Giáo án Lịch sử 12 bài 5: Các nước châu Phi và Mĩ Latinh

Bài 5
CÁC NƯỚC CHÂU PHI VÀ MỸ LA-TINH

I. MỤC TIÊU BÀI HỌC.
1. Kiến thức:
- Nắm được các sự kiện trong phong trào đấu tranh giành và bảo vệ nền độc lập của nhân dân các
nước châu Phi và Mỹlatinh sau chiến tranh thế giới thứ hai.
- Quá trình phát triển kinh tế – xã hội sau ngày độc lập đã thu được nhiều thành tựu, nhưng những
khó khăn gặp phải còn nan giải cần có sự giúp đỡ của cộng đồng quốc tế.
2. Về thái độ, tình cảm, tư tưởng:
- Giáo dục tinh thần đoàn kết quốc tế, ủng hộ sự nghiệp đấu tranh giành độc lập của các nước châu
Phi và Mỹlatinh.
- Cùng chia sẻ những khó khăn mà nhân dân châu Phi và Mỹlatinh đang gặp phải.
3. Kỹ năng:
- Lựa chọn những sự kiện tiêu biểu, khái quát, tổng hợp các sự kiện lịch sử tiêu biểu đánh giá rút ra
những kết luận.
- Kỹ năng khai thác bản đồ và sử dụng vào dạy học.

II. THIẾT BỊ, TÀI LIỆU DẠY HỌC.
- Lược đồ thế giới, châu Phi và Mỹlatinh sau chiến tranh thế giới thứ hai.
- Tranh ảnh tư liệu về các nước châu Phi, Mỹlatinh từ sau chiến tranh thế giới thứ hai đến nay.

III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY- HỌC.
1. Kiểm tra bài cũ.
- Khái quát quá trình pt và thắng lợi của cách mạng Lào từ sau chiến tranh thế giới thứ hai?
- Quá trình hình thành và phát triển của Hiệp hội các nước Đông Nam Á (ASEAN)?
2. Bài mới: GV khái quát những biến đổi cuả tình hình thế giới sau chiến tranh thế giới thứ hai và
tình hình của các nước châu Phi và Mỹlatinh; tạo điều kiện thuận lợi thúc đẩy pt đấu tranh giành độc lập.
3. Tiến trình tổ chức dạy - học.

Các hoạt động của thầy và trò
Hoạt động 1: Cả lớp và cá nhân

Kiến thức cơ bản cần nắm
I – CÁC NƯỚC CHÂU PHI
1. Vài nét về cuộc đấu tranh giành độc lập

GV sử dụng bản đồ châu Phi sau chiến tranh thế giới thứ
hai giới thiệu khái quát về châu lục này, sau đó GV nêu
câu hỏi:
? Thông qua SGK và theo dõi bản đồ, hãy nêu các mốc
chính của phong trào đấu tranh giành độc lập của
nhân dân châu Phi?
HS theo dõi bản đồ kết hợp SGK trả lời câu hỏi, GV nhận
xét và chốt ý.

(Ai Cập 1953, LiBi 1952, Angiêri 1962, Tuynidi, Marốc,
Xuđăng 1956, Gana 1957, Ghinê 1958…
- 1960 có 17 quốc gia giành độc lập nên được gọi là “năm
châu phi”.

a. Từ năm 1945 – 1975
- Sau CTTG II, nhất là từ những năm 50 của thế kỷ
XX, phong trào đấu tranh giành độc lập diễn ra sôi nổi ở
châu Phi, khởi đầu từ 1952 là Ai Cập, Libi .
- 1960, lịch sử ghi nhận là "Năm châu Phi" với 17
nước được trao trả độc lập.
- 1975, thắng lợi của cách mạng Ănggôla và
Môdămbích về cơ bản đã chấm dứt chủ nghĩa thực dân
cũ ở châu Phi cùng và hệ thống thuộc địa của nó.

b. Từ sau năm 1975
- Những năm 80, hoàn thành cuộc đấu tranh chống
chủ nghĩa thực dân cũ, với sự ra đời nước Cộng hòa
Dimbabuê và Namibia.

- Năm 1975 cách mạng Anggôl và Môdămbích thành công,
đánh dấu sự sụp đổ về cơ bản của CNTD cũ.

- Tại Nam Phi, tháng 11 - 1993, chế độ phân biệt
chủng tộc (Apácthai) bị xóa bỏ, Nelson Mandela trở
- 1975, các thuộc địa còn lại hoàn thành cuộc đấu tranh đánh đổ thành Tổng thống da đen đầu tiên của nước Cộng hòa
CNTD cũ, giành độc lập, với sự ra đời nước CH Dimbabuê Nam Phi (4 - 1994).
(4/1980) và CH Nammibia (3/1991).)

? Ở Nam Phi phong trào chống chế độ phân biệt chủng
tộc diễn ra như thế nào?

2. Tình hình phát triển kinh tế - xã hội (Không
dạy)

GV dùng tư liệu cá nhân giải thích thêm cho học sinh rõ.
II – CÁC NƯỚC MĨ LATINH
Hoạt động 2: Cả lớp và cá nhân
GV dùng bản đồ khu vực Mỹlatinh sau chiến tranh thế
giới thứ hai, để giới thiệu khái quát.
? Hãy nêu những sự kiện tiêu biểu trong phong trào
đấu tranh giành độc lập và bảo vệ đất nước của nhân
dân Mỹlatinh?

1) Những nét chính về quá trình giành và bảo vệ

độc lập
- Nhiều nước ở Mĩ Latinh đã giành được độc lập từ
tay thực dân Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha vào đầu thế kỉ
XIX, nhưng sau đó lại lệ thuộc vào Mĩ.
- Sau Chiến tranh thế giới thứ hai, cuộc đấu tranh
chống chế độ độc tài thân Mĩ bùng nổ và phát triển, tiêu


HS theo dõi SGK và bản đồ để trả lời câu hỏi, GV nhận
xét và chốt ý:

biểu là thắng lợi của cách mạng Cuba d ưới sự lãnh đạo
của Phiđen Cátxtơrô vào tháng 1-1959.

(- Sau chiến tranh, Mỹ tìm cách biến khu vực này thành “sân
sau” của mình, xây dựng chính quyền thân Mỹ, đã làm bùng
nổ pt đấu tranh.

- Dưới ảnh hưởng của cách mạng Cuba, phong trào
chống Mĩ và các chế độ độc tài thân Mĩ đã diễn ra sôi
nổi ở nhiều nước trong thập kỉ 60 – 70 thế kỉ XX như ở
Vênêxuêla, Goatêmala, Pêru, Nicaragoa, Chilê… Kết
quả là chính quyền độc tài ở nhiều nước Mĩ Latinh bị lật
đổ, các chính phủ dân tộc dân chủ được thiết lập.

- 1/1/1959 CM CuBa thành công, lật đổ nền độc tài Batixta,
thành lập nước CH do Phiđencaxtơro lãnh đạo.
- Từ thập niên 60-70 phong trào đấu tranh pt mạnh mẽ và
giành thắng lợi:
+1964-1999, Panama đấu tranh thu hồi kênh đào.

2) Tình hình phát triển kinh tế - xã hội (Không dạy)

+ 1983, có 13 quốc gia ở vùng Caribê giành độc lập…
- Với các hình thức đấu tranh phong phú (bãi công, nông dân
nổi dậy, đấu tranh nghị trường, đấu tranh vũ trang…)
- Mỹlatinh trở thành “lục địa bùng cháy”, lật đổ nền độc tài
trở thành quốc gia độc lập: Chilê, Nicaragoa, Goatêmala,
Vênêzêla…)

4. Củng cố: - Những thành quả cơ bản trong cuộc đấu tranh giành độc lập của nhân dân Châu Phi
từ sau chiến tranh thế giới thứ hai.
- Những thành tựu và khó khăn các nước Mỹ latinh gặp phải sau ngày độc lập.
5. Dặn dò: học và chuẩn bị bài mới.