Giáo án Lịch sử 12 bài 5: Các nước châu Phi và Mĩ Latinh

Giáo án Lịch sử lớp 12
Bài 5
CÁC NƯỚC CHÂU PHI VÀ MỸ LA-TINH
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC.
1.Kiến thức:
- Nắm được các sự kiện trong phong trào đấu tranh giành và bảo vệ nền độc lập của nhân dân các nước
châu Phi và Mỹlatinh sau chiến tranh thế giới thứ hai.
- Quá trình phát triển kinh tế –xã hội sau ngày độc lập đã thu được nhiều thành tựu, nhưng những khó
khăn gặp phải còn nan giải cần có sự giúp đỡ của cộng đồng quốc tế.
2. Về thái độ, tình cảm, tư tưởng:
-Giáo dục tinh thần đoàn kết quốc tế, ủng hộ sự nghiệp đấu tranh giành độc lập của các nước châu Phi và
Mỹlatinh.
-Cùng chia sẻ những khó khăn mà nhân dân châu Phi và Mỹlatinh đang gặp phải.
3. Kỹ năng:
- Lựa chọn những sự kiện tiêu biểu, khái quát, tổng hợp các sự kiện lịch sử tiêu biểu đánh giá rút ra
những kết luận.
- Kỹ năng khai thác bản đồ và sử dụng vào dạy học.
II. TRỌNG TÂM:
- Vài nét về phong trào giải phóng dân tộc ở Châu và khu vực Mĩ latinh.
III: CHUẨN BỊ:
GV:
-Lược đồ thế giới, châu Phi và Mỹlatinh sau chiến tranh thế giới thứ hai.
-Tranh ảnh tư liệu về các nước châu Phi, Mỹlatinh từ sau chiến tranh thế giới thứ hai đến nay.
2. Học sinh: .Học sinh : tập, sách trài liệu liên quan bộ môn.
IV. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY- HỌC.
1.Kiểm tra bài cũ.
Câu hỏi: - Khái quát quá trình pt và thắng lợi của cách mạng Lào từ sau chiến tranh thế giới thứ hai?
- Quá trình hình thành và phát triển của Hiệp hội các nước Đông Nam Á (ASEAN)?


Giáo án Lịch sử lớp 12

2.Bài mới: GV khái quát những biến đổi cuả tình hình thế giới sau chiến tranh thế giới thứ haivà tình
hình của các nước châu Phi và Mỹlatinh; tạo điều kiện thuận lợi thúc đẩy pt đấu tranh giành độc lập.
3.Tiến trình tổ chức dạy-học.
Hoạt động của thầy và trò.

Nội dung học sinh cần nắm.
I. CÁC NƯỚC CHÂU PHI.

- Vì sao từ sau chiến tranh thế giới II Phong trào
GPDT ở châu Phi phát triển mạnh ?
- CNPX bị đánh bại  CNTD Âu, Mỹ suy yếu 
CNXH trở thành hệ thống phát triển và luôn ủng hộ
phong trào GPDT và phong trào ở châu Á phát triển
mạnh như Việt Nam, Trung Quốc ...
- Giáo viên hướng dẫn học sinh niên biểu các sự
kiện giành độc lập của các nước châu Phi
- Vì sao cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa Apartheid
ở châu Phi được xếp vào phần đấu tranh GPDT ?

l. Vài nét về cuộc đấu tranh giành độc lập
Sau chiến tranh thế giới thứ hai, nhất là từ đầu
những năm 50, cuộc đấu tranh giành độc lập đã
diễn ra sôi nổiõ ở châu Phi, khởi đầu từ năm 1952
là Ai Cập và Libi thuộc bắc phi
- 1960: được gọi là Năm Châu Phi với 17 nước
được trao trả độc lập, 1975 các nước Môdămbích
và Ănggôla - thuộc địa của Bồ Đào Nha - tuyên bố
độc lập sau nhiều năm đấu tranh vũ trang.
- 1980-1994: chế độ phân biệt chủng tộc
(Apacthai) đã lần lượt được xóa bỏ ở Nam

Rôđêdia năm 1980 (nay là Dimbabuê), Namibia
1990. Đặc biệt là cuộc đấu tranh chống chế độ
Apácthai ở Nam Phi do Nenxơn Manđêla đương
đầu. Năm 1993, chế độ phân biệt chủng tộc ở Nam
Phi chấm dứt. 1994, Nenxơn Manđêla trở thành
Tổng thống người da đen đầu tiên ở Cộng hoà
Nam Phi. Đây là thắng lợi có ý nghĩa lịch sử, đánh
dấu sự sụp đổ hòan toàn của chủ nghĩa thực dân.
2. Tình hình phát triển kinh tế - xã hội

Stt

Tên nước

Năm giành độc lập

Sau khi giành được độc lập, các nước châu Phi
bắt tay vào công cuộc xây dựng đất nước, phát
triển kinh tế xã hội và đã thu được một số thành
tựu bước đầu. Tuy nhiên nhiều nước châu phi vẫn
trong tình trạng nghéo nàng lạc hậu và không ổn
định xung đột về sắc tộc, tôn giáo.nội chiến, bệnh
dịch và mù chữ ( Khỏang 150 triệu dân châu Phi
thuộc diện đói ăn thường xuyên, số nợ của châu
phi lên tới 300 tỉ USD .
- Năm 2002 Tổ chức thống nhất châu Phi ( OAU)
đổi tên thành Liên minh châu Phi ( AU) với hy
vọng khắc phục các khó khăn và tạo điều kiện
thực hiện các chương trình phát triển của châu lục.

Giáo án Lịch sử lớp 12
II. CÁC NƯỚC MĨ LA TlNH
1.Vài nét về quá trình giành và bảo vệ độc lập
+ Chế độ Apartheid là 1 hình thái của CNTD, vì vậy
đánh dổ chế độ này tức là đánh đổ một hình thái áp
bức kiểu thực dân, Apartheid: tách biệt chủng tộc.
Apart: tách biệt, theid: bầy, chủng. Ghép từ 2 chữ
Anh-Hà Lan, N.Manđêla đoạt giải Nobel hoà bình
1993.

- Những khó khăn và thách thức hiện nay ở châu Phi
- Liên minh châu Phi (AU) thành lập năm 2002.

- Nhiều nước Mỹ Latinh đã giành được độc lập
từ đầu thế kỷ XIX( từ tay thực dân Tây Ban Nha
và Bồ Đào Nha, nhưng sau đó lại lệ thuộc vào Mỹ,
biến thành ''sân sau'' của Mỹ.
Từ sau Chiến tranh thế giới thứ hai, cuộc đấu
tranh chống chế độ độc tài thân mĩ bùng nổ và
phát triển tiêu biểu là thắng lợi của cách mạng
Cuba dưới sự lãnh đạo của Phiden Cácxtơrô vào
tháng 1/1959.
- Đi đầu là cuộc đấu tranh của nhân dân Cuba
dưới sự lãnh đạo của Phiđen Caxtrô. Trải qua
những năm tháng gian khổ từ 1953 đến 1958, cuộc
cách mạng nhân dân ở Cuba đã giành được thắng
lợi hoàn toàn. Ngày 1/1/1959, chế độ độc tài thân
Mỹ Batixta đã bị lật đổ, nước Cộng hòa Cuba ra
đời :

Dưới ảnh hưởng của cách mạng Cuba, phong
trào chống mĩ và các chế độ tài thân Mĩ đã diễn ra
sôi nổi ở nhiều nước trong thập kỉ 60 - 70 thế kỉ
XX như ở các nước Panama, Vênêxuêla,
Goatêmala, Nicaragoa, Chilê, En Xanvađo... Kết
quả chính quyền độc tài ở nhiều nước Mĩ Latinh bị
lật đổ, các chính phủ dân tộc được thiết lập.

+ Giáo viên giới thiệu về châu Mỹ Latinh:
Gồm 33 nước
Diện tích: 20,5 triệu km2
Dân số: 531 triệu người
+ Học sinh nhắc lại khái niệm Mỹ Latinh
- Điểm khác biệt của cuộc đấu tranh giành độc lập ở
Mỹ Latinh
- Giáo viên gợi ý: Mỹ Latinh đấu tranh chống chế

Kết quả là đến năm 1983, 10 nước ở vùng
Caribê được độc lập; năm 1999 Mỹ đã phải trao
trả chủ quyền kênh đào Panama cho chính phủ
Panama và chế độ quân sự độc tài đã bị lật đổ như
ở Braxin, Nicaragoa...
2. Tình hình phát triển kinh tế - xã hội
- Nhiều nước Mỹ Latinh bắt tay vào công cuộc
phát triển kinh tế - xã hội, một số nước như
Áchentina, Braxin, Mêhicô đã trở thành những
nước công nghiệp mới (NICs).
- Sau khi cách mạng thành công, chính phủ
Cuba do Phiden cáttơrô đứng đầu đã tiến hành cải
cách dân chủ( cải cách ruộng đất, quốc hữu hóa xí

nghiệp tư bản nước ngoài) Cuba xây dựng nền


Giáo án Lịch sử lớp 12
độ độc tài (CNTD kiểu mới của Mỹ), khác với châu
Á, châu Phi là đấu tranh chủ yếu giành độc lập
+ Phong trào đấu tranh chống chế độ độc tài ở:
Venezuela, Goatemala, Columbia, Chile ...
” Lục địa bùng cháy”
Nhận xét của em về tình hình phát triển kinh tếxã hội ở Mỹ Latinh từ sau 1945

- Giáo viên: gợi ý sự phát triển kinh tế ở các giai
đoạn 45 đến cuối thập niên 70, thập niên 80, thập
niên 80, thập niên 90
-  Kinh tế phát triển thăng trầm

+ Những biểu hiện suy thoái kinh tế ở Mỹ Latinh
trong thập niên 80.(Học sinh dựa vào sgk-phần chữ
in nhỏ)
+ Những nguyên nhân làm hạn chế sự phát triển
kinh tế ở Mỹ Latinh:
- Nợ nước ngoài
- Mâu thuẫn xã hội
- Tham nhũng

công nghiệp dân tộc và nền nông nghiệp nhiều sản
phẩm đa dạng, và đạt nhiều thành tựu cao trong
giáo dục, y tế và thể thao.
- Nền kinh tế nhiều nước Mỹ Lalanh hiện còn
gặp nhiều khó khăn( như lạm phát, nợ nước ngoài

gia tăng ....) do những mâu thuẫn xã hội, nạn tham
nhũng cùng những biến động của tình hình kinh tế
thế giới và khu vực.


Giáo án Lịch sử lớp 12

Điểm khác biệt của phong trào giành độc lập ở Mỹ
La tinh so với châu Á, Phi.
- Khu vực MLT giành độc lập sớm (đầu TK XX)
nhưng sau đó lệ thuộc vào Mỹ ( Mỹ thiết lập chế độ
độc tài nội dung, hình thức đấu tranh có điểm
khác: đấu tranh chống chế độ độc tài (Tiêu biểu là
cách mạng Cuba) đấu tranh giành và củng cố độc
lập hình thức phong phú như vũ trang, bãi công,
nghị trường... Ở châu Á, Phi chủ yếu là giành độc
lập .

4.Câu hỏi , bài tập củng cố:
- Nét chính của phong trào GPDT ở châu Phi từ sau 1945. Những khó khăn mà châu Phi đang phải đối
mặt.
Đáp án:
Sau chiến tranh thế giới thứ hai, nhất là từ đầu những năm 50, cuộc đấu tranh giành độc lập đã diễn ra
sôi nổiõ ở châu Phi, khởi đầu từ năm 1952 là Ai Cập và Libi thuộc bắc phi
- 1960: được gọi là Năm Châu Phi với 17 nước được trao trả độc lập, 1975 các nước Môdămbích và
Ănggôla - thuộc địa của Bồ Đào Nha - tuyên bố độc lập sau nhiều năm đấu tranh vũ trang.
- 1980-1994: chế độ phân biệt chủng tộc (Apacthai) đã lần lượt được xóa bỏ ở Nam Rôđêdia năm 1980
(nay là Dimbabuê), Namibia 1990. Đặc biệt là cuộc đấu tranh chống chế độ Apácthai ở Nam Phi do
Nenxơn Manđêla đương đầu. Năm 1993, chế độ phân biệt chủng tộc ở Nam Phi chấm dứt. 1994, Nenxơn
Manđêla trở thành Tổng thống người da đen đầu tiên ở Cộng hoà Nam Phi. Đây là thắng lợi có ý nghĩa

lịch sử, đánh dấu sự sụp đổ hòan toàn của chủ nghĩa thực dân.
- Tình hình phát triển kinh tế-xã hội của Mỹ Latinh từ sau 1945 đến nay. Những khó khăn của Mỹ
Latinh trong thời kỳ xây dựng đất nước
Đáp án:
Nhiều nước Mỹ Latinh bắt tay vào công cuộc phát triển kinh tế - xã hội, một số nước như Áchentina,
Braxin, Mêhicô đã trở thành những nước công nghiệp mới (NICs).
- Sau khi cách mạng thành công, chính phủ Cuba do Phiden cáttơrô đứng đầu đã tiến hành cải cách
dân chủ( cải cách ruộng đất, quốc hữu hóa xí nghiệp tư bản nước ngoài) Cuba xây dựng nền công nghiệp


Giáo án Lịch sử lớp 12
dân tộc và nền nông nghiệp nhiều sản phẩm đa dạng, và đạt nhiều thành tựu cao trong giáo dục, y tế và
thể thao.
- Nền kinh tế nhiều nước Mỹ Lalanh hiện còn gặp nhiều khó khăn( như lạm phát, nợ nước ngoài gia
tăng ....) do những mâu thuẫn xã hội, nạn tham nhũng cùng những biến động của tình hình kinh tế thế
giới và khu vực
5. Hướng dẫn học sinh tự học:
-

Đối với bài này: Học sinh cần nhớ về quá trình giành độc lập và xây dựng phát triển kinh tế ở Châu
Ph và khu vực mĩ latinh.
- Đối vớ bài học ở tiết sau:
Nước Mỹ (Bài 6) chú ý phần kinh tế và khoa học kỹ thuật của Mĩ sau chiến tranh thế giới thứ hai
V. Rút kinh nghiệm :
- Nội dung kiến thức :.....................................................................................................................................................
- phương pháp.................................................................................................................................................................
-Sử dụng đồ dùng thiết bị dạy học :...............................................................................................................................