Giao an vat ly 9 tron bo 13 14

Ngày soạn: 18/8/2013
Ngày dạy: 21/8/2013

CHƯƠNG I: ĐIỆN HỌC.

Tiết1- Bài 1
SỰ PHỤ THUỘC CỦA CƯỜNG ĐỘ DÒNG ĐIỆN VÀO HIỆU
ĐIỆN THẾ GIỮA HAI ĐẦU DÂY DẪN.
I. MỤC TIÊU :
1.Kiến thức :
-Nêu được cách bố trí và tiến hành thí nghiệm khảo sát sự phụ thuộc của
cường độ dòng điện vào hiệu điện thế giữa hai đầu dây dẫn.
-Vẽ và sử dụng được đồ thị biểu diễn mối quan hệ I, U từ số liệu thực
nghiệm.
-Nêu được kết luận về sự phụ thuộc của cường độ dòng điện vào hiệu điện
thế giữa hai đầu dây dẫn.
2. Kĩ năng :
-Mắc mạch điện theo sơ đồ.
-Sử dụng các dụng cụ đo: Vôn kế, ampekế.
-Sử dụng một số thuật ngữ khi nói về hiệu điện thế và cường độ dòng điện.
-Kĩ năng vẽ và sử lí đồ thị.
3. Thái độ :
-Yêu thích môn học.
II.CHUẨN BỊ :
1. Phương tiện, thiết bị :
*Giáo viên :
- Bảng phụ ghi nội dung bảng 1(tr4-SGK), bảng 2(tr5-SGK)
Kq đo
Lần đo
1
2

3
4
5

Bảng 1:
Hiệu điện
thế(V)
0
2,7
5,4
8,1
10,8

Cường độ
dòng
điện(A).
0
0,1
0,2
0,28
0,38

Kq đo
Lần đo
1
2
3
4
5

Bảng 2:
Hiệu điện
thế
(V)
2,0
2,5

Cường độ
dòng
điện(A).
0,1
0,2
0,25

6,0

( Bảng 1: Giáo viên làm thí nghiệm trước ở phòng thực hành-So sánh với
kết quả làm của học sinh)
Dụng cụ cho GV và mỗi nhóm HS gồm:
-Một dây dẫn bằng nicrôm chiều dài 1800mm, đường kính 0,3mm, dây này
được quấn sẵn trên trụ sứ (gọi là điện trở mẫu)
- 1 ampe kế có giới hạn đo 1A.
- Gi¸o ¸n vËt lý 9 Trang: 1


- 1 vôn kế có giới hạn đo 6V, 12V.
- 1 công tắc.
- 1 nguồn điện một chiều 6V.
- các đoạn dây nối.
* Học sinh : Chuẩn bị bài ở nhà, Ôn lại kiến thức phần điện học ( Vật lí 7)

2. Phương pháp .
Trực quan, thực nghiệm.
Thông báo dạng đồ thị từ kết quả TN với một dây dẫn khác.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC .
1. Kiểm tra bài cũ :
GV:
-Kiểm tra sĩ số lớp.
- Nêu yêu cầu đối với môn học về sách vở, đồ dùng học tập.
- Giới thiệu chương trình Vật lí 9.
- Thống nhất cách chia nhóm và làm việc theo nhóm trong lớp.
-GV yêu cầu: Vẽ sơ đồ mạch điện gồm: 1 nguồn điện, 1 bóng đèn, 1 vôn
kế, 1 ampe kế, 1 công tắc K. Trong đó vôn kế đo hiệu điện thế giữa hai đầu
bóng đèn, ampe kế đo cường độ dòng điện qua đèn.
Giải thích cách mắc vôn kế, ampe kế trong mạch điện đó.
(Gọi HS xung phong)
2. Bài mới :
-GV ĐVĐ: ở lớp 7 ta đã biết khi hiệu điện thế đặt vào bóng đèn càng lớn
thì cường độ dòng điện qua bóng đèn càng lớn và đèn càng sáng. Vậy
cường độ dòng điện chạy qua dây dẫn có tỉ lệ với hiệu điện thế đặt vào hai
đầu dây hay không? Muốn trả lời câu hỏi này , theo em chúng ta phải tiến
hành thí nghiệm như thế nào?
-Trên cơ sở phương án kiểm tra HS nêu GV phân tích đúng, sai
=>Tiến hành thí nghiệm..
-HS: Vẽ sơ đồ mạch điện và giải thích cách mắc vôn kế, ampe kế.

A

V
K

+ -

-HS đưa ra phương án thí nghiệm kiểm tra sự phụ thuộc của cường độ dòng
điện qua dây dẫn vào hiệu điện thế giữa hai đầu dây dẫn.

*HĐ1: TÌM HIỂU SỰ PHỤ THUỘC CỦA CƯỜNG ĐỘ DÒNG ĐIỆN
VÀO HIỆU ĐIỆN THẾ GIỮA HAI ĐẦU DÂY DẪN.

- Gi¸o ¸n vËt lý 9 Trang: 2


Hoạt động của GV - HS
-GV: yêu cầu HS tìm hiểu mạch điện
Hình 1.1(tr4-SGK), kể tên, nêu công
dụng, cách mắc các bộ phận trong sơ
đồ, bổ xung chốt (+), (-) vào các
dụng cụ đo trên sơ đồ mạch điện.
-Yêu cầu HS đọc mục 2-Tiến hành
TN, nêu các bước tiến hành TN.
-GV: Hướng dẫn cách làm thay đổi
hiệu điện thế đặt vào hai đầu dây
dẫn bằng cách thay đổi số pin dùng
làm nguồn điện hoặc thay đổi HĐT
ở biến thế nguồn.
-Yêu cầu HS nhận dụng cụ TN tiến
hành TN theo nhóm, ghi kết quả vào
bảng 1.
-GV kiểm tra các nhóm tiến hành thí
nghiệm, nhắc nhở cách đọc chỉ số
trên dụng cụ đo, kiểm tra các điểm

tiếp xúc trên mạch. Khi đọc xong
kết quả phải ngắt mạch để tránh sai
số cho kết quả sau.

Nội dung
I.Thí nghiệm :
Đoạn dây
dẫn đang
xét

1.Sơ đồ mạch điện.
2
6
3

V

5

1

+ -

K

4

2. Tiến hành thí nghiệm.
-Mắc mạch điện theo sơ đồ hình 1.1.
(Cách 1: +Dây 1: Từ cực âm đến

đoạn dây dẫn đang xét.
+Dây 2: Từ đoạn dây dẫn đang xét
đến núm (-) của ampe kế.
+Dây 3: Từ núm (+) của ampe kế
đến khoá K.
+Dây 4: Từ khoá K trở về cực dương
của nguồn.
-GV gọi đại điện nhóm đọc kết quả
+Dây 5, dây 6: Từ các núm (-), (+)
thí nghiệm, GV ghi lên bảng phụ.
của vôn kế mắc vào hai đầu đoạn
-Gọi các nhóm khác trả lời câu C1
dây dẫn đang xét).
từ kết quả thí nghiệm của nhóm.
-Đo cường độ dòng điện I tương ứng
với mỗi hiệu điện thế U đặt vào hai
-GV đánh giá kết quả thí nghiệm của đầu dây.
các nhóm. Yêu cầu HS ghi câu trả
-Ghi kết quả vào bảng 1. Trả lời câu
lời C1 vào vở.
C1.
*Nhận xét : Khi tăng (hoặc giảm)
hiệu điện thế đặt vào hai đầu dây
dẫn bao nhiêu lần thì cường độ
dòng điện chạy qua dây dẫn đó cũng
tăng (hoặc giảm) bấy nhiêu lần.
*H. Đ.2 : VẼ VÀ SỬ DỤNG ĐỒ THỊ ĐỂ RÚT RA KẾT LUẬN.
-Yêu cầu HS đọc phần thông báo
II. Đồ thị biểu diễn sự phụ thuộc
mục 1-Dạng đồ thị, trả lời câu hỏi:

của c ường độ dòng điện vào hiệu
+Nêu đặc điểm đường biểu diễn sự
điện thế.
phụ thuộc của I vào U.
+Dựa vào đồ thị cho biết:
1. Dạng đồ thị.
U = 1,5V, I = ?
Đặc điểm đồ thị biểu diễn sự phụ
U = 3V , I = ?
thuộc của I vào U là đường thẳng đi
U = 6V , I = ?
qua gốc toạ độ.
- Gi¸o ¸n vËt lý 9 Trang: 3


-GV hướng dẫn lại cách vẽ đồ thị và
yêu cầu từng HS trả lời câu C2 vào
C2:
vở.
I (A)
-Gọi HS nêu nhận xét về đồ thị của
0,4
mình, GV giải thích: Kết quả đo còn
mắc sai số, do đó đường biểu diễn đi
0,3
qua gần tất cả các điểm biểu diễn.
0,2
0,1
0

-Nêu kết luận về mối quan hệ giữa I
và U.

2,
7,

5,
4,

8,1 10,8

U(V)

7
7
Kết luận: Hiệu điện thế giữa hai
đầu dây dẫn tăng (hoặc giảm) bao
nhiêu lần thì cường độ dòng điện
chạy qua dây dẫn đó cũng tăng
(hoặc giảm) bấy nhiêu lần.

*HĐ3: VẬN DỤNG
-Yêu cầu cá nhân HS hoàn thành câu C3: U=2,5V; I=0,5A
C3.
U=3,5V; I=0,7A
-Gọi HS trả lời câu C3-HS khác
+ Muốn xác định giá trị U, I ứng với
nhận xét=> Hoàn thành câu C3.
một điểm M bất kì trên đồ thị ta làm
nh sau:

+Kẻ đường thẳng song song với trục
hoành, cắt trục tung tại điểm có
cường độ I tương ứng.
+Kẻ đường thẳng song song với trục
tung, cắt trục hoành tại điểm có hiệu
điện thế U tương ứng.
-Cá nhân HS hoàn thành câu C4
C4:
Kq đo
Hiệu điện
Cường độ
theo nhóm, gọi 1 HS lên bảng hoàn
thế
(V)
dòng
điện
thành trên bảng phụ.
Lần đo
1
2
3

2
2,5
4

(A)
0,1
0,125
0,2

3.Củng cố:
-Yêu cầu phát biểu kết luận về :
+Sự phụ thuộc của cường độ dòng điện vào hiệu điện thế giữa hai đầu dây
dẫn.
+Dạng đồ thị biểu diễn sự phụ thuộc của I vào U giữa hai đầu dây dẫn.
-Yêu cầu một HS đọc lại phần ghi nhớ cuối bài.
4. Hướng dẫn vè nhà:
+Học thuộc phần ghi nhớ.
+Đọc thêm mục “Có thể em cha biết”
- Gi¸o ¸n vËt lý 9 Trang: 4


+Học bài và làm bài tập 1 SBT.
********************************************
Ngày soạn: 18/8/2013
Ngày dạy: 23/8/2013

Tiết 2 - Bài 2. ĐIỆN TRỞ CỦA DÂY DẪN-ĐỊNH LUẬT ÔM.
I.MỤC TIÊU:
1.Kiến thức:
-Nhận biết được đơn vị điện trở và vận dụng được công thức tính điện trở
để giải bài tập.
-Phát biểu và viết được hệ thức của định luật Ôm.
-Vận dụng được định luật Ôm để giải một số dạng bài tập đơn giản.
2.Kĩ năng:
-Sử dụng một số thuật ngữ khi nói về hiệu điện thế và cường độ dòng điện.
-Vẽ sơ đồ mạch điện sử dụng các dụng cụ đo để xác định điện trở của một
dây dẫn.
3. Thái độ:

-Cẩn thận, kiên trì trong học tập.
II. CHUẨN BỊ.
1. Phương tiện, thiết bị:
* GV: Kẻ sẵn bảng ghi giá trị thương số U
I

* HS: Một số đoạn dây dẫn
2. Phương pháp:
-Dựa vào kết quả số liệu trong bảng 1 và 2 ở bài 1, HS tính thương số

U
I

=>Nhận xét.
-Thu thập thông tin: Dựa vào số liệu thu được từ TN ở bài trước.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC .
1. Kiểm tra bài cũ :
1. Nêu kết luận về mối quan hệ giữa hiệu điện thế giữa hai đầu dây dẫn và
cường độ dòng điện chạy qua dây dẫn đó.
2. Từ bảng kết quả số liệu ở bài trước hãy xác định thương số

U
. Từ kết
I

quả thí nghiệm hãy nêu nhận xét.
-GV gọi HS nhận xét câu trả lời của bạn. GV đánh giá cho điểm HS.
2. Bài mới
U
có

I
giá trị như nhau. Vậy với các dây dẫn khác kết quả có như vậy không?=>Bài mới.

* ĐVĐ: Với dây dẫn trong TN ở bảng 1 ta thấy nếu bỏ qua sai số thì thương số

*H.Đ.1 : TÌM HIỂU KHÁI NIỆM ĐIỆN TRỞ.
Hoạt động của GV - HS
Nội dung
-Yêu cầu từng HS, dựa vào bảng 2,
I. Điện trở của dây dẫn.
- Gi¸o ¸n vËt lý 9 Trang: 5


xác định thương số

U
với dây dẫn.
I

Nêu nhận xét và trả lời câu C2.
-GV hướng dẫn HS thảo luận để trả
lời câu C2.

1. Xác định thương số

U
đối với
I

mỗi dây dẫn.

+Với mỗi dây dẫn thì thương số

U
I

có giá trị xác định và không đổi.
+với hai dây dẫn khác nhau thì
thương số

U
có giá trị khác nhau.
I

2. Điện trở.
U
-Yêu cầu HS đọc phần thông báo
Công thức tính điện trở: R=
I
của mục 2 và trả lời câu hỏi: Nêu
-Kí hiệu điện trở trong mạch điện:
công thức tính điện trở.
hoặc
-GV giới thiệu kí hiệu điện trở trong
-Sơ đồ mạch điện:
sơ đồ mạch điện, đơn vị tính điện
trở. Yêu cầu HS vẽ sơ đồ mạch điện
xác định điện trở của một dây dẫn
và nêu cách tính điện trở.
-Gọi 1 HS lên bảng vẽ sơ đồ mạch
A

V
điện, HS khác nhận xét, GV sửa
K
chữa nếu cần.
+ -

U

V
Khoá K đóng: R= I
A
-Hướng dẫn HS cách đổi đơn vị điện
-Đơn vị điện trở là Ôm, kí hiệu Ù.
trở.
1V
-So sánh điện trở của dây dẫn ở
1Ω =
.
1
A
bảng 1 và 2.
Kilôôm; 1kΩ=1000Ω,
- Nêu ý nghĩa của điện trở.
Mêgaôm; 1MΩ=1000 000Ω.
-ý nghĩa của điện trở: Biểu thị mức
độ cản trở dòng điện nhiều hay ít của
dây dẫn.

*H. Đ.2 : PHÁT BIỂU VÀ VIẾT BIỂU THỨC ĐỊNH LUẬT ÔM.
II. Định luật Ôm.

1. Hệ thức của định luật.
U
-GV hướng dẫn HS từ công thức
I=
R=

U
U
→I =
và thông báo đây
I
R

chính là biểu thức của định luật Ôm.
- Yêu cầu dựa vào biểu thức định
luật Ôm hãy phát biểu định luật Ôm.
- HS phát biểu nội dung định luật.

R
trong đó: U đo bằng vôn (V),
I đo bằng ampe (A),
R đo bằng ôm ().

2. Phát biểu định luật.
Cường độ dòng điện chạy qua dây
dẫn tỉ lệ thuận với hiệu điện thế đặt
vào hai đầu dây và tỉ lệ nghịch với

- Gi¸o ¸n vËt lý 9 Trang: 6

điện trở của dây.

*H. Đ.3 : VẬN DỤNG
-GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:
1.Câu C3:
1. Đọc, tóm tắt C3? Nêu cách giải?
Tóm tắt
Bài giải
- HS đọc, tóm tắt và nêu cách giải.
R=12Ω áp dụng biểu thức định
I=0,5A luật Ôm: I = U ⇒ U = I .R
R
U=?
Thay số:
U=12Ω.0,5A=6V
Hiệu điện thế giữa hai
đầu dây tóc đèn là 6V.
Trình bày đầy đủ các bước, đúng
U
(8 điểm)
2. Từ công thức R = , một HS phát
I

biểu như sau: - Điện trở của một
dây dẫn tỉ lệ thuận với hiệu điện thế
đặt vào hai đầu dây dẫn và tỉ lệ
nghịch với cường độ dòng điện chạy
qua dây dẫn đó . Phát biểu đó đúng
hay sai? Tại sao?

-Yêu cầu HS trả lời C4.

2. Phát biểu đó là sai vì tỉ số

không đổi đối với một dây dẫn do đó
không thể nói R tỉ lệ thuận với U, tỉ
lệ nghịch với I.
(2 điểm)
C4: Vì cùng 1 hiệu điện thế U đặt
vào hai đầu các dây dẫn khác nhau, I
tỉ lệ nghịch với R. Nên R 2 =3R 1 thì
I 1 =3I 2 .

3. Củng cố:
- Nêu nội dung cần nắm được của bài học?
- Yêu cầu HS đọc phần “có thể em chưa biết”
4. Hướng dẫn về nhà:
-Ôn lại bài 1 và học kĩ bài 2.
- Tổng hợp kiến thức đã học bằng BĐTD.
-Chuẩn bị mẫu báo cáo thực hành (tr10-SGK) cho bài sau vào vở.
-Làm bài tập 2 SBT.
*************************************

- Gi¸o ¸n vËt lý 9 Trang: 7

U
là
I

Ngày soạn: 25/8/2013
Ngày dạy: 28/8/2013

Tiết 3- Bài 3
THỰC HÀNH: XÁC ĐỊNH ĐIỆN TRỞ CỦA MỘT DÂY DẪN
BẰNG AMPE KẾ VÀ VÔN KẾ.

I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức:
-Nêu được cách xác định điện trở từ công thức tính điện trở.
-Mô tả được cách bố trí và tiến hành TN xác định điện trở của một dây dẫn
bằng vôn kế và ampe kế.
2. Kĩ năng:
-Mắc mạch điện theo sơ đồ.
-Sử dụng đúng các dụng cụ đo: Vôn kế, ampe kế.
-Kĩ năng làm bài thực hành và viết báo cáo thực hành.
3. Thái độ:
-Cẩn thận,kiên trì, trung thực, chú ý an toàn trong sử dụng điện.
-Hợp tác trong hoạt động nhóm.
-Yêu thích môn học.
II. CHUẨN BỊ:
1. Phương tiện, thiết bị :
*.Giáo viên :Chuẩn bị đồ dùng thực hành cho các nhóm học sinh
Đối với mỗi nhóm HS:
-1 điện trở chưa biết trị số (dán kín trị số). -1 nguồn điện 6V.
-1 ampe kế có GHĐ 1A.
-1 vônkế có GHĐ 6V, 12V.
-1 công tắc điện.
-Các đoạn dây nối.
*. Học sinh :

- Tìm hiểu nội dung thực hành
- Chuẩn bị báo cáo thực hành
2. Phương pháp :
Thực nghiệm.
1.Kiểm tra phần chuẩn bị lí thuyết của HS cho bài TH.
2. Chia HS thành các nhóm, mỗi nhóm TH trên một bộ dụng cụ TN.
3. Đại diện nhóm nêu rõ mục tiêu và các bước tiến hành, sau đó mới tiến
hành.
4. Hoạt động nhóm.
5. HS hoàn thành phần báo cáo TH.
6. Cuối giờ học: GV thu báo cáo TH, nêu nhận xét về ý thức, thái độ và tác
phong.
- Gi¸o ¸n vËt lý 9 Trang: 8


III. TIẾN TRÌN DẠY HỌC .
1. Kiểm tra bài cũ:
1.Điện trở dây dẫn là gì? Đơn vị đo điện trở?
2. Phát biểu và viết biểu thức định luật Ôm?
2. Bài mới:
Hoạt động của GV- HS
Nội dung
-Yêu cầu lớp phó học tập báo cáo
1. Trả lời câu hỏi:
tình hình chuẩn bị bài của các bạn
a/ Công thức tính điện trở: R =U/I
trong lớp.
b/ Muốn đo HĐT hai đầu một dây
-Gọi HS lên bảng trả lời câu hỏi:
dẫn ta dùng Vôn kế.

+Câu hỏi của mục 1 trong mẫu báo
- Mắc Ampe song song với day dẫn
cáo TH
cần đo.
+Vẽ sơ đồ mạch điện TN xác định
c/ Muốn đo CĐDĐchạy qua dây dẫn
điện trở của một dây dẫn bằng vôn
ta dùng Ampe kế. Mắc Ampe kế nối
kế và ampe kế.
tiếp với dây dẫn cần đo.
-GV kiểm tra phần chuẩn bị của HS - Sơ đồ mạch điện
trong vở.
Đoạn dây
-Gọi HS nhận xét câu trả lời của
dẫn cần đo
điện trở
bạn. Đánh giá phần chuẩn bị bài của
3
HS cả lớp nói chung và đánh giá cho
điểm HS được kiểm tra trên bảng.
A
2
- Nêu các bước tiến hành thí
nghiệm?
- HS nêu các bước TN:

6
K

V

5

4

+ -

1 hành thí nghiệm:
- Các bước tiến
1. Vẽ sơ đồ mạch điện cần mắc.
2. Mắc mạch điện theo sơ đồ đã vẽ.
(lưu ý mắc Ampe kế và Vôn kế sao
cho chốt +về phía cực dương, chốt về phía cực âm.
3. Lần lượt đặt các giá trị HĐT khác
tăng dần từ 0V đến 5V. Đọc và ghi
lại giá trị.
4. Tính điện trở của dây dẫn trong
mỗi trường hợp và tính giá trị trung
bình cộng của điện trở.

*H. Đ.2 : THỰC HÀNH THEO NHÓM.
-GV chia nhóm, phân công nhóm
trưởng. Yêu cầu nhóm trưởng của
Bảng ghi kết quả thí nghiệm:
các nhóm phân công nhiệm vụ của
kqđo HĐT CĐDĐ Điện
các bạn trong nhóm của mình.
(V)
(A)
trở (Ù)

-GV nêu yêu cầu chung của tiết TH
Lần đo
- Gi¸o ¸n vËt lý 9 Trang: 9


về thái độ học tập, ý thức kỉ luật.
1
-Giao dụng cụ cho các nhóm.
2
-Yêu cầu các nhóm tiến hành TN
3
theo nội dung mục II tr9 SGK.
4
-Các nhóm tiến hành TN.
5
-GV theo dõi, giúp đỡ HS mắc mạch
điện, kiểm tra các điểm tiếp xúc,
U
- Tính điện trở mỗi lần đo: R =
đặc biệt là cách mắc vôn kế, ampe
I
kế vào mạch trước khi đóng công
- Tính giá trị trung bình cộng của
tắc. Lưu ý cách đọc kết quả đo, đọc
R + R2 + R3 + R4 + R5
RTB = 1
điện
trở:
trung thực ở các lần đo khác nhau.
5

-Yêu cầu các nhóm đều phải tham
-Nguyên nhân sai số mỗi lần đo:
gia TH.
+ Do cách đọc chưa chính xác.
-Hoàn thành báo cáo TH. Trao đổi
+ Do nhiệt tỏa ra trên dây dẫn ở
nhóm để nhận xét về nguyên nhân
những lần sau cao hơn, làm giảm
gây ra sự khác nhau của các trị số
điện trở của dây.
điện trở vừa tính được trong mỗi lần + Do tiếp xúc của các mối nối không
đo.
đảm bảo…
3. Tổng kết, đánh giá rút kinh nghiệm.
-GV thu báo cáo TH.
-Nhận xét rút kinh nghiệm về:
+Thao tác TN.
+Thái độ học tập của nhóm.
+ý thức kỉ luật.
4. Hướng dẫn về nhà:
Ôn lại kiến thức về mạch mắc nối tiếp, song song đã học ở lớp 7
******************************************
Ngày soạn:25/ 8/ 2013
Ngày dạy: 30/ 8/ 2013

Tiết 4 - Bài 4:
ĐOẠN MẠCH NỐI TIẾP.
I. MỤC TIÊU :
1. Kiến thức:
-Suy luận để xây dựng được công thức tính điện trở tương đương của đoạn

U1

R1

mạch gồm hai điện trở mắc nối tiếp: R tđ =R 1 +R 2 và hệ thức U = R từ các
2
2
kiến thức đã học.
-Mô tả được cách bố trí TN kiểm tra lại các hệ thức suy ra từ lí thuyết.
-Vận dụng được những kiến thức đã học để giải thích một số hiện tượng và
giải bài tập về đoạn mạch nối tiếp.
2. Kĩ năng:
- Gi¸o ¸n vËt lý 9 Trang: 10


-Kĩ năng TH sử dụng các dụng cụ đo điện: Vôn kế, ampe kế.
-Kĩ năng bố trí, tiến hành lắp ráp thí nghiệm.
-Kĩ năng suy luận, lập luận lôgic.
3. Thái độ:
-Vận dụng kiến thức đã học để giải thích một số hiện tượng đơn giản có
liên quan trong thực tế.
-Yêu thích môn học.
II. CHUẨN BỊ .
1. Phương tiện, thiết bị :
* Giáo viên :
-Chuẩn bị dụng cụ thí nghiệm cho giáo viên và mỗi nhóm học sinh gồm :
-3 điện trở lần lượt có giá trị 6Ω, 10Ω, 16Ω.
- Biến thế nguồn
-1 ampe kế có GHĐ 1 A.
-1 vôn kế có GHĐ 6V.

-1 công tắc điện.
-Các đoạn dây nối.
* Học sinh :
- Học bài và làm bài tập ở nhà.
- Tìm hiểu lại đặc điểm mạch điện gồm hai bóng đèn mắc nối tiếp đã học
trong chương trình Vật lí 7.
- Bảng nhóm.
- Bút màu.
2. Phương pháp :
Phương pháp thực nghiệm.
Mở rộng thêm cho đoạn mạch gồm 3 điện trở. Rèn tư duy khái quát choHS.
III. TIẾN TRÌNH DẠY H ỌC.
1. Kiểm tra bài cũ :
1. Phát biểu và viết biểu thức của định luật Ôm?
2. Chữa bài tập 2-1 (SBT)
bài 2.1 (tr.5-SBT)
a)Từ đồ thị xác định đúng giá trị cường độ dòng điện chạy qua mỗi dây dẫn
khi hiệu điện thế đặt giữa hai đầu dây dẫn là 3V:
I 1 =5mA; I 2 =2mA; I 3 =1mA
b) R 1 >R 2 >R 3
Giải thích bằng 3 cách, mỗi cách 1 điểm.
-HS cả lớp chú ý lắng nghe, nêu nhận xét GV đánh giá cho điểm HS.
2. Bài mới:
-ĐVĐ: Trong phần điện đã học ở lớp 7, chúng ta đã tìm hiểu về đoạn mạch
nối tiếp. Liệu có thể thay thế hai điện trở mắc nối tiếp bằng một điện trở để
dòng điện chạy qua mạch không thay đổi không? Bài mới.
*H. Đ.1 : CƯỜNG ĐỘ DÒNG ĐIỆN
VÀ HIỆU ĐIỆN THẾ TRONG ĐOẠN MẠCH NỐI TIẾP.
Hoạt động của GV - HS
Nội dung

? Trong đoạn mạch gồm 2 bóng
I. Cường độ dòng điện và hiệu điện
đèn mắc nối tiếp, cường độ dòng
thế trong đoạn mạch nối tiếp.
điện chạy qua mỗi đèn có mối
1. Nhớ lại kiến thức cũ.
quan hệ như thế nào với cường
Đ 1 nt Đ 2 : I 1 =I 2 =I
(1)
- Gi¸o ¸n vËt lý 9 Trang: 11


độ dòng điện mạch chính?
U 1 +U 2 =U (2)
? Hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn 2.Đoạn mạch gồm 2 điện trở mắc nối
R 2 nào với
mạch liên R
hệ1 như thế
tiếp
hiệu điện thế giữa hai đầu mỗi
bóng đèn?
A K
-Yêu cầu HS trả lời C1.
C1 : Quan sát sơ đồ cho biết các
Hình 4.1
điện trở và ampe kế được mắc
như thế nào ?
Hình 4.1: R 1 nt R 2 nt (A)
I 1 =I 2 =I
(1)

U 1 +U 2 =U (2)
C2:Tóm tắt: R 1 nt R 2
U1 R1
-GV thông báo các hệ thức (1) và
C/m: U = R
(2) vẫn đúng đối với đoạn mạch
2
2
U
U1 I1.R1
gồm 2 điện trở mắc nối tiếp.
Giải: Cách 1: I = R → U = I .R → U = I .R
-Yêu cầu cá nhân HS hoàn thành
C2.

2

U

R

1
1
. Vì I1 = I 2 → U = R
2
2

2

2

(đpcm)

U

U

U2

R2

1
2
Cách 2: I1 = I 2 → R = R
1
2
hay U1 = R1 (3)

*H. Đ.2: XÂY DỰNG CÔNG THỨC TÍNH ĐIỆN TRỞ TƯƠNG ĐƯƠNG
CỦA ĐOẠN MẠCH NỐI TIẾP.
II. Điện trở tương đương của đoạn
mạch nối tiếp.
1. Điện trở tương đương.
-GV thông báo khái niệm điện trở
- Điện trở tương đương( R tđ ) của một
tương đương.
đoạn mạch là điện trở có thể thay thế
cho đoạn mạch này, sao cho với
cùng HĐT thì cường độ dòng điện
chạy qua mạch vẫn có giá trị như

? Điện trở tương đương của đoạn
trước.
mạch gồm 2 điện trở mắc nối tiếp
2. Công thức tính điện trở tương
được tính như thế nào?
đương của đoạn mạch gồm 2 điện
-Yêu cầu cá nhân HS hoàn thành C3. trở mắc nối tiếp.
C3: Tóm tắt: R 1 nt R 2
C/m: R tđ =R 1 +R 2
Giải: Vì R 1 nt R 2 nên: U AB =U 1 +U 2 ;
*Chuyển ý: Công thức (4) đã được
I AB .R tđ =I 1 .R 1 +I 2 .R 2 mà
c/m bằng lí thuyết. để khẳng định
I AB =I 1 =I 2 => R tđ =R 1 +R 2 (đpcm) (4).
công thức này chúng ta tiến hành
TN kiểm tra.
-Với những dụng cụ TN đã phát cho 3. Thí nghiệm kiểm tra.
các nhóm, em hãy nêu cách tiến
Mắc mạch điện theo sơ đồ hình
- Gi¸o ¸n vËt lý 9 Trang: 12


hành TN kiểm tra công thức (4).
4.1, trong đó:
-Yêu cầu HS làm TN kiểm tra theo
-Lần 1: Mắc R 1 =6Ω; R 2 =10Ω vào
nhóm và gọi các nhóm báo cáo kết
U=6V, đọc I 1 .
quả TN.
-Lần 2: Mắc R 3 =16Ω vào U=6V, đọc

-Qua kết quả TN ta có thể kết luận
I 2 . So sánh I 1 và I 2 .
gì?
-GV thông báo: các thiết bị điện có
thể mắc nối tiếp nhau khi chúng
4. Kết luận:
chịu được cùng một cường độ dòng
R 1 nt R 2 có R tđ =R 1 +R 2
điện.
-GV thông báo khái niệm giá trị
cường độ định mức.
*H. Đ.3: VẬN DỤNG- CỦNG CỐ.
-Yêu cầu cá nhân hoàn thành câu
C4:...
C4.
- Khi K mở, hai đèn không hoạt
Qua câu C4: GV mở rộng, chỉ cần 1 động.
công tắc điều khiển đoạn mạch mắc - Khi K đóng, cầu chì đứt, hai đèn
nối tiếp.
không hoạt động.
-Tương tự yêu cầu HS hoàn thành
- Khi K đóng, dây tóc đèn 1 đứt, đèn
câu C5.
2 không hoạt động.
-Từ kết quả câu C5, mở rộng: Điện
trở tương đương của đoạn mạch
C5: + Vì R 1 nt R 2 do đó điện trở
gồm 3 điện trở mắc nối tiếp bằng
tương đương R 12:
tổng các điện trở thành phần:

R 12 =R 1 +R 2 =20Ω+20Ω=40Ω
R tđ =R 1 +R 2 +R 3 =>Trong đoạn mạch
Mắc thêm R 3 vào đoạn mạch trên thì
có n điện trở R giống nhau mắc nối điện trở tương đương R AC của đoạn
tiếp thì điện trở tương đương bằng
mạch mới là:
n.R.
R AC =R 12 + R 3 =40Ω + 20Ω=60Ω
-Yêu cầu HS yếu đọc lại phần ghi
+ R AC lớn hơn mỗi điện trở thành
nhớ cuối bài.
phần.
3. Củng cố.
- GV yêu cầu HS sử dụng bản đồ tư duy để tổng hợp kiến thức cần nắm
của bài học.

- GV chốt lại kiến thức cơ bản.
4. Hướng dẫn về nhà.
- Gi¸o ¸n vËt lý 9 Trang: 13


-Học bài và làm bài tập 4 (SBT).
-Ôn lại kiến thức về mạch mắc song song đã học ở lớp 7.
***********************************************

Ngày soạn:31/ 8/ 2013
Ngày dạy: 04/ 9/ 2013
Tiết 5:
BÀI TẬP VỀ ĐOẠN MẠCH NỐI TIẾP

I. MỤC TIÊU :
1. Kiến thức:
- Củng cố kiến thức về định luật Ôm, đoạn mạch nối tiếp.
2. Kĩ năng:
-Rèn luyện kĩ năng làm bài tập vật lí điện học.
3. Thái độ:
- Học sinh tích cực, tự giác trong học tập.
-Yêu thích môn học.
II. CHUẨN BỊ
1. Phương tiện,thiết bị
* Giáo viên :
- Chuẩn bị hệ thống câu hỏi, bài tập.
* Học sinh :
- Ôn lại kiến thức định luật Ôm, đoạn mạch song song.
2. Phương pháp :
- Vấn đáp gợi mở, thảo luận nhóm.
III .TIẾN TRÌNH DẠY HỌC.
1. Kiểm tra bài cũ :
- Phát biểu định luật Ôm, viết biểu thức định luật.
- Nêu đặc điểm của đoạn mạch nối tiếp, viết các công thức.
2. Bài mới.
- GV giới thiệu bài mới.
Hoạt động của GV - HS
Nội dung
Bài 1( BT 4.1 SBT):
Bài 1. Tóm tắt.
- GV yêu cầu HS đọc và tóm tắt
Cho biết: R 1 nt R 2 .
đề bài.
R 1 = 5Ù, R 2 = 10Ù.

- HS đọc và tóm tắt đề bài.
I A =0,2A.
Tính: a/ Vẽ sơ đồ.
b/ Tính U ( theo 2 cách)
- Gi¸o ¸n vËt lý 9 Trang: 14


Hướng dẫn.
a/ Sơ đồ mạch điện:

? Vẽ sơ đồ mạch điện?
- HS trình bày, HS khác làm vào
vở.

A
R1

R2

? Tính hiệu điện thế như thế nào?
b/Cách 1:
Điện trở tương tương:
R td = R 1 + R 2 = 5 + 10 = 15Ù.
áp dụng ĐL Ôm: I = U/R td
=> U = I.R td = 0,2.15 = 3V.
Cách 2:
- áp dụng ĐL ôm: I =U/R =>U=I.R
=> U 1 =I . R 1 =0,2.5 =1V.
U 2 = I.R 2 =0,2.10 =2V
Vì R 1 nt R 2 nên U=U 1 + U 2 =1+2=3V.

? Tính điện trở tương đương của
mạch điện?
? Tính hiệu điện thế khi biết
cường độ dòng điện và điện trở?
? Tính hiệu điện thế hai đầu mỗi
điện trở?
? Tính hiệu điện thế mạch theo
các đoạn mạch thành phần ntn?
Bài 2: ( Bài 4.2SBT)
- GV yêu cầu HS đọc và tóm tắt
đề bài?
- HS đọc và tóm tắt đề bài.

Bài 2: Tóm tắt.
Cho biết: R =10Ù, U = 12V.
Tính: a/ I=?
b/
Hướng dẫn.
? Tính cường độ dòng điện như
a/ - Cường độ dòng điện qua điện trở là:
thế nào?
I = U/R = 12/10 =1,2A.
- 1 HS trình bài, HS khác làm vào b/ Muốn kiểm tra kết quả trên ta có thể
vở.
dung Am pe kế để đo. Muốn Ampe kế chỉ
? Giải thích ntn?
đúng giá trị đã được tính thì ampe kế
- HS giải thích, GV nhận xét, bổ
phải có điện trở vô cùng nhỏ, khi đó điện

sung.
trở của ampe kế không ảnh hưởng đến
điện trở của mạch, dòng điện chạy qua
am pe kế là dòng điện chạy qua điện trở.
Bài 3. (Bài 4.3-SBT).
- GV yêu cầu HS ghi tóm tắt
- HS suy nghĩ giải bài tập.
? Các điện trở được mắc như thế
nào?
? Điện trở tương đươngcủa mạch
ntn?
? Số chỉ của ampe kế cho ta biết
điều gì? Tính só chỉ của ampe kế
như thế nào?

3, Bài số 4.3 SBT
Tóm tắt
R 1 = 10 Ω
Bài giải
R 2 = 20 Ω a, Điện trở tương đương của
U = 12 V
mạch điện là :
----------R = R 1 + R 2 = 30 ( Ω )
a, I = ?
Số chỉ của ampekế là :
UV = ?
I = U/R = 12/ 30 = 0,4 (A)
b, I' = 3I
Số chỉ của vôn kế là :
U V = I. R 1 = 0,4 . 10 = 4 (V)

b, Cách1: Chỉ mắc điện trở R 1 trong

- Gi¸o ¸n vËt lý 9 Trang: 15


? Xác định số chỉ của vôn kế như
thế nào?
? Để thay đổi I ta thay đổi yếu tố
nào?

mạch, còn hiệu điện thế giữ nguyên như
ban đầu.
Cách2: Giữ nguyên mạch nối tiếp đó,
nhưng tăng HĐT mạch lên gấp 3 lần

- 1 HS lên bảng làm bài tập
- HS thảo luận thống nhất lời
giải.
- GV nhận xét, đánh giá

- GV yêu cầu HS ghi tóm tắt
- HS suy nghĩ giải bài tập.
- 1 HS lên bảng làm bài tập
- HS thảo luận thống nhất lời
giải.
- GV nhận xét, đánh giá

4, Bài số 4.7
Tóm tắt
R1 = 5 Ω

R 2 = 10 Ω
R 3 = 15 Ω
U = 12 V
--------------a, R = ? Ω
b, U 1 = ?
U2 = ?
U3 = ?

SBT
Bài giải
a, Vì ba điện trở mắc nối
tiếp nhau ta có:
R = R 1 + R 2 + R 3 = 30 ( Ω )
b, Cường độ dòng điện
chạy trong mạch là:
I = U/R = 12/ 30 = 0,4(A)
Hiệu điện thế hai đầu R 1 là:
U 1 = I. R 1 = 0,4 . 5 = 2 (V)
Hiệu điện thế hai đầu R 2 là:
U 2 = I. R 2 = 0,4 . 10 = 4 (V)
Hiệu điện thế hai đầu R 3 là:
U 3 = I. R 3 = 0,4 . 15= 6 (V)

3. Củng cố :
- Nắm chắc các hệ thức trong đoạn mạch mắc nối tiếp
- Nắm chắc công thức định luật ôm và cách xác định từng đại lượng có
trong công thức
- Biết được phương pháp giải bài tập của đoạn mạch nối tiếp .
4. HDVN:
- Về nhà làm tiếp các bài tập còn lại .

- Giờ sau học bài định luật ôm trong đoạn mạch song song
******************************************

- Gi¸o ¸n vËt lý 9 Trang: 16


Ngày soạn: 09/ 9/ 2013
Ngày dạy : 06/9/ 2013

Tiết 6 - Bài 5:
ĐOẠN MẠCH SONG SONG.
I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức:
-Suy luận để xây dựng được công thức tính điện trở tương đương của đoạn
1

1

1

I1

R2

mạch gồm hai điện trở mắc song song: R = R + R và hệ thức I = R từ
td
1
2
2
1

các kiến thức đã học.
-Mô tả được cách bố trí TN kiểm tra lại các hệ thức suy ra từ lí thuyết.
-Vận dụng được những kiến thức đã học để giải thích một số hiện tượng
và giải bài tập về đoạn mạch song song.
2. Kĩ năng:
-Kĩ năng thực hành sử dụng các dụng cụ đo điện: vôn kế, ampe kế.
-Kĩ năng bố trí, tiến hành lắp ráp TN.
-Kĩ năng suy luận.
3. Thái độ:
-Vận dụng kiến thức đã học để giải thích một số hiện tượng đơn giản có
liên quan trong thực tế.
-Yêu thích môn học.
II. CHUẨN BỊ :
1. Phương tiện, thiết bị :
*Giáo viên :
Chuẩn bị cho GV và mỗi nhóm HS gồm:
-3 điện trở mẫu: R 1 =15Ω; R 2 =10Ω; R 3 =6Ω.
-1 ampe kế có GHĐ 1A.
-1 vônkế có GHĐ 6V.
-1 công tắc.
-1 nguồn điện 6V.
-Các đoạn dây nối.
* Học sinh :
- Chuẩn bị bài mới.
- Gi¸o ¸n vËt lý 9 Trang: 17


- Ôn lại phần đoạn mạch gồm hai bóng đèn mắc song song Vật lí 7.
- Bút màu.
2. Phương pháp.

-Thông qua bài tập, mở rộng cho đoạn mạch gồm 3 điện trở mắc song song
và có trị số điện trở bằng nhau và bằng R 1 thì Rtd =

R1
3

III.TIẾN TRÌNH DẠY HỌC .
1. Kiểm tra bài cũ :
? Nêu đặc điểm của đoạn mạch gồm hai điện trở mắc nối tiếp.
?Trong đoạn mạch gồm 2 bóng đèn mắc song song, hiệu điện thế và
cường độ dòng điện của đoạn mạch có quan hệ thế nào với hiệu điện thế và
cường độ dòng điện các mạch rẽ?
2. Bài mới :
ĐVĐ: Đối với đoạn mạch mắc nối tiếp, chúng ta đã biết R tđ bằng tổng
các điện trở thành phần. Với đoạn mạch song song điện trở tương đương
của đoạn mạch có bằng tổng các điện trở thành phần không? =>Bài mới
*H. Đ.1: NHẬN BIẾT ĐOẠN MẠCH GỒM HAI ĐIỆN TRỞ MẮC SONG
SONG.
Hoạt động của GV - HS
Nội dung
I. Cường độ dòng điện và hiệu
điện thế trong đoạn mạch song
song.
1. Nhớ lại kiến thức lớp 7.
Trong đoạn mạch gồm hai bóng đèn
mắc song song thì:
-Yêu cầu HS quan sát sơ đồ mạch
I = I1 + I2
điện hình 5.1 và cho biết điện trở R 1 U = U 1 = U 2
và R 2 được mắc với nhau như thế

2. Đoạn mạch gồm hai điện trở mắc
nào? Nêu vai trò của vôn kế, ampe
song song.
kế trong sơ đồ?
A
-GV thông báo các hệ thức về mối
quan hệ giữa U, I trong đoạn mạch
có hai bóng đèn song song vẫn đúng
cho trường hợp 2 điện trở R 1 //R 2 .
Viết hệ thức với hai điện trở R 1 //R 2 .
- Hướng dẫn HS thảo luận C2.
- Có thể đưa ra nhiều cách chứng
minh. GV nhận xét bổ sung.

V

-Hình 5.1: R 1 //R 2
(A) nt (R 1 //R 2 ); (A) đo cường độ
dòng điện mạch chính. (V) đo HĐT
giữa hai điểm A, B cũng chính là
HĐT giữa hai đầu R 1 và R 2 .
U AB =U 1 =U 2 (1)
I AB =I 1 +I 2
(2)
C2: Tóm tắt: R 1 //R 2

-Từ biểu thức (3), hãy phát biểu
- Gi¸o ¸n vËt lý 9 Trang: 18

I1 R2
thành lời mối quan hệ giữa cường độ
C/m: I = R
dòng điện qua các mạch rẽ và điện
2
1
trở thành phần.
Giải: áp dụng biểu thức định luật
Ôm cho mỗi đoạn mạch nhánh, ta
có:

U1
I1 R1 U1.R2
=
=
. Vì R 1 //R 2 nên U 1 =U 2
I 2 U 2 U 2 .R1
R2
I1 R2
=> I = R (3). Trong đoạn mạch
2
1

song song cường độ dòng điện qua
các mạch rẽ tỉ lệ nghịch với điện trở
thành phần.
*H. Đ.2 : XÂY DỰNG CÔNG THỨC TÍNH ĐIỆN TRỞ TƯƠNG ĐƯƠNG
CỦA ĐOẠN MẠCH GỒM HAI ĐIỆN TRỞ MẮC SONG SONG.
II. Điện trở tương đương của đoạn
mạch song song.

1. Công thức tính điện trở tương
đương của đoạn mạch gồm 2
điện trở mắc song song.
C3: Tóm tắt: R 1 //R 2

-Yêu cầu cá nhân HS hoàn thành
câu C3.

1

-Gọi 1 HS lên bảng trình bày, GV
kiểm tra phần trình bày của một số
HS dưới lớp.
-GV gọi HS nhận xét bài làm của
bạn trên bảng, nêu cách chứng minh
khác
- GV nhận xét, sửa chữa.

1

1

C/m R = R + R
td
1
2
Giải: Vì R 1 //R 2 nên I=I 1 +I 2 =>
U AB U1 U 2
=
+

mà
Rtd
R1 R2
1
1
1
U AB = U1 = U 2 →
= +
Rtd R1 R2
R1.R2
=> Rtd = R + R (4 ’ ).
1
2

(4)

2. Thí nghiệm kiểm tra.
-Hãy nêu cách tiến hành TN kiểm
Mắc mạch điện theo sơ đồ hình 5.1:
tra công thức (4)-Tiến hành kiểm tra +Lần 1: Mắc R 1 //R 2 vào U=6V, đọc
I 1 =?, R 1 =15Ω; R 2 =10Ω.
+Lần 2: Mắc R 3 vào U=6V, R 3 =6Ω,
đọc I 2 =?
+So sánh I 1 với I 2 .
=> Kết luận.
-GV thông báo: Người ta thường dùng các 3. Kết luận:
(SGK)
dụng cụ điện có cùng HĐT định mức và
mắc chúng song song vào mạch điện. Khi
đó chúng đều hoạt động bình thường và

có thể sử dụng độc lập với nhau, nếu HĐT
của mạch điện bằng HĐT định mức của
- Gi¸o ¸n vËt lý 9 Trang: 19


các dụng cụ.

*H. Đ.3: VẬN DỤNG-CỦNG CỐ.
-Yêu cầu HS phát biểu thành lời
mối quan hệ giữa U, I, R trong
đoạn mạch song song.
C4: +Vì quạt trần và đèn dây tóc có
-Yêu cầu HS thảo luận nhóm nhỏ cùng HĐT định mức là 220V. Đèn và
trả lời câu C4.
quạt được mắc song song vào nguồn
220V để chúng hoạt động bình thường.
+Sơ đồ mạch điện:

M

-Yêu cầu cá nhân hoàn thành câu
C5.
-GV mở rộng:
+Trong đoạn mạch có 3 điện trở
mắc song song thì điện trở tương
đương:
1
1
1
1

= +
+
Rtd R1 R2 R3

+Nếu có n điện trở giống nhau
R
n

mắc song song thì Rtd = .

+Nếu đèn không hoạt động thì quạt
vẫn hoạt động và quạt vẫn được mắc
vào HĐT đã cho (chúng hoạt động độc
lập nhau).
C5: +Vì R 1 //R 2 do đó điện trở tương
đương R 12 là:
1
1
1
1
1
1
= +
=
+
= → R12 = 15Ω
R12 R1 R2 30 30 15

+Khi mắc thêm điện trở R 3 thì điện trở
tương đương R AC của đoạn mạch mới

là:
1
1
1
1 1
3
1
=
+
= +
=
= ⇒ RAC = 10.
RAC R12 R3 15 30 30 10

R AC nhỏ hơn mỗi điện trở thành phần.

3. Củng cố:
- Yêu cầu HS sử dụng bản đồ tư duy để tổng hợp lại các kiến thức cần nắm
của bài học.

- GV chốt lại kiến thức cơ bản.
4. Hướng dẫn về nhà
-Làm bài tập 5 (SBT).
-Ôn lại kiến thức bài 2, 4, 5.
- Gi¸o ¸n vËt lý 9 Trang: 20


*************************************

Ngày soạn: 07/ 9/ 2013.

Ngày dạy : 11/ 9/ 2013.
Tiết 7- Bài 6.

BÀI TẬP VẬN DỤNG ĐỊNH LUẬT ÔM.

I. MỤC TIÊU :
1. Kiến thức:
Vận dụng các kiến thức đã học để giải được các bài tập đơn giản về
đoạn mạch gồm nhiều nhất là 3 điện trở.
2. Kĩ năng:
-Giải bài tập vật lí theo đúng các bước giải.
- Rèn kĩ năng phân tích, so sánh, tổng hợp thông tin.
-Sử dụng đúng các thuật ngữ.
3. Thái độ:
Cẩn thận, trung thực.
II. CHUẨN BỊ .
1. Phương tiện, thiết bị.
* Giáo viên : - Bảng phụ ghi các bước chung để giải bài tập điện
* Học sinh : chuẩn bị trước nội dung các bài tập, bảng nhóm học sinh.
2. Phương pháp.
- Vấn đáp, gợi mở.
Vận dụng kiến thức để làm bài tập
Các bước giải bài tập:
-Bước 1: Tìm hiểu tóm tắt đề bài, vẽ sơ đồ mạch điện ( nếu có).

- Gi¸o ¸n vËt lý 9 Trang: 21


-Bước 2: Phân tích mạch điện, tìm công thức liên quan đến các đại
lượng cần tìm.

-Bước 3: Vận dụng công thức đã học để giải bài toán.
-Bước 4: Kiểm tra kết quả, trả lời.
III. TIẾN TÌNH DẠY HỌC .
1. Kiểm tra bài cũ.
-Phát biểu và viết biểu thức định luật Ôm.
-Viết công thức biểu diễn mối quan hệ giữa U, I, R trong đoạn mạch có 2
điện trở mắc nối tiếp, song song.
2. Bài mới:
-GV giới thiệu bài mới.
-Treo bảng phụ các bước chung để giải bài tập điện.
*H. Đ.1 : GIẢI BÀI TẬP 1.
Hoạt động của GV - HS
Nội dung
-Gọi 1 HS đọc đề bài bài 1.
Tóm tắt: R 1 =5Ω; U v =6V; I A =0,5A.
-Gọi 1 HS tóm tắt đề bài.
a)R td =? ; R 2 =?
-Yêu cầu cá nhân HS giải bài tập 1
Bài giải:
ra nháp.
Phân tích mạch điện: R 1 nt R 2
-Hướng dẫn:
(A)nt R 1 nt R 2 => I A =I AB =0,5A
+Cho biết R 1 và R 2 được mắc với
U v =U AB =6V.
U
6V
nhau như thế nào? Ampe kế, vôn
Rtd = AB =
= 12Ω

a)
kếđo những đại lượng nào trong
I AB 0,5 A
mạch điện?
Điện trở tương đương của đoạn
+Vận dụng công thức nào để tính
mạch AB là 12Ω.
điện trở tương đương R td và R 2 ?
b) Vì R 1 nt R 2 =>R td =R 1 +R 2
Thay số tính R td và R 2 .
R 2 =R td - R 1 =12Ω - 5Ω =7Ω.
-Yêu cầu HS nêu cách giải khác,
Vậy điện trở R 2 bằng 7Ω.
chẳng hạn: Tính U 1 sau đó tính U 2 ,
R 2 và tính R td =R 1 +R 2 .
*H. Đ.2 : GIẢI BÀI TẬP 2:
- Gọi 1 HS đọc đề bài bài 2.
Tóm tắt:
- Yêu cầu cá nhân giải bài 2 theo đúng
R 1 =10Ω; I A1 =1,2A; I A =1,8A
các bước giải.
a) U AB =?;
b)R 2 =?
-Sau khi HS làm bài xong, GV thu một số Bài giải:
bài của HS để kiểm tra.
a) (A)nt R 1 =>I 1 =I A1 =1,2A
-Gọi 1 HS lên chữa phần a); 1 HS chữa
(A) nt (R 1 // R 2 )
phần b)
=>I A =I AB =1,8A

-Gọi HS khác nêu nhận xét; Nêu các cách Từ công thức:
I

R

U
1
2
giải khác ví dụ: Vì R1 // R2 → I = R → Cách I = → U = I .R → U1 = I1.R1 = 1, 2.10 = 12(V )
R
2
1
R1 // R2 → U1 = U 2 = U AB = 12V
tính R 2 với R 1 ; I 1 đã biết; I 2 =I - I 1 .
Hoặc đi tính R AB :
Hiệu điện thế giữa hai điểm AB
là 12V.
- Gi¸o ¸n vËt lý 9 Trang: 22


RAB =

U AB 12V 20
=
= Ω
I AB 1,8 A 3

b) Vì R 1 //R 2 nên
I=I 1 +I 2 =>I 2 =I-I 1 =1,8A1,2A=0,6A =>

1
1 1
1
1
1
= +
→
=
−
RAB R1 R2
R2 RAB R1

R2 =

1
3 1
1
=
− =
→ R2 = 20Ω
R2 20 10 20

U 2 12V
=
= 20Ω
R2 0, 6 A

Vậy điện trở R 2 bằng 20Ω.

Sau khi biết R 2 cũng có thể tính

U AB =I.R AB .
-Gọi HS so sánh cách tính R 2 .
*H. Đ.3 : GIẢI BÀI TẬP 3:
-Tương tự hướng dẫn HS giải
Tóm tắt: (1 điểm)
bài tập 3.
R 1 =15Ω; R 2 =R 3 =30Ω; U AB =12V.
-GV chữa bài và đua ra biểu
a)R AB =?
b)I 1 , I 2 , I 3 =?
điểm chấm cho từng câu. Yêu
Bài giải:
cầu HS đổi bài cho nhau để
a) (A)nt R 1 nt (R 2 //R 3 ) (1 điểm)
chấm điểm cho các bạn trong
Vì R 2 =R 3 =>R 2,3 =30:2=15Ω (1 điểm)
nhóm.
(Có thể tính khác kết quả đúng cũng cho
-Lưu ý các cách tính khác nhau, 1 điểm)
nếu đúng vẫn cho điểm tối đa.
R AB =R 1 +R 2,3 =15Ω +15Ω=30Ω (1điểm)
điện trở của đoạn mạch AB là 30Ω (0,5
điểm)
b) áp dụng công thức định luật Ôm
U
U
12V
→ I AB = AB =
= 0, 4 A
R

RAB 30Ω
(1,5điểm)
I1 = I AB = 0, 4 A
U1 = I1.R1 = 0, 4.15 = 6V
(1 điểm)
I=

U 2 = U 3 = U AB − U1 = 12V − 6V = 6V (0,5điểm)
U
6
I2 = 2 =
= 0, 2( A)
(1 điểm)
R2 30
I 2 = I 3 = 0, 2 A
(0,5điểm)

Vậy cường độ dòng điện qua R 1 là
0,4A; Cường độ dòng điện qua R 2 ; R 3
bằng nhau và bằng 0,2A. (1 điểm).
3. Củng cố:
-GV củng cố lại: Bài 1 vận dụng với đoạn mạch gồm 2 điện trở mắc nối
tiếp; Bài 2 vận dụng với đoạn mạch gồm 2 điện trở mắc song song. Bài 3
vận dụng cho đoạn mạch hỗn hợp. Lưu ý cách tính điện trở tương đương
với mạch hỗn hợp.
4. Hướng dẫn về nhà:
-Về nhà làm lài tập 6 (SBT).
- Gi¸o ¸n vËt lý 9 Trang: 23

- Chuẩn bị bài 7: Sự phụ thuộc của điện trở vào chiều dài dây dẫn.. Mỗi
nhóm chuẩn bị 3 đoạn dây dẫn có tiết diện, chiều dài, vật liệu khác nhau
********************************

Ngày soạn: 07 / 9/ 2013
Ngày dạy : 13 / 9 /2013
Tiết 8 - Bài 7

SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO CHIỀU DÀI
DÂY DẪN
I. MỤC TIÊU :
1. Kiến thức:
- Nêu được điện trở của dây dẫn phụ thuộc vào chiều dài, tiết diện và vật
liệu làm dây dẫn.
- Biết cách xác định sự phụ thuộc của điện trở vào 1 trong các yếu tố
(chiều dài, tiết diện, vật liệu làm dây dẫn).
- Suy luận và tiến hành TN kiểm tra sự phụ thuộc của điện trở dây dẫn
vào chiều dài.
- Nêu được điện trở của các dây dẫn có cùng tiết diện và được làm từ
cùng một vật liệu thì tỉ lệ với chiều dài của dây.
2. Kĩ năng:
Mắc mạch điện và sử dụng dụng cụ đo để đo điện trở của dây dẫn.
3. Thái độ:
Trung thực, có tinh thần hợp tác trong hoạt động nhóm.
II. CHUẨN BỊ .
1. Phương tiện, thiết bị :
* Giáo viên : Chuẩn bị dụng cụ cho GV và mỗi nhóm HS gồm :
-1 nguồn điện 3V. -1 công tắc. -1 ampe kế có GHĐ là 1A
- Gi¸o ¸n vËt lý 9 Trang: 24

-1 vôn kế có GHĐ là 6V.
-3 điện trở: S 1 =S 2 =S 3 cùng loại vật
liệu. l 1 =900mm; l 2 =1800mm; l 3 =2700mm.
Các điện trở có d=0,3mm.
* Học sinh:
- Tìm hiểu nội dung bài học.
- Mỗi nhóm 3 đoạn dây dẫn có tiết diện,chiều dài, vật liệu khác nhau
2. Phương pháp
Thu thập thông tin, dự đoán, suy luận diễn dịch từ trường hợp chung
cho một trường hợp riêng. Kiểm tra bằng thực nghiệm. Khẳng định tính
đúng đắn.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC.
1. Kiểm tra bài cũ :
-HS1: Chữa bài tập 6.2 phần a) (SBT)
Hướng dẫn Bài 6.2 phần a)
a) Vì 2 cách mắc đều được mắc vào cùng một hiệu điện thế U=6V.
U

6V

C 1 : Điện trở tương đương của đoạn mạch là: R td = I → Rtd1 = 0, 4 A = 15Ω
1
C 2 : Điện trở tương đương của đoạn mạch là
U
6V
10
Rtd 2 =
→
Rtd 2 =

=
Ω
I2
1, 8 A
3
Rtd 1 >Rtd 2

Cách 1: R 1 nt R 2 .:
Cách 2: R 1 //R 2 .
Ta có: R 1 + R 2 = 15

1
1
10
R + R2
10
15
10
+
=
=> 1
=
⇔
=
R1
R2
3
R1.R2
3
R1 (15 −R1 )

3
⇒45 =150 R1 −10 R 2 ⇔10 R 2 −150 R +45 = 0
⇒R1 =5Ω; R2 =10Ω

-Vẽ đúng sơ đồ mạch điện, chỉ rõ chốt nối vôn kế, ampe kế (5 điểm).
-HS2:
1. Trong đoạn mạch gồm 2 điện trở mắc nối tiếp cường độ dòng điện chạy
qua mỗi điện trở có mối quan hệ như thế nào với cường độ dòng điện mạch
chính?
Hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch liên hệ như thế nào với mỗi điện trở
thành phần?
2.Vẽ sơ đồ mạch điện sử dụng vôn kế và ampe kế để đo điện trở của một
dây dẫn.
-GV đánh giá cho điểm 2 HS.
2. Bài mới
ĐVĐ: Chúng ta biết với mỗi dây dẫn thì R là không đổi. Vậy điện trở mỗi dây dẫn phụ
thuộc như thế nào vào bản thân dây dẫn đó?=>Bài mới.

*H. Đ.1 : TÌM HIỂU ĐIỆN TRỞ DÂY DẪN PHỤ THUỘC VÀO NHỮNG
YẾU TỐ NÀO?
Hoạt động của GV - HS
Nội dung
-Yêu cầu HS quan sát các đoạn dây dẫn I. Xác định sự phụ thuộc của
- Gi¸o ¸n vËt lý 9 Trang: 25