Nỗi buồn chiến tranh - chương 6

Nỗi buồn chiến tranh - chương 6
MỘT THỜI GIAN DÀI SAU KHI PHƯƠNG ĐÃ dứt tình và ra đi hẳn, tối tối song
song với ánh điện bên buồn Kiên, ngọn đèn bị bỏ quên trong phòng nàng vẫn thầm
lặng sáng lên, sáng thâu đêm, âu sầu rọi qua khe cửa như là một niềm lãng quên
không ngừng canh cánh. Nhiều bận đi từ ngoài phố về, nhác thấy làn ánh sáng của
Phương còn vương lại ấy, Kiên giật mình. Nhất là những tối đã ngà ngà. Loạng
choạng, anh dừng bước ở hanh lang trước cửa phòng nàng, gõ cửa. Gõ mãi, riết róng
điên rồ. Vi say. Vì dở hơi. Vì đau buồn nặng như gang. Nỗi đau; còn hơn là một nỗi
đau, át cả rượu, ngấm vào lòng, mãnh liệt và choáng ngợp, sâu thẳm như thể mọi sự
xuất thần, như là một niềm cảm hứng. Từ nay thiếu vắng Phương. Hiện thực hàng
ngày sẽ thừa ra. Anh sẽ mất hết mọi rung cảm với nhịp sống đời thường hiện nay. Chỉ
còn có hồi tưởng là cơ sở cua nhận thức. Và nỗi đau buồn, và niềm nhớ thương sẽ
biến thành ngọn nguồn của mơ mộng, đưa anh đạt tới những trải nghiệm tối tăm sâu
thẳm nhất của trí tưởng tượng. Kể từ ngày Phương từ bỏ anh, hằng đêm Kiên mất ngủ
vì những chuỗi dài giấc mơ kể lại chính cuộc đời anh nhưng bằng những lời kể kỳ lạ.
Vô tận những đoạn đời khác biệt, so le nhau hàng năm trời đã đột nhiên hiện ra cùng
một lúc, đan xen, lồng vào nhau trên cùng một thời điểm của hồi tưởng, tạo nên trong
ký ức của Kiên những vùng không gian mới, những vùng quá khứ chưa từng có.
Tâm hồn anh trong đau khổ, dường như đã biến hình. Có vẻ như giờ đây anh lại một
1
lần nữa bắt đầu yêu, một tình yêu mới, một tình yêu khác nữa với Phương nhưng lẫn
trong những trang chưa từng được giở ra của dĩ vãng. Và một cuộc chiến tranh khác.
Một thời buổi bão táp khác. Dưới một bầu trời khác của quá khứ. Hồi đó đã lâu lắm
rồi... Một kỷ niệm thân yêu nhưng sao mà xa xôi và buồn.
Bấy giờ Kiên và Phương mới mười sáu tuổi, vừa học xong lớp chín. Năm một chín
sáu tư. Kiên nhớ là tháng Tám, đầu tháng Tám... Đoàn trường Chu Văn An tổ chức
cắm trại ở Đồ Sơn. Cả những học sinh chưa phải đoàn viên như Phương và Kiên cũng
được tham gia.
Mấy hôm đầu thời tiết xấu. Biển động, và mưa suốt ngày. Nhưng rồi một chiều mây
quang ra, trời bừng nắng. Cả bọn sung sướng rút khỏi khách sạn để ra dựng lều ngoài
bãi biển. Những lều vải sặc sỡ như những cái nấm màu mọc dọc hàng phi lao. Tối

đến đốt lửa trại liên hoan văn nghệ. Cảnh tượng thật vui. Đống lửa cất cao ngọn, soi
rực một vùng bãi cát. Bia hơi, rượu mùi, tiếng phong cầm, tiếng ghi ta, đơn ca, rồi
đồng ca "Biển cả mênh mông, sóng vỗ nhịp thân tàu..." Mọi người say sưa hát. Tiếng
trò chuyện và tiếng ca tạo thành hòa âm ồn ào mềm mại bên cạnh bóng đen siêu
phàm cô độc của biển. Đêm tới khi nào không hay. Mọi người lăn ra ngủ, chui vào
lều hoặc là ngả mình ngủ ngay trên bãi. Bên đống lửa đã thu nhỏ và thấp ngọn xuống
chỉ còn Kiên với Phương thức, ngồi cạnh nhau. Suốt tối, Phương không hát chỉ đệm
dàn cho các bạn. Cũng rất ít trò chuyện nom có vẻ bồn chồn.
- Sao mà buồn thế - Kiên hỏi - có chuyện gì phải không?
- Biển làm sao ấy, sờ sợ thế nào. Kiên có nhận thấy không?
Biển phả vào bờ hơi thở mát lạnh và tinh khiết. Khơi xa ầm ì. Những vệt sóng bạc.
Biển đêm khuya, tím đen và óng ánh, như một cơ thể hùng vĩ mang trên vai khối
nặng huy hoàng của cả một trời sao cuối hè. Kiên ném thêm nắm cành khô vào lửa.
Phương bật nhẹ dây đàn ghi ta, chậm rãi phác một giai điệu, song không hát. Có
những bước chân thong thả, chắc nịch đang tiến tới. Một ngọn đèn pin rê rê. Mấy
bóng đen dừng lại ở bờ phi lao. Một người tách ra, bước vào trong vòng sáng dập dờn
màu đỏ nhạt của ngọn lửa.
- Tại sao không dập lửa đi hả? - Người đó dằn giọng.
- Dập à? Tại sao hả anh? - Kiên ngạc nhiên ngước nhìn khuôn mặt thô rắn, nghiêm
nghị của người lính thủy cao lớn vai đeo súng trường - Bọn chúng em đốt lửa trại mà
anh!
- Ném cát vào, dập đi!
- Nhưng sao ạ?
- Sao giăng gì? Đã có lệnh truyền từ đầu tối, không nghe gì cả à? Bao nhiêu thứ đèn
lửa dọc bãi biển phải dập tắt hết. Lệnh thế đấy? Thi hành đi, đừng vặn vẹo. Cấm là
cấm, lệnh quân sự
- Thế có cấm hát không, anh ơi? - Phương hỏi xen vào.
Người lính nhìn Phương, nét mặt dịu đi. Anh hạ súng và ngồi xuống bên đống lửa.
2
- Không, hát thì ai cấm. Dù thế nào thì tiếng hát vẫn phải còn. Em sẽ hát kỷ niệm bọn

anh một bài chứ?
Hai người nữa trong tổ tuần tra bước tới, ngồi xuống trong vòng ánh sáng, lặng lẽ
nhìn Phương.
- Ôi em hỏi thế thôi chứ, có định hát đâu ạ - Phương nguẩy vai, cười, lắc đầu.
- Hát đi em! - Một anh lính thủy nói, giọng buồn buồn khang khác - hát để giã từ mà.
Từ giã bọn anh. Từ giã biển. Ngày mai... Chẳng giấu các bạn làm gì: Chiến tranh rồi!
Chiến tranh với Mỹ.
- Ơ đã chắc chắn đâu? Còn xa, còn trừu tượng lắm mà. Đừng hãi, em. Hát cho vui
thôi mà.
- Vâng... Phương thì thào run rẩy, mặt tái đi.
Ngồi thẳng lên, áp nhẹ cây đàn vào lòng, Phương đưa những ngón tay thon thả lần
lần chầm chậm lên phím. Sau một lát lặng im như để tự trấn tĩnh và để lựa những
cảm xúc của lòng mình. Phương thở một hơi dài, ngẩng đầu lên. hất bỏ tấm khăn van
choàng trên vai rồi cất tiếng hát. Bài ca ngay lập tức như xuyên một mũi tên vào tâm
hồn người nghe. Kiên cảm thấy máu cuộn lên trong tim và lệ trào lên mắt. Bài ca
dường như sầu muộn nhưng dần dần dâng lên, lớn lên mãi tràn rộng ra như làn gió
lộng thổi. "Trên thế giới này từ nay, ngọn gió phũ phàng nào sẽ thổi...", Phương hát.
Trong lời và nhất là trong giai điệu bài ca nghe chứa chất cả niềm say mê lẫn nỗi đau
buồn trước thời cuộc. Những ước mơ nồng cháy và những tiên cảm đau xót. Trong
giọng hát của Phương như đều đều hơi thở tâm hồn của một lớp thanh niên được sinh
ra ở đời chỉ cốt dành cho cuộc chiến tranh bắt đầu từ ngày hôm ấy. Trên khuôn mặt
nghiêm nghị của một trong ba người linh nước mắt nặng nề ứa ra dưới cặp lông mày
nhíu lại. Chiến tranh! Chiến tranh! ấy chính là tiếng gầm của biển trong suốt đêm bốn
rạng mồng năm tháng tám. Bãi cát dài hình vòng cung ầm ầm sóng xô. Đột ngột hai
đốm lửa bay chéo ra từ cùng một điểm trên trời tách thành hai làn chớp biếc vụt sa
xuống. Những người ngủ trong bãi cát và ngủ trong lều vải đã thức cả dậy tới quây
quần bên đống lửa đã lụi. Tất cả đều im lặng. dường như cùng nín thở. Khi tiếng hát
ngừng rồi mọi người vẫn như bất động. Phương buông đàn, đứng đậy, bước di, khuất
vào trong đêm. Kiên lặng lẽ đi theo sau, men theo hàng phi lao. Dưới chân cát ẩm và
lạnh. lập lòe những ngọn đèn xanh đom đóm. Phương dừng lại, tựa lưng vào thân

cây, hai tay đưa về phía Kiên. Tối đen không thể trông thấy nhưng Kiên cảm nhận
được cử chỉ đắm đuối lần đầu tiên ấy của một mối tình...
- Mãi mãi chúng mình sẽ không rời xa nhau chứ Kiên? Và khi chết cũng chết ở bên
nhau nhé - Thầm thì Phương rủ rê.
Đêm ấy, tuồng như cứ chốc chốc lại có sao đổi ngôi. Màn sao như rơi rụng dần. Và
về gần sáng một cơn dông kéo tới đen trời. Biển nặng nề sóng.
- Nhưng sao lại chết? Chiến tranh: Từ nay mới thật là sống?
- Thật là sống à... Có lẽ thế. Nhưng chỉ sợ chúng mình sẽ không kịp sống và yêu...
Không kịp, đã mất hết!
3
Hai đứa dắt tay nhau, chạy theo hàng phi lao, trở về nơi cắm trại. Lều trại tan tác. Cát
bay mù mịt. Những tấm chăn bị gió cuốn vơ đi. Dây căng lều bị giằng đứt. Các cọc
néo bị nhổ bật cả lên. Mưa trút xuống bờ biển xám. Bắt đầu từ đêm ấy. dông tố đen
ngòm một thời. Từ đêm ấy bắt đầu những sự kiện ghê gớm.
Mùa hè năm sau Kiên vào bộ đội. Mùa thu lên đường. Gọi là đi B dài, nhưng anh
không ra đi một mình, mà với Phương. Đi nốt với nhau những cây số cuối cùng của
mối tình đầu.
Từ bấy đến giờ, hai mươi mấy năm trời. Hồi ấy đất nước vẫn còn ở mé bờ bên kia
của thời đại này. Bây giờ thì có thể nói là một đất nước khác rồi. Và Kiên, Kiên cũng
đã trở thành một con người khác. Chỉ riêng Phương cô gái mắt nâu, long lanh bất tử,
kiều mị và điên rồ của anh, thì dẫu bao nhiêu phong trần, dâu bể vẫn chẳng làm thay
đổi được nàng. Bất chấp những núi non tội lỗi, bất chấp những tai tiếng xấu xa,
những điều kinh khủng, mà từ nhiều năm nay đời đã gắn vào cho tên tuổi của nàng,
với Kiên, Phương vĩnh viễn ở ngoài thời gian, vĩnh viễn trong trắng, vĩnh viễn tuổi
thanh xuân.
Đêm ấy hơn hai mươi năm về trước, tàu qua Phủ Lý không dừng lại, thúc lên một hồi
còi não nùng. Đường ray cong ngả về hướng biển. Như lạc trên đường trường vô
định, đoàn tàu sầm sầm lao đi. Và chẳng những Phủ Lý mà hình như cả Nam Định cả
Ninh Bình đều đã lùi lại phía sau.
- Càng thích? CÓ vẻ như lấy làm mừng vì đã lỡ bước Phương ôm lấy vai Kiên thì

thầm - Càng lạc xa càng tốt. Xem thử bom rơi đạn nổ nó thế nào nào.
- Nhưng. . . làm thế nào quay ra? - Kiên ấp úng.
- Thì, Phương có định ra đâu. Cùng nhau và bên nhau. Ai cấm chúng mình!
Giờ đây khi mường tượng lại, Kiên vẫn có cảm giác rằng, cuộc hành trình liều mạng
ấy là một câu chuyện được tưởng tượng ra bên lề ký ức chiến tranh của anh chứ
không phải là một sự thật được nhớ lại. Dường như trước khi mở ra những trang nặng
nề hiện thực đời lính, trí nhớ được phép hão huyền một lần chót.
Đêm ấy, tàu không dừng ở một ga lớn ga nhỏ nào chỉ đôi lần đỗ nhanh vài phút trong
bóng đêm giữa đồng trống, vậy mà người từ đâu chẳng biết cứ lèn lên toa. Bộ đội,
thanh mến xung phong tụt tạt, lạc ngũ và cả dân thường, dân buôn, cả bọn trộm cướp
đường trường. Như là tàu chợ. Đèn pin quét, diêm thuốc bừa phứa. Mùi khói. Hơi
người. Cái góc êm ái của Kiên và Phương cứ hẹp dần.
- Đồng Giao-ao-ao... rồi chưa đới-ới-ới - Một giọng rất thảm hú lên. Gió đêm lùa qua
thành toa hống hoác.
Nhịp tàu xóc, dồi lắc dập dềnh.
4
- Đi đến chỗ chết mà phải đi đến là xa nhỉ, - Phương khẽ cười thì thầm. - Không ngủ
nổi à, Phương?
- Buồn ngủ nhưng mà khó ngủ ghê cơ.
- Cố ngủ đi, ngày mai...
- Nhỡ không có ngày mai?
- Đừng nói thế... nhắm mắt lại, đếm từ một...
Một ngày mai chói chang tai họa đang kề tới, có lẽ thế. Song đêm tối còn trùng điệp,
tàu vẫn chạy mải miết. Tiếng bánh xe rũa đều đều trên đường ray.
- Ừ Thì cùng đếm nhé. Hay là thôi... ta cùng mơ một giấc mơ, Kiên ạ.
- Mơ gì bây giờ?
- Mơ gì, Kiên thì thật. Thế mà cũng hỏi... Nằm dịch vào Kìa, chẳng ai thấy đâu...
Có lẽ là giấc ngủ êm ái nhất đời cũng là bình yên cuối cùng nên rất nhiều năm sau
giấc ngủ đó vẫn còn thức trong tiềm thức Kiên.
Sau chiến tranh, từ mặt trận trở về trên chuyến tàu Thống Nhất đông chật lính giải

ngũ, đêm cuối cùng của hành trình Kiên hầu như không ngủ. Bên cạnh, nằm cùng
võng với anh là Hiền cô gái phế binh người Nam Định có đôi mắt to hiền hậu, u buồn
cũng cả đêm không ngủ, thì thầm trò chuyện, về gần sáng mới thiếp đi. Tàu qua
Thanh Hóa trong ánh bình minh. Gỡ mình khỏi vòng tay của Hiền, Kiên hơi nhổm
lên trên võng, đưa mắt nhìn ra cửa sổ. Cảnh đường trường lươn lướt trôi qua như
những cái chớp mắt, lặng lẽ điểm nhanh lại một điều gì hằng in trong ký ức. Đồng
ruộng, gò đống, sương mù, các lũy tre làng những vườn dừa, ao chuôm, các triền đồi,
những bãi sông... thưa thớt, mông lung, lành mạnh dưới bầu trời ban mai nhàn nhạt
thâm thấp, mùa thu. Bất giác, Kiên nghe thấy trong câu chuyện sầu tẻ đơn diệu của
các bánh xe hỏa giọng nói thì thào của giấc ngủ xưa. Gương mặt Hiền mờ đi. Hướng
hành trình như ngược lại. Cái tuổi mười bảy hiện lên trong tiếng gió và tiếng bánh xe.
Cái tuổi mười bảy, cái đêm hôm ấy...
Trong đêm ấy, trên đoàn tàu ấy, bên bờ tai họa và giữa cảnh rối ren, Kiên và Phương
chắc chắn là hai kẻ quá giang liều chết nhất. Say sưa, mù quáng, phóng túng và cả tin,
buông mình hoàn toàn theo ngẫu hứng, quấn chặt lấy nhau cả hai đều mê mẩn mịt mù
trong mông mị êm đềm ngây dại. Trong vòng tay Kiên, Phương mềm mại cựa quậy,
ngoan ngoãn duỗi mình ra hay cuộn mình lại, thoải mái, buông lơi, dại dột. Sung
sướng, dễ chịu như đang ở trên cu-pê một toa khách hạng nhất, hai đứa lúc thì nằm áp
má vào nhau, lúc nằm úp thìa, thanh thản, hài hòa và kỳ quặc, tách biệt khỏi trái đất.
Sự ôm ấp động chạm gần gũi có thể đã có lúc kích lên trong Kiên một cảm giác bất
chợt nào đó, nhưng cơn rạo rực như thể một lưỡi dao chỉ tuốt khỏi vỏ được nửa
chừng đã bị chững lại, bối rối, dịu xuống, nhòa đi, lửng lơ.
- Kìa anh... Sợ gì... hãy...
5
Tiếng thì thầm của Phương như những hạt bụi lấp lánh trong khoảng không tối đen
và thỉnh thoảng lọt được vào trong ký ức của Kiên.
- Hai đứa mình, Kiên ơi... Có thể đến khi chết đi vẫn còn trong trắng. . . Vậy mà
chúng mình yêu nhau biết là ngần nào...
Áp mặt vào mình Phương, Kiên trôi qua nhiều giấc mơ. Những giấc mơ nối chuỗi,
mịt mờ, triền miên vô định như là bản thân cuộc hành trình của hai đứa...

"Chiến tranh tình yêu của tôi!" - Kiên nghĩ.
- Máy bay?
- Bỏ mẹ rồi anh em ơi?
Rú lên. Hét. Ầm lên. Thất thanh. Đoàn tàu như hụt bước. Tấm màn nhung của giấc
ngủ bị xé toang. Trời còn tối. Tàu còn đang chạy. Cả toa nháo nhào.
- A a a a?... - Cả toa nấc lên.
Một cái gì dó kinh khủng, rùng rợn rống lên làm cho không gian méo lệch, đổ giạt
xuống. Kiên choáng váng, lật đật chồm xốc dậy, thần kinh toạc ra trong cảm giác đã
đầu lìa khỏi cổ.
- Báo động - Một giọng nam cao gào lên tuyệt vọng, vô nghĩa - Dừng tàu lại-ại...
Máy bay lượn vòng, Tiếng động cơ phản lực khoan thủng thinh không. Kiên bị ép di
vào góc rồi lại bị xô bật ra, bị đẩy dúi tới cửa toa. Một người va vào anh. Rồi một
người nữa. Nỗi khiếp sợ lan đi rùng rùng. Bấn loạn, rối bời, hung dữ. Cửa toa rầm
rầm mở rộng ra. Các guốc hãm rít lên nhưng tàu vẫn chưa dừng. Phát điên lên. người
ta xô nhau: tuồn tuồn lao vào vực thẳm tối om ngoài tàu, gieo những tiếng hừ hự,
huỳnh huỵch rất nặng xuống nền đường.
"Phương!" - "Kiên!". Bây giờ anh mới sực nhớ tới Phương. Anh bám tay vào tấm ván
bên mép cửa cố ghì mình lại. "Phương?". Anh lại gào, giọng lạc đi, bị át đi trong
tiếng máy bay sà sát sàn sạt. Các tăng-bông va rầm rầm. Đoàn tàu nghiến răng cố
dừng lại. Kinh hoàng vì để lạc mất Phương, thất đảm vì động cơ phản lực quá rùng
rợn. Kiên như bị xẻ đôi người.
"Kiên...!" - Tiếng thét bật lên từ mộc góc toa không phải từ góc ban nãy. Tiếng thét
đứt nghẹn như thể bị vặn chéo đi. Không chắc đã là Phương. Không chắc là gọi tên
anh. Kiên ngoắt đầu nhìn lui vào bóng tối phía sau. Đúng khoảnh khắc ấy, ở lưng trời
bỗng bục ra những tiếng như tiếng mở nút chai. Một luồng thác trắng rợn người ào
qua Kiên lùa vào cửa toa. Máy bay hú chói óc. Dưới ánh pháo sáng lòng toa như một
cái nhà kho bị đảo tung. Mọi vật hiện lên rõ mồn một nhưng tái nhợt, ma quỷ như
hình thù trong phim âm bản. Phương nằm sấp trên sàn, Kiên nhìn thấy thế, hai tay
nàng chống xuống như đang cố nhổm dậy, mặt ngước lên, đôi mắt mở to dại đi trước
làn ánh sáng vừa òa vào. Tóc nàng đổ xõa ra. Nhưng, Kiên ngây cứng toàn thân. Anh

không hiểu. Anh không tin vào mắt mình. Bởi vì... miệng Phương, anh thấy đang bị
một bàn tay to xù bịt chặt. Trong tiếng rú của máy bay bổ nhào, trong cảm giác một
cái chết tan xương đang trực diện lao thẳng xuống, mất trí đi vì khiếp sợ, Kiên thậm
6