Tình hình các tội xâm phạm sở hữu có tính chất chiếm đoạt trên địa bàn thành phố đà nẵng

VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

TRẦN PHƯỚC HIẾU

TÌNH HÌNH CÁC TỘI XÂM PHẠM SỞ HỮU CÓ
TÍNH CHẤT CHIẾM ĐOẠT TRÊN ĐỊA BÀN
THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC

HÀ NỘI, năm 2019


VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

TRẦN PHƯỚC HIẾU

TÌNH HÌNH CÁC TỘI XÂM PHẠM SỞ HỮU CÓ
TÍNH CHẤT CHIẾM ĐOẠT TRÊN ĐỊA BÀN
THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG

Chuyên ngành: Tội phạm học và Phòng ngừa tội phạm
Mã số: 8.38.01.05

LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
GS. TS. NGUYỄN NGỌC ANH

HÀ NỘI, năm 2019


LỜI CẢM ƠN
Tôi xin chân thành gửi lời cảm ơn đến Ban giám đốc, các khoa, phòng và
quý thầy, cô trong Học viện Khoa học Xã hội, đã nhiệt tình truyền đạt những kiến
thức quý báu cho tôi trong suốt quá trình học tập và hoàn thành luận văn thạc sĩ
Luật học. Tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc nhất đến GS.TS. Nguyễn Ngọc Anh đã
trực tiếp hướng dẫn, định hướng chuyên môn, quan tâm giúp đỡ tận tình và tạo mọi
điều kiện thuận lợi nhất trong quá trình thực hiện luận văn.
Bên cạnh đó, tôi cũng gửi lời cảm ơn của mình đến cơ quan, bạn bè, đồng
nghiệp, luôn quan tâm, tạo điều kiện, chia sẻ, động viên tôi trong suốt thời gian học
tập và thực hiện luận văn.
Mặc dù đã rất cố gắng trong quá trình thực hiện nhưng luận văn không thể
tránh khỏi những thiếu sót. Tác giả mong nhận được sự góp ý của quý thầy, cô và
bạn bè.


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan rằng số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn là hoàn
toàn trung thực và không trùng lặp với các đề tài khác trong cùng lĩnh vực. Các
thông tin, tài liệu trình bày trong luận văn đã được ghi rõ nguồn gốc. Luận văn này
là công trình nghiên cứu của cá nhân tôi dưới sự hướng dẫn khoa học của GS.TS.
Nguyễn Ngọc Anh. Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về lời cam đoan này.
Tác giả luận văn

Trần Phước Hiếu


MỤC LỤC

MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 1
Chương 1. LÝ LUẬN VỀ TÌNH HÌNH CÁC TỘI XÂM PHẠM SỞ HỮU CÓ
TÍNH CHẤT CHIẾM ĐOẠT TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG ...... 6
1.1. Khái niệm, đặc điểm, ý nghĩa tình hình các tội xâm phạm sở hữu có tính chất
chiếm đoạt........................................................................................................... 6
1.2. Phần hiện của tình hình các tội xâm phạm sở hữu có tính chất chiếm đoạt hiện
trên địa bàn thành phố Đà Nẵng ........................................................................... 9
1.3. Tình hình tội phạm ẩn của các tội xâm phạm sở hữu có tính chất chiếm đoạt
trên địa bàn thành phố Đà Nẵng................................................................................ 16
1.4. Các yếu tố tự nhiên và xã hội tác động đến tình hình các tội xâm phạm sở hữu
có tính chất chiếm đoạt trên địa bàn thành phố Đà Nẵng ......................................... 26
Chương 2. THỰC TRẠNG TÌNH HÌNH CÁC TỘI XÂM PHẠM SỞ HỮU CÓ
TÍNH CHẤT CHIẾM ĐOẠT TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG TỪ
NĂM 2014 ĐẾN NĂM 2018............................................................................. 30
2.1. Thực trạng phần hiện của tình hình các tội xâm phạm sở hữu có tính chất chiếm
đoạt trên địa bàn thành phố Đà Nẵng........................................................................ 30
2.2. Thực trạng phần ẩn của tội phạm xâm phạm sở hữu có tính chất chiếm đoạt trên
địa bàn thành phố Đà Nẵng ....................................................................................... 49
Chương 3. DỰ BÁO VÀ GIẢI PHÁP PHÒNG NGỪA TÌNH HÌNH CÁC TỘI
XÂM PHẠM SỞ HỮU CÓ TÍNH CHẤT CHIẾM ĐOẠT TRÊN ĐỊA BÀN
THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG TRONG THỜI GIAN TỚI .................................... 53
3.1. Dự báo tình hình các tội xâm phạm sở hữu có tính chất chiếm đoạt trên địa bàn
thành phố Đà Nẵng.................................................................................................... 53
3.2. Giải pháp phòng ngừa tình hình các tội xâm phạm sở hữu có tính chất chiếm
đoạt trên địa bàn thành phố Đà Nẵng........................................................................ 57
KẾT LUẬN ..................................................................................................... 73
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO


DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

ANTT

: An ninh trật tự BLHS

: Bộ luật Hình sự BLTTHS

: Bộ

luật Tố tụng hình sự CAND
Công an nhân dân TAND

:
: Tòa

án nhân dân
THTP

: Tình hình tội phạm

TTATXH

: Trật tự an toàn xã hội

TTXH

: Trật tự xã hội

UBND

: Uỷ ban nhân dân

VKSND

: Viện kiểm sát nhân dân

XPSH

: Xâm phạm sở hữu


DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 2.1. Mức độ tổng quan tuyệt đối của tình hình các tội XPSH có tính chất
chiếm đoạt trên địa bàn thành phố Đà Nẵng từ năm 2014 đến năm 2018...... 31
Bảng 2.2. Mức độ tổng quan tương đối của tình hình các tội XPSH có tính
chất chiếm đoạt so với THTP trên địa bàn thành phố Đà Nẵng từ năm 2014
đến năm 2018 .................................................................................................. 32
Bảng 2.3. Cơ số tội phạm của tình hình các tội XPSH có tính chất chiếm đoạt
trên địa bàn thành phố Đà Nẵng từ năm 2014 đến năm 2018......................... 33
Bảng 2.4. Cơ số hành vi phạm tội của tình hình các tội XPSH có tính chất
chiếm đoạt trên địa bàn thành phố Đà Nẵng ................................................... 33
Bảng 2.5. Mức độ tội danh xảy ra của tình hình các tội XPSH có tính chất
chiếm đoạt trên địa bàn thành phố Đà Nẵng từ năm 2014 đến năm 2018 so với
số tội danh của tổng số các tội XPSH có tính chất chiếm đoạt được quy định
trong Bộ luật Hình sự ...................................................................................... 34
Bảng 2.6. Tỉ lệ giữa số bị cáo và số vụ phạm tội về các tội XPSH có tính chất
chiếm đoạt đã xét xử từ năm 2014 đến năm 2018 .......................................... 35
Bảng 2.7. Mức độ tội danh xảy ra nhiều nhất của tình hình các tội XPSH có
tính chất chiếm đoạt trên địa bàn thành phố Đà Nẵng từ năm 2014 đến năm
2018 .... 37

Bảng 2.8. Mức độ tội danh xảy ra ít nhất của tình hình các tội XPSH có tính
chất chiếm đoạt trên địa bàn thành phố Đà Nẵng từ năm 2014 đến năm 201838
Bảng 2.9. Diễn biến của tình hình các tội XPSH có tính chất chiếm đoạt trên
địa bàn thành phố Đà Nẵng từ 2014-2018 ...................................................... 39
Bảng 2.10. Diễn biến của một số tội phạm cụ thể trên địa bàn thành phố Đà
Nẵng từ 2014-2018.......................................................................................... 40
Bảng 2.11. Cơ cấu theo địa bàn phạm tội của tình hình các tội XPSH có tính
chất chiếm đoạt trên địa bàn thành phố Đà Nẵng từ năm 2014 đến năm 201842


Bảng 2.12. Cơ cấu theo loại hình phạt áp dụng của tình hình các tội XPSH
có tính chất chiếm đoạt trên địa bàn thành phố Đà Nẵng từ năm 2014 đến
năm 2018 ................................................................................................. 43
Bảng 2.13. Cơ cấu theo độ tuổi của tình hình các tội XPSH có tính chất chiếm
đoạt trên địa bàn thành phố Đà Nẵng từ năm 2014 đến năm 2018 ................ 44
Bảng 2.14. Tỉ lệ vụ án khởi tố và vụ án xét xử trên địa bàn thành phố Đà Nẵng
từ năm 2014 đến năm 2018 ............................................................................. 50


MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Thành phố Đà Nẵng nằm ở miền Trung Việt Nam với khoảng cách gần như
chia đều giữa thủ đô Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh. Dân số ngày một gia tăng,
bên cạnh đó Đà Nẵng cũng là địa bàn trung tâm của các tỉnh miền Trung, là điểm
đến hấp dẫn của số lượng lớn khách du lịch, đây là những đặc điểm khiến THTP ở
thành phố Đà Nẵng có những diễn biến phức tạp.
Thành phố Đà Nẵng có quá trình phát triền về kinh tế với tốc độ cao trong
thời gian qua. Tuy nhiên, đi cùng với sự phát triển đó là mặt trái của cơ chế thị
trường cũng đặt ra nhiều khó khăn, thách thức đối với công tác đảm bảo an ninh
chính trị và TTATXH của thành phố mặc dù chính quyền các cấp thành phố Đà

Nẵng đã rất quan tâm tới công tác phòng, chống tội phạm, THTP và các hành vi vi
phạm pháp luật, tệ nạn xã hội được kiểm soát.
Tuy nhiên, một số loại tội phạm vẫn chưa thực sự được kiềm chế hiệu quả,
trong đó nổi lên là các tội XPSH có tính chất chiếm đoạt có chiều hướng gia tăng và
chiếm tỷ lệ cao trong cơ cấu tình hình tội phạm của thành phố Đà Nẵng. Theo số
liệu thống kê của TAND thành phố Đà Nẵng, trong khoảng thời gian từ năm 2014
đến năm 2018 trên địa bàn thành phố Đà Nẵng (bao gồm tất cả các vụ án xét xử sơ
thẩm của tòa án cấp huyện) đã xét xử 3721 vụ án với 6339 bị cáo; trong số này các
tội XPSH có tính chất chiếm đoạt trên địa bàn thành phố Đà Nẵng có 1766 vụ án
với 2666 bị cáo, chiếm 47,46% về số vụ và 42,06% về số bị cáo. Tỉ lệ này nhìn
chung là rất cao. Trong số đó, nhiều nhất là các vụ trộm cắp tài sản với 1257 vụ
(chiếm 71,18% số vụ), lừa đảo chiếm đoạt tài sản xảy ra 226 vụ (chiếm 12,8% số
vụ), cướp giật tài sản xảy ra 126 vụ (chiếm 7,13% số vụ), lạm dụng tín nhiệm chiếm
đoạt tài sản xảy ra 56 vụ (chiếm 3,17% số vụ). Số tiền lên đến hàng trăm tỷ đồng,
liên quan đến nhiều thành phần, diễn biến hết sức khó lường và tiềm ẩn nhiều nguy
cơ, gây hậu quả nghiêm trọng đến tình hình an ninh chính trị, kinh tế và TTATXH
trên địa bàn nhiều tỉnh thành trong thời gian dài.

1


Mặt khác, thực tiễn phòng, chống các tội phạm XPSH có tính chất chiếm
đoạt trên địa bàn thành phố Đà Nẵng còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc làm hạn
chế kết quả phòng ngừa nhưng chưa được tổng kết rút kinh nghiệm. Trước thực tiễn
đó cần phải nghiên cứu chuyên sâu về tình hình các tội XPSH có tính chất chiếm
đoạt trên địa bàn thành phố Đà Nẵng để đưa ra các giải pháp phòng ngừa tình hình
các tội phạm này có hiệu quả trên cơ sở khoa học.
Với những lý do trên, tác giả lựa chọn nghiên cứu đề tài: “Tình hình các tội
xâm phạm sở hữu có tính chất chiếm đoạt trên địa bàn thành phố Đà Nẵng” làm
luận văn Thạc sỹ Luật học.

2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
Trong những năm qua, đã có một số công trình nghiên cứu khoa học liên
quan đến vấn đề THTP nói chung và tình hình các tội XPSH có tính chất chiếm
đoạt nói riêng đã được công bố như:
- Luận văn thạc sĩ “Tình hình tội phạm ở thành phố Đà Nẵng hiện nay” do Lê
Thị Hồng thực hiện năm 2013 tại Học viện Khoa học xã hội.
- Luận văn thạc sĩ “Các tội xâm phạm sở hữu có tính chất chiếm đoạt trên địa
bàn thành phố Đà Nẵng: Tình hình, nguyên nhân và giải pháp phòng ngừa” do Phan
Đình Vui thực hiện năm 2014 tại Học viện Khoa học xã hội.
- Luận văn thạc sĩ “Tình hình tội trộm cắp tài sản trên địa bàn thành phố Đà
Nẵng” do Phạm Thị Thu Anh thực hiện năm 2018 tại Học viện Khoa học xã hội.
Bên cạnh đó còn có một số công trình khoa học nghiên cứu về các tội XPSH
có tính chất chiếm đoạt trên phạm vi của chuyên ngành Luật hình sự. Nhìn chung
các công trình nghiên cứu đã đưa ra nhiều nguyên nhân, điều kiện và các giải pháp
thiết thực để phòng chống tội phạm XPSH có tính chất chiếm đoạt, nên có giá trị
tham khảo cho việc thực hiện các công trình nghiên cứu đã nêu. Các yếu tố thời
gian, không gian (đặc trưng về địa bàn) nghiên cứu liên quan đến tình hình các tội
XPSH có tính chất chiếm đoạt là yếu tố bảo đảm không có sự trùng lặp của đề tài,
vừa là điều kiện để có thể kế thừa những công trình đã công bố.

2


3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực trạng tình hình các tội XPSH có tính
chất chiếm đoạt trên địa bàn thành phố Đà Nẵng từ năm 2014 đến năm 2018, luận
văn đề xuất các giải pháp phòng ngừa tình hình các tội XPSH có tính chất chiếm
đoạt trên địa bàn thành phố Đà Nẵng trong thời gian tới.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu

Một là, nghiên cứu những vấn đề lý luận về THTP XPSH có tính chất chiếm
đoạt trên địa bàn thành phố Đà Nẵng.
Hai là, phân tích thực trạng tình hình các tội XPSH có tính chất chiếm đoạt
trên địa bàn thành phố Đà Nẵng từ năm 2014 đến năm 2018 qua các số liệu thống
kê của các cơ quan tiến hành tố tụng cấp tỉnh, đặc biệt là của TAND và các bản án
hình sự sơ thẩm xét xử các tội phạm XPSH có tính chất chiếm đoạt trên địa bàn
thành phố Đà Nẵng.
Ba là, dự báo THTP và đề xuất các giải pháp phòng ngừa tình hình các tội
XPSH có tính chất chiếm đoạt trên địa bàn thành phố Đà Nẵng trong thời gian tới.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Luận văn tập trung nghiên cứu 3 vấn đề
Một là, lý luận về tình hình các tội xâm phạm sở hữu có tính chất chiếm đoạt
trên địa bàn thành phố Đà Nẵng.
Hai là, nghiên cứu tình hình các tội xâm phạm sở hữu có tính chất chiếm
đoạt trên địa bàn thành phố Đà Nẵng từ năm 2014 đến năm 2018.
Ba là, nghiên cứu giải pháp phòng ngừa tình hình các tội xâm phạm sở hữu
có tính chất chiếm đoạt trên địa bàn thành phố Đà Nẵng trong thời gian tới.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
- Về nội dung và chuyên ngành: Luận văn nghiên cứu THTP dưới góc độ
chuyên ngành Tội phạm học và phòng ngừa tội phạm.

3


- Về không gian: Luận văn nghiên cứu tình hình các tội XPSH có tính chất
chiếm đoạt trên địa bàn thành phố Đà Nẵng.
- Về thời gian: Luận văn nghiên cứu tình hình các tội XPSH có tính chất
chiếm đoạt trên địa bàn thành phố Đà Nẵng trong khoảng thời gian 5 năm (từ năm
2014 đến năm 2018).

5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu
5.1. Cơ sở lý luận
Phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng, chủ nghĩa duy vật lịch
sử của chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và hệ thống các quan điểm của
Đảng và Nhà nước về phòng ngừa tội phạm.
5.2. Phương pháp nghiên cứu
Các phuơng pháp nghiên cứu cụ thể: Phương pháp phân tích; Phương pháp
tổng hợp; Phương pháp so sánh; Phương pháp thống kê; Phương pháp phỏng vấn
chuyên gia; Phương pháp lựa chọn điển hình và một số phương pháp khác.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
6.1. Ý nghĩa lý luận
Luận văn nghiên cứu hệ thống lý luận về THTP, sử dụng lý luận đó để khảo
sát thực trạng tình hình các tội XPSH có tính chất chiếm đoạt trên địa bàn thành phố
Đà Nẵng.
6.2. Ý nghĩa thực tiễn
Luận văn là tài liệu tham khảo trong công tác đấu tranh, phóng chống tình
hình các tội XPSH có tính chất chiếm đoạt trên địa bàn thành phố Đà Nẵng và có
giá trị tham khảo cho các địa bàn tương tự khác.
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục, nội
dung của luận văn gồm ba chương:
Chương 1. Lý luận về tình hình các tội xâm phạm sở hữu có tính chất chiếm
đoạt trên địa bàn thành phố Đà Nẵng.

4


Chương 2. Tình hình các tội xâm phạm sở hữu có tính chất chiếm đoạt trên
địa bàn thành phố Đà Nẵng từ năm 2014 đến năm 2018.
Chương 3. Giải pháp phòng ngừa tình hình các tội xâm phạm sở hữu có tính

chất chiếm đoạt trên địa bàn thành phố Đà Nẵng trong thời gian tới.

5


Chương 1
LÝ LUẬN VỀ TÌNH HÌNH CÁC TỘI XÂM PHẠM SỞ HỮU CÓ TÍNH
CHẤT CHIẾM ĐOẠT TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG
1.1. Khái niệm, đặc điểm, ý nghĩa tình hình các tội xâm phạm sở hữu có
tính chất chiếm đoạt
1.1.1. Khái niệm tình hình các tội xâm phạm sở hữu có tính chất chiếm
đoạt trên địa bàn thành phố Đà Nẵng
”Khái niệm “tình hình tội phạm” (hay tình trạng tội phạm) là khái niệm cơ
bản đầu tiên của khoa học tội phạm học. Đó là một thuật ngữ khoa học nhưng đồng
thời cũng là một thuật ngữ thường được dùng trong ngôn ngữ thông dụng, ngôn
ngữ đời thường” [47, tr.54]. “Đấu tranh với tội phạm dưới góc độ Tội phạm học
không phải chỉ dựa trên quan điểm xem tội phạm là những hành vi riêng lẻ - đơn
nhất, mà phải nhìn nhận tội phạm trong tổng thể của nó, trong mối quan hệ của nó
với “toàn bộ xã hội”, tức là với tư cách là một chỉnh thể của một hiện tượng xã hội
tiêu cực, phát sinh và phát triển do những nguyên nhân và điều kiện xã hội nhất
định, vận động theo những quy luật riêng và sẽ bị “tiêu vong” thông qua sự biến
đổi của xã hội” [49, tr.57].
Với tính cách là khách thể nghiên cứu cơ bản của tội phạm học, THTP được
hiểu là hiện tượng tâm - sinh lý - xã hội tiêu cực, vừa có tính lịch sử và lịch sử cụ
thể, vừa có tính pháp lý hình sự với hạt nhân là tính giai cấp, được biểu hiện bằng
tổng thể các hành vi phạm tội đã xảy ra và các chủ thể đã thực hiện các hành vi đó
trong một đơn vị hành chính - lãnh thổ nhất định và trong một đơn vị thời gian
nhất định.
Như vậy, khi đi vào nghiên cứu về tình hình các tội XPSH có tính chất chiếm
đoạt chúng ta cần xác định tình hình các tội XPSH có tính chất chiếm đoạt chỉ là

một trường hợp cụ thể, một “cái riêng” của THTP, - “Cái chung”, cho nên khái
niệm này cũng phải tuân theo khái niệm chung về THTP như đã nêu ở trên.

6


Áp dụng lý luận này cho trường hợp tình hình các tội XPSH có tính chất
chiếm đoạt, cho phép rút ra định nghĩa như sau: Tình hình các tội xâm phạm sở hữu
có tính chất chiếm đoạt là hiện tượng tâm - sinh lý - xã hội tiêu cực, vừa có tính lịch
sử và lịch sử cụ thể, vừa có tính pháp lý hình sự với hạt nhân là tính giai cấp, được
biểu hiện bằng tổng thể các hành vi phạm tội xâm phạm sở hữu có tính chất chiếm
đoạt đã xảy ra trên một địa bàn cụ thể.
Đối với phạm vị nghiên cứu của luận văn này thì đơn vị hành chính – lãnh
thổ đang nói ở đây là thành phố Đà Nẵng và đơn vị thời gian ở đây được ấn định là
5 năm, từ năm 2014 đến năm 2018.
1.1.2. Đặc điểm của tình hình các tội xâm phạm sở hữu có tính chất chiếm
đoạt trên địa bàn thành phố Đà Nẵng
Đặc điểm của THTP nói chung và tội phạm XPSH có tính chất chiếm đoạt
trên địa bàn thành phố Đà Nẵng nói riêng là hiện tượng, mặt biểu hiện ra bên ngoài
của THTP. THTP nói chung và tình hình các tội XPSH có tính chất chiếm đoạt nói
riêng thể hiện đặc điểm định lượng và định tính ở mỗi thời kỳ, mỗi vùng, lãnh thổ
hành chính nhất định, tình hình các tội XPSH có tính chất chiếm đoạt được thể hiện
cụ thể qua mức độ, cơ cấu, động thái và tính chất. Nghiên cứu tình hình các tội
XPSH có tính chất chiếm đoạt trên địa bàn thành phố Đà Nẵng là đi sâu nghiên cứu
hai nội dung quan trọng: Phần hiện và phần ẩn của tình hình các tội XPSH có tính
chất chiếm đoạt. Phần ẩn của tình hình các tội XPSH có tính chất chiếm đoạt chỉ
được xác định thông qua đặc điểm định lượng của tình hình các tội XPSH có tính
chất chiếm đoạt và lấy phần hiện của tình hình các tội XPSH có tính chất chiếm
đoạt làm cơ sở cho việc nghiên cứu đối chứng.
Mức độ của tình hình các tội XPSH có tính chất chiếm đoạt trên địa bàn

thành phố Đà Nẵng là đặc điểm định lượng tiêu biểu, cho biết về toàn bộ số người
phạm tội cùng số tội phạm XPSH có tính chất chiếm đoạt do họ thực hiện trong
một đơn vị thời gian và không gian nhất định. Đây chính là cơ sở, là chất liệu
chính tạo nên cái nhìn tổng quát về tình hình các tội XPSH có tính chất chiếm đoạt
ở mỗi giai đoạn.

7


1.1.3. Ý nghĩa của việc nghiên cứu tình hình các tội xâm phạm sở hữu có
tính chất chiếm đoạt trên địa bàn thành phố Đà Nẵng
1.1.3.1. Ý nghĩa về mặt lý luận
Nghiên cứu tình hình các tội XPSH có tính chất chiếm đoạt trên địa bàn
thành phố Đà Nẵng là một nghiên cứu thực tế, song luôn gắn với lý luận của khoa
học Tội phạm học và phải có lý luận dẫn dắt. Lý luận này là lý luận tội phạm học về
các vấn đề thuộc THTP nói chung và tình hình các tội XPSH có tính chất chiếm
đoạt nói riêng. Vì thế, ý nghĩa lý luận mà việc nghiên cứu đề tài này có thể đóng
góp thể hiện ở sự khẳng định và góp phần hoàn thiện lý luận tội phạm học về THTP
nói chung và tình hình các tội XPSH có tính chất chiếm đoạt nói riêng thông qua
địa bàn thành phố Đà Nẵng. Một là, tình hình các tội XPSH có tính chất chiếm đoạt
trên địa bàn thành phố Đà Nẵng cũng có bản chất của THTP nói chung như: Xã hội;
lịch sử, lịch sử cụ thể; pháp lý hình sự và bản chất phản ánh. Chính nhờ những bản
chất này mà việc nghiên cứu tình hình các tội XPSH có tính chất chiếm đoạt trên
địa bàn thành phố Đà Nẵng mới đem lại những giá trị thiết thực cho sự khẳng định
lý luận và thay đổi thực tiễn ở địa bàn thành phố Đà Nẵng. Chính vì các lý do đó mà
việc nghiên cứu tình hình các tội XPSH có tính chất chiếm đoạt trên địa bàn thành
phố Đà Nẵng là khả thi và không bị trùng lặp. Hai là, tình hình các tội XPSH có
tính chất chiếm đoạt trên địa bàn thành phố Đà Nẵng cũng có đặc điểm của THTP
nói chung, tức là các bản chất phải được bộc lộ qua các đặc điểm mà con người có
thể nhận thức được. Đó là các đặc điểm định lượng và định tính với các thông số cụ

thể là mức độ, diễn biến, cơ cấu và tính chất của tình hình các tội XPSH có tính chất
chiếm đoạt trên địa bàn thành phố Đà Nẵng. Làm rõ được các thông số này bằng
chất liệu nghiên cứu cụ thể trong một thời gian nhất định, một mặt đã vẽ được bức
tranh thực tế của hiện tượng nghiên cứu, mặt khác là sự khẳng định lý luận tội phạm
học về THTP là khả thi. Bốn là, thông qua việc nghiên cứu tình hình các tội XPSH
có tính chất chiếm đoạt trên địa bàn thành phố Đà Nẵng để khẳng định luận điểm
cho rằng, THTP chứa đựng những thông tin cho biết về nguyên nhân và điều kiện

8


của THTP và là cơ sở để nhận biết THTP tiềm tàng, cái giữ vai trò là cơ sở trực tiếp
cho việc thiết lập các biện pháp phòng ngừa ở nghĩa ngăn chặn tội phạm.
1.1.3.2. Ý nghĩa về mặt thực tế
Kết quả nghiên cứu THTP nói chung và tình hình các tội XPSH có tính chất
chiếm đoạt trên địa bàn thành phố Đà Nẵng cho chúng ta nhìn được toàn cảnh về
các tội XPSH có tính chất chiếm đoạt đã xảy ra. Cái nhìn toàn cảnh về các tội
XPSH có tính chất chiếm đoạt đã xảy ra không chỉ thể hiện tình trạng tĩnh của các
tội XPSH có tính chất chiếm đoạt đã xảy ra mà còn thể hiện cả diễn biến (tăng,
giảm hoặc tương đối ổn định về số lượng cũng như về tính chất) của tình trạng này.
Để có được một cái nhìn đầy đủ như vậy đòi hỏi việc nghiên cứu tình hình
các tội XPSH có tính chất chiếm đoạt trên địa bàn thành phố Đà Nẵng phải thực
hiện các nội dung nghiên cứu cụ thể và cần sử dụng các phương pháp nghiên cứu
phù họp với các nội dung nghiên cứu cụ thể đó.
Nghiên cứu tình hình các tội XPSH có tính chất chiếm đoạt trên địa bàn
thành phố Đà Nẵng không chi dừng lại ở việc mô tả về tình hình tội phạm mà đòi
hỏi còn phải phân tích, so sánh về tình hình tội phạm để qua đó có được sự đánh giá
đầy đủ và toàn diện tính nghiêm trọng của tội phạm XPSH có tính chất chiếm đoạt
đã xảy ra - nghiêm trọng về mức độ cũng như nghiêm trọng về tính chất.
Từ những kết quả mà luận văn đạt được, tình hình các tội XPSH có tính chất

chiếm đoạt trên địa bàn thành phố Đà Nẵng được khái quát một cách rõ nét và từ
đó, mục đích của luận văn là trở thành tư liệu nghiên cứu cho nhân dân và các cơ
quan chính quyền, các cơ quan tố tụng đưa ra các giải pháp đấu tranh, phòng ngừa
tình hình tội phạm này.
1.2. Phần hiện của tình hình các tội xâm phạm sở hữu có tính chất chiếm
đoạt hiện trên địa bàn thành phố Đà Nẵng
“Phần hiện của tình hình tội phạm là toàn bộ những hành vi phạm tội và chủ
thể của các hành vi đó đã bị xử lý theo quy định của pháp luật hình sự ở từng đơn vị
hành chính - lãnh thổ hay trên phạm vi toàn quốc, trong những khoảng thời gian
nhất định và được ghi nhận kịp thời trong thống kê hình sự” [49, tr.138]. Theo

9


chúng tôi, đây là quan điểm tương đối chính xác và đầy đủ về phần hiện của THTP,
mang tính lý luận và thực tiễn cao.
Để nghiên cứu tình hình các tội XPSH mang tính chiếm đoạt trên địa bàn
thành phố Đà Nẵng tác giả sẽ sử dụng số liệu thống kê các bản án xét xử hình sự sơ
thẩm đã có hiệu lực pháp luật của TAND thành phố Đà Nẵng giai đoạn 2014-2018.
Nghiên cứu chi tiết số liệu thống kê trên cơ sở các bản án kết tội của Tòa án
có hiệu lực pháp luật để làm rõ tình hình các tội XPSH mang tính chiếm đoạt trong
giai đoạn nghiên cứu. Mặt khác, việc nghiên cứu tổng số chung được hợp thành một
cách chính xác từ những con số của từng vụ án đã được xét xử hàng năm và tập hợp
lại của nhiều năm sẽ đưa ra được những khuynh hướng, quy luật nhất định của tình
hình các tội XPSH mang tính chiếm đoạt.
Tóm lại, để nghiên cứu tình hình các tội XPSH mang tính chiếm đoạt trên
địa bàn thành phố Đà Nẵng, hay nói một cách chính xác hơn là nghiên cứu phần
hiện của tình hình các tội XPSH mang tính chiếm đoạt, tác giả sử dụng số liệu
thống kê xét xử hình sự sơ thẩm giai đoạn từ năm 2014 đến 2018 của TAND thành
phố Đà Nẵng.

1.2.1. Mức độ của tình hình các tội xâm phạm sở hữu có tính chất chiếm
đoạt trên địa bàn Thành phố Đà Nẵng
Có thể hiểu thực trạng tình hình các tội XPSH có tính chất chiếm đoạt trên
địa bàn thành phố Đà Nẵng là số lượng các tội phạm đã được thực hiện và những
người thực hiện các tội phạm XPSH có tính chất chiếm đoạt đó trên địa bàn thành
phố Đà Nẵng trong một khoảng thời gian nhất định. “Khi xác định số lượng các tội
phạm XPSH có tính chất chiếm đoạt đã được thực hiện cần phải tính tổng cộng các
số lượng sau: (1) Số lượng các tội phạm XPSH có tính chất chiếm đoạt và những
người bị Tòa án xét xử và tuyên bản án buộc tội; (2) Số lượng các vụ án hình sự về
các tội XPSH có tính chất chiếm đoạt bị đình chỉ điều tra, truy tố vì không chứng
minh được sự tham gia của bị can trong các tội phạm đã thực hiện; (3) Các số liệu
về số lượng các tội phạm XPSH có tính chất chiếm đoạt không được phát hiện (các

10


tội phạm tiềm ẩn); (4) Hệ số của THTP XPSH có tính chất chiếm đoạt; (5) Mức độ
của THTP XPSH có tính chất chiếm đoạt tái phạm” [29, tr.14].
- Mức độ tổng quan: “Được xác định bằng tổng số vụ án và tổng số bị cáo
đã được đưa ra xét xử trong một địa bàn (đơn vị hành chính lãnh thổ) nhất định và
trong một khoảng thời gian nhất định (thường tính trong một năm)” [29, tr.27].
Cơ số hành vi phạm tội được tính bằng số hành vi phạm tội (số bị cáo) trên
10.000 dân trong một năm. Chỉ số tội phạm được tính bằng tổng số vụ phạm tội trên
10.000 dân trong một năm. “Căn cứ vào các chỉ số, bằng thực tiễn nghiên cứu
người ta phân chia thành các mức độ nào là bình thường, mức độ nào là nguy hiểm,
đáng báo động. Bằng cách đối chiếu với chỉ số của THTP mà ta nghiên cứu với các
mức độ để đánh giá tính chất của THTP tại một đơn vị lãnh thổ, so sánh với chỉ số
này của các đơn vị lãnh thổ có điều kiện xã hội tương đương để đánh giá THTP tại
nơi nào nghiêm trọng hơn” [29, tr.28].
Để đánh giá mức độ tổng quan tình hình các tội XPSH có tính chất chiếm

đoạt trên địa bàn thành phố Đà Nẵng một cách chính xác, có thể chia thành mức độ
tổng quan tuyệt đối và mức độ tổng quan tương đối. Trong đó, mức độ tổng quan
tuyệt đối trên địa bàn thành phố Đà Nẵng cho biết toàn bộ số người phạm tội XPSH
có tính chất chiếm đoạt cùng số tội phạm XPSH có tính chất chiếm đoạt do họ thực
hiện trong giai đoạn 2014 - 2018 trên địa bàn thành phố Đà Nẵng. Số liệu này là cơ
sở để phục vụ cho việc nghiên cứu các thông số khác của tình hình các tội XPSH có
tính chất chiếm đoạt như diễn biến, cơ cấu và tính chất. Mức độ tổng quan tương
đối, tức là so sánh ở dạng % (Kết quả này là tỷ lệ tình hình các tội XPSH có tính
chất chiếm đoạt (tính theo %) trên địa bàn thành phố Đà Nẵng).
- Mức độ nhóm: Là tổng số vụ phạm tội của nhóm các tội XPSH có tính chất
chiếm đoạt trong tổng số vụ án đã xảy ra. Mức độ tội phạm cụ thể là tổng số vụ
phạm tội của một tội phạm cụ thể nào đó trong tổng số vụ án về các tội XPSH có
tính chất chiếm đoạt đã xảy ra.

11


1.2.2. Diễn biến (động thái) của tình hình các tội xâm phạm sở hữu có tính
chất chiếm đoạt trên địa bàn thành phố Đà Nẵng
Động thái (diễn biến) của tình hình các tội XPSH có tính chất chiếm đoạt
trên địa bàn thành phố Đà Nẵng là sự phản ánh xu hướng tăng, giảm, ổn định tương
đối của tình hình các tội XPSH có tính chất chiếm đoạt ở địa bàn thành phố Đà
Nẵng trong một khoảng thời gian nhất định (05 năm).
“Để khảo sát được diễn biến của tình hình các tội XPSH có tính chất chiếm
đoạt trên địa bàn thành phố Đà Nẵng trong một chu kỳ nhất định (05 năm), người
ta chọn năm thứ nhất của chu kỳ là năm gốc, số liệu về tổng số vụ phạm tội và
người phạm tội trong năm đó được tính là 100%. Sau đó ta lấy số liệu về tổng số vụ
phạm tội và người phạm tội của các năm tiếp theo đối chiếu với số liệu của năm
gốc để tìm ra xu thế tăng hay giảm của các năm tiếp theo (tính theo tỷ lệ %). Qua
đó, ta thấy được xu hướng tăng, giảm hay ổn định tương đối của một chu kỳ mà còn

giúp cho việc dự đoán có cơ sở về xu hướng vận động của tình hình các tội XPSH
có tính chất chiếm đoạt trong những năm tiếp theo giúp cho việc thiết kế, áp dụng
các biện pháp phòng ngừa sát với thực tế” [29, tr.15].
Tuy nhiên, quá trình nghiên cứu cần lưu ý, diễn biến của THTP nói chung và
diễn biến của tình hình các tội XPSH có tính chất chiếm đoạt nói riêng trên địa bàn
thành phố Đà Nẵng bị tác động, làm thay đổi bởi hai loại yếu tố:
Một là, các yếu tố xã hội (thuộc về nguyên nhân điều kiện): Sự tăng trưởng
hay suy thoái của nền kinh tế, vấn đề nhập cư ồ ạt, gia tăng dân số nhanh chóng, tỷ
lệ thất nghiệp, gia tăng khoảng cách giàu nghèo, mất đất sản xuất, suy thoái của đạo
đức, mất ổn định xã hội ... Đây còn là điều để minh chứng tình hình các tội XPSH
có tính chất chiếm đoạt chịu sự tác động sâu sắc của các quá trình xã hội, hiện
tượng xã hội khác. Các yếu tố xã hội thay đổi sẽ tác động lên diễn biến của tình
hình các tội XPSH có tính chất chiếm đoạt. Điều này rất có ý nghĩa khi tìm nguyên
nhân điều kiện của tình hình các tội XPSH có tính chất chiếm đoạt ở một địa bàn
nào đó tăng lên một cách đột ngột, xác định nguyên nhân cơ bản, chủ yếu nhất để
áp dụng biện pháp phòng ngừa.

12


Hai là, các yếu tố về mặt pháp lý: Cơ sở pháp lý thay đổi, đặc biệt là sự thay
đổi về pháp luật hình sự, đó là việc hình sự hóa các quan hệ dân sự hay dân sự hóa
các quan hệ hình sự sẽ ảnh hưởng đáng kể đến “đồ thị” diễn biến của tình hình các
tội XPSH có tính chất chiếm đoạt.
Nghiên cứu sự tác động của hai yếu tố này rất có ý nghĩa trong việc đánh
giá được hiệu quả của sự thay đổi chính sách hình sự, đồng thời làm rõ được
nguyên nhân điều kiện của sự tác động đến sự thay đổi của diễn biến tình hình các
tội XPSH có tính chất chiếm đoạt từ đó đưa ra các giải pháp phòng ngừa tình hình
tội phạm này trên địa bàn.
1.2.3 Cơ cấu của tình hình các tội xâm phạm sở hữu có tính chất chiếm

đoạt trên địa bàn thành phố Đà Nẵng
“Cơ cấu của tình hình các tội XPSH có tính chất chiếm đoạt trên địa bàn
thành phố Đà Nẵng là tỷ trọng và mối tương quan của các loại tội phạm khác nhau
trong số lượng chung của chúng trên địa bàn thành phố Đà Nẵng trong một khoảng
thời gian nhất định” [29, tr.18].
Tùy thuộc vào mục đích nghiên cứu mà ta phân chia thành các cơ cấu THTP
khác nhau, luận văn tập trung nghiên cứu những cơ cấu sau:
“Cơ cấu của tình hình các tội XPSH có tính chất chiếm đoạt theo một nhóm
tội trong một chương của các tội phạm cụ thể của BLHS: Cơ cấu này được tính
theo tỷ trọng giữa nhóm tội của một chương (được quy định trong BLHS) đã xảy ra
với tổng số các tội phạm đã xảy ra. Nghĩa là nếu coi tổng số các tội phạm đã xảy ra
trong một thời gian nhất định trên địa bàn thành phố Đà Nẵng là 100%, ta phải xác
định nhóm tội phạm trong một chương đã xảy ra chiếm bao nhiêu % trong tổng số
đó” [49, tr.146].
Cơ cấu của tình hình các tội XPSH có tính chất chiếm đoạt theo tội danh cụ
thể được quy định trong BLHS: Loại cơ cấu này thường được áp dụng khi nghiên
cứu về một nhóm tội nào đó, được tính bằng tỷ trọng giữa tội danh cụ thể đã xảy ra
với tổng số tội phạm đã xảy ra của một nhóm tội trên địa bàn thành phố Đà Nẵng
trong một thời gian nhất định. “Qua việc xác định theo cơ cấu từng tội danh cụ thể

13


để biết được tỷ trọng từng tội trong nhóm tội và làm rõ tội nào là nổi cộm nhất để
tập trung tìm ra nguyên nhân điều kiện định hướng phòng ngừa” [49, tr.154].
“Cơ cấu của tình hình các tội XPSH có tính chất chiếm đoạt theo hình thức
phạm tội: Tội phạm có thể được thực hiện dưới hình thức đơn lẻ, đồng phạm hay tội
phạm có tổ chức. Loại cơ cấu này nhằm xác định tỷ lệ phần trăm của từng hình
thức phạm tội đó chiếm bao nhiêu trong tổng số tội phạm đã xảy ra trên địa bàn
thành phố Đà Nẵng. Đây là một loại cơ cấu có ý nghĩa trong việc xác định tính chất

của THTP, đặc biệt với chỉ số phần trăm của tội phạm có tổ chức” [49, tr.126].
Cơ cấu của tình hình các tội XPSH có tính chất chiếm đoạt theo địa bàn
phạm tội: Loại cơ cấu này áp dụng rất phổ biến trong nghiên cứu THTP. Xác định tỉ
lệ tội phạm đã xảy ra theo địa bàn hành chính (huyện, xã) đã xảy ra so với tổng số
tội phạm trên địa bàn thành phố Đà Nẵng. Từ đó thấy được cơ cấu tội phạm theo địa
giới hành chính. Việc xác định cơ cấu này có nhiều ý nghĩa trong việc xác định
nguyên nhân điều kiện gắn với địa bàn cụ thể, từ đó đưa ra các giải pháp phù hợp
với từng địa bàn.
“Cơ cấu của tình hình các tội XPSH có tính chất chiếm đoạt theo đặc điểm
về nhân thân của người phạm tội: Đây là một tập hợp của nhiều cơ cấu bởi vì mỗi
đặc điểm nhân thân lại được đặc trưng bởi một cơ cấu (ví dụ cơ cấu tội phạm theo
độ tuổi, theo giới tính... ), tùy vào mục đích nghiên cứu người ta phân chia nhân
thân của người phạm tội theo các đặc điểm có ý nghĩa đối với nghiên cứu tội phạm
học. Cơ cấu theo đặc điểm nhân thân có ý nghĩa to lớn đối với tội phạm học hiện
đại, là cơ sở để áp dụng các biện pháp phòng ngừa xã hội, kiểm soát xã hội có hiệu
quả trong phòng ngừa tội phạm” [49, tr.128].
“Cơ cấu của tình hình các tội XPSH có tính chất chiếm đoạt theo loại hình
phạt áp dụng cho người phạm tội: Hình phạt bao gồm hình phạt chính và hình phạt
bổ sung. Hình phạt chính gồm: Cảnh cáo, phạt tiền, cải tạo không giam giữ, trục
xuất, tù có thời hạn, tù chung thân, tử hình. Hình phạt bổ sung gồm: Cấm đảm
nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định; cấm cư trú; quản

14


chế; tước một số quyền công dân; tịch thu tài sản; phạt tiền, khi không áp dụng là
hình phạt chính; trục xuất, khi không áp dụng là hình phạt chính” [49, tr.157].
Ngoài những loại cơ cấu trên, tình hình các tội XPSH có tính chất chiếm đoạt
trên địa bàn thành phố Đà Nẵng còn có thể được nghiên cứu theo các dạng cơ cấu,
như: Cơ cấu của THTP theo hình thức lỗi; cơ cấu của THTP theo động cơ phạm tội;

cơ cấu của THTP theo đặc điểm công cụ, phương tiện phạm tội, thời gian phạm tội;
cơ cấu của THTP theo đặc điểm mối quan hệ của nạn nhân với người phạm tội
Như vậy, cơ cấu là cấu trúc bên trong của “hệ thống” tình hình các tội XPSH
có tính chất chiếm đoạt, chúng ta không chỉ nghiên cứu về mức độ của các cơ cấu
mà còn phải xem xét đến diễn biến của các cơ cấu, tìm ra chiều hướng vận động của
nó để nhận thức đầy đủ, đánh giá đúng tính chất của tình hình tội phạm này.
1.2.4. Tính chất của tình hình các tội xâm phạm sở hữu có tính chất chiếm
đoạt trên địa bàn thành phố Đà Nẵng
Tính chất của tình hình các tội XPSH có tính chất chiếm đoạt trên địa bàn
thành phố Đà Nẵng thể hiện ở số lượng của tội phạm nguy hiểm nhất cho xã hội,
trong cơ cấu của tình hình các tội XPSH có tính chất chiếm đoạt cũng như các đặc
điểm nhân thân những người thực hiện tội phạm XPSH có tính chất chiếm đoạt.
Tính chất của tình hình các tội XPSH có tính chất chiếm đoạt có thể được thể hiện
qua một số nội dung cụ thể, như:
“Thứ nhất, tính chất của tình hình các tội XPSH có tính chất chiếm đoạt là
đặc điểm về chất thể hiện ở tính nguy hiểm cho xã hội và xu thế tăng lên. Ví dụ: Tội
phạm về cướp tài sản, cưỡng đoạt tài sản có xu hướng ngày càng tăng, thủ đoạn
của các đối tượng cũng trở nên manh động, côn đồ hơn nên tính chất của tội phạm
ngày càng nguy hiểm hơn” [49, tr.126].
“Thứ hai, tổng số tội phạm XPSH có tính chất chiếm đoạt và người thực hiện
hành vi phạm tội XPSH có tính chất chiếm đoạt cao so với mức có thể chấp nhận,
chiều hướng tăng lên. Ví dụ: Tội phạm trộm cắp tài sản xảy ra liên tục, tăng cả về
số vụ và số người thực hiện hành vi phạm tội. So với tổng số tội phạm và người thực

15


hiện hành vi phạm tội trong tình hình các tội XPSH có tính chất chiếm đoạt là cao
nhưng có thể chấp nhận được do kinh kế - xã hội phát triển” [49, tr.134].
“Thứ ba, tội phạm đặc biệt nghiêm trọng, rất nghiêm trọng chiếm tỷ lệ cao

trong tổng số tội phạm XPSH có tính chất chiếm đoạt và ngày càng tăng lên. Ví dụ:
Tội phạm cướp tài sản, cướp giật tài sản, trộm cắp tài sản với số lượng tài sản lớn
chiếm tỷ trọng cao trong tổng số tội phạm xảy ra và ngày càng tăng” [49, tr.142].
“Thứ tư, hậu quả thiệt hại về tài sản, thể chất, tinh thần, sự bất ổn của xã hội
và xu thế tăng. Ví dụ: Tội phạm cướp tài sản với các vụ đặc biệt nghiêm trọng gây
thiệt hại rất lớn về tài sản, tính mạng của nhiều người gây bất ổn trong xã hội và có
xu hướng ngày càng tăng” [49, tr.146].
“Thứ năm, số lượng tăng lên của những người có đặc điểm nhân thân nhất
định là người phạm tội như: Người chưa thành niên, người có chức vụ, người có
trình độ cao cũng phản ánh tính chất nguy hiểm của tình hình các tội XPSH có tính
chất chiếm đoạt. Ngoài ra tính chất nguy hiểm của cách thức phạm tội, công cụ
phạm tội cũng phản ánh tính chất của tình hình các tội XPSH có tính chất chiếm
đoạt” [49, tr.151].
Tóm lại, muốn đánh giá được tính chất của tình hình các tội XPSH có tính
chất chiếm đoạt trên địa bàn thành phố Đà Nẵng phải qua số liệu và qua phân tích
thực trạng, diễn biến, cơ cấu.
1.3. Tình hình tội phạm ẩn của các tội xâm phạm sở hữu có tính chất
chiếm đoạt trên địa bàn thành phố Đà Nẵng
1.3.1. Khái niệm tình hình tội phạm ẩn của các tội xâm phạm sở hữu có
tính chất chiếm đoạt trên địa bàn thành phố Đà Nẵng
“Nghiên cứu về THTP nói chung và tình hình các tội XPSH có tính chất
chiếm đoạt trên địa bàn thành phố Đà Nẵng nói riêng không thể không đề cập đến
vấn đề tội phạm ẩn (hay phần ẩn của tội phạm). Bởi vì, tình hình các tội XPSH có
tính chất chiếm đoạt luôn là một thể thống nhất, được tạo thành bởi hai thành phần,
đó là phần ẩn và phần hiện của tội phạm. Vì vậy, để nhận thức về tình hình các tội

16


XPSH có tính chất chiếm đoạt thì vấn đề tội phạm ẩn không thể không được xem

xét” [29, tr.28].
Là một bộ phận cấu thành của tình hình các tội XPSH có tính chất chiếm
đoạt, tội phạm ẩn của các tội XPSH có tính chất chiếm đoạt hay tình hình tội phạm
ẩn của các tội XPSH có tính chất chiếm đoạt trên địa bàn Đà Nẵng là tất yếu, khách
quan. Chúng ta có thể hiểu: Tội phạm ẩn của các tội xâm phạm sở hữu có tính chất
chiếm đoạt trên địa bàn thành phố Đà Nẵng là tổng thể các tội phạm xâm phạm sở
hữu có tính chất chiếm đoạt đã xảy ra trên địa bàn thành phố Đà Nẵng nhưng chưa
được phát hiện, xử lý hình sự và chưa có trong thống kê của cơ quan chức năng.
Như đã phân tích ở trên, tội phạm ẩn của các tội XPSH có tính chất chiếm
đoạt là một tất yếu, nhưng sự tất yếu này phải ở mức độ cho phép nếu không sẽ dẫn
đến việc nhận thức về tình hình các tội XPSH có tính chất chiếm đoạt bị sai lệch.
Nếu tỷ lệ tội phạm ẩn của các tội XPSH có tính chất chiếm đoạt chiếm tỷ lệ cao
trong tổng số tội phạm đã xảy ra, tổng quan về THTP ẩn của các tội XPSH có tính
chất chiếm đoạt được phản ánh qua tội phạm rõ của các tội XPSH có tính chất
chiếm đoạt là không trung thực, sai lệch về bản chất.
Trên cơ sở phân tích làm rõ những vấn đề về tội phạm ẩn của các tội XPSH
có tính chất chiếm đoạt, chúng ta đưa ra được những dự báo chính xác cũng như đặt
ra các giải pháp hữu hiệu trong công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm XPSH có
tính chất chiếm đoạt nói chung và công tác phòng ngừa tội phạm XPSH có tính chất
chiếm đoạt trên địa bàn thành phố Đà Nẵng nói riêng.
1.3.2. Phân loại phần ẩn của các tội xâm phạm sở hữu có tính chất chiếm
đoạt trên địa bàn thành phố Đà Nẵng
1.3.2.1. Tội phạm ẩn chủ quan của các tội XPSH có tính chất chiếm đoạt
Tội phạm ẩn chủ quan nói chung và tội phạm ẩn chủ quan của các tội
XPSH có tính chất chiếm đoạt trên địa bàn thành phố Đà Nẵng nói riêng, lý do ẩn
xuất phát từ các chủ thể mà pháp luật đã quy định cho nhiệm vụ trực tiếp đấu
tranh phòng, chống tội phạm, kể từ khi phát hiện dấu hiệu của tội phạm hoặc tiếp
nhận tố giác, tin báo về tội phạm cho đến quá trình xét xử vụ án hình sự. “Các chủ

17