quê
Thăm cha thăm mẹ cò về thăm anh
Hàng loạt những bài ca dao có cụm từ
thân em cũng chính là tiếng lòng của
những người phụ nữ gửi gắm trong đó
ví dụ:
Thân em như dải lụa đào
Phất phơ giữa chợ biết vào tay ai.
Hoặc: Thân em như giếng giữa đàng
Người khôn rửa mặt người phàm rửa chân
Hoặc:
Thân em như hạt mưa rào
- Người lao động than cho cảnh nghèo khó bất hạnh
Ví dụ; Gánh cực mà đổ lên non
Còng lưng mà chạy cực còn theo sau
Hoặc: Cây khô xuống nước cũng khô
Phận nghèo đi đến nơi mô cũng nghèo
- Than cho cuộc đời đi ở bất công
- Than cho cuộc sống gia đình, hôn nhân tan vỡ dở dang