Bài báo nghiên cứu số 1

KHOA H C CễNG NGH

TNH TON TH Y L C PH C V
PHềNG CH NG L

QUY HO CH

L U V C SễNG CI NHA TRANG

- T NH KHNH HềA
ng Th Kim Nhung1, Nguy n V n M nh1,
Tr n Qu c Uy1, Tr

ng Qu nh Chi1

TểM T T
Bi vi t trỡnh by k t qu nghiờn c u tớnh toỏn th y l c cho cỏc ph ng ỏn
xu t trong quy ho ch phũng
ch ng l l u v c sụng Cỏi Nha Trang - t nh Khỏnh Hũa thu c d ỏn R soỏt, b sung quy ho ch phũng
ch ng l cỏc t nh mi n Trung t Qu ng Bỡnh n Bỡnh Thu n lm c s l a ch n ph ng ỏn ch ng l
trờn l u v c. Ph n m m NAM, MIKE 11
c l a ch n
s d ng trong nghiờn c u.
T khúa: Sụng Cỏi Nha Trang, quy ho ch, phũng ch ng l , tớnh toỏn th y l c.

1.

TV N

8

L u v c sụng Cỏi Nha Trang l l u v c sụng l n
c a t nh Khỏnh Hũa, n m trờn a gi i hnh chớnh
c a 4 huy n th Khỏnh V nh, Diờn Khỏnh, Cam Lõm
v TP. Nha Trang v i di n tớch t nhiờn ton l u v c
1.900 km2 v g n 40 km b bi n. Dõn s l 557.132
ng i.
L u v c sụng Cỏi Nha Trang cú ti m n ng l n v
cụng nghi p, du l ch, v cú ti m n ng v nụng - lõm
nghi p - thu s n v i kho ng 31.000 ha
t nụng
nghi p v 105.000 t lõm nghi p cú
i u ki n
phỏt tri n cỏc lo i cõy tr ng cú giỏ tr kinh t cao. Ti
nguyờn n c khỏ d i do v i l ng m a trung bỡnh
hng n m trờn ton l u v c kho ng 1.324 mm,
ngu n th y n ng khỏ l n, cú nhi u v trớ xõy d ng
th y i n v a v l n nh th y i n Sụng Chũ 1, Sụng
Chũ 2, sụng Giang... Vựng h l u sụng Cỏi Nha
Trang l thnh ph Nha Trang v i dõn s vựng h
l u kho ng 400 nghỡn ng i, l n i t p trung h u h t
cỏc c quan u nóo v cỏc khu cụng nghi p c a t nh
Khỏnh Hũa.
Hng n m, v mựa l n c sụng Cỏi Nha Trang
d n t th ng l u v gõy ng p l t nghiờm tr ng cho
vựng h l u sụng. Th ng kờ m t s n m g n õy cho
th y tỡnh hỡnh l l t trờn l u v c ngy cng nghiờm
tr ng v i m c
thi t h i cú xu th ngy cng t ng:
L n m 1996 gõy thi t h i 45 t
ng, n m 1998 gõy

thi t h i 56,2 t
ng, n m 1999 thi t h i 55 t
ng,
l n m 2005 gõy thi t h i 204 t
ng, c bi t l tr n
l thỏng XI/2009 gõy thi t h i 449 t
ng.
1

gi m thi t h i t i m c t i a do l gõy ra trờn
l u v c Sụng Cỏi Nha Trang c n ph i cú m t chi n
l c lõu di, k t h p cỏc gi i phỏp cú th
phũng
ch ng l cú hi u qu . L p quy ho ch phũng, ch ng
l trờn sụng Cỏi Nha Trang thu c cỏc t nh mi n
Trung l c n thi t
ph c v cho chi n l c lõu di
v lm c s
u t ch ng l gi m tỏc h i do l gõy
ra v n nh dõn c . Bi bỏo ny trỡnh by k t qu
tớnh toỏn th y l c ph c v quy ho ch phũng ch ng l
cho l u v c sụng Cỏi Nha Trang t nh Khỏnh Hũa.

Hỡnh 1. B n
quy ho ch phũng
phũng ch ng l l u v c
sụng Cỏi Nha Trang - t nh Khỏnh Hũa
Hũa

Vin Quy hoch Thy li

NÔNG NGHIệP Và PHáT TRIểN NÔNG THÔN - Tháng 1/2016

61


KHOA H C CÔNG NGH
2. M C TIÊU VÀ CÁC TÀI LI U S D NG TRONG TÍNH TOÁN

công trình l i d ng t ng h p: t

2.1. M c tiêu tính toán và ph n m m l a ch n

phát i n; d ki n Vpl= 30.106 m3.

tính toán

3. M T S K T QU VÀ TH O LU N

M c tiêu tính toán th y l c là
l ul

a ra m c n

ã

c,

ng d c h th ng sông vùng h l u sông Cái

Nha Trang. Yêu c u tính toán thu
ph ng

c ch

l c ph i mô

th y l c. Trên c s b thông s

c mô ph ng, s ki m

toán các ph

nh và dùng cho tính

ng án quy ho ch phòng ch ng l

xem xét tác d ng gi m l cho h l u.
Ph n m m tính toán
Mike 11 và các mo ul

c ch n là b ph n m m
c s d ng là Mike 11 HD

- Tài li u

a hình

c o

c theo cao

Qu c

ng Tr ng

n b n ò Phú Ki u

g m 11 m t c t do Vi n Quy ho ch Thu l i o n m
1997; tài li u o kéo dài m t c t sang hai bên n m
b n

a hình lòng d n sông Cái Nha Trang

ò Phú Ki u ra

n c a bi n Hà Ra (các

nhánh C u Bóng và c u Hà Ra) do Vi n Nghiên c u
khoa h c và Kinh t thu l i o n m 1996. Tài li u
a hình lòng d n sông V nh Tr

ng t Vinh Th nh

ra t i bi n (10 m t c t) do Vi n Quy ho ch Thu l i
o n m 1997. Tài li u o b sung g m 4 m t c t trên
sông V nh Tr

ng và 13 m t c t trên sông Cái Nha

Trang do Vi n QHTL o n m 2010.

- Tài li u khí t

ng, thu v n s d ng trong tính

toán thu l c: bao g m các tài li u
li u ph c v

cho tính toán các ph

mô ph ng, tài
ng án quy ho ch

cho bài toán l .

- Tài li u v các công trình tham gia c t l : H
Su i D u ( ã xây d ng) trên sông Su i D u có Vtb =
34,7.106 m3; d

ki n Vpl=8.106 m3. H Sông Chò 1

(trên su i Ea Krông Trang, huy n Khánh V nh)
Flv=211 km2 v i các thông s : MNDBT=160 m,
MNC=135 m, Vh = 87,68.106 m3, Vhi=81.106 m3, là

62

mãn: X y ra vào các tháng V-VI hàng n m tuy nhiên
ch chi m 3% ÷ 6% l

ng dòng ch y n m. L s m:

X y ra vào cu i tháng VIII
nh n và

n

n l . L chính v :

u tháng X, trên các
nh

c sinh ra b i s xu t

hi n liên t c c a các hình thái gây m a l n nh bão,

x y ra t cu i tháng XII,

gia bao g m: Tr c d c và ngang sông Cái Nha Trang

2000. Tài li u

k : l ti u mãn, l s m, l chính v , l mu n. L ti u

u tháng XII. L mu n:

ti p nhau trong tháng XI,

c s d ng trong tính toán:

t tr m thu v n

L vùng nghiên c u có th chia ra làm các th i

áp th p và d i h i t gây ra nh ng tr n m a l n n i

2.2. Các tài li u s d ng trong tính toán
Các tài li u

3.1.
3.1. Tiêu chu n phòng
phòng ch ng l

tri n sông xu t hi n các tr n l s m có d ng

và Mike 11 Nam.

t

i, ch ng l k t h p

u tháng I.

Phân tích li t th ng kê các tr n l l n th

ng

x y ra trong n m cho th y l s m m c dù xu t hi n
sau l ti u mãn nh ng c

l nc al ul

ng

ng

l lên c ng nh

nh l , t ng l

ng l l n h n so

v i l ti u mãn. Vì v y s t p trung ch ng l cho l
s m, ây c ng là th i k c n b o v lúa hè thu tr
lúc thu ho ch, b i ch ng
là s ch ng

c

c l s m c ng có ngh a

c l ti u mãn. Còn v i l chính v , l

mu n do m c

ng p l t c a h du r t l n, nên vi c

ch ng là khó kh n h n. H n n a t p quán canh tác
c a ng

i dân vùng th

ng xuyên ng p l t ã thích

nghi v i l chính v , trong mùa l chính v
ng p tr ng th
chính v

vùng

ng b ng , vì v y vi c tính toán l

i v i b o v s n xu t ch có tính ch t

ki m tra.
Tiêu chu n ch ng l : L s m, l mu n và l ti u

mãn: T n su t

m b o ch ng l P =10% b o v s n

xu t, ki m tra v i t n su t 5%. L chính v : Gi m thi u
thi t h i do l chính v gây ra. Ch ng l cho thành
ph Nha Trang v i t n su t

m b o c a l chính v

là 5%.
3.2. L thi t k các tuy n sông

3.2.1. S

th y l c l h th ng sông Cái Nha

Trang

N¤NG NGHIÖP Vµ PH¸T TRIÓN N¤NG TH¤N - Th¸ng 1/2016


KHOA H C CÔNG NGH

Hình 2. S

m ng th y l c sông Cái Nha Trang

3.2.2. Mô ph ng và ki m nh mô hình
D a theo các tài li u ã thu th p, tr n l tháng
XI/1999 là tr n l l n gây nhi u thi t h i cho vùng h
l u, và c ng là tr n l mà Vi n Quy ho ch Th y l i
thi t l p các tr m o m c n c và l u l ng t i các v
trí khác nhau trên sông Cái Nha Trang và sông Quán
Tr ng. M c n c l
c o c t i 5 v trí (3 v trí
trên sông Cái, 2 v trí trên sông Quán Tr ng); l u
l ng
c t i 3 v trí (2 v trí trên sông Cái và 1 v trí
trên sông Quán Tr ng). Th i gian o
c l t
28/XI/1999 n 5/XII/1999
c ch n làm tr n l

mô ph ng.
So sánh gi a s li u i u tra và k t qu tính
toán t i các v trí
ng Tr ng, Phú L c, Ng c H i,
Xóm Bóng, C u D a, sai s m c n c nh l 0,02
cm ÷÷ 0,12 cm; sai s l u l ng nh l t i các v trí,
bi n i t 3 m3/s n 26 m3/s t ng ng v i < 1%
c a giá tr th c o. K t qu mô ph ng là ch p nh n
c và có th áp d ng
tính toán m c n c và l u
l ng l trên sông.

3.2.3. Các tr

ng h p và ph

ng án tính toán

Trên c s quan i m và m c tiêu ch ng l cho
l u v c sông Cái Nha Trang, các tr ng h p tính
toán bao g m:
- Tr
xu t.
- Tr

ng h p l s m 5% và 10% - l b o v s n
ng h p l chính v 5% và 10%.

- L l ch s n m 2003 - ký hi u là l Max trong
các k t qu tính toán.

Tính toán i u ki n n c bi n dâng do bi n
khí h u s tính toán ki m tra cho tr ng h p l
chính v 5% v i các ph ng án PA0 và PA3.

i

M i tr ng h p tính toán bao g m các ph
án tính toán sau ây,

ng

B ng 1. Mô
Mô t tóm t t các tr ng h p tính toán th y
l c
Ph ng
TT
Mô t ph ng án
án
Không có bi n pháp công trình
1
PA0
can thi p
H Sông Chò 1 c t l 30 tri u m3,
2
PA1
Su i D u c t l 8 tri u m3
3
PA2 Phân l sang sông Quán Tr ng
4

PA3

H ch a (PA1) và phân l (PA2)
+ n o vét sông Quán Tr ng

5

PA4

Xây ê ch ng l tri t

6

PA5

Xây d ng h ch a c t l tri t

7

PA6

8

PA7

Không có bi n pháp công trình
can thi p — B KH
H ch a (PA1) phân l (PA2) —
B KH

B ng 2. T ng h p các ph ng án ch ng l
Ph ng
Các d ng l tính toán
TT
án
L l ch s L chính v L s m
1
PA0 PA0_Max
PA0_CV
PA0_S
2
PA1 PA1_Max
PA1_CV
PA1_S
3
PA2 PA2_Max
PA2_CV
PA2_S
4
PA3 PA3_Max
PA3_CV
PA3_S
5
PA4 PA4_Max
PA4_CV
PA4_S
6
PA5 PA5_Max
PA5_CV
PA5_S

7
PA6 PA6_Max
PA6_CV
PA6_S
8
PA7 PA7_Max
PA7_CV
PA7_S

N¤NG NGHIÖP Vµ PH¸T TRIÓN N¤NG TH¤N - Th¸ng 1/2016

63


KHOA H C CÔNG NGH

3.2.4. L s m
S n PA7_S): Tính v i l s m 5% và 10%. N i
dung ph ng án nh
b ng 2. Các ph ng án trong
tr ng h p l s m 10% - b o v s n xu t v hè thu
vùng h l u. Nh n xét m t s i m chính trong các
k t qu tính toán nh sau:
Ph ng án PA0_10% - m c n c và l u l ng
trong sông r t th p, m c n c t i
ng Tr ng ch
còn là 7,51 m, th p h n m c n c báo ng I.
V i ph ng án PA1: do là l s m nên các h h u
nh tr toàn b l
n h do v y k t qu cho th y

m c n c và l u l ng u gi m so v i ph ng án
hi n tr ng, t i
ng Tr ng m c n c gi m là 0,46 m,
t i Diên Khánh gi m là 0,41 m và t i Hà Ra - Xóm
Bóng là 0,0 m, t i V nh Thái gi m là 0,00 m do l nh
nên m c n c g n c a sông ch u s chi ph i h u nh
tuy t i c a th y tri u nên s bi n ng l u l ng
phía th ng l u không nh h ng nhi u n m c
n c vùng c a sông. L u l ng nh l t i các v trí
gi m trong kho ng 100÷÷180 m3/s. Có th th y r ng
Q, H u gi m khi có 2 h c t l , tuy nhiên m c gi m
là không áng k .
n

Ph ng án PA2 cho th y t i
ng Tr ng m c
c không gi m, b t u gi m t i V nh Trung 0,17

Hình 3. M c n

m t i Diên Khánh gi m không áng k nh ng t i Hà
Ra - Xóm Bóng gi m 0,0 m, t i V nh Thái b t ng lên
là 0,09 m, l u l ng nh l t i các v trí trên sông Cái
gi m trong kho ng 200 m3/s và t ng t ng ng bên
sông Quán Tr ng.
Ph ng án PA3 t i
ng Tr ng m c n c gi m
là 0,51 m, t i Diên Khánh gi m là 0,49 m và t i Hà Ra
- Xóm Bóng là 0,00 m, t i V nh Thái t ng lên 0,08 m,
l u l ng nh l t i các v trí gi m trong kho ng t

200 m3/s trên sông Cái và t ng lên kho ng 200 m3/s
trên sông Quán Tr ng.
V i ph ng án xây d ng ê ng n l có th th y
r ng khi xây ê m c n c trong sông d nh lên áng
k , cao nh t là 0,38 m t i o n t Diên An n V nh
Trung, các o n th ng và h l u o n này m c
n c gi m d n. T m c n c trong sông và các m t
c t ngang sông có th s b xác nh
c chi u cao
ê ch ng l s m 10% là kho ng 2 m ÷÷ 3,5 m,
cao
ê cao nh t là o n Diên An n V nh Trung và th p
d n v c 2 phía th ng h l u.
Giai o n t nay n n m 2020 ch n m c n c
ch ng l s m, l mu n, l ti u mãn theo ph ng án
PA3_S10%.. M c n c ch n ch ng l s m P=10%,
P=5% nh sau:

c l s m P=10% các v trí d c sông Cái Nha Trang và sông Quán Tr

B ng 3. M c n

c l s m p=10% và 5% l n nh t d c h l u sông cái Nha Trang

nv:M cn
TT
1
2
3
4

5
6

64

V trí
ng Tr ng
Diên Ph c
Diên L c
TT Diên Khánh
Diên An
V nh Trung

H
7,44
5,50
4,46
3,74
2,87
1,59

ng

PA3_S5%
Q
∆Η
-0,51
504
-0,62
495

-0,47
824
-0,49
900
-0,55
970
-0,42
826

∆Q
Q
-102
-214
-212
-207
-195
-314

H
7,06
5,12
4,11
3,41
2,59
1,47

c: m, L u l

PA3_S10%
∆H

H
Q
-0,46
422
-0,58
414
-0,44
687
-0,44
751
-0,47
810
-0,31
742

ng: m3/s
∆Q
Q
-86
-180
-179
-175
-165
-220

N¤NG NGHIÖP Vµ PH¸T TRIÓN N¤NG TH¤N - Th¸ng 1/2016


KHOA H C CÔNG NGH

TT
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18

V trí
V nh Th nh
V nh Ng c
C u
ng s t
Ng c Hi p
Hà Ra - Xóm Bóng
C u Tr n Phú
Ph c H i
V nh Thái
V nh Thái
Ph c
ng
Ph c
ng
C a sông

H
1,19
1,08
0,71
0,70
0,70
0,69
0,92
0,87
0,83
0,62
0,69
0,69

PA3_S5%
Q
∆Η
-0,39
813
-0,37
897
-0,13
884
-0,03
871
0,00
874
0,00
890

-0,59
232
-0,60
186
0,13
145
-0,08
154
-0,01
214
0,00
293

3.2.5. L chính v
N i dung các ph ng án tính toán th y l c l
chính v 5%, 10%
c trình bày nh
b ng 1 và 2.
K t qu tính toán ph ng án l chính v t n su t P =
5%:
Ph ng án PA0_5% - m c n c và l u l ng
trong sông khá cao, ch th p h n 0,52 m so v i l l ch
s t i
ng Tr ng
V i ph ng án PA1: K t qu cho th y m c n c
và l u l ng u gi m so v i ph ng án hi n tr ng,
t i
ng Tr ng m c n c gi m là 0,44 m, t i Diên
Khánh gi m là 0,36 m và t i Hà Ra - Xóm Bóng là
0,08 m, t i V nh Thái gi m là 0,14 m, l u l ng nh

l t i các v trí gi m trong kho ng 200 ÷÷ 500 m3/s. Có
th th y r ng Q, H u gi m khi có 2 h c t l , tuy
nhiên m c gi m là không áng k và còn cao h n
1,98 m so v i m c báo ng III t i
ng Tr ng, nh
v y c n ph i xem xét thêm các ph ng án khác
gi m l có hi u qu cho h th ng sông Cái Nha
Trang.
Ph ng án PA2 cho th y t i
ng Tr ng m c
n c không gi m, b t u gi m t i V nh Trung 0,51
m t i Diên Khánh gi m không áng k nh ng t i Hà
Ra - Xóm Bóng gi m 0,28 m, t i V nh Thái b t ng lên
là 0,35 m, l u l ng nh l t i các v trí trên sông Cái
gi m trong kho ng 750 ÷ 850 m3/s và t ng t ng ng
bên sông Quán Tr ng. Có th th y r ng Q, H u
gi m bên sông Cái khi phân l , tuy nhiên m c gi m
là không áng k và còn cao h n nhi u so v i m c
báo ng III (báo ng III t i
ng Tr ng là 11 m) và
còn làm t ng Q, H bên sông Quán Tr ng. Nh v y
c n thi t ph i xem xét k t h p các ph ng án

∆Q
Q
-308
-303
-304
-306
-314

-293
129
94
55
47
16
2
gi m l có
Trang.

H
1,06
0,96
0,70
0,70
0,70
0,69
1,06
1,06
0,78
0,66
0,69
0,68
hi u

PA3_S10%
∆H
H
Q
∆Q

Q
-0,28
729
-216
-0,27
798
-214
-0,01
784
-214
0,00
770
-216
0,00
781
-217
0,00
804
-199
-0,41
299
225
-0,37
315
247
0,08
228
161
-0,03
148

67
0,00
214
26
0,00
309
24
qu cho h th ng sông Cái Nha

Ph ng án PA3: Tuy ph ng án phân l không
hi u qu cho o n sông th ng l u nh ng l i r t
hi u qu cho o n sông h l u và ng c l i c t l
b ng h ch a hi u qu cho th ng l u nhi u h n h
l u. K t h p 2 ph ng án trên cho th y m c n c
gi m c th ng l u và h l u: t i
ng Tr ng m c
n c gi m là 0,44 m, t i Diên Khánh gi m là 0,32 m
và t i Hà Ra — Xóm Bóng là 0,45 m, t i V nh Thái t ng
lên là 0,35 m, l u l ng nh l t i các v trí gi m
trong kho ng 200 ÷÷ 1200 m3/s trên sông Cái và t ng
lên kho ng 550 m3/s trên sông Quán Tr ng.
V i ph ng án xây d ng ê ng n l có th th y
r ng khi xây ê m c n c trong sông d nh lên áng
k , cao nh t là 1,0 m t i o n t Diên An n V nh
Trung, các o n th ng và h l u o n này m c
n c gi m d n. T m c n c trong sông và các m t
c t ngang sông có th s b xác nh
c chi u cao
ê ch ng l chính v 5% là kho ng 3 ÷ ÷ 6,5 m,
cao

ê cao nh t là o n Diên An n V nh Trung và th p
d n v c 2 phía th ng h l u.
V ph ng án PA5, tính toán này nh m xác nh
xem quy mô c a các công trình ch ng l s là bao
nhiêu n u mu n c t h t l vùng h l u sông Cái. K t
qu tính toán cho th y c n gi l i dung tích kho ng
400 tri u m3 l
gi m m c n c và l u l ng t i
vùng h l u t ng
ng v i l s m 5%.
Các ph ng án tính toán trong tr ng h p l
chính v 10%: t ng t nh l chính v 5%, do l
chính v 10% nh h n so v i l 5% nên trong tr ng

N¤NG NGHIÖP Vµ PH¸T TRIÓN N¤NG TH¤N - Th¸ng 1/2016

65


KHOA H C CÔNG NGH
h p này chúng tôi không tính toán v i tr
bi n i khí h u
Nh n xét m t s
tính toán nh sau:

ng h p

i m chính trong các k t qu

Ph ng án PA0_10% - k t qu di n toán trong

ph ng án này m c n c và l u l ng trong sông
gi m áng k so v i l 5%, m c n c t i
ng Tr ng
ch còn là 12,42 m, th p h n 0,57 m so v i l l ch s
t i
ng Tr ng ph ng án t ng
ng và v n l n
h n m c n c báo ng III là 1,93 m, k t qu chi ti t
c th hi n trong b ng 2.
V i ph ng án PA1: K t qu cho th y m c n c
và l u l ng u gi m so v i ph ng án hi n tr ng,
t i
ng Tr ng m c n c gi m là 0,51 m, t i Diên
Khánh gi m 0,22 m và t i Hà Ra - Xóm Bóng là 0,06
m, t i V nh Thái gi m 0,09 m, l u l ng nh l t i
các v trí gi m trong kho ng 200 ÷÷ 500 m3/s. Có th
th y r ng Q, H u gi m khi có 2 h c t l , tuy nhiên
m c gi m là không áng k và còn cao h n 1,93 m so
v i m c báo ng III t i
ng Tr ng, nh v y c n
thi t ph i xem xét thêm các ph ng án khác
gi m
l có hi u qu cho h th ng sông Cái Nha Trang.
Ph ng án PA2 cho th y t i
ng Tr ng m c
n c không gi m, b t u gi m t i V nh Trung 0,51
m, t i Diên Khánh gi m không áng k nh ng t i Hà
Ra - Xóm Bóng gi m 0,28 m, t i V nh Thái t ng lên
0,41m, l u l ng nh l t i các v trí trên sông Cái
gi m trong kho ng 750 ÷÷ 850 m3/s và t ng t ng ng

Hình 4. M c n

66

bên sông Quán Tr ng. Có th th y r ng Q, H u
gi m bên sông Cái khi phân l , tuy nhiên m c gi m
là không áng k và còn cao h n nhi u so v i m c
báo ng III (báo ng III t i
ng Tr ng là 11 m) và
còn làm t ng Q, H bên sông Quán Tr ng. Nh v y
c n thi t ph i xem xét k t h p các ph ng án
gi m l có hi u qu cho h th ng sông Cái Nha
Trang.
Ph ng án PA3: tuy ph ng án phân l không
hi u qu cho o n sông th ng l u nh ng l i r t
hi u qu cho o n sông h l u và ng c l i c t l
b ng h ch a hi u qu cho th ng l u nhi u h n h
l u. K t h p 2 ph ng án trên cho th y m c n c
gi m c th ng l u và h l u: t i
ng Tr ng m c
n c gi m 0,51 m, t i Diên Khánh gi m 0,22 m và t i
Hà Ra - Xóm Bóng 0,35 m, t i V nh Thái t ng lên 0,36
m, l u l ng nh l t i các v trí gi m trong kho ng
200 ÷÷ 900 m3/s trên sông Cái và t ng lên kho ng 600
m3/s trên sông Quán Tr ng.
V i ph ng án xây d ng ê ng n l có th th y
r ng khi xây ê m c n c trong sông d nh lên áng
k , cao nh t là 1,0m t i o n t Diên An n V nh
Trung, các o n th ng và h l u o n này m c

n c gi m d n. T m c n c trong sông và các m t
c t ngang sông có th s b xác nh
c chi u cao
ê ch ng l chính v 5% là kho ng t 3 m n 6,0 m,
cao ê cao nh t là o n Diên An n V nh Trung
và th p d n v c 2 phía th ng h l u.

c l chính v P=5% các v trí d c sông Cái Nha Trang và sông Quán Tr

ng

N¤NG NGHIÖP Vµ PH¸T TRIÓN N¤NG TH¤N - Th¸ng 1/2016


KHOA H C CÔNG NGH
B ng 4. M c n

c l chính v p=5% và 10% l n nh t d c h l u sông Cái Nha Trang

nv:M cn
PA3_CV5%
TT

V trí

1

ng Tr ng
c

c: m, L u l

ng: m3/s

PA3_CV10%

H

∆Η

Q

∆Q
Q

H

∆H

Q

∆Q
Q

12,98

-0,44

2644

-284

12,42

-0,51

2289

-254

10,48

-0,44

3508

-465

10,01

-0,55

3082

-544

2

Diên Ph

3

Diên L c

7,96

-0,26

3879

-297

7,69

-0,26

3468

-454

4

TT Diên Khánh

7,02

-0,37

4266

-281

6,79

-0,22

3797

-455

5

Diên An

5,37

-0,12

3970

-780

5,28

-0,09

3659

-266

6

V nh Trung

3,48

-0,81

2621

-1236

3,33

-0,62

2413

-902

7

V nh Th nh

3,09

-0,80

2615

-1236

2,94

-0,62

2406

-902

8

V nh Ng c

2,90

-0,75

2822

-1222

2,75

-0,59

2582

-902

9

C u

2,03

-0,71

2816

-1222

1,93

-0,52

2575

-902

10

Ng c Hi p

1,79

-0,58

2810

-1224

1,72

-0,45

2570

-901

11

Hà Ra - Xóm Bóng

1,47

-0,45

2898

-1258

1,45

-0,35

2649

-915

12

C u Tr n Phú

1,02

-0,18

2892

-1260

1,08

-0,19

2645

-913

13

Ph

cH i

3,31

-0,43

1924

533

3,18

-0,22

1724

653

14

V nh Thái

2,99

-0,07

1921

535

2,89

0,07

1721

648

15

V nh Thái

2,86

0,24

1919

539

2,77

0,36

1718

657

16

Ph

c

ng

2,29

0,23

1917

543

2,22

0,33

1715

659

17

Ph

c

ng

0,75

0,13

1898

540

0,85

0,11

1693

658

18

C a sông

0,60

0,00

1890
529
0,72
0,00
1687
532
n c gi m 0,66 m, t i Diên Khánh gi m 0,32 m và t i
Hà Ra - Xóm Bóng là 0,43 m, t i V nh Thái t ng lên
0,28 m, l u l ng nh l t i các v trí gi m trong
kho ng 400 ÷÷ 1100 m3/s trên sông Cái Nha Trang và
t ng lên kho ng 650 m3/s trên sông Quán Tr ng.

ng s t

3.2.6. L l ch s 2003
Tính toán l l ch s có ý ngh a r t quan tr ng
trong vi c ki m tra di n ti n c a h th ng c ng nh
xác nh m c
ng p c a h th ng và
làm c s
so sánh v i các tính toán khác, các tr n l khác. Tr n
l l ch s c a vùng sông Cái Nha Trang là l tháng
XI/2003 v i m c n c và l u l ng t i
ng Tr ng là
13,94 m và 3.322 m3/s, t ng l ng tr n l v t i
ng
6
3
Tr ng là 306.10 m , t ng l ng l trên nhánh Su i
D u là 102.106 m3.
Qua tính toán th y l c và so sánh các ph ng
án: V i PA3 là k t h p ph ng án c t l h ch a
(PA1) và phân l sang sông Quán Tr ng (PA2), k t
qu tính toán cho th y: tuy ph ng án phân l không
hi u qu cho o n sông th ng l u nh ng l i r t
hi u qu cho o n sông h l u và ng c l i c t l
b ng h ch a hi u qu cho th ng l u nhi u h n h
l u. K t h p 2 ph ng án trên cho th y m c n c
gi m c th ng l u và h l u: t i
ng Tr ng m c

Các ph ng án trên cho th y Q, H v n còn r t

cao so v i m c n c báo ng trong sông. Do v y
m t ph ng án
xu t là xây d ng ê bao hai bên
b sông b o v các vùng th p, ng n l xâm nh p làng
m c ng ru ng. K t qu cho th y r ng m c n c
trong sông d nh lên r t cao phía th ng l u và gi m
d n v phía h l u, nh v y có th th y r ng khi xây
ê l s b
l i và d nh lên o n Diên An, V nh
Trung, m c n c d nh t i a là 1,1 m t i Diên An,
các v trí khác d nh 0,3 ÷ ÷0,7 m. T i h l u m c n c
nh l gi m, tuy nhiên m c n c nh l i duy trì
trong th i gian dài s làm t ng thêm thi t h i. L u
l ng l gi m 400 ÷ ÷700 m3/s do nh l b tr khi
m t c t thu h p. V nguyên t c t m c n c trong
sông và các m t c t ngang sông có th s b xác

N¤NG NGHIÖP Vµ PH¸T TRIÓN N¤NG TH¤N - Th¸ng 1/2016

67


KHOA H C CÔNG NGH
nh
c chi u cao ê ch ng l n m 2003 là kho ng
t 3 n 5 m,
cao ê cao nh t là o n Diên An n
V nh Trung và th p d n v c 2 phía th ng h l u.

3.2.7. Trong i u ki n bi n

i khí h u

Các tính toán trong i u ki n bi n i khí h u ph ng án 6, ph ng án 7 - tính toán trong i u ki n
ch a có bi n pháp công trình can thi p (PA0) và
ph ng án h ch a c t l và phân l (PA3). K t qu
cho th y tác ng c a n c bi n dâng làm d nh m c
n c trên sông Cái kho ng 5 cm t i V nh Trung n
80 cm t i v trí c u Tr n Phú - t ng t nh tr ng
h p l l ch s . C ng có th nh n th y r ng các bi n
pháp ch ng l phía th ng l u không có tác ng
tính c c n vi c gi m l khi ch u nh h ng n c
bi n dâng. Do v y vi c i phó v i tác ng c a n c
bi n dâng nh t thi t ph i th c hi n phía h l u.
4. K T LU N
Do c i m a hình và khí h u l u v c sông
Cái Nha Trang, th i gian l ng n th ng ch kéo dài
trong 3 n 5 ngày, th i gian l lên nhanh và rút
nhanh. K t qu tính toán cho th y vi c ch ch ng l
b ng h ch a th ng l u không mang l i k t qu
nh mong i do các h ch a kh ng ch di n tích
l u v c không l n, dung tích c t l nh và xa vùng
b o v - h Sông Chò 1 do v y ph ng án này ch
hi u qu nh t nh phía th ng l u. Khi tính toán
v i tr ng h p phân l sang sông Quán Tr ng, n o
vét o n sông n i sang sông Cái Nha Trang tuy
nhiên hi u qu gi m l trên sông Cái Nha Trang là
r t t t cho o n h l u tính t v trí phân l .
Trong tính toán ph ng án xây ê cho th y r ng
m c n c trong sông d nh lên r t cao phía th ng

l u và gi m d n v phía h l u, nh v y có th th y
r ng khi xây ê l s b l i và d nh lên o n Diên
An, V nh Trung, m c n c d nh t i a là 1,1 m t i
Diên An, các v trí khác d nh 0,3 ÷÷ 0,7 m. T i h l u
m c n c nh l gi m, tuy nhiên m c n c nh l i
duy trì trong th i gian dài s làm t ng thêm thi t h i.
L u l ng l gi m do nh l b tr khi m t c t thu
h p. Trong tr ng h p này chi u cao ê s b xác
nh là kho ng 6,5 m cho l chính v t i o n V nh
Th nh và th p d n v 2 phía th ng h l u. Tuy
nhiên tính toán này ch a bao g m tính toán tiêu úng,
ch ng ng p do h th ng ê gây ra.
Khi tính toán ki m tra kh n ng c t l tri t
trên sông Cái Nha Trang trong các tr n l , t ng
l ng l ph i c t là kho ng 400 tri u m3 trong l

68

chính v 5%. ây là con s không kh thi
i v i
n ng l c c t l c a h th ng giai o n hi n t i và
trong t ng lai, do v y vi c s ng chung v i l và
tránh l v n là bi n pháp mang tính lâu dài vùng h
l u sông Cái Nha Trang.
Các tính toán trong i u ki n bi n i khí h u
cho th y tác ng c a n c bi n dâng làm d nh m c
n c trên sông Cái Nha Trang t V nh Trung n
c a sông. Các bi n pháp ch ng l phía th ng l u
không có tác ng tính c c n vi c gi m l khi ch u
nh h ng n c bi n dâng. Do v y vi c i phó v i

tác
ng c a n c bi n dâng nh t thi t ph i th c
hi n phía h l u.
T các tính toán và nh n xét trên có th th y
r ng ph ng án h ch a k t h p phân l sang sông
Quán Tr ng có n o vét lòng sông (PA3) mang l i
hi u qu t ng i t t và là ph ng án kh thi nh t.
Do ó ph ng án c t l b ng h ch a và phân l
sang sông Quán Tr ng có n o vét lòng sông - là
ph ng án ch n.
Ki n ngh : Trên l u v c sông Cái Nha Trang
hi n nay ch có duy nh t tr m o th y v n là
ng
Tr ng, vì v y vi c tính toán th y v n, th y l c trên
l u v c g p r t nhi u khó kh n.
nâng cao ch t
l ng tính toán chúng tôi ki n ngh b trí thêm tr m
o dòng ch y trên sông chính, và khôi ph c các tr m
o trên các sông nhánh Sông C u, Su i D u, Sông
Chò. C n o c b sung thêm a hình và o c
c các tr n l th c t x y ra
có s s ki m nh
và mô ph ng mô hình t t h n trong các nghiên c u
sau.
TÀI LI U THAM KH O
1.
ng Th Kim Nhung, 2011. Phòng Quy
ho ch Th y l i Nam Trung b và Tây Nguyên-Vi n
QHTL. Rà soát, b sung quy ho ch phòng ch ng l
các t nh mi n Trung t Qu ng Bình

n Bình
Thu n.
2. Niên giám Th ng kê t nh Khánh Hòa n m,
2009.
bi n

3. B Tài nguyên và Môi tr ng, 2012. K ch b n
i khí h u, n c bi n dâng cho Vi t Nam.

4. Vi n Quy ho ch Th y l i, 2002. Quy ho ch s
d ng t ng h p và b o v ngu n n c l u v c sông
Cái Nha Trang và sông Cái Ninh Hoà.

N¤NG NGHIÖP Vµ PH¸T TRIÓN N¤NG TH¤N - Th¸ng 1/2016


KHOA H C CÔNG NGH
5.
ng Th Kim Nhung - Vi n Quy ho ch Th y
l i, 2009. i u ch nh b sung quy ho ch th y l i n

n m 2015 t nh Khánh Hòa.

HYDRAULIC CACULATION FOR FLOOD CONTROL PLANNING IN CAI NHA TRANG
RIVER BASINBASIN-KHANH HOA PROVINCE
Dang Thi Kim Nhung, Nguyen Van Manh,
Tran Quoc Uy, Truong Quynh Chi
Summary
The paper presents results of research of hydraulic calculations for the proposed in flood planning in Cai
Nha Trang river basin - Khanh Hoa province under the project "Review of flood planning the central

provinces from Quang Binh to Binh Thuan " as the basis for flood control choosing in the Cai river basin.
NAM, MIKE 11 software was selected to calculate in research.
Keywords: Cai Nha Trang river, planning, flood control, hydraulic model.

Ng

i ph n bi n: PGS.TS. Nguy n Thu Hi n

Ngày nh n bài: 16/10/2015
Ngày thông qua ph n bi n: 16/11/2015
Ngày duy t

ng: 23/11/2015

N¤NG NGHIÖP Vµ PH¸T TRIÓN N¤NG TH¤N - Th¸ng 1/2016

69