Hoàn thiện công tác quản lý chi phí thi công xây dựng tại công ty cổ phần xây dựng và đầu tư hà nội

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đề tài luận văn này là sản phẩm nghiên cứu của riêng cá nhân tôi.
Các số liệu và kết quả trong luận văn là hoàn toàn trung thực và chưa được ai công bố
trước đây. Tất cả các trích dẫn đã được ghi rõ nguồn gốc.
Hà Nội, ngày 10 tháng 1 năm 2017
Tác giả luận văn

Trần Đăng Mạnh

1

i


LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình nghiên cứu và thực hiện luận văn, tác giả đã nhận được sự hướng dẫn
tận tình của PGS.TS NGUYỄN BÁ UÂN và những ý kiến về chuyên môn quý báu của
các thầy cô giáo trong khoa Đào tạo Sau Đại học, khoa Kinh tế và Quản lý - Trường
Đại học Thủy lợi.
Tác giả xin trân trọng cám ơn các thầy cô trong Hội đồng khoa học đã đóng góp ý
kiến, những lời khuyên quý giá cho bản luận văn này.
Tác giả cũng xin trân trọng cám ơn Ban Lãnh đạo Công ty Cổ Phần Xây Dựng và Đầu
Tư Hà Nội, Thư viện trường Đại học Thủy Lợi đã tạo điều kiện thuận lợi hỗ trợ, giúp
đỡ tác giả trong việc thu thập thông tin, tài liệu trong quá trình thực hiện luận văn.
Do trình độ, kinh nghiệm cũng như thời gian nghiên cứu còn hạn chế nên Luận văn
khó tránh khỏi những thiếu sót, tác giả rất mong nhận được những ý kiến đóng góp của
quý độc giả.
Xin trân trọng cảm ơn!

Hà Nội, ngày 10 tháng 1 năm 2017
Tác giả luận văn

Trần Đăng Mạnh

2

i


MỤC LỤC
DANH MỤC HÌNH ẢNH...............................................................................................v
DANH MỤC BẢNG BIỂU............................................................................................vi
DANH MỤC CÁC VIẾT TẮT VÀ GIẢI THÍCH THUẬT NGỮ .............................. vii
MỞ ĐẦU .........................................................................................................................1
CHƯƠNG 1 TỔNG QUAN VỀ THI CÔNG VÀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ TRONG
THI CÔNG XÂY DỰNG................................................................................................3
1.1 Tổng quan về thi công ...............................................................................................3
1.1.1 Tổng quan về công trình xây dựng và quá trình hình thành công trình .................3
1.1.2 Thi công và vai trò của hoạt động thi công xây dựng ............................................4
1.1.3 Các hoạt động trong quá trình thi công xây dựng công trình.................................6
1.1.4 Nhiệm vụ và phương hướng phát triển của thi công xây lắp .................................7
1.1.5 Khái quát chung về tình hình xây dựng ở nước ta .................................................8
1.2 Tổng quan về công tác quản lý trong thi công xây dựng công trình
.......................10
1.2.1 Nội dung công tác quản lý trong thi công xây dựng công trình
...........................10
1.2.2 Vai trò quản lý thi công xây dựng công trình.......................................................14
1.2.3 Mục tiêu của quản lý thi công xây dựng công trình
.............................................15
Kết luận chương 1........................................................................................................16
CHƯƠNG 2 CƠ SỞ KHOA HỌC VÀ PHÁP LÝ VỀ QUẢN LÝ CHI PHÍ XÂY

DỰNG CỦA NHÀ THẦU ............................................................................................17
2.1 Chi phí thi công xây dựng (dưới góc độ nhà thầu xây dựng)..................................17
2.1.1 Nội dung chi phí thi công xây dựng công trình...................................................17
2.1.2 Đặc điểm chi phí thi công xây dựng công trình ...................................................18
2.1.3 Nguyên tắc và phương pháp xác định chi phí thi công xây dựng công trình......19
2.2 Quản lý chi phí thi công xây dựng ..........................................................................23
2.2.1 Nguyên tắc, yêu cầu quản lý chi phí thi công xây dựng ......................................23
2.2.2 Nội dung quản lý chi phí thi công xây dựng công trình
.......................................24
2.2.3 Những nhân tố ảnh hưởng đến công tác quản lý chi phí thi công xây dựng........26
2.2.4 Những chỉ tiêu đánh giá công tác quản lý chi phí thi công xây dựng ..................29
2.3 Cơ sở pháp lý của công tác quản lý chi phí thi công...............................................31
2.3.1 Hệ thống những văn bản pháp lý..........................................................................31
2.3.2 Những quy định có liên quan ...............................................................................32
2.3.3
Hệ
thống
các
định
mức
xây
dựng
.........................................................................35
Kết luận chương 2........................................................................................................41

3

3

CHƯƠNG 3 THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ CHI PHÍ
XÂY DỰNG CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN XÂY DỰNG VÀ ĐẦU TƯ HÀ NỘI.......42
3.1 Giới thiệu chung về Công ty Cổ phần Xây dựng và Đầu tư Hà Nội.......................42
3.1.1 Thông tin và ngành nghề kinh doanh ...................................................................42
3.1.2 Cơ cấu tổ chức quản lý và chức năng, nhiệm vụ bộ máy của Công ty ................43

4

4


3.1.3 Năng lực, kinh nghiệm của Công ty.....................................................................44
3.1.4 Một số dự án tiêu biểu do Công ty thi công xây dựng .........................................46
3.2 Thực trạng công tác quản lý chi phí thi công trong quá trình xây dựng công trình
của Công ty Cổ phần Xây Dựng và Đầu Tư Hà Nội.....................................................47
3.2.1 Tổ chức bộ phận quản trị chi phí trên công trường của Công ty .........................47
3.2.2 Những quy định thực trạng về quản lý chi phí thi công trên công trường của
Công ty ..........................................................................................................................48
3.2.3 Tình hình xây dựng và áp dụng Hệ thống định mức nội bộ của Công ty ............53
3.3 Đánh giá chung về công tác quản lý chi phí xây dựng công trình ..........................53
3.3.1 Những kết quả đạt được .......................................................................................53
3.3.2 Những tồn tại, hạn chế và nguyên nhân ...............................................................54
3.4 Định hướng thi công xây dựng các công trình tại Công ty Cổ phần Xây Dựng và
Đầu Tư Hà Nội trong thời gian tới ................................................................................58
3.4.1 Định hướng chung................................................................................................58
3.4.2 Định hướng trong công tác quản lý chi phí sản xuất kinh doanh.........................62
3.5 Một số giải pháp hoàn thiện công tác quản lý chi phí thi công tại công ty Cổ phần
Xây dựng và Đầu tư Hà Nội..........................................................................................63
3.5.1 Những cơ sở đề xuất.............................................................................................63
3.5.2 Giải pháp về công tác kế hoạch............................................................................63

3.5.3 Giải pháp xây dựng định mức nội bộ ...................................................................64
3.5.4 Giải pháp tang cường công tác quản lý chi phí vật liệu trong quá trình thi công 70
3.5.5 Giải pháp về nhân lực...........................................................................................74
3.5.6 Giải pháp hoàn thiện công tác lập và quản lý tiến độ thi công ............................76
3.5.7 Giải pháp lựa chọn phương án Tổ chức mặt bằng thi công hợp lý ......................80
3.5.8 Giải pháp hoàn thiện công tác tổ chức vận chuyển trên công trường ..................81
3.5.9 Sử dụng bài toán tối ưu lựa chọn phương án vận chuyển hợp lý trên công trình 83
3.5.10 Giải pháp áp dụng mô hình thông tin công trình (BIM) trong xây dựng...........85
Kết luận chương 3 .......................................................................................................86
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ.......................................................................................88
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................90
PHỤ LỤC ......................................................................................................................91
Phụ lục số 1 ...................................................................................................................91
Phụ lục số 2 ...................................................................................................................95
Phụ lục số 3 ...................................................................................................................99
Phụ lục số 4 .................................................................................................................102
Phụ lục số 5 .................................................................................................................104

5

5


DANH MỤC HÌNH ẢNH
Hình 3.1 Sơ đồ tổ chức công ty .....................................................................................43
Hình 3.2 Quy trình quản lý kho của iBom.S .................................................................71
Hình 3.3 Sơ đồ liên kết trong mô hình BIM..................................................................86
Hình PL5.1 Sơ đồ vận chuyển từ 1 điểm cấp đến 1 điểm nhận ..................................100

6

6


DANH MỤC BẢNG BIỂU
Bảng 1.1 Tỷ trọng gia trị sản phẩm xây lắp trên giá trị sản phẩm quốc gia ...................9
Bảng 2.2 Định mức chi phí trực tiếp khác ....................................................................39
Bảng 2.3 Định mức chi phí chung.................................................................................41
Bảng 3.1 Danh sách thiết bị thi công ............................................................................44
Bảng 3.2 Bảng phân loại lao động của Công ty ............................................................45
Bảng 3.3 Bảng tổng hợp kết quả hoạt động kinh doanh của Công ty trong giai đoạn
2014-2016......................................................................................................................46
Bảng 3.4 Bảng tính giá vật liệu đến chân công trình ....................................................48
Bảng 3.5 Bảng chênh lệch giá khoán so với hợp đồng .................................................51
Bảng 3.6 Mẫu Đ01 – Biểu tổng hợp theo dõi NVL, nhiên liệu ....................................65
Bảng 3.7 Mẫu Đ02 - Biểu tổng hợp theo dõi nhân công ..............................................65
Bảng 3.8 Mẫu Đ03 – Biểu tổng hợp theo dõi máy thi công .........................................66
Bảng 3.9 Mẫu CT 01 – Phân tích vật tư theo từng hạng mục công việc ......................66
Bảng 3.10 Mẫu CT 02 – Tổng hợp vật tư .....................................................................67
1 Một số công trình tiêu biểu của công ty từ năm 2013 -2016 ....................89
ết quả phương pháp lựa chọn tiến độ dùng một vài chỉ tiêu kinh tế tổng
hợp kết hợp với một hệ chỉ tiêu bổ sung .......................................................................98

7

7


DANH MỤC CÁC VIẾT TẮT VÀ GIẢI THÍCH THUẬT NGỮ
BIM

Building Information Modeling (Mô hình thông tin công trình)

ĐHTL

Đại học Thủy lợi

ĐVT

Đơn vị tính

KL

Khối Lượng

MTC

Máy thi công

NC

Nhân công

NSNN

Ngân sách nhà nước

LVThS

Luận văn Thạc sĩ

SXKD

Sản xuất kinh doanh

TMBXD

Tổng mặt bằng xây dựng

XDCT

Xây dựng công trình

8

8



MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của Đề tài
Trong những năm qua, hoạt động xây dựng công trình đã chiếm tỷ trọng lớn trong hoạt
động kinh doanh của Công ty Cổ phần Xây Dựng và Đầu Tư Hà Nội. Nó đóng góp
phần lớn doanh thu cũng như lợi nhuận cho Công ty. Đồng nghĩa quản lý chi phí thi
công công trình sẽ quyết định thành công trong hoạt động kinh doanh của Công ty.
Việc quản lý chi phí thi công ảnh hưởng rất lớn tới sự tồn tại, tăng trưởng và thành
công của Công ty. Quản lý chi phí giúp tối ưu hóa trong việc sử dụng các nguồn lực có
sẵn như: nhân lực, nguyên vật liệu, máy móc. Do đó, việc quản lý chi phí thi công tốt
sẽ tạo điều kiện trong việc thi công công trình.
Có thể nhận thấy việc quản lý chi phí thi công tại các công trình, đặc biệt là các công

trình cơ sở hạ tầng, giao thông, thủy lợi trong thời gian vừa qua tại Công ty đã gặp rất
nhiều khó khăn, khâu kiểm soát gặp nhiều khó khăn. Đây là nhân tố gây ảnh hưởng
nhiều đến tiến độ, chất lượng là một trong những nguyên nhân gây lãng phí về thời
gian, chi phí và ảnh hưởng đến hiệu quả sản xuất kinh doanh của Công ty nói riêng,
của các dự án đầu tư xây dựng công trình nói chung.
Từ những phân tích trên, với những kiến thức được học tập trong nhà trường cùng với
sự giúp đỡ của Công ty Cổ phần Xây Dựng và Đầu Tư Hà Nội
‘’Hoàn thiện công tác quản lý chi phí thi công xây dựng tại Công ty Cổ phần Xây
Dựng và Đầu Tư Hà Nội’’.
2. Mục tiêu nghiên cứu
Đề tài nghiên cứu nhằm tìm kiếm một số giải pháp cơ bản, có căn cứ, có tính khả thi
nhằm hoàn thiện công tác quản lý chi phí Công ty Cổ phần Xây Dựng và Đầu Tư Hà
Nội.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
 Đối tượng nghiên
cứu

1

1


Đối tượng nghiên cứu của đề tài là công tác quản lý chi phí thi công xây dựng các gói
thầu và những nhân tố ảnh hưởng tới công tác này của Công ty Cổ phần Xây Dựng và
Đầu Tư Hà Nội.
 Phạm vi nghiên
cứu
Phạ m vi về nội dung: Luận văn sẽ nghiên cứu các hoạt động có liên quan đến công
tác quản lý chi phí thi công xây dựng tại Công ty Cổ phần Xây Dựng và Đầu Tư Hà
Nội.

Phạm vi về không gian: Nghiên cứu sẽ tập trung tại Công ty Cổ phần Xây Dựng và
Đầu Tư Hà Nội.
Phạm vi về thời gian: Nghiên cứu sẽ sử dụng các số liệu thứ cấp của các năm từ
2013 đến 2016 để phân tích, đánh giá. Các giải pháp được đưa ra cho giai đoạn kế
hoạch thực hiện dự án tiếp theo.
4. Cách tiếp cận và phương pháp nghiên cứu
 Cách tiếp cận
Luận văn sử dụng cách tiếp cận kế thừa các kết quả đã nghiên cứu; tiếp cận cơ sở lý
luận, pháp lý và thực tiễn.
Các văn bản quy phạm pháp luật về chất lượng công trình xây dựng.
 Phương pháp nghiên cứu
Luận văn áp dụng các phương pháp sau:
Phƣơng pháp kế thừa: Dựa trên các giáo trình, các chuyên đề nghiên cứu đã được
công nhận.
Phƣơng pháp điều tra khảo sát thực tế.
Phƣơng pháp thống kê, phân tích, tổng hợp, so sánh.
Phƣ
ơng pháp hệ thống hóa.
Phƣơng pháp đối chiếu với hệ thống văn bản pháp quy.
Phƣơng pháp tham vấn ý kiến chuyên gia và một số phương pháp nghiên cứu hỗ trợ
khác để giải quyết các vấn đề của đề tài nghiên cứu.

2

2


CHƯƠNG 1 TỔNG QUAN VỀ THI CÔNG VÀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ
TRONG THI CÔNG XÂY DỰNG
1.1 Tổng quan về thi công

1.1.1 Tổng quan về công trình xây dựng và quá trình hình thành công trình
1.1.1.1 Các khái niệm
Hoạt động xây dựng bao gồm lập quy hoạch xây dựng, lập dự án đầu tư xây dựng
công trình, khảo sát xây dựng, thiết kế xây dựng công trình, thi công xây dựng công
trình, quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình, giám sát thi công xây dựng công trình,
lựa chọn nhà thầu trong hoạt động xây dựng và các hoạt động khác có liên quan đến
xây dựng công trình.
Công trình xây dựng là sản phẩm được tạo thành bởi sức lao động của con người, vật
liệu xây dựng, thiết bị lắp đặt vào công trình, được liên kết định vị với đất, có thể bao
gồm phần dưới mặt đất, phần trên mặt đất, phần trên mặt nước và phần dưới mặt nước,
được xây dựng theo thiết kế.
Công trình xây dựng bao gồm công trình xây dựng công cộng, nhà ở, công trình công
nghiệp, thủy lợi, giao thông, năng lượng và các công trình khác.
Thi công xây dựng công trình gồm các hoạt động xây dựng, lắp đặt thiết bị đối với các
công trình (được xây dựng mới hay sửa chữa, di dời, cải tạo, tu bổ, phục hồi, phá dỡ
công trình), bảo hành và bảo trì công trình.
1.1.1.2 Quá trình hình thành công trình
Xây dựng công trình từ lúc bắt đầu đến lúc xây dựng hoàn thành và bàn giao cho chủ
đầu tư đưa vào sử dụng, khai thác phải trải qua các bước công việc xây dựng khác
nhau. Tùy theo tính chất, quy mô của công trình cụ thể, việc xây dựng công trình có
thể đi theo các bước cơ bản như sau:
Bước 1: Nghiên cứu thị trường, thu thập thông tin về nhu cầu xây dưng. Thông qua các

kênh thông tin khác nhau như trang thông tin về đấu thầu của cơ quan quản lý nhà nước
về đấu thầu, tìm kiếm các công trình tiềm năng.

3

3

Bước 2: Nghiên cứu sự phù hợp của công trình mục tiêu. Đánh giá năng lực của

công ty với yêu cầu của công trình và chủ đầu tư. Xem xét quy mô, tính chất của công
trình có phù hợp với định hướng phát triển của công ty hay không,... Nếu đáp ứng thực
hiện các bước tiếp theo.
Bước 3: Lập hồ sơ dự thầu. Các phòng ban chức năng có trách nhiệm nghiên cứu,

phối hợp cùng lập hồ sơ dự thầu để tham gia đấu thầu.
Bước 4: Tham gia đấu thầu. Nhà thầu sẽ gửi hồ sơ dự thầu đến chủ đầu tư đúng thời

gian quy định.
Bước 5: Thương thảo và ký hợp đồng với chủ đầu tư.
Bước 6: Sau khi ký hợp đồng, tùy theo mô hình quản lý kinh doanh của công ty, ban

giám đốc có thể giao công trình cho các đội xây dựng hay các đội xí nghiệm để thi
công. Nhà thầu cũng có thể thuê nhà thầu phụ để thi công một phần các hạng mục
công trình đúng theo đúng quy định nhà nước hay nội dung hợp đồng với chủ đầu tư.
Bước 7: Lập và lựa chọn phương án thi công, biện pháp thi công phù hợp.
Bước 8: Nhập vật tư, thiết bị, chuẩn bị nhân lực theo đúng kế hoạch tiến độ.
Bước 9: Thực hiện thi công xây lắp.
Bước 10: Nghiệm thu, bàn giao và thanh quyết toán với chủ đầu tư.

1.1.2 Thi công và vai trò của hoạt động thi công xây dựng
Xây dựng cơ bản là ngành sản xuất vật chất độc lập, có chức năng tái sản xuất tài sản
cố định cho nền kinh tế quốc dân. Sản phẩm tạo ra là cơ sở vật chất cho xã hội, giúp
tăng tiềm lực về kinh tế hoặc đảm bảo an ninh quốc phòng của đất nước. So với các
ngành sản xuất khác thì xây dựng cơ bản có những đặc điểm đặc trưng do tính chất đặc
thù của sản phẩm ngành xây dựng và sản xuất xây dựng. Chúng có ảnh hưởng lớn đến

tổ chức sản xuất và quản lý tài chính trong ngành xây dựng.
Sản phẩm xây dựng do liên kết với đất nên nơi sản xuất đồng thời là nơi sử dụng công
trình. Nói cách khác sản phẩm xây dựng có tính chất cố định. Do đó quá trình xây
dựng và khai thác công trình phụ thuộc lớn vào các điều kiện thủy văn, địa chất, cơ sở
hạ tầng ở nơi công trình được chọn lựa. Vì thế công tác quy hoạch, điều tra khảo sát,
lựa chọn vị trí xây dựng cũng đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý kinh thế xây
dựng.

4

4


Mặt khác, do sản phẩm xây dựng là cố định nên lực lượng sản xuất ngành xây dựng
thường xuyên di chuyển, làm ảnh hưởng tới sự ổn định của nhân công lao động, đồng
thời chi phí di chuyển cũng là điều điều đặc biệt cần chú ý trong công tác quản lý xây
dựng.
Sản phẩm xây dựng có thời gian sử dụng lâu dài, thường khai thác trong nhiều năm
hoặc có thể tồn tại vĩnh viễn. Đặc điểm này đòi hỏi công tác quản lý chất lượng sản
phẩm trong tất cả các khâu từ báo cáo đầu tư, khảo sát, thiết kế, thi công cho tới giai
đoạn nghiệm thu, bàn giao đi vào sử dụng đều phải được đặc biệt coi trọng.
Sản phẩm xây dựng thường có quy mô lớn và kết cấu phức tạp. Quy mô của sản phẩm
xây dựng được thể hiện về mặt hiện vật là hình khối vật chất lớn, về mặt giá trị là vốn
nhiều. Kết cấu sản phẩm xây dựng phức tạp, một công trình có thể bao gồm nhiều
hạng mục, mỗi hạng mục lại gồm nhiều đơn vị công trình, mỗi đơn vị công trình gồm
nhiều bộ phận, các bộ phận lại có các yêu cầu kỹ thuật khác nhau. Do đó, để sản xuất
sản phẩm xây dựng không chỉ đòi hỏi vốn đầu tư lớn mà vật tư, nhân công, máy móc
thi công phải nhiều, đồng thời nắm vững các biện pháp thi công khác nhau. Vì vậy,
trong công tác quản lý xây dựng phải chú trọng kế hoạch vốn đầu tư, kế hoạch khối
lượng, lập định mức kinh tế xây dựng và quản lý…

Thời gian xây dựng công trình dài. Đặc điểm khiến cho vốn xây dựng của Chủ đầu và
vốn sản xuất của nhà thầu bị ứ đọng lâu. Nhà thầu xây dựng để gặp phải các rủi ro
ngẫu nghiên theo thời gian như: giá cả thị trường, thời tiết, tỷ giá hối đoái… Thời gian
xây dựng kéo dài cũng khiến cho công trình xây dựng dễ bị hao mòn ngay cả khi đang
thi công hay đã hoàn thành. Điều này đòi hỏi các bên liên quan phải chú trọng đến các
yếu tố như phương thức thanh toán, lựa chọn phương án, tiến độ thi công phù hợp
riêng cho từng hạng mục công trình.
Sản phẩm xây dựng có tính đơn chiếc Do đó, không bao giờ có hai công trình xây
dựng giống hết nhau, vì phụ thuộc vào đơn đặt hàng và giá cả của chủ đầu tư, điều
kiện địa lý, địa chất nơi công trình xây dựng là khác nhau. Điều này dẫn đến năng suất
lao động không cao, gây khó khăn trong việc so sánh giá thành.

5

5


Hoạt động xây dựng chủ yếu ngoài trời nên chịu ảnh hưởng lớn bởi điều kiện tự nhiên,
ảnh hưởng này thưởng xuyên làm gián đoạn quá trình thi công. Do đó doanh nghiệp
xây dựng phải lập tiến độ thi công, tổ chức lao động hợp lý tránh thời tiết xấu. Điều
chỉnh hợp lý giúp giảm thiểu tổn thất do thời tiết gây ra, đồng thời tổ chức cải thiện
đời sống của người lao động.
Dựa vào những đặc điểm của ngành xây dựng cơ bản cũng như sản phẩm xây lắp có
ảnh hưởng rất lớn đến công tác quản lý chi phí và giá thành sản phẩm. Do đó, doanh
nghiệp xây dựng phải có các biện pháp, kế hoạch chi phí và giá thành hiệu quả để
không ngừng nâng cao tính cạch tranh của sản phẩm và hiệu quả sản xuất kinh doanh
của mình.

1.1.3 Các hoạt động trong quá trình thi công xây dựng công trình
Trong tài liệu “Quản lý dự án xây dựng nâng cao” [1], PGS.TS. Nguyễn Bá Uân đã chỉ

ra các hoạt động chính trong quá trình thi công xây dựng của Nhà thầu thi công như
sau:
Xâ y dựng chương trình, kế hoạch cụ thể phù hợp với tiến trình công việc đã nêu
trong hồ sơ dự thầu và các điều kiện của hợp đồng ghi rõ thời gian cụ thể của từng
công việc phải hoàn thành.
Lên kế hoạch và sắp xếp tổ chức ở trên công trường cũng như lắp đặt các phương
tiện thiết bị cần thiết cho việc thi công và các dịch vụ cho, tổng công trình sư, các nhà
thầu và chủ đầu tư.
Lên kế hoạch tiến độ về nhu cầu loại, số lượng các nguồn lực cần thiết (con người,
vật liệu, máy móc) trong thời gian thi công.
Xây dựng các công trình tạm và vĩnh cửu cần thiết cho việc xây dựng dự án.
Nhà

thầu phối hợp với các nhà thầu chính, phụ tham gia xây dựng công trình.

Ti ến hành giám sát thi công xây dựng để đảm bảo chất lượng theo yêu cầu của tiêu
chuẩn mà thiết kế đã lựa chọn. Theo chức năng của mình, các chủ thể có các phương
thức giám sát khác nhau.
Đi ều chỉnh những sai số xảy ra khi thi công ở trên công trường trong trường hợp
khác với những con số được ghi trong dự toán và trong hồ sơ lao động.

6

6


Giữ lại tất cả các hồ sơ, báo cáo về mọi hoạt động xây dựng và kết quả của các cuộc
kiểm tra chất lượng.
Kiểm tra, thanh toán tiền cho những phần việc đã hoàn thành.
Ti ền hành công tác chăm lo sức khỏe và kiểm tra an toàn lao động để đảm bảo an

toàn cho công nhân và mọi người trên trường.

1.1.4 Nhiệm vụ và phương hướng phát triển của thi công xây lắp
1.1.4.1 Cơ giới hóa đồng bộ và tự động hóa quá trình xây lắp
Cơ giới hóa thi công là sử dung các máy móc thi công tiên tiến, phục vụ quá trình xây
dựng công trình. Cơ giới hóa thi công giúp tăng năng suất trong lao động, đẩy nhanh
tiến độ thi công công trình, tạo điều kiện sớm đưa công trình vào khai thác, đồng thời
nâng cao chất lượng công trình, hạ giá thành xây dựng công trình và giảm lao động
năng nhọc cho công nhân. Cơ giới hóa đồng bộ tiến tới tự động hóa các quá trình sân
xuất là xu hướng tất yếu của sản xuất xây dựng hiện đại.
1.1.4.2 Sử dụng vật liệu mới, không ngừng đổi mới công nghệ sản xuất
Nghiên cứu sản xuất hay chuyển giao công nghệ, cho ra đời và ứng dụng nhiều loại vật
liệu mới có khả năng chịu lực tốt, có trọng lượng nhỏ, đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật,
mỹ thuật và tuổi thọ lớn hay giá thành rẻ cho phép ngành xây dựng có khả năng cạch
tranh thi công những công trình phức tạp có quy mô ngày càng lớn và chất lượng đòi
hỏi ngày càng cao.
Sự phát triển như vũ bão của khoa học công nghệ tiên tiến đã làm thay đổi mạnh mẽ
mọi mặt hoạt động của ngành sản xuất, thậm chí sự phát triển của khoa học công nghệ
còn làm thay đổi nhiều quan niệm cũ vốn đã tồn tại rất lâu và không còn phù hợp thời
đại. Trong sản xuất xây dựng, nhiều công nghệ thi công mới ra đời cho phép chúng ta
thiết kế và thi công các công trình đáp ứng các yêu cầu cao của cuộc sống hiện đại.
Trong những năm qua các nhà xây dựng Việt Nam đã ứng dụng một số công nghệ mới
như: công nghệ bơm bê tông, thi công tường chắn bằng phương pháp tường trong đất,
công nghệ thi công cọc khoan nhồi, công nghệ thi công ván khuôn trượt, thi công theo
phương pháp đúc bằng, thi công ứng lực trước v.v… Những công nghệ này được áp

7

7

dụng khiến cho rất nhiều công trình mà trước không thể thực hiện như nhà cao hơn 70
tầng.
1.1.4.3 Công nghệ hóa sản xuất xây dựng và sử dụng ngày càng nhiều kết cấu lắp
ghép
Công nghệ hóa và công xưởng hóa sản xuất xây dựng cho khả năng nâng cao chất
lượng công trình, tăng năng suất lao động, khắc phục những ảnh hưởng xấu của thời
tiết, khí hậu. Mở rộng khả năng sử dụng kết cấu lắp ghép giúp đẩy nhanh tiến độ thi
công, giảm lao động thủ công, góp phần hạ giá thành xây dựng công trình.
1.1.4.4 Áp dụng tổ chức lao động khoa học và tổ chức thi công dây chuyền
Không ngừng nghiên cứu áp dụng các phương pháp thi công dây chuyền, tổ chức lao
động khoa học. Phối hợp các biện pháp này trong quá trình sản xuất được tiến hành
liên tục nhịp nhàng với một năng lực nhất định, đó là tiền đề dẫn đến năng suất cao tốc
độ sản xuất nhanh.
1.1.4.5 Bảo vệ môi trường
Thiết kế và xây dựng công trình phải đảm bảo yêu cầu của sự phát triển bền vững, vì
vậy phương hướng phát triển thi công phải gắn liền với yêu cầu bảo vệ nguồn tài
nguyên, thiên nhiên, môi trường sống của chúng ta.
1.1.4.6 Sử dụng tin học trong quản lý và điều hành sản xuất
Chúng ta đang sống và làm việc trong thời đại bùng nổ công nghệ thông tin. Sử dụng
các phần mềm quản lý, phần mềm tính toán cho lời giải tối ưu với một tốc độ cực
nhanh và hiệu quả lớn. Phát triển thi công xây dựng không thể tách rời với việc sử
dụng tin học trong quản lý và điều hanh sản xuất.

1.1.5 Khái quát chung về tình hình xây dựng ở nước ta
Xã hội loài người đã trải qua hàng ngàn năm tiến hóa và phát triển, trong mỗi giai
đoạn, thời kỳ sự tồn tại của loài người lại gắn liền với các công trình kiến trúc tiêu
biểu, thể hiện sự tri thức sáng tạo của thời đó. Bời vậy ở bất kỳ thời điểm nào, nhu cầu
xây dựng ngày càng gia tăng cùng với sự phát triển kinh tế, xã hội của mỗi quốc gia.

8

8


Ngày nay, vai trò của ngành xây dựng trong nền kinh tế quốc dân ngày càng được
khẳng định. Sản xuất càng phát triển, phân công lao động càng sâu sắc. Nếu như trong
điều kiện kinh tế chưa phát triển, hoạt động xây dựng chủ yếu với các công trình nhỏ,
sử dụng kỹ thuật đơn sơ, hình thức đơn giản. Khi nền kinh tế phát triển, xây dựng trở
thành một ngành sản xuất quan trọng cho nên kinh tế, các công trình trở nên đa dạng,
kỹ thuật được phát triển hoặc hội nhập thích ứng. Cùng với nhu cầu của nền kinh tế,
ngành xây dựng thật sự bùng nổ nhanh chóng. Hàng năm, giá trị sản phẩm xây dựng
đều chiếm tỷ trọng lớn trong biểu đồ tổng giá trị sản phẩm quốc gia. Theo số liệu của
Tổng cục thống kê, tổng giá trị sản phẩm xây dựng hàng năm liên tục tăng và chiếm
khoảng 21% - 25% của giá trị sản phẩm quốc gia.
Bảng 1.1 Tỷ trọng gia trị sản phẩm xây lắp trên giá trị sản phẩm quốc gia [2]

Thời gian

Tổng giá
trị sản
phẩm xây
dựng (tỷ
đồng)

Tăng
trưởng
giá trị SP
xây dựng
(%)

Năm 2010

548.800

Năm 2011

657.000

19.7

2.779.880

28.8

23,6

Năm 2012

725.000

10.4

3.245.419

16.7

22,3

Năm 2013

6.3

3.584.262

10.4

21,5

Năm 2014

770.400
849.000

10.2

3.937.856

9.9

21.6

Năm 2015

974.400

14.8

4.192.862

6.5

23.2

Năm 2016

1.089.300

11.8

Tổng giá trị
sản phẩm
quốc gia
(tỷ đồng)

Tăng
Giá trị SP
trưởng
xây dựng/
giá trị SP tổng giá trị
quốc gia sản phẩm
(%)
(%)

2.157.828

25,4

Nhờ vào tầm quan trọng cũng như sự phát triển của ngành xây dựng, các doanh nghiệp
xây dựng cũng đang phát triển để đáp ứng nhu cầu. Khi nền kinh tế chưa phát triển,

với số lượng lao động trình độ thấp, trang thiết bị kỹ thuật thô sơ, các doanh nghiệp
chủ yếu xây dựng theo phương pháp thủ công. Khi nền kinh tế phát triển, nhờ áp dụng
các thành tựu khoa học kỹ thuật, cùng với các trang thiết bị máy móc tiên tiến và lao
động có trình độ ngày càng cao nên hiện nay các doanh nghiệp xây dựng có thể đảm
nhận thi công các công trình có quy mô lớn, kỹ thuật phức tạp hiện đại cả trong và
ngoài nước. Cơ cấu tổ chức quản lý sản xuất từ những doanh nghiệp quy mô vừa và

9

9


nhỏ, hoạt động phân tán thu hẹp đã hình thành các Tổng công ty, các Tập đoàn kinh tế
có quy mô lớn toàn quốc và xuyên quốc gia.
Trong nền kinh tế thị trường hiện nay, với xu thế hội nhập và phát triển, Việt Nam
đang thu hút một lượng rất lớn đầu tư từ nước ngoài ở nhiều lãnh vực khác nhau như:
dự án giao thông, công nghiệp, y tế, giáo dục… Tất cả các lĩnh vực đầu tư đó đều có
sự góp mặt của doanh nghiệp xây dựng. Vai trò của doanh nghiệp xây dựng ngày càng
được khẳng định, nó là chỗ dựa vững chắc cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại
hóa đất nước.
Trong những năm gần đây, nền kinh tế Việt Nam vẫn đang trong tình trạng khó khăn
do ảnh hưởng bởi những bất ổn và suy thái của nền kinh tế thế giới. Nhà nước thực
hiện chính sách kiểm soát lạm phát, thắt chặt tiền tệ làm cắt giảm vốn đầu tư cho
doanh nghiệp dẫn đến hệ quả một số công trình thiếu vốn đầu tư hoặc không thu xếp
được nguồn vốn buộc phải tạm dừng thi công. Hậu quả là các doanh nghiệp bị chậm
thanh toán khối lượng xây lắp hoàn thành, gây tồn đọng lớn giá trị xây dựng dở dang,
phát sinh thêm nhiều khoản chi phí đặc biệt la chi phí tài chính.
Nhiều doanh nghiệp đã áp dụng chính sách cắt giảm chi phí, hạ giá thành sản phẩm,
cắt giảm lao động, giảm lương, cân đối giữa tăng lương để tăng năng suất lao động,
thực hiện chính sách tiết kiệm, chống lãng phí từ các chi phí nhỏ như điện nước sinh

hoạt đến các chi phí lớn như nguyên vật liệu sản xuất để đảm bảo duy trì hiệu quả sản
xuất kinh doanh. Tuy vậy, cũng có doanh nghiệp không tồn tại được buộc phải phá
sản.
1.2 Tổng quan về công tác quản lý trong thi công xây dựng công trình

1.2.1 Nội dung công tác quản lý trong thi công xây dựng công trình
Theo điều 31 của Nghị định số 59/2015/NĐ-CP [3] của Chính phủ về quản lý dự án
đầu tư xây dựng, quản lý thi công xây dựng công trình bao gồm:
Quản lý chất lượng xây dựng công trình.
Quản lý tiến độ xây dựng thi công xây dựng công trình.
Quản lý khối lượng thi công xây dựng công trình.
Quản lý chi phí đầu tư xây dựng trong quá trình thi công xây dựng.
10

10


Quản lý hợp đồng xây dựng.
Quản lý an toàn lao động, môi trường xây dựng.
 Quản lý chất lượng xây dựng công trình.
Việc quản lý chất lượng thi công xây dựng được thực hiện theo trình tự như sau:
Lựa chọn nhà thầu thi công công trình.
Lập, phê duyệt biện pháp thi công.
Kiểm tra điều kiện khởi công thi công công trình, báo cáo các cơ quan quản lý nhà
nước có thẩm quyền theo quy định pháp luật hiện hành trước khi khởi công.
Tổ chức thi công và giám sát công trình xây dựng, nghiệm thu trong quá trình thi
công.
Kiểm định chất lượng công trình, hạng mục công trình theo đúng quy định.
Kiểm tra công tác nghiệm thu hạng mục công trình hoặc công trình xây dựng hoàn
thành trước khi đưa vào sử dụng theo đúng quy định.

Nghiệm thu các hạng mục công trình hoặc công trình hoàn thành đưa vào sử dụng.
Lập hồ sơ hoàn thành công trình xây dựng và lưu trữ hồ sơ công trình theo quy định.
 Quản lý tiến độ thi công xây dựng công trình.
Quản lý tiến độ thi công xây dựng công trình được quy định như sau:
Công trình xây dựng trước khi triển khai phải được lập tiến độ thi công xây dựng.
Tiến độ thi công xây dựng công trình phải phù hợp với tổng tiến độ của dự án đã được
phê duyệt.
Đ ối với công trinh xây dựng có quy mô lớn và thời gian thi công kéo dài thì tiến độ
xây dựng công trình phải được lập theo từng giai đoạn theo tháng, quý, năm.
Nhà thầu thi công xây dựng công trình có nghĩa vụ lập tiến độ thi công xây dựng chi
tiết, bố trí xen kẽ hoặc kết hợp các công việc cần thực hiện nhưng phải bảo đảm phù
hợp với tổng tiến độ của dự án.
Ch ủ đầu tư, tư vấn giám sát, nhà thầu thi công xây dựng và các bên có liên quan có
trách nhiệm theo dõi, giám sát tiến độ thi công xây dựng công trình và điều chỉnh

11

11


trong trường hợp tiến độ thi công xây dựng ở một số giai đoạn bị kéo dài nhưng không
được làm ảnh hưởng đến tổng tiến độ của dự án.

12

12


Trƣờng hợp xét thấy tổng tiến độ của dự án bị kéo dài thì chủ đầu tư phải báo cáo
người quyết định đầu tư để đưa ra quyết định việc điều chỉnh tổng tiến độ của dự án.

Khuyến khích việc đẩy nhanh tiến độ xây dựng trên cơ sở bảo đảm chất lượng công
trình.
Trƣờng hợp đẩy nhanh tiến độ xây dựng đem lại hiệu quả cao hơn cho dự án thì nhà
thầu xây dựng được xét thưởng theo hợp đồng. Trường hợp kéo dài tiến độ xây dựng
gây thiệt hại thì bên vi phạm phải bồi thường thiệt hại và bị phạt vi phạm hợp đồng.
 Quản lý khối lượng thi công xây dựng công
trình
Vi ệc thi công xây dựng công trình phải được thực hiện theo khối lượng của thiết kế
được duyệt.
Kh ối lượng thi công xây dựng được tính toán và xác nhận giữa chủ đầu tư, nhà thầu
thi công xây dựng, tư vấn giám sát theo thời gian hoặc giai đoạn thi công và đối chiếu
với khối lượng thiết kế được duyệt để làm cơ sở nghiệm thu, thanh toán theo hợp
đồng.
Khi có khối lượng phát sinh ngoài thiết kế, dự toán xây dựng công trình được duyệt
thì chủ đầu tư và nhà thầu thi công xây dựng phải xem xét để xử lý.
Kh ối lượng phát sinh được chủ đầu tư hoặc người quyết định đầu tư chấp thuận, phê
duyệt là cơ sở để thanh toán, quyết toán công trình.
Nghiê m cấm việc khai khống, khai tăng khối lượng hoặc thông đồng giữa các bên
tham gia dẫn đến làm sai khối lượng thanh toán.
 Quản lý an toàn lao động trên công trường xây
dựng
Nhà thầu thi công xây dựng phải lập các biện pháp an toàn cho người lao động, thiết
bị, phương tiện thi công và công trình trước khi thi công xây dựng. Trường hợp các
biện pháp an toàn liên quan đến nhiều bên thì phải được các bên cùng thỏa thuận.
Các biện pháp an toàn và nội quy về an toàn phải được thể hiện công khai trên công
trường xây dựng để mọi người biết và chấp hành; những vị trí nguy hiểm trên công
trường phải được bố trí người cảnh báo, hướng dẫn đề phòng tai nạn.

13

13


Nhà thầu thi công xây dựng, chủ đầu tư và các bên có liên quan phải thường xuyên
kiểm tra giám sát công tác an toàn lao động trên công trường. Khi xảy ra sự cố mất an
toàn phải tạm dừng hoặc đình chỉ thi công cho đến khi khắc phục xong mới được tiếp

14

14


tục thi công, Người để xảy ra vi phạm về an toàn lao động thuộc phạm vi quản lý của
mình phải chịu trách nhiệm trước pháp luật.
Nhà thầu xây dựng có trách nhiệm tổ chức hướng dẫn, phổ biến và tập huấn các quy
định về an toàn lao động. Đối với những công việc yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn lao
động thì người lao động phải có giấy chứng nhận huấn luyện an toàn lao động theo
quy định của pháp luật về an toàn lao động. Nghiêm cấm sử dụng người lao động chưa
được huấn luyện và hướng dẫn về an toàn lao động.
Nhà thầu thi công xây dựng có trách nhiệm cung cấp đầy đủ các trang thiết bị bảo vệ
cá nhân, an toàn lao động cho người lao động theo quy định khi sử dụng lao động trên
công trường.
Nhà thầu thi công có trách nhiệm bố trí cán bộ chuyên trách hoặc kiêm nhiệm làm
công tác an toàn, vệ sinh lao động như sau:
- Đối với công trường có tổng số lao động trực tiếp đến dưới 50 người thì cán bộ kỹ

thuật thi công có thể kiêm nhiệm làm công tác an toàn, vệ sinh lao động;
- Đối với công trường có tổng số lao động trực tiếp từ 50 người trở lên thì phải bố trí ít

nhất 1 cán bộ chuyên trách làm công tác an toàn, vệ sinh lao động;

- Đối với công trường có tổng số lao động trực tiếp từ 1000 người trở lên thì phải

thành lập phòng hoặc ban an toàn, vệ sinh lao động hoặc bố trí tối thiểu 2 cán bộ
chuyên trách làm công tác an toàn, vệ sinh lao động;
Ngƣời làm công tác chuyên trách về vệ sinh, an toàn lao động phải có chứng chỉ
hành nghề theo đúng quy định hiện hành.
Số lượng cán bộ chuyên trách làm công tác an toàn cần được bố trí phù hợp với quy
mô công trường, mức độ rủi ro xảy ra tai nạn lao động đôi với từng công trường cụ
thể.
Cơ quan quản lý nhà nước về xây dựng theo phân cấp quản lý có trách nhiệm kiểm
tra định kỳ hoặc đột xuất công tác quản lý an toàn lao động trên công trường. Trường
hợp công trình xây dựng thuộc đối tượng cơ quan quản lý nhà nước kiểm tra công tác
nghiệm thu thì công tác kiểm tra an toàn lao động được phối hợp kiểm tra đồng thời.
Công tác an toàn lao động trong thi công xây dựng do Bộ Xây dựng quy định.
 Quản lý môi trường xây
dựng


Nhà thầu thi công xây dựng phải thực hiện các biện pháp bảo đảm môi trường cho
người lao động trên công trường và bảo vệ môi trường xung quanh, bao gồm có biện
pháp, chống ồn, chống bụi, xử lý phế thải và thu dọn hiện trường. Đối với những công
trình xây dựng trong khu vực đô thị thì phải thực hiện các biện pháp bao che, thu dọn
phế thải đưa đến đúng quy định.
Trong quá trình vận chuyển vật liệu xây dựng, phế thải phải có biện pháp che chắn
bảo đảm an toàn và vệ sinh môi trường.
Ch ủ đầu tư và nhà thầu thi công phải có trách nhiệm kiểm tra giám sát việc thực hiện
bảo vệ môi trường xây dựng, đồng thời chịu sự kiểm tra giám sát của cơ quan quản lý
nhà nước về môi trường. Trường hợp nhà thầu thi công xây dựng không tuân thủ các
quy định về bảo vệ môi trường thì chủ đầu tư, cơ quan quản lý nhà nước về môi trường
có quyền đình chỉ thi công xây dựng và yêu cầu nhà thầu phải thực hiện đúng biện

pháp bảo vệ môi trường.
Ngƣời để xảy ra các hành vi làm tổn hại đến môi trường trong quá trình thi công xây
dựng công trình phải chịu trách nhiệm trước pháp luật và bồi thường thiệt hại do lỗi
mình gây ra.
 Quản lý các công tác
khác
Quản lý chất lượng xây dựng công trình
Quản

lý chi phí đầu tư xây dựng

Quản lý hợp đồng trong hoạt động xây dựng

1.2.2 Vai trò quản lý thi công xây dựng công
trình
Quản lý thi công xây dựng công trình đóng vai trò quan trọng trong việc thực hiện mục
tiêu cơ bản là công trình được hoàn thành theo đúng các yêu cầu đã đề ra và đảm bảo
chất lượng. Vì vậy vai trò của quản lý thi công xây dựng công trình có những tác dụng
rất lớn như:
Liên kết các hoạt động, công việc của dự án xây dựng;
Tạo điều kiện cho việc liên hệ, cộng tác giữa các nhóm quản lý dự án và khách hàng,
chủ đầu tư với các nhà cung cấp đầu vào;
Tăng cường sự hợp tác và chỉ rõ trách nhiệm của mỗi thành viên tham gia dự án xây