Giáo án Lịch sử 12 bài 15: Phong trào dân chủ 1936 1939

Giáo án môn Lịch sử lớp 12
Bài 15 - PHONG TRÀO DÂN CHỦ 1936 – 1939

I. Mục tiêu bài học
Học xong bài này, học sinh cần:
1. Kiến thức
- Biết được những nét chính về tình hình Việt Nam trong những năm 1936 – 1939
có nhiều thay đổi đã ảnh hưởng trực tiếp đến nội dung và tính chất của phong trào cách
mạng Việt Nam trong thời kì này.
- Hiểu rõ những hình thức đấu tranh mới mẻ, phong phú được Đảng tiến hành
trong phong trào dân chủ 1936 - 1939.
Thấy được kết quả phong trào đạt được rất to lớn, chính quyền thực dân phải
nhượng bộ một số yêu sách của quần chúng
- Hiểu và rút ra được những kinh nghiệm quý báu mà Đảng đã lãnh đạo trong
phong trào dân chủ 1936 – 1939.
2. Kĩ năng.
- Rèn luyện học sinh kĩ năng phân tích, nhận định, đánh giá, so sánh các sự kiện
lịch sử.
3. Tư tưởng, thái độ.
- Bồi dưỡng cho học sinh lòng tin tưởng vào sự lãnh đạo đúng đắn, sáng suốt của
Đảng.
- Nâng cao nhiệt tình cách mạng, hăng hái tham gia phong trào cách mạng dưới
sự lãnh đạo của Đảng.
II. Gợi ý tiến trình và phương pháp tổ chức dạy học
1. Ổn định lớp học


2. Kiểm tra bài cũ
GV có thể sử dụng câu hỏi sau:
1. Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến phong trào cách mạng 1930 – 1931
2. Hãy chứng minh rằng; Xô - Viết Nghệ - Tĩnh là chính quyền kiểu mới.

3. Hãy nêu nội dung cơ bản của Luận cương chính trị của Đảng (tháng 10 năm
1930).
3. Bài mới

Chuẩn kiến thức

Hoạt động dạy – học của thầy, trò

(Kiến thức cần đạt)
I.Tình hình thế giới và trong nước

Hoạt động

1. Tình hình thế giới

GV hướng dẫn học sinh tìm hiểu tình hình
thế giới trong những năm 1936 -1939 thông
- Chủ nghĩa phát xít ở Đức, Italia,
qua câu hỏi nêu vấn đề như sau
Nhật Bản đe doạ an ninh thế giới.
Tình hình thế giới những năm 1936-1939
- Quốc tế Cộng sản họp Đại hội VII
có điểm gì nổi bật? Trước tình hình đó các
tại tại Matxcơva (1935) bàn vấn đề
lực lượng tiến bộ trên thế giới làm gì?
chống chủ nghĩa phát xít và kêu gọi
các nước thành lập mặt trận nhân dân Học sinh vận dụng kiến thức về lịch sử thế
chống phát xít.
giới và SGK để trả lời.
- Tháng 6 – 1936 , chính phủ Mặt trận GV nhận xét và chuyển ý

Nhân dân, Pháp lên cầm quyền, thi
Vậy tình hình nước Pháp giai đoạn này có
hành một số chính sách tiến bộ ở
gì thay đổi? Sự thay đổi đó có tác động như
thuộc địa trong đó có Đông Dương
thế nào đến tình hình nước ta?
HS theo dõi SGK và trả lời
2.Tình hình trong nước

Hoạt động


* Chính trị:

GV hướng dẫn học sinh tìm hiểu những tác
động những thay đổi trong bộ máy chính
- Chính phủ Pháp cử phái đoàn sang
quyền của Pháp tác động đến thuộc địa như
điều tra tình hình Đông Dương, nới
thế nào? Học sinh tìm hiểu về hoạt động
lỏng một số quyền như tự do báo chí.
chính trị và tình hình kinh tế, xã hội.
- Trong nước có nhiều Đảng phái với
HS dựa vào SGK trả lời
xu hướng chính trị khác nhau cùng
hoạt động, trong đó Đảng Cộng sản GV làm rõ thêm:
Đông Dương là mạnh nhất, có chủ
-Về kinh tế: Nông nghiệp lạc hậu; Công
trương rõ ràng, tổ chức chặt chẽ.
nghiệp đẩy mạnh phát triển khai thác mỏ,

một số ngày công nghiệp nhẹ như dệt, xi
măng...;thương nghiệp chiếm độc quyền
* Kinh tế: Thực dân Pháp đã tăng
những mặt hàng thiết yếu. Nhìn chung từ
cường bóc lột thuộc địa để bù đắp cho
1936 – 1939 kinh tế Việt Nam hồi phụi và
chính quốc, tạo ra những thay đổi
phát triển. Tuy vậy kinh tế nước ta vẫn lạc
nhưng kinh tế nước ta vẫn là nền kinh
hậu, lệ thuộc vào kinh tế Pháp.
tế phụ thuộc vào Pháp.
-Về xã hội: công nhân thất nghiệp nhiều,
lương không đủ sống; nông dân mất ruộng
* Xã hội: Mọi tầng lớp nhân dân đều đất; tư sản dân tộc bị Pháp chèn ép con
khốn cùng, vì vậy họ rất hăng hái đường làm ăn, công chức lương thấp...Làm
đứng dậy đấu tranh đòi tự do, cơm áo, cho mâu thuẫn dân tộc trở lên gay gắt
hoà bình dưới sự lãnh đạo của Đảng.
II. Phong trào dân chủ 1936 – 1939

HS theo dõi và ghi ý chính
Hoạt động 1

1.Hội nghị ban chấp hành Trung GV hướng dẫn học sinh tìm hiểu những nội
ương Đảng Cộng sản Đông Dương dung chủ yếu của hội nghị Ban chấp hành
tháng 7-1936
Trung ương Đảng cộng sản Đông Dương
tháng 7 năm 1936.
HS dùng bút chì gạch chân những ý trả lời
- Họp tại Thượng Hải, do đồng chí Lê
cho các nội dung sau: nhiệm vụ cách mạng,

Hồng Phong chủ trì
hình thức và phương pháp đấu tranh.
GV lưu ý những điểm quan trọng


Hoạt động 2
- Nội dung Hội nghị:

GV hướng dẫn học sinh tìm những điểm
thay đổi của đường lối chiến lược cách
+ Nhiệm vụ chiến lược của cách
mạng, phương pháp đấu tranh của Đảng ta
mạng tư sản dân quyền Việt Nam là
trong giai đoạn này? Giải thích vì sao có sự
chống đế quốc, chống phong kiến.
thay đổi ấy?
HS vận dụng kiến thức đã học qua các văn
+ Đấu tranh chống bọn phản động kiện của Đảng và phong trào 1930 -1931 để
thuộc địa, ch ống phát xít, chống trả lời
chiến tranh, đòi tự do, dân sinh, dân
GV nhận xét và nhấn mạnh: khi chính phủ
chủ, cơm áo, hoà bình.
Mặt trận Nhân dân Pháp lên cầm quyền đã
chủ trương sẽ tiến hành một số cải cách dân
chủ ở chính quốc và thuộc địa cho nên
+ Phương pháp đấu tranh: kết hợp
Đảng ta chủ trương chuyển hướng chỉ đạo
đấu tranh công khai, bán công khai
chiến lượng, đưa nhiệm vụ dân chủ lên cao
kết hợp với bí mật.

hơn một bước, đòi quyền lợi dân chủ trước
mắt cho quần chúng nhân dân.
+ Chủ trương thành lập Mặt trận
thống nhất nhân dân phản đế Đông
Dương (tháng 3/1938 đổi thành Mặt
trận Dân chủ Đông Dương).
2. Những phong trào đấu tranh Hoạt động
tiêu biểu
GV chia học sinh ra làm 3 nhóm, giao
a. Đấu tranh đòi các quyền tự do, nhiệm vụ cho các nhóm như sau:
dân sinh, dân chủ
Nhóm 1: Tìm hiểu hoạt động của phong
- Mở đầu là phong trào Đông Dương trào Đông Dương đại hội.
đại hội: Đảng chủ trương phát động
Nhóm 2: Tìm hiểu hoạt động của phong
và tổ chức phong trào Đông Dương
trào “đón rước” Gôđa và các hoạt động
đại hội để thu thập “dân nguyện” gửi
míttinh của quần chúng.
lên phái đoàn của Pháp sẽ sang Đông
Dương.


Nhóm 3: Tìm hiểu hoạt động của phong
trào đấu tranh nghị trường.

- Phong trào “đón rước” Gôđa: quần
chúng đã biến cuộc đón rước phái Nhóm 4:Tìm hiểu hoạt động của phong
viên của chính phủ thành cuộc biểu trào đấu tranh trên lĩnh vực báo chí.
tình, thị uy lực lượng.

Thời gian hoàn thành của các nhóm là 4
- Phong trào biểu tình mít tinh của phút
quần chúng phát triển mạnh từ 1937 –
GV - HS Hết thời gian giáo viên yêu cầu
1939, tiêu biểu là cuộc mít tinh khổng
các nhóm trình bày. Nhóm còn lại theo dõi
lồ tại quảng trường Nhà Đấu Xảo Hà
và trao đổi
Nội, thu hút hơn 2,5 vạn người.
b. Đấu tranh nghị trường

GV nhận xét, đánh giá, và bổ sung

-Về phong trào Đông Dương đại hội: Các
+ Trong cuộc bầu cử vào các cơ quan
uỷ ban hành động được thành lập khắp nơi
có quyền lực ở Đông dương: Viện
trong toàn quốc. Trước tình hình đó, giữa
Dân biểu Bắc Kì, viện Dân biểu
tháng 9/1936, chính phủ thực dân ra lệnh
Trung Kì… (1937 – 1939)
giải tán các uỷ ban hành động, cấm nhân
+ Đảng vận động để đưa người của dân hội họp.
Đảng và mặt trận đân chủ Đông
Dương vào các cơ quan này để đấu
tranh với bọn thực dân, tay sai, bảo vệ
quyền lợi cho nhân dân..
- Về phong trào đấu tranh nghị trường: đây
c. Đấu tranh trên lĩnh vực báo chí
là một hình thức đấu tranh mới, nhằm đưa

người của ta vào đấu tranh công khai
+ Đảng xuất bản nhiều tờ báo công
khai: Tiền phong, Dân Chúng, …
+ Báo chí cách mạng trở thành mũi - Đấu tranh trên lĩnh vực báo chí và các ấn
xung kích trong phong trào vận động phẩm xuất bản nhằm ca ngợi tinh thần yêu
dân chủ 1936- 1939.
nước của nhân dân ta.
HS lắng nghe và hoàn thành nội dung, ghi ý
chính vào vở.
3.Ý nghĩa lịch sử và bài học kinh Hoạt động


nghiệm của phong trào dân tộc
1936 – 1939

GV hướng dẫn học sinh tìm hiểu về ý
- Buộc chính quyền thực sự phải nghĩa lịch sử và bài học kinh nghiệm của
nhượng bộ một số yêu sách cụ thể về phong trào. Thông qua một số gợi ý sau
dân sinh dân chủ. Quần chúng được
- Đây là phong trào diễn ra trong bối cảnh
giác ngộ và tham gia vào lực lượng
thế nào?
chính trị hùng hậu.
- Có gì thay đổi về phương pháp đấu tranh?
- Là cuộc tổng diễn tập lần thứ hai
của Đảng ta chuẩn bị lực lượng cho -Những kết quả mà phong trào này đạt
cách mạng Tháng tám 1945
được tác động như thế nào đến sự phát triển
cách mạng.
- Kinh nghiệm xây dựng mặt trận dân

tộc thống nhất, tổ chức lãnh đạo quần - Những yếu tố nào cho thấy đây là sự sáng
chúng, đấu tranh công khai, hợp tạo của Đảng ta.
pháp, đấu tranh nội bọ và Đảng cũng
HS dựa vào kiến thức vừa học và SGK và
nhận ra hạn chế của mình trong công
trả lời câu hỏi.
tác mặt trận, vấn đề dân tộc.
GV nhận xét và kết luận
HS ghi chép ý chính
III. Củng cố, dặn dò
1. Củng cố
Giáo viên hướng dẫn học sinh củng cố, ôn lại kiến thức của bài ngay tại lớp, bằng
cách nhấn mạnh một số mốc thời gian, nhân vật, sự kiện cơ bản.
5. Bài tập về nhà
- Em có nhận xét gì về quy mô, lực lượng tham gia, hình thức đấu tranh của
phong trào dân chủ 1936 – 1939.
- Sưu tầm tư liệu về phong trào dân chủ 1936 – 1939.
- Đọc trước bài 16 ở nhà