QUÁ TRÌNH CUNG ỨNG TIỀN TỆ CỦA NGÂN HÀNG TRUNG ƯƠNG CHO HỆ THỐNG NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI

Bài thuy t trình:ế

NGÂN HÀNG TRUNG NGƯƠ
Nhóm 4, L p TCớ
11
K53
QUÁ TRÌNH CUNG NG TI N T C A NGÂN HÀNG TRUNGỨ Ề Ệ Ủ
NG CHO H TH NG NGÂN HÀNG TH NG M IƯƠ Ệ Ố ƯƠ Ạ
NHTW là c quan đ c quy n phát hành ti n và th c hi n ch c năng qu n lýơ ộ ề ề ự ệ ứ ả
Nhà n c v ti nướ ề ề t và ho t đ ng ngân hàng nh m n đ nh giá tr ti n t góp ph nệ ạ ộ ằ ổ ị ị ề ệ ầ
đ m b o an tòan ho t đ ng ngân hàngả ả ạ ộ và h th ng các t ch c tín d ng, thúc đ yệ ố ổ ứ ụ ẩ
phát tri n kinh t xã h i.ể ế ộ
I.CÁC CÔNG C ĐI U TI T CUNG TI NỤ Ề Ế Ề
Ngân hàng trung ng (NHTW) là m t c quan qu n lý nhà n c v ti n t , tínươ ộ ơ ả ướ ề ề ệ
d ng và ngân hàng. Đây là t ch c duy nh t đ c phát hành ti n trong n n kinh t ,ụ ổ ứ ấ ượ ề ề ế
thông qua các công c nh t l d tr b t bu c, lãi su t chi t kh u và ho t đ ngụ ư ỷ ệ ữ ữ ắ ộ ấ ế ấ ạ ộ
th tr ng m . Nó có kh năng ki m soát cung ti n và các đi u ki n tín d ng c aị ườ ở ả ể ề ề ệ ụ ủ
m t qu c gia.ộ ố
M c cung ti n có tác đ ng m nh m đ n tăng tr ng kinh t thông qua s thúcứ ề ộ ạ ẽ ế ưở ế ự
đ y m c tăng, gi m t ng s n ph m qu c n i. Do v y đi u ti t kh i l ng ti nẩ ứ ả ổ ả ẩ ố ộ ậ ề ế ố ượ ề
trong l u thông phù h p v i yêu c u n đ nh và phát tri n kinh t gi v trí quanư ợ ớ ầ ổ ị ể ế ữ ị
tr ng b c nh t trong các nhi m v c a ngân hàng trung ng.ọ ậ ấ ệ ụ ủ ươ
Ngân hàng trung ng th c hi n vai trò này thông qua các công c đi u ti t tr cươ ự ệ ụ ề ế ự
ti p và gián ti p: lãi su t, h n m c tín d ng, t l d tr b t bu c, lãi su t tái chi tế ế ấ ạ ứ ụ ỷ ệ ự ữ ắ ộ ấ ế
kh u, nghi p v th tr ng m ,…ấ ệ ụ ị ườ ở
1.Nghi p v th tr ng m : ệ ụ ị ườ ở
NHTW th c hi n nghi p v th tr ng m khi nó mua ho c bán trái phi u chínhự ệ ệ ụ ị ườ ở ặ ế
ph cho công chúng. Đ làm tăng cung ng ti n t , NHTW mua trái phi u trên thủ ể ứ ề ệ ế ị
tr ng. L ng ti n mà NHTW b ra đ mua trái phi u làm tăng l ng ti n trongườ ượ ề ỏ ể ế ượ ề
l u thông. M t ph n trong s ti n NHTW b ra này đu c gi d i d ng ti n m t,ư ộ ầ ố ề ỏ ợ ữ ướ ạ ề ặ
ph n còn l i đ c g i vào ngân hàng. L ng cung ti n tăng lên đúng b ng l ngầ ạ ượ ử ượ ề ằ ượ

ti n g i vào ngân hàng và l ng ti n g i vào ngân hàng làm tăng cung ti n nhi uề ử ượ ề ử ề ề
h n theo s nhân.ơ ố
Ng c l i, đ c t gi m cung ng ti n t , NHTW bán trái phi u chính ph choượ ạ ể ắ ả ứ ề ệ ế ủ
công chúng. Công chúng tr cho trái phi u chính ph b ng ti n m t và ti n g iả ế ủ ằ ề ặ ề ử
ngân hàng mà h đang n m gi vì v y l ng ti n trong l u thông gi m xu ng.ọ ắ ữ ậ ượ ề ư ả ố
Ngoài ra khi dân chúng rút ti n ra kh i ngân hàng, các ngân hàng nh n th y l ngề ỏ ậ ấ ượ
ti n d tr c a h gi m. Đ đáp l i s suy gi m d tr này ngân hàng gi m choề ự ữ ủ ọ ả ể ạ ự ả ự ữ ả
1
Bài thuy t trình:ế

NGÂN HÀNG TRUNG NGƯƠ
Nhóm 4, L p TCớ
11
K53
vay và quá trình t o ti n s di n ra theo chi u h ng ng c l i. Nghi p v thạ ề ẽ ễ ề ướ ượ ạ ệ ụ ị
tr ng m là công c chính sách mà ngân hàng trung ng s d ng th ng xuyênườ ở ụ ươ ử ụ ườ
nh t vì đây là công c d th c hi n và NHTW có th thay đ i cung ng ti n trênấ ụ ễ ự ệ ể ổ ứ ề
qui mô nh ho c l n vào b t kỳ ngày nào mà không c n có nh ng thay đ i l nỏ ặ ớ ấ ầ ữ ổ ớ
trong lu t pháp và các qui đ nh v ngân hàng.ậ ị ề
2.T l d tr b t bu c:ỷ ệ ự ữ ắ ộ
NHTW cũng có th tác đ ng t i cung ng ti n t thông qua t l d tr b tể ộ ớ ứ ề ệ ỷ ệ ự ữ ắ
bu c, t c m c d tr t i thi u mà các ngân hàng ph i n m gi so v i ti n g i. sộ ứ ứ ự ữ ố ể ả ắ ữ ớ ề ử ự
gia tăng t l d tr b t bu c hàm ý các ngân hàng d tr nhi u h n do đó cho vayỷ ệ ự ữ ắ ộ ự ữ ề ơ
ít h n t s ti n mà nó nh n đ c d i d ng ti n g i. K t qu là nó làm tăng t lơ ừ ố ề ậ ượ ướ ạ ề ử ế ả ỷ ệ
d tr , làm gi m s nhân ti n và cung ng ti n. Ng c l i, bi n pháp c t gi m tự ữ ả ố ề ứ ề ượ ạ ệ ắ ả ỷ
l d tr b t bu c làm tăng s nhân ti n và cung ng ti n. NHTW ít khi thay đ i tệ ự ữ ắ ộ ố ề ứ ề ổ ỷ
l d tr b t bu c b i vì s thay đ i th ng xuyên có th làm gián đo n ho t đ ngệ ự ữ ắ ộ ở ự ổ ườ ể ạ ạ ộ
kinh doanh c a ngành ngân hàng.ủ
3.Lãi su t chi t kh u:ấ ế ấ
Là lãi su t mà NHTW áp d ng khi các ngân hàng th ng m i vay ti n. Cácấ ụ ươ ạ ề

ngân hàng th ng m i vay ti n c a NHTW khi đã cho vay quá nhi u ho c vì cóươ ạ ề ủ ề ặ
nhi u kho n ti n đ c rút ra. NHTW có th thay đ i cung ng ti n t b ng cáchề ả ề ượ ể ổ ứ ề ệ ằ
thay đ i lãi su t chi t kh u. Lãi su t chi t kh u càng cao, các ngân hàng càng ng iổ ấ ế ấ ấ ế ấ ạ
vay ti n c a NHTWđ bù đ p d tr . Do đó, khi NHTW tăng lãi su t chi t kh uề ủ ể ắ ự ữ ấ ế ấ
làm gi m d tr c a h th ng ngân hàng, d n đ n cung ng ti n t gi m. Ng cả ự ữ ủ ệ ố ẫ ế ứ ề ệ ả ượ
l i, bi n pháp gi m lãi su t chi t kh u khuy n khích các ngân hàng vay ti n c aạ ệ ả ấ ế ấ ế ề ủ
NHTW, d n t i l ng d tr tăng và cung ng ti n t tăng. Công c này đ cẫ ớ ượ ự ữ ứ ề ệ ụ ượ
NHTW dùng không ch đ ki m soát cung ti n, mà còn nh m giúp đ các ngân hàngỉ ể ể ề ằ ỡ
khi h r i vào tình th khó khăn.ọ ơ ế
*Các kh i ti n c b n:ố ề ơ ả
L ng ti n cung ng bao g m các kh i ti n c b n sau:ượ ề ứ ồ ố ề ơ ả
-Kh i l ng ti n t M1:(là ti n giao d ch)ố ượ ề ệ ề ị
-Kh i l ng ti n t M2:(ti n tài s n hay chu n t )ố ượ ề ệ ề ả ẩ ệ
-Kh i l ng ti n t M3ố ượ ề ệ
-Kh i l ng ti n t Lố ượ ề ệ
B ng t ng h p các kh i lwngj ti n cung ng cho n n kinh t trong m t th i kỳả ổ ợ ố ề ứ ề ế ộ ờ
xác đ nhị
2
Bài thuy t trình:ế

NGÂN HÀNG TRUNG NGƯƠ
Nhóm 4, L p TCớ
11
K53
M c cung ti nứ ề Các thành ph n trong m c cung ti nầ ứ ề
-Ti n m tề ặ
-Ti n g i không kỳ h n (còn đ c g i là ti n g iề ử ạ ượ ọ ề ử
trong tài kho n Sec)ả
-M1
-Ti n g i ti t ki mề ử ế ệ

-Ti n g i có kỳ h n ng nề ử ạ ắ
-Ti n g i có kỳ h n lo i nhề ử ạ ạ ỏ
-Trái phi u ng n h nđ c mua l i c a các NHTMế ắ ạ ượ ạ ủ
-Euro dollar (đôla châu Âu) lo i nhạ ỏ
-Ti n g i trong các qu tín d ng trên th tr ngề ử ỹ ụ ị ườ
ti n tề ệ
-Tài kho n ti n g i th tr ng ti n tả ề ử ở ị ườ ề ệ
-M2
-Ti n g i có kỳ h n lo i l nề ử ạ ạ ớ
-Trái phi u dài h n đ c mua l i c a NHTM vàế ạ ượ ạ ủ
các t ch c tài chính khácổ ứ
-Euro dollar lo i l nạ ớ
-M3
-Trái phi u (kho b c-công ty-chính quy n đ aế ạ ề ị
ph ng)ươ
-C phi uổ ế
-Trái phi u ti t ki mế ế ệ
-Th ng phi uươ ế
-H i phi u nh n thanh toán ngân hàngố ế ậ ở
3
L
M3
M2
M1
Bài thuy t trình:ế

NGÂN HÀNG TRUNG NGƯƠ
Nhóm 4, L p TCớ
11
K53

II.NGUYÊN T C PHÁT HÀNH TI N VÀ ĐI U TI T L U THÔNG TI NẮ Ề Ề Ế Ư Ề
T C A NHTW.Ệ Ủ
Gi y b c ngân hàng do Ngân hàng trung ng phát hành là ph ng ti n thanhấ ạ ươ ươ ệ
toán h p pháp, làm ch c năng ph ng ti n l u thông và ph ng ti n thanh toán. Doợ ứ ươ ệ ư ươ ệ
đó vi c phát hành ti n c a ngân hàng trung ng có tác đ ng tr c ti p đ n tình hìnhệ ề ủ ươ ộ ự ế ế
l u thông ti n t c a đ t n c. Đ cho giá tr đ ng ti n đ c n đ nh, đòi h i vi cư ề ệ ủ ấ ướ ể ị ồ ề ượ ổ ị ỏ ệ
phát hành ti n ph i tuân theo nh ng nguyên t c nghiêm ng t. Đó là:ề ả ữ ắ ặ
- Phát hành ti n d a vào d tr vàngề ự ự ữ
Gi y b c ngân hàng phát hành vào l u thông ph i có vàng n m trong kho c aấ ạ ư ả ằ ủ
ngân hàng làm đ m b o. M c đ m b o m i n c có s co giãn khác nhau. Nhìnả ả ứ ả ả ở ỗ ướ ự
chung có 3 hình th c duy trì đ m b o sau đây:ứ ả ả
+ Nhà n c quy đ nh m t h n m c phát hành, kh i l ng phát hành ph i n mướ ị ộ ạ ứ ố ượ ả ằ
trong h n m c pháp đ nh.ạ ứ ị
+ Nhà n c quy đ nh t i đa l ng gi y b c trong l u thông và không quy đ nhướ ị ố ượ ấ ạ ư ị
m c d tr vàng làm đ m b o cho l ng gi y b c đóứ ự ữ ả ả ượ ấ ạ
+ Nhà n c quy đ nh m c d tr vàng t i thi u cho kh i l ng gi y b c phátướ ị ứ ự ữ ố ể ố ượ ấ ạ
hành.
Ví d : M quy đ nh t l d tr kim lo i đ m b o là 40% t ng s ti n phát hànhụ ở ỹ ị ỷ ệ ự ữ ạ ả ả ổ ố ề
(đ o lu t 1913).ạ ậ
Anh quy đ nh s ti n gi y phát hành quá 14 tri u B ng ph i đ c đ m b oỞ ị ố ề ấ ệ ả ả ượ ả ả
b ng 100% vàng (đ o lu t 1844).ằ ạ ậ
Pháp, Đ c đã có nh ng đ o lu t ngân hàng quy đ nh tr kim đ m b o choỞ ứ ữ ạ ậ ị ữ ả ả
ti n gi y phát hành.ề ấ
- Đ m b o b ng tín d ng hàng hóa: c ch đ m b o b ng tr kim đã b đ vả ả ằ ụ ơ ế ả ả ằ ữ ị ổ ỡ
cùng v i ch đ b n v b n v vàng ho c b n v h i đoái vàng. Hi n nay cácớ ế ộ ả ị ả ị ặ ả ị ố ệ ở
n c đ u áp d ng c ch đ m b o b ng tín d ng hàng hóa cho l ng ti n phátướ ề ụ ơ ế ả ả ằ ụ ượ ề
hành. Theo c ch này, ti n t đ c phát hành và l u thông thông qua h th ng tínơ ế ề ệ ượ ư ệ ố
d ng ng n h n b o đ m ti n đi vào l u thông g n li n v i s v n đ ng c a s nụ ắ ạ ả ả ề ư ắ ề ớ ự ậ ộ ủ ả
ph m hang hóa theo nguyên t c có th i h n và đ c hoàn tr .ẩ ̀ ắ ờ ạ ượ ả
Ngoài ra ngân hàng trung ng có th phát hành ti n t đ cho ngân sách vay, đươ ể ề ệ ể ể

tham gia bình n th tr ng h i đoái. Do vi c phát hành ti n có nh h ng r ng l nổ ị ườ ố ệ ề ả ưở ộ ớ
đ n l u thông ti n t c a đ t n c nên đòi h i công vi c đó ph i đ c ti n hànhế ư ề ệ ủ ấ ướ ỏ ệ ả ượ ế
trong nh ng nguyên t c nh t đ nh. M t khác, vi c phát hành ti n đi đôi v i vi cữ ắ ấ ị ặ ệ ề ớ ệ
4
Bài thuy t trình:ế

NGÂN HÀNG TRUNG NGƯƠ
Nhóm 4, L p TCớ
11
K53
đi u ti t l u thông ti n t nh m b o đ m cung ng m t kh i l ng ti n phù h pề ế ư ề ệ ằ ả ả ứ ộ ố ượ ề ợ
vói nhu c u c a kinh t . Nói cách khác, ngân hàng trung ng c n ph i ki m soátầ ủ ế ươ ầ ả ể
toàn b kh i l ng ti n cung ng đ v a đ m b o đ ph ng ti n l u thông v aộ ố ượ ề ứ ể ừ ả ả ủ ươ ệ ư ừ
không gây l m phát đ gi v ng và n đ nh s c mua c a đ ng ti n.ạ ể ữ ữ ổ ị ứ ủ ồ ề
Vi c đi u ti t l u thông ti n t đ ki m soát l ng ti n cung ng b ng haiệ ề ế ư ề ệ ể ể ượ ề ứ ằ
cách:
- Tr c ti p xác đ nh l ng ti n tăng thêm c n đ c th c hi n nh : tăng thêmự ế ị ượ ề ầ ượ ự ệ ư
cho tín d ng, tăng thêm cho tăng tr ng kinh t , t m ng cho ngân sách, tăng d trụ ưở ế ạ ứ ự ữ
ngo i t , vàng.ạ ệ
- Ki m soát quá trình “t o ti n” c a các ngân hàng th ng m i.ể ạ ề ủ ươ ạ
Th c hi n ch c năng này, ngân hàng trung ng tr thành trung tâm ti n t c aự ệ ứ ươ ở ề ệ ủ
n n kinh t .ề ế
III.NH NG TR NG H P PHÁT HÀNH TI N C A NHTWỮ ƯỜ Ợ Ề Ủ
1. Phát hành ti n qua ngõ chính ph : ề ủ
Đ i v i c ng đ ng, chính ph là m t đ nh ch qu n lý hành chính và b o v số ớ ộ ồ ủ ộ ị ế ả ả ệ ự
v n toàn c a c ng đ ng. Trong n n kinh t chính ph là m t ch th kinh t , nhẹ ủ ộ ồ ề ế ủ ộ ủ ể ế ư
m i ch th kinh t khác là các h gia đình, các xí nghi p, công ty, v a có s thu,ọ ủ ể ế ộ ệ ừ ố
v a có s chi. Tình tr ng thu chi c a chính ph đ c th hi n c th qua công cừ ố ạ ủ ủ ượ ể ệ ụ ể ụ
ngân sách qu c gia. Ngân sách th ng r i vào m t trong 3 tr ng h p sau:ố ườ ơ ộ ườ ợ
+N u t ng thu l n h n t ng chi đ c g i là ngân sách th ng d .ế ổ ớ ơ ổ ượ ọ ặ ư

+N u t ng thu b ng t ng chi thì g i là ngân sách thăng b ng.ế ổ ằ ổ ọ ằ
+N u t ng thu nh h n t ng chi thì g i là ngân sách thâm h t.ế ổ ỏ ơ ổ ọ ụ
Khi ngân sách qu c gia r i vào hai tr ng h p đ u thì h at đ ng c a ngân sáchố ơ ườ ợ ầ ọ ộ ủ
không nh h ng đ n ho t đ ng c a ngân hàng trung ng. Nh ng khi ngân sáchả ưở ế ạ ộ ủ ươ ư
thâm h t, ho t đ ng ngân sách s tác đ ng đ n chính sách ti n t . B i l chính phụ ạ ộ ẽ ộ ế ề ệ ở ẽ ủ
v i t cách là ch th kinh t , nh m i ch th kinh t khác thì thi u ti n chi tiêuớ ư ủ ể ế ư ọ ủ ể ế ế ề
s ph i đi vay ti n đ bù đ p thi u h t. Ho t đ ng vay c a ngân sách s r i vàoẽ ả ề ể ắ ế ụ ạ ộ ủ ẽ ơ
m t ho c k t h p hay đ ng th i 3 ph ng th c sau:ộ ặ ế ợ ồ ờ ươ ứ
+ Vay c a công chúng thông qua vi c phát hành tín phi u, trái phi u kho b c,ủ ệ ế ế ạ
công trái.
+ Vay c a n c ngoài.ủ ướ
+ Vay c a ngân hàng trung ng.ủ ươ
5