Giáo án Lịch sử 10 bài 35: Các nước Anh, Pháp, Mỹ và sự bành trướng thuộc địa

Bài 35
CÁC NƯỚC ANH, PHÁP, ĐỨC, MĨ VÀ SỰ BÀNH TRƯỚNG
THUỘC ĐỊA
I- Mục tiêu bài học
1- Về kiến thức:
Giúp hs hiểu và nắm được
- Những nét khái quát về tình hình kinh tế, chính trị của các nước Anh, Pháp, Đức,
Mĩ hồicuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX, những nét chung và đặc điểm riêng
- Đây là thời kì các nước đế quốc đẩy mạnh xâm lược thuộc địa, phân chia lại thị
trường thế giới làm cho mâu thuẫn giữa các nước đế quốc với đế quốc và giữa đế
quốc với thuộc địa ngày càng sâu sắc
2- Về thái độ
- Giúp hs nâng cao nhận thức về bản chất của chủ nghĩa đế quốc, ý thức cảnh giác
cách mạng, đấu tranh chống các thế lực gây chiến, bảo vệ hòa bình
3- Về kĩ năng:
Rèn luyện cho hs kĩ năng khai thác và sử dụng đồ dùng trực quan, kĩ năng phân
tích khái quát, tổng hợp, đánh giá sự kiện lịch sử
II- Tài liệu, thiết bị dạy học
- Bảng thống kê biểu thị sự thay đổi về sản lượng công nghiệp của các nước Anh,
Pháp, Đức, Mĩ
- Lược đồ các nước đế quốc đầu thế kỉ XX, sơ đồ thay đổi vị trí kinh tế của các
nước
III- Tiến trình giờ học
1-Ổn định
2. Kiểm tra bài cũ:
Hỏi: Nêu những thành tựu về khoa học kĩ thuật cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX ?
2- Giảng vào bài mới:
Hoạt động của GV và HS
* Hoạt động : cả lớp- cá nhân
- GVH: từ cuối thập niên 70 tình hình kinh
tế Anh ra sao?

- HS: Đọc sgk rút ra ý chính trả lời
- GV: Nhận xét, bổ sung và hỏi: Nguyên
Nhân của sự giảm sút kt Anh là gì?
- HS: kết hợp đọc sgh và suy nghĩ trả
lờiMáy móc cũ và lạc hậu, một số lớn tư

Kiến thức cơ bản
I- Các nước Anh và Pháp cuối thế kỉ XIX đầu
thế Kỉ XX
1- Nước Anh
a- Tình hình kinh tế
- Từ cuối thập niên 70 Anh mất dần địa vị độc
quyền về công nghiệp và mất luôn vai trò lũng
đoạn thị trường thế giới, bị Mĩ và Đức vượt qua
- Tuy vậy Anh vẫn chiếm ưu thế về tài chính,


bản chạy sang thuộc địa….

xuất khẩu tư bản, thương mại, hải quân và thuộc
địa
- Công nghiệp: Qúa trình tập trung tư bản diễn
ra mạnh mẽ, nhiều công ty độc quyền ra đời chi
phối toàn bộ đời sống kinh tế nước Anh
- Nông nghiệp: lâm vào tình trạng khủng hoảng
- GVH: nêu tình hình chính trị của Anh
trầm trọng, phải nhập lương thực
trong giai đoạn này?, đế quốc Anh có đặc b – Tình hình chính trị:
điểm gì?
- Anh theo thể chế chính trị quân chủ lập hiến do

- HS: đọc sgk trả lời
hai Đảng thay nhau cầm quyền
- GV: nhận xét , bổ sung và chốt ý
- Đây là thời kì giai cấp tư sản Anh tăng cường
mở rộng hệ thống thuộc địa đặc biệt ở châu Á và
châu Phi => Anh là chủ nghĩa đế quốc thực dân
* Hoạt động: Cả lớp- cá nhân
2- Nước Pháp
- GVH: nêu tình hình kinh tế Pháp trong
a- Tình hình kinh tế:
giai đoạn này, nguyên nhân tại sao CN
- Cuối thập niên 70 trở đi công nghiệp Pháp bắt
Pháp lại phát triển chậm lại?
đầuPhát triển chậm lại. Tuy nhiên CN Pháp cũng
- HS: đọc sgk+ suy nghĩ trả lời
cóNhững tiến bộ đáng kể: ngành khai mỏ, luyện
- GV: nhận xét, bổ sung và chốt ý
kim Và thương nghiệp được đẩy mạnh
- Nông nghiệp: phương thức sản xuất TBCN
thâm nhập chậm chạp do đất đai bị chia nhỏ
- GVH: quá trình tập trung sản xuất hình
- Đầu thế kỉ XX ở Pháp cũng hình thành nhiều
thành các, đặc điểm nổi bật của các tổ
tổ chức độc quyền từng bước chi phối kinh tế
chức độc quyền?
nước Pháp đặc biệt là trong lĩnh vực ngân hàng.
- HS: đọc sgk+ trao đổi trả lời: đặc điểm
Tư bản Pháp đưa vốn ra nước ngoài cho các
nổi bật: sự tập trung ngân hàng đạt đến mức nước chậm tiến vay lấy lãi lớn
cao 5 ngân hành lớn ở Pa ri nắm 2/3 tư bản => CNĐQ Pháp là CNĐQ cho vay lãi

của các ngân hàng trong cả nước
b- Tình hình chính trị:
- GVH: tình hình chính trị của Pháp trong - 9-1870 Pháp thành lập nền cộng hòa thứ
giai đoạn này có nét gì nổi bật, Pháp thực ba,song phái cộng hòa sớm chia thành hai nhóm:
hiện c/s đối ngoại ntn?
ôn hòa và cấp tiến thay nhau cầm quyền
- HS: đọc sgk + suy nghĩ trả lời
- Đặc điểm của nền cộng hòa là tình trạng
- GV: nhận xét, bổ sung và chốt ý
thường xuyên khủng hoảng nội các
- Pháp tăng cường chạy đua vũ trang để trả thù
Đức, tiến hành những cuộc chiến tranh xâm lược
thuộc địa ở khu vực châu Á và châu Phi
* Hoạt động: theo nhóm
II - Các nước Đức và Mĩ cuối thế kỉ XIX đầu
- GV: chia lớp thành các nhóm và ra câu hỏi thế kỉ XX
cho từng nhóm
1- Nước Đức
+ N1: nêu những biểu hiện phát triển CN
a- Tình hình kinh tế


Của nước Đức sau khi thống nhất,nguyên
nhân của sự phát triển đó?
+ N2; Sự phát triển của CN tác động ntn
đến xã hội, quá trình tập trung sản xuất
hình thành các tổ chức độc quyền diễn ra
ntn?
+ N3: nêu tình hình nông nghiệp và tình
hình chính trị của nước Đức?

+ N4: Chính sách đối ngoại của nước Đức
trong giai đoạn này?, đặc điểm nổi bật
của CNĐQ Đức?
- HS: Tiến hành thảo luận ( theo bàn)- đại
Diện nhóm trả lời- hs nhóm khác bổ sung
- GV: Nhận xét, bổ sung và chốt ý

- Sau khi thống nhất (1871) nền kinh tế Đức
phát triển với tốc độ mau lẹ vươn lên đứng đầu
châu Âu và đứng thứ hai thế giới
- Nguyên nhân: thị trường dân tộc thống nhất,
giàu tài nguyên, nhờ tiền bồi thường chiến tranh,
tiếp thu những thành tựu khoa học- kĩ thuật, có
nguồn nhân lực dồi dào
- Tác động: thay đổi cơ cấu dân cư giữa thành
thị và nông thôn, nhiều thành phố mới, nhiều
trung tâm công nghiệp, bến cảng xuất hiện
- Qúa trình tập trung sản xuất và hình thành các
công ty độc quyền diễn ra sớm hơn nhiều nước
khác ở châu Âu với hình thức độc quyền là Các
ten và Xanh đi ca
- Qúa trình tập trung ngân hàng cũng diễn ra cao
Độ. Tư bản CN+ TB ngân hàng= tư bản tài
chính
- Nông nghiệp Đức có tiến bộ song biến động
chậm chạp
b- Tình hình chính trị
- Đức là một liên bang theo chế đọ quân chủ lập
hiến, hoàng đế là người đứng đầu có quyền lực
tối cao

- Chế độ chính trị ở Đức thực chất là chế độ nữa
Chuyên chế phục vụ giai cấp tư sản và quý tộc
hóa tư sản, đi ngược lại quyền lợi của nd
c- Chính sách đối ngoại
- Công khai đòi chia lại thị trường và thuộc địa
thế
giới
Hoạt động: cả lớp- cá nhân
- Ráo riết chạy đua vũ trang chuẩn bị gây
- GVH: Nêu tình hình kt Mĩ cuối thế kỉ XIX chiến=>
đầu thế kỉ XX?, nguyên nhân dẫn đến sự Mâu thuẫn giữa Đức với Anh, Pháp ngày càng
phát triển CN của mĩ?
gay gắt
- HS: đọc sgk + suy nghĩ và nhớ lại kiến => CNĐQ Đức là chủ nghĩa quân phiệt hiếu
Thức cũ trả lời
chiến
- GV: nhận xét, bổ sung và chốt ý
2 - Nước Mĩ
a - Tình hình kinh tế
- Cuối thế kỉ XI X nền kinh tế phát triển nhanh
chóng vươn lên hàng thứ nhất thế giới, sản


- GVH: Nông nghiệp có sự phát triển
ntn,Quá trình tập trung sản xuất hình thành
các công ty độc quyền diễn ra ntn?
- HS: đọc sgk rút ra ý chính trả lời
- GV: nhận xét, bổ sung và chốt ý

- GVH: nêu tình hình chính trị và chính

sách đối ngoại của Mĩ?
- HS: đọc sgk rút ra ý chính trả lời

lượng
CN = ½ tổng sản lượng CN các nước Tây Âu
và gấp hai lần Anh
- Nguyên nhân:
+ Mĩ giàu nguyên liệu, nhiên liệu giàu có, có
nguồn nhân lực dồi dào
+ Áp dụng những thành tựu kh- kt và kinh
nghiệm của các nước đi trước
+ Có thị trường rộng lớn
- Nông nghiệp: đạt được những thành tựu đáng
kể Mĩ trở thành vựa lúa và nôi cung cấp thực
phẩm cho châu Âu
- Qúa trình tập trung sản xuất và ra đời các công
ty độc quyền diễn ra nhanh chống, hình thức chủ
yếu là Tờ- rớt với những ông” vua CN” chi phối
mọi hoạt động kinh tế, chính trị nước Mĩ
b- Tình hình chính trị
- Đứng đầu chính phủ là tổng thống, duy trì chế
độ hai Đảng: Đảng cộng hòa và Đảng dân chủ
thay nhau cầm quyền
- Thống nhất việc củng cố quyền lực của giai
cấp
Tư sản, đối xử phân biệt với người lao động đặc
biệt đối với người da đen
c- Chính sách đối ngoại
- Mĩ mở rộng biên giới đến bờ biển Thái Bình
Dương

- Bành trướng khu vực Mĩ la tinh, gây chiến với
Tây Ban Nha, xâm nhập vào thị trường Trung
Quốc
4. Củng cố
- Khái quát lại các kiến thức chính trong bài.
5. Dặn dò
- Nhắc HS về nhà học bài cũ, trả lời các câu hỏi trong SGK,đọc và chuẩn bị trước
bài mới