Giáo án Lịch sử 12 bài 15: Phong trào dân chủ 1936 1939

Bài 15
PHONG TRÀO DÂN CHỦ 1936 - 1939

I. MỤC TIÊU BÀI HỌC.
1.Kiến thức:
Hiểu được:
- Thời kì thứ hai trong cuộc đấu tranh giành chính quyền do Đảng ta lãnh đạo (1936 – 1939).
- Phong trào dân chủ 1936 – 1939 diễn ra với sự tác động của yếu tố khách quan rất lớn, nhất là
Nghị quyết của Đại hội lấn thứ VII Quốc tế Cộng sản(7 – 1935) và Mặt trận Nhân dân lên cầm quyền ở
Pháp.
- Đặc biệt có những hình thức đấu tranh, phong trào đấu tranh mới mẻ, lần đầu tiên được Đảng tiến
hành đấu tranh công khai.
- Kết quả và bài học kinh nghiệm của phong trào dân chủ 1936 – 1939.
2. Về thái độ, tình cảm, tư tưởng:
- Bồi dưỡng niềm tin vào sự lãnh đạo sáng suốt, đường lối, chủ trương đúng đắn của Đảng.
- Nâng cao nhiệt tình cách mạng, hăng hái tham gia phong trào cách mạng dưới sự lãnh đạo của
Đảng vì lợi ích của đất nước, của nhân dân.
3. Kỹ năng: Rèn luyện kĩ năng phân tích, đánh giá các sự kiện, hiện tượng lịch sử.

II. THIẾT BỊ, TÀI LIỆU DẠY HỌC.
- Các tác phẩm lịch sử viết về thời kì 1936 - 1939.
- Các tác phẩm hồi kí, văn học thời kì 1936 – 1939.

III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY- HỌC.
1. Kiểm tra bài cũ.
- Hội nghị lần thứ nhất Ban Chấp hành Trung ương lâm thời Đảng cộng sản Việt Nam (10/1930)?
- Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ nhất của Đảng cộng sản Đông Dương (3/1935)?
2. Bài mới: Nêu khái quát về phong trào dân chủ 1936 – 1939, sau đó trình bày các mục cụ thể của bài


3. Tiến trình tổ chức dạy - học.

Các hoạt động của thầy và trò
Hoạt động: Cả lớp và cá nhân.
GV dùng bản đồ thế giới khái quát sự
hình thành và phát triển của chủ nghĩa
phát xít ở các khu vực trên thế giới, sau
đó nêu câu hỏi:

? Trong những năm 1936-1939 tình
hình chính trị thế giới có những chuyển
biến như thê nào?
HS trả lời câu hỏi, GV nhận xét và chốt ý.

Kiến thức cơ bản cần nắm
1. Tình hình thế giới và trong nước
a) Tình hình thế giới
- Từ đầu những năm 30 của thế kỉ XX, thế lực phát xít cầm quyền ở
Đức, Italia, Nhật Bản chạy đua vũ trang, chuẩn bị chiến tranh thế giới.
- Tháng 7-1935, Đại hội Quốc tế Cộng sản lần thứ VII xác định nhiệm
vụ chống chủ nghĩa phát xít và nguy cơ chiến tranh, bảo vệ hoà bình, thành
lập Mặt trận nhân dân rộng rãi.
- Tháng 6-1936, Mặt trận Nhân dân lên cầm quyền ở Pháp, thi hành một
số chính sách tiến bộ ở thuộc địa.
b) Tình hình trong nước

? Tình hình đó đã tác động đến nền kinh
tế –xã hội Việt Nam như thế nào?

- Ở Việt Nam nhiều đảng phái chính trị hoạt động, tranh giành ảnh
hưởng trong quần chúng, trong đó Đảng Cộng sản Đông Dương là chính

đảng mạnh nhất.

HS suy nghĩ trả lời, GV chốt ý, với những
ý cơ bản sau:

- Về kinh tế, thực dân Pháp tăng cường khai thác thuộc địa để bù đắp
thiệt hại cho kinh tế của "chính quốc".

- Thời kỳ 1936-1939 kinh tế bước đầu
phục hồi và pt, tuy nhiên tập trung nhiều
vào những ngành phục vụ chiến tranh.

- Nông nghiệp, chính quyền thực dân tạo điều kiện cho tư bản Pháp
chiếm đoạt ruộng đất của nông dân lập đồn điền (lúa, cao su, cà phê …).

- Nền kt VN vẫn lạc hậu, lệ thuộc vào kt
Pháp.

- Về công nghiệp, Pháp đẩy mạnh ngành khai mỏ; sản lượng của các
ngành dệt, rượu, xi măng tăng. Các ngành điện, nước, cơ khí, đường,… ít
phát triển.

- Công nhân thất nghiệp còn nhiều, lương
ít.

- Về thương nghiệp, Pháp độc quyền bán thuốc phiện, rượu, muối… thu
lợi nhuận cao.

- Nông dân mất đất, sưu cao thuế nặng,
nợ nần...

- Những năm 1936 - 1939, kinh tế Việt Nam phục hồi và phát triển,
nhưng vẫn lạc hậu và lệ thuộc kinh tế Pháp.

- Các tầng lớp, giai cấp khác, đời sống
gặp nhiều khó khăn.

- Đời sống của đa số nhân dân gặp khó khăn, nên họ hăng hái tham gia
đấu tranh đòi cải thiện đời sống, đòi tự do, dân chủ, cơm áo, hoà bình.

- Phần lớn nhân dân vẫn sống trong cảnh
khó khăn, cực khổ, tạo động lực lớn cho
pt đấu tranh đòi dân sinh dân chủ.

2. Phong trào dân chủ 1936 - 1939
a) Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Đông


Dương tháng 7-1936
Hoạt động: cá nhân.
GV dùng bản đồ chỉ rõ địa điểm diễn ra
hội nghị trung ương Đảng cộng sản Đông
Dương 7/1939 ở Thượng Hải (TQ), sau
đó nêu cau hỏi:

- Nhiệm vụ chiến lược của cách mạng tư sản dân quyền Đông Dương là
chống đế quốc và phong kiến.
- Nhiệm vụ trực tiếp, trước mắt là đấu tranh chống chế độ phản động
thuộc địa, chống phát xít, chống chiến tranh, đòi tự do, dân sinh, dân chủ,
cơm áo, hoà bình.

- Kẻ thù trước mắt là thực dân phản động Pháp và tay sai.

? Trình bày hoàn cảnh và nội dung của
Hội nghị Ban chấp hành Trung ương
Đảng Cộng sản Đông Dương 7/1936?

HS suy nghĩ trả lời, HS khác bổ sung, GV
nhận xét.

- Phương pháp đấu tranh là kết hợp các hình thức công khai và bí mật,
hợp pháp và bất hợp pháp.
- Hội nghị chủ trương thành lập Mặt trận thống nhất nhân dân phản đế
Đông Dương, đến tháng 3-1938 đổi thành Mặt trận Dân chủ Đông Dương.
b) Những phong trào đấu tranh tiêu biểu (HS đọc thêm)

3. Kết quả và bài học kinh nghiệm của phong trào dân chủ 1936 - 1939
GV tóm tắt sơ lược các phong trào đấu
tranh tiêu biểu trên lược đồ.

- Ý nghĩa:
+ Phong trào dân chủ 1936 - 1939, là phong trào quần chúng rộng lớn,
có tổ chức, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Đông Dương.

Hoạt động: Cả lớp và cá nhân.
? Phân tích ý nghĩa và bài học kinh
nghiệm của pt dân chủ 1939-1939?

+ Buộc chính quyền thực dân phải nhượng bộ một số yêu sách về dân
sinh, dân chủ.
+ Quần chúng được giác ngộ về chính trị, trở thành lực lượng chính trị

hùng hậu của cách mạng; cán bộ đựợc tập hợp và trưởng thành ; Đảng tích
luỹ được nhiều kinh nghiệm đấu tranh.
Phong trào đã động viên, giáo dục, tổ chức và lãnh đạo quần chúng đấu
tranh, đồng thời đập tan những luận điệu tuyên truyền, xuyên tạc với những
hành động phá hoại của các thế lực phản động khác.
- Bài học kinh nghiệm: Phong trào dân chủ 1936 - 1939 để lại nhiều bài
học về:
+ Xây dựng Mặt trận dân tộc thống nhất.
+ Tổ chức, lãnh đạo quần chúng đấu tranh công khai, hợp pháp.
+ Đảng thấy được hạn chế trong công tác mặt trận, vấn đề dân tộc.
- Phong trào dân chủ 1936 - 1939, như một cuộc tập dượt chuẩn bị cho


Tổng khởi nghĩa tháng Tám sau này.

4. Củng cố :
- Tình hình Việt Nam trong những năm 1936-1939 như thế nào?
- Hội nghị Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương 7/1936?
- Những phong trào đấu tranh tiêu biểu trong pt dân chủ 1936-1939?
- Ý nghĩa và bài học kinh nghiệm của phong trào dân chủ 1936-1939?
5. Dặn dò:
Trả lời câu hỏi trong SGK và đọc bài mới ở nhà?