Hoàn thiện công tác phân tích hiệu quả hoạt động tại công ty cổ phần du lịch đăk lăk
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (10.88 MB, 145 trang )
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG
NGUYỄN THỊ THÙY MAI
HOÀN THIỆN CÔNG TÁC PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ
HOẠT ĐỘNG TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN DU LỊCH
ĐĂK LĂK
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ KINH DOANH
Đà Nẵng – Năm 2016
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG
NGUYỄN THỊ THÙY MAI
HOÀN THIỆN CÔNG TÁC PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ
HOẠT ĐỘNG TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN DU LỊCH
ĐĂK LĂK
Chuyên ngành: Kế toán
Mã số: 60.34.03.01
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ KINH DOANH
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS. NGÔ HÀ TẤN
Đà Nẵng – Năm 2016
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi.
Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng
được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác.
Tác giả
Nguyễn Thị Thùy Mai
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU...........................................................................................................1
1. Tính cấp thiết của đề tài...................................................................... 1
2. Mục tiêu nghiên cứu............................................................................2
3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu...................................................... 2
4. Phƣơng pháp nghiên cứu.................................................................... 2
5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài............................................ 2
6. Bố cục đề tài........................................................................................3
7. Tổng quan tài liệu nghiên cứu.............................................................3
CHƢƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CÔNG TÁC PHÂN TÍCH HIỆU
QUẢ HOẠT ĐỘNG TRONG DOANH NGHIỆP NÓI CHUNG VÀ
TRONG DOANH NGHIỆP DU LỊCH..........................................................9
1.1. KHÁI QUÁT PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG CỦA DOANH
NGHIỆP.............................................................................................................9
1.1.1. Khái niệm phân tích hiệu quả hoạt động
.............................9
1.1.2. Sự cần thiết phân tích hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp.....10
1.1.3. Nhiệm vụ phân tích hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp.........10
1.2. NGUỒN THÔNG TIN VÀ PHƢƠNG PHÁP VẬN DỤNG TRONG
PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG CỦA DOANH NGHIỆP...............11
1.2.1. Nguồn thông tin sử dụng cho phân tích
............................ 11
1.2.2. Các phƣơng pháp vận dụng trong phân tích hiệu quả hoạt động 14
1.3. NỘI DUNG PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG CỦA DOANH
NGHIỆP...........................................................................................................20
1.3.1. Phân tích hiệu quả cá biệt
................................................... 20
1.3.2. Phân tích hiệu quả kinh doanh tổng hợp....................................24
1.3.3. Phân tích hiệu quả tài chính
................................................26
1.4. ĐẶC ĐIỂM PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG TRONG DOANH
NGHIỆP DU LỊCH..........................................................................................27
1.4.1. Những vấn đề chung về hiệu quả hoạt động kinh doanh du lịch 27
1.4.2. Đặc điểm phân tích hiệu quả hoạt động của DN du lịch.............29
1.5. TỔ CHỨC CÔNG TÁC PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG CỦA
DOANH NGHIỆP...........................................................................................32
KẾT LUẬN CHƢƠNG 1............................................................................... 33
CHƢƠNG 2. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ
HOẠT ĐỘNG TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN DU LỊCH ĐẮK LẮK............34
2.1. TỔNG QUAN VỀ CÔNG TY CỔ PHẦN DU LỊCH ĐẮK LẮK...........34
2.1.1. Giới thiệu về Công ty..................................................................34
2.1.2. Chức năng, nhiệm vụ và ngành nghề kinh doanh của Công ty .. 35
2.1.3. Cơ cấu tổ chức quản lý của Công ty CP Du lịch Đắk Lắk..........37
2.1.4. Tổ chức công tác kế toán tại Công ty..........................................41
2.2. THỰC TRẠNG PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG TẠI CÔNG
TY CỔ PHẦN DU LỊCH ĐẮK LẮK..............................................................43
2.2.1. Tổ chức công tác phân tích hiệu quả hoạt động tại Công ty.......43
2.2.2. Nội dung phân tích hiệu quả hoạt động ở Công ty......................45
2.3. ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG
TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN DU LỊCH ĐẮK LẮK..........................................50
2.3.1. Ƣu điểm......................................................................................50
2.3.2. Hạn chế........................................................................................50
KẾT LUẬN CHƢƠNG 2............................................................................... 52
CHƢƠNG 3. HOÀN THIỆN CÔNG TÁC TÍCH HIỆU QUẢ HOẠT
ĐỘNG TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN DU LỊCH ĐẮK LẮK.........................53
3.1. HOÀN THIỆN VỀ TỔ CHỨC PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG
Ở CÔNG TY
.................................................................................................53
3.1.1. Tổ chức nhân sự phân tích...........................................................54
3.1.2. Tổ chức công tác phân tích..........................................................54
3.2. HOÀN THIỆN NỘI DUNG PHÂN TÍCH HIỆU SUẤT SỬ DỤNG TÀI
SẢN CỦA CÔNG TY
................................................................................ 59
3.2.1. Bổ sung nội dung phân tích hiệu suất sử dụng tài sản ở Công ty59
3.2.2. Hoàn thiện nội dung phân tích hiệu suất sử dụng tài sản lƣu động
68
3.3. HOÀN THIỆN NỘI DUNG PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ KINH DOANH
CỦA CÔNG TY
...........................................................................................64
3.3.1. Vận dụng mô hình Dupont phân tích các nhân tố ảnh hƣởng đến
ROA và bổ sung nội dung phân tích tỷ suất sinh lời kinh tế của tài sản.........64
3.3.2. Phân tích một số chỉ tiêu đặc thù ngành du lịch..........................68
3.3.3. Bổ sung nội dung phân tích hiệu quả kinh doanh theo các đơn vị
trực thuộc.........................................................................................................71
3.4. HOÀN THIỆN NỘI DUNG PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ TÀI CHÍNH CỦA
CÔNG TY
.....................................................................................................74
KẾT LUẬN CHƢƠNG 3............................................................................... 78
KẾT LUẬN.....................................................................................................79
TÀI LIỆU KHAM KHẢO
QUYẾT ĐỊNH GIAO ĐỀ TÀI LUẬN VĂN
PHỤ LỤC
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
STT
Từ viết tắt
Diễn giải
1
BCĐKT
Bảng cân đối kế toán
2
BCKQHĐKD
Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh
3
CP
Cổ phần
4
DN
Doanh nghiệp
5
DTT
Doanh thu thuần
6
KS
Khách sạn
7
LN
Lợi nhuận
8
LNST
Lợi nhuận sau thuế
9
SXKD
Sản xuất kinh doanh
10
TNDN
Thu nhập doanh nghiệp
11
TSCĐ
Tài sản cố định
12
TSNH
Tài sản ngắn hạn
13
VCSH
Vốn chủ sở hữu
14
VLĐ
Vốn lƣu động
DANH MỤC CÁC BẢNG
Số hiệu
bảng
Tên bảng
Trang
2.1
Bảng phân tích hiệu quả sử dụng VLĐ
45
2.2
Bảng phân tích hiệu quả kinh doanh tổng hợp
46
2.3
Bảng phân tích tỷ suất sinh lời VCSH
47
3.1
Bảng phân tích hiệu suất sử dụng tài sản
59
3.2
Bảng phân tích hiệu suất sử dụng TSCĐ
60
3.3
Bảng phân tích suất quả sử dụng phòng lƣu trú
61
3.4
Bảng phân tích vòng quay hàng tồn kho và nợ phải thu
khách hàng
62
3.5
Bảng phân tích chỉ tiêu ROA và các nhân tố ảnh hƣởng
65
3.6
Bảng phân tích mức độ ảnh hƣởng của các nhân tố đến chỉ
tiêu ROA
65
3.7
Bảng phân tích tỷ suất sinh lời kinh tế của tài sản
66
3.8
Bảng phân tích một số chỉ tiêu ngành du lịch tại Công ty CP
Du Lịch Đắk Lắk
68
3.9
Bảng phân tích hiệu quả hoạt động tại các đơn vị trực thuộc
72
3.10
Bảng phân tích tổng hợp ROE
74
3.11
Bảng phân tích các nhân tố ảnh hƣởng đến ROE
74
3.12
Bảng phân tích chỉ số EPS
76
3.13
Bảng phân tích hiệu suất sử dụng vốn vay
77
DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ
Số hiệu
sơ đồ
Tên sơ đồ
Trang
2.1
Bộ máy quản lý - Công ty cổ phần Du Lịch Đắk Lắk
36
2.2
Bộ máy kế toán - Công ty cổ phần Du lịch Đắk Lắk
40
2.3
Trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức kế toán trên máy vi
tính
42
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ
Số hiệu
biểu đồ
Tên biểu đồ
Trang
3.1
Biểu đồ hiệu suất sử dụng tài sản giai đoạn 2011-2014
59
3.2
So sánh sự thay đổi số vòng quay hàng tồn kho và số vòng
quay nợ phải thu khách hàng giai đoạn 2011 – 2014
62
3.3
Một số chỉ tiêu đặc thù ngành du lịch tại CTCPDL Đắk Lắk
69
3.4
So sánh tỷ suất LN/DTT tại các đơn vị trực thuộc
72
1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Trong xu thế toàn cầu hóa và mở cửa hội nhập với các nƣớc trên thế
giới đã tạo ra nhiều cơ hội cũng nhƣ thách thức đối với các doanh nghiệp
nƣớc ta. Các doanh nghiệp có cơ hội cạnh tranh bình đẳng, nhƣng cũng là
thách thức rất lớn để đứng vững trong nền kinh tế. Trƣớc bối cảnh đó các
doanh nghiệp phải chịu tác động mạnh mẽ của quy luật cạnh tranh. Muốn tồn
tại, phát triển, và vƣơn lên thì trƣớc hết đòi hỏi hoạt động của doanh nghiệp
phải có hiệu quả..
Phân tích hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp giúp các nhà quản lý và
các nhà đầu tƣ có đƣợc thông tin để lựa chon, đánh giá và quyết định phù hợp
cho mục đích của mình. Tuy nhiên, hầu hết các doanh nghiệp chỉ mới chú
trọng đến việc lập các báo cáo tài chính mà chƣa quan tâm đến việc sử dụng
nó cho mục tiêu phân tích để xem xét hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp.
Công ty cổ phần du lịch Đắk Lắk là một trong những đơn vị hoạt động
kinh doanh du lịch đang trên đà phát triển và thực tế trong những năm qua đã
đóng góp một phần không nhỏ vào sự phát triển kinh tế của tỉnh Đắk Lắk. Với
bề dày trên 20 năm hoạt động, chuyên kinh doanh nhà hàng, khách sạn và
dịch vụ du lịch, thêm vào đó đội ngũ nhân viên giàu kinh nghiệm đã giúp
Công ty trở thành một trong những đơn vị hoạt động trong lĩnh vực du lịch
mạnh nhất trên địa bàn của Tỉnh. Tuy nhiên công tác phân tích hiệu quả hoạt
động của Công ty chƣa đƣợc chú trọng, chƣa có bộ phận đảm nhận riêng biệt
và chƣa đƣợc thể chế thành những bƣớc đi cụ thể, rõ ràng; điều này ảnh
hƣởng không nhỏ đến thông tin về hiệu quả kinh doanh cung cấp cho hoạt
động quản lý của Công ty.
Xuất phát từ những lý do nêu trên tôi quyết định chọn đề tài " Hoàn
thiện công tác phân tích hiệu quả hoạt động tại Công ty Cổ phần Du lịch Đắk
Lắk" để làm đề tài luận văn tốt nghiệp.
2
2. Mục tiêu nghiên cứu
Hệ thống và khái quát hoá những vấn đề lý luận về phân tích hiệu quả
hoạt động của doanh nghiệp nói chung và hiệu quả hoạt động của doanh
nghiệp du lịch.
Nghiên cứu đánh giá thực trạng công tác phân tích hiệu quả kinh doanh
tại Công ty Cổ phần du lịch Đắk Lắk. Từ đó đƣa ra ra các giải pháp hoàn
thiện công tác phân tích hiệu quả hoạt động tại Công ty.
3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
a. Đối tượng nghiên cứu
Đối tƣợng nghiên cứu của đề tài là công tác phân tích hiệu quả hoạt
động bao gồm nội dung phƣơng pháp phân tích hiệu quả hoạt động và việc tổ
chức triển khai nội dung phƣơng pháp phân tích này ở Công ty Cổ phần du
lịch Đắk Lắk.
b. Phạm vi nghiên cứu
- Về không gian: Đề tài nghiên cứu trong phạm vi Công ty cổ phần du
lịch Đắk Lắk.
- Về thời gian: Đề tài sử dụng số liệu phục vụ nghiên cứu từ năm 2012
đến năm 2014.
4. Phƣơng pháp nghiên cứu
Đề tài nghiên cứu các văn bản hƣớng dẫn, các công trình nghiên cứu có
liên quan; thực hiện khảo sát thực tế tại Công ty Cổ phần du lịch Đắk Lắk; thu
thập tài liệu; xử lí, phân tích số liệu; tổng hợp, so sánh giữa lí luận và thực
tế… Ngoài ra còn sử dụng phƣơng pháp chuyên gia thông qua việc phỏng
vấn trực tiếp Giám đốc, Kế toán trƣởng về tình hình phân tích hoạt động kinh
doanh của Công ty.
5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài
- Qua việc hệ thống hóa cơ sở lý luận, giúp ngƣời đọc có cái nhìn tổng
quát về phân tích hiệu quả hoạt động trong doanh nghiệp.
3
- Làm rõ đƣợc thực trạng công tác phân tích hiệu quả hoạt động tại
Công ty cổ phần du lịch Đắk Lắk.
- Đề xuất đƣợc các giải pháp hoàn thiện tổ chức phân tích và nội dụng
phƣơng pháp phân tích hiệu quả hoạt động tại Công ty cổ phần du lịch Đắk
Lắk.
6. Bố cục đề tài
Ngoài phần mở đầu, kết luận, luận văn gồm 3 chƣơng:
Chƣơng 1: Cơ sở lý luận về phân tích hiệu quả hoạt động trong doanh
nghiệp nói chung và trong doanh nghiệp du lịch.
Chƣơng 2: Thực trạng công tác phân tích hiệu quả hoạt động tại Công
ty cổ phần du lịch Đắk Lắk.
Chƣơng 3: Hoàn thiện công tác phân tích hiệu quả hoạt động tại Công
ty Cổ phần du lịch Đắk Lắk.
7. Tổng quan tài liệu nghiên cứu
Hiệu quả hoạt động và phân tích hiệu quả hoạt động là vấn đề có ý
nghĩa quan trọng trong quản lý ở các doanh nghiệp. Vấn đề này không chỉ có
vai trò quan trọng đối với nhà lãnh đạo doanh nghiệp mà còn có ý nghĩa quan
trọng đối với cả những đối tƣợng bên ngoài quan tâm đến doanh nghiệp.
Hiện nay, ngành du lịch Việt Nam rất đƣợc quan tâm phát triển vì thế
mà có rất nhiều bài viết đã đi sâu phân tích về hiệu quả hoạt động của các DN
du lịch. Một số bài viết nhƣ:
Tác giả Trần Thị Kim Thu với sách chuyên khảo “Nghiên cứu thống kê
hiệu quả hoạt động kinh doanh du lịch” (2006), Đại học Kinh tế Quốc dân.
Tác giả đề cập đến các chỉ tiêu thống kê kết quả hoạt động của các đơn vị
kinh doanh du lịch và phƣơng pháp tổng hợp, tính toán các chỉ tiêu đó. Tuy
vậy, hoạt động của các đơn vị này không chỉ phục vụ khách du lịch mà cả
những ngƣời không phải khách du lịch. Nhƣ vậy tài liệu chƣa bóc tách riêng
4
phần phục vụ cho khách du lịch, chƣa đề cập đến kết quả và hiệu quả của
riêng hoạt động du lịch.
“Phân tích tình hình tài chính của các Công ty du lịch trên địa bàn tỉnh
Gia Lai - Thực trạng và phƣơng hƣớng hoàn thiện” của TS. Trần Thị Cẩm
Thanh, Đại học Quy Nhơn, đƣợc đăng trên trang hoiketoankiemtoan.vn ngày
13/01/2015. Tác giả đánh giá thực trạng phân tích tình hình tài chính của các
Công ty du lịch tại Gia Lai, qua đánh giá tác giả rút ra việc phân tích khả năng
sinh lợi của các Công ty tại Gia Lai chỉ dừng lại ở các chỉ tiêu cơ bản và chủ
yếu sử dụng phƣơng pháp so sánh. Do đó, chƣa nhìn thấy đƣợc nguyên nhân
sâu xa của sự giảm sút khả năng sinh lợi trong những năm gần đây. Vì vậy,
các Công ty này cần bổ sung thêm phƣơng pháp phân tích, nhằm đánh giá
một cách toàn diện hơn về hiệu quả kinh doanh của các Công ty. Tác giả đề ra
phƣơng hƣớng hoàn thiện phân tích tình hình tài chính của các Công ty du
lịch tại Gia lai. Tác giả rút ra kết luận “Phân tích tình hình tài chính là một
công việc hết sức có ý nghĩa trong đánh giá năng lực tài chính của DN. Nó là
cơ sở, để đề ra các chính sách tài chính hợp lý trong mỗi thời kỳ, nhất là
trong giai đoạn nền kinh tế khó khăn như hiện nay. Đối với các Công ty du
lịch thì việc phân tích tình hình tài chính còn là cơ sở để đưa ra các chính
sách về phát triển hoạt động kinh doanh theo hướng phù hợp hơn, đáp ứng
nhu cầu ngày càng cao của du khách. Đồng thời, nâng cao hơn nữa hiệu quả
kinh doanh của mình”.
Bài viết “Nghiên cứu về điều kiện phát triển du lịch của từng nƣớc”
đƣợc đăng trên trang 123.doc.org. Từ việc nghiên cứu điều kiện phát triển du
lịch của các nƣớc trên thế giới, tác giả tìm ra các điều kiện thuận lợi cho sự
phát triển du lịch của nƣớc ta. Việc nghiên cứu rõ ràng, tỉ mỉ sẽ tìm ra cách
đầu tƣ thích đáng, hƣớng qui hoạch đúng đắn nhằm tăng hiệu quả hoạt động
cho các đơn vị kinh doanh du lịch và để phát triển du lịch nƣớc nhà.
5
Phát triển Du lịch Việt Nam trong bối cảnh hội nhập (PGS.TS. Phạm
Trung Lƣơng, Viện Nghiên cứu Phát triển Du lịch, 2015); Quản lí nhà nƣớc
về du lịch trong bối cảnh hội nhập (PGS.TS Trần Đức Thanh – 2006) là
những bài viết trong Hội thảo Du lịch quốc tế “Nâng cao nhận thức và năng
lực phát triển du lịch bền vững trong thời đại toàn cầu hoá” do PATA Việt
Nam tổ chức ngày 28-29/11/06 tại Quảng Ninh. Cả hai bài viết phân tích
những vấn đề đặt ra đối với du lịch Việt Nam trong bối cảnh hội nhập, những
thực trạng, cơ hội cũng nhƣ thách thức đối với du lịch và từ đó đƣa ra những
giải pháp nhằm tăng cƣờng hội nhập du lịch của Việt Nam.
Tác giả Phƣơng Mai với bài viết “Các giải pháp cấp bách thúc đẩy du
lịch Việt Nam tăng trƣởng” đăng trên trang Tin tức – Sự kiện ngày 25/5/2015
của Tổng cục du lịch Việt Nam, bài viết đƣa ra các giải pháp cấp bách trong
thời gian tới để thúc đẩy du lịch Việt Nam tăng trƣởng hơn.
Quá trình tham khảo các tài liệu giúp tác giả nhận biết đƣợc về tổng
quan ngành du lịch Việt Nam, những thuận lợi và khó khăn mà ngành đang
gặp phải. Việt Nam trong thời kỳ mở cửa hội nhập đã tạo ra rất nhiều cơ hội
cũng nhƣ thách thức cho ngành du lịch phát triển, những yếu tố tác động ảnh
hƣởng đến hiệu quả hoạt động của đơn vị kinh doanh du lịch. Những vấn đề
đặt ra nhằm thúc đẩy hiệu quả kinh doanh cũng nhƣ sự phát triển của ngành
du lịch Việt Nam.
Ngoài ra, quan tâm đến hiệu quả hoạt động và phân tích hiệu quả hoạt
động ở các doanh nghiệp đã có rất nhiều tác giả nghiên cứu viết giáo trình liên
quan đến vấn đề này nhƣ: Phân tích báo cáo tài chính (PGS. TS Nguyễn Ngọc
Quang - 2011, Nhà xuất bản Tài chính; Phân tích hoạt động kinh doanh (Chủ
biên: PGS.TS. Phạm Văn Dƣợc, TS Huỳnh Đức Lộng, ThS Lê Thị Minh
Tuyết – 2011, Nhà xuất bản Lao động); Phân tích báo cáo tài chính và định
giá trị doanh nghiệp (Phan Đức Dũng – 2009, Nhà xuất bản Thống kê),
6
Giáo trình Phân tích tài chính doanh nghiệp, tài liệu dành cho học viên cao
học khóa 2011-2013 của GS.TS Trƣơng Bá Thanh;…. Quá trình tham khảo
các tài liệu trên giúp tác giả hiểu đƣợc: Các khái niệm liên quan phân tích
hiệu quả hoạt động, thông tin sử dụng trong phân tích hiệu quả hoạt động, các
phƣơng pháp phân tích hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp nhƣ: phƣơng
pháp chi tiết, so sánh, loại trừ … Và các chỉ tiêu liên quan tới phân tích hiệu
quả hoạt động của doanh nghiệp gồm: phân tích hiệu quả hoạt động kinh
doanh, phân tích hiệu quả tài chính.
Quan tâm đến vấn đề này đã có một số nghiên cứu khoa học, luận văn
thạc sỹ cũng đã nghiên cứu:
Tác giả Trần Thị Hòa với đề tài: “Phân tích hiệu quả hoạt động của các
doanh nghiệp thƣơng mại trên địa bàn thành phố Đà Nẵng” (2006), Luận văn
thạc sỹ kinh tế - Đại Học Đà Nẵng. Đề tài đã hệ thống hóa lý thuyết và phác
họa đƣợc bức tranh về hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp thƣơng mại
trên địa bàn thành phố Đà Nẵng. Đề tài cũng đã vận dụng: phƣơng pháp phân
tích phƣơng sai để đánh giá xem có sự khác biệt đáng kể nào về hiệu quả hoạt
động giữa các loại hình doanh nghiệp thƣơng mại trên địa bàn thành phố,
đồng thời kết hợp phƣơng pháp phân tích tƣơng quan hồi quy bội để xây
dựng mô hình các nhân tố ảnh hƣởng đến hiệu quả tài chính của các doanh
nghiệp thƣơng mại cũng nhƣ từng loại hình doanh nghiệp thƣơng mại trên
địa bàn thành phố Đà Nẵng. Tuy nhiên, đề tài chỉ tiến hành phân tích số liệu
trong thời gian tƣơng đối ngắn (năm 2003 – 2004) dẫn đến kết quả phân tích
chƣa phát họa đƣợc đầy đủ toàn cảnh hiệu quả hoạt động của các DNTM trên
địa bàn thành phố Đà Nẵng.
Tác giả Nguyễn Thị Nhƣ Lân với đề tài nghiên cứu: “Phân tích hiệu
quả hoạt động tại Công ty cổ phần dệt Hòa Khánh – Đà Nẵng” (2009), Luận
văn thạc sỹ kinh tế - Đại Học Đà Nẵng. Luận văn đã hệ thống hóa cơ sở lý
luận về phân tích và tổ chức thông tin phân tích hiệu quả hoạt động của doanh
7
nghiệp, từ đó tác giả đã mô tả và đánh giá công tác phân tích hiệu quả hoạt
động, đồng thời đã hoàn thiện một số nội dung phân tích hiệu quả hoạt động
trong Công ty cổ phần Dệt Hòa Khánh – Đà Nẵng nhƣ: Xây dựng mô hình
lựa chọn phƣơng án huy động vốn và đƣa ra một số giải pháp để nâng cao
hiệu quả hoạt động nhƣ: nâng cao hiệu quả sử dụng vốn và hiệu quả kinh tế.
Tuy nhiên, trong luận văn này tác giả chỉ đề cập đến thực trạng phân tích và
đƣa ra một số giải pháp để nâng cao hiệu quả sử dụng vốn chứ chƣa thật sự
đi sâu vào hoàn thiện công tác phân tích hiệu quả hoạt động của Công ty.
Tác giả Nguyễn Khánh Thu Hằng với đề tài nghiên cứu: “Phân tích
hiệu quả hoạt động tại Công ty cổ phần thƣơng mại du lịch đầu tƣ Cù Lao
Chàm” (2012), Luận văn thạc sỹ quản trị kinh doanh - Đại Học Đà Nẵng. Tác
giả đã đánh giá và phân tích đƣợc thực trạng công tác phân tích hiệu quả hoạt
động tại Công ty cổ phần thƣơng mại du lịch đầu tƣ Cù Lao Chàm. Từ đó đã
hoàn thiện đƣợc công tác phân tích hiệu quả hoạt động tại Công ty nhƣ: hoàn
thiện phƣơng pháp phân tích bằng cách kết hợp các phƣơng pháp cũng nhƣ
hoàn thiện nội dung phân tích qua phƣơng trình DuPont, phân tích hiệu quả
huy động vốn bằng kỹ thuật phân tích quan hệ giữa EBIT với EPS, phân tích
hiệu quả xã hội qua tình hình thực hiện nghĩa vụ với Nhà nƣớc, đồng thời tác
giả còn đƣa ra đƣợc các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động...
Tóm lại có khá nhiều luận văn nghiên cứu về phân tích hiệu quả hoạt động
của doanh nghiệp và hầu hết các tác giả trong quá trình nghiên cứu đều chỉ ra các
giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động tại các Công ty. Tuy nhiên, luận văn
tiến hành phân tích tại các công ty cổ phần hoạt động trong lĩnh vực du lịch chƣa
nhiều và cũng chƣa có đề tài nào thật sự đi sâu vào phân tích đánh giá hoạt động
phân tích hiệu quả tại công ty du lịch để hoàn thiện nội dung, phƣơng pháp phân
tích hiệu quả hoạt động của công ty du lịch.
Qua các tài liệu nêu trên, giúp tác giả có cái nhìn sâu hơn về quá trình
phân tích hiệu quả hoạt động trong doanh nghiệp. Hiểu đƣợc nội dung
8
phƣơng pháp phân tích hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. Tuy nhiên, đối
với các luận văn tác giả thấy chỉ tập trung vào phân tích hiệu quả hoạt động
và đƣa ra các giải pháp để nâng cao hiệu quả hoạt động, chứ chƣa đi sâu vào
đánh giá công tác phân tích hiệu quả hoạt động và đƣa ra giải pháp hoàn thiện
công tác phân tích hiệu quả hoạt động. Với đề tài: “Hoàn thiện công tác phân
tích hiệu quả hoạt động tại Công ty Cổ phần Du lịch Đắk Lắk” tác giả đi sâu
tìm hiểu, mô tả lại thực tế công tác phân tích hiệu quả hoạt động tại Công ty.
Kế thừa những nội dung phƣơng pháp phân tích theo lý thuyết của các sách
chuyên khảo và những đề tài Luận văn Thạc sỹ kể trên, để so sánh, đánh giá
với thực tế công tác phân tích hiệu quả hoạt động của Công ty Cổ phần Du
lịch Đắk Lắk. Chỉ ra những kết quả đạt đƣợc, những mặt hạn chế trong công
tác phân tích hiệu quả hoạt động tại Công ty Cổ phần Du lịch Đắk Lắk, từ đó
đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác phân tích hiệu quả hoạt động
tại Công ty.
9
CHƢƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CÔNG TÁC PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ
HOẠT ĐỘNG TRONG DOANH NGHIỆP NÓI CHUNG VÀ
TRONG DOANH NGHIỆP DU LỊCH
1.1. KHÁI QUÁT PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG CỦA
DOANH NGHIỆP
1.1.1. Khái niệm phân tích hiệu quả hoạt động
Hiệu quả đƣợc hiểu là các lợi ích kinh tế, xã hội đạt đƣợc từ quá trình
hoạt động của DN. Nói cách khác, bản chất của hiệu quả chính là kết quả của
quá trình hoạt động, đƣợc xác định bằng cách so sánh lƣợng kết quả hữu ích
cuối cùng thu đƣợc với nguồn lực đã hao phí. Do vậy, thƣớc đo hiệu quả là
sự tiết kiệm nguồn lực hao phí và tiêu chuẩn của hiệu quả là tối đa hóa kết quả
dựa trên các nguồn lực nhất định. [14, tr. 44]
Phân tích hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp là việc đánh giá khả
năng đạt đƣợc kết quả trên cơ sở các nguồn lực của DN. Bởi vì mục đích cuối
cùng của ngƣời chủ sở hữu, của nhà quản trị là bảo đảm sự giàu có, sự tăng
trƣởng tài sản của doanh nghiệp. Để thực hiện tốt nhiệm vụ này, doanh
nghiệp phải sử dụng và phát triển tiềm năng kinh tế của mình. Nếu không đảm
bảo nâng cao đƣợc hiệu quả hoạt động thì giá trị doanh nghiệp sẽ bị giảm,
ngƣời chủ có nguy cơ bị mất vốn. [14, tr. 44]
Trong DN sản xuất hiệu quả hoạt động đƣợc tạo thành bởi tất cả các
yếu tố của quá trình sản xuất kinh doanh, nên hiệu quả hoạt động đƣợc xem
xét một cách tổng hợp và xem xét theo các yếu tố thành phần của nó gọi là
hiệu quả cá biệt. Để đánh giá hiệu quả hoạt động cá biệt ngƣời ta xây dựng
các chỉ tiêu chi tiết cho từng yếu tố của quá trình sản xuất kinh doanh trên cơ
sở so sánh từng loại nguồn lực với kết quả đạt đƣợc.
10
1.1.2. Sự cần thiết phân tích hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp
Phân tích hiệu quả hoạt động là một trong những khâu quan trọng trong
công tác quản trị DN. Đó là công cụ quan lý có hiệu quả mà các doanh nghiệp
sử dụng từ trƣớc đến nay. Phân tích hiệu quả hoạt động giúp DN tự đánh giá,
nhận xét việc thực hiện các chỉ tiêu kinh tế nhƣ thế nào, những mục tiêu kinh
tế đƣợc thực hiện đến đâu, từ đó tìm ra những biện pháp để tận dụng triệt để
thế mạnh của DN. Điều đó có nghĩa là phân tích hiệu quả hoạt động không chỉ
là điểm kết thúc một chu kỳ kinh doanh mà còn khởi đầu một chu kỳ kinh
doanh tiếp theo. Kết quả phân tích của thời gian kinh doanh đã qua và những
dự đoán trong phân tích điều kiện kinh doanh sắp tới sẽ là những căn cứ quan
trọng để doanh nghiệp hoạch định chiến lƣợc phát triển và phƣơng án kinh
doanh có hiệu quả, nhằm hạn chế rủi ro bất định trong kinh doanh.
Phân tích hiệu quả hoạt động nhằm phát huy mọi tiềm năng, khai thác
tối đa những nguồn lực của doanh nghiệp để đạt đƣợc lợi nhuận cao nhất.
Phân tích hiệu quả hoạt động không chỉ có ý nghĩa quan trọng đối với
bản thân DN, mà còn có ý nghĩa đối với những ai quan tâm đến DN, đặc biệt
là nhà đầu tƣ, ngân hàng, nhà cung cấp…vì phân tích hiệu quả hoạt động sẽ
giúp cho họ có những thông tin để có những quyết định chính xác hơn, kịp
thời hơn.
1.1.3. Nhiệm vụ phân tích hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp
Phân tích hiệu quả hoạt động của DN là việc đánh giá khả năng đạt đƣợc
kết quả, khả năng sinh lãi của DN do mục đích cuối cùng của ngƣời chủ sở hữu,
của nhà quản trị là đảm bảo sự giàu có, sự tăng trƣởng tài sản của DN.
Phân tích hiệu quả hoạt động của DN đƣợc đặc trƣng bởi việc xem xét
hiệu quả sử dụng toàn bộ các phƣơng tiện kinh doanh trong quá trình sản
xuất, tiêu thụ. Có thể nói, hoạt động của doanh nghiệp luôn tồn tại cả hoạt
động kinh doanh và hoạt động tài chính. Và 2 hoạt động này có mối quan hệ
qua lại với nhau. Trong đó, hoạt động kinh doanh cần phải đƣợc xem xét ở
11
giác độ cá biệt từng yếu tố của quá trình sản xuất kinh doanh và ở giác độ
tổng hợp.
Hiệu quả kinh doanh nói chung là một phạm trù kinh tế tổng hợp, đƣợc
tạo thành bởi tất cả các yếu tố của quá trình sản xuất kinh doanh. Do vậy hiệu
quả kinh doanh của một DN không chỉ xem xét một cách tổng hợp mà còn
đƣợc nghiên cứu trên cơ sở các yếu tố thành phần của nó, đó là hiệu quả các
biệt.
Nhƣ vậy, nhiệm vụ phân tích hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp là
phải tiến hành các nội dung:
- Phân tích hiệu quả kinh doanh cá biệt. Nội dung phân tích này đƣợc
tập trung chủ yếu là phân tích hiệu suất sử dụng tài sản, nên cũng có thể gọi là
phân tích hiệu suất sử dụng tài sản.
- Phân tích hiệu quả kinh doanh tổng hợp hay còn gọi là phân tích hiệu
quả hoạt động kinh doanh.
- Phân tích hiệu quả tài chính.
1.2. NGUỒN THÔNG TIN VÀ PHƢƠNG PHÁP VẬN DỤNG TRONG
PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG CỦA DOANH NGHIỆP
1.2.1. Nguồn thông tin sử dụng cho phân tích
a. Nguồn thông tin từ bên trong doanh nhiệp
Khi phân tích hiệu quả hoạt động của DN, cần phải có các thông tin từ bên
trong DN nhƣ thông tin từ báo cáo tài chính và các báo cáo nội bộ của DN.
Hệ thống báo cáo tài chính doanh nghiệp bao gồm các báo cáo chủ yếu
sau:
- Bảng cân đối kế toán: Là báo cáo tài chính tổng hợp, phản ánh tổng
quát toàn bộ giá trị tài sản hiện có và nguồn hình thành tài sản đó của DN tại
một thời điểm nhất định. [16, tr.11]
- Báo cáo lƣu chuyển tiền tệ: là báo cáo tài chính tổng hợp phản ánh
việc hình thành và sử dụng lƣợng tiền phát sinh theo các hoạt động khác nhau
12
trong kỳ báo cáo của DN. Theo chế độ kế toán hiện hành, Báo cáo lƣu chuyển
tiền tệ có hai dạng mẫu biểu theo hai phƣơng pháp lập nhƣng nội dung cơ
bản của hai mẫu đều gồm những phần chính:
+ Lƣu chuyển tiền từ hoạt động sản xuất kinh doanh
+ Lƣu chuyển tiền từ hoạt động đầu tƣ
+ Lƣu chuyển tiền từ hoạt động tài chính
+ Lƣu chuyển tiền thuần trong kỳ
+ Tiền đầu kỳ
+ Tiền cuối kỳ. [12, tr.30]
- Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh: Là báo cáo tài chính tổng hợp,
phản ánh tổng quát tình hình và kết quả kinh doanh của DN trong một thời kỳ
(quý, năm) chi tiết theo các hoạt động. Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh
là nguồn thông tin quan trọng cho việc xem xét thực trạng tài chính và đánh
giá khả năng sinh lợi của DN trong một kỳ nhất định để từ đó có những quyết
định phù hợp, cần thiết. [12, tr.26]
- Thuyết minh báo cáo tài chính: Là một bộ phận hợp thành hệ thống
báo cáo tài chính của DN, đƣợc lập để giải thích và bổ sung thông tin về tình
hình hoạt động sản xuất, kinh doanh, tình hình tài chính của DN trong kỳ báo
cáo mà các báo cáo khác không thể trình bày rõ ràng và chi tiết. [12, tr.40]
- Các báo cáo nội bộ: [12, tr.40]
+ Nguồn thông tin sử dụng để phân tích hiệu quả hoạt động của DN
không chỉ giới hạn trong phạm vi báo cáo tài chính mà còn phải mở rộng sang
các báo cáo khác của DN nhƣ: bảng chi tiết về lãi lỗ tiêu thụ, tình hình tăng
giảm tài sản cố định, các tài liệu về giá trị sản xuất và số lƣợng sản phẩm tiêu
thụ…
+ Ngoài ra khi phân tích hiệu quả hoạt động của DN ta cũng cần phải
có thông tin về chi phí lãi vay, chi phí khả biến và bất biến trong các yếu tố
13
chi phí sản xuất kinh doanh,… Tất cả những thông tin trên đƣợc lấy từ các
báo cáo nội bộ của DN.
Thông tin về đặc điểm hoạt động của DN:
Mỗi DN có đặc điểm riêng trong tổ chức sản xuất kinh doanh và
phƣơng hƣớng hoạt động, nên để đánh giá hợp lý tình hình sản xuất kinh
doanh, nhà phân tích cần nghiên cứu kỹ lƣỡng đặc điểm hoạt động của DN.
Những vấn đề cần quan tâm bao gồm:
Mục tiêu và chiến lƣợc hoạt động của DN: chiến lƣợc tài chính và
chiến lƣợc kinh doanh;
Đặc điểm về quy mô vốn, cơ cấu và chu trình luân chuyển vốn trong
các khâu kinh doanh của DN;
Tính thời vụ, tính chu kỳ trong hoạt động kinh doanh của DN;
Mối liên hệ giữa DN với nhà cung cấp, khách hàng, ngân hàng và các
đối tác khác.
b. Nguồn thông tin từ bên ngoài doanh nghiệp
Việc sử dụng số liệu trên các báo cáo từ bên trong DN để so sánh, đánh
giá và đƣa ra những quyết định có thể có những trƣờng hợp chƣa bảo đảm
tính toàn diện và chính xác. Do vậy cần thiết phải dựa vào những thông tin từ
bên ngoài DN nhƣ:
- Thông tin thuộc môi trƣờng vĩ mô: Là những thông tin về sự tăng
trƣởng, suy thoái của nền kinh tế, thông tin về tình hình lạm phát, giảm phát,
các chính sách kinh tế của Nhà nƣớc,… Những thông tin dự báo về nhu cầu
thị trƣờng, triển vọng phát triển trong sản xuất kinh doanh,… ảnh hƣởng đến
chiến lƣợc và sách lƣợc kinh doanh trong từng thời kỳ của DN. [12, tr.42]
- Các thông tin theo ngành kinh tế: Sự hoạt động, phát triển của một
DN luôn nằm trong mối liên hệ với các hoạt động chung của ngành. Ngoài
những thông tin về môi trƣờng vĩ mô, DN cần quan tâm đến những thông tin
liên quan đến lĩnh vực kinh doanh nhƣ: định hƣớng phát tiển của ngành, mức
14
độ và yêu cầu về công nghệ của ngành, thực trạng và khả năng tiềm tàng của
các đối thủ cạnh tranh, qui mô của thị trƣờng,… [12, tr.42]
1.2.2. Các phƣơng pháp vận dụng trong phân tích hiệu quả hoạt
động
Khi phân tích hiệu quả hoạt động của DN, có nhiều phƣơng pháp khác
nhau đƣợc sử dụng. Tùy thuộc vào mục đích phân tích mà vận dụng phƣơng
pháp phân tích thích hợp. Một số phƣơng pháp chủ yếu đƣợc sử dụng là:
a. Phương pháp chi tiết
Là sự phân chia chỉ tiêu phân tích theo nhiều hƣớng khác nhau để phục
vụ cho việc xem xét, đánh giá đƣợc cụ thể. Thông thƣờng phƣơng pháp này
có các hƣớng chi tiết sau:
Chi tiết theo thời gian: Là sự phân chia chỉ tiêu phân tích theo các
khoảng thời gian khác nhau. Việc chi tiết theo thời gian giúp chúng ta phân
phối nguồn lực đầu vào theo từng khoảng thời gian cụ thể vì không phải lúc
nào hoạt động kinh doanh cũng đi lên. Mặt khác, trong quản lý ngƣời ta phải
nắm đƣợc nhịp độ sản xuất kinh doanh để điều hành hoạt động sản xuất kinh
doanh; giúp doanh nghiệp phát hiện đƣợc tính chu lỳ, tính thời vụ trong hoạt
động kinh doanh của doanh nghiệp để có giải pháp kinh doanh phù hợp.
Chi tiết theo địa điểm phát sinh: Là việc phân chia chỉ tiêu phân tích
theo địa điểm phát sinh nhƣ: phân chia doanh thu theo thị trƣờng, phân chia
doanh thu theo cửa hàng, phân chia giá thành theo giai đoạn sản xuất. Việc chi
tiết này có tác dụng rất lớn trong hạch toán kinh doanh nội bộ nhằm đánh giá
những thành tích hay khuyết điểm của từng bộ phận trong quá trình sản xuất
kinh doanh của doanh nghiệp.
Chi tiết theo các yếu tố cấu thành của chỉ tiêu: là việc phân chia chỉ tiêu
phân tích theo các yếu tố cấu thành nên chỉ tiêu nhƣ: chi tiết giá thành theo
khoản mục, chi tiết doanh thu theo loại hình hoạt động, chi tiết doanh thu theo
15
mặt hàng,... Việc chi tiết này nhằm đánh giá xu hƣớng tác động của các chỉ
tiêu cần phân tích từ đó phát hiện ra trọng điểm của công tác quản lý.
b. Phương pháp so sánh
Là phƣơng pháp đƣợc sử dụng phổ biến nhất trong phân tích hoạt động
của DN để đánh giá kết quả, xác định vị trí và xu hƣớng biến động của các
chỉ tiêu phân tích. Khi thực hiện phƣơng pháp so sánh, phải giải quyết những
vấn đề cơ bản nhƣ: Xác định tiêu chuẩn so sánh, điều kiện so sánh, kỹ thuật
so sánh. [12, tr.44]
* Tiêu chuẩn so sánh: là chỉ tiêu gốc đƣợc chọn làm căn cứ để so
sánh. Khi phân tích, nhà phân tích thƣờng sử dụng các số gốc sau:
Sử dụng số liệu ở nhiều kỳ trƣớc để đánh giá và dự báo xu hƣớng của
các chỉ tiêu phân tích.
Sử dụng số liệu trung bình ngành để đánh giá sự tiến bộ về hoạt động
của doanh nghiệp so với mức trung bình tiên tiến của ngành.
Sử dụng số kế hoạch, số dự toán để đánh giá doanh nghiệp có đạt đƣợc
các mục tiêu đặt ra trong năm hay không. [12, tr.44]
* Điều kiện so sánh: Để so sánh các chỉ tiêu cần chú ý đến tính so sánh
của các chỉ tiêu, đó là tính đồng nhất của các chỉ tiêu khi so sánh với nhau. Cụ
thể:
Chỉ tiêu phân tích phải phản ánh cùng nội dung kinh tế. Thông thƣờng
nội dung kinh tế của chỉ tiêu có tính ổn định và thƣờng đƣợc quy định thống
nhất. Tuy nhiên, nội dung kinh tế của các chỉ tiêu có thể thay đổi trong trƣờng
hợp chế độ, chính sách tài chính kế toán của nhà nƣớc thay đổi, do thay đổi
phân cấp quản lý tài chính trong doanh nghiệp. Trƣờng hợp có sự thay đổi
của nội dung kinh tế, để đảm bảo tính so sánh đƣợc, trị số gốc của chỉ tiêu
cần so sánh phải đƣợc tính toán lại theo nội dung quy định mới.
Chỉ tiêu phân tích phải có cùng phƣơng pháp tính toán: trong kinh
doanh các chỉ tiêu có thể đƣợc tính theo các phƣơng pháp khác nhau, điều
này là do sự thay đổi phƣơng pháp hạch toán tại đơn vị, sự thay đổi chế độ tài
