thí nghiệm rơ le bảo vệ trạm biến áp

.

1. C()ng d\1ngva cac y~u C'8Ucua rdle:
a- Cong dung:
Trong qua trlnh v~n hanh h~ th(fng di~n c6 the' xu'it hi~n tlnh tr;;ing stf c(f va chE dQ
lam vit$c b'it thufJng cua cac ph-antli'. Cac s1,ic(f thufJng kern theo hi~n tuC!ngdong di~n
t~ng kha cao va di~n ap giam th'ip. Cac thiEt bi c6 dong dit$n t~ng cao ch;;iy qua c6 the' bi
d(ft n6ng qua mltc cho phep va bi hong. Khi di~n ap giam th'ip, cac hQ lieu th\;l khong the'
lam vi~c b)nh thufJng va tinh 6'n dinh cua cac may ph at lam vit$c song song va cua loan
h~ th6'ng bi giam. Cac chE dQ lam vi~c khong b)nh thufJng lam cho di~n ap, dong di~n va
t-ans(f l~ch khoi gi(ji h;;in cho phep. NEu de' keo dai tlnh tr;;ing nay, c6 th~ xu'it hit$n stf c(f.
Mu6'n duy trl ho;;it dQng b)nh thufJng cua ht$ th(fng va cac hQ lieu th\;l khi xu'it hi~n stf c(f,
c-an phat hj~n cang nhanh cang t(ft ch~ stf c(f va cach ly n6 ra khoi ph-an tli' bi hu hong,
nhfJ v~y ph-an con l;;ij duy trl duC!cho;;it dQng b)nh thufJng, d'Bng thfJi gjam mltc dQ hu h;;ii
cua ph-antli' bi s1,ic(f.
Chi c6 thiEt bi t1,idQng bao vt$ m(ji c6 the' th1,ichit$n t(ft duC!cyell c-autren, thiEt bi
nay gQi la bao vt$rdle.
Bao v~ rdle se theo d6i lien t\;lCtlnh tr;;ing va chE dQ lam vit$c cua t'it ca cac ph-antli'
trong ht$ th(fng dit$n. Khi xu'it hi~n s1,ic(f, bao vt$ rdle phat hi~n va ccit ph-antli' hu hong
nhfJ may c~t di~n. Khi xu'it hit$n chE dQ lam vit$c khong b)nh thufJng, bao vt$ rdle se phat
tin hi~u va tuy thuQc yell c-au, c6 the' tac dQng khoi ph\;lc chE oQ lam vi~c b}nh thufJng
ho{tc bao tin hit$u cho nhan VieDtn,tc.
b -Cac Vell C'allcd ban do'i v<1ibaa ve rdIe:
* Tlnh chQnIQc:
Tlnh chQn IQc Ia kha nA-ngph an bi~t cac ph'an t11'hI! hong va baa v~ chi c~t cac ph'an

ttl'd6.
Vi d1,ltrong sd d'6 bao ve; nhlt hinh 1, khi ngAn m~ch t~i di6'm N1, may cAt MC3 1a
may c~t g-anch~ Sl.fc(f nhlit phcii c~t. Nh<:JvcJycac ph1,ltcii khac v~n dltKhi ng~n ml;ich t~i di6'm N2, dtf<:Jngday Sl.fc(f A2-B2 dtf

cac may c~t MC1 va
MC2, con dtf<:Jngday A1-B1 v~n lam vil$c, VI vcJytoaD b(> cac h(> tieu thl,l v~n dtfclip dil$n.

Hinh 1: Cdt chQn lQc cac phl'2nta bi hll hong trong m{lng.

265


.

Tinh chQn IQc la yeu c'flu cd ban nha't cua bao v~ rdle de' dam bao cung clip di~n an
loan lien t~c. N6u bao v~ tac dQngkhong chQnIQc, s\,tco' c6 the' Ian rQng.
* Tac Bao
dQng
nhanh:
v~
phai tac dQng nhanh de' kip thi'Ji co I~p cac ph'fln ta hti hong lhuQc ph~m vi
bao v~ nhhm:
+ dam bao tmh t,n dinh cua h~ tho'ng.
+ giam anh htidng cua di~n ap tha'p (khi ngAn m~ch) ten cac ph~ lai.
+ giam tac h~i cua dong di~n ngAn m~ch d6i vdi thi6t bi.
Bao v~ lac dQng nhanh phai c6 thi'Ji gian tac dQng nho hdn 0,1 giay.

Kn=

T

-21, 44: rdle khoang cacho
-25:

-26:
-27:
-32:
-33:
-50,

rdle d'ong bQ.
rdle nhi~t dQ.
rdle thie'u ap.
rdle cong sua'tnguQc.
rdle mli"c d-au.
51: rdle qua dong tli"c th} , dfnh th}.

-55: rdle h~ s6'cong sua't.
-59:
-62:
-63:
-64:
-67:

rdle qua ap.
rdle th('ji gian.
rdle ap sUa't.
rdle ch~m da't.
rdle qua dong c6 hudng.

-79: rdle tl.i dong l~i.
-81: rdle t-ans6'.
-85: rdle so l~ch cao t-an.
-86: rdle kh6a.

-87: rdle so l~ch dQc.
-96: rdle hdi.
266


.

Thy theo ph~m vi. m(fc dQ va d6i tuf}ng du~c bao v~. chi danh rdle c6 th~ c6 ph~n
mo rQng. Sau day la mQt s6 chi danh rdle c6 ph~n mo rQng thong dl.lng:
-26W: rdle nhi~t dQ cuQn day may bitn ap; 260: rdle nhi~t dQ d~u.
-51 P. 51 S rdle qua dong dit;n phla sd ca'P.th(f Ca'pmay bitn ap.
-50REF: rdle qua dong t(fc th} ch6ng ch~m da't trong thie't bi (thuong dung cho may

bitn ap).
-67N: rdle qua dong ch~m da't c6 hu(jng.
-87T: rdle so It;ch dQc dit$n bao vt$ may bitn aPt 87B: rdle so It$ch dQc bao v~
thanh cai.
-96-1: rdle hdi ca'p 1 dung bao tm hi~u; 96-2: rdle hdi ca'p 2 tac dQng c~t may c~t.

3. The' nao la bao v~ chfnh, bao v~ dl1 phong ?
Bao v<$chfnh trang thie't bi la bao v<$thlfc hi<$ntac dQng nhanh khi c6 slf c6 xay ra
trong phl;im vi gidi hl;in d6i vdi trang thie't bi d\tC!cbao v<$.
Bao v<$dlf phong d6i vdi cung trang thie't bi nay la bao v<$thay the' cho bao v<$
chinh trong tnt<1nghC!pbao v<$chinh khong tac dQng ho(ic trong tlnh trl;ing s\l'a chl1a nho.
Bao v<$dlf phong c-anphai tac dQng vdi th<1igian Idn hdn th(':Jigian tac dQng cua bao v<$
chinh, nhhm d~ cho bao v<$chinh 10l;ii ph-an t\l' bi slf c6 ra khoi h<$th6ng tntdc tien (khi
bao v<$nay tac dQng dung).
Bao vl$ dt;iphong c6 th~ dliQc dam bao theo cac cach sau:
-Bao v<$cua ph-an t\l' hen cl;inh (tr\t<1nghC!pnay d\tC!cmang ten la bao vl$ dlf phong

xa).
-Bao Vt; phl,l d~t tren cung ph-antli' (trtiong hphong t~i ch~).
-MQt rdle phl,l dtia vao trong sd d'B baa Vt; cho ph-antli' ben c~nh, rdle nay se di-eu
khiin md may c~t dtiC6. mQt so' tnfiJng hm~ch c-an dtiN6u xu"t hit;n sl,i co't,i vung ch6t nay, bao Vt; chinh se kh6ng tac dQng. Di c6 thi baa Vt;
t~i vung nay, thtiong phai d~t baa Vt; dl,i phong.

4. Li~t k~ cac ro1e bao v~ may bie'n ap ?
a- cac rdle
-Rdle
-Rdle
-Rdle
-Rdle
-Rdle
b- Cac rdle

tac dQng theo dong di~n:
bao .v~ qua dong di~n phia sd clip: SO/51P pha, ch~m dlit.
bao v~ qua dong di~n phia thtt clip: SO/51S pha, ch~m dlit.
bao v~ so l~ch dQc dong di~n: 87T.
bao v~ qua dong di~n cac day trung doh: SO/51G.
bao v~ ch~m dlit cac cuQnday: 50REF.
khong tac dQng theo dong di~n:

-Rdle hdi: 96-1, 96-2.
-Rdle
-Rdle

-Rdle
-Rdle

nhi~t dQ d'Au:260.
nhi~t dQ cuQnday: 26W.
mttc d'au than may: 33.
ap sulit than may, bQ d~i nlic d1idi tai: 63.
267


.

5. Li~t k~ cac rdle bao v~ thanh cat ?
~Rdle so l~ch dQc dong di~n: 87B.
-Rdle thie'u ap: 27.
~Rdle qua ap: 59.
-Rdle ch6ng ch~m da't: 64.

6. Li~t ke cac r.nc bao v~ dli'i:lngday?
-Rdle
-Rdle
-Rdle
-Rdle

qua dong t((c thl, dinh thl: 50/51L pha, ch~m da't.
so l~ch pha cao t-an:85.
qua dong c6 hlidng (pha, ch~m da't): 67, 67N.
khoang cach: 21, 44.

7. Ca'u tlJOrdle hdi ?

Rdle hdi dl!c}c ap d\;1ngcho cac may biEn ap c6 cons sUa'ttrung binh va Idn vdi kie'u
may c6 thung gian nll diu. Rdle hdi dl!c}c I~p tren do~n 6ng lien thong diu t\1thUDSchfnh
may biEn ap dEn thung Sian nll diu cua may theo mQt chi-eu nha't dinh cua diu mfii ten
tren rdle hdi phai chi v-e phia thung gian nll (cung vdi chi-eudong chay cua diu t\1thung
chfnh qua rdle hdi dEn thung gian nll diu khi c6 st,tc6trong may biEn ap). f)Qan 6ng lien
thong diu c6 dQ Dang cao v-e phfa thung gian nll vdi g6c nghieng (so vdi m~t phhg
ngang) khoang 1+10°. f)o~n 6ng lien thong khong dl!c}c c6 g6c, phin cong cua 6ng c6
ban kfnh cans Idn cang t6t.

Hinh 2: Vi trl ltip rdle hdi va rdle mlic d(2ut(li may biffn tip.

Rdle hdi hai phao c6 ca-ut~o g5m :
268


.

-MQt phao tren (phao 1) c6 hinh c'flu r6ng, nh~ c6 thl- tt,i Dang h~ theo muc d'flu,
trong phao c6 chua mQt tie'p dil-m thuy ngan dl!<jc no'i ra h(>p no'i day t~i m~t tren rdle.
Khi slf co' nh~ ho~c qua tai, hdi sinh ra t~p trung (J phia tren, dc1yphao 1 V'Cvi tri nhm
ngang lam d6ng tie'p dil-m thuy ngan. Tie'p dil-m nay dl!co' cua-M(>t
may phao
bie'n ap
(96-1).
dl!di
(phao 2) c6 ctiu t~o tl!canh ch~n. Canh ch~n la m(>tttim kim lo~i mong dl!rdle hdi phla no'i vao thung chmh may bie'n ap. Do dl!thltng g6c vdi hl!dng dong chay cua d'flu nen canh ch~n tac dQng theo llfU II!Qng cua dong

chay cua d'flu. Canh ch~n c6 thl- di'eu chinh thco ba tri so'llfU II!cm/giay (rdle thuong duhanh binh thuong, d~u chuyl-n d(>ngdo gian n(Jtheo nhi~t dQ khong du dl- tac dQng canh
ch~n. Khi c6 S\f co' ben trong may bitn ap, lu'ong d'flu va hdi sinh ra ph\;1tm~nh t~ thung
chmh qua rdle hdi dtn thung gian n(J. LIfU II!dc1ycho canh ch~n quay, lam cho phao 2 chin) xuo'ng, d6ng titp dil-m thuy ngan, c~t may
c~t (96-2).

":,.

Van xi khi ~
C~t may c~t -~

Tdi blnh

=--

r

Baotinhit?u

~PhaOl

d-au
ph~.--

Tdi thung
d'au than may

~

~I_~-::'--=:::=-- -=-:

r
Phao 2

Drfa vao thanh ph-an va kho'i It!Q'ng hdi sinh ra ngt!oi ta c6 th~ xac dinh dt!Q'c tinh
cha't va muc d() st,tco'. Do d6 tren rdle hdi con co them van d~ la'Y h6n hQ'pkhi sinh ra
nhhm ph\;1CV\;1cho vi~c phan tich srI co'.

a- Rdle nhiQt d(>d-au: (hmh 4)

269


.

nhi~t d\td'3u, de' do nhi~t dQ Idp d'3u tr~n cung cua may bi5n ap. Th\ti:Jng dung nhi~t kE c6 2 (ho~c
4) Vlt di~u chinh nhi~t dQ de' c6 the' d~t sIn 2 (ho~c 4) trt so'tac d()ng cho 2 (ho~c 4) b(}
tiEp die'm ri~ng re l~p trong nhi~t k5. Khi nhi~t dQ cao hon trt so' d~t ctp I, role se d6ng
tiEp die'm ctp 1 de' bao hit$u s\i co' "Nhit$t dQ d'au cao" cua may biEn ap. Khi nhi~t dQ
tiEp t1,lCcao hon trt so' d~t ctp 2, role se d6ng th~m ti6'p die'm ctp 2 de' t\i dQng c~t may
c~t, c~t di~n may bi6'n ap, d'Ongthi:Jicling c6 m(;1chdit$n bao hi~u s\i co' "c~t do nhi~t dQ
d-aucao".
b-Rdle nhi~t dQ cuQnday: (hmh 5)
Rdle nhi~t dQ cuQn day g'Om bo'n bQ titp die'm (m~i bQ c6 mQt titp die'm thl!ong
md, m()t titp di~m d6ng vdi cl1c chung) lcip b~n trong m()t nhi~t kt c6 kim chi thi. Nhi~t
kt g'Omc6: c6 ca'u chi thi quay de' ghi so'do, mQt bQ ph~n cam bitn nhi~t, mQt o'ng maD
din no'i b() ph~n cam bitn nhi~t vdi cd ca'u chi thi. B~n trong o'ng maD din la cha't long

dticjc nen l'iii. Sl,i co gian cua cha't long trong o'ng maD din thay dtJi theo nhi~t d() ma b()
cam bitn nh~n dl!cjc, lac d()ng cd c(u chi thi va bo'n b(s titp di~m. Tac d(sng I~n cd c(u chi
thi va cac titp die'm, con c6 m()t di~n trd nung. Cu()n day th(t Ca'pcua m()t may bitn dong
di~n d~t t'iii chan s(t may bitn ap dl!cjc no'i vdi di~n trd nung. No'i song song vdi di~n trd
nung la mQt bitn trd de' hi~u chinh. Tac dl}ng cua di~n trd nung (tuy theo dong di~n qua
cuQn day may bitn ap) va tac dl}ng cua b() cam bitn nhi~t I~n cd ca'udo cung cac b() titp
di~m se tl!dng (tng vdi nhi~t d() di~m n6ng: nhi~t dQ cua cu()n day.
C6 4 vft di'!u chinh nhi~t dQ de' d~t tri so'tac dQng cho bo'n bQ titp die'm. Thy theo
thitt kt, cac titp di~m rdle nhi~t d() c6 the' dl!cjc no'i vao cac m'iich: baa hi~u sl1 co' ..nhi~t
d() cuQn day caD", m'iich tl,i d()ng md may ccit d~ co I~p may bitn ap, m'iich tl1 dQng khdi
dQng va ngirng cac qU'iit lam mat may bitn ap.

270




.

9. c{(u t~o rdlc muc daUtlJi may bitn lip?
R(11em((c d'3u g8m hai b() ti6'p di~m l~p hen trong thiEf bi chi thi m((c d'llu. May
bie'n ap co b() d(,i na'c di<$nap c6 tAi thi thung gian no d'llu dli(jc chia lam hai ngan. Ngan
c6 th~ tlch chie'm ph'lln Idn thung gian no, dli(jc n6i 6ng lien d'llu thong qua rdle hdi de-n
thung chinh may bie'n ap (d~ c6 th~ tlch gian no d'llu cho may bie-n ap). Ng~n c6 th~ tlch
chie-m ph'lln nho hdn nhi-eu cua thung gian no, se dli(jc n6i 6ng lien d'llu de-nthung ch((a
bQ d<1ina'c c6 tai. Thung chfnh may bie'n ap va thung b() ddi na'c dli(jc thie't ke'rieng re,
khong c6 lien thong d'llu vui nhau. Vi vc1iY,
co hai thie't bi chi thi m((c d'llu lcip t(;ii hai aRu
thung gian nd d~ do m((c d'llu cua hai ng~n: thie't bi chi thi m((c d'llu may bie'n ap va thie't
bi chi thi m((c d'llu b() dQi na'c c6 tai.

ThiEt bi
chi thi
mti'c d-au

than may
Thid't bi chi
thi mt'fc d-au

bQ d01
Ao ""
nac
A

~

~

.--'-

E

..1K
Ong

1'1\
dau

'"

OOu

6ng d~un6i

J

de-nthan
may

noi

Ong thd c6

de-nb() d6'i
K
nac

bmh

6

silicagel

Hinh 6: Vi tri ltip rdle mltc d/'iu tt;li may bif!n ap.

C{{u t<;10
cua thic't bi chi thi mli'c d'au g'Omhai ph'an : bQ ph~n di~u khie'n va bQ chi
thi. BQ ph.:in di~u khie'n c6 mQt phao (3), thanh quay (8), trl;ic quay (9), c6 l.1p nam cham
vinh cltli (4). BQ ph~n di~u khie'n 1l1ptren vo may (d'au thung gian nd) co yang d~m. BQ
ph~n chi thj g'Omkim chi (6) l~p ireD trl.ic mang mQt Dam cham vinh c\1"u(5). BQ ph~n chi
thi dli

cua nlidc.
1- Va may
2.

2- Vong dC;m

3- Phao

4-

9
8

) Ii'-- 6'

.3~

.,

4- Nam cham vinh cm.
5- Nam cham vinh cm.
6- Kim chi thi
7- M~t chi thi
8- Thanh quay
9- Trvc quay

Hinh 7: Ca'u t(lO Gila thilft hi chl thi mac d't1u.
271

.
~

d(>ng,c6 nghia la thay d6'i dong die:n lac d(>ngcua rdle.
M(>t s6 trtfong hQp, dl; thay d~i dong die:n lac d(>ng trong ph~m vi r(>ng, ngtfoi ta
thtfong che' t~o cu(>n day ph-an tinh c6 nhi-eu do~n vui nhi-eu d-auday ra dl; chQn t-am d~t
thfch hQp.

Chinh dinh rdle qua dong tttc th()i Ia d~t tQ s6 dong dit?n khdi d(>ngcua rdle.
l)~ dam bao tinh chQn IQc, tranh tac d(>ng sai khi ng~n m~ch ngoai vung dt!~c bao
vt?,dong dit?n khdi d(>ngdt!~c chQntheo quy t~c sau:
Ikd = Kat. INnJRx

Trong d6: INmax:dong dit?n ng~n m~ch c,!c d~i d cu6i vung bao vt?
.
Kat = 1,2 -1 ,3 : ht? s6 an toaD tinh de'n sai s6 trong khi tinh toaD dong
ng~n m~ch va sai s6rdle.
Ikd : dong di~n khdi dQng cua rdle.
Vung tac d(>ngdt!~c xac dinh bhng cong thttc:

272


.

100 Xu
XCN%= -(
--XH)
XI

hI!

Trong d6: XCN-Vung lac dQng cua baa V9. tinh bhng ph'an tram cua tOaDbQ dl1ong
day dl1QCbaa V9 (%).
XI: trd khang cua dl1ong day ul1QCbaa vC (%).
XH : trd khang cua hc$th6ng (%).
Ikd : dong khdi dQngcua baa V9 (%).

12. Nguy~n Iy lam viec CUBrdlc qua dong dinh thi ?
Rdle qua dong djnh thlia rdle tac dQng khi dong dit?n qua rdle vtiQt qua trj s6' djnh
trtioc nhting khong tac dQng c~t may c~t ngay I~p tl'i'c ma c6 thiJi gian trl hoan. Rdle qua
dong djnh thl c6 2 lo~i cd ban:
I-Role qua dong ajnh thi vtli at;1ctuylfn th{}i gian aQc l(ip: baa g'r>mmQt rdle qua dong
tl'i'c thl va mQt rdle thiJi gian kc-t hQp I~i. Khi ph-antl'i'c thl tac dQng se d6ng titp di6'm ca'p
ngu'r>ncho rdle thai gian. San mQt thai gian djnh trtidc, rdle thai gian nay se d6ng titp
di~m va tac dQng c~t may c~t ho{ic baa tin hit?u. Ne-u trong thai gian trl hoan ma ~jong
dit?n qua ph-antli" tl'i'c thl giam tha'p (sl1 c6' da tl1 giai trir), lam cho ph-an tli" nay khong giff
tie-p di~m nffa th} rdle thai gian se bi ma't dit?n va khong khep tie-p di~m de' c~t may c~t
hay baa sl1 co'.
Thai gian lac dQng cua rdle Io~i nay khong phl:i thuQc vao tr, so'dong dit?n 511c6' di
qua rdle.
2- Role qua dong ajnh thi vtli af;ic tuyffn th{}i gian ph¥ thuQc: dtiQc che- t~o theo
nguyen t~c cam l'i'ng. DOng dit?n sl1 co'dtiQc dtia vao cuQn day t~o tir thong xuyen qua mQt
wa nhom lam xUa't hit?n dong dit?n xoay tren wa va lam quay dia. Bia nay mang tic-p
die'm dQng d6ng vao titp di/;m tinh, di c~t may c~t. Thai gian quay cua wa tir vj tri ban
d-aude-nkhi d6ng tie-p di/;m chinh la thai gian tac dQng cua rdle. Be' di-eu chinh thiJj gian
nay, ngtiiJj ta dung 10 xo xo~n I~p tren trQc cua wa va di-eu chinh dQ xo~n d~ c6 phan l11c
thich hQp. B/; di-eu chinh tri s6 dong dit?n tac dQng, cuQn day dtiQC che- t~o g-om nhi-eu
do~n khac nhau va dtia ra nhi-eu d'3u day d/; l11achQn.
Lo~j rdle qua dong djnh thl ki/;u cam l'i'ng c6 ltu die'm la thai gian tac dQng cang

ng~n khi dong qua rdle cang Idn do dia quay cang nhanh, do d6 lo~i trir nhanh cac s\f co'
n{ing trong khi v~n duy trl thai gian c-anthic-t do'i vdi cac bie-n dQng nho.

13. Nguy~n tiic chinh dinh rdIe qua dong dinh thl ?
Chinh djnh rdle qua dong djnh th<1ila thitt d{it cac gia trj sau:
1- OOng dit?n khdi dQng cua rdle Ikd : dliQc xac djnh tir dong dit?n lam vit?c clfc d~i,
thli<1ng la dong phl,i tai trong cht dQ ct1c d~i:
va phai thoa:

Ikd > I1vn18x
Ikd = Kkd 0 KtcoKsd 0 I1vI1I8x
I Ktvo KBI

trong d6:
.Ilvrnax la dong dit?tn lam vit?tc c\fc d~j.
.Kkd = 2,5+3 la ht?ts6 t\f khdi dOng cua d()ng cd dit?tn.


.
~

.Ktc = 1,2+1,5 la h~ s6' tin c~y khi kt; de'n vi~c tfnh toan sai so' cua rdle
va may bi6n dong.
.Ksd la ht?so' cua sd d'6, ph\;i thuQc vao sd d'6 da'u no'i fdlc.
.Ktv la h~ s6'trd v-ecua rdlc.
.KBI la ht? s6'bie'n dtJi cua may bie'n dong.
2- Thai gian tac dQng cua baa v~:
D~ dam baa tfnh chQnlQc, th'<1igian tac d()ng cua baa Vt?dliQC chQn theo nguyen t~c
b~c thang, d(> chenh l~ch giua thoi gian tac d(>ngcua cac baa Vt?k'e nhau dliQC gQi la b~c
thoi gian hay b~c chQn lQc:

At = 4 -t2
Gia tri cua b~c th<:Jigian At du<;1cchQn saD cho khi ng~n m~ch thuQc ph~m vi cua
baa vt? sau, baa v~ trudc khong kip tac dQng m~c du dii khoi dQng.
DQ nh~y cua baa vt?:
.Knh4Y = INMnID I Ikd

thong thu<:JngdQ nh~y phai d'.it trong khoang 1,2+1,5.

bao vt$.

R~;~.

~

J-J
IBRT
~
c~t/tln hi<$u

274


.

15. Nguy~n tdc chlnh dinh r.nc kcm lip?
Chinh dinh rd1e kern ap 1a thie't d{lt cac gia tri di~n ap lam vi~c cua rd1e:
f:)i~n ap lam vi~c cua rd1e 1a di9n ap c,!c ti~u dl!Ukd= U1vmnI (Ktc .Ktv .Ku)
trong <16: Ulvmn: di~n ap lam vi~c c,!c tie'u d che'<1(}blnh thl!ong.
Ktc: h~ s6 tin c~y.

Ku: h~ s6 cua may bie'n di~n ap
Ktv: h~ s6 trd v-c cua rd1c.
f:)(} nh~y cua bao v~:
Knh4y= Ulv .Ku I UNMmax
trong <16: UNMmax
la trt so'ldn nha't c() th~ c6 cua di~n ap dli d vi tn <1~tbao v~ khi
ngAn m~ch d khu v\fc cuo'i cung dli"c bao vI:;.

16. Nguy~n Iy lam vi;;c CUBrdle so I;;ch dQc dong di~n?
Rdle so l~ch dQc la rdle lam vi<$cdl!a tren sl! so sanh trl!c tj6p dong dj<$nireD cac
nhanh cua m()t do'i tU<;1ng.
Theo dinh lu~t Kirchoff, tfJng v6ctd cua ta't ca cac dong di~n di vao va ra m()t do'i
tu<;1ngbao v<$bhng khong trong di~u ki<$nlam vi9C blnh thuong.
Vung bao v<$cua rdle so l<$chdQc dong dj~n la ph~m vi gj(jj h~n bdi cac bi6n dong
d~t troD cac nhanh cua do'i tu<;1ngdu<;1c
bao v<$.
Khi c6 ng~n mlilch trong vung bao v~, tfJng dong di<$ndi qua rdle se khac khong va
rdle se tac d()ng. Khi sl! co' hen ngoai vung bao v~, tfJng dong dj~n qua rdlc vAn bhng
khong, rdle khong tac d()ng.

.-r

'4-.

""Y"'

IR J/

~

Hinh 10: So d6 nguyen ly bao v? so l?ch dlJc dong di?n.
Rdlc so l~ch dQc dong di~n thltiJng dltcjc dung d~ baa v~ cho cac thie't bi nhlt may
bi6n ap, may phat, h~ thO'ngthanh cai quaD trQng... Rdlc lac dQng c~t cac may c~t c~j khi
c6 st! cO'ngc1nm~ch beD trong vung baa v~.
Rdle so It'?chdQc dong dit'?nlam vit'?ctltc tht, khong c6 thai gian trl hoan.

275


.

17. Nguy~n tdc chinh djnh ro1c so I~ch dqc dong di~n ?
v'e nguyen t.1c,rdle so I~ch dQc dong di~n lac dQng khi c6 dong dit?n sai I~ch di qua
rdle IR:I;O.Thy nhien thl!C t6 do sl! khong d'ong nha't cua cac bi6n dong, sl! sai I~ch ti s6
bi6n dong,... nen khi lam vi~c blnh thltong dong dit?n di qua rdle v~n co mQt trj s6' nha't
djnh. D<)ng dit?n nay gQi la dong kh6ng can bhng Ikcb.
Trong trudong di9n khong can bhng Ikcbc6 the' c6 gia trj }(1n.
Dli tranh bao v~ tac dOng sai, dong dic$nkhoi dOng CUBbao vf; phai chQnsao cho:
Ikd =Kat .Ikcbttmax.

trong d6:

-Ikd: dong di~n khdi dOng CUBrdle.
-Kat> 1: h~ s6 an toan, nhhm tranh lac dOng sai do cac sai s6 CUBrdle va

m~ch.
-Ikcbttmax:dong dit?n khong can bhng tfnh toan cl!c d~i

18. Nguy~n Ii lam viec cua rdle so lech ngang dong di~n ?

Rdle so It?ch ngang dong dit?n la rdle tac d()ng dl!a tren sl! so sanh tn,ic ti~p dong
dit?n ch'ilY tren cac nhanh song song.

mnh 11: Sd dt?nguyen ly bda v{?sa l{?chngang dong di?n.

Bao v<'$dlf<1cdung cho dlfiJng day c6 cac nhanh v~n hanh song song ho{tc may phat
voi stator cu()n day kep.
Vung bao vc$la hai nhanh song song cua dlfiJng day ho{tc cu()n stator may phat.
Vi dic$ntrd cua hai nhanh gi6ng nhau Den khi lam vic$c binh thlf(jng ho{tc khi ng~n
m~ch ngoaj vung bao vc$.dong dic$ntren hai nhanh se bhng nhau:

1,=12
do d6: IR=O.Rdle khong tac d()ng.
Khi c6 ng~n m()t trong hai nhanh. dong di<'$nireD cac nhanh se khac nhau:
I,~1z
Khi d6 dong dic$nqua rdle IR~. Role tac d()ng c~t may c~t.
Rdle so l~ch ngang dong di~n lam vi~c tl1'cthi, khong c6 thai gian trl hoan.

276


.

19. Nguyen tdc chinh dinh rdle so I~ch ngang dong di~n ?
V6 nguycn l.{C,rdlc so I(?chngang dong di(?n lac dOng khi co dong di(?n sai I(?ch di
qua rdlc IR~' Thy nhien thlfc t6 do slf khong d'Ongnha't cua cac bi6n dong cfing nhtf do
dit?n tro cac nhanh khong hoan loan bhng nhau nen khi lam vit?c blnh thtf?Jngdong dit?n
di qua rdle vAn c6 mQt gia tr! nha'td!nh. DOng dit?n nay gQi la dong khong can bhng Ikcb.
Trong trtf<'Jnghdong di9n khong can bhng Ikcbc6 th~ c6 gia tr! l<1n.

D~ tranh bAo vt?tac dOng sai, dong dit?n khoi dQng cua bao V9 phAi chQn sao cho:
Ikd =Kat .Ikcbtlrnax,

trong d6:

-Ikd: dong dit?n khoi d()ng cua rdle.
-Kat> 1: h9 s6 an loan, nhhm tranh lac d()ng sai do cac sai s6 cua rdle va

m~ch.
-Ikcbtln1Ax:
dong di~n khong can bhng tlnh toan ct.ic d~i.

20. Nguyen Iy lam vi~c cua rdlc tGng trd ?
--

Rdle t<1ng trd 13 rdle lac d()ng theo t<1ngtrd doc;tnduang day fir dit1m ng.1{nmc;tch de-n

ch6 u~t rdle (u--auulf<:Jngday).

z=~

lNM

/4
~M

--l~r

I~
~

[2ijtrong 06:

UNM ,

I~N

.

mnh 12: So diJ nguyen IS' bdo v? khodng cacho

-UNM: f)i~n ap gian tren oo,:",ndltong day tir di~m 51.!co' d6'n ch6 d~t

role.
-INM: DOng dit;n ngc1nffic;tch di qua ch6 d~t bao Vt;.

Vung baD v~ cua rdle t6'ng trd la doc;indu<'1ngday c6 t6'ng trd kh6ng Idn hdn trj s6'
t6'ng tra d{lt cua rdle.
Rdlc lac d(>ngkhi:
trong d6:

Z~Zd
-Z : TtJng trd do~n dlJong day t~ di6'm S1;fcD'de-nch6 d~t rdle.
-Zd: Gia trj d~t cua rdle.

Cac sd d'a da'u day thong d~ng rdle t6'ng trd:
* Sd d'a di~n ap day va hi~u so'dong di9n pha:

277

.

~
I~
~-=(~Q):=~===::

ABC

ffinh /3: Sd diJ nguyen Ii' m{lch rdle tllng tra kiell tip day-hi?u dong pha.
* Sd d'o diQn ap day va dong diQn pha:
21A

.

~ .
(

L

21B

""1Ic

~~-m--,Q-

-

t

(

a

===== =r
,

A

B

.b
'C

C

ffinh 14: Sd diJ nguyen ly m{lch rdle Ilfng Ira kie"udong pha- ap day.

Rdle tl1ng trd du<;1cch6 t~o c6 nhi-eu vung bao v~ khac nhau. thfch h<;1pcho bao v~
cac du<:Jngday c6 nhi-eudo~n.
Trong tru'iJng h<;1pdu<:Jngday du<;1C
cung ca'p tt)' hai phfa, d~ dam bao lac dQng chQn
IQc, thu<:Jngsa d\}ng lo~i rdlc tl1ng trd c6 hudng nhhm chi lac dQng khi dong sl,i co'di theo
hudng tt)' thanh cai ra du'iJngday.

21. Nguy~n t~c chinh dinh rdlc tGng trll ?
X6t uliiJng day c6 sd u'Onhli htnh:

278

.
I

B5

~--,

t1

t,1
t"

0

Z.

Zz

~

~

Hinh 15: Nguyen Iy chlnh d;nh rdle tllng Irq.

DIti:Jng day dlt<1cbao v~ bhng rdle t6'ng trd c6 3 vung bao v~.
-ZI, Z2, Z3: t6'ng trd bao v~ vung 1,2.3.
-ii, t2, t3: thi'Jilac d()ng cua bao v~ vung 1,2,3 cua rdlc 21 thu()c may cc1tMCI.
Khi ngc1nm~ch tren do~n AB (vung I), doi hoi phai cc1tnhanh may cc1tMCI. Do d6
thi'Ji gian lac d()ng cua bao v~ vung 1 thlti'Jngdlt<1cchQnbhng khong:

tl = 0 sec.
De' bao v~ loan b() chi-eu dai do~n AB, v-c nguyen tc1cphai chQn trj s6 d~t vung 1
sao cho Zd, = ZAB. Thy nhien ne-ud~t nhlt v~y thl bao v~ vung I se lac d()ng sai lam b~t
may cc1tMC, khi c6 ngc1nm~ch d'au dlti'Jng day do~n BC vI t6'ng trd tlnh t\i" may c~t MC.
<1e-n
cac di~m ng~n m~ch cu~ do~n AB va d-auuo~n BC la g'an bhng nhau. Do d6 d~ dam
bao tlnh chQn IQc, thlti'Jng chi chQn ph~m vi bao v~ cua 11J6ivung chie'm khoang 3/4 chi-eu
dai do~n dlti'Jngday:
Zd1= 0,75 ZAB.
Khi ng~n m~ch tren do~n BC, rdle blio vt? cua do~n BC phlii lac dQng c~t may c~t
MC2. N6u do hI! hong, may c~t MC2 khong b~t th} may c~t MC1 phlii c~l de' co I~p 51!cO'.
Luc nay vung 2 cua rdle 21 phlii lac dQng. V~y lhoi gian tac dQng vung 2 5e la:
t2 = max(tl , tBC)+ At = tBC+At.
trong d6:

-tBC : thiJi gian tac d<')ngcua bao v~ chmh do~n DC.
-L\t: thiJi gian md cua may c~t MC2.
Ph~m vi baD v<$cua vung 2 la:
Zd2= 0,75 ZBC+ ZAB.
NhlJ v~y baD v<$vung 2 cua do~n AD 13 baa v<$di.f tru cho baa v<$chinh cua do~n

DC.
Tltdng tl.f cho dil;m ngcin mc;ich tr~n do~n CD:

Zd3= 0.75 ZBC+ ZAB.
t3 = max(tz .tCD)+ £\t.
Dt1 tranh bao v~ lac u()ng sai khi c6 dao u()ng tren h~ th()ng. trong ffi()t so' trlfc)ng
h<1p(tuy thu()c V80 kha n~ng gil1 <1nuinh cua h~ tho'ng) c6 tht1 d{it thC)igian lac d()ng vung
1 c6 ffi()t tri so' nh{{t dinh 11 > 0 ).

279


.

22. Nguyen Iy lam vi~c cua mlJch bao v~ dong khong toan pha?
M~ch bao v~ d6ng kh6ng loan pha dung bao v~ cho cac may c~t mQt pha v~n hanh
trong llfdi ba pha trong trlfong h<.1p
khdng cho phep v~n hanh d ch~dQ kh6ng loan pha (1
ho~c 2 pha).
Sd d'l>nguyen ly m~ch bao v~ d6ng kh6ng loan pha:
+

Khi c6 mQt trong ba pha khong d6ng dang th(ji vdi cac pha khac, rdle thi1i gian RT
se dl/cjc ca'p di<$nva san mQt th(ji gian d~t trl/dc, tie-p di6'm se d6ng va di c~t ca 3 cl,ic may

c~t.

23. Nguy~n tslc chinh dinh milch bao vI; dong kh8ng toan pha ?
Chinh dinh tri s6 rdle thfJi gian RT sao cho thfJi gian duy trl tr~ng thai khong toan
pha khong vuQ'tqua thfJi gian cho phep (tuy thuQc vao phl.1tai. h~ th6ng...):

t=tcp.
24. Nguyen Iy lam vi~c CURrdle thoi gian ?
Rdle th<'Jigian lA rdle lac dQng d6ng mo ti6p die'm c6 th<'Jigian trl hoan sau khi dl1Qc
ca'pdi9n. Khoang thai gian trl hoan c6 the' thay d6'i dl1Qctrong mQt ph~m vi nha'tdjnh.
Tuy theo m~c dich s\'td~ng, c6 cac lo~i rdle th<'Jigian sau:

-rdle c6 tie'p dil:m thltong md va d6ng chc;im: --1--rdle c6 tie'p dil:m thltong md va md chc;im:

--1--

-rdle c6 tie'p dil:m thltong d6ng va d6ng chc;im:~
-rdle c6 tie'p dil:m thltong d6ng va md chc;im: 1.VB nguyen ly rdle th(ji gian ca'u t~o g'om ph'an tinh la cu()n day, ph'an d()ng mang
tie'p di~m va dl!<:!cgcin vdi b() ph~n ham nhhm lam ch~m qua trlnh chuy~n d()ng d6ng mo

ti6p di~m.

280


.

Hinh 17: Nguyen ly cdu t{lO r(fle thdi gian.
Rdle thoi gian c6 thi- dlt
25. Nguy~n tlic chinh djnh rdle thili gian ?
Chinh dinh rdle thoi gian la di;it trj sO'thoi gian tac dQng cho rdle theo mQt gia trj
cho trudc. Thy thuQc vao cA'ut~o cua tirng ki~u rdle, thao tac chinh dinh se khac nhau.
Thong thuong rdlc thoi gian dUfjc chc' t~o c6 mQt dia chia v~ch. Khi chinh djnh,
xoay dia hoi;ic d~y d'3u kim de'n v~ch c6 gia tri thfch hfjp.

26. Nguy~n Iy lam viec cua rdle qua dong co huctng ?

f)l; che't(io rdle cong sua't (rdle qua dong c6 hliong) nglioi ta dung nguyen t~c so
sanh trt!c tie'p g6c l~ch pha giua hai d(ii lliQ'ng di~n UR va IR hoi;lc so sanh tr~ so' tuy~t do'i
cua hai d(ii lliQ'ng la td hQ'pcua hai tin hi~u UR va IR.
R))c)ng di<;n IR va di9n ap UR dlfa vao h<; tho'ng tli' c6 so'doi ctfc chfil1, 16i lh6p hlnh
trt;l d hen trong dt'! lam giam tli' trd cua m(ich lli' va ph'an dOng la mQt o'ng hlnh tro'ng lam

bhng nhorn ho{ic d'ongt cac cuQn di~n ap va dong di~n qua'n tren tli'ng doi ctfc lliong ung.
Momen quay cua role:
Mq = KURIRcos(cp+a)
trong d6: -URt IR la di~n ap va dong di~n d{it vao cac cuQn day lliong u~g cua

rdle.
-

.K, a Ia cac thong s6 ph~ thuQc vao C3'Ut~o, m~ch ti'r cua rd Ie.
Rdle se tac dQng khi Mq >0 nghia Ia: Cos«p+a»O
Hay la:
-(900+a)< 281


.

Bi~u thuc tren chung to rdle lac dQng (Mq >0) khi g6c I<$chpha trong mQt gidi hc;tnnha'tdjnh. nghia la khi cong sua'ttheo mQt hudng nha't djnh.

27. Nguy~n tiic chinh dinh rdlc co huong?
a -Dong khdi d()ng cua oao v~:
DOng khdi dQng cua bao v<$c~n chQntheo 2 di~u ki<$nsau:
-Bao vC phai trd v~ sau khi ng.\{nm:;.ch ngoai dl1cJclo:;.i trlr. Muo'n v~y dong trd v'6
cua bao vC phai Idn hdn dong pht;i tai ngay sau luc c.\{tst{ co', khi cac dQng cd d'6ng 10:;.ttt{
khdi dQng.
IKf)R=

Kat.KTK

K

Lvmax

TV

(I)

trong d6: Ilvrnaxla gi6 tri dong dj(}n lam vj(}c clfc d~i (xac dinh do'j vdj chc'dO lam
~
'" h ~
VI({Cn~ng ne n at.)
1-)6'tang dQ nh~y cua baa v(} c6 th6' khang c'3n xct dc-n ph\.l taj clfc d~i vdi httdng ttr
dtti1ng day vao thanh g6p, vi d6i vdi n6 rdle cons sutt khans khep tjc'P di~m, va do d6
baa v~ khans th~ lac dQng sai. Khi m~ch di~n bi htt hong, pha cua di~n ap dtta vao rdle
cons sUa'tbi mea, rdle c6 th~ khep tie'p di~m.
Khi xay ra ng~n m~ch ch~m da't trans m~ng c6 die'm trung tlnh trl,tc tie'p n6'i da't,
trans pha khans htt hong c6 the' c6 dong slf c6' va d6'i vdi dong nay rdle khans dttdQng. Mu6n vc}y c-anchQn dong khdi dQng Idn hdn dong trans pha khans htt hong.
IKDB=Kat. IKH
(2)
trans d6: IKH= IpT+ KIN
Kat= 1,15-1,3 tuy thuQc vao dO chtnh xac khi danh gia d~i IttOOng di(}n khdi dQng dttva (2).
f)6'i vdi mCilngc6 dong chCilmda't nho (IKJ-I=IpT)va mCilngc6 trung di~m n6'i da't trl,tc
tic'p nhl1ng baD v~ dl1kh6a khi c6 ng~n mCilchchCilmda't thl dong khdi d()ng c'an dl1Q'c
chQntheo di-eu ki~n (1).
b -Thi1i gian lac dQng cua baa v~:
Thi1i gian lac dQng cua baa v~ dtt

.,.

nhau.

Hinh 19: Nguyen tdc b(2c thang ch(Jn thoi gian clla baD v? qua dong co hllong.

282


.

Theo yeu c'Autac d(>ng chQn IQc, thi:Jigian tac d(>ng cua c~c bao v~ trong cung m(>t
hlidng c'rtnthoa man:
ts < t3 < t) va t2 < 14< 16.

c -D(> nh~y cua bao vt';:
lNndn
Knhay = -

.he

INnlinla dong di<$n nglin m~ch cl{c ti~u khi nglin m~ch <'1c6i vung bao v<$,
Kn",y nlin=1,2-1,5.
Khi ng~n m~ch <'1cu6i vung dl{ tru, yeu c-au Knh,y nlin= 1,2.

28. Nguyen If lam viec CUBro1c tr/ dong I~i ?
Rd1e tt,i d6ng l~i 1ard1e lam nhi~m V'.Id6ng l~i may c~t sau khi may c~t (d\tiJng day)
bi b~t ra bdi cac rdle baa v~ khac (51, 21,...) nhhm nhanh ch6ng tai l~p d\tiJng day mQt
cach tt,i dQng khi c6 st,ic6 thoang qua tren d\tiJng day.
Qua trlnh d6ng l~i c6 lhl; d\tQc tht,ic hi<$nmQt hay nhi~u I'an. Thong th\tiJng rdic tt!

d6ng I~i d\tQc thiEt kE cho 3 hoflc 4 1'andong l~i. M6i I'an d6ng l~i d~u c6 thiJi gian trl
hoan. ThiJi gian cac 1'ansau dai hdn 1-antn(jc. Ne-u 1-and6ng I~i cu6i cung khong thanh
cong, rdle s6 tt,i kh6a khong cho d6ng tie-po

29. Nguy~n t~c chinh dinh rdle tl1 dong IlJi ?
Chinh djnh rdle ttf d6ng I~i Ia d~t cac khoang thai gian trl hoan trlfoc m~i I~n dong
J~i, s6 I~n dong I~i va thai gian ttf khoi ph\}c.
-s6 fan d6ng I~i: n.
-Th<1i gian trl hoan trlfoc m~i Iin d6ng J~i: iI, t2, ...
Cac khoang thai gian nay dlfm~ch va cach di~n t~i ch~ hj stf co' c6 dd th<1igian ph\}c h'Oitntdc khi d6ng di~n I~i. D6'i
vdi cac I~n d6ng J~i thu 2, 3, ...thai gian trl hoan trlfoc khi d6ng I~i con ph\} thuQc vao
chu trlnh d6ng c~t cda may c~t dlf-Th<1i gian ttf khoi ph\}c (treseJ:ne'u d6ng I~i Iin cuo'i khong thanh cong, rdic ttf
kh6a. Vif(c kh6a nay chi c6 tac d\}ng trong th<1igian nha't djnh. San d6 rdle phai ttf tro v~
tr~ng thai sAn sang Jam vit?c nhlf tntoc khi stf c6.

30. Nguyen Iy lam vi~c CUBrdlc khoa ?
Rdle kh6a la rdle khi lac d()ng, ti6p die'm se d6ng (ho~c md) va sau d6 khong tt! trd
v-c tr~ng thai ban d'au do rdle khong con dliQC cung ca'p di<$n.De' dlia cac ti6p die'm v-c
tr~ng thai ban d'au, phii tht!c hi<$nthao lac "reset" (b~ng lay ho~c b~ng di<$n).
Rdle kh6a dt/kh6a may c.1tkh6ng cho d6ng l~i khi c6 sl! c6' ni[tng.

283



.

Cling tttdng tt! nhtt cac baa v~ tht!c hj~n bhng dj<$ncd. di~n ta. baa v~ bhng vj tinh
cling c6 nhilng ph-anchl!c nang do )ttang. t~o thai gian. ph-an thlfc hi9n hu~t dOng thou
chttdng trlnh dinh tn!dc d~ di di'Bu khi~n cac may ccit.
Hlnh 21 gidj thj<$usd d,,()ca'utn1c mOtphttdng an baa v<$tht!c hi<$nbAng vi xa 19.
-'Iin hit;u xoay chi'eu t~ cuQn day thtt ca-pmay bitn di<$nap (VA, VB ,Uc" Vo)., may
bien dong di<$n (lA, IB , IB , Ic , 10)dlfcfc dlfa qua bQ lQc t'an so' L d~ lo~i bo cac hQa t'an
bi:tc cao va dlf<;1C
dlfa qua kh6a K di; xac dinh thtt t\f chQn cac d~i Ilf<;1ngdlfa vao v{1i tri so'
t(fc th} va nh{1 trong khoang thai gian c'an thie't cho s\f lam vi<$cdung cua bQ bitn d6'i
ttfdng t\f thanh so' ADC. D'au ra cua ADC cho tm hi<$uso'tlfdng ttng v{1i tin hi<$uh}nh sin
tudng t\f <1'r.u
vao. T~ d6 m~i tin hi<$utudng t\f V(t) t~ <1'r.u
ra bQ lQc L se tlfdng (fng v{1i tm
hi<$uso'U(nt) tttc <1'r.u
ra cua ADC va dlfa vao bQ vi xa ly.
Tac dQng li~n thong gi\1a bQ vi xa ly trung tam v{1i bQ nh{1cho phep do tri so' d~t,
xac dinh d~c tuytn khdi dQng cua bao v<$theo chlfdng trmh dinh s~n. Xac dinh thai gian
logic lac dQng, t\f dQng thay d6'i s\f lien h<$trong ph'an logic ph~ thuQc vao cac tin hi<$ut~
cac do'i tucfng dlf<;1C
bao v~, cac m~ch t\f dQng va cho quytt dinh di di'eu khii;n may c~t,
ghi so'li<$utin hi<$uhay hit;n tren man hinh thong qua cac bQ xua-t, nh~p DCA.
MQt trong nh\1ng va-nd-c quan trQng cua bao v<$rdle bhng vi xa ly la vi<$cxay d\fng
ph'an do Ilfang trcn cd so xa ly nh\1ngthong tin s<)'d t~ng thai dii;m. Di; th\fc hi~n ph'an do
luiJng v{1jcac tin hi~u so', nguiJi ta c6 th~ sa d~ng tri So't(fc th} hay gia tri tich phan trong
khoang thiJi gian nha'tdinh.

285