Nhóm máu

PGS .TS TRAÀN THÒ LIEÂN
MINH


Mục tiêu
1 . Phân loại nhóm máu hệ
ABO

& hệ Rh .
2 .Trình bày sự thành lập
kháng thể hệ ABO & hệ
Rh .


Mục tiêu
3 .Trình bày phương pháp
x.đònh nhóm máu hệ ABO
& hệ Rh.

4 . Vận dụng các kiến
thức trên để giải thích
p.ứng do truyền máu &
ứng dụng trong LS.


A. Hệ
ABO
-

I. Phân
loại

Trong huyết tương chứa KT
tự nhiên : anti A (α), anti B (β)

-

Màng HC chứa KN : A, B, O



Dựa vào sự có mặt của
các KN & KT.

 Landsteiner phân 4 nhóm
máu : A, B, AB, O.


1. 4 nhóm máu của hệ
ABO
Nhó
m
máu

Khán
g thể

Tỷ lệ %
(Việt
Nam)

Genotyp
e

A

Khán
g
nguye
ân
A

Anti B

20

OA, AA

B

B

Anti A

28

OB, BB

AB

A,B

Không

4

AB

O

Khôn
g
A,B

Anti AB

48

OO



2. PP xác đònh nhóm
máu
Cần xác đònh nhóm máu
người cho & người nhận
bằng 2 pp :
+ Nghiệm pháp hồng cầu ( Đònh
nhóm xuôi - PP Beth-Vincent ).
+

Nghiệm pháp
( Đònh nhóm
Simonin ).

huyết
ngược

thanh
- PP


a. Nghiệm pháp hồng
cầu (PP Beth Nguyên
tắc :
Vincent)
Sử dụng những kháng
huyết thanh đã chuẩn
hóa chứa KT anti A, anti B,
anti AB trộn với máu cần
thử  Dựa trên phản ứng
ngưng kết xác đònh nhóm
máu người thử .


b. Nghiệm pháp huyết
thanh (PP Simonin)
Nguyên tắc :
Sử dụng những HC mang
KN đã biết, làm phản
ứng

ngưnng
kết
với
huyết thanh của người
cần xác đònh nhóm máu.


 Xác đònh sự có mặt
hay không có mặt
của kháng thể anti A,
anti B trong huyết thanh
 nhóm máu người
thử.


Bảng kết quả đònh nhóm
máuNghiệm
ABO pháp
Nghiệm pháp
Nhó
HC

Anti
A

-

Anti
B

huyết thanh

Anti
AB

HC

HC B

-

+

+
+

+

-

+

-

-

+

+

+

+

+

+

 
(+) : Ngưng kết

-

-

HC O

-

m
máu
O
A
B
AB

 
(-) : Không ngưng
kết

Nghieäm phaùp
hoàng caàu


Để bảo đảm tính
chính xác cần phải :
-

Tiến hành đồng thời
cả 2 nghiệm pháp trên
& KQ của 2 nghiệm
pháp phải khớp nhau.

-

Huyết thanh mẫu phải
đủ antiA, anti A, anti AB


-

Hồng cầu mẫu phải
đủ HC A, HC B, HC O .

-

Huyết thanh mẫu phải
đạt độ nhạy .

-

Hồng cầu mẫu phải
là hồng cầu mới đã
rửa sạch bằng NaCl
9‰ pha 5% - 10%.


3. Sự thành lập KT hệ
ABO :
- 2 – 8 tháng sau khi sinh cơ
thể sản xuất KT trong HT
với nồng độ tăng dần

 Đạt nồng độ tối đa
vào khoảng 8-10
tuổi
 Sau đó giảm sản


-  Chú ý khi xác đònh
nhóm máu ở trẻ sơ
sinh trong lứa tuổi 4 – 6

tháng
Hoạt :tính anti A hoặc
anti B thấp là BT .


Nếu cao  phải chú ý

đến loại anti A hoặc anti
B miễn dòch từ huyết
thanh mẹ  thai nhi .


- Anti A, anti B tự
nhiên


Bản chất hóa học làø
:



γ - Globulin (IgM)

Do các tế bào miễn
dòch của cơ thể sản
xuất  hằng đònh suốt
đời


- Anti A, anti B miễn
dòch


Bản chất hóa học là
IgG



Hình thành sau 1 quá
trình đáp ứng MD như :

+ Không cùng nhóm
máu giữa mẹ & thai
nhi .
+ Người không có KN
A , B mà bò nhiễm


- Các kháng thể
miễn dòch :


Qua được màng nhau thai từ
mẹ  thai nhi .



Hoạt tính mạnh ở 370C trong
môi trường Albumin .



Hoạt tính khuếch tán
mạnh... nhưng hoạt tính sẽ
giảm dần  mất hẳn nếu
không được lập lại kích
thích miễn dòch .

- Các anti A, anti B miễn
dòch thường gặp ở
người nhóm máu O 
gọi là nhóm máu O
nguy hiểm : không sử
dụng để truyền như
máu nhóm máu O
thông thường.


4. Các nhóm phụ của
hệ ABO
a. Nhóm máu A : A1 & A2
HC A1

HC A2

Phản ứng mạnh
với
anti A
Chứa chất đặc
hiệu nhóm A

Phản ứng yếu
với
anti A
Chứa chất biến
đổi

đặc
biệt
nhóm A & chất
đặc hiệu nhóm
- 80% nhóm
0 máu A hay AB
thuộc A1 & 20% là A2
-

ra

Phản ứng truyền máu ít xảy


b. Các nhóm dưới B: B3,
BX, Bel
Ít gây ngưng kết anti B
 không có ý nghóa
trong truyền máu .


B. Hệ Rhesus
-

1940, Landsteiner tìm KN ở
HC máu khỉ Maccacus
Rhesus  yếu tố Rh

-

Ở HC máu người, 1 số
có yt Rh  được quy ước :

+ HC người có Rh 
Rh+
+ HC người không có


-Ytố Rh gồm 13 kháng
nguyên
trong đó
ytố D mạnh nhất, có
ý nghóa quan trọng trong
truyền máu
 anti D
là kháng thể quan
trọng nhất của hệ Rh .


- Các KT hệ Rh không có
sẵn trong máu , chỉ xuất
hiện khi có sự tiếp xúc
với KN trong truyền máu
hoặc cơ thể tạo KT đến
một nồng độ đủ gây
phản ứng ngưng kết  KT
của hệ Rh là KT miễn dòch .