CHỦ ĐỀ: HÌNH CHIẾU VUÔNG GÓC

CHỦ ĐỀ: HÌNH CHIẾU VUÔNG GÓC
LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Trong những năm gần đây, vấn đề đổi mới sinh hoạt chuyên môn, đổi mới
phương pháp dạy học, kiểm tra đánh giá được đặc biệt chú trọng. Hướng dẫn số
791/HD-BGDĐT ngày 25/6/2013 của Bộ GD&ĐT về việc thí điểm phát triển
chương trình giáo dục nhà trường phổ thông nêu rõ định hướng điều chỉnh nội
dung dạy học trong chương trình hiện hành và xây dựng kế hoạch giáo dục mới ở
từng môn học, hoạt động giáo dục của nhà trường theo các bước: rà soát lại nội
dung chương trình SGK hiện hành, sắp xếp lại nội dung dạy học của từng môn học
trong chương trình hiện hành theo định hướng phát triển năng lực học sinh. Như
vậy chủ trương của Bộ GD&ĐT là khuyến khích giáo viên chủ động lựa chọn nội
dung, xây dựng các chủ đề dạy học trong mỗi môn học và các chủ đề tích hợp, liên
môn, đồng thời xây dựng kế hoạch dạy học phù hợp với các chủ đề và theo hình
thức, phương pháp và kỹ thuật dạy học tích cực; chú trọng giáo dục đạo đức và giá
trị sống, kỹ năng sống, hiểu biết xã hội, thực hành pháp luật, tăng cường các hoạt
động

nhằm

đưa

bài

học

gắn

liền

với

thực

tiễn

cuộc

sống.

Đổi mới phương pháp dạy học đang thực hiện bước chuyển từ chương trình
giáo dục tiếp cận nội dung sang tiếp cận năng lực của người học, nghĩa là từ chỗ
quan tâm đến việc HS học được cái gì đến chỗ quan tâm HS vận dụng được cái gì
qua việc học. Để đảm bảo được điều đó, phải thực hiện chuyển từ phương pháp
dạy học theo lối "truyền thụ một chiều" sang dạy cách học, cách vận dụng kiến
thức, rèn luyện kỹ năng, hình thành năng lực và phẩm chất. Tăng cường việc học
tập trong nhóm, đổi mới quan hệ giáo viên - học sinh theo hướng cộng tác có ý
nghĩa quan trọng nhằm phát triển năng lực xã hội. Bên cạnh việc học tập những tri
thức và kỹ năng riêng lẻ của các môn học chuyên môn cần bổ sung các chủ đề học
1


tập tích hợp liên môn nhằm phát triển năng lực giải quyết các vấn đề phức hợp.
Trong chương trình Công nghệ THPT đặc biệt là chương trình lớp 11, phương
pháp Hình chiếu vuông góc là phương quan trọng. Lâu nay khi dạy giáo viên chủ
yếu sử dụng các phương pháp dạy học truyền thống theo kiểu giáo viên giảng, chỉ
ra các nội dung chính còn học sinh chỉ nghe và ghi chép một cách thụ động dẫn
đến tình trạng học sinh không có hứng thú với môn học và bài học.
Từ các lí do trên, nhóm Công nghệ quyết định lựa chọn chủ đề dạy học bài
“Hình chiếu vuông góc” với mong muốn đem đến một sự đổi mới cho bài học
này.

II. NỘI DUNG CHỦ ĐỀ
2.1 Tên chủ đề “HÌNH CHIẾU VUÔNG GÓC” được dạy trong 1 tiết gồm các
nội dung chính như sau:
- Phương pháp chiếu góc thứ nhất (PPCG1)
+ Trọng tâm của bài: - Vị trí tương đối giữa vật thể và các mặt phẳng hình
chiếu;
+Cách bố trí các hình chiếu trên bản vẽ
2.2 Thời lượng
Căn cứ vào lượng kiến thức, phương pháp tổ chức dạy học chủ đề, trình độ nhận
thức của học sinh ở trường, chúng tôi thiết kế thời lượng cho chủ đề như sau:
- Thời gian học ở nhà: 1 ngày nghiên cứu tài liệu “ HÌNH CHIẾU VUÔNG
GÓC”
- Số tiết học trên lớp: 1 tiết nghiên cứu nội dung .

III. MỤC TIÊU CHỦ ĐỀ:
Sau khi học xong chủ đề này HS phải nắm được:
1. Kiến thức:
- Hiểu được nội dung cơ bản của phương pháp hình chiếu vuông góc.
- Biết được vị trí của các hình chiếu trên bản vẽ.
2. Kĩ năng:
2


- Vẽ được hình chiếu vuông góc của các vật thể đơn giản.
- Kĩ năng làm việc theo nhóm .
- Kĩ năng học tập: tự học, tự nghiên cứu, hợp tác.
- Kĩ năng vận dụng kiến thức để giải quyết các vấn đề thực tiễn.
3. Thái độ:
- Giáo dục học sinh ý thức tự giác, nghiêm túc, tinh thần hợp tác tốt giữa GV với
HS và giữa HS với HS

IV. CÁC NĂNG LỰC CÓ THỂ HƯỚNG TỚI TRONG
CHỦ ĐỀ
1. NL giải quyết vấn đề
2. NL hợp tác thông qua hoạt động nhóm.
3. NL tự học: thu nhận và xử lí thông tin, làm các câu hỏi mà giáo viên giao cho
làm trước tại nhà, tìm kiếm thông tin trên mạng internet.
4.NL sáng tạo
5. Năng lực sử dụng công nghệ thông tin thông qua hoạt động tìm kiếm thông tin
trên mạng internet, thiết kế bài báo cáo power point
6. Năng lực nhận thức thông qua việc tích cực, tự lực tìm hiểu, nghiên cứu cách vẽ
hình chiếu vuông góc.
7. Năng lực giao tiếp và hợp tác thông qua hoạt động nghiên cứu bài học, trao đổi,
thảo luận nhóm học tập.
8. Năng lực thiết kế và đánh giá thông qua việc làm bài tập vận dụng và mở rộng.

V. CHUẨN BỊ BÀI DẠY
1. Nội dung chuẩn bị
a, Đối với giáo viên:
- Nghiên cứu kĩ nội dung bài 2 trang 11 SGK
- Đọc tài liệu tham khảo liên quan.
- Chuẩn bị tranh giáo khoa hình 2.1, 2.1
- Sưu tầm một số bản vẽ được vẽ bằng hình chiếu vuông góc
- Các dụng cụ vẽ ( thước kẻ ,compa, eke …)
- Máy tính, máy chiếu, phòng học bộ môn.
- Vi deo và một số hình ảnh sưu tầm
Phiếu học tập.
b, Đối với học sinh:
- Nghiên cứu nội dung bài 2 trang 11 SGK
3

- Tra cứu trên internet các bản vẽ đươc vẽ bằng phương pháp hình chiếu
vuông góc
- Trả lời các câu hỏi trong sgk
- Giấy A0, bút dạ.
- Bài báo cáo power point của nhóm…
2. Chuẩn bị phương tiện dạy học
- Xây dựng bài trình chiếu trên máy tính; chuẩn bị máy chiếu và các tranh ảnh
video có liên quan.
- một số mẫu vật thể đơn giản
- phiếu học tập phục vụ cho làm bài tập vận dụng.
3. Lựa chọn phương pháp dạy học chủ yếu
Sử dụng tổng hợp các phương pháp và kĩ thuật dạy học tích cực, trong đó chú
trọng tới hoạt động tự học của học sinh như học cá nhân, nhóm; Sử dụng kĩ
thuật khăn trải bàn; các mảnh ghép…

VI. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY HỌC
- Ổn định lớp , Kiểm tra bài cũ.
- Kiểm tra sĩ số, nề nếp tác phong của học sinh.
- Kiểm tra bài cũ:
+ Nêu cách chia các khổ giấy A1, A2, A3, A4 từ khổ A0 ?
+ Trình bày các quy định khi ghi kich thước?
+ Hãy nêu tên gọi, mô tả hình dạng và kích thước các loại nét vẽ?
1.Hoạt động 1: KHỞI ĐỘNG
GV: - Ý tưởng thiết kế hoạt động: tạo tâm thế hứng thú cho học sinh vào bài.
Ở lớp 8 các em đã được biết khái niệm hình chiếu, các mặt phẳng hình chiếu
và vị trí các hình chiếu trên bản vẽ.
- Nội dung hoạt động: Giáo viên trình chiếu video về các bản vẽ nhà và các phép
chiếu cơ bản.

GV: - Em hãy kể tên các loại phép chiếu?
- Thế nào là phép chiếu vuông góc?
GV: cho học sinh trả lời và nhận xét về những điểm mà học sinh chưa trả lời
được một cách đầy đủ.
* Các loại phép chiếu :
4


- Phép chiếu song song.
- phép chiếu vuông góc.
- phép chiếu xuyên tâm.
- Phép chiếu vuông góc là phép chiếu mà các tia chiếu thì song song với nhau và
song song với phương chiếu còn phương chiếu thì vuông góc với mặt phẳng hình
chiếu. Phép chiếu vuông góc được dùng làm cơ sở cho phương pháp biểu diễn vật
thể bằng hình chiếu vuông góc. Là phương pháp chính dùng trong BVKT.
Để hiểu rõ hơn về nội dung phương pháp hình chiếu vuông góc ( Phương pháp
chiếu góc thứ nhất PPCG1) ta đi nghiên cứu bài 2.
2. Hoạt động 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC VỀ PHƯƠNG PHÁP CHIẾU
GÓC THỨ NHẤT( PPCG1)
GV: cho học sinh quan sát hình 2.1 SGK trang 11
Các nhóm HS có thể tự vẽ tranh ở nhà và chỉ rõ hướng chiếu

5


Chia lớp thành 3 nhóm hs,phát phiếu học tập cho các nhóm.
GV: Đặt các câu hỏi ?
- Trong phương pháp chiếu góc thứ nhất vật thể được đặt như thế nào đối với các
mặt phẳng hình chiếu đứng, mặt phẳng hình chiếu bằng và mặt phẳng hình chiếu
cạnh?

- Sau khi chiếu, mặt phẳng hình chiếu đứng, mp hình chiếu bằng và mặt phẳng
hình chiếu cạnh được mở ra như thế nào?
- Trên bản vẽ, các hình chiếu được bố trí như thế nào ( hình 2.2 sgk trang 12)

- GV tổ chức lớp nhận xét đánh giá kết quả của các nhóm và rút ra kết luận.
- Gợi Ý:
+ Vật thể được đặt giữa người quan sát và mặt phẳng hình chiếu .
+ Vật thể chiếu được đặt trong một góc tạo thành bởi các mặt phẳng hình chiếu
đứng, hình chiếu bằng và hình chiếu cạnh vuông góc với nhau từng đôi một
+ Mặt phẳng hình chiếu bằng mở xuống dưới, mặt phẳng hình chiếu cạnh mở
sang bên phải để các hình chiếu cùng nằm trên mặt phẳng hình chiếu đứng là mặt
phẳng bản vẽ.
+ Hình chiếu bằng đặt dưới hình chiếu đứng, hình chiếu cạnh đặt bên phải hình
chiếu đứng.
+đưa ra 2 hình vẽ làm sáng tỏ nội dung hình 2.2 sgk / 12

6


3.Hoạt động 3: LUYỆN TẬP CỦNG CỐ VÀ HỆ THỐNG HÓA KIẾN
THỨC
- Ý tưởng thiết kế: giúp học sinh củng cố kiến thức.
- Nội dung: nêu các câu hỏi trắc nghiệm.
- Phương pháp hoạt động: phát vấn, trả lời nhanh,làm phiếu học tập
- Phương tiện: máy chiếu, câu hỏi, đáp án.
- Sản phẩm: Hs trả lời.
- GV cho học sinh làm bài tập trang 13 và 14 sách giáo khoa
- Gv nêu bài tập trắc nghiệm để củng cố kiến thức cho học sinh
Kỹ thuật tổ chức hoạt động
GV chia lớp thành 3 nhóm, mỗi nhóm làm ra 1 phiếu học tập của mình sau đó

thư ký mỗi nhóm sẽ tập hợp kết quả.
7


Câu 1: Hình chiếu cạnh thể hiện các chiều nào của vật thể
A. Chiều dài và chiều rộng
B. Chiều rộng và chiều cao
C. Chiều dài và chiều cao
D.Cả ba chiều của vật thể
Câu 10: Hãy điền các từ tương ứng vào chỗ trống sao cho phù hợp: “Trong phương
pháp chiếu góc thứ nhất, vật thể được đặt trong một góc tạo thành bởi các mặt
phẳng hình chiếu đứng, mặt phẳng hình chiếu bằng, mặt phẳng hình chiếu cạnh
vuông góc với nhau từng đôi một. Mặt phẳng hình chiếu đứng ở ………..., mặt
phẳng hình chiếu bằng ở…………., mặt phẳng hình chiếu cạnh ở………….của vật
thể”.
A. dưới – sau – bên phải.
B. trước – trên – bên trái.
C. trên – trước – bên trái.
D. sau – dưới – bên phải.
Câu 2: Hình chiếu bằng được đặt như thế nào so với hình chiếu đứng? (PPCG1)
A. Bên trái
B. Ở trên
C. Ở dưới
D. Bên phải
Câu 3: Để các hình chiếu cùng nằm trên một mp thì sau khi chiếu theo ppcg1 phải
quay mp HCB và mp HCC một góc bao nhiêu?
A. 30
B. 45
C. 90
D. 120

Câu 4: Trong ppcg1 vị trí HCĐ được đặt ở đâu trong bản vẽ?
A. Ở trên HCB
B. Ở bên phải bản vẽ
C. Đặt tùy ý
D. ở bên phải HCB
Câu 5: Đối với phương pháp chiếu góc thứ nhất thì:
A. Mặt phẳng hình chiếu cạnh xoay phải 90 độ.
B. Mặt phẳng hình chiếu cạnh xoay trái 90 độ .
C. Mặt phẳng hình chiếu cạnh xoay lên 90 độ .
D. Mặt phẳng hình chiếu cạnh xoay xuống 90 độ
Câu 6: Trong phương pháp hình chiếu vuông góc, hướng chiếu từ bên phải ta thu
được:
A. Hình chiếu tùy ý. B. Hình chiếu đứng. C. Hình chiếu cạnh. D. Hình chiếu bằng.
Câu 7: Hình chiếu cạnh được đặt như thế nào so với hình chiếu đứng?( PPCG1)
A. Bên trái B. Ở trên C. Ở dưới D. Bên phải
- Hs trả lời nhanh rồi điền vào phiếu cuối cùng GV chốt và đưa đáp án

8


Câu hỏi
1
2
3
4
5
6
7

Đáp án

A
C
C
A
A
C
D

Hoạt động 4:VẬN DỤNG VÀ MỞ RỘNG KIẾN THỨC
GV:
- Yêu cầu học sinh về nhà làm bài tập vận dụng trang 21; chia lớp thành 6 nhóm
mỗi nhóm vẽ một hình cụ thể trong bài.Buổi học sau nộp cho giáo viên Sản phẩm
có thể được chấm lấy điểm.
HS:
HS thực hiện theo cá nhân hoặc nhóm nhỏ.Nộp sp vào giờ công nghệ tuần sau
HS có thể đọc thêm về phương pháp chiếu góc thứ 3 để so sánh

9


10