CHỦ đề NHỮNG điểm mới của bộ LUẬT HÌNH sự 2015 sửa đổi, bổ SUNG 2017

CHỦ ĐỀ: NHỮNG ĐIỂM MỚI CỦA BỘ LUẬT HÌNH SỰ 2015 SỬA
ĐỔI, BỔ SUNG 2017
A. MỞ ĐẦU
Bộ luật Hình sự số 100/2015/QH13 ngày 27 tháng 11 năm 2015 của Quốc
hội được sửa đổi, bổ sung một số điều bởi Luật số 12/2017/QH14 ngày 20
tháng 6 năm 2017 có hiệu lực kể từ ngày 01 tháng 01 năm 2018.
Có thể thấy, so với Bộ luật Hình sự 1999 thì Bộ luật Hình sự 2015 có
nhiều điểm mới, theo đó Bộ luật Hình sự 2015 gồm 26 chương 426 điều (so
với Bộ luật hình sự năm 1999 đã tăng 02 chương với 72 điều), giữ nguyên
17 điều, bãi bỏ 08 điều, bổ sung mới 49 điều và sửa đổi, bổ sụng 362 điều.
Như vậy, có thể thấy, hầu hết các điều khoản của Bộ luật hình sự năm 1999
đều đã được sửa đổi, bổ sung.

B. NỘI DUNG
I.Những điểm mới trong phần chung Bộ luật hình sự 2015.
Những điểm mới cơ bản cần chú ý trong Phần chung của Bộ luật hình sự năm
2015:


1.Bổ sung quy định về trách nhiệm hình sự của pháp nhân thương mại
BLHS 1999

BLHS 2015

Điều 2. Cơ sở của trách

Điều 2. Cơ sở của trách

nhiệm hình sự

nhiệm hình sự

Chỉ người nào phạm một

1. Chỉ người nào phạm một

tội đã được Bộ luật hình sự

tội đã được Bộ luật hình sự

quy định mới phải chịu

quy định mới phải chịu trách

trách nhiệm hình sự.

nhiệm hình sự.
2. Chỉ pháp nhân thương mại
nào phạm một tội đã được
quy định tại Điều 76 của Bộ

Bổ sung cơ sở
chịu trách
nhiệm hình sự
không chỉ đối
với cá
nhân mà còn
đối với pháp
nhân.

luật này mới phải chịu trách

nhiệm hình sự.
- Sự cần thiết phải quy định trách nhiệm hình sự của pháp nhân:
+ Tình hình vi phạm pháp luật do pháp nhân thực hiện diễn ra phức
tạp và ngày càng nghiêm trọng, đặc biệt là các hành vi gây ô nhiễm môi
trường, buôn lậu, trốn thuế, sản xuất, vận chuyển, buôn bán hàng giả,
hàng cấm, trốn đóng bảo hiểm cho người lao động.
Trong khi đó, để xử lý các hành vi này chỉ có xử phạt vi phạm hành
chính cao nhất là đến 2 tỷ đồng. Như vậy, với hình thức xử phạt này là
chưa tương xứng với những thiệt hại do pháp nhân gây ra. Hơn nữa, muốn
được bồi thường thì việc tự chứng minh thiệt hại là rất khó khăn.
+ Hiện nay, trên thế giới có 120 nước đã quy định trách nhiệm hình
sự đối với pháp nhân; việc nước ta quy định trách nhiệm hình sự đối với
pháp nhân là tạo ra sự bình đẳng giữa doanh nghiệp Việt Nam ra nước
ngoài đầu tư với doanh nghiệp nước ngoài vào Việt Nam đầu tư.


+ Việc quy định trách nhiệm hình sự đối với pháp nhân chính là
việc nội luật hóa các Công ước quốc tế mà Việt nam là thành viên.
– Cơ sở để truy cứu trách nhiệm hình sự của pháp nhân (Điều 75 Bộ luật hình sự
2015):
Căn cứ vàodấu hiệu hành vi của cá nhân:
+ Hành vi phạm tội đó thực hiện mang danh nghĩa của pháp nhân;
+ Hành vi phạm tội mang lại lợi ích cho pháp nhân;
+ Hành vi phạm tội thực hiện theo sự chỉ đạo hoặc chấp thuận của
pháp nhân;
+ Chưa hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định
của Bộ luật hình sự 2015.
Tại khoản 2 Điều 75 Bộ luật hình sự 2015 quy định, việc pháp nhân thương mại
chịu trách nhiệm hình sự không loại trừ trách nhiệm hình sự của cá nhân.
– Loại tội mà pháp nhân thương mại phải chịu trách nhiệm hình sự: Điều 76 Bộ

luật hình sự 2015 quy định 31tội phạm trong lĩnh vực kinh tế và môi trường mà
pháp nhân phải chịu trách nhiệm hình sự.
– Hệ thống hình phạt đối với pháp nhân: Phạt tiền; đình chỉ hoạt động có thời
hạn hoặc vĩnh viễn; cấm kinh doanh, cấm hoạt động trong một số lĩnh vực nhất
định; cấm huy động vốn.
– Xóa án tích: Điều 89 Bộ luật hình sự 2015 quy định, pháp nhân thương mại bị
kết án đương nhiên được xóa án tích nếu trong thời hạn 2 năm kể từ khi chấp
hành xong hình phạt chính, hình phạt bổ sung, các quyết định khác của bản án


hoặc từ khi hết thời hiệu thi hành bản án mà pháp nhân thương mại không thực
hiện hành vi phạm tội mới.
2.Giảm hình phạt tử hình
– Một là, giảm số lượng điều không áp dụng hình phạt tử hình
– Hai là, bổ sung đối tượng không áp dụng hình phạt tử hình là người từ 75 tuổi
trở lên khi phạm tội hoặc khi xét xử;
Điều 35. Tử hình(BLHS

Điều 40. Tử hình (BLHS

– Bổ sung

1999)

2015)

trường hợp

Tử hình là hình phạt đặc biệt

1. Tử hình là hình phạt đặc biệt

chỉ áp dụng đối với người

chỉ áp dụng đối với người phạm

phạm tội đặc biệt nghiêm

tội đặc biệt nghiêm trọng thuộc

trọng.

một trong nhóm các tội xâm

Không áp dụng hình phạt tử

phạm an ninh quốc gia, xâm

hình đối với người chưa thành

phạm tính mạng con người, các

niên phạm tội, đối với phụ nữ

tội phạm về ma túy, tham

có thai hoặc phụ nữ đang nuôi

nhũng và một số tội phạm đặc

con dưới 36 tháng tuổi khi

biệt nghiêm trọng khác do Bộ

phạm tội hoặc khi bị xét xử.

luật này quy định.

Không thi hành án tử hình đối

2. Không áp dụng hình phạt tử

với phụ nữ có thai, phụ nữ

hình đối với người dưới 18

đang nuôi con dưới 36 tháng

tuổi khi phạm tội, phụ nữ có

tuổi. Trong trường hợp này

thai, phụ nữ đang nuôi con dưới

hình phạt tử hình chuyển

36 tháng tuổi hoặc người đủ 75

thành tù chung thân.

tuổi trở lên khi phạm tội hoặc

Trong trường hợp người bị kết

khi xét xử.

án tử hình được ân giảm, thì

3. Không thi hành án tử hình

không áp dụng
án tử hình đối
với người đủ 75
tuổi trở lên khi
phạm tội hoặc
khi xét xử và
người bị kết án
về tội tham ô,
nhận hối lộ nếu
chủ động nộp
lại ít nhất ¾ tài
sản tham ô,
nhận hối lộ.


hình phạt tử hình chuyển

đối với người bị kết án nếu

thành tù chung thân.

thuộc một trong các trường hợp
sau đây:
a) Phụ nữ có thai hoặc phụ nữ
đang nuôi con dưới 36 tháng
tuổi;
b) Người đủ 75 tuổi trở lên;
c) Người bị kết án tử hình về
tội tham ô tài sản, tội nhận hối
lộ mà sau khi bị kết án đã chủ
động nộp lại ít nhất ba phần tư
tài sản tham ô, nhận hối lộ và
hợp tác tích cực với cơ quan
chức năng trong việc phát hiện,
điều tra, xử lý tội phạm hoặc
lập công lớn.
4. Trong trường hợp quy định
tại khoản 3 Điều này hoặc
trường hợp người bị kết án tử
hình được ân giảm, thì hình
phạt tử hình được chuyển thành
tù chung thân.

– Ba là, mở rộng thêm 02 trường hợp không thi hành án tử hình:
+ Thứ nhất, người từ đủ 75 tuổi trở lên;
+ Thứ hai, người bị kết án tử hình về tội tham ô tài sản, tội nhận hối
lộ mà sau khi bị kết án đã chủ động nộp lại ít nhất ba phần tư tài sản tham


ô, nhận hối lộ và hợp tác tích cực với cơ quan chức năng trong việc phát

hiện, điều tra xử lý tội ph
3.Tăng hình phạt tiền
Đối với các trường hợp đã áp dụng quy định có lợi của BLHS 2015
theo Nghị quyết số 144/2016/QH13 của Quốc hội về việc lùi hiệu lực thi
hành của BLHS 2015, để khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử những hành vi
mà BLHS sửa đổi năm 2017 không quy định là tội phạm nữa: nếu vụ án
đã khởi tố, đang điều tra, truy tố, xét xử thì phải đình chỉ; trường hợp
người bị kết án đang chấp hành hình phạt hoặc đang được tạm đình chỉ
chấp hành hình phạt thì được miễn chấp hành phần hình phạt còn lại;
trường hợp người bị kết án chưa chấp hành hình phạt hoặc đang được
hoãn chấp hành hình phạt thì được miễn chấp hành toàn bộ hình phạt…
Khoảng cách về khung hình phạt được thu hẹp, khắc phục khung
hình phạt quá rộng như trước đây, dễ dẫn đến việc lạm dụng khi áp dụng,
khoảng cách từ mức hình phạt thấp nhất đến mức hình phạt cao nhất trong
một khung là khoảng 5 - 6 năm.
Tăng hình phạt tiền, giảm hình phạt tù theo định hướng cải cách tư
pháp. Trong 313 tội danh, có đến 455 khung hình phạt quy định hình phạt
tiền, BLHS 1999 chỉ có 201. Mức phạt tiền cũng tăng: Cá nhân cao nhất
là 5 tỷ đồng; pháp nhân cao nhất là 20 tỷ đồng.

4.Tách, nhập, chuyển hóa nhiều tội danh
Các tội khác có sự chuyển hóa, tách hoặc nhập với tội danh khác:
Hành vi đăng ký kết hôn trái pháp luật theo BLHS 1999 là “Tội
đăng ký kết hôn trái pháp luật” nhưng theo BLHS 2015, hành vi đăng ký
kết hôn trái pháp luật đã được xử lý trong “Tội đăng ký hộ tịch trái pháp
luật”.


Đối với nhóm tội xâm phạm an ninh quốc gia, BLHS 2015 bỏ Tội
hoạt động phỉ; bổ sung Tội cướp biển (Điều 302); sửa đổi cơ bản cấu

thành của Điều 88 - Tội tuyên truyền chống Nhà nước Cộng hòa xã hội
chủ nghĩa Việt Nam của BLHS 1999.
Đối với nhóm tội xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh
dự của con người: bổ sung Tội mua bán, chiếm đoạt mô hoặc bộ phận cơ
thể người (Điều 154).
Đối với nhóm tội xâm phạm trật tự quản lý kinh tế: BLHS 2015 đã
thay thế Điều 165 - Tội cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý
kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng BLHS 1999 bằng 9 tội danh mới thuộc
các lĩnh vực: Quản lý cạnh tranh, đầu tư công; Quản lý, sử dụng tài sản
nhà nước; Quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất kinh doanh
tại doanh nghiệp; Đấu thầu, đấu giá tài sản; Kế toán; Quản lý thuế; Xây
dựng; Bồi thường thu hồi đất.
Đối với nhóm tội phạm ma túy: đã có sự phân hóa, tách ra một số
tội danh, giảm bớt án tử hình đối với một số tội. Ngoài ra, trong cấu thành
một số tội đã sửa đổi căn bản để làm rõ các hành vi phạm tội, ví dụ như
trồng cây thuốc phiện.
Đối với nhóm tội xâm phạm an toàn công cộng, trật tự công cộng:
Bổ sung một số tội về lĩnh vực viễn thông và công nghệ thông tin như:
“Tội sản xuất, mua bán, trao đổi hoặc tặng cho công cụ, thiết bị, phần
mềm để sử dụng vào mục đích trái pháp luật” nhằm xử lý đối với hành vi
viết phần mềm để tấn công mạng; Tội thu thập, mua bán, tàng trữ công
khai trái phép thông tin về tài khoản ngân hàng; Tội cung cấp trái phép
trên mạng máy tính, mạng viễn thông; Tội sử dụng trái phép tần số (Điều
291)…
Đối với các tội xâm phạm trật tự công cộng khác, BLHS 2015 đã
sửa đổi “Tội đánh bạc”, “Tội tổ chức đánh bạc” theo hướng nâng định
mức tiền dùng đánh bạc lên.


Đối với nhóm tội phạm về chức vụ: Để phù hợp với các cam kết

của Việt Nam trong Công ước của Liên Hợp quốc về chống tham nhũng,
BLHS 2015 có sửa đổi khái niệm về tội phạm chức vụ, không chỉ xử lý
đối với cán bộ, công chức mà cả các đối tượng khác.
Đối với nhóm tội xâm phạm hoạt động tư pháp: Chương này bổ
sung 2 tội danh: Vi phạm các quy định về giam giữ; Gây rối trật tự tại
phiên tòa.
5.Thay thế tội cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây
hậu quả nghiêm trọng băng 9 tội danh mới.
BLHS năm 2015 không phải là bỏ hẳn hành vi phạm tội cố ý làm
trái mà tội danh này được cụ thể hóa, được thay thế bằng các Điều luật
mới, nằm trong Mục 3 Chương 18 từ Điều 217 đến Điều 234 của BLHS
2015.
Chương này bao gồm 9 tội danh: Vi phạm các quy định về cạnh
tranh (Điều 217); Vi phạm quy định về hoạt động bán đấu giá tài sản
(Điều 218); Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây
thất thoát, lãng phí (Điều 219); Vi phạm quy định về quản lý và sử dụng
vốn đầu tư công gây hậu quả nghiêm trọng (Điều 220), Vi phạm quy định
của Nhà nước về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng (Điều 221); Vi phạm
quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng (Điều 222); Thông đồng,
bao che cho người nộp thuế gây hậu quả nghiêm trọng (Điều 223); Vi
phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng
(Điều 224), Vi phạm quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi nhà
nước thu hồi đất (Điều 225).

6. Bổ sung 03 trường hợp loại trừ trách nhiệm hình sự:


Gây thiệt hại trong khi bắt giữ người phạm tội; rủi ro trong nghiên cứu, thử
nghiệm, áp dụng tiến bộ khoa học, kỹ thuật và công nghệ; thi hành mệnh lệnh
của người chỉ huy hoặc của cấp trên.

7.Miễn trách nhiệm hình sự
– Căn cứ miễn trách nhiệm hình sự chia làm 02 loại:
+ Đương nhiên miễn trách nhiệm hình sự.
Người phạm tội được miễn trách nhiệm hình sự khi có một trong những căn cứ:
 Khi tiến hành điều tra, truy tố hoặc xét xử, do có sự thay đổi chính sách,
pháp luật làm cho hành vi phạm tội không còn nguy hiểm cho xã hội;
 Khi có quyết định đại xá.
– Người phạm tội có thể được miễn trách nhiệm hình sự khi có một trong các
căn cứ quy định tại khoản 2 Điều 29 Bộ luật hình sự 2015.
Đáng chú ý, Bộ luật hình sự 2015 đã bổ sung thêm một căn cứ mới để có thể
được miễn trách nhiệm hình sự, nếu người phạm tội đáp ứng đầy đủ các điều
kiện tại khoản 3 Điều 29.
– Bộ luật Hình sự năm 2015 vẫn duy trì chế định chuẩn bị phạm tội nhưng đã
thu hẹp lại ở một số tội (Điều 14).
8. Chính sách xử lý đối với người dưới 18 tuổi
Trước đây, trong quá trình cân nhắc để xử lý người chưa thành niên phạm
tội, nếu xét thấy không cần thiết phải áp dụng hình phạt thì Tòa án có thể áp
dụng các biện pháp có tính chất giáo dục, áp dụng các biện pháp tư pháp;
nay Bộ luật hình sự 2015 đã đổi quan điểm xử lý đối với người dưới 18 tuổi là


trong quá trình cân nhắc xử lý trước tiên xem đối tượng này có thể áp dụng các
biện pháp giáo dục cải tạo, các biện pháp tư pháp hay không, sau đó mới bàn
đến việc áp dụng hình phạt.
Về phạm vi chịu trách nhiệm hình sự của người đủ 14 tuổi đến dưới
18 tuổi, Bộ luật hình sự 2015 quy định đối tượng này chỉ phải chịu trách
nhiệm hình sự đối với 29 tội; đồng thời quy định rõ hơn trách nhiệm hình
sự đối với người từ đủ 14 đến dưới 16 tuổi.
Bộ luật Hình sự năm 2015 đã bổ sung 03 biện pháp có tính chất
giám sát, giáo dục người dưới 18 tuổi khi họ thực hiện tội phạm mà cơ

quan có thẩm quyền xét thấy không cần thiết phải áp dụng trách nhiệm
hình sự: Khiển trách, hòa giải tại cộng đồng, giáo dục tại xã, phường, thị
trấn.
II.Những điểm mới trong phần các tội phạm cụ thể
Phần các tội phạm cụ thể trong Bộ luật hình sự 2015 gồm 317 điều
(313 tội danh), chia thành 14 chương, tăng hơn rất nhiều so với Phần này
trong Bộ luật hình sự 1999. Cụ thể, tăng 40 tội danh (bổ sung 30 tội danh
mới, 10 tội danh là do tách ra).
Bộ luật Hình sự năm 2015 cũng đã bỏ 8 tội: Tội hoạt động phỉ, tội
đăng ký kết hôn trái pháp luật, tội kinh doanh trí phép, tội vi phạm các
quy định của Nhà nước về kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng, tội báo cáo
sai trong quản lý kinh tế…
Việc bỏ 8 tội danh trên xuát phát từ những căn cứ khác nhau: Có
những tội thì phi hình sự hóa, bỏ hẳn, ví dụ tội sử dụng trái phép quỹ dự
trữ bổ sung vốn điều lệ của tổ chức tín dụng, tội báo cáo sai trong quản lý
kinh tế; còn các tội khác là có sự chuyển hóa.


Trong Phần các tội phạm đã cụ thể hóa được các tình tiết mang tính
chất định tính, như: Số lượng nhiều, số lượng lớn, số lượng rất lớn…; tuy
nhiên vẫn còn khoảng 8 khung hình phạt có các tình tiết mang tính chất
định tính, vì xuất phát từ đặc điểm của tội phạm đó, như một số tội về
xâm phạm an ninh quốc gia, một số tội về tội phạm chiến tranh.
Thu hẹp khoảng cách về khung hình phạt, khắc phục khung hình
phạt quá rộng như trước đây, dễ dẫn đến việc lạm dụng khi áp dụng,
khoảng cách từ mức hình phạt thấp nhất đến mức hình phạt cao nhất trong
một khung là khoảng 5 – 6 năm.
Tăng hình phạt tiền, giảm hình phạt tù theo định hướng cải cách tư
pháp; trong 313 tội danh thì có đến 455 khung hình phạt quy định hình
phạt tiền, Bộ luật Hình sự hiện hành chỉ có 201; mức phạt tiền cũng đã

tăng: Cá nhân cao nhất là 5 tỷ; pháp nhân cao nhất là 20 tỷ.
1.Đối với các tội xâm phạm an ninh quốc gia
Một số điểm mới đáng lưu ý: Bỏ tội hoạt động phỉ vẫn đáp ứng được yêu cầu
đấu tranh phòng chống tội phạm; bổ sung tội cướp biển (Điều 302); sửa đổi cơ
bản cấu thành của Điều 88 – Tội tuyên truyền chống Nhà nước Cộng hòa xã hội
chủ nghĩa Việt Nam.
2.Các tội xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của con
người
- Chương này được sửa đổi để nội luật hóa các Công ước quốc tế mà Việt Nam
là thành viên nhằm bảo vệ tốt hơn sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của con người;
đồng thời có những quy định tạo hành lang pháp lý để khuyến khích người dân
tham gia phòng chống tội phạm.


+ Điều 126 Bộ luật hình sự 2015: Tội giết người do vượt quá giới
hạn phòng vệ chính đáng hoặc do vượt quá mức cần thiết khi bắt giữ
người phạm tội quy định trường đã mở rộng chủ thể không chỉ trong
phòng vệ chính đáng mà còn trong khi bắt giữ tội phạm.
+ Điều 134 Bộ luật hình sự 2015: Tội cố ý gây thương tích hoặc
gây tổn hại cho sức khỏe của người khác đã bổ sung các tình tiết như thế
nào là đặc biệt nghiêm trọng, bổ sung tình tiết gây thương tích ở vùng
mặt. Trong cấu thành cơ bản có bổ sung tình tiết lợi dụng chức vụ, quyền
hạn cố ý gây thương tích.
+ Đối với tội hiếp dâm và tội cưỡng dâm, về hành vi khách quan thì
không chỉ giao cấu mà còn gồm các hành vi khác.
+ Các tội mua bán người, mua bán người dưới 16 tuổi đã mô tả cụ
thể các hành vi coi là mua bán người.
+ Chương này còn bổ sung tội mua bán, chiếm đoạt mô hoặc bộ
phận cơ thể người (Điều 154).
3. Các tội xâm phạm quyền tự do của con người, quyền tự do, dân chủ của

công dân
Điều 160 Bộ luật hình sự 2015 quy định tội xâm phạm quyền của
công dân về bầu cử, ứng cử hoặc biểu quyết khi Nhà nước trưng cầu ý dân
đã bổ sung hành vi xâm phạm quyền biểu quyết khi Nhà nước trưng cầu ý
dân.
Tội làm sai lệch kết quả bầu cử, kết quả trưng cầu ý dân đã làm rõ
được mức độ gây thiệt hại; trước đây chỉ quy định là gây thiệt hại nghiêm
trọng nhưng trong Bộ luật hình sự 2015 đã cụ thể hóa tình tiết này, ví dụ
như tổ chức lại bầu cử, tổ chức lại trưng cầu ý dân.


Điều 165 Bộ luật hình sự 2015: Tội xâm phạm quyền bình đẳng
giới; trước đây là xâm phạm quyền bình đẳng của phụ nữ, nay quy định là
Tội xâm phạm quyền bình đẳng giới, nghĩa là trên yếu tố giới mà xử lý,
tránh việc kỳ thị về giới.
Điều 167 Bộ luật hình sự 2015: Tội xâm phạm quyền tự do ngôn
luận, tự do báo chí, tiếp cận thông tin, quyền biểu tình của công dân đã xử
lý các hành vi dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc thủ đoạn khác cản trở
công dân thực hiện quyền tự do ngôn luận.
4. Các tội xâm phạm sở hữu
Trong cách thức xử lý đối với các tội thuộc Chương này có sự điều
chỉnh nhằm bảo đảm sự thống nhất chung trong hệ thống pháp luật.
Bỏ hình phạt tử hình trong tội cướp tài sản nhằm giảm bớt hình
phạt tử hình; hơn nữa mục đích phạm tội là tài sản mà không phải là tính
mạng con người.
Đối với tội trộm cắp và tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản, trong thực
tiễn xử lý có rất nhiều vấn đề đặt ra, nên lần này đã tập trung sửa đổi về
mặt cấu thành tội phạm để giải quyết vướng mắc từ thực tiễn, như tình
trạng trộm chó ở vùng nông thôn đang diễn ra phức tạp.
Điều 175 Bộ luật hình sự 2015 quy định Tội lạm dụng tín nhiệm

chiếm đoạt tài sản đã giải quyết được vướng mắc, hiện nay đã sửa căn
bản, bổ sung tình tiết đến hạn trả tài sản nhưng cố tình không trả thì có thể
xử lý được về tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản.


5. Tội xâm phạm trật tự quản lý kinh tế
Mục các tội phạm sản xuất kinh doanh, về đường lối xử lý là tăng mạnh
hình phạt tiền (cá nhân lên 5 tỷ, pháp nhân lên 20 tỷ); tuy nhiên hình phạt tiền
được áp dụng một cách có chọn lọc, phân hóa xử lý, ví dụ như các tội có tác
động trực tiếp đến tính mạng, sức khỏe con người thì sẽ không áp dụng hình
phạt tiền mà sẽ áp dụng hình phạt tù ngay, ví dụ: Tội sản xuất hàng giả là lương
thực, thực phẩm, thuốc chữa bệnh.
Mục các tội phạm thuế, tài chính ngân hàng, chứng khoán; đối với
tội trốn thuế đã có quy định định nghĩa về hành vi trốn thuế.
Mục các tội xâm phạm trật tự quản lý khác có điểm đáng chú ý
là Bộ luật hình sự 2015 đã thay thế Điều 165 – Tội cố ý làm trái quy định
của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng Bộ luật hình
sự 2015hiện hành bằng 09 tội danh mới thuộc các lĩnh vực: Quản lý cạnh
tranh, đầu tư công; quản lý, sử dụng tài sản nhà nước; quản lý, sử dụng
vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất kinh doanh tại doanh nghiệp; đấu thầu,
đấu giá tài sản; kế toán; quản lý thuế; xây dựng; bồi thường thu hồi đất.
6.Các tội phạm ma túy: Chương này đã có sự phân hóa, tách ra một số tội
danh, giảm bớt án tử hình đối với một số tội. Ngoài ra, trong cấu thành một số
tội đã sửa đổi căn bản để làm rõ các hành vi phạm tội, ví dụ như trồng cây thuốc
phiện.
7.Các tội xâm phạm an toàn công cộng, trật tự công cộng:
Chương này đã bổ sung một số tội về lĩnh vực viễn thông và công nghệ thông
tin.

+ Tội sản xuất, mua bán, trao đổi hoặc tặng cho công cụ, thiết bị, phần mềm để
sử dụng vào mục đích trái pháp luật nhằm xử lý đối với hành vi viết phần mềm
để tấn công mạng.
+ Tội thu thập, mua bán, tàng trữ công khai trái phép thông tin về tài khoản ngân
hàng; Tội cung cấp trái phép trên mạng máy tính, mạng viễn thông; Tội sử dụng
trái phép tần số…
+ Chương này đã bổ sung tội cướp biển trong bối cảnh Việt Nam đã tham gia
Công ước về Luật biển năm 1982.
+ Đối với các tội xâm phạm trật tự công cộng khác, Bộ luật hình sự 2015 đã sửa
đổi tội đánh bạc, tội tổ chức đánh bạc theo hướng nâng định mức tiền dùng đánh
bạc lên.
8.Các tội phạm về chức vụ: Chương này bao gồm 15 điều có một số sửa đổi,
bổ sung: Sửa đổi các khái niệm, nâng mức tài sản chiếm đoạt, điều chỉnh mức
hình phạt.
Để phù hợp với các cam kết của Việt Nam trong Công ước của Liên
Hợp quốc về chống tham nhũng, Bộ luật hình sự 2015 có sửa đổi khái
niệm về tội phạm chức vụ, không chỉ xử lý đối với cán bộ, công chức mà
cả các đối tượng khác nữa.
9. Các tội xâm phạm hoạt động tư pháp
Tất cả các điều trong Chương này đều sửa và bổ sung thêm hai điều
mới, trong đó khái niệm hoạt động tư pháp đã được sửa; các tội xâm phạm
hoạt động tư pháp là những hành vi xâm phạm sự đúng đắn của hoạt động
tố tụng và thi hành án. Như vậy có thể thấy tính chất tác động đến các
hoạt động tư pháp đã khác, không cần tác động trực tiếp đến một hoạt


động cụ thể.Hoạt động tư pháp gồm hoạt động tố tụng và hoạt động thi
hành án.
+ Tội dùng nhục hình (Điều 373) có định nghĩa lại về mặt cấu thành cũng như
xác định chủ thể tội phạm, người nào trong quá trình hoạt động tố tụng, thi hành

án hoặc thi hành các biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng, đưa vào cơ sở giáo
dục bắt buộc, đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc mà dùng nhục hình hoặc đối xử
tàn bạo, hạ nhục nhân phẩm người khác dưới bất kỳ hình thức nào. Như vậy, chủ
thể đã được mở rộng, không chỉ trong tố tụng mà còn trong thi hành án hoặc
trong cơ sở giáo dưỡng, trường cai nghiện. Nhục hình không chỉ là hành vi tra
tấn mà còn là hành vi đối xử vô nhân đạo, hạ nhục nhân phẩm. Trong điều luật
còn bổ sung các tình tiết tăng nặng cụ thể.
+ Tội bức cung sửa đổi theo hướng mở rộng các chủ thể phạm tội, trước đây tội
bức cung chỉ trong tố tụng hình sự, còn Bộ luật hình sự năm 2015 đã mở rộng cả
trong tố tụng dân sự, tố tụng hành chính.
+ Chương này bổ sung 02 tội danh: Vi phạm các quy định về giam giữ; gây rối
trật tự tại phiên tòa.
10.Chương XXV: Các tội xâm phạm nghĩa vụ, trách nhiệm của quân nhân và
trách nhiệm của người phối thuộc với quân đội trong chiến đấu, phục vụ chiến
đấu có điểm mới chú ý là đã bỏ tất cả hình phạt tử hình.


C. KẾT LUẬN
Như vậy Bộ luật Hình sự 2015 ra đời đã có rất nhiều quy định mới,
hoàn thiện hơn các chế định của pháp luật hình sự, khắc phục được những
hạn chế của Bộ luật Hình sự 1999. Bộ luật Hình sự 2015 đã có những quy
định mới về hành vi phạm tội, đánh dấu một bước tiến mới trong kỹ thuật
lập pháp, đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp và hội nhập cũng như phù hợp
với tình hình thực tiễn về phát triển kinh tế – xã hội của nước ta