Bai du thi tim hieu sang kien chong tac

HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH
HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ KHU VỰC I

BÀI DỰ THI
TÌM HIỂU, SÁNG KIẾN
PHÒNG CHỐNG TÁC HẠI CỦA THUỐC LÁ

Người tham gia: Vũ Thị Âu
Đơn vị: Giảng viên khoa Lãnh đạo học và Chính sách công

HÀ NỘI - 2019
1


Bài dự thi tìm hiểu, sáng kiến về phòng chống tác hại của thuốc là
Người tham gia: Hoàng Đình Minh
Trả lời câu hỏi số 2:
Tác hại của thuốc lá? Đồng chí hãy cho biết những hành vi nào bị
nghiêm cấm trong Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá và những địa điểm
nào bị cấm hút thuốc lá hoàn toàn? Liên hệ với thực tiễn đơn vị của đồng chí
và đề xuất sáng kiến, mô hình quản lý nhằm triển khai có hiệu quả công tác
phòng chống tác hại của thuốc lá tại Học viện Chính trị Khu vực I?
Nội dung trả lời:
1. Tác hại của thuốc lá trên cơ thể con người
Ngoài nicotin, trong thuốc lá còn chứa 7.000 hóa chất khác mà trong đó
có những chất rất độc đối với cơ thể.
Ngoài nicotin, trong thuốc lá còn chứa 7.000 hóa chất khác mà trong đó có
những chất rất độc đối với cơ thể. Ít nhất có 69 chất có khả năng gây ung thư.
Sau đây là một số độc chất chủ yếu:
- Hắc ín: Khi bạn hít khói thuốc, hắc ín sẽ bám vào khí quản và phổi . Khí
quản được bao phủ bởi những sợi lông nhỏ, gọi là tiêm mao để "quét" mầm

bệnh và những chất khác ra khỏi phổi. Nhiệm vụ của tiêm mao sẽ trở nên khó
khăn khi khí quản và phổi bị hắc ín bám vào. Hắc ín trong thuốc lá có chứa
những hóa chất, được gọi là chất gây ung thư, chất này có khả năng kích thích
sự phát triển của tế bào ung thư trong cơ thể.
- Oxyd carbon: Oxyd carbon tự kết hợp với huyết cầu tố trong máu và cản
trở sự vận chuyển oxy đến tế bào. Điều này có nghĩa là những người hút thuốc
lá thường bị khó thở và dễ bị mệt. Sau cùng bạn bị một loại bệnh đường hô hấp,
gọi là bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính. Khi bạn mắc bệnh này thì bạn càng ngày
càng thấy khó thở.
2


- Khí oxy-hóa: Khí oxy-hóa là những chất khí phản ứng với oxy. Chúng có
thể tạo ra cục máu đông trong mạch máu, làm tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim
hay đột quỵ.
- Benzen: Tiếp xúc với benzen có thể làm tế bào bị tổn thương ở trong
nhiễm sắc thể. Và nó có thể gây ra những chứng ung thư như ung thư máu và
ung thư thận.
Ung thư
Một trong những tác hại nguy hiểm nhất của thuốc lá là tăng nguy cơ bị
ung thư phổi. Các hóa chất trong khói thuốc lá có thể gây tổn thương tế bào
trong phổi và những tế bào bị thương tổn này có thể trở thành tế bào ung thư.
Nguy cơ bị ung thư phổi liên quan đến số lượng thuốc hút và thời gian hút
thuốc.
Một công trình nghiên cứu vào năm 2011 cho thấy trên 80% ung thư phổi
tại Anh Quốc trong năm 2010 là do hút thuốc. Hiện nay, những người hút thuốc
tử vong vì ung thư phổi cao gấp 15 lần so với người không hút thuốc. Ngưng
hút thuốc làm giảm nguy cơ bị ung thư phổi rất cao.
Hút thuốc không chỉ gây ra ung thư phổi mà còn có thể dẫn đến những loại
ung thư khác như ung thư miệng, môi, yết hầu, bàng quang, thận, dạ dày, gan,

vú và cổ tử cung.
Bệnh tim mạch
Hút thuốc lá là nguyên nhân dẫn đến bệnh tim mạch và đột quỵ. Những
người hút thuốc lá thì nguy cơ bị cơn đau tim cao gấp đôi so với người không
hề hút.
Hút thuốc gây tổn thương thành mạch máu. Một vài chất có trong thuốc lá
giúp cho cholesterol "xấu" ở trong máu bám vào thành mạch. Điều này dẫn đến
sự hình thành mảng xơ vữa, làm hẹp và gây tắc nghẽn mạch máu. Hẹp lòng
mạch máu đưa đến cơn đau thắt ngực, nhồi máu cơ tim hay đột quỵ.
Hơn nữa:

3


- Oxyd carbon có trong khói thuốc làm giảm nồng độ oxy trong máu, vì
vậy tim phải đập nhanh hơn để có đủ oxy cung cấp cho cơ thể.
- Nicotin kích thích cơ thể sản sinh ra adrenalin và chất này làm cho tim
đập nhanh hơn. Điều đó khiến cho huyết áp tăng lên và làm tăng gánh nặng cho
tim.
Bỏ hút thuốc làm giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
Các bệnh khác
+ Lão hóa
Người hút thuốc trông có vẻ già hơn người không hút.Sở dĩ thấy già hơn
bởi vì thuốc lá làm thay đổi da, răng và tóc. Chảng hạn như thiếu oxy và các
chất dinh dưỡng làm cho da bị tổn thương các chất collagen và elastin, khiến
cho da bị nhão và trổ đồi mồi.
+ Mất thị lực
Người hút thuốc có nguy cơ cao về vấn đề thị lực khi lớn tuổi. Thực vậy,
hút thuốc làm tăng gấp đôi nguy cơ bị mất thị lực. Hút thuốc làm tổn thương tế
bào võng mô và làm tăng nguy cơ mắc bệnh thoái hóa võng mô do tuổi tác. Hút

thuốc còn gây ra chứng đục thủy tinh thể.
+ Bệnh răng miệng
Răng ố vàng là hậu quả của khói thuốc nhưng tổn thương răng không dừng
lại ở đó. Người hút thuốc còn mắc bệnh cao răng và có hơi thở hôi thường
xuyên so với người không hút.
+ Hen suyễn
Khi hít khói thuốc thì khói kích thích những chất đọng trong niêm mạc của
khí quản. Các chất này có thể phát khởi cơn hen ác tính ở người bị hen. Vấn đề
này càng trở nên phức tạp hơn bởi vì hút thuốc có thể dẫn đến tổn hại đường hô
hấp và như vậy cản trở hiệu quả của thuốc chữa hen (khí dung).
+ Loãng xương
Những người hút thuốc có thể dẫn đến tình trạng xương dễ gãy, một chứng
bệnh được gọi là loãng xương. Nguyên nhân là do khói thuốc có một tác dụng
4


độc hại trên xương bằng cách cản trở sự tạo tế bào xương. Chất độc này còn gây
rối loạn về hoc-môn như oestrogen mà xương cần để duy trì sự chắc khỏe của
xương.
+ Bất lực (Rối loạn cường dương)
Hút thuốc làm tăng nguy cơ bị bất lực ở nam giới bởi vì tác động đến
lượng máu cần thiết cung cấp để làm dãn dương vật trong sự cường dương.
Một công trình nghiên cứu trên 2.000 người đàn ông ở Mỹ trong độ tuổi từ
40 – 79 cho thấy những người hút thuốc lá hầu như đều bị rối loạn cường
dương.
+ Mãn kinh sớm
Một công trình nghiên cứu cho thấy có mối liên hệ giữa phụ nữ hút thuốc
và tình trạng mãn kinh sớm. Theo khảo sát cho thấy những người này mãn kinh
sớm 1 năm so với bình thường.
Hút thuốc thụ động

Hút thuốc thụ động cũng gây tác hại cho mọi người, đặc biệt cho em bé và
trẻ em. Những đối tượng này có nguy cơ cao về nhiễm trùng đường hô hấp, bị
hen suyễn, ho dai dẳng và viêm tai giữa. Theo thống kê, hàng năm trên thế giới
có khoảng 600.000 người tử vong do hút thuốc thụ động.
2. Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá - những hành vi bị nghiêm
cấm và những địa điểm bị cấm hút thuốc lá hoàn toàn
Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá (PCTHTL) được Quốc hội thông
qua Ngày 18 tháng 6 năm 2012 bao gồm 5 chương và 35 điều và có hiệu lực
kể từ ngày 01 tháng 5 năm 2013, dưới đây là một số nội dung cơ bản .
Về trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, tổ chức, địa phương trong
phòng, chống tác hại của thuốc lá là: Đưa nội dung phòng, chống tác hại của
thuốc lá vào kế hoạch hoạt động hằng năm, quy định không hút thuốc lá tại
nơi làm việc vào quy chế nội bộ; Đưa quy định về việc hạn chế hoặc không
hút thuốc lá trong các đám cưới, đám tang, lễ hội trên địa bàn dân cư vào
hương ước; Gương mẫu thực hiện và vận động cơ quan, tổ chức, địa phương
5


thực hiện các quy định của pháp luật về phòng, chống tác hại của thuốc lá
(Điều 6)
Về các hành vi bị nghiêm cấm được quy định trong luật là: Sản xuất,
mua bán, nhập khẩu, tàng trữ, vận chuyển thuốc lá giả, sản phẩm được thiết
kế có hình thức hoặc kiểu dáng như bao, gói hoặc điếu thuốc lá; mua bán,
tàng trữ, vận chuyển nguyên liệu thuốc lá, thuốc lá nhập lậu; Quảng cáo,
khuyến mại thuốc lá; tiếp thị thuốc lá trực tiếp tới người tiêu dùng dưới mọi
hình thức; Tài trợ của tổ chức, cá nhân kinh doanh thuốc lá, trừ trường hợp
tài trợ nhân đạo cho chương trình xóa đói, giảm nghèo; phòng, chống thiên
tai, dịch bệnh, thảm họa; phòng, chống buôn lậu thuốc lá và không được
thông báo trên phương tiện thông tin đại chúng về việc tài trợ đó ; Người
chưa đủ 18 tuổi sử dụng, mua, bán thuốc lá; Sử dụng người chưa đủ 18 tuổi

mua, bán thuốc lá; Bán, cung cấp thuốc lá cho người chưa đủ 18 tuổi; Bán
thuốc lá bằng máy bán thuốc lá tự động; hút, bán thuốc lá tại địa điểm có quy
định cấm; Sử dụng hình ảnh thuốc lá trên báo chí, xuất bản phẩm dành riêng
cho trẻ em; Vận động, ép buộc người khác sử dụng thuốc lá.
Quy định địa điểm công cộng cấm hút thuốc lá hoàn toàn trong nhà và
trong phạm vi khuôn viên bao gồm: Cơ sở y tế; Cơ sở giáo dục; Cơ sở chăm
sóc, nuôi dưỡng, vui chơi, giải trí dành riêng cho trẻ em; Cơ sở hoặc khu vực
có nguy cơ cháy, nổ cao.
Địa điểm cấm hút thuốc lá hoàn toàn trong nhà bao gồm: Nơi làm việc;
Trường cao đẳng, đại học, học viện; Địa điểm công cộng, trừ các trường hợp
nêu trên.
Thực hiện tốt những quy định này sẽ hạn chế tối đa được tác hại của hút
thuốc lá thụ động đến sức khỏe của người không hút thuốc lá cũng như hiệu
quả của quy định cấm hút thuốc lá tại địa điểm công cộng đến việc giảm tỷ lệ
người hút thuốc lá. Bởi vì hút thuốc lá thụ động là một nguy cơ lớn ảnh
hưởng tới sức khoẻ. Khói toả ra từ đầu điếu thuốc lá đang cháy độc hại hơn

6


khói thuốc lá do người hút hít vào vì có chứa nhiều chất độc hại hơn gấp 26
lần do cháy ở nhiệt độ cao và không qua bộ phận lọc.
Về Ghi nhãn, in cảnh báo sức khỏe trên bao bì thuốc lá: Đây là nội
dung bắt buộc đối với các sản phẩm hàng hóa. Các thông tin trên nhãn hàng
hóa cung cấp cho người tiêu dùng những đặc điểm cơ bản nhất của sản phẩm.
Riêng thuốc lá được sản xuất, nhập khẩu để tiêu thụ tại Việt Nam phải bảo
đảm các yêu cầu như: không được ghi các từ, cụm từ thể hiện sản phẩm thuốc
lá đó ít có hại hoặc làm cho người sử dụng hiểu sai về tác hại của thuốc lá và
khói thuốc lá đối với sức khoẻ con người; phải dán tem hoặc in mã số, mã
vạch; ghi ngày sản xuất, ngày hết hạn sử dụng; ghi rõ số lượng điếu đối với

bao thuốc lá dạng điếu hoặc trọng lượng đối với các loại thuốc lá khác; bao bì
phải in cảnh báo sức khoẻ bằng chữ và hình ảnh bảo đảm rõ ràng, dễ nhìn, dễ
hiểu. Cảnh báo sức khỏe phải chiếm ít nhất 50% diện tích của mỗi mặt chính
trước và mặt chính sau trên bao, tút, hộp thuốc lá. Nội dung cảnh báo sức
khỏe trên bao bì thuốc lá phải mô tả cụ thể tác hại của việc sử dụng thuốc lá
đối với sức khỏe và thông điệp thích hợp khác, phải được thay đổi theo định
kỳ 02 năm một lần. Đồng thời, Luật giao Bộ trưởng Bộ Y tế chủ trì, phối hợp
với Bộ trưởng Bộ Công Thương quy định cụ thể về ghi nhãn đối với thuốc lá
và trình Chính phủ quyết định tăng % diện tích in cảnh báo sức khỏe phù hợp
với từng thời kỳ.
Số lượng điếu thuốc lá trong bao, gói: Luật quy định: sau 03 năm, kể từ
ngày Luật này có hiệu lực, số lượng điếu thuốc lá đóng gói trong 01 bao thuốc
lá không được ít hơn 20 điếu, trừ thuốc lá xì gà và thuốc lá được sản xuất để
xuất khẩu.Quy định này làm cơ sở để tiến tới cấm bán các bao thuốc lá dưới
20 điếu trong thời gian tới khi có đủ điều kiện thực tiễn và có tính khả thi.
Mục đích của việc cấm đóng gói và bán các sản phẩm thuốc lá dưới 20 điếu là
để hạn chế thanh thiếu niên mua thuốc lá hút.
Về quản lý, kinh doanh, quy hoạch, đầu tư sản xuất, kiểm soát sản lượng
thuốc lá tiêu thụ trong nước: Luật chỉ tập trung vào các biện pháp phòng,
7


chống tác hại của thuốc lá, không điều chỉnh các hoạt động sản xuất, kinh
doanh thuốc lá thuần túy vì các họat động này được thực hiện theo quy định
của Luật Thương mại, Luật Doanh nghiệp, Luật Đầu tư…. Tuy nhiên, kiểm
soát nguồn cung cấp thuốc lá là nhóm biện pháp quan trọng hướng tới giảm
nguồn cung cấp thuốc lá một cách chủ động, phù hợp với nhóm biện pháp
giảm nhu cầu sử dụng thuốc lá. Do đó, Luật đã quy định một số biện pháp
mang tính nguyên tắc để kiểm soát họat động kinh doanh thuốc lá, bao gồm:
quản lý kinh doanh thuốc lá (Điều 19); quy hoạch kinh doanh thuốc lá (Điều

20); kiểm soát đầu tư sản xuất thuốc lá (Điều 21); kiểm soát sản lượng thuốc
lá tiêu thụ trong nước (Điều 22) và một số biện pháp khác. Đây là cơ sở pháp
lý để Chính phủ quy định chi tiết và tổ chức quản lý đối với các hoạt động
kinh doanh thuốc lá cụ thể.
Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá: Việc thành lập Quỹ Phòng,
chống tác hại của thuốc lá để có nguồn kinh phí ổn định và bền vững cho
công tác PCTHTL và nâng cao sức khỏe cộng đồng do việc sử dụng thuốc lá
đang gây ra những tốn kém rất lớn mà ngân sách nhà nước không thể gánh
chịu được do phải chi cho việc hỗ trợ điều trị bệnh, thông tin, giáo dục, truyền
thông về PCTHTL, khắc phục các hậu quả kinh tế - xã hội, môi trường tại
Việt Nam có nguyên nhân từ thuốc lá.
Xử lý vi phạm pháp luật về PCTHTL: Luật quy định nguyên tắc chung
trong xử phạt vi phạm pháp luật về PCTHTL và một số biện pháp cụ thể để
tăng cường thực thi pháp luật vì hiện nay tình trạng vi phạm pháp luật về
PCTHTL đặc biệt là vi phạm quy định về hút thuốc lá nơi công cộng, buôn
lậu thuốc lá đang diễn ra tràn lan, khó kiểm soát; tiếp tục kế thừa các quy định
hiện hành như thuốc lá lậu là hàng hóa cấm kinh doanh, hành vi buôn lậu
thuốc lá số lượng lớn sẽ bị xử lý hình sự. Bên cạnh đó, Luật đã giao trách
nhiệm cụ thể cho các Bộ, ngành, Ủy ban nhân dân các cấp và các cơ quan, tổ
chức liên quan trong xử phạt vi phạm hành chính về phòng, chống tác hại của

8


thuốc lá. Trên cơ sở đó, Chính phủ sẽ ban hành Nghị định quy định cụ thể về
hành vi, thẩm quyền và mức phạt nghiêm.
Luật quy định và giao trách nhiệm cụ thể cho các lực lượng công an,
quốc phòng, quản lý thị trường trong xử phạt vi phạm hành chính để tăng tính
khả thi.
Bên cạnh đó, Luật quy định cho phép người đứng đầu có một số quyền

như: Buộc người vi phạm chấm dứt việc hút thuốc lá tại địa điểm cấm hút
thuốc lá; xử phạt vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật; Yêu cầu
người vi phạm quy định cấm hút thuốc lá ra khỏi cơ sở của mình; Từ chối tiếp
nhận hoặc cung cấp dịch vụ cho người vi phạm quy định cấm hút thuốc lá nếu
người đó tiếp tục vi phạm sau khi đã được nhắc nhở. Những quy định này sẽ
bảo đảm tăng cường trách nhiệm cũng như vai trò của người đứng đầu địa
điểm công cộng để thực hiện tốt hơn quy định cấm hút thuốc lá tại địa điểm
công cộng.
Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá đã thể chế hóa quan điểm của
Đảng và Nhà nước ta về PCTHTL, tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho công
tác PCTHTL trong giai đoạn hiện nay, góp phần hạn chế bệnh tật liên quan
đến hút thuốc lá, nâng cao sức khỏe cộng đồng, thực hiện thành công sự
nghiệp bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân. Vì vậy cần đẩy
mạnh thông tin, giáo dục, truyền thông về phòng, chống tác hại của thuốc lá.
3. Liên hệ với thực tiễn đơn vị của đồng chí và đề xuất sáng kiến, mô
hình quản lý nhằm triển khai có hiệu quả công tác phòng chống tác hại
của thuốc lá tại Học viện Chính trị Khu vực I?
Tại Học viện I đã hạn chế hút thuốc, tuy nhiên tại khu vực giảng đường học
viên vẫn hút thuốc rất nhiền, tàn thuốc là và đầu lọc vứt không đúng chỗ, gây
mất mỹ quan khu giảng đường.
Đề nghị cấm hoàn toàn hút thuốc trong khu vực giảng đường.

9