Đánh giá các nhân tố tác động đến việc vận dụng kế toán quản trị vào các trường cao đẳng nghề thuộc Bộ Xây dựng: luận văn thạc sĩ

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC LẠC HỒNG
--------O0O--------

ĐẶNG THÁI HÒA
ĐÁNH GIÁ CÁC NHÂN TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN VIỆC
VẬN DỤNG KẾ TOÁN QUẢN TRỊ VÀO CÁC
TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ THUỘC
BỘ XÂY DỰNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ KẾ TOÁN

Đồng Nai – Năm 2017


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC LẠC HỒNG
--------O0O--------

ĐẶNG THÁI HÒA
ĐÁNH GIÁ CÁC NHÂN TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN VIỆC
VẬN DỤNG KẾ TOÁN QUẢN TRỊ VÀO CÁC
TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ THUỘC
BỘ XÂY DỰNG
CHUYÊN NGÀNH: KẾ TOÁN
MÃ SỐ: 60340301
LUẬN VĂN THẠC SĨ KẾ TOÁN
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS.PHAN ĐỨC DŨNG

Đồng Nai – Năm 2017

i
LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình thực hiện đề tài “Đánh giá các nhân tố tác động đến việc vận
dụng kế toán quản trị vào các trường Cao đẳng nghề thuộc Bộ Xây Dựng”, tác
giả đã nhận được rất nhiều sự giúp đỡ tạo điều kiện của tập thể lãnh đạo, các nhà
khoa học, cán bộ, chuyên viên; tập thể Ban Giám Hiệu, Khoa Sau đại học, Khoa Kế
toán, giảng viên, cán bộ các phòng, ban chức năng Trường Đại học Lạc Hồng. Tác
giả xin bày tỏ lòng cảm ơn chân thành về sự giúp đỡ đó.
Tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới Người hướng dẫn khoa học
PGS.TS.Phan Đức Dũng đã trực tiếp hướng dẫn và chỉ bảo cho tác giả hoàn thành
luận văn này.
Tác giả xin chân thành cảm ơn bạn bè, đồng nghiệp của tác giả và gia đình đã động
viên, khích lệ, tạo điều kiện và giúp đỡ tác giả trong suốt quá trình thực hiện và hoàn
thành luận văn này.
Đồng Nai, ngày 01 tháng 08 năm 2017
Tác giả

Đặng Thái Hòa


ii
LỜI CAM ĐOAN
Tác giả xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu luận văn thạc sĩ của riêng tác
giả: “Đánh giá các nhân tố tác động đến việc vận dụng kế toán quản trị vào các
trường Cao đẳng nghề thuộc Bộ Xây Dựng” dưới sự hướng dẫn trực tiếp của
PGS.TS.Phan Đức Dũng.
Các số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này là trung thực và không trùng
lặp với các đề tài khác.
Đồng Nai, ngày 01 tháng 08 năm 2017

Tác giả

Đặng Thái Hòa


iii
TÓM TẮT LUẬN VĂN
Nghiên cứu này được thực hiện với 2 mục tiêu trọng tâm là: (1) Xác định các yếu
tố tác động đến việc vận dụng KTQT tại các trường Cao đẳng nghề thuộc Bộ Xây
Dựng, (2) Đưa ra những kiến nghị, đề xuất nâng cao việc vận dụng KTQT tại các
trường Cao đẳng nghề thuộc Bộ Xây Dựng nhằm góp phần tăng sức cạnh tranh và
nâng cao hiệu quả hoạt động quản lý của nhà trường trong thời gian tới. Nghiên cứu
được tiến hành qua hai giai đoạn là nghiên cứu định tính và nghiên cứu định lượng.
Nghiên cứu định tính xác định được 5 yếu tố tác động đến việc vận dụng KTQT
tại các trường Cao đẳng nghề thuộc Bộ Xây Dựng là: Đặc điểm của các trường cao
đẳng nghề thuộc Bộ Xây Dựng; Mức độ cạnh tranh của thị trường; Sự quan tâm đến
KTQT của Ban giám hiệu nhà trường; Trình độ của nhân viên kế toán; Chi phí cho
việc tổ chức một hệ thống KTQT tại các trường Cao đẳng nghề.
Nghiên cứu định lượng được thực hiện thông qua bảng câu hỏi khảo sát, sử dụng
phân tích hồi quy đa biến thông qua phần mềm SPSS với cỡ mẫu là 200 quan sát.
Qua đánh giá độ tin cậy Cronbach’s Alpha và phân tích yếu tố EFA tiến hành phân
tích tương quan, hồi quy bội cho thấy mô hình nghiên cứu lý thuyết hoàn toàn phù
hợp với dữ liệu thị trường. Trong đó, có yếu tố tác động dương (Đặc điểm của các
trường cao đẳng nghề thuộc Bộ Xây Dựng; Mức độ cạnh tranh của thị trường; Sự
quan tâm đến KTQT của Ban giám hiệu nhà trường; Trình độ của nhân viên kế toán)
và 1 yếu tố tác động âm (Chi phí cho việc tổ chức một hệ thống KTQT tại các trường
Cao đẳng nghề) đến việc vận dụng kế toán quản trị.
Bằng việc xây dựng mô hình lý thuyết dựa trên một số lý thuyết: KTQT cũng như
các yếu tố ảnh hưởng đến việc vận dụng KTQT; kết quả nghiên cứu trong và ngoài
nước có liên quan, tác giả đã cung cấp một cái nhìn đầy đủ hơn về vấn đề nghiên cứu

cần khảo sát. Do đó, các dữ liệu này sẽ góp phần bổ sung vào kho tài liệu các nhà
nghiên cứu hàn lâm và ứng dụng hiểu rõ hơn về vận dụng KTQT tại các trường Cao
đẳng nghề thuộc Bộ Xây Dựng. Bên cạnh đó, thông qua việc xác định các yếu tố tác
động đến việc vận dụng KTQT tại các trường Cao đẳng nghề thuộc Bộ Xây Dựng,
nghiên cứu đã cung cấp cho Ban giám hiệu nhà trường có một cái nhìn cụ thể hơn về
việc vận dụng KTQT.


iv
MỤC LỤC
TRANG PHỤ BÌA
LỜI CẢM ƠN
LỜI CAM ĐOAN
TÓM TẮT LUẬN VĂN
MỤC LỤC
DANH MỤC THUẬT NGỮ VIẾT TẮT
DANH MỤC BẢNG
DANH MỤC HÌNH
DANH MỤC BIỂU ĐỒ
CHƯƠNG 1 – PHẦN MỞ ĐẦU ................................................................................1
1.1 Tính cấp thiết của đề tài ........................................................................................1
1.2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài ............................................................................3
1.3. Câu hỏi nghiên cứu ..............................................................................................3
1.4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ........................................................................4
1.5. Phương pháp nghiên cứu ......................................................................................4
1.6. Đóng góp mới của đề tài ......................................................................................5
1.8. Kết cấu của luận văn ............................................................................................5
TÓM TẮT CHƯƠNG 1 ..............................................................................................6
CHƯƠNG 2 – CƠ SỞ LÝ THUYẾT .........................................................................7
2.1. Tổng quan các đề tài nghiên cứu có liên quan .....................................................7

2.1.1 Các nghiên cứu công bố ở nước ngoài ............................................................7
2.1.1.1. Các nghiên cứu chung ..............................................................................7
2.1.1.2. Các nghiên cứu về nhân tố tác động đến việc vận dụng KTQT ..............8
2.1.2. Các nghiên cứu công bố ở trong nước ...........................................................9
2.1.2.1. Các nghiên cứu chung. .............................................................................9
2.1.2.2. Các nghiên cứu về nhân tố tác động đến việc vận dụng KTQT ............10
2.2. Một số lý thuyết nền tảng về việc vận dụng KTQT trên thế giới ......................10
2.2.1. Lý thuyết bất định ........................................................................................10
2.2.1.1. Nội dung lý thuyết bất định ...................................................................10
2.2.1.2. Áp dụng lý thuyết bất định vào việc vận dụng KTQT...........................12
2.2.2. Lý thuyết đại diện ........................................................................................13
2.2.2.1. Nội dung lý thuyết đại diện ..................................................................13
2.2.2.2. Áp dụng lý thuyết đại diện vào việc vận dụng KTQT ...........................14
2.2.3. Lý thuyết xã hội học.....................................................................................15
2.2.3.1. Nội dung lý thuyết xã hội học ................................................................15


v
2.2.3.2 Áp dụng lý thuyết xã hội học vào việc vận dụng KTQT ........................15
2.2.4. Lý thuyết về mối quan hệ lợi ích - chi phí (Cost Benefit Theory) ...............17
2.2.4.1. Nội dung lý thuyết về mối quan hệ lợi ích - chi phí ..............................17
2.2.4.2. Áp dụng lý thuyết về mối quan hệ lợi ích - chi phí vào việc vận dụng
KTQT ..................................................................................................................18
2.3. Tổng quan về KTQT ..........................................................................................18
2.3.1. Các khái niệm về KTQT ..............................................................................18
2.3.2. Mục tiêu, nhiệm vụ, vai trò của KTQT trong các tổ chức. ..........................20
2.3.2.1. Mục tiêu của kế toán quản trị .................................................................20
2.3.2.2. Nhiệm vụ của kế toán quản trị ...............................................................20
2.3.2.3. Vai trò của kế toán quản trị trong các tổ chức .......................................20
2.4. Thực trạng về công tác kế toán quản trị tại các trường Cao đẳng nghề thuộc

bộ xây dựng ...............................................................................................................21
2.5. Các nhân tố tác động đến việc vận dụng KTQT tại các trường Cao đẳng nghề
thuộc Bộ Xây Dựng...................................................................................................22
2.5.1. Đặc điểm của các trường chuyên nghiệp ảnh hưởng đến công tác kế toán
quản trị ...................................................................................................................22
2.5.2. Mức độ cạnh tranh của thị trường ................................................................24
2.5.3. Sự quan tâm đến KTQT của chủ đơn vị ......................................................24
2.5.4. Trình độ của nhân viên kế toán ....................................................................25
2.5.5. Chi phí để tổ chức một hệ thống KTQT ......................................................25
TÓM TẮT CHƯƠNG 2 ............................................................................................27
CHƯƠNG 3 – THIẾT KẾ NGHIÊN CỨU ..............................................................28
3.1. Quy trình nghiên cứu .........................................................................................28
3.1.1. Khung nghiên cứu ........................................................................................28
3.1.2. Thiết kế nghiên cứu ......................................................................................28
3.1.2.1. Mẫu nghiên cứu .....................................................................................28
3.1.2.2 Phương pháp chọn mẫu ...........................................................................29
3.1.2.3 Thu thập dữ liệu ......................................................................................29
3.2. Phương pháp nghiên cứu ....................................................................................32
3.2.1. Phương pháp nghiên cứu định tính ..............................................................32
3.2.1.1. Thiết kế nghiên cứu định tính ................................................................32
3.2.1.2. Nội dung nghiên cứu định tính ..............................................................32
3.2.1.3 Kết quả thảo luận chuyên gia ..................................................................33
3.2.2. Phương pháp nghiên cứu định lượng ...........................................................33
3.2.2.1. Thiết kế nghiên cứu định lượng .............................................................33


vi
3.2.2.2. Xây dựng thang đo .................................................................................34
3.2.2.3 Xây dựng mô hình nghiên cứu đề xuất ...................................................36
3.2.2.4. Mô hình hồi quy .....................................................................................38

3.2.2.5 Phương pháp đo lường và tính toán hiệu quả .........................................39
TÓM TẮT CHƯƠNG 3 ............................................................................................43
CHƯƠNG 4 – KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ...............................................................44
4.1 Kết quả khảo sát ..................................................................................................44
4.1.1 Thống kê mô tả mẫu......................................................................................44
4.1.2 Kiểm định độ tin cậy thang đo ......................................................................44
4.1.3 Kiểm định thang đo thông qua phân tích nhân tố khám phá EFA ................46
4.1.5 Kiểm định mô hình nghiên cứu và các giả thuyết.........................................54
4.1.5.1 Phân tích tương quan ..............................................................................54
4.1.5.2 Phân tích hồi quy ....................................................................................56
4.1.5.3. Kiểm định các giả thuyết .......................................................................60
4.1.5.4. Phân tích sự khác biệt ............................................................................63
4.2 Bàn luận về kết quả nghiên cứu ..........................................................................66
TÓM TẮT CHƯƠNG 4 ............................................................................................70
CHƯƠNG 5 – KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ..........................................................71
5.1 Kết luận ...............................................................................................................71
5.2 Kiến nghị .............................................................................................................71
5.2.1 Trình độ của nhân viên kế toán .....................................................................71
5.2.2 Chi phí cho việc tổ chức một hệ thống KTQT tại các trường Cao đẳng nghề
thuộc Bộ Xây Dựng ...............................................................................................72
5.2.3 Sự quan tâm đến KTQT của Ban giám hiệu nhà trường...............................73
5.2.4 Mức độ cạnh tranh của thị trường .................................................................74
5.2.3 Đặc điểm của các trường Cao đẳng nghề thuộc Bộ Xây Dựng ....................74
5.2.4. Các giải pháp vận dụng kế toán quản trị vào các trường Cao đẳng nghề
thuộc Bộ Xây Dựng. ..............................................................................................75
5.3 Hạn chế và hướng nghiên cứu tiếp theo ..............................................................75
TÓM TẮT CHƯƠNG 5 ............................................................................................77
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC

vii
DANH MỤC THUẬT NGỮ VIẾT TẮT
Từ viết
tắt

Nội dung

(Association of Chartered Certified Accountants) Hiệp hội kế toán công
chứng Anh quốc
AMT
(Advanced Manufacturing Technology) Công nghệ sản xuất tiên tiến
BCTC Báo cáo tài chính
CBA
(Cost Benefit Analysis) Phân tích lợi ích – Chi phí
(Chartered Institute of Management Accountants) Học viện kế toán quản
CIMA
trị công chứng Anh quốc
CMA
(Certified Management Accountant) Hiệp hội kế toán quản trị Hoa Kỳ
CNTT Công nghệ thông tin
C-V-P (Cost-Volume-Profit) Chi phí – Khối lượng – Lợi nhuận
DN
Doanh nghiệp
DNNVV Doanh nghiệp nhỏ và vừa
DNVVN Doanh nghiệp vừa và nhỏ
EFA
(Exp loratory Factor Analysis) Phương pháp phân tích nhân tố khám phá
(International Federation of Accountants) Các liên đoàn quốc tế của kế
IFAC

toán
IMA
(Institute of Management Accountants) Viện kế toán quản trị
IRR
(Internal Rate of Return) Suất thu lợi nội tại
KMO (Kaiser-Meyer-Olkin) Chỉ số xem xét sự thích hợp của EFA
KTQT Kế toán Quản trị
KTQT Kế toán Quản trị
KTT
Kế toán trưởng
KTT
Kế toán trưởng
KTTC Kế toán Tài chính
KTTC Kế toán Tài chính
MAS
(Management Accounting System) Quản lý hệ thống kế toán
MAS
(Management Accounting System) Quản lý hệ thống kế toán
ACCA


viii
DANH MỤC BẢNG
Ký hiệu
Bảng 3.1
Bảng 3.2
Bảng 4.1
Bảng 4.2
Bảng 4.3
Bảng 4.4

Bảng 4.5
Bảng 4.6
Bảng 4.7
Bảng 4.8
Bảng 4.9
Bảng 4.10
Bảng 4.11
Bảng 4.12
Bảng 4.13
Bảng 4.14
Bảng 4.15
Bảng 4.16
Bảng 4.17
Bảng 4.18
Bảng 4.19
Bảng 4.20
Bảng 4.21
Bảng 4.22
Bảng 4.23
Bảng 4.24

Nội dung
Thang đo các thành phần Việc vận dụng KTQT
Giá trị tiêu chuẩn của hệ số tải Factor Loading
Thông tin mẫu
Bảng kết quả phân tích Cronbach’s Alpha
Bảng KMO and Bartlett's Test
Bảng tổng phương sai trích
Bảng Rotated Component Matrixa
Bảng KMO and Bartlett's Test

Bảng Total Variance Explained
Bảng Rotated Component Matrixa
Bảng kết quả phân tích EFA các biến độc lập
Bảng KMO and Bartlett's Test
Bảng Total Variance Explained
Bảng Component Matrixa
Bảng kết quả phân tích EFA biến phụ thuộc
Bảng tóm tắt giả thuyết mô hình nghiên cứu sau khi đánh
giá thang đo
Kết quả phân tích tương quan Pearson
Bảng chỉ tiêu đánh giá độ phù hợp của mô hình
Bảng kiểm định độ phù hợp của mô hình
Bảng thông số thống kê của từng biến trong mô hình hồi
quy
Vị trí quan trọng của các nhân tố tác động đến việc vận
dụng KTQT
Kết quả kiểm định mô hình lý thuyết
Test of Homogeneity of Variances
Bảng kiểm định ANOVA
Test of Homogeneity of Variances
Bảng kiểm định ANOVA

Trang
35
40
44
45
47
47
48

49
49
50
51
51
52
52
53
54
55
57
57
58
59
63
63
63
64
65


ix
DANH MỤC HÌNH
Ký hiệu
Hình 2.1
Hình 2.2
Hình 2.3
Hình 2.4
Hình 3.1
Hình 3.2

Hình 3.3

Nội dung
Khung lý thuyết bất định của Macy và Arunachalam (1995)
Khung lý thuyết bất định của Chenhall – năm 2003)
Khung lý thuyết đại diện Healy và Palepu (2001)
Khung lý thuyết xã hội học của Covaleski và cộng sự (1996)
Khung nghiên cứu
Quy trình nghiên cứu luận văn
Mô hình nghiên cứu đề xuất

Trang
11
13
15
17
28
31
37


x
DANH MỤC BIỂU ĐỒ
Ký hiệu
Biểu đồ 4.1
Biểu đồ 4.2
Biểu đồ 4.3

Biểu đồ
Biểu đồ phần dư chuẩn hóa mô hình

Biểu đồ phân tích sự khác biệt theo chức vụ
Biểu đồ phân tích sự khác biệt theo quy mô nhà trường

Trang
60
64
65


1
CHƯƠNG 1 – PHẦN MỞ ĐẦU
1.1 Tính cấp thiết của đề tài
Kế toán quản trị (KTQT) là một bộ phận trong hệ thống thông tin của mọi tổ chức,
kể cả các tổ chức sản xuất kinh doanh và tổ chức phi lợi nhuận với mục đích là cung
cấp thông tin KTQT cho các nhà quản lý thực hiện các chức năng hoạch định, tổ chức
điều hành, kiểm tra và ra quyết định. Bên cạnh đó, KTQT có vai trò cung cấp thông
tin định lượng về tình hình tài chính, tình hình hoạt động, tổng hợp, phân tích, truyền
đạt thông tin của đơn vị một cách thường xuyên, liên tục và hữu ích cho các nhà quản
trị nhằm phục vụ cho việc ra quyết định kịp thời của các nhà quản trị, đồng thời giúp
cho nhà quản trị có thể lập được các kế hoạch và xác định các mục tiêu, đánh giá,
kiểm tra để giúp ra được các quyết định nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của đơn
vị trong tương lai.
Để kế toán quản trị có thể phát huy một cách tốt nhất là các chức năng thông tin
và chức năng kiểm tra thì cần phải có một hệ thống kế toán hoàn chỉnh bao gồm: hệ
thống kế toán tài chính và hệ thống kế toán quản trị. Trong đó công việc của kế toán
tài chính là cung cấp các thông tin đã xảy ra trước đây và nó mang tính chất khách
quan vì nó đã xảy ra trong quá khứ rồi, nhiệm vụ của kế toán tài chính là ghi chép lại
các thông tin đó và phân tích nó. Các thông tin mà kế toán quản trị đưa ra có tính linh
hoạt, phản ánh xu hướng biến động, có tính dự báo, có thể phục vụ cho việc đánh giá
và xây dựng các kế hoạch tài chính cho phù hợp với các mục tiêu mà đơn vị muốn

hướng tới.
Tuy nhiên, trong thực tiễn hiện nay ở các tổ chức, công ty, doanh nghiệp, đơn vị
hành chính tại Việt Nam, đặc biệt tại các đơn vị hành chính sự nghiệp công lập, việc
áp dụng KTQT còn chưa phát triển mạnh và chưa được áp dụng phổ biến cũng như
xây dựng một hệ thống kế toán quản trị một cách có hiệu quả. Ngay cả luật kế toán
cũng chỉ nặng về kế toàn tài chính cho đến khi Bộ Tài Chính năm 2016 ban hành
thông tư 53/2006/TT-BTC mới có hướng dẫn cụ thể về kế toán quản trị nhưng mà
cũng chỉ là doanh nghiệp. Còn các đơn vị hành chính sự nghiệp vẫn chưa thực hiện
kế toán quản trị. Trong khi đó, trường học nói chung và các trường Cao Đẳng Thuộc
Bộ Xây Dựng nói riêng đóng vai trò quan quyết định quan trong việc cung cấp kiến
thức cho các học sinh, sinh viên nhằm phục vụ cho xã hội, đất nước. Do đó, cần phải
xây dựng được các mô hình KTQT đắc lực để có thể phát huy tốt vai trò, chức năng


2
và nhiệm vụ của các đơn vị hành chính sự nghiệp này trong việc hoạch định và đề ra
các chiến lược phát triển trong ngắn hạn hoặc trong dài hạn của các đơn vị.
Hiện nay, đất nước đang trong thời kỳ mở cửa hội nhập kinh tế thế giới không chỉ
cạnh tranh trong lĩnh vực sản xuất kinh doanh mà trong cả giáo dục cũng cạnh tranh.
Giáo dục đang có xu hướng thương mại hóa do hệ thống giáo dục Việt Nam đang có
nhưng bước tiến chuyển mình vươn lên trong sự phát triển của xã hội. Nhu cầu của
người học ngày càng tăng lên và đòi hỏi chất lượng giảng dạy kiến thức, cơ sở vật
chất và trình độ quản lý cũng được nâng cao. Người học hiện nay đang có rất nhiều
sự lựa chọn các trường trong nước cũng như sự xuất hiện của các tổ chức giáo dục
quốc tế tại Việt Nam hơn trước đây. Với thực trạng hiện nay, các trường cao đẳng,
đại học đang được thành lập ngày càng nhiều trong khi số lượng người học hạn chế
và nhu cầu việc làm đang trong tình trạng không đủ để phục vụ các sinh viên mới ra
trường, dẫn đến tình trạng nguy cơ thất nghiệp trong thời gian tới tăng cao. Bên cạnh
đó, cũng có nhiều trường đã và đang có nguy cơ giải thể vì số lượng tuyển sinh, giảng
viên cũng như cơ sở vật chất chưa đáp ứng yêu cầu của nội dung thông tư số

57/2011/TT-BGDĐT của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Đặc biệt là sau nghị định
43/2006/NĐ-CP ngày 25/04/2006 của chính phủ về việc giao quyền tự chủ, tự chịu
trách nhiệm về thực hiện nhiệm vụ, tổ chức bộ máy, biên chế và tài chính đối với đơn
vị sự nghiệp công lập. Do đó, để có một chỗ đứng vững chắc và tạo được thương hiệu
cho trường mình đồng thời thích nghi với thời buổi cạnh tranh như hiện nay thì các
trường Cao đẳng thuộc Bộ Xây Dựng phải có các biện pháp để nâng cao công tác
giảng dạy và không ngừng đổi mới công tác đào tạo và quản lý giáo dục, trong đó có
công tác quản lý tài chính. Tuy nhiên, hiện nay có một số trường đang thực hiện công
tác tự chủ về tài chính thì việc chủ động chi tiêu trong nguồn tài chính hiện có, các
nhà quản lý cần kiểm soát các khoản chi chưa thật sự cần thiết và tăng nguồn thu từ
các hoạt động của đơn vị. Vì vậy, kế toán cần đưa ra những thông tin kinh tế kịp thời,
linh hoạt, phù hợp với yêu cầu quản trị cho các nhà quản lý trong việc hoạch định các
chiến lược phát triển trường cũng như các hoạt động Marketing để thu hút người học
theo học tại trường một cách hiệu quả nhất và bên cạnh đó cũng phải tổ chức thực
hiện, kiểm tra, đánh giá và ra quyết định các hoạt động phát triển nhà trường trong
từng giai đoạn. Qua những điều đó cho nhận thấy rằng ngoài đối tượng sử dụng KTQT


3
là các doanh nghiệp (DN), các tổ chức phi lợi nhuận cũng cần có sự hỗ trợ của KTQT
để đạt được mục tiêu của mình.
Vì vậy, việc tổ chức KTQT tại các trường Cao đẳng, Đại học là một vấn đề hết sức
cần thiết và cần chú trọng ngay trong giai đoạn hiện nay. Cụ thể, các trường cao đẳng
nghề thuộc Bộ Xây Dựng đã được Ban lãnh đạo nhà trường chú ý đến nhưng chưa
đưa vào vận dụng một cách triệt để. Xuất phát từ yêu cầu của sự cần thiết đó, tác giả
đã chọn đề tài: “Đánh giá các nhân tố tác động đến việc vận dụng kế toán quản
trị vào các trường Cao đẳng nghề thuộc Bộ Xây Dựng” để giúp các ban giám hiệu
nhà trường có thể quản lý được các hoạt động nhà trường một cách hiệu quả hơn.
1.2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài
 Mục tiêu tổng quát:

Xác định các nhân tố ảnh hưởng đến việc vận dụng KTQT trong các trường Cao
đẳng nghề thuộc Bộ Xây Dựng và dựa trên cơ sở đó đưa ra các chính sách nhằm gia
tăng mức độ vận dụng KTQT vào trong các các trường Cao đẳng nghề thuộc Bộ Xây
Dựng.
 Mục tiêu cụ thể:
Trên cơ sở xây dựng đề tài nghiên cúu thì tác giả có đưa ra 6 mục tiêu cụ thể để
hoàn thành luận văn nghiên cứu đánh giá các nhân tố tác động đến việc vận dụng kế
toán quản trị vào các trường Cao đẳng nghề thuộc Bộ Xây Dựng như sau:
(1) Hệ thống cơ sở lý luận về kế toán quản trị và các yếu tố ảnh hưởng đến việc
vận dụng dụng KTQT vào trong các trường Cao đẳng nghề.
(2) Hiểu được các nhân tố tác động đến việc vận dụng kế toán quản trị.
(3) Nhận diện các nhân tố tác động đến việc vận dụng kế toán quản trị.
(4) Đề xuất mô hình nghiên cứu các nhân tố tác động đến việc vận dụng kế toán
quản trị.
(5) Kiểm định các nhân tố ảnh hưởng đến các yếu tố ảnh hưởng đến việc vận dụng
KTQT và xác định tầm quan trọng của việc vận dụng KTQT.
(6) Đưa ra các chính sách nhằm gia tăng tính vận dụng KTQT.
1.3. Câu hỏi nghiên cứu
Các câu hỏi được tác giả đưa ra để hình thành bảng câu hỏi khảo sát khi thực hiện
nghiên cứu gồm 3 câu hỏi sau:


4
(1) Các nhân tố nào tác động đến việc vận dụng kế toán quản trị trong các trường
Cao đẳng nghề thuộc Bộ Xây Dựng?
(2) Mức độ tác động của những nhân tố tác động đến việc vận dụng kế toán quản
trị trong các trường Cao đẳng nghề?
(3) Các chính sách nào nhằm gia tăng tính vận dụng KTQT?
1.4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
-

Đối tượng nghiên cứu của đề tài là: Các nhân tố tác động đến việc vận dụng
KTQT trong các trường Cao đẳng nghề thuộc Bộ Xây Dựng.

-

Phạm vi và Đối tượng khảo sát gồm: Kế toán viên; Giáo viên Kế toán – Quản
trị; Ban Giám Hiệu làm việc trong các trường Cao đẳng nghề thuộc Bộ Xây
Dựng.

-

Thời gian nghiên cứu là: Năm 2017.

1.5. Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu được tác giả sử dụng trong luận văn bao gồm: Phương
pháp nghiên cứu định tính và và Phương pháp nghiên cứu định lượng, cụ thể như sau:
-

Phương pháp định tính: tổng hợp, phân tích, so sánh những thông tin thu
được từ phỏng vấn ý kiến chuyên gia để khám phá các nhân tố có thể tác động
đến việc vận dụng KTQT trong các trường Cao đẳng nghề thuộc Bộ Xây Dựng.
Từ nội dung trao đổi, tác giả sẽ sử dụng kết quả thảo luận cuối cùng để làm cơ
sở để xây dựng bảng câu hỏi phục vụ cho công tác khảo sát phục vụ cho các
mục tiêu như: Hệ thống cơ sở lý luận về kế toán quản trị và các yếu tố ảnh
hưởng đến việc vận dụng dụng KTQT vào trong các trường Cao đẳng nghề;
Hiểu được các nhân tố tác động đến việc vận dụng kế toán quản trị; Nhận diện
các nhân tố tác động đến việc vận dụng kế toán quản trị; Đề xuất mô hình
nghiên cứu các nhân tố tác động đến việc vận dụng kế toán quản trị.

-

Phương pháp nghiên cứu định lượng: với sự hỗ trợ của phần mềm SPSS
nhằm xử lý dữ liệu thu thập được từ phỏng vấn qua bảng câu hỏi đóng đối với
các kế toán viên làm việc trong các trường Cao đẳng nghề thuộc Bộ Xây Dựng
như: thống kê mô tả, kiểm định hệ số tin cậy Cronbach’s Alpha và phân tích
nhân tố khám phá EFA, phân tích hồi quy tương quan được sử dụng để kiểm
định mô hình nghiên cứu nhằm hướng tới các mục tiêu: Kiểm định các nhân tố
ảnh hưởng đến các yếu tố ảnh hưởng đến việc vận dụng KTQT và xác định tầm


5
quan trọng của việc vận dụng KTQT; Đưa ra các chính sách nhằm gia tăng tính
vận dụng KTQT.
1.6. Đóng góp mới của đề tài
Kết quả nghiên cứu đề tài sẽ cung cấp các thông tin về các nhân tố ảnh hưởng đến
công tác vận dụng KTQT trong các trường Cao đẳng nghề thuộc Bộ Xây Dựng. Do
đó, các đóng góp này sẽ chỉ ra được những khía cạnh hạn chế, những vấn đề cần giải
quyết trong quá trình định hướng chiến lược cho các trường Cao đẳng nghề thuộc Bộ
Xây Dựng hiện nay vào các tài liệu về lĩnh vực vận dụng KTQT về mặt lý thuyết và
thực tế. Cụ thể kết quả nghiên cứu của đề tài này đem lại một số ý nghĩa như sau:
-

Cung cấp thông tin thực tế về các biến số có thể tác động và chỉ ra mức độ tác
động của các nhân tố ảnh hưởng đến việc vận dụng KTQT trong các trường
Cao đẳng nghề thuộc Bộ Xây Dựng.

-

Làm cơ sở cho các đơn vị hành chính sự nghiệp trường học tham khảo, hiểu

biết sâu hơn về việc vận dụng KTQT trong các trường Cao đẳng nghề thuộc
Bộ Xây Dựng và có các chiến lược hoạt động phù hợp.

-

Ngoài ra, nghiên cứu này có thể dùng làm tài liệu tham khảo cho sinh viên
ngành Kế toán – Quản trị nghiên cứu các vấn đề liên quan đến lĩnh vực KTQT,
góp một phần cơ sở lý luận cho các nghiên cứu tiếp theo về lĩnh vực này.

1.8. Kết cấu của luận văn
Luận văn được kết cấu thành 05 chương ngoài các phần trang bìa và phụ lục, cụ
thể như sau:
Chương 1: Tổng quan các vấn đề nghiên cứu.
Chương 2: Cơ sở lý thuyết.
Chương 3: Thiết kế nghiên cứu.
Chương 4: Kết quả nghiên cứu và bàn luận.
Chương 5: Kết luận và kiến nghị.


6
TÓM TẮT CHƯƠNG 1
Tại Chương 1 này tác giả đã trình bày tổng quan các vấn đề nghiên cứu gồm: Tính
cấp thiết của đề tài; Mục tiêu nghiên cứu; Câu hỏi nghiên cứu; Đối tượng nghiên cứu;
Phương pháp nghiên cứu; Đóng góp của đề tài và Kết cấu luận văn. Từ đó sẽ đưa ra
định hướng cho tác giả xây dựng nội dung phân tích tại các chương tiếp theo của đề
tài nghiên cứu.


7
CHƯƠNG 2 – CƠ SỞ LÝ THUYẾT

2.1. Tổng quan các đề tài nghiên cứu có liên quan
2.1.1 Các nghiên cứu công bố ở nước ngoài
Kế toán quản trị được áp dụng trong việc quản lý ở các doanh nghiệp, đơn vị hành
chính đã được quan tâm từ rất lâu trên thế giới và thực hiện một cách có hiệu quả. Vì
vậy, đã có rất nhiều đề tài nghiên cứu của các tác giả về vấn đề vận dụng và các nhân
tố ảnh hưởng đến việc vận dụng kế toán quản trị đã được thực hiện kiểm tra và bàn
luận trong các tình hình phát triển khác nhau của kinh tế và xã hội, nhưng mỗi đề tài
nghiên cứu chỉ đóng góp một phần các yếu tố có thể ảnh hưởng đến việc vận dụng kế
toán quản trị tại các đơn vị. Vì vậy, những vấn đề mà các tác giả đưa ra liên quan đến
các yếu tố như sau: Sự quan tâm của chủ doanh nghiệp; Môi trường cạnh tranh; Trình
độ quản lý; nhưng chưa đề cập đến vấn đề chi phí và đặc điểm của các đơn vị vận
dụng kế toán quản trị.
2.1.1.1. Các nghiên cứu chung
Khi thực hiện thì nhiều đề tài nghiên cứu đã chỉ ra các mối quan hệ giữa các yếu
tố trong các môi trường khác nhau và có những dự báo như sau:
Nghiên cứu về “Lựa chọn chiến lược, không chắc chắn về môi trường và hiệu
suất các Doanh nghiệp nhỏ và vừa, về vai trò Can thiệp của Hệ thống Kế toán quản
trị” của tác giả Chong & Chong (1997) đã đề cập đến chức năng và vai trò của quản
lý hệ thống kế toán trên các mối quan hệ giữa:
 Chiến lược kinh doanh và hiệu suất doanh nghiệp;
 Nhận thức về sự không chắc chắn môi trường dựa trên hiệu suất doanh nghiệp.
Hệ thống KTQT đã được xây dựng theo mức độ mà người quản lý sử dụng trong
phạm vi thông tin đến khi cho ra quyết định. Việc thu thập ý kiến của các lãnh đạo
doanh nghiệp nhỏ và vừa bằng một nghiên cứu cắt ngang của các công ty sản xuất ở
Tây Úc, việc sử dụng các thông tin này được thực hiện để đánh giá các mối liên hệ
vừa được đề cập trên. Kết quả của cuộc nghiên cứu chỉ ra rằng các chiến lược đề ra
của các nhà lãnh đạo của các doanh nghiệp và môi trường cạnh tranh ngày càng trở
nên khốc liệt, và phạm vi sử dụng thông tin của kế toán quản trị trong việc đưa ra các
quyết định là tiền đề quan trọng của của việc vận dụng hệ thống kế toán quản trị trong
các doanh nghiệp.

8
Khi nghiên cứu các tập đoàn, công ty lớn, một số nhà nghiên cứu đã chỉ ra rằng
việc vận dụng KTQT có thể được xác định bằng thang đo về mức độ yêu cầu về thông
tin, nó sẽ được xây dựng bởi hệ thống xử lý thông tin. Theo Mitchell et al. (2000) chỉ
ra rằng thông tin kế toán có thể giúp các doanh nghiệp nhỏ và vừa xây dựng các chiến
lược quản lý ngắn hạn như: Dự báo chi phí, doanh thu bằng cách cung cấp thông tin
để hỗ trợ giám sát và kiểm soát.
Việc vận dụng kế toán quản trị còn nhiều rào cản trong vấn đề về chi phí của
các doanh nghiệp nhỏ có những hạn chế đáng kể do họ có vấn đề về khả năng tài
chính- Marriot & Marriot (2000).
Còn theo Perren & Grant (2000) cho rằng quá trình ra quyết định trong doanh
nghiệp nhỏ là phức tạp hơn nhiều so với các dự đoán, vì các kỹ thuật kế toán chính
thức trong các doanh nghiệp vừa và nhỏ đều cung cấp các thông tin kế toán và kiểm
soát hệ thống để hỗ trợ các quyết định của nhà lãnh đạo. Vì vậy, các công ty nhỏ nhận
thức được tầm quan trọng của thông tin kế toán và sử dụng nó cho các mục đích vận
dụng kế toán quản trị vào các hoạt động xây dựng và phát triển doanh nghiệp.
2.1.1.2. Các nghiên cứu về nhân tố tác động đến việc vận dụng KTQT
Theo các nghiên cứu về các nhân tố tác động đến việc vận dụng kế toán quản
trị thì nổi bật nhất là nghiên cứu của Fuller (1996) đề cập vấn đề quan trọng của vận
dụng KTQT trong các doanh nghiệp nhỏ và vừa là:
- Các vấn đề liên quan đến tài chính;
- Việc thiếu các kinh nghiệm thực tiễn trong việc quản trị;
- Trình độ chuyên môn kế toán của các nhân viên kế toán.
Khi đề cập đến vấn đề thiếu chuyên môn và sự hiểu biết thông tin thì các đơn vị
sẽ thực hiện việc vận dụng kế toán quản trị chỉ nhằm mục đích cung cấp cho doanh
nghiệp các thông tin cần thiết (Ravarini et al. 2002); Còn theo Lesjak (2001) và Levy
et al. (2001) cho rằng KTQT giúp các doanh nghiệp vừa và nhỏ việc áp dụng KTQT
sẽ tạo nên sự phát triển và giúp cho các chiến lược kinh doanh tốt hơn.

Và theo 2 nhà nghiên cứu Cragg et al. (2002) và Ismail & King (2005) đưa ra
một nhận xét như sau: Một số doanh nghiệp đã chú trọng vấn đề vận dụng từ rất sớm
và nó đưa đến việc thực hiện tốt hơn việc vận dụng này so với các chủ doanh nghiệp
hay công ty có nhận thức thấp hơn về vai trò của kế toán quản trị.


9
Bên cạnh đó các nhà nghiên cứu khác như: Thong & Yap (1995); Thong et al.
(1996); Igbaria et al. (1997); Thong (2001); Shiels et al. (2003); Raymond & St-Pierre
(2005); de Guinea et al. (2005) đã chỉ thêm được các yếu tố ảnh hưởng đến việc vận
dụng KTQT phụ thuộc vào mức độ vận dụng công nghệ thông tin; việc quan tâm đến
KTQT của các nhà lãnh đạo; môi trường cạnh tranh và yếu tố quy mô của doanh
nghiệp cũng ảnh hưởng đến việc vận dụng KTQT.
2.1.2. Các nghiên cứu công bố ở trong nước
Các nhà nghiên cứu hiện nay tại trong nước thì cũng chỉ đánh giá được các thực
trạng đang còn tồn tại và từ đó đưa ra các giải pháp xây dựng mô hình nghiên cứu
đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến việc vận dụng này.
2.1.2.1. Các nghiên cứu chung.
Việc vận dụng KTQT trong các doanh nghiệp, các đơn vị hành chính sự nghiệp
ở Việt Nam hiện đã được sự quan tâm của các nhà quản trị, các nhà lãnh đạo trong
những năm gần đây. Và việc vận dụng này được dựa trên cơ sở kế thừa những kết
quả của các đề tài nghiên cứu của các tác giả ở trong và ngoài nước. Trong quá trình
thực hiện bài nghiên cứu Đánh giá các nhân tố ảnh hưởng đến việc vận dụng kế toán
quản trị vào các trường Cao đẳng nghề thuộc Bộ Xây Dựng thì tác giả cũng đã tham
khảo một số các đề tài nghiên cứu của một số tác giả:
“Mô hình tổ chức kế toán quản trị của một số nước trên thế giới – Bài học kinh
nghiệm đối với các doanh nghiệp Việt Nam” của tác giả Lê Thị Hương được đăng
trên Tạp chí nghiên cứu tài chính kế toán số 7 (1996). Đề tài nghiên cứu này đã cung
cấp hai cách tổ chức mô hình KTQT là: Mô hình kết hợp và Mô hình tách rời dựa vào
một số mô hình tổ chức KTQT của một số nước phát triển và rút ra các giải pháp khi

thực hiện vận dụng KTQT đối với các doanh nghiệp Việt Nam.
Tác giả Nguyễn Thành Kim Dung (2013) với đề tài “Tổ chức công tác kế toán
quản trị tại các doanh nghiệp vận tải thủy nội địa Logistics trên địa bàn Thành phố
Hồ Chí Minh”. Qua đề tài nghiên cứu của tác giả Nguyễn Thành Kim Dung thì giải
pháp đưa ra để hoàn thiện công tác KTQT này dựa trên việc nghiên cứu tình hình tổ
chức KTQT nhằm giúp các doanh nghiệp giao nhận vận tải cung cấp các dịch vụ đa
dạng và có chất lượng tốt hơn, giá thành rẻ hơn theo nhu cầu của khách hàng; Giúp
các doanh nghiệp vận tải vượt qua được các thử thách và ngày càng phát triển mạnh
trong hệ thống vận tải quốc tế.


10
2.1.2.2. Các nghiên cứu về nhân tố tác động đến việc vận dụng KTQT
Tác giả Đào Khánh Trí (2015) với đề tài “Các nhân tố ảnh hưởng đến việc vận
dụng kế toán quản trị cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Thành phố Hồ Chí Minh”,
thì thông qua dữ liệu thu thập từ 150 doanh nghiệp tại địa bàn. Kết quả chỉ ra rằng
việc vận dụng KTQT ở các doanh nghiệp vừa cao hơn các doanh nghiệp nhỏ khi tác
giả thực hiện mô hình Hồi quy Binary Logistics thì có 3 yếu tố tác động đến việc vận
dụng KTQT tại các doanh nghiệp vừa và nhỏ đó là: Trình độ của nhân viên kế toán;
Sự quan tâm của chủ doanh nghiệp; Chi phí cho việc tổ chức một hệ thống KTQT là
có ý nghĩa thống kê và có mối quan hệ tích cực (mối quan hệ dương) đến mức độ vận
dụng.
Tác giả Dương Thị Cẩm Vân (2007) với đề tài “Vận dụng kế toán quản trị vào
các trường chuyên nghiệp”. Qua đề tài nghiên cứu thì tác giả cũng đã đưa ra các giải
pháp nhằm nâng cao việc vận dụng kế toán quản trị vào các trường chuyên nghiệp
bằng cách tổ chức vận dụng hệ thống chứng từ kế toán, tổ chức vận dụng hệ thống
tài khoản kế toán, tổ chức vận dụng sổ kế toán, tổ chức vận dụng báo cáo kế toán.
Tác giả Hà Xuân Thạch và Đào Tuyết Lan (2015) với đề tài : “Kế toán quản trị
tại các trường Đại học ngoài công lập – Thực trạng và định hướng giải pháp”. Đã
được các tác giả đưa ra các giải pháp về phân loại chi phí theo tính chất ứng xử, xây

dựng hệ thống chi phí đào tạo linh hoạt, tính giá thành đào tạo linh hoạt.
2.2. Một số lý thuyết nền tảng về việc vận dụng KTQT trên thế giới
2.2.1. Lý thuyết bất định
2.2.1.1. Nội dung lý thuyết bất định
Lý thuyết bất định lần đầu tiên được phát triển trong lý thuyết tổ chức vào những
năm 1960, nhưng phải đến những năm 1970 thì lý thuyết kế toán mới phát triển lý
thuyết này thành lý thuyết bất định. Theo nghiên cứu Waterhouse, J. H. & Tiessen
(1978) thì lý thuyết bất định đưa ra các giả thuyết là một quy trình và cấu trúc hiệu
quả của đơn vị là bất định trong bối cảnh của đơn vị đó. Còn theo nghiên cứu Ezzamel
and Hart (1987) đưa ra giả định rằng hoạt động hiệu quả của đơn vị phụ thuộc vào
mức độ phù hợp của cấu trúc đơn vị cùng với các sự kiện ngẫu nhiên xảy ra trước.
Các nhà lý luận về học thuyết bất định này tuyên bố rằng không có một giải pháp
toàn cầu nào có thể giải quyết được tất cả mọi vấn đề của đơn vị, và mức độ hiệu quả
của giải pháp còn tùy thuộc vào đặc điểm của đơn vị cũng như môi trường xung quanh


11
Theo Otley (1980) thì các yếu tố bất định có tác động đến thiết kế của đơn vị
cũng đồng thời nó có ảnh hưởng đến cách vận dụng KTQT. Sau này khi mở rộng và
phát triển, P. Tiessen và J. H. Waterhouse (1983) đã chỉ ra rằng cấu trúc của đơn vị
phụ thuộc vào công nghệ và môi trường hoạt động của đơn vị và sự hiệu quả của vận
dụng KTQT lại phụ thuộc vào yếu tố bất định cấu trúc của đơn vị. Việc xác định mối
quan hệ giữa thông tin với công nghệ của đơn vị cũng như môi trường hoạt động có
ảnh hưởng quan trọng đến việc tổ chức cấu trúc của đơn vị. Nếu đơn vị hoạt động
trong môi trường hoạt động không ổn định hay áp dụng công nghệ đòi hỏi thay đổi
liên tục thì thông tin chủ yếu là nội bộ của đơn vị và ngược lại, nếu môi trường hoạt
động ổn định hoặc công nghệ ít thay đổi thì thông tin là hướng ra bên ngoài. Dưới
đây là khung lý thuyết bất định diễn giải mối quan hệ giữa thông tin - cấu trúc - công
nghệ:

(Nguồn: Khung lý thuyết bất định của Macy và Arunachalam (1995))
Hình 2.1: Khung lý thuyết bất định của Macy và Arunachalam (1995)
Theo Mintzberg (1979) thì các nhân tố bất định tác động đến cấu trúc của đơn
vị có thể chia làm 04 (bốn) nhóm: số năm thành lập và quy mô của đơn vị, hệ thống


12
kỹ thuật đơn vị đó sử dụng, môi trường xung quanh và sức mạnh của các mối liên hệ.
Còn theo Chenhall & ctg.,(1981) thì yếu tố môi trường và các yếu tố ngẫu nhiên nội
tại như công nghệ, quy mô, cấu trúc lại có tác động đáng kể lên các quy trình hoạt
động và ra quyết định của đơn vị.
2.2.1.2. Áp dụng lý thuyết bất định vào việc vận dụng KTQT
Lý thuyết bất định nghiên cứu kế toán quản trị tại đơn vị trong mối quan hệ tác
động đến môi trường hoạt động tại các đơn vị vận dụng kế toán quản trị. Vì vậy, có
thể nói rằng một hệ thống kế toán quản trị phù hợp với đơn vị sẽ dựa vào các đặc
điểm đơn vị và môi trường đơn vị đó đang hoạt động. Điều này chứng tỏ rằng không
thể xây dựng được một mô hình KTQT áp dụng cho tất cả các đơn vị mà việc vận
dụng KTQT vào đơn vị phải tùy thuộc vào đặc trưng của từng ngành, từng lĩnh vực
sản xuất kinh doanh, đồng thời phải phù hợp với các điều kiện về cơ cấu tổ chức, quy
mô đơn vị, trình độ công nghệ đơn vị, đặc điểm của đơn vị và chiến lược tổ chức
trong từng giai đoạn.
Rất nhiều các nhà nghiên cứu khi lựa chọn để nghiên cứu các nhân tố bất định
ảnh hưởng đến sự vận dụng các kỹ thuật KTQT vào đơn vị, hầu hết các kết quả nghiên
cứu như: Gordon và Miller (1976); Waterhouse và Tiessen (1978); Otley (1980);
Gerdin và Greve (2004) đều chỉ ra rằng không có một mô hình KTQT nào là phù hợp
cho tất cả các loại hình đơn vị cũng như trường tồn qua các giai đoạn khác nhau, và
các nhân tố tác động, tác động đến việc triển khai vận dụng các kỹ thuật KTQT có
thể chia làm hai loại: yếu tố nội tại bên trong đơn vị và yếu tố bên ngoài đơn vị
(Walker, M., & Alan, S. ,1996). Khi nghiên cứu các nhân tố tác động đến việc vận
dụng KTAT thì đề tài nghiên cứu Chenhall (2003) đề cập đến khung lý thuyết bất

định dựa trên khía cạnh chức năng với giả định rằng hệ thống kiểm soát quản trị được
phát triển, lựa chọn nhằm mục đích giúp đạt được các chỉ tiêu và mục tiêu đề ra của
đơn vị. Trong trường hợp này KTQT là bất định đối với các yếu tố như môi trường
kinh doanh bên ngoài, công nghệ của đơn vị, cấu trúc của đơn vị, quy mô đơn vị,
chiến lược của đơn vị và văn hóa dân tộc. Sơ đồ diễn giải khung lý thuyết bất định
cập nhật của Chenhall (2003):


13

(Nguồn: Khung lý thuyết bất định cập nhật của Chenhall (2003))
Hình 2.2: Khung lý thuyết bất định của Chenhall – năm 2003)
Đối với nghiên cứu của tác giả thì lý thuyết bất định của Chenhall (2003) là nền
tảng khá tốt cho việc xây dựng mô hình nghiên cứu của tác giả. Tuy nhiên với bối
cảnh nghiên cứu cho các trường cao đẳng nghề thuộc Bộ Xây Dựng thì tác giả lựa
chọn các yếu tố Công nghệ của doanh nghiệp, Quy mô của doanh nghiệp , Chiến lược
của đơn vị để điều chỉnh và hình thành nên yếu tố: Đặc điểm của các trường Cao đẳng
nghề để đưa vào đánh giá ảnh hưởng của việc vận dụng KTQT tại các trường cao
đẳng nghề thuộc Bộ Xây Dựng.
2.2.2. Lý thuyết đại diện
2.2.2.1. Nội dung lý thuyết đại diện
Lý thuyết đại diện có nguồn gốc từ lý thuyết kinh tế sau đó được phát triển bởi
Alchian và Demsetz (1972) và được Jensen và Meckling phát triển thêm vào năm
1976. Lý thuyết này nghiên cứu mối quan hệ giữa bên ủy quyền và bên được ủy quyền
và được thể hiện như sau:
-

Quan hệ nhà quản lý và cổ đông: Các giải pháp để giảm chi phí ủy quyền là
thông qua hợp đồng giữa các cổ đông và nhà quản lý theo hướng khuyến khích
nhà quản lý tối đa hóa giá trị thị trường của công ty và tối đa hóa lợi nhuận.

Phần lớn các kế hoạch khen thưởng này dựa trên các con số kế toán, do đó nhà