Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tốt nội dung đội hình đội ngũ nhằm đáp ứng nhu cầu giáo dục hiện nay ở trường tiểu học nga lĩnh, nga sơn

TT

MỤC LỤC

Trang

1
1.1

Mở đầu
Lí do chọn đề tài

1
1

1.2

Mục đích nghiên cứu

2

1.3

Đối tượng nghiên cứu

2

1.4

Phương pháp nghiên cứu

2

2
2.1
2.2

Nội dung của sáng kiến kinh nghiệm
Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm
Thực trạng của vấn đề nghiên cứu

2
2
3

2.3

Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề

5

2.3.2

Tập trung nghiên cứu kĩ chương trình, yêu cầu Chuẩn kiến thức,
kĩ năng nội dung đội hình đội ngũ.
Lựa chọn và bồi dưỡng người chỉ huy (Ban cán sự lớp và các tổ
trưởng)

2.3.3

Giải thích kỹ thuật và làm mẫu động tác.

6

2.3.4

Sửa sai các lỗi học sinh thường mắc phải

7

2.3.5

Phối hợp với cán sự bộ môn tăng thực hành, sửa sai khi tập
nhóm

13

2.3.6

Tổ chức thi đua biểu diễn, khen thưởng

14

Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục,
với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường.

16

Kết luận, kiến nghị

16

3.1

Kết luận

16

3.2

Kiến nghị

17

2.3.1

2.4
3

5
5


1. Mở đầu.
1.1. Lý do chọn đề tài :
“Nghị quyết số 29-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa
XI) về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công
nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội
chủ nghĩa và hội nhập quốc tế nêu rõ mục tiêu tổng quát của giáo dục và đào tạo
là giáo dục con người Việt Nam phát triển toàn diện và phát huy tốt nhất tiềm
năng, khả năng sáng tạo của mỗi cá nhân; yêu gia đình, yêu Tổ quốc, yêu đồng

bào; sống tốt và làm việc hiệu quả” [1].
Ở bậc tiểu học hiên nay Bộ giáo dục đã quy định dạy đủ chín môn bắt buộc
và môn thể dục là một trong những môn học không thể thiếu trong quá trình
giáo dục toàn diện, cân đối hài hoà cho các em học sinh. Bởi vì thể dục là nhu
cầu thiết yếu đối với sức khỏe của mỗi con người nói chung và ở học sinh tiểu
học nói riêng. Môn thể dục là môn đặc thù trong trường tiểu học, người giáo
viên là người giữ vai trò chủ đạo trong quá trình dạy học; học sinh tiếp nhận
kiến thức và tập luyện một cách chủ động, tích cực. Để giờ dạy thành công giáo
viên phải tích cực, sáng tạo và linh hoạt trong việc sử dụng phương pháp, đồ
dùng dạy học một cách hợp lý để nâng cao chất lượng dạy học, thể lực của mỗi
em sẽ được nâng cao qua việc tập luyện thường xuyên hệ thống các bài tập: Đội
hình đội ngũ, bài thể dục phát triển chung, bài tập rèn luyện tư thế cơ bản, trò
chơi vận động .... Trong đó, đội hình đội ngũ giúp các em phát triển toàn diện
hơn tư thế và tác phong, góp phần bảo vệ tăng cường sức khỏe cho học sinh
Nga Lĩnh là một trong những trường thuộc xã đồng bằng, về kinh tế còn
nhiều khó khăn, phần lớn gia đình sống chủ yếu về nông nghiệp và bố mẹ còn đi
làm công ty gần cũng như xa, một số em phải ở với ông bà. Nhìn chung đời
sống còn khó khăn, đa số các bậc phụ huynh chưa thực sự quan tâm đến việc
học tập của con em mình, còn giao phó cho nhà trường.
Những năm học vừa qua tôi được ban giám hiệu trường tiểu học Nga Lĩnh
phân công giảng dạy môn thể dục tại trường. Qua thực tế công tác tôi nhận thấy
thực trạng học sinh tham gia học môn thể dục nói chung tính tự giác chưa cao
các em ngại vận động, khi giáo viên cho các bài tập các em thường trốn tránh.
Mặt khác lứa tuổi học sinh tiểu học là lứa tuổi mới chuyển giao từ mầm non lên
nên các em còn nhiều bỡ ngỡ, rụt rè, e thẹn, ngại và sợ vận động. Các em chưa
nhận thức được rõ về việc tập luyện thể dục. Vì vậy, việc làm cho học sinh yêu
thích tiết học ở trường đang là một vấn đề đặt ra cho mỗi giáo viên thể duc.
Qua quá trình giảng dạy tôi thấy nội dung đội hình đội ngũ thường lặp đi,
lặp lại một cách đơn điệu từ lớp 1 đến lớp 5, phương pháp lên lớp chưa linh hoạt
nên hạn chế khả năng tiếp thu của học sinh. Là giáo viên phụ trách môn học phải

tạo cho học sinh có những tiết học vui vẻ, ấn tượng. Muốn được vậy, giáo viên
phải khéo léo, tế nhị khi tác động đến các em, nên dẫn dắt các em đi từ hình ảnh
trực quan sinh động hấp dẫn thông qua các hoạt động cụ thể, bước đầu giúp học
sinh lớp 5 yêu thích và hứng thú với môn thể dục.
Nhận thức được tầm quan trọng của giáo dục thể chất, là một giáo viên đã
nhiều năm công tác tại trường, tôi luôn trăn trở và có những cải tiến cụ thể để
nâng cao hiệu quả trong giảng dạy. Xuất phát từ tình hình thực tiễn của học sinh
2


trường tiểu học Nga Lĩnh, bản thân tôi đã rút ra được nhiều kinh nghiệm bổ ích.
Từ đó tôi mạnh dạn xây dựng đề tài: “Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5
học tốt nội dung Đội hình đội ngũ nhằm đáp ứng nhu cầu giáo dục hiện nay
ở trường tiểu học Nga Lĩnh, Nga Sơn”.
1.2. Mục đích nghiên cứu:
Trên cơ sở nghiên cứu, cơ sở lí luận, thực trạng đề xuất một số biện pháp
giúp cho học sinh lớp 5 thực hiện tốt nội dung đội hình đội ngũ.
1.3. Đối tượng nghiên cứu:
Học sinh lớp 5 Trường Tiểu học Nga Lĩnh- Nga Sơn - Tỉnh Thanh Hóa.
Các phương pháp dạy học giúp học sinh lớp 5 học tốt nội dung đội hình
đội ngũ.
1.4. Phương pháp nghiên cứu:
Trong quá trình nghiên cứu để giải quyết nhiệm vụ trên tôi sử dụng các
phương pháp sau:
Phương pháp nghiên cứu lí luận: Đọc tài liệu, sách, báo, sách giáo khoa có
hướng dẫn phương pháp giảng dạy đội hình đội ngũ cho học sinh.
Phương pháp phỏng vấn: Sử dụng phương pháp phỏng vấn trực tiếp và
gián tiếp các giáo viên dạy trường tiểu học trong cụm và khảo sát chất lượng học
sinh đã giúp tôi khẳng định hướng giải quyết các nhiệm vụ đề tài .
Phương pháp quan sát sư phạm: Sử dụng để theo dõi việc thực hiện các

bài tập của học sinh qua từng giờ dạy.
Phương pháp toán học thống kê: Để giải quyết đề tài một cách khách
quan, chính xác trong quá trình nghiên cứu để xử lý số liệu, từ đó phân tích so
sánh rút ra những số liệu cụ thể.
2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm:
2.1 Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm.
Chương trình thể dục ở bậc tiểu học Bộ Giáo dục đã đưa ra rất nhiều nội
dung nhưng nội dung đội hình đội ngũ chiếm đa số, các tiết học được thực hiện
xuyên suốt từ lớp 1 đến lớp 5 và đội hình tập luyện các nội dung khác đều liên
quan đến đội hình đội ngũ. "Nếu không có đội hình đội ngũ giáo viên không thể
nào tổ chức có hiệu quả một giờ dạy và học thể dục. Vì vậy trong quá trình
giảng dạy cho học sinh, giáo viên cần kết hợp rèn luyện một số nền nếp, kỉ luật,
tác phong và tư thế cơ bản cho học sinh” [2].
Đối với học sinh tiểu học, các em còn nhỏ, hệ xương chưa phát triển đầy
đủ, khả năng phân tích và tổng hợp của các em còn non yếu. Đặc biệt là khả
năng phân tích những hiện tượng, những thay đổi trong khi thực hành đội hình
đội ngũ, các em luôn trong tình trạng bị động, chủ yếu chỉ quan sát và làm theo.
Nội dung môn học thì khô khan, thường lặp đi, lặp lại một cách đơn điệu gây
nên sự nhàm chán khiến học sinh khó nắm bắt được thao tác kĩ thuật và kỹ năng
cơ bản của đội hình đội ngũ. Để thực hiện “Đội hình đội ngũ” được chính xác,
các em phải có khả năng vận động tốt, nắm bắt được thao tác kĩ thuật, có tư thế
cơ bản, tác phong đúng đắn, ngay ngắn chính xác và chấp hành nghiêm về mệnh
lệnh. "Vì vậy đòi hỏi ở giáo viên lòng nhiệt tình, tận tụy, tìm tòi những nội dung,
phương pháp dạy học phù hợp, hình thức tổ chức hấp dẫn đổi mới và linh hoạt
để lôi cuốn học sinh. Nếu không thực hiện được điều đó bạn sẽ không hoàn
3


thành được mục tiêu của các bài dạy và không có được tiết dạy đạt hiệu quả cao
của môn Thể dục” [3].

Hiện nay tình trạng học sinh thiếu vận động và thừa chất dinh dưỡng ngày
càng nhiều, hiện tượng học sinh có trọng lượng cơ thể vượt quá mức bình
thường hoặc mắc bệnh béo phì ngày càng phổ biến. Việc tập luyện thường
xuyên liên tục sẽ giúp các em tiêu hao năng lượng thừa, vừa có lợi cho sức khoẻ
vừa chống lại được căn bệnh béo phì giúp cơ thể phát triển cân đối, toàn diện.
Chương trình thể dục lớp 5 phần đội hình đội ngũ nhằm củng cố và nâng
cao những kỹ năng đã học ở lớp 1, 2, 3, 4 như tập hợp hàng dọc, tập hợp hàng
ngang, dóng hàng, dàn hàng, dồn hàng, điểm số, đứng nghiêm, đứng nghỉ; quay
trái, quay phải, quay sau; đi đều, đi đều, đi đều vòng phải, vòng trái và đổi chân
khi đi đều sai nhịp.
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm
* Đối với giáo viên
Qua tìm hiểu việc dạy học thể dục, bản thân nhận thấy: Giáo viên thực
hiện nghiêm túc nội dung chương trình, dạy đúng phương pháp, đúng đặc trưng
môn học. Chú trọng đến bộ môn mình phụ trách. Đầu tư, chịu khó học hỏi, tìm
tòi đổi mới phương pháp dạy học nhằm nâng cao chất lượng giờ dạy. Nhưng bên
cạnh đó vẫn còn nhiều hạn chế đó là:
Giáo viên còn sử dụng không đúng khẩu lệnh, động tác mẫu không những
chưa đẹp mà còn thiếu chính xác, sau khi hướng dẫn mẫu tổ chức cho học sinh
luyện tập theo tổ, nhóm nhưng chưa chú trọng đến việc theo dõi, sửa sai uốn nắn
một cách kịp thời, triệt để. Hình thức tổ chức tập luyện còn thiếu sinh động, dẫn
đến học sinh dễ nhàm chán, không gây được hứng thú tập luyện. Việc đánh giá
nhận xét của giáo viên chưa thường xuyên và thiếu thuyết phục nên không khích
lệ, động viên học sinh tích cực luyện tập để đạt kết quả cao trong học tập được.
Giáo viên chưa chú trọng chọn và tổ chức đội hình phù hợp, chưa có biện
pháp cụ thể trong giờ thực hành đội hình đội ngũ nên đã làm cho tiết học vừa
khô khan, vừa cứng nhắc vì thế không tạo được cho học sinh hứng thú, chủ động
tham gia học tập mà làm cho các em phải tập luyện một cách miễn cưỡng, bắt
buộc dẫn đến các em có cảm giác mệt mỏi hơn là khoẻ khoắn.
* Đối với học sinh

Khi bắt đầu năm học 2018 - 2019, tôi vừa giảng dạy vừa tìm hiểu đặc
điểm tâm sinh lý, tìm hiểu thực trạng về ý nghĩa môn học thể dục, tôi nhận thấy
các em là những học sinh vô tư hồn nhiên và ham học hỏi, ngoan ngoãn, biết
giúp đỡ bạn bè và nghe lời thầy cô giáo. Tuy nhiên, một số em còn rụt rè trước
đám đông, xem nhẹ giờ thể dục, không thích học môn thể dục vì phải đứng mỏi
chân, ngại và sợ vận động, các em tập thiếu nghiêm túc, tập các động tác thiếu
chuẩn xác, sai kỹ thuật nên không có tác dụng rèn luyện thân thể. Các em thích
giờ thể dục nhưng chỉ là để thay đổi không khí, để được vui chơi chứ không phải
để tập luyện. Từ nguyên nhân trên đã ảnh hưởng đến chất lượng môn thể dục.
4


Đi sâu vào nội dung đội hình đội ngũ của học sinh toàn trường và nhất là
học sinh khối 5 tôi nhận thấy học sinh còn nhiều lỗi mắc phải. Hầu hết các em
chưa nắm vững kiến thức, kĩ năng cần đạt được. Đặc biệt là kiến thức, kĩ năng
về chương Đội hình đội ngũ, dẫn đến khó khăn khi giảng dạy các chương khác.
Tôi tiến hành khảo sát và kết quả như sau:
Học sinh tập trung và triển khai đội hình chậm, ban cán sự lớp và học sinh
không nắm được khẩu lệnh hoặc hô khẩu lệnh sai, người chỉ huy đứng sai vị trí,
khi dàn hàng, dồn hàng hay chen lấn - xô đẩy nhau.
Động tác nghiêm - nghỉ: Hai tay - hai chân thường hay cứng nhắc, khi
nghiêm mắt không nhìn thẳng.
Động tác quay (Phải, trái, quay đằng sau): Học sinh không dùng gót và mũi
bàn chân làm trụ, không xác định được góc quay, quay phải hay trái quay không
đủ hoặc quá 900, 1800, Do tư thế đứng sai, thường vung tay ra ngoài khi thực
hiện các động tác, không giữ được thăng bằng khi quay.
Động tác giậm chân tại chỗ - đi đều: không xác định được chân nào bước
trước, chân nào bước sau, tay vung như thế nào hoặc thực hiện động tác quá
nhanh (Người chỉ huy hô nhanh), đi cùng tay cùng chân, hai tay đánh sang
ngang, không giữ được khoảng cách khi đi đều (vòng phải, vòng trái), đi sai

nhịp không biết cách đổi chân, đi đều bước chân quá ngắn hoặc quá dài.
Kết quả đạt được cụ thể như sau:
Bảng 1: Kết quả khảo sát vào thời điển đầu năm học 2018 – 2019 (n= 50)
Kết quả thu được
Lớp 5a (nhóm đối chứng). Sĩ sô: 25
Lớp 5b (nhóm thực nghiệm). Sĩ số: 25
HS hoàn
thành tốt
SL
%

HS hoàn
thành
SL
%

HS chưa
hoàn thành
SL
%

HS hoàn
thành tốt
SL
%

HS hoàn
thành
SL
%

HS chưa hoàn
thành
SL
%

7

28
13
52
5
20
4
16
16
64
5
20
Từ kết quả khảo sát cho thấy ở cả hai lớp tỷ lệ học sinh hoàn thành tốt
chiếm tỷ lệ ít. Cụ thể nhóm đối chứng chỉ đạt 28% học sinh hoàn thành tốt, hoàn
thành là 52%, học sinh chưa hoàn thành là 20%. Nhóm thực nghiệm chỉ đạt
được 16% học sinh hoàn thành tốt, học sinh hoàn thành là 64%, còn lại là 20%
chưa hoàn thành. Kết quả cho thấy đa số là học sinh hoàn thành, đặc biệt học
sinh chưa hoàn thành vẫn còn khá cao.
* Nguyên nhân của thực trạng:
Trước thực trạng trên tôi đã tìm hiểu và xác định những nguyên nhân dẫn
đến thực trạng đó là:
Giáo viên chưa coi trọng chất lượng tiết dạy thể dục, cho rằng đó là môn
phụ, chỉ cần trong năm học huấn luyện đội tuyển (một số em) để tham dự Học

sinh giỏi Thể dục thể thao hoặc Hội Khỏe Phù Đổng có thành tích xếp hạng là
được. Như vậy vô hình chung giáo viên chỉ chú trọng một số em có năng khiếu.
Cách thức lên lớp để tổ chức giờ học chưa được phong phú, đa dạng chưa
thu hút được học sinh hăng say tập luyện.

5


Giáo viên còn xem nhẹ phương pháp trực quan, ít sử dụng thiết bị và đồ
dùng dạy học, chưa vận dụng và sử dụng công nghệ thông tin vào thiết kế bài
dạy điện tử.
Giáo viên chưa chịu tìm tòi những phương pháp và hình thức tổ chức
phong phú để phát huy được khả năng tự giác tích cực học tập của học sinh.
Công tác dự giờ kiểm tra, góp ý, xây dựng chuyên đề cho môn thể dục còn
nhiều hạn chế.
Việc đánh giá nhận xét chưa khách quan và chính xác cũng ảnh hưởng
không nhỏ đến thái độ tập luyện và ý thức phấn đấu của HS.
2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề:
Để giúp học sinh lớp 5 học tốt nội dung đội hình đội ngũ, tôi xin đề xuất
một số giải pháp sau:
2.3.1. Tập trung nghiên cứu kĩ chương trình, yêu cầu Chuẩn kiến thức, kĩ
năng nội dung đội hình đội ngũ.
Giáo viên phải nghiên cứu kĩ mục tiêu môn học, từng nội dung, đối tượng
cụ thể để xác định được phải dạy cái gì? Dạy như thế nào? Học sinh cần đạt
được kiến thức, kĩ năng gì qua nội dung đó.
Để thực hiện tốt thì người giáo viên cần nắm vững mục tiêu giáo dục tiểu
học, mục tiêu của môn học, giờ học, nghiên cứu kỹ yêu cầu của từng nội dung,
từng bài học, có sự tập luyện nhuần nhuyễn các động tác để việc làm mẫu có
tính thuyết phục cao, lựa chọn phương pháp, hình thức tổ chức dạy học phù hợp
với từng nội dung và bài học cụ thể, có ý thức tìm tòi, sáng tạo, luôn bồi dưỡng

nghiệp vụ chuyên môn để việc dạy học đạt kết quả cao.
Do vậy giáo viên cần chuẩn bị tốt, thật đầy đủ và chu đáo về sân bãi, đồ
dùng dạy học: Giáo viên phải có còi, tranh ảnh trực quan, đồ dùng tự làm… có
như vậy thì học sinh mới ham thích, say mê, tự giác trong luyện tập không chỉ
để cho cơ thể phát triển một cách hài hoà, cân đối, khoẻ mạnh, một tinh thần
minh mẫn, một thể lực cường tráng mà còn hình thành những đức tính tốt.
Khi dạy nội dung “Đội hình đội ngũ lớp 5 ”, bản thân tôi đã nghiên cứu và
xác định rõ: Để các em học tốt môn thể dục mà đặc biệt là học tốt đội hình đội
ngũ thì cần hình thành cho các em các đức tính:
Đoàn kết, hợp tác giúp đỡ, tôn trọng lẫn nhau và giữ gìn trật tự, rèn luyện
tác phong nhanh nhẹn, kỷ luật.
Thường xuyên luyện tập để nâng cao sức khoẻ và hoàn thành tốt các bài
tập mà giáo viên giao cho.
Các em phải có tính trung thực trong luyện tập cũng như trong khi chơi
trò chơi và biết vận dụng vào cuộc sống.
Tập luyện ở nhà vào mỗi buổi sáng nhằm nâng cao sức khỏe. Hình thành
thói quen tập luyện, nâng cao kỹ thuật động tác .
Các em phải có tính bảo quản đồ dùng của giáo viên và chính của các em.
Tham gia đầy đủ các cuộc vui chơi do nhà trường tổ chức.
Như vậy: trong quá trình dạy giáo viên cần phải nghiên cứu bài dạy, xác
định rõ mục tiêu môn học, mục tiêu từng tiết học và đối tượng cụ thể của từng
lớp để chuẩn bị tốt các phương tiện, hình thức tổ chức dạy học trước khi lên lớp
điều đó sẽ làm cho tiết dạy đạt kết quả cao hơn.
6


2.3.2. Lựa chọn và bồi dưỡng người chỉ huy (Ban cán sự lớp và các tổ
trưởng)
Giáo viên dạy thể dục phải là người nhạy bén trong việc lựa chọn đội ngũ
cán sự thể dục, giáo viên có thể giữ nguyên hoặc thay đổi cán sự. Vì đối với

môn thể dục yêu cầu ban cán sự phải có năng khiếu, nhanh nhẹn, nhiệt tình, có ý
thức, kỉ luật, thích các hoạt động tập thể và đặc biệt phải thích giúp đỡ bạn bè.
Để chọn được Ban cán sự giỏi giáo viên nên quan sát, phân tích các yêu
cầu cần đạt được để lớp lựa chọn các bạn có năng lực, uy tín trong lớp. Một yếu
tố để các thành viên khác trong lớp, tổ, nhóm thực hiện tốt các hoạt động dưới
sự chỉ đạo của Ban cán sự lớp đó là sự tin tưởng, sự đồng ý vào khả năng chỉ
huy, điều hành của Ban cán sự. Chính vì vậy giáo viên nên định hướng cho học
sinh bầu ra Ban cán sự để từ đó vai trò chỉ đạo của Ban cán sự có hiệu quả cao.
Xây dựng thói quen tập luyện của học sinh dưới sự chỉ đạo của Ban cán
sự lớp, các em luyện tập với tinh thần tự giác cao, khi tập luyện nhóm cán sự lớp
sẽ là người hướng dẫn, sửa sai cho cá nhân trong tổ, giúp những học sinh yếu
kém vươn lên trong học tập
Để thực hiện tốt những yêu cầu trên chúng ta cần xây dựng bồi duỡng lực
lượng cán sự bộ môn có năng lực, là lực lượng cốt cán giúp cho giáo viên tổ
chức thực hiện một tiết dạy hiệu quả, thành công.
Chính vì vậy, người giáo viên phải thường xuyên bồi dưỡng cho lực
lượng cán sự bộ môn. Nội dung cần tập trung bồi dưỡng là: Tư thế chỉ huy, vị trí
chỉ huy, tác phong, lời nói, cách điều hành, thực hành bài học, đặc biệt là sử
dụng các khẩu lệnh rõ ràng, ngắn gọn, biết hướng dẫn, sửa sai cho các bạn trong
tổ cùng tham gia thực hành, tham gia điều khiển, tham gia hoạt động nhóm.
Giáo viên chép sẵn các khẩu lệnh cho các cán sự về nhà học để tự tin hơn
khi điều khiển tổ, lớp.
Như vậy: để tiết dạy đạt hiệu quả cao người giáo viên cần phải biêt lựa
chọn và bồi dưỡng được đội ngũ cán sự lớp có năng lực. Phải bồi dưỡng đội ngũ
cán sự đó thành những học sinh có năng lực, nhiệt tình, nhanh nhẹn, có ý thức
kỷ luật và biết giúp đỡ bạn bè.

Tập hợp đội hình 1 hàng
ngang cự ly hẹp

Tập hợp đội hình 1 hàng dọc
7


2.3.3. Giải thích kỹ thuật và làm mẫu động tác.
Trong giải thích kỹ thuật và làm mẫu là giúp học sinh hiểu được từng phần kỹ
thuật động tác, tạo điều kiện cho học sinh tiếp nhận bài tập chính xác về mặt kỹ
thuật, qua đó nhằm hình thành biểu tượng chung về động tác cho học sinh.
Thường khi mô tả phải diễn ra đồng thời với quá trình làm mẫu động tác.

Giáo viên thị phạm động tác đổi chân khi đi đều sai nhịp
Giáo viên giải thích cần ngắn gọn, chính xác, dễ hiểu. việc giải thích cần
nhấn mạnh yếu lĩnh kỹ thuật động tác, qua đó nhằm củng cố kỹ năng kỹ xảo vận
động, giúp học sinh tránh được những sai sót mắc phải trong quá trình tập luyện.
Ngoài ra giáo viên phải làm mẫu động tác phải chính xác, đẹp, đúng kỹ thuật,
chú ý về phương hướng, biên độ kỹ thuật động tác vì những động tác ban đầu sẽ
tạo ấn tượng sâu trong trí nhớ các em. Đối với giáo viên không chuyên, giáo
viên lớn tuổi thì nên cho học sinh quan sát kỹ tranh ảnh, xem phim hoặc có thể
bồi dưỡng cán sự, chọn những em có năng khiếu tốt về mặt này để làm mẫu thay
cho giáo viên khi giảng dạy các động tác mới.
Tóm lại: Để học sinh nắm vững các động tác thể dục thì việc giải thích kỹ
thuật và làm mẫu là khâu quan trọng nhất. Học sinh ở lứa tuổi tiểu học tính hiếu
động, nhất là khi lên lớp ngoài trời hay bị các yếu tố bên ngoài làm ảnh hưởng.
Vì vậy, khi giảng dạy, phân tích kỹ thuật động tác giáo viên cần nêu ngắn gọn,
dễ hiểu và làm mẫu động tác một cách chính xác (đối với động tác khó nên sử
dụng tranh ảnh kèm theo để minh họa nhằm gây sự chú ý của các em) có như
thế học sinh mới hiểu và tập theo chính xác.

8

Học sinh quan sát giáo viên giới thiệu tranh
2.3.4. Sửa sai các lỗi học sinh thường mắc phải:
* Sửa sai về thuật ngữ chuyên môn (khẩu lệnh):
Phần khẩu lệnh có dự lệnh và động lệnh, giáo viên cần hướng dẫn học
sinh cách hô kéo dài dự lệnh còn động lệnh hô dứt khoát và nhấn giọng phần
động lệnh. Muốn cán sự bộ môn sử dụng đúng thuật ngữ chuyên môn là phải
cho học sinh ghi chép vào sổ tay hoặc vở và yêu cầu các em phải học thuộc
lòng. Khi sử dụng thuật ngữ chuyên môn không được thừa hay thiếu, cần phải
ngắn gọn, chính xác và có tính thống nhất.
Khẩu lệnh: là người chỉ huy phát ra để điều chỉnh đội hình, đội ngũ. Khẩu
lệnh gồm hai phần dự lệnh và động lệnh.
Dự lệnh: báo trước cho người trong đội ngũ, đội hình tập trung tư tưởng,
biết hướng thực hiện động tác.
Động lệnh: Thi hành động tác. Dứt động lệnh người tập thực hiện động
tác ngay.
Ví dụ: - Tập hợp một hoặc nhiều hàng ngang:
“Toàn lớp chú ý”(1)
Khẩu lệnh: “Thành 1; 2; 3… hàng ngang – tập hợp”(2)
Kỹ thuật: Người chỉ huy chọn vị trí, hướng tốt nhất, quay mặt về phía học
sinh và hô khẩu lệnh (1). Khi học sinh đứng nghiêm quay mặt vào người chỉ
huy, lúc đó mới phát khẩu lệnh (2). Người chỉ huy quay về hướng đã chọn, đứng
nghiêm, giơ tay phải lên cao. Khi học sinh thứ nhất đứng bên sườn trái của
người chỉ huy (học sinh đứng theo thứ tự từ cao đến thấp hoặc ngược lại). Sau
đó người chỉ huy hạ tay xuống và bước tới vị trí thích hợp để điều khiển đội ngũ.
Người nọ cách người kia nắm tay giữa hai khuỷu tay ở cự ly hẹp, người nọ cách
người kia một cánh tay ở cự ly rộng (cùng hàng); Giữa hàng nọ và hàng kia cách
nhau một cánh tay.
Giải pháp: Để chuẩn bị cho việc học tập một đội hình nào đó ở giờ tới thì
phần dặn dò của bài trước là hướng dẫn học sinh tự tìm tòi nghiên cứu về loại

đội hình đó (cách chỉ huy, hiệu lệnh triển khai, kĩ thuật triển khai...)
Ở nội dung này tôi thường thu được kết quả cao với phương pháp tổ chức
học sinh tìm hiểu: Giáo viên hỏi, học sinh nêu ý hiểu - Học sinh thực hiện - Giáo
viên nhận xét, đánh giá - làm mẫu (nếu cần). Lưu ý cho học sinh về khẩu lệnh,
tư thế, tác phong của người chỉ huy.
Khi giới thiệu và tổ chức luyện tập tôi thường tiến hành: Cử một nhóm
học sinh nhanh nhẹn lên thực hiện, một em sẽ thực hiện chỉ huy tập hợp, dóng
hàng, dàn hàng... cho lớp quan sát. Sau đó gọi một số học sinh nhận xét:
Loại đội hình vừa tập hợp?
Cách triển khai đội hình?
Cách điều khiển và khẩu lệnh của người chỉ huy?
Tiếp theo, giáo viên đưa ra ý kiến nhận xét - đánh giá kết quả thực hiện.
Tiến hành giới thiệu và kết hợp cho một nhóm học sinh thực hiện theo
khẩu lệnh, hiệu lệnh của giáo viên cả về tư thế và tác phong, cách lựa chọn đội
hình của người chỉ huy và động tác của người thực hiện .
9


Cho cán sự lớp hô cho cả lớp tập qua đó giáo viên quan sát giúp đỡ (chỉ
đạo) em làm chỉ huy thực hiện điều khiển đội hình.
Nhận xét, rút kinh nghiệm cho cả lớp cùng biết khẩu lệnh, nhiệm vụ của
người chỉ huy đội hình và tầm quan trọng của vị trí đó.
Tổ chức chia lớp tập luyện theo nhóm (Phải luân phiên thay đổi người chỉ
huy khi chia tổ tập luyện)
Trình diễn thi đua theo tổ.

Tập hợp đội hình 4 hàng ngang
Một nhóm (tổ) lên thực hiện
cự ly rộng
tập hàng dọc

* Sửa sai về dóng hàng ngang và hàng dọc:
Nội dung dóng hàng các em đã được học từ khi học lớp 1 và ôn luyện ở
lớp 2, 3, 4. Trong quá trình thực hành các em thường đặt tay sai, khi tay phải,
khi tay trái, em đứng gần quá, em đứng xa quá dẫn đến khom người nên giáo
viên phải thường xuyên quan tâm uốn nắn.
Giải pháp: Trước khi tập giáo viên hướng dẫn cho người chỉ huy tìm vị trí
thích hợp sau đó mới phát lệnh.
“Toàn lớp chú ý”
Khẩu lệnh “ Thành 1, 2, 3...hàng ngang (hàng dọc) tập hợp”.
* Hàng dọc: Giáo viên hướng dẫn cho người chỉ huy đứng nghiêm tay
phải đưa ra trước. Mọi người nghe lệnh và xác định vị trí của người chỉ huy và
nhanh chóng đi về phía người chỉ huy, đứng đối diện với chỉ huy là tổ 1, người
sau cách người trước một cánh tay, các hàng còn lại đứng bên trái của tổ 1.
* Hàng ngang: Người đầu hàng thứ nhất đứng về phía bên trái và cách
người chỉ huy một cánh tay nếu là 1, 2, 3..thì người đầu hàng thứ hai đứng sau
người đầu hàng thứ nhất, người đầu hàng thứ ba đứng sau người đầu hàng thứ
hai, cứ như thế cho đến người cuối cùng và người đầu hàng sau cách người đầu
hàng trước một cánh tay. Những người còn lại lần lượt đứng về phía trái người
đầu hàng theo thứ tự từ cao đến thấp (hoặc từ thấp đến cao) và cách nhau một
khuỷu tay ở cự ly hẹp và một cánh tay ở cự ly rộng.
Giáo viên sửa sai bằng cách phân tích, làm mẫu hoặc bằng cách cho học
sinh xem tranh, ảnh. Tăng cường thực hành, bồi dưỡng cho cán sự bộ môn, dành
thời gian tập luyện theo tổ, tập riêng đối với những em tiếp thu chậm.

10


Tổ chức thi biểu diễn. Trong quá trình thi đua biểu diễn nên xếp loại tập
thể tổ kèm theo việc nhận xét, chỉ ra những chỗ sai, tuyên dương, khen thưởng
kịp thời.

* Sửa sai về tư thế đứng nghiêm, đứng nghỉ:
- Động tác nghiêm:
Khẩu lệnh: “Nghiêm”
Kỹ thuật: Nghe khẩu lệnh của người chỉ huy, người tập chụm 2 gót chân
sát nhau. Hai bàn chân mở rộng tạo thành một góc khoảng 60 0. Trọng tâm dồn
đều trên 2 chân. Đứng thẳng, ngực căng, mắt nhìn phía trước. Tay duỗi thẳng sát
sườn, các ngón tay khép.
- Động tác nghỉ:
Khẩu lệnh: “Nghỉ”
Kỹ thuật (có hai tư thế):
Đứng thoải mái, trọng tâm dồn vào một chân, chân kia thả lỏng, hơi gập
khớp gối. Thân trên thẳng, mỏi chân nọ đổi chân kia.
Hai chân đứng rộng bằng vai, trọng tâm dồn đều trên 2 chân. Hai tay nắm
lấy nhau ở sau lưng.
Giải pháp: Giáo viên làm mẫu lại cho học sinh quan sát, nhắc học sinh
thực hiện tư thế nghiêm chân phải đứng thành hình chữ V, mắt phải nhìn thẳng,
tư thế phải luôn giữ ổn định; Động tác nghỉ thì nên thả lỏng cơ thể
Cán sự lớp điểu khiển cho lớp tập, giáo viên giúp đỡ sửa sai cho các em.
GV chia nhóm tập theo từng khu vực, qui định thời gian, quan sát giúp đỡ
học sinh sửa sai.
Tổ chức thi đua tổ với nhau nhằm phát huy tính tích cực của học sinh,
giáo viên nhận xét tuyên dương.
Đại diện tổ thi đua, giáo viên cùng học sinh nhận xét tuyên dương.
* Sửa sai quay phải, quay trái, quay sau:
- Động tác quay phải, quay trái:
Khẩu lệnh: “Bên phải (trái) – Quay”
Kỹ thuật: Lấy gót chân phải và nửa trên của bàn chân trái làm trụ quay
người sang phải 900, sau đó đưa bàn chân trái về với bàn chân phải (thành hình
chữ V, hai gót chạm nhau) và đứng ở tư thế nghiêm. Khi quay sang trái, lấy gót
chân trái và nửa bàn chân phải làm trụ, quay người sang trái.

Khi quay, hai bàn tay ép nhẹ vào đùi, quay đúng hướng không để mất
thăng bằng.
- Quay đằng sau:
Khẩu lệnh: “Đằng sau - Quay”
Kỹ thuật: Như quay phải, nhưng quay một góc 1800
Giải pháp: Giáo viên phân tích và thị phạm động tác động tác quay phải,
quay trái, quay sau kèm theo tranh ảnh để minh họa cho học sinh .
Tổ chức cho học sinh tập theo từng nhịp hô của giáo viên và cán sự lớp.
Chia lớp theo nhóm, giáo viên quan sát sửa sai kịp thời
Tổ chức trình diễn dưới dạng thi đua giữa các tổ
Học sinh cùng giáo viên đánh giá nhận xét tuyên dương kịp thời
11


Một số sai lầm thường mắc và cách sửa sai các tư thế quay phải, quay
trái, quay sau:
Khi quay phải (trái) các em nhầm hướng, quay không đủ hay quá 90 0, để
mất thăng bằng hoặc vung tay, đầu cúi.
Các em không sử dụng gót và mũi bàn chân khi quay
Quay xong các em không bước chân sau lên mà thu chân trước về
+ Cách sửa sai:
Giáo viên làm mẫu hoặc cho một số học sinh thực hiện đúng động tác lên
làm mẫu. Giáo viên chỉ dẫn cho học sinh thế nào là đúng, thế nào là sai.
Giáo viên sửa chi tiết sai chung cho cả lớp.
Tập với tốc chậm sau đó nhanh dần.
Cho học sinh tự ôn tập (cá nhân hoặc chia tổ)
Thi đua trình diễn (theo tổ hoặc cả lớp).
Giáo viên sửa động tác cho một số cá biệt.
Lưu ý: Khi hướng dẫn cho học sinh động tác quay sau. Giáo viên làm
mẫu động tác chậm, sau đó hô cho một số học sinh đã được tập luyện trước làm

mẫu. Khi giáo viên làm mẫu động tác nên kết hợp vừa làm mẫu chậm vừa phân
tích kỹ thuật động tác.
Cho học sinh tập theo 2 cử động sau:
Cử động 1: Lấy gót chân phải và nửa bàn chân trái làm trụ, quay người
sang phải - ra sau.
Ghi chú: có thể lùi chân phải ra sau một bước trước khi quay (ở giai đoạn
làm quen). Khi lùi chân phải ra sau thì dùng gót chân phải và gót chân trái làm
trụ để quay sau
Cử động 2: Thu chân trái về sát chân phải thành tư thế đứng nghiêm.
Cho học sinh tập phối hợp cả 2 cử động trên theo nhịp hô chậm rồi đến
bình thường.
Chú ý: Nhắc học sinh khi làm động tác quay phải giữ thăng bằng, hai
tay ép sát thân không được vung tay

Giáo viên tổ chức cho học sinh ôn tập và sửa sai động tác quay sau
* Sửa sai khi đi đều, đi đều vòng bên phải, bên trái:
- Động tác đi đều: Khẩu lệnh: “Đi đều ...bước” (có động lệnh, dự lệnh)
12


Khi nghe động lệnh “Bước” trọng tâm hơi ngả về trước đồng thời chân trái bước
lên cách mặt đất khoảng 10 -15 cm đưa về phía trước khi chân chạm đất khớp
gối duỗi thẳng từ gót chân đến cả bàn chân độ dài của bước 30 -40cm đồng thời
tay đánh về phía trước cao ngang vai cẳng tay vuông góc với cánh tay, cẳng tay
song song với hai vai, đồng thời tay trái lăng sau thả lỏng và thẳng tay khép sát
với thân người, hai bàn tay hơi nắm hờ, ngực hơi ưỡn mắt nhìn trước.
- Động tác đứng lại:
Khẩu lệnh: “Đứng lại - Đứng”
Dứt động lệnh rơi vào chân phải - chân trái bước lên một bước, trọng tâm
dồn vào chân trái, sau đó thu chân phải về đứng nghiêm. Tay cũng dừng lại theo

nhịp chân.
- Động tác đổi chân trong đi đều:
Kỹ thuật: Khi đang đi đều. Nghe nhịp hô của chỉ huy không đúng với
bước chân của mình, người tập bước chân sau lên sát gót chân trước rồi bước
nhanh chân trước tiếp tục đi như thường, tay dừng lại một nhịp rồi lại tiếp tục.
Giải pháp: Muốn cho học sinh đi đều đúng giáo viên cần tập kỹ phần
giậm chân tại chỗ rồi mới cho đi đều. Khi các em đã giậm chân tại chỗ nhuần
nhuyễn, đúng nhịp lúc đó chúng ta mới chuyển sang cho các em sang đi đều sẽ
rất dễ dàng hơn
Khi đi đều nhịp 1 chân trái bước lên, nhịp 2 chân phải bước lên và cứ thế
lặp đi lặp lại theo nhịp 1-2, 1-2, ... Khi học sinh đã đi đều tốt chúng ta mới dạy
cho các em đi đều vòng phải vòng trái.
Giáo viên giới thiệu tên và khẩu lệnh của động tác đi đều, đi đều vòng bên
phải, bên trái
Giáo viên cho học sinh xem tranh, phân tích làm mẫu chậm rõ ràng cụ thể
từng nhịp để học sinh nắm được, đồng thời nhắc những sai lầm học sinh hay
mắc phải.
Tổ chức cho học sinh tập chậm theo từng nhịp hô của giáo viên và chỉ huy
Học sinh tiến hành tập chính thức, giáo viên đi quan sát giúp đỡ sửa sai
Chia lớp theo nhóm, giáo viên quan sát sửa sai kịp thời
Tổ chức trình diễn dưới dạng thi đua giữa các tổ. Học sinh cùng giáo viên
đánh giá nhận xét tuyên dương kịp thời
Để tạo hứng thú cho các em khi tập luyện chúng ta có thể vận dụng, sử
dụng các bài hát theo nhạc hành khúc nhịp 2/4 như bài: Lớp chúng mình hoặc
bài Đội ta lớn lên cùng đất nuớc…
Hướng dẫn cho học sinh giậm chân trái rơi vào nhịp mạnh, chân phải rơi
vào nhịp yếu của bài hát.
Ví dụ: Bài hát: Lớp chúng mình rất rất vui, anh em ta…(Lớp chúng mình)
+ + +
+

P T P T
P T P
(P: giậm chân phải, T: giậm chân trái)
Chú ý: Khi dạy động tác mới, giáo viên có thể làm mẫu hoàn chỉnh động
tác sau đó vừa làm mẫu vừa phân tích động tác, đồng thời cho học sinh tập cũng
có thể làm mẫu từng nhịp động tác. Kết hợp với giải thích và cho học sinh tập
theo kiểu bắt chước, như vậy sẽ dành thời gian cho các em tập luyện.
13


Khi cần giáo viên có thể làm mẫu theo kiểu soi gương. Nên làm mẫu theo
kiểu chính diện, cùng chiều và theo chiều nghiêng, cần chọn vị trí làm mẫu so
cho tất cả học sinh đều nhìn rõ.
Sau khi cho học sinh cả lớp tập một số lần giáo viên nên chia tổ luyện tập
để tổ trưởng điều khiển, sau đó cho các tổ báo cáo kết quả dưới hình thức trình
diễn để giáo viên và học sinh đánh giá
Giáo viên nên chú ý phát huy vai trò của cán sự bằng cách sau: Khi giáo
viên làm mẫu, hô nhịp một số lần, chuyển cho cán sự điều khiển. Cũng có thể
giáo viên hô nhịp cán sự làm mẫu (cùng chiều).
Trong quá trình hướng dẫn cho học sinh tập sẽ xuất hiện một số hoặc
nhiều học sinh thực hiện sai ở một động tác hay một nhịp, giáo viên cần xử lý
tình huống này một cách linh hoạt, nhưng tránh để mất quá nhiều thời gian và
đừng để giờ học căng thẳng.

Đội hình tập luyện giậm chân
Đội hình tập luyện đi đều
(Tập luyện đồng loạt)
(Tập luyện đồng loạt)
2.3.5. Phối hợp với cán sự bộ môn tăng thực hành, sửa sai khi tập nhóm:
Cán sự bộ môn lớp là lực lượng nòng cốt, quan trọng của lớp học, lực

lượng này không thể thiếu đựơc. Trong một tiết thể dục người giáo viên cần có
những định hướng thực hiện đổi mới phương pháp dạy học tích cực:
Tăng cường thực hành cho người học.
Phát huy tính tích cực chủ động của người học.
Chú trọng rèn luyện ý thức, tổ chức kỷ luật cho người học.
Người học hứng thú tập luyện với bài học được giao, tăng cường hoạt
động theo nhóm.
Thầy và trò tham gia vào quá trình đánh giá.
Giải pháp: Để thực hiện tốt những yêu cầu trên giáo viên cần xây dựng
bồi dưỡng lực lượng cán sự bộ môn có năng lực, là lực lượng cốt cán giúp tổ
chức thực hiện một tiết dạy hiệu quả, thành công.
Trong quá trình học sinh tập luyện theo nhóm do tổ trưởng điều khiển,
theo dõi, báo cáo tình hình, kết quả luyện tập với giáo viên, giáo viên cần bao
quát chung hoạt động của các nhóm và có kế hoạch giúp đỡ từng nhóm theo đặc
thù riêng của từng nhóm, đối với những nhóm cán sự còn yếu về khả năng tổ

14


chức thì giáo viên cần phải quan tâm nhiều hơn. Bên cạnh đó công tác bồi
dưỡng cán sự ở nhóm này phải diễn ra thường xuyên
Ví dụ: Giáo viên đang ở nhóm 1 nhưng phát hiện ra nhóm trưởng nhóm 2
hô sai khẩu lệnh thì giáo viên phải đến nhóm 2 ngay và cho học sinh ngừng tập
và hướng dẫn lại khẩu lệnh cho cán sự. Cần sửa sai ngay cho học sinh vì sai lầm
của các em rất dễ trở thành thói quen
Để kích thích học sinh thi đua trong nhóm và cho học sinh cơ hội thể hiện
khả năng của mình. Giáo viên có thể cho học sinh trong tổ tự xung phong lên
điều khiển tổ tập luyện, tuy nhiên quá trình này giáo viên phải giám sát chặt chẽ
và học sinh lên điều khiển phải được giáo viên chỉ định để tránh gây lộn xộn
trong khi tập luyện. Để khuyến khích hoạt động của nhóm đạt hiệu quả giáo viên

phải tiến hành tổ chức thi đua trong tổ để từ đó học sinh phát hiện ra những sai
lầm của bạn, giúp bạn sửa sai.
Bên cạnh công tác tổ chức giám sát và giúp đỡ học sinh luyện tập giáo
viên cũng phải thường xuyên theo dõi, kiểm tra đánh giá sự tiến bộ của học sinh
trong quá trình tập luyện, cũng như mức độ, khả năng tiếp thu của từng học sinh.
Đối với những em học sinh yếu và học sinh khuyết tật khi giảng dạy giáo
viên phải chú ý giao bài tập và khối lượng vận động sao cho phù hợp với sức
khỏe của các em.
Đặc biệt trong quá trình tổ chức hoạt động nhóm giáo viên cần giám sát
chặt chẽ mọi hoạt động của học sinh, khi học sinh có thắc mắc cần tháo gỡ giáo
viên phải giúp các em giải quyết ngay, từ đó giáo viên khuyến khích học sinh
học tập tích cực hơn, nhằm nâng cao hiệu quả tiết học.
Như vậy: Khi thực hành theo nhóm học sinh được chia sẻ những kiến
thức và kinh nghiệm của bản thân mình với bạn đồng thời cũng học hỏi bổ sung
những kiến thức kinh nghiệm không chỉ ở người thầy mà còn từ chính bạn trong
lớp mình.

Đội hình tập luyện theo nhóm
Đội hình tập luyện theo nhóm (tập
( Giậm chân tại chỗ)
hợp hàng ngang dóng hàng, điểm số)
2.3.6. Tổ chức thi đua biểu diễn:
Trong những phương pháp dạy học đối với bộ môn Thể dục tôi nhận thấy
việc tổ chức cho các em thi đua biễu diễn là một trong những phương pháp đem
lại hiệu quả cao nhất. Qua phương pháp này, tạo ra cho các em tinh thần thi đua,
hứng thú học tập và giúp cho giáo viên nhận được những thiếu sót để kịp thời
uốn nắn sửa chữa.
15

Trong quá trình tổ chức thi đua biểu diễn giáo viên có thể tổ chức thi biểu
diễn theo tổ hoặc cá nhân.
Sau mỗi lần thi đua trình diễn xong giáo viên cho học sinh nhận xét, giáo
viên nhận xét, biểu dương những cá nhân, tổ tập luyện tốt, nhắc nhở những cá
nhân, tổ thực hành chưa tốt cần cố gắng hơn với thái độ nhẹ nhàng khích lệ,
động viên tránh làm cho học sinh xấu hổ với bạn bè.

Đội hình thi đua trình diễn đi đều
Ba nhóm (tổ) thi tập hợp
vòng phải, vòng trái
hàng dọc
Tóm lại: Cũng giống như bài tập khác, đội hình đội ngũ cũng có những
đặc điểm riêng. Vì vậy trong giảng dạy phải có những phương pháp lên lớp và
hình thức tổ chức phù hợp, cần chú ý những điểm sau:
Tên gọi của các bài tập phải chính xác, ngắn gọn, dễ hiểu và đầy đủ.
Trước khi dạy phải nêu rõ tầm quan trọng của đội ngũ đội hình đó.
Giải thích phải kết hợp với làm mẫu động tác, nếu có điều kiện nên dùng
tranh ảnh, sa bàn, hình vẽ để minh họa cho rõ.
Khẩu lệnh phải rõ ràng chính xác khi hô phải kéo dài dự lệnh để học sinh
tập trung chú ý
Phương pháp và hình thức tập luyện phải phong phú và thích hợp với từng
bài, từng đối tượng học sinh.
Chú ý sửa chữa những sai lầm học sinh thường mắc phải.
Thường xuyên kiểm tra và vận dụng các phần của các bước lên lớp.
Những yêu cầu cần thiết khi giảng dạy và học tập đội hình đội ngũ: Đội
hình đội ngũ là môn tập luyện mang tính tập thể cho nên cả người dạy và người
học phải đảm bảo những yêu cầu sau:
* Với người dạy:
Thành thạo về kỹ thuật, làm mẫu chính xác. Giải thích rõ ràng, ngắn gọn,
dễ hiểu.

Nắm vững thuật ngữ chuyên môn.
Sử dụng thành thạo khẩu lệnh, âm thanh rõ, mạnh, gọn.
Vị trí chỉ huy thích hợp.
Duy trì tổ chức tập luyện chặt chẽ. Song không để cho buổi tập khô khan
thiếu hấp dẫn.
* Với người học:
Nghiêm chỉnh chấp hành những quy định và yêu cầu của giáo viên.
16


Tập trung tư tưởng để nghe và làm đúng động tác theo khẩu lệnh.
Có ý thức tổ chức kỷ luật, tinh thần tập thể cao, tôn trọng giúp đỡ lẫn
nhau, tác phong nhanh nhẹn, biết sửa chữa sai sót và chỉ huy nhóm.
Tiếp tục hình thành thói quen tập thể dục để rèn luyện thân thể thường
xuyên, vui chơi lành mạnh.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục, với
bản thân, đồng nghiệp và nhà trường.
Trong thời gian áp dụng các giải pháp trên vào phần học đội hình đội ngũ,
trong tiết học thể dục tại trường Tiểu học Nga Lĩnh. Tôi thấy hiệu quả rõ rệt.
Học sinh tích cực học tập. Các em yêu thích môn học và rất mong tới giờ học
thể dục để được học tập và rèn luyện. Tôi cảm nhận các em vui hơn, khỏe hơn.
Thể lực cũng như tinh thần của các em được cải thiện. Nhận thức của cán bộ
giáo viên, học sinh và phụ huynh đã có những chuyển biến đáng kể. Ban giám
hiệu nhà trường đã dầu tư nâng cấp cơ sở vật chất như: Sân tập, dụng cụ phục vụ
môn học. Phụ huynh thì sẵn sàng ủng hộ, tạo điều kiện để con em mình tập
luyện trong các buổi ngoài giờ học. Qua đó các em đã biết vận dụng những kiến
thức đã học vào các môn học khác và các hoạt động trong cuộc sống hàng ngày.
Bảng 2: Kết quả sau khi vận dụng :
Kết quả thu được
Lớp 5a (nhóm đối chứng). Sĩ sô: 25

Lớp 5b (nhóm thực nghiệm). Sĩ số: 25
HS hoàn
thành tốt
SL
%

HS hoàn
thành
SL
%

HS chưa
hoàn thành
SL
%

HS hoàn
thành tốt
SL
%

HS hoàn
thành
SL
%

HS chưa hoàn
thành
SL
%

10

40
13
52
2
8
19
76
6
24
0
0
Nhìn vào bảng thống kê kết quả học tập của học sinh lớp 5a (nhóm đối
chứng) không áp dụng một số biện pháp thì kết quả so với đầu năm không cao,
tổng số có 25 học sinh mà chỉ có 40% học sinh hoàn thành tốt, 52% học sinh
hoàn thành, còn lại 8% học sinh vẫn chưa hoàn thành, tỷ lệ học sinh hoàn thành
tốt và hoàn thành chưa được cải thiện đáng kể. Đối với lớp 5b (nhóm thực
nghiệm) sau khi được áp dụng đề tài của tôi, kết quả môn học được nâng lên
một cách rõ rệt, tỷ lệ học sinh hoàn thành tốt từ 24% tăng lên 76%, học sinh
hoàn thành là 24%, đặc biệt không có học sinh nào chưa hoàn thành.
Qua quá trình thực hiện những giải pháp trên, với sự nhiệt tình cố gắng
của bản thân, bước đầu kết quả rèn luyện tập của học sinh được nâng lên rõ rệt.
Không những các em đã hoàn thiện và nâng cao được kĩ năng các động tác mà
còn tiến bộ cả về thái độ, ý thức kỷ luật, tinh thần đoàn kết.
3. Kết luận, kiến nghị
3.1. Kết luận
Trong quá trình giảng dạy và áp dụng một số biện pháp giúp học sinh lớp
5 học tốt nội dung đội hình đội ngũ ở Trường tiểu học Nga Lĩnh tôi rút ra một số

kinh nghiệm như sau:
Bản thân cần phải có thái độ hết sức nghiêm túc trong việc nâng cao chất
lượng dạy học môn thể dục. Để thực hiện tốt thì người giáo viên cần phải nắm
vững mục tiêu giáo dục tiểu học, mục tiêu của môn học, nghiên cứu kĩ yêu cầu
của từng nội dung, từng bài học, có sự luyện tập kĩ, nhuần nhuyễn các động tác
17


để việc làm mẫu có tính thuyết phục cao, lựa chọn phương pháp, hình thức tổ
chức dạy học thích hợp với từng nội dung, từng bài học cụ thể, có ý thức tìm tòi,
sáng tạo để việc dạy học đạt kết quả cao.
Chuẩn bị đầy đủ về tranh ảnh trực quan, đồ dùng dạy học như: còi, bóng,
cầu, cờ, sân bãi.v.v… Dạy học kiến thức mới, ôn lại kiến thức cũ, phối hợp hài
hoà sáng tạo các phương pháp dạy học.
Trong giảng dạy giáo viên sử dụng cán sự lớp một cách linh hoạt, hiệu
quả nhất.
Nắm được đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi, sức khoẻ của từng học sinh,
giáo viên trực tiếp sửa sai uốn nắn điều chỉnh sai sót kịp thời, để tổ chức cho các
em luyện tập đạt hiệu quả cao nhất.
Luôn luôn tuyên dương, khen thưởng kịp thời những cái đúng, cái hay, cái
đẹp của học sinh.
Hướng dẫn các em tập ở nhà dần dần hình thành thói quen luyện tập để
bảo vệ và nâng cao sức khoẻ, phát triển thể lực, phẩm chất đạo đức cho các em,
để đất nước ta có một thế hệ trẻ mạnh về thể chất nhưng trong sáng về tâm hồn
có đủ sức khoẻ để tham gia lao động sáng tạo trong các hoạt động khác.
Sau mỗi tiết dạy giáo viên cần rút kinh nghiệm bổ sung những thiếu sót để
tiết sau được hoàn thiện hơn.
Trong giờ học thể dục, học sinh thể hiện được tính tích cực, tính tự giác,
luyện tập sôi nổi, hào hứng khi tham gia thi đua các bài tập thể dục, các em tập
rất nhiệt tình, tính đồng đội của học sinh cũng được nâng lên.

Vận dụng được kiến thức học ở trong nhà trường vào cuộc sống hằng
ngày, trong gia đình cũng như ngoài xã hội như: đi, đứng, chạy, nhảy, mang,
vác…
3.2. Kiến nghị
Các cấp quản lí chuyên môn cần chú trọng hơn đến các môn học đánh giá
bằng nhận xét. Tổ chức các chuyên đề giúp giáo viên nắm vững đặc trưng của
môn học, nâng cao chất lượng chuyên môn.
Nhà trường cũng như các cấp chính quyền địa phương cần quan tâm đúng
mức đến công tác giáo dục thể chất trong nhà trường. Xây dựng, bố trí khu tập
thể dục cũng như trang bị tốt hơn nữa trang thiết bị dụng cụ để đảm bảo tổ chức
một giờ học đạt hiệu quả cao.
Trên đây là một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tốt đội hình đội ngũ
ở trường tiểu học Nga Lĩnh. Đề tài này tuy rằng đã hoàn thành nhưng không thể
tránh khỏi những hạn chế thiếu sót, mong các bạn đồng nghiệp và ban giám
khảo đóng góp ý kiến, bổ sung để tôi có những biện pháp mới hay hơn, sát thực
hơn với thực tiễn địa phương và từng đối tượng học sinh, để góp phần nâng cao
hiệu quả của việc dạy và học môn thể dục được tốt hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG
ĐƠN VỊ

Nga Sơn, ngày 10 tháng 4 năm 2019
Tôi xin cam kết SKKN không coppy
sao chép
Người thực hiện
18


Mai Thị Lan

Nguyễn Thị Huế
TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Nghị quyết số 29-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa
XI)
2. Sách hướng dẫn giảng dạy môn thể dục, NXB giáo dục Việt Nam năm
2006.
3. Tài liệu BDTX cho giáo viên tiểu học chu kỳ II năm 2003- 2007
4. Tài liệu bồi dưỡng cho giáo viên tiểu học, NXB giáo dục Việt Nam năm
2007.
5. Phương pháp dạy học các môn học ở tiểu học, NXB giáo dục Việt Nam
năm 2007.
6. Sách giáo viên Thể dục từ lớp 1 đến lớp 5. NXB giáo dục Việt Nam năm
2002.
7. Luật giáo dục năm 1998.

19


DANH MỤC
CÁC ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG
ĐÁNH GIÁ XẾP LOẠI CẤP PHÒNG GD & ĐT, CẤP SỞ GD & ĐT VÀ
CÁC CẤP CAO HƠN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN
Họ và tên tác giả : Nguyễn Thị Huế
Chức vụ và đơn vị công tác : Giáo viên Trường Tiểu học Nga Lĩnh

STT

1

2

Tên đề tài SKKN
Một số phương pháp tuyển
chọn và huấn luyện nhằm nâng
cao chất lượng Cờ Vua cho học
sinh tiểu học trường tiểu học
Nga Bạch
Một số biện pháp nghiên cứu
và ứng dụng trò chơi vận động
tạo tính hứng thú cho học sinh
lớp 4 ở trường tiểu học Nga
Bạch

Cấp đánh Kết quả
giá xếp loại xếp loại

Năm học
xếp loại

Phòng
GD & ĐT

C

2012 - 2013

Phòng
GD & ĐT

B

2014 - 2015

20