GA Ngữ văn tuần 4

Bài 4
Kết quả cần đạt
Hiểu đợc nội dung, ý nghĩa của truyện: Sự tích Hồ Gơm. Vẻ đẹp của một số hình
ảnh chính trong truyện và kể lại đợc câu chuyện này.
Nắm đợc thế nào là chủ đề của bài văn tự sự .
Nắm đựơc bố cục và yêu cầu của các phần trong một bài văn tự sự.
Ngày soạn :25/9/2006 Ngày giảng:27/9/2006

Tiết 13
Văn bản: sự tích hồ gơm
(Truyền thuyết )
A.Phần chuẩn bị
I. Mục tiêu cần đạt
Giúp HS hiểu đợc nội dung ý nghĩa của truyện, vẻ đẹp của một số hình ảnh trong
truyện Sự tích Hồ Gơm.
Kể lại lại diễn cảm câu chuyện.
Rèn luyện kĩ năng kể chuyện truyền thuyết bằng ngôn ngữ của mình.
Giáo dục học sinh tự hào về Hồ Gơm, tự hào về quê hơng đất nớc mình. về truyền
thống chống giặc ngoại xâm của dân tộc.
II. Chuẩn bị
Thầy: Đọc nghiên cứu bài nắm nội dung
Hệ thống câu hỏi hớng dẫn học sinh trả lời.
Su tầm tranh ảnh về sự tích Hồ gơm, và có liên quan đến bài dạy.
Trò: Học thuộc bài cũ. Đọc, tập kể chuyện.
Đọc và nắm phần chú thích, soạn bài theo câu hỏi SGK.
Su tầm, tự vẽ tranh về Hồ Gơm.
B. Phần thể hiện trên lớp
I. Kiểm tra bài cũ ( 5 phút)
GV: Kể diễn cảm truyện Sơn Tinh ,Thuỷ Tinh. Nêu ý nghĩa của truyện.
HS : - Kể to, rõ ràng diễn cảm.

- Có thể thay đổi ngôi kể.
* ý nghĩa: Giải thích nguyên nhân của hiện tợng lũ lụt.
- Thể hiện sức mạnh và ớc mơ chế ngự thiên nhiên của nhân
dân ta.
1

II. Bài mới ( 1 phút)
Rủ nhau em cảnh Kiếm Hồ
Xem cầu Thê Húc xem Chùa Ngọc Sơn.
Nằm ngay giữa thủ đô Hà Nội, Hồ Gơm đẹp nh một bức tranh lụa lộng lẫy và
duyên dáng. Hồ Gơm có rất nhiều cảnh đẹp. Tên Hồ Gơm đã gắn với sự kiện lịch sử Lê
Lợi chống giặc Minh. Hồ có rất nhiều tên gọi khác nhau nh: Tả Vọng, Thuỷ Quân... Đến
thế kỉ XV hồ mới mang tên Hồ Gơm hay gọi là hồ Hoàn Kiếm. Tên Hồ Gơm đợc gắn với
câu chuyện truyền thuyết nào? Truyện ra đời, có nội dung ý nghĩa lịch sử quan trọng nh
thế. nào ? chúng ta đi tìm hiểu bài hôm nay

GV nêu yêu cầu đọc.
( Yêu cầu đọc to, rõ ràng, diễn
cảm đọc chậm dãi, gợi không khí
cổ tích).
GV: Đọc từ đầu Giắt vào lng.
HS : Đọc tiếphết - nhận xét.
GV: Em hãy kể diễn cảm câu
chuyện này?
GV: Truyện đợc chia thành mấy
phần? Nội dung của từng phần?
GV: Vì sao Đức Long Quân lại
cho nghĩa quân mợn gơm thần?
I. Đọc và tìm hiểu chung. ( 10 phút)
1.Đọc và kể

HS : Đọc to, rõ ràng diễn cảm.
HS: Kể diễn cảm, đảm bảo nội dung câu
chuyện.
2. Bố cục
HS: Thảo luận - báo cáo kết quả
Truyện đợc chia làm 2 phần
Phần 1: Từ đầu đến đất nớc.
Nội dung: Long Quân cho nghĩa quân mợn g-
ơm thần để đánh giặc.
Phần 2: Phần còn lại.
ND: Long Quân đòi lại Gơm khi đất nớc hết
giặc.
II. Phân tích văn bản ( 24 phút)
1. Long Quân cho nghĩa quân m ợn G ơm thần
để đánh giặc
HS : Giặc Minh đô hộ nớc ta làm nhiều điều
bạo ngợc.
Trong Bài Cáo Bình Ngô Nguyễn Trãi có
viết:
Nớng dân đen trên ngọn lửa hung tàn.
Vùi con đỏ xuống dới hầm tai vạ.
Dối trời lừa dân đủ muôn nghìn kế.
Với tội ác vô cùng giã mạn của giặc nh vậy
nhân dân ta căm giận chúng đến tận xơng tuỷ.
- ở vùng Nam Sơn nghĩa quân đã nhiều lần nổi
2

GV: Mục đích của Long Quân cho
nghĩa quân mợn gờm thần là gì?
GV: Lê Thận vớt đợc lỡi gơm thần

dới nớc
Lê Lợi bắt đợc chuôi gơm ở trên
cây
Khi tra vào chuôi gơm lại vừa nh
in chi tiết này có ý nghĩa gì?
(HS: thảo luận)
GV: Điều này đợc chứng minh
qua chi tiết nào trong truyện?
GV: Trời đã có ý phó thác cho
Minh Công . Em hiểu phó thác,
Minh Công ở đây nghĩa là gì?
GV: Câu nói của Lê Thận khi
dâng gơm lên cho Lê Lợi có ý
nghĩa gì?
GV: Trong tay chủ tớng Lê Lợi g-
ơm thần đã phát huy tác dụng nh
thế nào?
* Khi trong tay Lê Lợi đã có gơm
thần cộng với sức mạnh , lòng căm
thù giặc và tinh thần đoàn kết,
cuộc kháng chiến đã giành thắng
lợi hoàn toàn lúc này Long Quân
sai rùa vàng lên đòi lại gơm. Việc
dậy chống lại chúng nhng buổi đầu do thế lực
còn yếunhiều lần nghĩa quân bị thua.
HS : Đức Long Quân đã quyết định cho
nghĩa quân mợn Gơm thần.
Mục đích: Để tăng sức chiến đấu cho nghĩa
quân và giúp họ chiến thắng.
HS:

*Chi tiết thứ nhất
Lê Thuận ngời làm nghề đánh cá, 3 lần kéo l-
ới vớt đợc lỡi Gơm gỉ.
* Chi tiết 2
Lê Lợi bắt đợc chuôi gơm trên ngọn cây
HS: Sự nghiệp đánh giặc cứu nớc của Lê Lợi
và nghĩa quân là chính nghĩa nên đợc cả thần
linh ủng hôi, giúp đỡ. Nhng đó là gơm thần
nên không cho một cách đơn giản mà nó phải
mang một ý nghĩa tợng trng nào đó. Sức
mạnh của nhân dân ở mọi miền của đất nớc
cùng chung sức, chung lòng, quyết tâm đánh
giặc cứu nớc
HS: Câu nói của Lê Thận khi dâng gơm cho
Lê Lợi Đây là trời có ý phó thác cho minh
công làm việc lớn. Chúng tôi nguyện đem x-
ơng thịt của mình theo minh công cùng với
thanh gơm thần này để báo đền Tổ Quốc.
HS: phó thác: Tin cẩn và giao cho.
Minh công: (Minh- Sáng; công-ông)
dùng để tôn xng ngời có địa vị.
HS: Khẳng định tính chất chính nghĩa của
Long Quân vai trò của vị chủ tớng Lê Lợi
Khẳng định quyết tâm tự nguyện chiến đấu hi
sinh vì sự nghiệp cứu nớc của nhân dân, của
minh chủ Lê Lợi , của Lê Thận và của nghĩa
quân.
HS: Sức mạnh của nghĩa quân đợc tăng lên
gấp bội, lòng yêu nớc, lòng căm thù giặc, tinh
thần đoàn kết lại đợc trang bị vũ khí thần là

nguyên nhân dẫn đến cuộc kháng chiến chống
giặc Minh thắng lợi hoàn toàn. Đó là thắng lợi
của chính nghĩa, của lòng dân, ý trời hoà hợp

3

đòi gơm của long quân diễn ra nh
thế nào.
GV: Em kể lại phần cuối của câu
chuyện
GV: Vì sao Đức Long Quân lại
đòi gơm báu.
GV: Cảnh đòi gơm và trả gơm
diễn ra nh thế nào?
GV: Việc Long Quân đòi gơm và
Lê Lợi trả gơm trong một hoàn
cảnh nh vậy đã mang một dấu ấn
lịch sử gì?
* Theo dõi câu chuyện với rất
nhiều chi tiết ly kỳ hấp dẫn, nhiều
chi tiết tởng tợng và kỳ ảo tởng nh
là có thật, câu chuyện truyền
thuyết nh gợi mở lại một phần lịch
s cuộc kháng chiến chống giặc
Minh của dân tộc ta ở thế kỉ XV
do Lê Lợi lãnh đạo vì vậy nó chứa
đựng nhiều ý nghĩa lịch sử.
GV: Vậy truyền thuyết Sự Tích
Hồ Gơm mang ý nghĩa gì?
GV: Khái quát lại toàn bộ nội

dung của bài?
HS: Em còn biết truyền thuyết
nào của nớc ta cũng có hình ảnh
Rùa Vàng.
HS thảo luận.
GV: Nhắc lại khái niệm truyền
2. Long Quân đòi g ơm và sự tích Hồ G ơm
HS: Chiến tranh đã kết thúc đất nớc trở lại
thanh bình.
HS: Nhân dịp vua Lê Lợi ngự thuyền rồng
dạo chơi trên Hồ Tả Vọng một năm sau khi
đuổi hết giặc Minh.
HS: Thuật lại những chi tiết chính.
HS: Việc Long Quân cho Rùa vàng đòi lại g-
ơm thần và vua Lê Lợi trả lại gơm để lại cho
hồ Tả Vọng một cái tên có ý nghĩa lịch sử : Hồ
Hoàn kiếm ( Hồ Trả Gơm) hay gọi là Hồ Gơm.
3. ý nghĩa
+ Ca ngợi tính chất nhân dân toàn dân và
chính nghĩa của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn.
+ý nghĩa đề cao suy tôn Lê Lợi và nhà Lê
Giải thích nguồn gốc tên gọi Hồ Gơm
+Thể hiện khát mọng hoà bình của dân tộc.
III. Ghi nhớ. ( 2 phút)
Bằng những chi tiết kì ảo, giàu ý nghĩa (Nh
Rùa vàng, gơm thần) truyện sự tích Hồ Gơm
ca ngợi tính chất chính nghĩa, tính chất nhân
dân và chiến thắng vẻ vang của cuộc khởi
nghĩa Lam Sơn chống giặc Minh xâm lợc do
Lê Lợi lãnh đạo trong đầu thế kỷ xv. Truyện

cũng nhằm giải thích tên gọi Hồ Hoàn Kiếm
và cũng thể hiện niềm khát vọng hoà bình của
dân tộc.
IV. Luyện tập ( 2 phút)
HS: Truyền thuyết An Dơng Vơng xây thành
Cổ Loa.
4

thuyết?
HS: Thi theo nhóm. Em hãy kể
tên các truyện truyền thuyết mà
em đã học?
GV: Em thích truyện nào nhất. Kể
diễn cảm lại câu chuyện đó?
HS: Truyện dân gian kể về các nhân vật và sự
kiện có liên quan đến lịch sử thời quá khứ, th-
ờng có yếu tố tởng tợng, kì ảo thể hiện thái độ
và cách đánh giá của nhân dân đối với các sự
kiện và nhân vật lịch sử đợc kể.
HS: Những truyền thuyết mà em đã học:
+ Con Rồng Cháu Tiên
+ Bánh chng, Bánh Gíầy
+ Sơn Tinh, Thuỷ Tinh
+ Thánh Gióng
+ Sự Tích Hồ Gơm
HS: Kể diễn cảm bằng lời văn của mình, có
thể thay đổi ngôi kể.
(GV nhận xét khuyến khích cho điểm)
III. H ớng dẫn học sinh học và làm bài ở nhà. (1 phút)
Ôn và nắm chắc khái niệm về truyền thuyết.

Nắm đợc nội dung các câu chuyện, kể diễn cảm, kể diễn biến bằng lời văn của em.
Đọc, tập kể tóm tắt truyện Sọ Dừa, tìm hiểu phần chú thích.
Soạn theo câu hỏi SGK
Ngày soạn :25/9/2006 Ngày giảng:28/9/2006
Tiết 14
chủ đề và dàn bài của bài văn tự sự

A.Phần chuẩn bị
I. Mục tiêu cần đạt
+ Giúp HS: Nắm đợc chủ dề và dàn bài của bải văn tự sự . Mối quan hệ giữa sự
việc và chủ đề, tập viết mở bài cho bài văn tự sự.
+Rèn cho HS kỹ năng tìm hiểu chủ đề, tập làm dàn ý, làm dàn bài trớc khi viết bài.
+ Giáo dục cho học sinh ý thức tìm hiểu chủ đề, làm dàn ý tránh bỏ qua bớc này.
II. Chuẩn bị
Thầy: Đọc bài văn SGK
Tìm hiểu các câu hỏi, định hớng cách trả lời.
Bảng phụ, phấn màu.
Trò: Học bài cũ, làm bài tập theo yêu cầu của tiết trớc.
Học trợc bài văn, trả lời các câu hỏi ghi ra phiếu học tập
5