BÀI GIẢNG DÒNG HỌ COMMON LAW

CHƯƠNG 3
DÒNG HỌ COMMON LAW


Nội dung chính:


I. SỰ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CỦA DÒNG HỌ
COMMON LAW.

Common
Law


Tầm quan trọng của HTPL Anh.


1. HTPL Anh

The UK
1535: England + Wales
1707: + Scotland
1801: + Ireland.
1922: Nam Ireland tách ra
1972: The UK gia nhập Liên
minh Châu Âu


1. Sự hình thành của dòng họ Common law ở Anh.
a. Thời kỳ từ 1066 - 1485: Sự ra đời của Common law.

a. TK 1066 - 1485: Sự ra đời của Common law (tiếp)
• Nhu cầu quản lý hành
chính: Vua cho lập Sổ
điền thổ (1086) & Hội
đồng cố vấn kiểm soát
việc nộp thuế.
• Hội đồng cố vấn > Tòa
án tài chính có thẩm
quyền chuyên biệt xét xử
các vụ liên quan đến
thuế.
• * TK 12, 13 thành Tòa án
tư pháp hoàng gia gồm:
TA tài chính, TA thẩm
quyền chung, TA Quốc
vương (1300 đến TK 17)
có thẩm quyền chung

King William I (1028 - 1087)


a. TK 1066 -1485: Sự ra đời của Common law (tiếp)


Đặc điểm của Common law
- Common law xuất hiện vào TK XIII ở Anh do:
• Các cuộc vi hành của thẩm phán hoàng gia,
• Sự phát triển của chính quyền phong kiến tập trung,
• Tầm quan trọng ngày càng tăng của Tòa án Hoàng gia so tòa

án địa phương.
- Common law gồm:
• Những quy phạm rút ra từ khái niệm pháp lí từ thời Anglo –
Saxon được thực thi bởi TAHG,
• Tập quán pháp,
• Phán quyết của TAHG.


- Thẩm phán Hoàng gia có vai trò quan trọng trong sáng tạo
và phát triển các quy phạm pháp luật
• Thẩm phán từ luật sư, luật sư được đào tạo qua các dinh thự
(Inns of Court)
- Sự phát triển của hệ thống trát (writ system).
• Trát là văn bản hành chính dưới dạng bức thư, chứng thực
bằng dấu của Vua. Khi Vua cấp trát tức là ra lệnh cho bên có
liên quan thực thi công lí ngay lập tức cho các bên đương sự
trong trát. Vua ủy quyền cho Đại pháp quan cấp trát.
• Mỗi loại khiếu kiện có loại trát tương ứng.
- Common law được chứa đựng trong các phán quyết của Tòa
án.


b. Cuối TK 15 - 19: Sự ra đời của luật công bằng

Equity
Law


Luật công bình (tiếp)

Tòa đại pháp


Equity Law & Common Law
Tiêu chí

Equity law

Common law

Nơi áp
dụng

Tòa đại pháp

Tòa hoàng gia

Thủ tục tố
tụng

Khởi đầu quá trình tố
tụng bằng đơn thỉnh cầu
trát triệu tập đòi bên bị

Bằng các loại trát
khác nhau tùy theo vụ
việc cụ thể

Luật áp

dụng

Lẽ phải, công lý.

Án lệ của tòa cấp
trên.


Chế định ủy thác
•

Theo nguyên tắc của Thông luật, đối với việc ủy thác đất đai,
sau khi đã sang tên đất, người ủy thác không còn quyền sử
dụng hợp pháp đối với mảnh đất đã ủy thác, mà phần đất đó
đất thuộc về quyền sử dụng hợp pháp của người được ủy thác,
quyền sử dụng đất của người được ủy thác chỉ bị giới hạn bởi
quy phạm đạo đức chứ không bị giới hạn bởi quy phạm pháp
luật. Nên khi có tranh chấp xảy ra thì Tòa án Hoàng gia chưa
bao giờ giải quyết được.
• Nhưng tại Tòa đại pháp, trước những vụ việc này Đại pháp
quan cho rằng việc người được ủy thác phủ nhận quyền đòi lại
đất của người ủy thác là bất công, trái với giáo lí và lương tâm.


Kết luận về Equity law


c. Từ TK 19 đến nay: TK cải cách và phát triển pháp luật Anh

Nội dung cải tổ HTTA


2.Sự mở rộng Common Law sang các nước khác trên thế giới.


a. Nguyên nhân và sự mở rộng của PL Anh.

Bắc Mỹ (Mỹ), Úc, Newzealand: Pháp
luật Anh giữ vị trí thống trị.
Nguyên
nhân lịch
sử từ sự
mở rộng
thuộc địa
của Anh

Bắc Mỹ (thay Pháp), Nam Phi (thay
Hà Lan): Pháp luật Anh không thay
thế civil law.
Ấn Độ & một số nước Châu Phi:
Trong lv thương mại, PL Anh thay thế áp
dụng. Trong lv gia đình: theo PL địa
phương (Hồi giáo, Hindu giáo), luật hình
sư.


a. Nguyên nhân và sự mở rộng của PL Anh (tiếp)

KL: Dòng họ common law là dòng họ pháp luật trong

đó các HTPL ít nhiều chịu ảnh hưởng của HTPL Anh và thừa
nhận án lệ là nguồn luật chính thống, tức là thừa nhận học
thuyết tiền lệ pháp.


II. Hệ thống pháp luật một số nước thuộc
dòng họ common law


1. HTPL Anh

The UK
1535: England + Wales
1707: + Scotland
1801: + Ireland.
1922: Nam Ireland tách ra
1972: The UK gia nhập Liên
minh Châu Âu


1.1 Pháp luật Anh và pháp luật Scotland


1.2 Nguồn luật của HTPL Anh
Bao gồm:
- Tiền lệ pháp
- Pháp luật thành văn
- Tập quán pháp
- Tục lệ
- Đặc quyền hoàng gia

- Các nguồn khác như là lẽ phải, các nguyên
tắc chung của pháp luật, các học thuyết pháp
lý.