TRỰC KHUẨN NHIỆT THÁN

TRỰC KHUẨN NHIỆT THÁN

HVT - HTKH


IV.
IV. ĐỀ
ĐỀ KHÁNG
KHÁNG VÀ
VÀ KHÁNG
KHÁNG

I.
I. GIỚI
GIỚI THIỆU
THIỆU CHUNG
CHUNG

II.
II. ĐẶC
ĐẶC TÍNH
TÍNH SINH
SINH HỌC
HỌC

III.
III. ĐẶC
ĐẶC NUÔI
NUÔI CẤY
CẤY VÀ
VÀ SINH

SINH
HỌC
HỌC

NGUYÊN
NGUYÊN

NỘI DUNG

V.
V. ĐẶC
ĐẶC TÍNH
TÍNH GÂY
GÂY BỆNH
BỆNH

VI.
VI. PHÒNG
PHÒNG VÀ
VÀ ĐIỀU
ĐIỀU TRỊ
TRỊ BỆNH
BỆNH


I. Giới thiệu chung


Thuộc giống bacillus



Trực khuẩn



Hiếu khí



Có nha bào



Kích thước lớn



Gram +


I. Giới thiệu chung




Lịch sử Bacillus anthracis

Ở Việt Nam năm 1897 bệnh được Fraimbault phát hiện ở Nha Trang trên bò và ngựa, bệnh xảy ra dữ dội nhất ở Bắc Bộ. Tại
Bắc Bộ, được phát hiện đầu tiên ở Thái Nguyên năm 1900



Trong những năm 1970 và 1980, bệnh xảy ra dữ dội ở Tây Bắc, giết nhiều gia súc, lấy bệnh cho người, chi phí tốn kém nhiều về
phòng và chống bệnh



Ở Nam Bộ và Trung Bộ bệnh có xảy ra nhưng ít hơn ở miền Bắc


II. Đặc tính sinh học
1. Hình thái, cấu tạo



Bacillus anthracis là loại trực khuẩn to hai đầu vuông,
kích thước 4 - 8 x 1 - 1,5 µm



Là trực khuẩn hiếu khí, không di động, hình thành nha
bào, có hình thành giáp mô cơ thể gia súc ốm



Là vi khuẩn gram dương


II. Đặc tính sinh học



Trong môi trường nuôi cấy vi khuẩn
xếp thành chuỗi dài, không có giáp
mô, hình thành nha bào sớm


II. Đặc tính sinh học



Bệnh phẩm là máu, hay mủ thì vi

khuẩn đứng riêng lẻ hoặc tập trung

2-3 vi khuẩn đứng rất gần nhau, có

hình gậy mập


II. Đặc tính sinh học



Bệnh phẩm là phủ tạng vi
khuẩn có hình gậy xếp
thành chuỗi, hai đầu vuông
có khi to ra giống như đốt
cây tre

II. Đặc tính sinh học

1 Giáp mô và điều kiện hình thành giáp mô



Giáp mô có bản chất là polypeptit nó là polyme của axit
D- glutamic



Giáp mô là yếu tố độc lực của vi khuẩn nhiệt thán, có
tác dụng ngăn trở sự thực bào



Giáp mô hình thành trong cơ thể gia súc mắc bệnh


II. Đặc tính sinh học

2. Nha bào và điều kiện hình thành nha bào





Oxy tự do phải có đầy đủ



Môi trường trung tínhhay kiềm tính (pH = 5 - 9 )

Nhiệt độ thích hợp từ 12 - 42 °C, tốt nhất 37°C
Có độ ẩm nhất định (> 90%) Môi trường ngèo
dinh dưỡng


III. Đặc tính nuôi cấy và sinh hóa học
1. Đặc tính nuôi cấy



Hiếu khí, dễ nuôi cấy với nhiệt độ 12 - 43°C,
nhiệt độ thích hợp 37°C; pH 7-7,4



Có thể nuôi cấy nhiệt thán trong các môi
trường sau:
+ Môi trường nước thịt: Sau 18 - 24h có
những sợi bông lơ lửng dọc ống nghiệm,
lắng xuống đáy thành cặn, môi trường trong,
không có màng, có mùi thơm của bánh bích
quy bơ


III. Đặc tính nuôi cấy và sinh hóa học

+ Môi trường thạch máu: Vi khuẩn không gây dung huyết , sinh nhiều
khuẩn lạc dạng S hơn dạng R
+ Môi trường gelatin: Cấy chích sâu, nuôi ở 28 C sau 1-2 ngày, dọc
theo đường cấy trích sâu vi khuẩn mọc thành những nhánh ngang
trông giống cây tùng lộn ngược


III. Đặc tính nuôi cấy và sinh hóa học
2. Đặc tính sinh hóa



Chuyển hóa đường: Lên men nhưng không sinh hơi một số đường: Glucoz, maltoz; lên men yếu
đường: Saccaroz, levuloz, mannit



Các phản ứng sinh hóa khác:



+ Indon: Âm tính



+ H2S: Âm tính



+ MR: +-



+ VP: +-


IV. Sức đề kháng và kháng nguyên
1. Sức đề kháng


IV. Sức đề kháng và kháng nguyên


Trực khuẩn nhiệt thán đề kháng yếu với nhiệt độ và hóa chất:

+ Ở 60 0C: Chết sau 15 phút
+ Ở 75 0C: Từ 1 – 2 phút



Nha bào có sức đề kháng mạnh chỉ bị diệt khi:

+ Đun sôi 100 0C trong 10 - 20 phút
+ Hấp ướt 120 0C trong 20 phút
+ Hấp khô 140 0C trong 3 giờ


IV. Sức đề kháng và kháng nguyên


Các chất sát trùng pha đặc mới có tác động đến nha bào:

+ Formol 3% trong 2 giờ nha bào tiêu diệt

( mất tính độc formol 4 ‰ ).

Nước vôi pha đặc sau 48 giờ diệt được nha bào



Trên da súc vật có nha bào ngâm vôi, muối thì nha bào vẫn tồn tại

+ Dùng formol 10 % / 4h30p để khử trùng da.


IV. Sức đề kháng và kháng nguyên
2. Kháng nguyên



Kháng nguyên vỏ: K



Có ở trong giáp mô của vi khuẩn nhiệt thán, có cấu tạo hóa học là một polypeptit, nó là polyme của axit D – glutamic, về
phương diện miễn dịch, kháng nguyên K là một bán kháng nguyên

 Kháng nguyên thân: O


Có ở thân vi khuẩn nhiệt thán, cấu tạo là một polyozit, về phương diện miễn dịch, kháng nguyên O là một bán kháng nguyên

 Kháng nguyên phức tạp hòa tan


Cấu tạo là nucleoproteit, là một kháng nguyên hòa tan, gây miễn dịch khi tiêm


V. Đặc tính gây bệnh
1. Trong tự nhiên






Động vật ăn cỏ: Trâu, bò, ngựa, dê, cừu, lạc đà …rất mẫn cảm, thường bị bại huyết
Lợn, chó ít cảm nhiễn, thường bị bệnh cục bộ ở vùng hầu họng và hạch chết
Loài chim không cảm nhiễm
Người rất cảm nhiễm và gặp 3 thể lâm sàng: Thể da, thể ruột, thể phổi


V. Đặc tính gây bệnh

 3 con đường truyền bệnh chính


V. Đặc tính gây bệnh

 3 con đường truyền bệnh chính



Qua đường tiêu hóa : Chủ yếu do ăn, nước uống, người ăn phải thịt gia súc mắc bệnh



Qua da: Do da bị tổn thương, ở người hay gặp ở công nhân thuộc da, làm ở lò mổ, bác sỹ thú y …



Qua đường hô hấp: Do hít phải nha bào hay gặp ở người do làm nghề thuộc da, cắt xén lông cừu chế biến len sợi


V. Đặc tính gây bệnh

 Ở trâu bò


Thể quá cấp tính

- Xảy ra ở đầu ổ dịch
- Bệnh xuất hiện đột ngột, vật run rẩy, má hơi sung, thở khó
mồ hôi vã ra, niêm mạc đỏ ửng hoặc tím bầm
- Sốt 40,5-42 độ, nghiến răng, mắt đỏ, quay cuồng, đầu gục,
lưỡi thè ra ngoài, các lỗ tự nhiển rớm máu


V. Đặc tính gây bệnh :



Thể cấp tính

- Sốt cao 40-41 độ
- Tim đập nhanh, lông dựng, ủ rủ, mắt đờ đẫn
- Vật bỏ ăn, mất nhu động ruột, phân đên, lẫn máu, nước tiểu lẫn máu
- Thở nhanh, gấp, niêm mạc đỏ thẫm, có những vệt xanh tím
- Mồm mũi có bọt màu hồng, lẫn máu
- Hầu, ngực, bụng thường sung nóng, đau
- Bệnh phát sau 2 ngày, con vật vật vã, lịm dần rồi chết do ngạt thở


 BỆNH TÍCH

BÒ BỊ BỆNH NHIỆT THÁN - MŨI MIỆNG
CHẢY MÁU

BÒ BỊ BỆNH NHIỆT THÁN - LÒI DOM, CHẢY Ở HẬU MÔN




BỆNH TÍCH

PHỔI TỤ MÁU NẶNG CÓ MÀU ĐEN




BỆNH TÍCH

LÁCH CỦA BÒ BỊ BỆNH NHIỆT THÁN - CÓ

BÒ BỊ CHẾT DO BỆNH NHIỆT THÁN, XÁC

MÁU ĐEN, NÁT, MÁU ĐEN ĐẶC KHÓ ĐÔNG

CHẾT TRƯƠNG TO