Thông tin về Trái Đất

Trái Đất - hành tinh của chúng ta
Tác giả: Đặng Vũ Tuấn Sơn
Trái Đất (Earth) là hành tinh thứ 3 của Hệ Mặt Trời tính từ
trong ra. Chung sta biết rằng dây chính là nơi chúng ta đã
sinh ra và tồn tại, cũng là nơi duy nhất tồn tại sự sống
trong Hệ Mặt Trời (theo những hiểu biết của chúng ta cho
đến ngày nay)


Các thông số cơ bản về Trái Đất
• Khoảng cách từ Mặt Trời : 1 AU (149,6 triệu km)
• Chu kì quay quanh Mặt Trời: 365,26 ngày
• Chu kì tự quay: 24 giờ
• Khối lượng : 5,98 x 10^24 kg
• Đường kính: 12.756km
• Nhiệt độ bề mặt: 260 – 310K
• Số vệ tinh: 1 - Mặt Trăng (moon)

Đặc biệt, ta nên biết rằng hàng năm trên quĩ đạo elip của mình Trái Đất sẽ
gần Mặt Trời nhất vào ngày 2 tháng 1, khi đó khoảng cách từ Trái Đất đến
Mặt Trời sẽ vào khoảng 147,1 triệu km. Ngoài ra tốc độ quay của Trái Đất
cũng không phải chính xác 100% như đã nêu trê, hiện nay thì cứ khoảng 10
năm chu kì quay của Trái Đất sẽ chậm lại khoảng 1 giây.
Trục Trái Đất và 4 mùa
Trụa quay của Trái Đất chúng ta không vuông góc với mặt phẳng quĩ đạo
của nó mà lệch so với trục nghiêng này khoảng 23,5 độ. Vì lí do này nên
trong một chu kì quĩ đạo của mình, hai bán cầu của Trái Đất sẽ lần lượt
hướng về phía Mặt Trời trong khi nửa còn lại khi đó se hướng ngược lại,
điều này đã gây ra sự biến đổi thời tiết trên Trái Đất mà ta đa biết. Đó là 4
mùa : xuân, hạ, thu, đông.

Chuyển động hàng ngày của chúng ta:
Nơi chuyển động nhiều nhất hàng ngày trên mặt đất chính là các điểm trên
đường xích đạo. Mỗi ngày mỗi điểm nằm trên xích đạo Trái Đất di chuyển
khoảng 40.000 km do chuyển động tự quay của Trái Đất. Càng xa xích đạo
thì chuyển động này càng nhỏ và ở đúng 2 địa cực thì chuyển động này coi
như không đáng kể do sự thay đổi khoảng cách đến trục quay.
Ngoài chuyển động do sự tự quay của Trái Đất, hàng ngày chúng ta còn
chuyển động với tốc độ lên đến 30km/s quanh Mặt Trời - một tốc độ rất lớn.
Tuy nhiên cả 2 chuyển động này chúng ta đều không cảm thấy do chúng ta
có kích thươc quá nhỏ và lực đáng kể hơn nhiều tác động lên chúng ta
chính là lực hấp dẫn của Trái Đất.
Nhiệt độ trên mặt Trái Đất
Nhiệt độ trên mặt đất mà chúng ta biết tới đến nay chính là nhiệt độ hàng
ngày chúng ta vẫn cảm thấy trong khí quyển. Đến nay nơi lạnh nhất Trái
Đất chúng ta biết chính là Nam Cực, nhiệt độ thấp kỉ lục đo được ở đó là
-88 độ C (185K) trong khi nhiệt độ cao nhất từng đo được là 58 độ C (311K)
đo được tại châu Phi.
Khí quyển Trái Đất
Khí quyển là một lớp khí mỏng bao quanh Trái Đất của chúng ta, gồm
những khí thoát ra từ chính các hoạt động địa chất bên trong của Trái Đất.
Khí quyển của hành tinh chúng ta bao gồm 78% khí Nitơ, 21% oxy, 0,9%
argon, 0,03% carbon dioxxit va còn lại là dành cho các chất khí khác.
Khí quyển không những chỉ là môi trường hô hấp cho các sinh vật như
chúng ta đã biết, nó còn có một tác dụng hết sức quan trọng khác cho sự
sống của chúng ta. Nó giữ nhiệt cho hành tinh, không để thoát ra không
gian xung quanh và đồng thời nó ngăn chặn các bức xạ tử ngoại đến từ
Mặt Trời vốn có hại cho cơ thể sinh vật.
--------------------------------------------------
Sự dịch chuyển lục địa trên Trái Đất
Ngay từ khi mới ra đời cho đến nay, dưới ảnh hưởng của trường trọng lực

cùng với quán tính quay của Trái Đất, các mảng lục địa trên Trái Đất luôn di
chuyển về các hướng. Sự di chuyển các mảng lục địa trên thế giới không
phải là sự di chuyển các phần vỏ Trái Đất (vỏ Trái Đất quá mỏng và giòn
nên không thể tránh khỏi gãy, vỡ). Sự chuyển động diễn ra ở các mảng
thạch quyển gồm vỏ Trái Đất và một phần phía dưới ngay phía trên của cái
ruột nóng chảy của Trái Đất dày hàng trăm km (quyển mềm).
Các mảng quyển mềm không chuyển động hỗn loạn mà tương ứng với
dạng cầu của Trái Đất. Các lục địa khi di chuyển vẫn có mút nằm gần các
cực Trái Đất. Phần đại dương giữa hai lục địa được mở rộng nhanh ở vùng
gần xích đạo và chậm hơn ở hai cực (điển hình nhất là Đại Tây Dương).
Bất kì cặp lục địa nào thì trục nối chgúng luôn đi qua tâm hành tinh.
Cùng với sự di chuyển, các mảng lục địa thường xuyên va chạm với nhau.
Những mảng mỏng và rắn chắc hơn chui xuống dưới những mảng lớn và
có tốc độ chậm hơn. Việc này để lại những lớp trầm tích đùn lên thành từng
dải hẹp ven đất liền. Một phần trầm tích tiếp tục theo hệ thống băng chuyền
lục địa chìm sâu xuống và nóng chảy.
Trong trường hợp của Ấn Độ: giữa kỉ đệ tam, Ấn Độ trôi về phía lục địa Á-
Âu và va chạm vơí lục địa này. Do có sự trùng khít dường như hoàn toàn
về độ rắn của các mảng thạch quyển mà một khối lượng khổng lồ phần rìa
các mảng thạch quyển bị vò nhàu tạo thành các nếp uốn và kết quả là
Himalaia ra đời.

Quá trình chuyển dời các lục địa diễn ra như sau:
- Thời kì Permi-Triat (225 triệu năm trước) : Đai Tây Dương và Ấn Độ
Dương chưa có mặt, dại dương duy nhất của Trái Đất lúc này là đại dương
Tethys. Các mảng thạch quyển còn nối liền với nhau trên một lục địa duy
nhất là Pangaea.