Giáo án Lịch sử 12 bài 16: Phong trào giải phóng dân tộc và Tổng khởi nghĩa tháng tám (1939 1945). Nước Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa ra đời

Giáo án Lịch sử lớp 12
Bài 16:

PHONG TRÀO GIẢI PHÓNG DÂN TỘC 1939-1945
VÀ CÁCH MẠNG THÁNG 8/1945 NƯỚC VIỆT NAM DÂN CHỦ
CỘNG HỊA ĐƯỢC THÀNH LẬP

I. MỤC ĐÍCH U CẦU
1. Kiến thức cơ bản:
- Giúp học sinh hiểu rõ về cuộc CM đầu9 tiêjn do Đảng ta lãnh đạo ở thời kỳ, cận đại thể hiện ở các
lĩnh vực sau:
+ Đường lối đúng đắn, sự lãnh đạo tài tình của đảng và Hồ chủ tịch.
+ Công cuộc chuẩn bị cho tổng KN của Đảng
+ Ý nghĩa l/s vả nguyên nhân thắng lợi của CM Tháng tám
2. Về tư tưởng:
- Bồi đưỡng niềm tin vào sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng (TTHCM)
- Bồi dưỡng tinh thần hăng hái, nhiệt tình CM, không quản gian khổ hy sinh. Ý thức phục vụ
nhân dân.
- Noi gương tinh thần cách mạng tháng Tám
- Giữ gìn và phát huy thành quả cách mạng tháng tám
3. Kĩ năng:

+ Rèn luyện kĩ năng xác định kiến thức cơ bản sự kiện cơ bản
+ Phân tích, so sánh, đánh giá các sự kiện lịch sử
II. TRỌNG TÂM :
- Tình hình Việt nam từ 1939 – 1945. hội nghị BCH TW Đảng cộng sản Đông Dương tháng
11/1939.
III.CHUẨN BỊ :
GV :
1. Bản đồ khởi nghĩa Bắc Sơn, KN nam Kì và binh biến Đơ Lương
2. Sử dụng bản đồ tường thuật diễn biến các cuộc khởi nghĩa

* HS: Học bài và chuẩn bị bài theo hướng dẫn của giáo viên


Giáo án Lịch sử lớp 12
IV TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY- HỌC
1. Ổn định lớp
2. Kiểm tra bài cũ:
+ Trình bày chủ trương lãnh đạo của Đảng ta từ 1936-1939
+ Phân tích ý nghĩa lịch sử của bài học kinh nghiệm của PTCM 1936-1939
3. Giảng bài mới
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Hoạt động 1: cá nhân
GV dùng bản đồ thế giới ,khái quát diễn biến
chính của chiến tranh thế giới thứ hai.
-GV nêu vấn đề: Trong những năm 19391945, tình hình chính trị Việt Nam chịu tác
động rất mạnh của tình hình thế giới và nước
Pháp. Em hãy cho biết những sự nào của lịch
sử thế giới và nước Pháp có tác động đến
Việt Nam?
-HS dựa vào SGK và những kiến thức đã học để
trả lời
-GV nhận xét, bổ sung, giảng giải:
+Tháng 9-1939, Chiến tranh thế giới thứ 2 bùng
nổ, Pháp tham chiến, chính quyền Pháp ở Đơng
Dương thực hiện những chính sách nhằm vơ vét
sức người, sức của ở Đông dương để dốc vào
cuộc chiến tranh; thủ tiêu các quyền tự do dân
chủ mà nhân dân ta giành được trước đó.
+Tháng 9-1940, Nhật nhảy vào Đơng Dương,
Nhật-Pháp đã câu kết với nhau cùng thống trị

nhân dân ta. Các đảng phái chính trị thân Nhật
xuất hiện và ra sức tuyên truyền sức mạnh vô
địch của Nhật.
Tại sao Pháp và Nhật lại hịa hỗn, câu kết với
nhau mà ngay từ đầu không lật đổ nhau?
+Đầu năm 1945, Chiến tranh thế giới thứ hai

Nội dung học sinh cần nắm
I . TÌNH HÌNH VIỆT NAM TRONG
NHỮNG NĂM (1939 – 1945)
1. Tình hình chính trị
- Đầu tháng 9-1939, Chiến tranh thế giới thứ hai
bùng nổ, Chính phủ Pháp đầu hàng phát xít Đức,
thực hiện chính sách thù địch với cách mạng
thuộc địa.
- Ở Đơng Dương, Pháp thực hiện chính sách
nhằm vơ vét sức người, sức của phục vụ chiến
tranh.
- Cuối tháng 9-1940, Nhật vào miền Bắc Việt
Nam, Pháp đầu hàng, Nhật giữ nguyên bộ máy
thống trị của Pháp để vơ vét kinh tế phục vụ cho
chiến tranh.
- Ở Việt Nam các đảng phái thân Nhật ra sức
tuyên truyền lừa bịp về văn minh, sức mạnh
Nhật Bản, thuyết Đại Đông Á, dọn đường cho
Nhật hất cẳng Pháp.
- Năm 1945, ở châu Âu Đức bị thất bại nặng nề;
ở châu Á – Thái Bình Dương, quân Nhật thua to
ở nhiều nơi. Tại Đông Dương, ngày 9-3-1945
Nhật đảo chính Pháp, các đảng phái chính trị ở

Việt Nam tăng cường hoạt động. Quần chúng
nhân dân sục sơi khí thế, sẵn sàng vùng lên khởi
nghĩa.
2. Tình hình kinh tế – xã hội
a. Kinh tế
-Pháp thi hành chính sách kinh tế chỉ huy, tăng
mức thuế cũ, đặt thêm thuế mới, sa thải bớt công


Giáo án Lịch sử lớp 12
bước vào giai đoạn cuối, nước Pháp được giải
phóng, chính phủ thân Đức sụp đổ. Vì vậy thế
của Pháp ở Dơng Dương mạnh lên, nhân cơ hội
Nhật đang that bại liên tiếp ở châu A- Thái Bình
Dương đã ráo riết chuẩn bị hất cẳng Nhật.
Trước tình thế that bại gần kề, Nhật quyết định
ra tay trước. Đêm 9-3-1945, Nhật nổ súng lật đổ
Pháp trên toàn cỏi Đông Dương. Quân Pháp
that bại sau vài giờ chống đỡ. Nhân cơ hội này
các đảng phái chính trị thân Nhật đua nhau hoạt
động. Khơng khí cách mạng sục sơi, quần
chúng nhân dân sẵn sàng vùng lên khởi nghĩa.

nhân, viên chức, giảm tiền lương, tăng giờ làm.

Hoạt động : cá nhân, cả lớp

-Tất cả các giai cấp, tầng lớp ở nước ta (trừ các
thế lực tay sai), đều bị ảnh hưởng bởi chính
sách bóc lột của Pháp-Nhật.

-GV hỏi: Em hãy cho biết chính sách kinh tế
của Pháp- Nhật đối với Đông Dương?
-HS theo dỏi SGK trả lời
-GV bổ sung, chốt ý kết hợp minh họa:
+Tháng 9-1939, Toàn quyền Pháp ra lệnh tổng
động viên nhằm cung cấp cho “mẫu quốc” tiềm
lực tối đa của Đông Dương về quân sự, nhân
lực, nguyên liệu.
+Pháp thi hành chính sách kinh tế chỉ huy thực
chất là lợi dụng chiến tranh để nắm độc quyền
về kinh tế, tăng thuế cũ, đặt thêm thuế mới,
cưỡng bức thu mua long thực thực phẩm, sa thải
công nhân viên chức, tăng giờ làm, giảm long,
kiểm soát việc sản xuất và phân phối.
+Khi Nhật nhảy vào Đông Dương, Pháp buộc
phải san sẻ quyền lợi của Đông Dương cho
Nhật, để Nhật sử dụng mọi phương tiện giao
thông, đảm bảo an ninh cho quân đội Nhật, nộp
cho Nhật khoản tiền lớn. Để cung cấp đủ cho
Nhật, Pháp đã tăng cường bóc lột nhân dân ta.
+Nhật còn cướp ruộng đất của nhân dân ta, bắt
nông dân nhổ lúa, ngô trồng đay, thầu dầu phục
vụ nhu cầu chiến tranh.
+Một số công ty của Nhật đầu tư vào các ngành

-Nhật buộc Pháp phải cung cấp nguyên liệu,
lương thực, thực phẩm, tiền cho Nhật, cướp
ruộng đất của nhân dân, bắt nhân dân nhổ lúa,
ngô để trồng đay, thầu dầu..., đầu tư vào những

ngành phục vụ cho quân sự như sắt, mănggan.
b. Xã hội
-Chính sách vơ vét, bóc lột của Pháp – Nhật đã
đẩy nhân dân ta tới chỗ cùng cực. Hậu quả cuối
1944 đầu 1945 có 2 triệu đồng bào chết đói.

II. PHONG TRÀO GIẢI PHĨNG DÂN TỘC
TỪ THÁNG 9 – 1939 ĐẾN THÁNG 3 – 1945
1. Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng
Cộng sản Đông Dương tháng 11- 1939
Từ ngày 6 – 8 tháng 11-1939, Hội nghị Ban
chấp hành Trung ương Đảng họp tại Bà Điểm
(Hóc Mơn – Gia Định) do Tổng Bí thư Nguyễn
Văn Cừ chủ trì.
* Hội nghị xác định.
- Nhiệm vụ, mục tiêu đấu tranh trước mắt: đánh
đổ đế quốc và tay sai, làm cho Đơng Dương
hồn tồn độc lập.
- Chủ trương tạm gác khẩu hiệu cách mạng
ruộng đất đề ra khẩu hiệu tịch thu ruộng đất của
bọn thực dân đế quốc và địa chủ tay sai đế quốc,
chống tô cao…, khẩu hiệu lập Chính phủ dân
chủ cộng hịa.
-Về mục tiêu, phương pháp đấu tranh: Chuyển
từ đấu tranh đòi dân sinh dân chủ sang đấu tranh
trực tiếp đánh đổ chính quyền của đế quốc và
tay sai. Từ hoạt động hợp pháp, nửa hợp pháp
sang hoạt động bí mật.

Giáo án Lịch sử lớp 12
phục vụ nhu cầu quân sự…
Em hãy cho biết hậu quả của chính sách kinh tế
của Nhật-Pháp?
-HS theo dỏi SGK trả lời
-GV chốt lại:
+Chính sách kinh tế của Pháp- Nhật đã đẩy
nhân dân ta vào cảnh sống cùng cực “ một cổ
hai tròng”.
+Cuối năm 1944-đầu 1945 có gần 2 triệu đồng
bào ta cheat đói.
+Tất cả các giai cấp tầng lớp ở nước ta đều căm
thù Pháp-Nhật, mâu thuẫn dân tộc lên cao.
Yêu cầu Đảng phải có sự lãnh đạo kịp thời, đề
ra đường lối đấu tranh phù hợp, lãnh đạo nhân
dân ta làm cuộc cách mạng giải phóng dân tộc.
Tình hình nước ta trong những năm 1939-1945
có chuyển biến như thế nào?
Hoạt động 1: cá nhân
-GV thông báo: Tháng 11-1939, Hội nghị Ban
chấp hành Trung ương Đảng được triệu tập ở
Bà Điểm(Hóc mơn) do Tổng Bí thư Nguyễn
Văn Cừ chủ trì.
u cầu HS trình bày nội dung của Hội
nghị?
-GV yêu cầu HS theo dỏi SGK nội dung Hội
nghị để thấy được nhiệm vụ cách mạng, mục
tiêu đấu tranh, tính chất mặt trận trong thời kì
mới như thế nào?
-HS theo dỏi SGK theo yêu cầu của GV, sau đó

1 HS trả lời, tóm tắt nội dung Hội nghị.
-GV nhận xét và chốt ý
Nội dung:

- Hội nghị đề ra chủ trương thành lập Mặt trận
Thống nhất dân tộc phản đế Đông Dương (gọi
tắt là Mặt trận Phản đế Đông Dương).
* Ý nghĩa lịch sử: Hội nghị tháng 11/1939 đánh
dấu sự chuyển biến quan trọng - đặt nhiệm vụ
giải phóng dân tộc lên hàng đầu đưa nhân dân ta
bước vào thời kì trực tiếp vận động cứu nước.
2.Những cuộc đấu tranh mở đầu thời kỳ mới
a. Khởi nghĩa Bắc Sơn (27 – 9 – 1940)
- Ngày 22 – 9 – 1940, Nhật đánh Lạng Sơn,
Pháp rút chạy về Thái Nguyên qua châu Bắc
Sơn.

- Đêm 27-9-1940 Đảng bộ địa phương
lãnh đạo nhân dân Bắc Sơn chặn đánh
Pháp, chiếm đồn Mỏ Nhài, chính quyền
địch ở Bắc Sơn tan rã, nhân dân làm chủ
châu lị và các vùng lân cận, đội du kích
Bắc Sơn thành lập.
-Pháp và Nhật đã cấu kết với nhau đàn áp, cuộc
khởi nghĩa thất bại.
b. Khởi nghĩa Nam kỳ (23 – 11 – 1940)
- Xứ uỷ Nam kỳ phát động khởi nghĩa, BCH TW
Đảng (11/1940) quyết định hỗn khởi nghĩa
nhưng khơng kịp.
- Khởi nghĩa bùng nổ từ miền Đơng đến miền

Tây Nam Bộ. Chính quyền cách mạng thành lập
ở nhiều nơi, lần đầu tiên xuất hiện lá cờ đỏ sao
vàng.
- Pháp cho lực lượng đàn áp, khởi nghĩa thất bại.
c. Binh biến Đơ Lương (13-1-1941)
Ngày13-1-1941 binh lính đồn Chợ Rạng
(Nghệ An) dưới sự chỉ huy của Đội Cung
(Nguyễn Văn Cung) nổi dậy, đánh chiếm đồn
Đô Lương rồi định kéo về chiếm thành Vinh,
nhưng không thực hiện được, tồn bộ binh lính


Giáo án Lịch sử lớp 12
- Xác định kẻ thù cụ thể trước mắt là đế quốc và
phát xít Nhật – Pháp.
- Đặt nhiệm vụ giải phóng dân tộc lên hàng đầu
và cấp bách nhất, tạm gác khẩu hiệu cách mạng
ruộng đất, chỉ đề ra khẩu hiệu tịch thu ruộng đất
của đế quốc ,tay sai ...
-Chuyển đấu tranh hợp pháp ,nửa hợp pháp
sang hoạt động bí mật.
- Thành lập mặt trận dân tộc thống nhất phản đế
Đông Dương.Hoạt động 3: cá nhân
-Qua nội dung Hội nghị em hãy đưa ra nhận xét
và đánh giá về Hội nghị Trung ương tháng 111939? (gợi ý so với thời kì 1936-1939, chủ
trương của Đảng ở Hội nghị này có gì khác)
-HS suy nghĩ có thể thảo luận với các bạn tìm
câu trả lời.
Tich hợp TT HCM: 28-01-1941, lãnh tụ
Nguyễn Ái Quốc về nước trực tiếp lãnh đạo

cách mạng. Người triệu tập Hội nghị Trung
ương Đảng lần thứ 8 (từ ngày 10 đến 19-51941) ở Pắc Bó (Hà Quảng - Cao Bằng)
-GV nhận xét, mở rộng: Ở thời kì 1936-1939,
Đảng xác định nhiệm vụ trước mắt là nhiệm vụ
dân chủ. Song từ sau chiến tranh thế giới bùng
nổ, căn cứ vào sự thay đổi của tình hình thế giới
và trong nước, mâu thuẫn giữa các dân tộc Đông
Dương với đế quốc Pháp ngày càng tăng, Đảng
ta đặt nhiệm vụ giải phóng dân tộc lên hàng đầu.
Nhiệm vụ dân chủ được thực hiện từng bước sao
cho phù hợp. Các khẩu hiệu đấu tranh, hình thức
đấu tranh, tổ chức mặt trận dân tộc thống nhất
cũng được thay đổi cho phù hợp nhằm giải quyết
vấn đề giải phóng dân tộc.
Như vậy Hội nghị Trung ương tháng 11-1939
đã đánh dấu bước chuyển hướng chỉ đạo đấu
tranh của Đảng. GV có thể nói thêm về tiểu sử
và sự nghiệp của Tổng Bí thư Nguyễn Văn Cừ.

tham gia nổi dậy bị bắt.
+ Ý nghĩa của ba cuộc khởi nghĩa:
- Ba cuộc khởi nghĩa trên đã nêu cao tinh thần
bất khuất của dân tộc“đó là những tiếng súng
báo hiệu cho cuộc khởi nghĩa toàn quốc, là
bước đầu đấu tranh bằng vũ lực của các dân tộc
Đông Dương“
- Để lại nhiều bài học kinh nghiệm quý báu về
thời cơ cách mạng, khởi nghĩa vũ trang, xây
dựng lực lượng cách mạng.
+ Nguyên nhân thất bại: kẻ thù còn mạnh, lực

lượng cách mạng chưa được chuẩn bị chu đáo, thời
cơ chưa chín mồi…
3. Nguyễn Ái Quốc về nước trực tiếp lãnh đạo
cách mạng. Hội nghị lần thứ 8 Ban Chấp
hành Trung ương Đảng Cộng sản Đơng
Dương (5 -1941)
a. Hồn cảnh: 28-01-1941, lãnh tụ Nguyễn Ái
Quốc về nước trực tiếp lãnh đạo cách mạng.
Người triệu tập Hội nghị Trung ương Đảng lần
thứ 8 (từ ngày 10 đến 19-5-1941) ở Pắc Bó (Hà
Quảng - Cao Bằng)
b. Nội dung Hội nghị
- Hội nghị khẳng định nhiệm vụ chủ yếu trước
mắt của cách mạng là giải phóng dân tộc.
- Tạm gác khẩu hiệu cách mạng ruộng đất, nêu
khẩu hiệu giảm tô, thuế, chia lại ruộng công, tiến
tới người cày có ruộng. Thành lập chính phủ
nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà…
- Hội nghị quyết định thành lập Mặt trận Việt
Nam độc lập đồng minh (Việt Minh 19 - 5 1941), và giúp đỡ việc thành lập mặt trận dân
tộc thống nhất ở Lào và Campuchia.
- Hội nghị xác định hình thái khởi nghĩa vũ
trang là đi từ khởi nghĩa từng phần lên tổng khởi
nghĩa, coi chuẩn bị khởi nghĩa là nhiệm vụ trung
tâm của toàn Đảng, toàn dân.
c. Ý nghĩa: Hội nghị Trung ương Đảng lần VIII
có ý nghĩa lịch sử to lớn đã hoàn chỉnh chủ


Giáo án Lịch sử lớp 12

Hoạt động 1: nhóm
-GV chia lớp thành 3 nhóm và giao nhiệm vụ
+Nhóm 1: Theo dỏi SGK và lược đồ khởi nghĩa
Bắc Sơn để thấy được: nguyên nhân, diễn biến
chính, kết quả-ý nghĩa của khởi nghĩa Bắc Sơn
+Nhóm 2: Theo dõi SGK và lược đồ khởi nghĩa
Nam Kì để thấy được: ngun nhân, diễn biến
chính, kết quả-ý nghĩa của khởi nghĩa Nam Kì
+Nhóm 3: Theo dõi SGK và lược đồ Binh biến
Đô Lương để thấy được: nguyên nhân, diễn
biến chính, kết quả-ý nghĩa cuộc binh biến Đơ
Lương
-HS các nhóm làm việc theo sự hướng dẫn của
GV. Từng nhóm cử 1 đại diện trình bày trước
lớp.
-GV nhận xét và nhấn mạnh một số nội dung:
+Về khởi nghĩa Bắc Sơn do tổ chức Đảng ở địa
phương phát động, nổ ra trong hoàn cảnh thuận
lợi, diễn ra trong vịng 1 tháng, trên phạm vi
một huyện và nhanh chóng bị that bại, nhưng có
ý nghĩa lịch sử to lớn. Nó mở đầu phong trào
giải phóng dân tộc của các dân tộc Đơng Dương
trong thời kì chiến tranh thế giới thứ hai.
Tiếng súng của cuộc khởi nghĩa Bắc Sơn đã
thức tỉnh tinh thần cách mạng của nhân dân cả
nước, giúp Đảng rút nhiều bài học quý báu.Tinh
thần dũng cảm của nhân dân Bắc Sơn that đáng
khâm phục. Hội nghị Trung ương Đảng tháng
11-1940 đã quyết định duy trì đội du kích Bắc
Sơn và xây dựng căn cứ đơn vị Bắc Sơn- Võ

Nhai.
-Về khởi nghĩa Nam Kì: Do Xứ ủy Nam Kì chủ
trương. Địa bàn nổ ra khởi nghĩa rộng từ miền
Đông sang miền Tây Nam Bộ.
-Về cuộc binh biến Đô Lương: Do Nguyễn Văn
Cung chỉ huy nổi dậy chiếm đồn Đô Lương và

trương được đề ra từ Hội nghị Trung ương tháng
11-1939 nhằm giải quyết vấn đề số một của cách
mạng là độc lập dân tộc.
4. Chuẩn bị tiến tới khởi nghĩa giành chính
quyền.
a. Xây dựng lực lượng cho cuộc khởi nghĩa vũ
trang
* Xây dựng lực lượng chính trị:
- Nhiệm vụ cấp bách của Đảng là vận động
quần chúng tham gia Việt Minh. Cao Bằng là nơi
thí điểm xây dựng các đồn thể “Cứu quốc”.
Năm 1942 có 3 “châu hồn toàn”. Ủy ban Việt
Minh Cao Bằng và liên tỉnh Cao - Bắc - Lạng
được thành lập.
- Ở miền Bắc và miền Trung, các hội cứu quốc
được thành lập.
- Năm 1943, Đảng ban hành Đề cương văn hóa
Việt Nam năm 1944, Hội văn hóa cứu quốc và
Đảng dân chủ Việt Nam thành lập, đứng trong
Mặt trận Việt Minh.
* Xây dựng lực lượng vũ trang:
- Công tác xây dựng lực lượng vũ trang cách
mạng được Đảng đặc biệt coi trọng. Sau khởi

nghĩa Bắc Sơn, theo chủ trương của Đảng đội du
kích Bắc Sơn thành lập.
- Năm 1941, các đội du kích Bắc Sơn thống nhất
thành Trung đội Cứu quốc quân I (2-1941), phát
động chiến tranh du kích trong 8 tháng (7/1941
đến 2/1942). Ngày 15-9-1941, Trung đội Cứu
quốc quân II ra đời.
* Xây dựng căn cứ địa: Công tác xây dựng căn
cứ cũng được Đảng ta quan tâm. Sau khởi nghĩa
Bắc Sơn căn cứ Bắc Sơn – Võ Nhai được xây
dựng, năm 1941, Nguyễn Ái Quốc chọn Cao
Bằng để xây dựng căn cứ địa.
b. Gấp rút chuẩn bị cho khởi nghĩa vũ trang
giành chính quyền.


Giáo án Lịch sử lớp 12
vạch kế hoạch tiến về Vinh nhưng cuối cùng bị
thất bại.
Cuộc Binh biến Đô Lương chứng tỏ tinh thần
giác ngộ của binh lính người Việt trong quân
đội Pháp.
Hoạt động 2:
-GV: Trong vòng 3 tháng 3 cuộc khởi nghĩa vũ
trang đã diễn ra ở cả 3 miền đất nước nhưng
đều that bại.
Em hãy rút ra nguyên nhân thất bại của các
cuộc nổi day đầu tiên này?
-HS suy nghĩ trả lời
-GV nhận xét, chốt ý:

- Tháng 2-1943, Ban Thường vụ Trung ương
Đảng họp vạch ra kế hoạch chuẩn bị tồn diện
cho khởi nghĩa vũ trang. Khắp nơng thơn, thành
thị miền Bắc, các đồn thể Việt Minh, các Hội
cứu quốc được thành lập.
- Ở Bắc Sơn - Võ Nhai, Trung đội cứu quốc
quân III ra đời (2-1944).
- Ở Cao Bằng, các đội tự vệ vũ trang, đội du
kích thành lập. Năm 1943, 19 ban “xung phong
Nam tiến” được lập ra để liên lạc với Bắc Sơn –
Võ Nhai và phát triển lực lượng.
- Tháng 5 - 1944 Tổng bộ Việt Minh ra chỉ thị
“sửa soạn khởi nghĩa”.
- Ngày 22-12-1944, theo chỉ thị của Hồ Chí
Minh, Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng
quân thành lập. Hai ngày sau, thắng hai trận
Phay Khắt và Nà Ngần (Cao Bằng).

Hoạt động 3: cá nhân
Ba cuộc nổi day đầu tiên tuy that bại song có ý
nghĩa to lớn, em hãy cho biết ý nghĩa lịch sử
của 3 cuộc khởi nghĩa đó?
-HS suy nghĩ trả lời
-GV nhận xét, nhấn mạnh: Cả ba cuộc nổi day
do các tổ chức Đảng và ngoài đảng lãnh đạo,
thành phần tham gia gồm các tầng lớp nhân dân
trong đó có cả binh lính, địa bàn nổ ra ở khắp
ba miền. Điều đó chứng tỏ nhân dân cả nước
sẵn sàng nội day đấu tranh giành độc lập. Ba

cuộc nổi day được coi là những tiếng súng báo
hiệu một thời kì mới của dân tộc.
4. Củng cố: (5 phút)
1. Tình hình Việt Nam trong những năm 1939 - 1945?
- Đầu tháng 9-1939, Chiến tranh thế giới thứ hai bùng nổ, Chính phủ Pháp đầu hàng phát xít Đức, thực
hiện chính sách thù địch với cách mạng thuộc địa.
- Ở Đông Dương, Pháp thực hiện chính sách nhằm vơ vét sức người,
- Cuối tháng 9-1940, Nhật vào miền Bắc Việt Nam, Pháp đầu hàng, - Ở Việt Nam các đảng phái thân
- Năm 1945, ở châu Âu Đức bị thất bại nặng nề;


Giáo án Lịch sử lớp 12
Từ ngày 6 – 8 tháng 11-1939, Hội nghị Ban chấp hành Trung ương Đảng họp tại Bà Điểm (Hóc Mơn –
Gia Định) do Tổng Bí thư Nguyễn Văn Cừ chủ trì.
* Hội nghị xác định.
- Nhiệm vụ, mục tiêu đấu tranh trước mắt: đánh đổ đế quốc và tay sai, làm cho Đông Dương hoàn toàn
độc lập.
- Chủ trương tạm gác khẩu hiệu cách mạng ruộng đất đề ra khẩu hiệu tịch thu ruộng đất của bọn thực
dân đế quốc và địa chủ tay sai đế quốc, chống tô cao…, -Về mục tiêu, phương pháp đấu tranh: Chuyển
Từ hoạt động hợp pháp, nửa hợp pháp sang hoạt động bí mật.
- Hội nghị đề ra chủ trương thành lập Mặt trận Thống nhất dân tộc phản đế Đông Dương (gọi tắt là Mặt
trận Phản đế Đông Dương).
* Ý nghĩa lịch sử: Hội nghị tháng 11/1939 đánh dấu sự chuyển biến quan trọng - đặt nhiệm vụ giải phóng
dân tộc lên hàng đầu đưa nhân dân ta bước vào thời kì trực tiếp vận động cứu nước
5 Hướng dẫn học sinh tự học:
* Tiết này: nắm lại tình hình Việt nam từ năm 1939 – 1945
* tiết sau: chuẩn bị trước phần hội nghị trung ương lần thứ 8


Giáo án Lịch sử lớp 12

Bài 16:

PHONG TRÀO GIẢI PHÓNG DÂN TỘC 1939-1945
VÀ CÁCH MẠNG THÁNG 8/1945 NƯỚC VIỆT NAM DÂN CHỦ
CỘNG HỊA ĐƯỢC THÀNH LẬP ( TT)

I. MỤC ĐÍCH YÊU CẦU
Như tiết 24.
II. TRỌNG TÂM:
- Khởi nghĩa vũ trang gình chính quyền trong cách mạng tháng 8 /1945.
III. CHUẨN BỊ :
*GV:
Sử dụng bản đồ tường thuật diễn biến cuộc khởi nghĩa cách mạng tháng 8 năm 1945
* HS: Học bài và chuẩn bị bài theo hướng dẫn của giáo viên
IV. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY- HỌC
1. Ổn định lớp
2. Kiểm tra bài cũ:
-. Hãy cho biết tình hình Việt Nam trong những năm chiến tranh thế giới thứ 2?
- Hãy trình bày tóm tắc ngun nhân diễn biến kết quả ý nghĩa của ba cuộc khời nghĩa mỡ đầu cho
thời kì mới.?
3. Giảng bài mới
Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung học sinh cần nắm

Em hãy cho biết công tác xây dựng lực lượng
vũ trang của Đảng?

III. KHỞI NGHĨA VŨ TRANG GIÀNH

CHÍNH QUYỀN

-HS theo dõi SGK trả lời

1. Khởi nghĩa từng phần (từ tháng 3 đến giữa
tháng 8 – 1945)

-GV nhận xét, bổ sung và chốt ý.
-GV trình bày về cơng tác xây dựng căn cứ địa
cách mạng.

a. Nhật đảo chính Pháp.
- Tối 09-03-1945, Nhật đảo chính Pháp, Pháp
đầu hàng.


Giáo án Lịch sử lớp 12
Công tác xây dựng căn cứ địa cách mạng được
Đảng quan tâm: Vùng Bắc Sơn-Võ Nhai được
Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng
(11-1940) chủ trương xây dựng thành căn cứ
địa cách mạng. Năm 1941, Nguyễn Ái Quốc
chọn Cao Bằng để xây dựng căn cứ địa cách
mạng. Đó là hai căn cứ đầu tiên của cách
mạng nước ta.
-GV trình bày: Từ đầu năm 1943, cuộc chiến
tranh thế giới chuyển biến theo chiều hướng có
lợi cho cách mạng nước ta. Tình hình đó địi
hỏi Đảng ta đẩy mạnh hơn nữa công tác chuẩn
bị cho cuộc khởi nghĩa vũ trang giàng chính

quyền.
Hoạt động 2: cả lớp, cá nhân
GV yêu cầu HS theo dõi SGK , trình bày công
tác chuẩn bị trước ngày Tổng khởi nghĩa?
Yêu cầu nêu được các ý chính sau đây?
- Từ 15-20/4 BTV TW Đảng Triệu tập Hội nghị
QS Bắc Kỳ quyết định thống nhất và pt lực
lượng vũ trang.
-16/4/1945 Tổng bộ VM ra chỉ thị thành lập uỷ
ban dân tộc giải phóng.
-15/5/1945 VNTTGPQ và CQQ thống nhất
thành Việt Nam giải phóng quân.
-Ngày 4/6/1945 thành lập khu giải phóng Việt
Bắc.
Hoạt động 2: cả lớp, cá nhân
GV dùng bản đồ , yêu cầu HS khái quát những
diễn biến chính của cách mạng tháng 8/1945.
HS trả lời câu hỏi ,GV nhận xét và chốt ý, yêu
cầu nói được một số ý chính sau:
-15/8/1945 Nhật Hồng đầu hàng Đồng minh ,
quân Nhật ở Đông Dương tê liệt, bọn tay sai
hoang mang giao động.

- Nhật tuyên bố: “giúp các dân tộc Đông Dương
xây dựng nền độc lập”, dựng Chính phủ bù nhìn
Trần Trọng Kim, đưa Bảo Đại làm “Quốc
trưởng”. Thực chất là độc chiếm Đông Dương.
- Ngày 12-03-1945, Ban Thường vụ Trung ương
Đảng ra chỉ thị: “Nhật – Pháp bắn nhau và hành
đông của chúng ta”, chỉ thị nêu rõ:

Kẻ thù chính của nhân dân Đơng Dương
là phát xít Nhật.
Khẩu hiệu: “Đánh đuổi pháp - Nhật”,
được thanh bằng khẩu hiệu “Đánh đuổi phát
xít Nhật”.
Hình thức đấu tranh: từ bất hợp tác, bãi
cơng, bãi thị đến biểu tình, thị uy, vũ trang du
kích và sẵn sàng chuyển qua tổng khởi nghĩa
khi có điều kiện.
Quyết định “Phát động cao trào kháng
Nhật cứu nước”.
b. Diễn biến cao trào kháng Nhật cứu nước.
– Ở căn cứ địa Cao - Bắc - Lạng, Việt Nam
tuyên truyền giải phóng quân và Cứu quốc quân
cùng với quần chúng giải phóng hàng loạt xã,
châu, huyện, chính quyền nhân dân được thành
lập.
– Ở Bắc Kỳ, khẩu hiệu “Phá kho thóc, giải
quyết nạn đói”, thu hút hàng triệu người tham
gia.
– Ở Quảng Ngãi, tù chính trị ở nhà lao Ba Tơ
nổi dậy, lập chính quyền cách mạng (11/3), tổ
chức đội du kích Ba Tơ.
– Ở Nam Kỳ, Việt Minh hoạt động mạnh mẽ ở
Mĩ Tho, Hậu Giang.
2. Sự chuẩn bị cuối cùng trước ngày tổng
khởi nghĩa
– Tháng 4-1945, Hội nghị quân sự Bắc kỳ quyết
định thống nhất các lực lượng vũ trang. thành
lập Ủy ban Quân sự cách mạng Bắc Kỳ.

– Tháng 4-1945, thành lập Ủy ban Dân tộc giải
phóng VN và Ủy ban Dân tộc giải phóng các
cấp.
– Tháng 5-1945, Cứu quốc quân và Việt Nam
tuyên truyền giải phóng quân thống nhất thành
Việt Nam giải phóng quân.
– Tháng 6-1945 thành lập Khu giải phóng Việt
Bắc gồm 6 tỉnh. Tân Trào được chọn làm thủ đô
kháng chiến.
3. Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945.
a. Nhật đầu hàng Đồng minh, lệnh Tổng
khởi nghĩa được ban bố.


Giáo án Lịch sử lớp 12
-Điều kiện khởi nghĩa đã đến.
-Từ 13 – 15/8/1945 Hội nghị toàn quốc của
Đảng họp ở Tân Trào, quyết định phát động
tổng khởi nghĩa trên toàn quốc, thành lập uỷ
ban khởi nghĩa, ra quân lệnh số1.
-16/8 Đại hội quốc dân họp ở Tân Trào tán
thành chủ trương khởi nghĩa của Đảng, thơng
qua 10 chính sách lớn của Việt Minh, lập uỷ
ban dân tộc giải phóng…
-Chiều 16/8 một đội quân giải phóng do Võ
Nguyên Giáp chỉ huy từ Tân Trào về giải
phóng Thái Nguyên, mở đầu cho cuộc tổng
khởi nghĩa .

-TTHCM. Trước thời cơ cách mạng đã chín

muồi HCM đã chủ trì hội nghị tồn quốc của
Đàng phát động tổng khời nghỉa trong cả
nước.

- Ngày 9/8/1945, Hồng quân Liên Xô tấn công
đạo quân Quan Đông của Nhật.
- Ngày 15/8/1945, Nhật hoàng tuyên bố đầu
hàng Đồng minh vô điều kiện, quân Nhật ở ĐD
hoang mang suy sụp. Điều kiện khách quan
thuận lợi cho Tổng khởi nghĩa đã đến.
- Ngày 13/8/1945, TWĐảng và Tổng bộ VM
thành lập Ủy ban khởi nghĩa toàn quốc, ra “Quân
lệnh số1” phát động Tổng khởi nghĩa trong cả
nước.
- Ngày 14-15/8/1945, Hội nghị toàn quốc của
Đảng họp ở Tân Trào thông qua kế hoạch tổng
khởi nghĩa trong cả nước, thông qua những vấn
đề đối nối, đối ngoại sau khi giành chính quyền.
- Ngày 16-17/8/1945, Đại hội Quốc dân (Tân
Trào) tán thành chủ trương tổng khởi nghĩa,
thơng qua 10 chính sách của VM, cử ra Ủy ban
dân tộc giải phóng Việt Nam do HCM làm chủ
tịch, qui đinh quốc kỳ, quốc ca.
b. Diễn biến Tổng khởi nghĩa
- Chiều 16/8, một đơn vị quân giải phóng do Võ
Nguyên Giáp chỉ huy tiến về giải phóng Thái
Nguyên.

Giành chính quyền ở Hà Nội:
- 15/8 lệnh tổng khởi nghĩa về tới Hà Nội,

phong trào chuẩn bị khởi nghĩa rất khẩn
trương.
-17/8 ta biến cuộc mittinh của tổng hội công
chức thân Nhật thành cuộc mittinh ủng hộ Việt
Minh.
- 19/8 cuộc mittinh lớn diễn ra ở nhà hát thành
phố, sau đó là cuộc biểu tình đánh chiếm các
cơng sở, cuộc khởi nghĩa thắng lợi.

- Ngày 18/8/1945, có 4 tỉnh giành được chính
quyền sớm nhất là Bắc Giang, Hải Dương, Hà
Tĩnh, Quảng Nam.
* Ở Hà Nội, ngày 19 - 8-1945, hàng vạn nhân
dân đã đã đánh chiếm các cơ quan đầu não của
địch như: Phủ Khâm sai, Tồ Thị chính...,cuộc
khởi nghĩa giành thắng lợi ở Hà Nội.
* Ở Huế, ngày 23 – 8 giành chính quyền, 30/8
Bảo Đại thối vị.
* Sài Gịn, sáng 25 – 8, nhân dân các tỉnh lân
cận kéo về thành phố. Chiếm Sở Mật thám, Sở
Cảnh sát… giành chính quyền ở Sài Gòn.


Giáo án Lịch sử lớp 12
Giành chính quyền trên tồn quốc:
-Từ 14-18/8/1945 có 4 tỉnh giành chính
quyền: (Bắc Giang ,Hải Dương ,Hà Tĩnh
,Quảng Nam)

- Thắng lợi ở Hà Nội – Huế – Sài Gòn đã tác

động mạnh đến các địa phương trong cả nước,
ngày 28-8-1945, cách mạng thành công trong cả
nước.

-Ngày 19/8 giành chính quyền ở Hà Nội.
-Ngày 23/8 giành chính quyền ở Huế, 30/8 Bảo
Đại từ chức.
-Ngày 25/8 giành chính quyền ở Sài Gịn.
*Thắng lợi ở Hà Nội, Huế ,Sài Gòn đã cổ vũ
nhân dân cả nước, chỉ trong vòng 15 ngày
(13/8 - 28/8/1945) cuộc tổng khởi nghĩa giành
thắng lợi trên tồn quốc.
-Ngày 2/9/1/45 TW Đảng và Hồ Chí Minh về
tới HN.
- Ngày 2/9/1945 Chủ tịch Hồ chí Minh đọc
bản tuyên ngôn độc lập khai sinh ra nước Việt
Nam dân chủ cộng hồ.
TTHCM: giáo dục cơng lao to lớn của Hồ Chí
Minh đối với thắng lợc của cách mạng tháng 8/
1945
4. Củng cố: (5 phút)
1. Trình bày diễn biến của cao trào kháng Nhật cứu nước?
– Ở căn cứ địa Cao - Bắc - Lạng, Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân và Cứu quốc quân cùng với
quần chúng giải phóng hàng loạt xã, châu, huyện, chính quyền nhân dân được thành lập.
– Ở Bắc Kỳ, khẩu hiệu “Phá kho thóc, giải quyết nạn đói”, thu hút hàng triệu người tham gia.
– Ở Quảng Ngãi, tù chính trị ở nhà lao Ba Tơ nổi dậy, lập chính quyền cách mạng (11/3), tổ chức đội
du kích Ba Tơ.
– Ở Nam Kỳ, Việt Minh hoạt động mạnh mẽ ở Mĩ Tho, Hậu Giang.
2. Diễn biến của việc khởi nghĩa giành chính quyền ở Hà nội?
Chiều 16/8, một đơn vị quân giải phóng do Võ Nguyên Giáp chỉ huy tiến về giải phóng Thái Nguyên.

- Ngày 18/8/1945, có 4 tỉnh giành được chính quyền sớm nhất là Bắc Giang, Hải Dương, Hà Tĩnh,
Quảng Nam.
* Ở Hà Nội, ngày 19 - 8-1945, hàng vạn nhân dân đã đã đánh chiếm các cơ quan đầu não của địch
như: Phủ Khâm sai, Tồ Thị chính...,cuộc khởi nghĩa giành thắng lợi ở Hà Nội.


Giáo án Lịch sử lớp 12
5.Hướng dẫn học sinh tự học:
* Tiết này:

1. Hãy kể tên các hình thức mặt trận dân tộc thống nhất do Đảng ta thành lập từ 19301945
2. Tìm hiểu diễn biến phong trào cách mạng tháng Tám 1945 ở địa phương CM
* Tiết sau: Xem trước phần thành lập nước Việt Nam dân chủ cộng hoà và ý nghĩa lịch sử của cách
mạng tháng 8/1945.
V/.Rút kinh nghiệm:
- Nội dung kiến thức :.....................................................................................................................................................
- phương pháp.................................................................................................................................................................
-Sử dụng đồ dùng thiết bị dạy học :...............................................................................................................................


Giáo án Lịch sử lớp 12
Bài 16:

PHONG TRÀO GIẢI PHÓNG DÂN TỘC 1939-1945
VÀ CÁCH MẠNG THÁNG 8/1945 NƯỚC VIỆT NAM DÂN CHỦ
CỘNG HỊA ĐƯỢC THÀNH LẬP (TT)

I. MỤC ĐÍCH U CẦU
Như tiết 24.
II. TRỌNG TÂM:

- Nước Việt Nam dân chủ cộng hoà ra đời và ý nghĩa lịch sử của cách mạng tháng 8/1945
III. CHUẨN BỊ:
*GV:. Sử dụng bản đồ tường thuật diễn biến cuộc khởi nghĩa cách mạng tháng 8 năm 1945
* HS: Học bài và chuẩn bị bài theo hướng dẫn của giáo viên.
IV TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY- HỌC
1. Ổn định lớp
2. Kiểm tra bài cũ:
-. Hãy cho biết tình hình Việt Nam trong những năm chiến tranh thế giới thứ 2?
- Hãy trình bày tóm tắc nguyên nhân diễn biến kết quả ý nghĩa của ba cuộc khời nghĩa mỡ đầu cho
thời kì mới.?
3. Giảng bài mới
Hoạt động của giáo viên và học sinh
*Thắng lợi ở Hà Nội, Huế ,Sài Gòn đã cổ vũ
nhân dân cả nước, chỉ trong vòng 15 ngày
(13/8 - 28/8/1945) cuộc tổng khởi nghĩa giành
thắng lợi trên toàn quốc.
-Ngày 2/9/1/45 TW Đảng và Hồ Chí Minh về
tới HN.
- Ngày 2/9/1945 Chủ tịch Hồ chí Minh đọc
bản tun ngơn độc lập khai sinh ra nước Việt
Nam dân chủ cộng hoà.

Nội dung học sinh cần nắm
IV. NƯỚC VIỆT NAM DÂN CHỦ CỘNG HOÀ
ĐƯỢC THÀNH LẬP (2–9 – 1945)
- Ngày 25 - 8 - 1945, Chủ tịch Hồ chí Minh cùng
Trung ương đảng về đến Hà Nội.
- Ngày 28 - 8 - 1945, Uỷ ban dân tộc giải phóng
cải tổ thành Chính phủ lâm thời nước Việt Nam
Dân chủ Cộng hoà.

- Ngày 2 - 9 - 1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc
Tun ngơn độc lập, tuyên bố khai sinh ra nước


Giáo án Lịch sử lớp 12
Hoạt động 2: cả lớp, cá nhân

Việt Nam Dân Chủ Cộng Hoà.

GV yêu cầu HS theo dõi SGK trình bày ý nghĩa
lịch sử, nguyên nhân thành công và bài học
kinh nghiệm của cách mạng tháng 8/1945?

V. NGUYÊN NHÂN THẮNG LỢI, Ý NGHĨA
LỊCH SỬ VÀ BÀI HỌC KINH NGHIỆM CỦA
CÁCH MẠNG THÁNG TÁM NĂM 1945

HS suy nghĩ trả lời câu hỏi ,GV nhận xét và
chốt ý:

1. Nguyên nhân thắng lợi
a. Nguyên nhân chủ quan
- Dân tộc ta có truyền thống yêu nước, đấu tranh
giải phóng dân tộc, khi Đảng Cộng sản Đơng
Dương kêu gọi, thì tồn dân tộc nhất tề đứng dậy
giành chính quyền.
- Có sự lãnh đạo đúng đắn, sáng tạo của Đảng, do
HCM đứng đầu, với quá trình chuẩn bị suốt 15
năm.
- Trong những ngày khởi nghĩa tồn Đảng, tồn

dân nhất trí, đồng lịng,…quyết tâm giành độc lập
tự do. Các cấp bộ Đảng đã linh hoạt, sáng tạo chỉ
đạo khởi nghĩa, chớp thời cơ phát động quần chúng
nổi dậy giành chính quyền.
b. Nguyên nhân khách quan
Quân Đồng Minh đánh bại phát xít, tạo thuận
lợi cho cách mạng thành công.
2. Ý nghĩa lịch sử
a. Trong nước.
- Mở ra một bước ngoặt mới trong lịch sử dân tộc
ta, đã phá tan hai tầng xiềng xích Pháp – Nhật, lật
đổ phong kiến tay sai, lập nên nước Việt Nam Dân
chủ Cộng hòa.

* Ý nghĩa lịch sử.
+ Đ/v dân tộc: -Là biến cố vĩ đại đã phá tan
ách thống trị của đế quốc và phong kiến tay sai,
từ một thân phận nô lệ lên địa vị làm chủ…

- Mở ra kỷ nguyên mới trong lịch sử dân tộc: độc
lập, tự do, gắn với chủ nghĩa xã hội.
- Đảng Cộng sản Đông Dương trở thành Đảng cầm
quyền, chuẩn bị điều kiện cho những thắng lợi tiếp
theo.

-Mở ra một kỷ nguyên mới trong lịch sử dân tộc
, độc lập dân tộc giắn liền với CNXH.

b. Thế giới

+ Đ/v thế giới: - Góp phần vào thắng lợi trong

- Góp phần vào chiến thắng chủ nghĩa phát xít
trong Chiến tranh thế giới thứ hai.


Giáo án Lịch sử lớp 12
cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa Phát xít.
-Cổ vũ tinh thần đấu tranh của nhân dân các
nước thuộc địa.
* Nguyên nhân thắng lợi.
+ Chủ quan: Nhân dân ta có truyền thống yêu
nước, đấu tranh kiên cường, bất khuất; vai trò
lãnh đạo của Đảng và Hồ Chủ Tịch với đường
lối đúng đắn và sáng tạo.
+ Khách quan: Quân Đồng minh đánh bại phát
xít, …
Bài học kinh nghiệm.

- Cổ vũ mạnh mẽ tinh thần đấu tranh của nhân dân
thuộc địa trong cuộc đấu tranh tự giải phóng.
3. Bài học kinh nghiệm
- Phải có đường lối đúng dắn vận dụng sáng tạo
chủ nghĩa Mác Lê nin vào thực tiễn Việt Nam.
Thay đổi chủ trương, sách lược phù hợp. Giải
quyết đúng đắn nhiệm vụ dân tộc và dân chủ.
- Tập hợp lực lượng trong một mặt trận dân tộc thống
nhất trên cơ sở liên minh công - nông.
- Linh hoạt kết hợp đấu tranh chính trị với đấu
tranh vũ trang. Khởi nghĩa từng phần, tiến tới Tổng

khởi nghĩa trong cả nước

GV chốt ý chính,HS nghe và ghi ché
4. Củng cố: (5 phút)
1. sự thành lập nước Việt Nam dân chủ cộng hoà ?
- Ngày 25 - 8 - 1945, Chủ tịch Hồ chí Minh cùng Trung ương đảng về đến Hà Nội.
- Ngày 28 - 8 - 1945, Uỷ ban dân tộc giải phóng cải tổ thành Chính phủ lâm thời nước Việt Nam Dân chủ
Cộng hoà.
- Ngày 2 - 9 - 1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn độc lập, tuyên bố khai sinh ra nước Việt
Nam Dân Chủ Cộng Hoà.
2. Ý nghĩa lịch sử, nguyên nhân thắng lợi?
. Nguyên nhân chủ quan
- Dân tộc ta có truyền thống yêu nước, đấu tranh giải phóng dân tộc, khi Đảng Cộng sản Đơng Dương
kêu gọi, thì tồn dân tộc nhất tề đứng dậy giành chính quyền.
- Có sự lãnh đạo đúng đắn, sáng tạo của Đảng, do HCM đứng đầu, với quá trình chuẩn bị suốt 15 năm.
- Trong những ngày khởi nghĩa toàn Đảng, toàn dân nhất trí, đồng lịng,…quyết tâm giành độc lập tự do.
Các cấp bộ Đảng đã linh hoạt, sáng tạo chỉ đạo khởi nghĩa, chớp thời cơ phát động quần chúng nổi dậy
giành chính quyền.
b. Nguyên nhân khách quan
Quân Đồng Minh đánh bại phát xít, tạo thuận lợi cho cách mạng thành công.
. Ý nghĩa lịch sử
a. Trong nước.


Giáo án Lịch sử lớp 12
- Mở ra một bước ngoặt mới trong lịch sử dân tộc ta, đã phá tan hai tầng xiềng xích Pháp – Nhật, lật đổ
phong kiến tay sai, lập nên nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.
- Mở ra kỷ nguyên mới trong lịch sử dân tộc: độc lập, tự do, gắn với chủ nghĩa xã hội.
- Đảng Cộng sản Đông Dương trở thành Đảng cầm quyền, chuẩn bị điều kiện cho những thắng lợi tiếp
theo.

b. Thế giới
- Góp phần vào chiến thắng chủ nghĩa phát xít trong Chiến tranh thế giới thứ hai.
- Cổ vũ mạnh mẽ tinh thần đấu tranh của nhân dân thuộc địa trong cuộc đấu tranh tự giải phóng.
5. Hướng dẫn học sinh tự học:
* Tiết này:
Hãy kể tên các hình thức mặt trận dân tộc thống nhất do Đảng ta thành lập từ 1930-1945 ?Tìm hiểu diễn
biến phong trào cách mạng tháng Tám 1945 ở địa phương CM
* Tiết sau: Chuẩn bị trước phần những thuận lợi và khó khăn của nước ta sau cách mạng tháng 8 .
V/.Rút kinh nghiệm:
- Nội dung kiến thức :.....................................................................................................................................................
- phương pháp.................................................................................................................................................................
-Sử dụng đồ dùng thiết bị dạy học :...............................................................................................................................

LỊCH SỬ QUỐC KỲ
Lá cờ đỏ sao vàng ngày nay đã trở nên quen thuộc, nhưng nhiều người còn chưa biết lần
đầu tiên lá cờ ấy xuất hiện cách nay 60 năm; theo website Đảng Cộng Sản Việt Nam, người vẽ lá
cờ ấy là một chiến sĩ cách mạng tham gia khởi nghĩa Nam Kỳ 23/11/1940. Đó là Nguyễn Hữu
Tiến, nguyên là thầy giáo, sinh ngày 5/3/1901 tại xã Yên Bắc, huyện Duy Tiên, tỉnh Hà Nam
ngày nay. Nǎm 1927, Nguyễn Hữu Tiến tham gia tổ chức Thanh niên cách mạng đồng chí hội.
Nǎm 1931 ông bị bắt và bị địch đưa ra nhà tù Côn Đảo. Nǎm 1935, ông cùng một số tù chính trị
vượt ngục Cơn Đảo, trở về đất liền, ơng hoạt động cách mạng tại Cần Thơ, sau đó được phân
công phụ trách công tác tuyên truyền, in ấn tài liệu cách mạng.
Chính trong thời gian này, ơng được Xứ uỷ Nam Kỳ trao nhiệm vụ vẽ cờ Tổ quốc để sử dụng
trong các cuộc đấu tranh. Ông đã vẽ lá cờ có nền đỏ và ngơi sao vàng nǎm cánh, thể hiện ý tưởng
máu đỏ da vàng, tượng trưng cho dân tộc và sự đoàn kết các tầng lớp nhân dân bao gồm sĩ, nông,
công, thương, binh trong đại gia đình các dân tộc Việt Nam.


Giáo án Lịch sử lớp 12
Tâm huyết của tác giả khi sáng tạo ra lá cờ Tổ quốc được khắc họa rõ nét trong bài thơ của ông

Hỡi những ai máu dỏ da vàng
Hãy chiến đấu dưới cờ thiêng Tổ quốc
Nền cờ thắm máu đào vì nước
Sao vàng tươi, da của giống nòi
Đứng lên mau hồn nước gọi ta rồi
Hỡi sỹ nơng cơng thương binh
Đồn kết lại như sao vàng năm cánh.
Mẫu cờ do Nguyễn Hữu Tiến vẽ đã được Xứ uỷ Nam Kỳ nhất trí và đã xuất hiện lần đầu
tiên trong cuộc khởi nghĩa Nam Kỳ 23-11-1940, sau đó xuất hiện ở nhiều nơi trong phong trào
Việt Minh (1941 - 1945). Nǎm 1945, Hồ Chủ Tịch đã ký sắc lệnh quy định mẫu Quốc kỳ nước
Việt Nam Dân chủ Cộng hồ là nền đỏ với ngơi sao vàng nǎm cánh như mẫu vẽ của Nguyễn Hữu
Tiến. Ngày 2-9-1945, cờ đỏ sao vàng chính thức xuất hiện trong buổi lễ Tuyên bố độc lập. Quốc
hội khoá 1 ngày 2-3-1946 quy định cụ thể: ngôi sao vàng nǎm cánh đặt giữa nền đỏ hình chữ
nhật, chiều rộng bằng hai phần ba chiều dài. Trong cuộc họp này, Bác Hồ đã nói: "Lá cờ đỏ sao
vàng đã thấm máu đồng bào ta trong Nam Kỳ khởi nghĩa 1940. Chính lá cờ này đã cùng phái
đồn Chính phủ đi từ châu á, cờ đã có mặt trên khắp đất nước Việt Nam. Vậy thì trừ 25 triệu
đồng bào, cịn khơng ai có quyền thay đổi quốc kỳ và quốc ca".
Cịn ơng Nguyễn Hữu Tiến thì sao? Người vẽ cờ Tổ quốc ấy đã bị địch bắt và bị xử bắn
ngày 28-8-1941 cùng các chiến sĩ Nam Kỳ khởi nghĩa tại Hóc Mơn, trong đó có cả Nguyễn Thị
Minh Khai, Võ Vǎn Tần, Hà Huy Tập...