Nguyên lý hệ điều hành Bài tập lớn tìm hiểu hệ điều hành linux

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỎ - ĐỊA CHẤT
----------

BÀI TẬP LỚN
MÔN NGUYÊN LÍ HỆ ĐIỀU HÀNH
Chủ đề: Tìm hiểu về hệ điều hành linux?
Sinh viên: Nguyễn Văn Bắc
Mã số: 1621050351
NMH:
01
Ngày sinh: 04/02/1998
Hà Nội,ngày 20 tháng 11 năm 2017


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỎ - ĐỊA CHẤT

KHOA CÔNG NGHỆ THỐNG TIN
BÀI TẬP LỚN

NGUYÊN LÍ HỆ ĐIỀU HÀNH
Giáo Viên Hướng Dẫn: Võ Thị Thu Trang
Sinh Viên Thực Hiện:

Nguyễn Văn Bắc Mã SV: 1621050351

Lớp:

Công Nghệ Phần Mềm K61 – A

ĐỀ TÀI: Tìm Hiểu Về Hệ Điều Hành Linux?

Hà Nội, ngày 20 tháng 11 năm 2017


Mục Lục
Bài

Tran
g

Mục Lục

3

Lời Nói Đầu

4

Bài 1

Linux Là Gì

5

Bài 2

Tại Sao Phải Sử Dụng Linux

6

Bài 3

Lịch Sử Phát Triển Của Linux Và Phân Phối Đến Ngày Nay

8

Bài 4

Kiến Trúc Của Một Hệ Diêu Hành Linux

9

Bài 5

Các Bản Phát Hành Của Linux

11

Bài 6

Lợi Ích Khi Sử Dụng Linux

12

Bài 7

Bất Tiện Của Linux

14

Bài 8

Linux so với các hệ điều hành khác (windows)

18

Bài 9

Khía Cạnh Thương Mại Của Linux

25

Bài 10

Ai Nắm Quyền Sở Hữu Linux

26

Bài 11

Kết Luận

Phần cuối: Một số tài liệu kham khảo và nhận xét về bài làm của giáo
viên

27
28

3

Lời nói đầu
Có thể nói Linux là hệ điều hành UNIX cho máy tính. Mã nguồn và
các phần mềm đều được miễn phí đã giúp cho Linux trở thành một trong
nhiều hệ điều hành chạy trên pc đang phát triển. Nếu như chúng ta phải
xét đến cái chi phí cho việc mua bản quyền phần mềm cho đúng với
pháp luật Việt Nam hiện hành cũng như trên trường quốc tế, thì ta có
thể trông đợi ở linux và các ứng dụng của nó như một cách cứu việc
giảm giá thành sản phẩm. Trong bài tập lớn này của tôi, tôi sẽ không có
tham vọng "đi sâu đi xa" mà tôi chỉ tìm hiểu sơ bộ nhất về Linux từ đó
để chúng ta có thể đưa ra quyết định là có nên sử dụng Linux hay không
? Trong quá trình làm bài có thể gặp nhiều những sai sót không đáng có
rất mong quý thầy cô và các bạn thông cảm.

BÀI 1. LINUX LÀ GÌ
Muốn tìm hiểu Linux trước tiên bạn phải trả lời được câu hỏi "UNIX là
gì? ". Linux là một dự án mục đích ban đầu là tạo ra một phiên bản unix có
thể chạy được trên những máy tính có chíp Intel những máy này thường được
gọi nôm na là máy vi tính tương thích với PC Của IBM.
Có thể nói unix là hệ điều hành phổ biến nhất và linh hoạt nhất hiện
nay cho các chạm máy chỉ đầu tiên (high-end). Trong đề tài này tôi sẽ giải
thích tại sao bạn chọn một bản Linux giống như Unix thay vì chọn trong
những hệ điều hành chạy trên nên Intel như MS-DOS, Windowns 95/98,
Windowns NT, hoặc OS/2.
4


Linux là một hệ điều hành cho nhiều nền máy tính khác nhau nhưng
trước tiên là cho PC nên Intel. Hệ điều hành có hàng trăm nhà lâp trình trình

rải rác trên khắp thế giới tham gia thiết kế và xây dụng, với mục tiêu là tạo
ra một bản nhái (clone) UNIX hoàn toàn không phụ thuộc vào phần mềm nào
có đăng ký bản quyền, và cả thể giới đều có thể sử dụng thoải mái.
Thực ra từ khởi thủy, Linux là thú tiêu khiển Của Linus Torvalds, lúc
bấy giờ là sinh viên học Henlsinki tại Phần Lan. Tovalds, muốn tạo ra một
phiên bản thay thế cho hệ diê hành Minix vốn là một hệ thống như UNIX để
chạy các PC nên Intel.
Về cơ bản Linux là một clone UNIX, nghĩa là với Linux bạn sẽ có
được nhiều thuận lợi Của UNIX. Tính đa nhiệm thực ( preemptive
multitasking ) Của Linux giúp chương trình của bạn chạy được nhiều chương
trình cùng lúc, và mỗi chương trình như thể có thể tự chạy liên tục. Một số hệ
khác, chẳng hạn như Windown 3.1 cũng cho phép bạn chạy nhiều chương
trình, song khi bạn chuyển từ chương trình một sang chương trình hai thì
chương trình một sẽ ngừng chạy. Windown 95 và Windowns NT gần với
Linux hơn vì cho phép chạy đa nhiệm thực. Với Linux, bạn có thể cùng lúc
thực hiện một số chương trình như sau: chuyển tập tin, in hồ sơ, sao chép đĩa
mềm, sử dụng CD-ROM, và chơi trò chơi
Linux là hệ điều hành hoàn toàn multiuser ( đa người dùng), nghĩa là
nhiều người có thể cùng đăng nhâp và cùng lúc sử dụng hệ thống. Mặc dù ưu
điểm này không mấy nổi bật đối với một máy PC ở nhà, song nếu trong các
công ty hoặc trường đại học, nhiều người cùng lúc có thể sử dụng chung tài
nguyên, từ đó giảm chi phí đầu tư cho máy móc. Ngay cả khi ở gia đình, bạn
cùng có thể vào hệ thống nhiều account khác nhau qua các đầu cuối ảo
(virtual terminal ). Cũng từ môi trường gia đình, bạn có thể tự tổ chức dịch
vụ mạng riêng của mình bằng cách xây dụng Linux và nhiều modem
Linux cung cấp cho bạn một cơ hội học tập mà hiện nay chưa có hệ
điều hành nào so sánh được. Có linux, bạn có một hệ điều hành đầy đủ bao
gồm cả mã nguồn. Trong khi đó các hệ điều hành thương mại khác không
bao giờ tiết lộ mã nguồn.
Cuối cùng, Linux mang cho bạn bầu không khí hỗn mang của cuộc

cách mạng PC trước kia. Vào khoảng thập niên 1970, máy điện toán là một
sân chơi riêng của các tổ chức lớn, chẳng hạn như chính quyền, doanh nghiêp
lớn và trường đại học. Người bình thuởng không có cơ hội Sử dụng những kÿ
5


điều ây Của khoa học. Song với su xuất hiện Của bộ vi Sử lý và những máy
tính Cá nhân dâu tiên, mọi việc đã thay đổi. Thoạt tiên PC là dât dụng võ Của
giới hacker, các tay chuyên môn về vi tính. Họ thâm nhâp những hệ thống PC
so khai vì các hệ này không làm được gì nhiều nếu tính ở góc dQ năng suất.
Nhưng với kinh nghiêm tích luỹ dân dân theo nắm tháng, các hacker lại trở
thành những nhà doanh nghiệp, và cùng lúc với khả năng ngày càng cao Của
máy móc PC trở thành phổ biến.
Ngày nay lại có cuộc cách mạng ở lĩnh vực phần mềm hệ thống, nghĩa
là hệ điều hành. Linux đại diện cho hành động ly khai một hệ thống các tổ
chức to lớn kiểm soát, một hệ thống nhân danh thị phần để làm sơ cứng óc
sáng tạo và mọi cải biến.

BÀI 2. TẠI SAO PHẢI SỬ DỤNG LINUX ?
Bạn đến với linux vì đây là một trong những hệ điều hành miễn phí
hiện nay, có khả năng đa chương đa nhiệm cùng lúc cho nhiều người sử dụng
trên các nên phần cứng tương thích với PC Của IBM. So với những hệ điều
hành khác mang nang tính thương mại, Linux giúp bạn tránh được những
ràng buộc như thinh thoảng lại phải nâng cấp, và mỗi lần như thể lại Phải
nâng cấp những ứng dụng và trả nhiều khoản tiền quá dáng. Nhiều ứng dụng
cho Linux được ứng dụng miễn phí trên Internet cùng như mã nguồn mở Của
Linux. từ đó bạn có thể lấy mã nguồn về, sau đó chỉnh sửa và mở rộng hệ
điều hành theo nhu cầu riêng của bạn, một việc mà bạn không thể nào thực
hiện được với những hệ như Windows, NT, Windows95...
Tuy nhiện, việc được độc lập với những công ty thương mại cùng là

một thể yếu của Linux bởi không một công ty thương mai riêng lẽ nào nhân
trợ giúp Linux, do dó bạn không thể gọi điện để họ đến giúp đỡ. Tuy vậy, với
sự phát triển Của Internet, các tổ chức hỗ trợ người dùng Linux đã tạo nên vô
số các site, các forum để hướng dẫn bạn mọi vấn đề về Linux.
Ngoài ra Linux có thể không chạy tốt với một số phần cứng. Việc hỏng
hóc và xoá một tập tin dữ liệu trên hệ thống của bạn có thể xảy ra bởi vì
Linux luôn thay đổi và chưa qua quá trình thử nghiệm khắt khe nào trước khi
được tung ra.
6


Linux không phải là món đồ chơi mà là một hệ thống được thiết kế
nhằm đem đến cho người sử dung cảm giác cùng tham gia vào một dự án
mới, cùng tua như hồi thời kỳ cách mạng PC. Tuy nhiện Linux tương đối ổn
định trên nhiều hệ thống và giới thiệu cho bạn một cơ may không quá tốn
kém để học và Sử dụng một trong những hệ điều hành được nhiều người Sử
dụng nhất trên thể giới hiện nay: UNIX, và nhiều công ty bán CD-ROM và
hãng sản xuất phần mềm, chẳng hạn như Red Hạt và Caldera hiện đang ứng
dụng hệ điều hành Linux. Cả IBM, anh cả xanh (big blue), đển nay cùng đầu
tư xây dụng các máy tính, chip hỗ trợ Linux. Ngoài ra chứng ta còn có thê
nhiều phiên bản phần mềm Linux khác nhau của các công ty khác nhau như
TurboLinux, SuSE Linux

Linux là một khả năng thay thế cho các hệ thống UNIX khác và có thể
thay thể các hệ điều hành đôi khi đắt tiền ấy. Ví dụ tại cơ sở làm việc, nếu
bạn có lâp trình trên UNIX thì về nhà bạn có khuynh hướng sử dụng một hệ
nào đó giống UNIX. Nếu bạn là một quản trị viên UNIX ở cơ sở làm việc, thì
ngay tại nhà bạn có thể sử dụng Linux để thực hiện một số công việc.
Linux cũng giúp bạn để dàng truy cập Internet và những gì còn lại của
IQ thông tin.

Một vấn đề tế nhị làm cho Linux để đến với người dùng là Linux mã
nguồn cho mọi người. Chính điều này làm cho một số quốc gia đầu tư nghiên
cứu Linux để không phụ thuộc vào phần mềm có sẵn (như Windows). Họ cho
rằng mac dù Windows rất dễ sử dụng nhưng không thể bảo đảm bộn dưới hệ
điều hành kín này, các thống tin cá nhân hay quôc gia của họ có bị thu tóm về
một tô chức hay một quốc gia nào khác hay không. Ta có thể thấy Trung
Quốc hiện nay đang phát triển hệ điều hành Hồng Ky từ kernel Của Linux để
có thể dân thay thể Windows, cũng tương tự như một loại chip mới Hồng
Tâm để thay thể Intel ( chúng ta không biết khi nào họ nghiện cứu xong).
Tại Việt Nam, việc nghiện cứu để xây dụng một hệ điều hành Việt Nam
đã thu được một số thành công nhất định. Như chúng ta đã biết đến Linuxvn
và CMC Red hạt Linux phiên bản tiếng việt.

7


BÀI 3. LỊCH SỬ PHÁT TRIỂN CỦA LINUX VÀ
CÁC PHÂN PHỐI ĐẾN NGÀY NAY
Năm 1991, Linus Torvalds, Sinh viên trường đại học tổng hợp Helsinki
Phần Lan bắt đầu xem xét Minix, một phiện bản của UNIX làm ra với mục
đích nghiên cứu cách tạo ra một hệ điều hành UNIX chạy trên PC với bộ vi
xử lí Intel 80386.
Ngày 25/8/1991, Linus cho ra version 0.01 và thống báo trên
comp.os.minix về dự định Của mình về Linux.
1/1992, Linus cho ra version với shell và trình biên dịch C. Linux
không cần minix để phiên dịch lại hệ điều hành của mình, Linus đã đặt tên hệ
điều hành của mình là Linux.
1994, phiên bản chính thức 1.0 được phát hành.
Linux là một hệ điều hành dạng UNIX chạy trên máy PC với bộ điều
khiển trung tâm (CPU) Intel 80386 trở lên, hay các bộ vi sử lý trung tâm

tương thích AMD, Cyrix. Linux ngày nay có thể chạy trên máy Macintosh
hoặc SUN Space. Linux thỏa mãn chuẩn POSIX. l.
Linux được viết toàn bộ từ con số không, tức là không sử dụng một
dòng lệnh nào của UNIX, tuy nhiện hoạt động Của Linux hoàn toàn dựa trên
nguyên tắc điều hành UNIX. Vì vậy một người nắm được Linux sẽ nắm được
UNIX. Chú ý rằng giữa các UNIX su khác nhau cùng không kém gì giùa
UNIX và Linux
Linux là hệ điều hành phát hành miễn phí, phát triển trên mang Internet
từ UNIX và được sử dụng trên máy tính cá nhân. Linux đã phát triển nhạnh
chóng và trở lên phổ biến trong thời gian ngắn. Nó nhanh chóng được nhiều
người sử dụng vì một trong những lý do không phải trả tiền bản quyền. Mọi
người có thể để dàng download từ Internet hay mua tại các hiệu bán CD.

8


Linux là hệ điều hành có hệ nâng cao, trong tất cả các máy tính có cấu
hình cao nhất hay thấp nhất. Hệ điều hành này hỗ trợ các máy tính sử dụng
32 cũng như 64 bit và rất nhiều phần mềm khác nhau.
Quá trình phát triển Linux được tăng tốc qua sự phát triển chương trình
GNU. Ở đó là một chương trình phát triển các UNIX có khả năng chạy trên
nhiều nên tảng khác nhau. Cuối năm 2001 phiên bản mới nhất của Linux
kernel là 2.4.2-2 có khả năng điều khiển các máy đa bộ vi xử lý

BÀI 4. KIẾN TRÚC CỦA HỆ ĐIỀU HÀNH LINUX
Shell

Ứng
Kernel

íCH

Phần Cứng

1/ Hạt Nhân
Là trung tâm điều khiển của hệ điều hành Linux, chứa các mã điều khiển
hoạt động toàn bộ hệ thống. Hạt nhân được phát triển không ngừng, thường
có hai phiên bản mới nhất, một phiện bản đang phát triển mới nhất và một
bản ổn định nhất. Kerner được thiết kế theo dạng modul, do vậy kích thước
thật Của kernel rất nhỏ. Chúng chỉ tải những bộ phận cần thiết lên bộ nhớ,
các bộ phần khác sẽ được tải lên nếu cần thiêt. Nhờ vậy so với hệ điều hành
khác Linux không sử dụng lãng phí bộ nhớ, nó không tải mọi thứ lên mà
không cần quan tâm nó có sử dụng được hay không.
Kernel được xem là trái tim của hệ điều hành Linux, ban đầu phát triển
cho các CPU Intel 80386. Điểm mạnh của loại CPU này là khả năng quản lý
bộ nhớ. Kernel Của Linux có thể truy xuất tới toàn bộ tính năng phần cứng
Của máy. Yêu cầu của các chương trình cần rất nhiều bộ nhớ, trong khi bộ
9


nhớ hệ thống rất ít bộ nhớ, hệ điều hành sử dụng không gian đã hoán đổi để
lưu trữ các dữ liệu xử lý của chương trình. Swap space cho phép ghi các
trang bộ nhó xuất các vi trí giành sẵn trong đĩa coi nó như là phần mở rộng
của vùng nhớ chính. Bộn cạnh sử dụng swap space, Linux còn hỗ trợ những
đặc tính sau:
Bảo vệ vùng nhớ giữa các tiến trình, điều này không cho phép một tiến
trình làm tắt toàn bộ hệ thống.
Chi tải các chương trình khi cần thiêt.

2. She11

Shell cung cấp tập lệnh cho người dùng thao tác với kernel để thực
hiện công việc. Shell đọc các lệnh từ người dùng và xử lý. Ngoài ra shell
cung cấp một số đặc tính khác như chuyển hướng xuất nhập, ngôn ngữ lệnh
để tạo các tập tin tương tự tập tin bật trong DOS.
Có nhiều loại shell được sử dụng trong Linux. Ở điểm quan trọng để
phân biệt các shell với nhau là bộ lệnh Của shell. Ví dụ, C shell thì sử dụng
các lệnh tương tự ngôn ngữ C, Bourne shell thì dùng các ngôn ngữ lệnh khác.
Shell Sử dụng chính trong Linux là GNU Bourne Again Shell. Shell
này là shell phát triển từ Bourne shell, là shell dùng chính trong hệ thống
UNIX với nhiều tính năng mới như : điều khiển các tiến trình, các lệnh khi sử
dụng, tên tập tin dài. .

3. Các Tiện Ích
Các tiện ích được người dùng thường xuyên sử dụng. Nó được dùng
cho nhiều thứ như thao tác tập tin, đĩa nén, sao lưu tập tin. . .tiện ích trong
Linux có thể là các lệnh thao tác hay chương trình giao diện đồ họa. Hầu hết
các tiện ích trong Linux là sản phẩm của chương trình GNU. Linux có sẵnrât
nhiều tiên ích như chương trình biến dich, trình gở lỗi, soạn văn bản. . . tiện
ích có thể được sử dụng bởi người dùng hoặc hệ thống, một số tiện ích được
xem là chuẩn trong hệ thống Linux như passwd, Is, ps, vi. .

4. Các Chương Trình Ứng Dụng.
10


Khác với các tiện ích, các ứng dụng như trong chương trình word, hệ
thống quản trị cơ sở giữ liệu. . . là các chương trình có độ phức tạp lớn và
được các nhà sản xuất viết ra.

BÀI 5. CÁC BẢN PHÁT HÀNH CỦA LINUX

Linux được phát hành bởi nhiều tổ chức khác nhau, mỗi tổ chức như
thế đều có một bộ chương trình kèm theo nhóm tập tin nòng cốt của Linux.
Mỗi bản phát hành Linux Của các CD-ROM đểu dựa trên một phiện bản
nòng cốt (kernel) nào dó. Ví dự như RedHạt 6.2 dựa vào kernel 2.2.4. Với
Red Hạt, các kernel Linux được chúa trong hệ thống Red Hạt Package
Management (RPMS) và được cài dät như là một phần Của hệ thống này.
Open Linux Của Casldera cũng như thế trên bản phát hành Red Hạt.
Bản phát hành HOW TO cũng cung cấp một đanh sách chi tiết các bản
Linux.

BÀI 6. LỢI ÍCH CỦA LINUX
Sử dụng Linux bạn sẽ có nhiều lợi điểm. Trong số những hệ điều hành
thông dụng nhất hiện nay, Linux là hệ điều hành miễn phí được nhiều người
sử dụng nhất hiện nay. Với PC IBM, Linux cũng cung cấp một hệ thống đầy
Đủ chức năng multitasking và multiuser lập sẵn tận dụng được sức
mạnh xử lý của máy 386 cao hơn.
Ở trên với bạn, bản thân Linux cùng có sẵn toàn bộ nghi thức mang
TCP/IP, giúp bạn để dàng kêt nôi Internet và gúi thu diên từ. Linux cùng có
Xfree86, một giao diện đề họa GUI đầy đủ, cần có trên hệ X Windows.
Xfree86 là một ứng dụng Của X Windows có thể phát hành miễn phí Chung
với Linux . Xfree86 cứng cấp cho bạn các yếu tố GUI phổ biến ở một số nên
GUI thương mại khác, chẳng hạn như Windows hoặc OS/2.

11


Hiện nay những thống kê trên đều có sẵn cho Linux vì cơ bản không một
ai có tiền mua. Có chăng bạn chi một chi phí cho việc tải từ Internet xuống
hoặc trả cước phí qua bưu điện.

6.1 Khả năng thích ứng của các hệ mở
Khả năng thích ứng của hệ điều hành giúp bạn chuyển nó từ một nền
này sang nền khác mà vẫn hoạt động tốt. UNIX là hệ điều hành có tính tương
thích cao. Trước kia UNIX chỉ hoạt động trên một nền duy nhất, dó là máy
điện toán mini DEC PDP-7. hiện nay UNIX có khả năng chạy bất cứ trên nền
nào, từ máy tính xách tay cho đến loại máy tính lớn đang mainframe.
Nhờ sự thích ứng này, các máy tính điện toán chạy Linux trên nền khác
nhau có thể liên lạc với nhau một cách chính xác và hữu hiệu với các nền
khác. Những hệ này có thể hoạt động mà không cần bổ xung thêm bất cứ
giao diện thương mại đắt tiền nào, mà thông thường bạn phải móc tiền túi ra
mua sau khi mua những hệ điều hành khác.

6.2 Ứng Dụng
Hiện nay Linux có hàng ngàn ứng dụng, bao gồm các chương trình
bảng biểu, cơ sở dữ liệu, xử lý văn bản, phát triển ứng dụng, viết bằng nhiều
ngôn ngữ điện toán, chưa kể những phần mềm viễn thông trọn gói, ngoài ra
Linux cùng có hàng loat các trò chơi giải trí trên nền văn bản hoặc đồ họa.

6.3 Lợi ích cho giới chuyên nghiêp điện toán.
Với Linux, giới chuyên nghiêp sẽ có một loại công cụ phát triển chương
trình, bao gôn các bộ phiên dịch cho nhiều ngôn ngữ lập trình, chẳng hạn như
C, C++, Pascal... nếu bạn không thích Sử dụng những ngôn ngữ vừa kể,
Linux sẵn sàn cung cấp cho bạn nhiều dụng cụ như Flex và Bison để bạn xây
dụng ngôn ngữ điện toán riêng cho mình. Bạn cũng có thể dùng ngôn ngữ
Pascal thông qua FreePascal.
Linux cùng tạo điều kiện cho bạn liên lạc với các hệ văn phòng công ty
bạn. Nếu bạn là quản trị viên mạng UNIX , Linux có thể giúp bạn làm việc
tại nhà.
12

Hai ý niệm được mọi người đề cập nhiều nhất hiện nay là hệ thống mở ( open
system) và khả năng hoạt động liên thông (interoperability), cả hai đều nói về
khả năng của hệ điều hành có thể liên lạc với nhau. Phần lớn các hệ mở đòi
hói thỏa tiêu chuẩn tương thích POSIX ( giao tiêp hệ điều hành khả chuyên ),
Linux đáp ứng những yêu cầu ấy Linux được thiết kế thích ứng với mã nguồn
mở, để trong trường hợp công ty bạn đang chạy chương trình nào dó Của
UNIX bạn có thể làm cho Linux thích ứng nhạnh chỏng với hệ ây.

6.4.Hacker
Về cơ bản, Linux được xây dựng bởi các hacker. Mặc dù trong xã hội hiện
nay hacker hàm một ý tiêu cực, song nếu theo định nghĩa ban đầu thì hacker
điện toán không phải là tội phạm

Bởi vì cơ bản, động tác hacking nghĩa là tìm hiểu rốt ráo những gì có
trong một hệ thống cho đển từng chi tiết một, và có khả năng sửa chữa nếu hệ
thống ấy bị hư hỏng. một số các hacker không xâm nhâp hệ thống vì tiên bac
hoặc trảbthù ai đó. Mặc dù về sau này vẫn có một số người vượt quá giới hạn
và bị tập thể hacker gọi là cracker. Giói hacker điện toán bị xúc phạm khi mọi
người xem họ như lũ cracker phá hoại, mà xã hội gọi chúng là hacker. Thực
ra hiện nay những hacker trắng (bạch đảo hacker) rất có công trong việc phát
hiện các lỗ hổng của các phần mềm, giúp mọi người và chủ nhân của các
phần mềm ấy cảnh giác trước sự tấn công của các hacker đen hay các tội
phạm tin học
Linux sẽ tạo cho bạn một cảm giác thế nào là hacker và chúng ta hy
vọng từ đó bạn sẽ không trở thành cracker. Mới đây có sẵn một phiên bản
UNIX hoạt động đầy đủ mọi chức năng mà bạn có quyền ra vào thoải mái
không giới hạn, một điều mà bạn hiếm gặp ngoài đời thật, ngoài ra phần lớn
những người sử dụng UNIX được cấp cho một account trên máy UNIX với
quyền hạn thu hẹp, do đó một user ( người sử dụng bình thường) không thể

Sử dụng các câu lệnh UNIX/ Linux .

13


BÀI 7. BẤT TIỆN CỦA LINUX
Có lẽ bất tiện lớn nhất khi Sử dụng Linux chính là không có một công ty nào
Chịu trách nhiệm phát triển hệ điều hành này. Nếu có điều gì trục trặc hoặc
vấn đề phát sinh, bạn sẽ không có một số điện thoại miễn phí gọi cho bộ phận
trợ giúp kỹ thuật. Tuy nhiên nếu suy nghĩ thêm một chút, những số điện thoại
như thế có bao giờ giúp bạn thực sự chưa? Biết bao nhiêu lần sau khi bạn gọi
lại được chỉ sang số khác, biết bao nhiêu lần bạn được yêu cầu thắc mắc của
mình lên mạng để được giải đáp?
Với Linux, mặc dù không sẵn có một số điện thoại hay kỹ thuật nào,
song luôn sẵn hàng ngàn người sử dụng Linux thuộc về các nhóm cộng đồng
trên mạng để chia sé khó khăn của bạn

7.1 Thiếu Trợ Giúp Kỹ Thuật
Thiếu nguồn trợ giúp kỹ thuật là vấn đề không chỉ với Linux mà với
các ứng dụng Linux. Mặc dù hiện có nhiều chương trình mang tính thương
mại dành cho Linux, song đa phần lại là chương trình miễn phí do một nhóm
nhỏ biên soạn rồi đưa lên mạng cho cả thế giới xài chung. Tất nhiên họ luôn
nhắc bạn là họ không chịu trách nhiệm nếu máy của bạn găp sự cố sau khi cài
đặt phần mềm miễn phí của họ.
Dù sao thì cùng có nhiều nhà phát triển phần mềm sẵn sàng trả lời các
câu hói. Và theo chúng tôi, điều này có hai mat: nó có lợi khi rèn luyên tính
cân thân cho chứng ta trong việc cài dät một phần mềm, và hai khi nó khiện
chứng ta một nhiều thởi gian cho việc kiêm tra su an toàn Của hệ thống

7.2 Các Vấn Đề Về Phần Cứng

Một điều bất tiện nữa là thực sự Linux không dễ cài đặt và rất dễ không
tương thích với một vài phần cứng nào đó. Không giống như việc sản xuất ra
một chương trình mang tính thương mại, với một nhóm chuyên gia làm
chung với nhau trong nhiều tháng trời nhằm xây dựng và thử nghiệm một
phần mềm để xem có đáp ứng được một số điều kiện về phần cứng nào đó
hay không, các nhà phát triển Linux là những người sống rải rác trên khắp
14


hành tinh này. Do đó không thể có một chương trình được bảo đảm chất
lượng như thống kê. Các nhà phát triển vừa cảm thấy chương trình của họ
dùng được tung ra. Hơn Nữa các phần cứng mà Linux chấp nhận tuỳ thuộc
vào loại máy móc mà các nhà sản xuất phát triển và Sử dụng soan thåo doan
mã. Chính vì thể mà Linux không thể Chạy trên tât cảmọi nên phần cứng Của
PC hiện nay.
Nếu bạn có phần cứng thích hợp có lẽ bạn sẽ không gặp vấn đề khi cài
đặt và chạy Linux. Còn nếu bạn không có phần cứng cân thiết thì các nhà
phát triển Linux hy vọng bạn sẽ tự thu xếp được. Nói cho cùng thì Linux là
một hệ thống dành cho dân hacker.

7.3. Không Thể Sử Dụng Các Phầm Mềm Hiện Hành
Một bất tiện nữa là các ứng dụng bạn đang xài với những hệ điều hành
như DOS hoac OS/2 sẽ không chạy với Linux. Những hệ điều hành này có
thể cùng Chứng sống" với Linux nhưng bạn không thể chạy hai hệ điều hành
cùng một lúc.
Bạn có thể cài đặt thêm một chương trình đặc biệt "VM WARE' để giå
lập một hay nhiều hệ điều hành khác nhau chạy trên cùng một máy. Dĩ nhiên
máy của bạn phải có một cấu hình thích hợp.
Hiện nay các tay hacker trên thể giới đang xây dụng những chương
trình chuyên dụng cho việc giả lập môi trường Windows, DOS trên nên

Linux.
Hiện nay có nhiều người đang soạn thảo những chương trình giả lập
Linux và có khả năng chạy DOS và các chương trình Windows. Cùng như
đang có dự án mang tên Execụtor tìm các chạy các chương trình Macintosh
với Linux. Trong tương lài gân, Linux có khả năngchạy các ứng dụng Mac,
DOS, và Windows.
Doanh nghiêp Caldera đã chuyên WABI Của SUN sang Linux. WABI
cho phép ứng dụng Windown 3.1 chạy X với Linux. Caldera bán sån phẩm
vừa kê kèm với nhiều ứng dụng Linux, tuy nhiện Caldera lài biến không
phiện bản Red Hạt để chạy các ứng dụng do hãng bán ra. Caldera hiện đang
thir chuyên một phiện bản DOS mang tên DR DOS sang Linux .
15


Wine cùng được Sử dụng như một mỗi truởng Windows giå lâp để có
thể chạy các ứng dụng Windows trong Linux.
Muốn cài đặt Linux bạn phải phân vùng lại ổ cứng máy tính, mặc dù không
phải lúc nào cùng nhất thiết như vậy. Bạn phải xoá một phần ổ cứng chứa
chương trình và dù liệu có sẵn trong dó. Hiện nay việc cài Linux mà không
phần vùng lài ô cứng đã được giải quyết nhưng chạy vẫn còn chậm. Do dó
khi dự định cài đặt Linux bạn nên backup ổ cứng vài lần. ổ cứng cũng cần
phải còn đủ chỗ cho cả Linux và những phần mềm khác, bạn phải quyết định
cái nào giữ lại và cái nào bỏ đi.
Bạn có nhiều lựa chọn để phân vùng lại ổ cứng. Chẳng hạn bạn dành
chô riêng cho DOS và Linux, hoặc bạn chạy chương trình phân vùng ổ cứng
mà không phải xoá các tập tin có sẵn. Tuy nhiên rủi ro mất dữ liệu vẫn còn
đó. Khi phân vùng lại ổ cứng, bạn kiểm soát vùng đĩa dành riêng cho Linux
hữu hiệu hon, và Linux cùng chạy tốt hon.
Dụng luqng đĩadành riêng cho Linux tuÿ vào việc bạn muôn cài bao
nhiều ứng dụng. Bạn cân có ít nhất 300 MB trông trên ô đĩamà bạn muôn cài

Linux dó là chua kê tât cảcác chương trình và dù liêu bạn muôn giù lài từ hệ
điều hành trước dó. Còn nếu ô cứng Của bạn còn 3 GB thì quá tốt.

7.4 Thiếu Kinh Nghiệm
Ở điều bất tiện cuối cùng là bạn phải học cách quản lý Linux không
giống như các hệ điều hành khác UNIX và Linux cần phải được quản lý.
Người quản lý ở đây thường là quån tri viên hệ thống. Công việc quån tri
viên hệ thống thuởng là thểm bót accơut Của các user, đểu dän backup hệ
thống cài đặt thêm phần mềm mới, thiết lập cấu hình hệ thống, và giải quyết
các hỏng hóc. Tuy nhiện thông thường, các hệ điều hành UNIX khá ổn định,
bạn có thể cài một lần để nó tự chạy, khả năng tự điều chỉnh của hệ UNIX
dường như tốt hơn hệ Windows khá nhiều ?

7.5. Khắc Phục Những Nhược Điểm
Vì từ lúc khởi thủy Linux là một hệ thống Của hacker, và dân hacker
khoái mày mò scra chừa các hỏng hóc Của hệ thống, do đó có thể sử dụng
Linux lần đầu sẽ có cảm giác cô đơn trong cõi đời này. Tuy nhiên hiện nay
16


Linux càng phổ biến vì thế tài nguyên ngày cành phong phú. Ở đa phần các
phát hành Linux đều kèm theo hàng ngàn trang tài liêu. Bạn để dàng tìm thấy
những thống tin tương tự tại thư mục/DOCS trên các CD- ROM.
Ở cùng quên bây giở đã có nhiều tập chí chuyên cho Linux, và trên Internet
luồng có nguồn thống tin thích hợp, chua kê đển dQi ngữ những người Sử
dụng Linux sẵnsàng giúp dở bạn.

7.6.Những Yếu Điểm Đang Dần Biến Mất
Mặc dù chưa một lân khắc phục hệt những bất tiện nói trên, song
chúng đang dần biến mất bởi vì nhiều công ty đang đầu tư cho Linux và đưa

ra nhiều giải pháp mới. Hai trong số những công ty đó là Red Hạt và Caldera.

BÀI 8: LINUX SO VỚI CÁC HỆ ĐIỀU HÀNH KHÁC
(WINDOWS)

Linux đã đã cho thấy sự tiến bộ vượt bậc so với một thập kỷ trước, nâng
bản thân nó từ một hệ điều hành mã nguồn mở trở nên thực sự hữu dụng
với mọi người. Nhiều người đã quay lưng lại với Windows để đến với
các bản phân phối miễn phí của Linux.
Trước khi cân nhắc chuyển từ Windows sang Linux hoặc ngược lại,
người dùng nên nắm được sự khác nhau cơ bản giữa Windows và
Linux. Dưới đây là những khác biệt lớn nhất giữa Linux và Windows.

8.1 Cấu trúc file

17


Cây hệ thống file trên Linux dạng thế này
Cấu trúc cơ sở của Linux khác hoàn toàn so với Windows. Nó được phát
triển trên một mã gốc riêng với các nhà phát triển riêng rẽ. Bạn sẽ không
tìm thấy thư mục My Documents trên Ubuntu hay Program Files trên
Fedora. Cũng không có các ổ đĩa C: hay D: xuất hiện.
Thay vào đó, có một cây dữ liệu và các ổ đĩa được bung vào cây đó.
Tương tự, thư mục home và desktop đều là một phần trong cây dữ liệu.
Về mặt kỹ thuật, bạn sẽ cần tìm hiểu một hệ thống và kiến trúc file mới
hoàn toàn. Thực tế thì việc này không quá khó nhưng sự khác biệt vẫn là
rõ rệt.

8.2 Không có Registry

18


Registry trong Windows là một cơ sở dữ liệu chủ cho toàn bộ các thiết
lập nằm trên máy tính. Nó nắm giữ thông tin ứng dụng, mật khẩu người
dùng, thông tin thiết bị…
Linux không có registry. Các ứng dụng trên Linux lưu thiết lập của mình
trên cơ sở chương trình dưới sự phân cấp người dùng. Với ý nghĩa này,
những cấu hình của Linux ở dạng mô đun. Người dùng sẽ không tìm
thấy một cơ sở dữ liệu tập trung nào cần dọn dẹp định kỳ tại đây.

8.3 Trình quản lý gói

19


Trên Windows người dùng sẽ phải sử dụng các gói cài đặt. Đây là những
file *.exe của chương trình muốn cài, được tải về thông qua các website.
Và khi cần gỡ, ta sẽ phải vào Control Panel.
Nhưng với hầu hết các hệ thống Linux, bạn sẽ không phải cài đặt
chương trình theo cách này nữa. Thay vào đó, hệ thống có một chương
trình quản lý gói (package manager) giống như một trung tâm duyệt
web, cài đặt hay gỡ bỏ gói chương trình. Thay vì truy cập website
Firefox để tải Firefox, bạn có thể chỉ cần tra trong các kho lưu dữ liệu
của trình quản lý gói và tải về trực tiếp ứng dụng từ đây.
Đây là một trong những ưu điểm của Linux so với Windows.
8.4 Giao diện thay đổi được

20

Giao diện của Windows không có quá nhiều đổi khác trong một thời
gian dài. Với Windows Vista, đó là Aero. Trước đó, XP đã tạo một số
thay đổi nhỏ so với Windows Classic. Nhưng Start Menu, Taskbar,
System Tray, Windows Explorer, tất cả về cơ bản vẫn giống nhau. Phải
cho đến Windows 8.1, Windows 10 mới thấy có sự khác biệt rõ rệt,
nhưng nó vẫn không thể "thoát xác" hoàn toàn.
Với Linux, giao diện hoàn toàn tách rời với hệ thống lõi. Bạn có thể đổi
môi trường giao diện mà không cần lo lắng xem có phải cài lại chương
trình hay không. Có nhiều giao diện như GNOME, KDE hay gần đây
hơn là Unity cùng nhiều giao diện ít biết đến khác tập trung vào các khía
cạnh khác nhau cho bạn lựa chọn.
8.4 Lệnh đầu cuối

21


Linux có được tiếng là hệ điều hành dành cho các tín đồ máy tính và
điều này đạt được chủ yếu là nhờ vào sự phổ biến của giao diện dòng
lệnh (terminal). Đây là một hộp đen với chữ xanh truyền thống để ta có
thể sử dụng các lệnh thực thi. Nói cách khác, nó giống như Command
Prompt của Windows.
Nếu muốn chuyển sang dùng Linux thì bạn phải học các cấu trúc lệnh vì
sẽ phải sử dụng chúng thường xuyên. Giao diện đồ họa dễ sử dụng
nhưng chắc chắn không mạnh mẽ và hiệu quả bằng giao diện dòng lệnh.


Bất kỳ ai cũng nên biết những lệnh Linux cơ bản này

Tài khoản và quyền user
Linux có 3 loại user: Regular, Administrator (Root), Service. Trong đó:
Regular: Là tài khoản user thông thường được tạo khi cài đặt
Ubuntu trên máy tính. Tất cả các file, thư mục được lưu trữ trong
/home/ là thư mục chính của tài khoản này. User này không có quyền
truy cập vào thưc mục của những user khác.

Root: Tài khoản này được tạo ra tại thời điểm cài đặt Linux. Root
là một superuser, có thể truy cập vào những file bị giới hạn quyền, cài
đặt phần mềm và có quyền quản trị. Bất cứ khi nào bạn muốn cài đặt
phần mềm, thay đổi file hệ thống hoặc thực hiện các tác vụ cần quyền
quản trị khác trên Linux thì phải đăng nhập bằng tài khoản Root.


22


Những hoạt động như nghe nhạc, duyệt web thì có thể sử dụng tài
khoản bình thường cũng được.

Service: Hẳn bạn cũng biết Linux là bá chủ trong hệ điều hành
máy chủ. Các dịch vụ như Apache, Squid, email,... đều có những tài
khoản dịch vụ cá nhân riêng. Những tài khoản này giúp tăng tính bảo
mật cho máy tính. Linux cũng cho phép hoặc từ chối truy cập vào
những nguồn lực khác nhau tùy thuộc vào dịch vụ.
Ghi chú: Bạn sẽ không thấy các tài khoản Servicec trên phiên bản
Ubuntu Desktop.
Trong khi đó, Windows có 4 loại tài khoản người dùng
là: Administrator, Standard, Child và Guest.
8.5 Các thiết lập điều khiển

Trước đây, do Windows thống trị thị trường PC nên các nhà sản xuất
driver đều tập trung vào hệ điều hành này. Điều này có nghĩa các công ty
như AMD và Nvidia ưu tiên Windows hơn Linux. Do vậy, nếu tất cả bạn
cần chỉ là xử lý văn bản, một trình duyệt web, chat và email thì Linux là
lựa chọn chấp nhận được. Nhưng nếu muốn chơi game thì bạn cần suy
xét kỹ. Hiện tại, Linux cũng đã được chú trọng và bạn có thể làm nhiều
việc hơn trên những máy tính chạy Linux.
8.6 Tính tự do
Trên hết, môi trường Linux thực sự môi trường mở cho mọi người khám
phá, học hỏi và thử nghiệm ý tưởng của họ. Mỗi máy tính Linux là duy
nhất, và tính duy nhất xuất phát từ việc phải cá nhân hóa các thiết lập
cho phần cứng.
8.7 Kết luận
Đây là các điểm khác nhau cơ bản giữa hai nền tảng điều hành máy bàn
phổ biến nhất hiện nay. Hi vọng rằng, nó sẽ giúp bạn đưa ra quyết định
chính xác cho mình khi cân nhắc chuyển đổi hệ điều hành.

23


BÀI 9: Al NẮM QUYỀN SỞ HỮU LINUX
IBM giữ bản quyền OS/2, trong khi MS-DOS và MS Windows thuộc
về Micrsoft. Vậy ai là người sở hữu Linux ? điều khẳng định thú vị nhất:
Linux không phải là phần mềm công cộng, bởi vì nhiều thành tựu của Linux
đã được đăng ký tác quyền. Linus Torvalds giữ tác quyền kernel cơ bản Của
Linux. Doanh nghiêp Red Hạt là chú Của phiện bản Rad Flàt, và Patrick
Volkerding giù tác quyền bản Slàckware. Nhiều tiên ích Của Linux thuQc tác
quyền
GPL. Thực tế là Torvalds cùng nhiều người đóng góp cho Linux đã đặt công
trình của mình dưới sự bảo về GNU GPL.

Bản quyền ấy đôi khi được gọi dí dóm là GNU Cơpyleft để chơi lại chủ
Coppyright. Bản quyền này áp dung cho mg) phần mềm nào sản xuất theo
GNU và Free Sofware Founđation. Bản quyền cho phép các lập trình viên tạo
ra phần mềm cho tất cả mọi người. Nét cơ bản của GNU là mọi người đều có
thể sử dụng phần mềm đó, nếu ai thích thì có thể chỉnh sửa theo nhu cầu
riêng Của mình. Điều quan trọng là khi chỉnh sửa rồi không được giữ riêng
bản chỉnh sửa ấy mà phải phổ biến rộng rãi cho người khác sử dụng và tiếp
tục thay đổi theo ý họ. Bản tác quyền GNU, còn gọi là GPL, cho phép tác giả
chương trình giữ tác quyền pháp lý, song tác giả để cho người khác thao tác,
thay đổi và bán chương trình mới được viết lại. Tuy nhiên một khi đã bán đi
chương trình rồi thì người bán không được cấm người mua thay đổi chương
trình cũ. Khi bán chương trình đi bạn phải cung cấp mã nguồn. Đó là lý do
tại sao Linux đển với bạn cùng toàn bộ mã nguồn đầy đủ.

BÀI 10. KHÍA CẠNH THƯƠNG MẠI CỦA LINUX
Nhiều doanh nghiêp dùng Linux Chạy Wed server cho mang Intranet
Của họ vì tính kinh tế Của Linux, Linux cùng được dùng cho nhiều ứng dụng
24


mạng khác nhau, để lâp câu dân routing, và làm bức tường lửa. Nhiều nhà
cung cấp dịch vụ Internet dùng Linux làm hệ điều hành chính
Nhiều chương trình mang tính thương mai cùng Chạy Linux. Một số cơ
quan như NASA cùng dùng Linux để hiện thi ảnh, bao gồm cả những hình
ảnh hành tinh có độ phần giải cao hoặc những hiệu ứng hình ảnh đặc biệt cho
những phim như Titanic.

10.1 Các Chương Trình Thương Mại Từ Linux
Mặc dù đã phân phối một trong những bản phát hành phổ biến nhất
Của Linux , doanh nghiêp này cùng có các sản phẩm thương mại, như bộ

quản lý trọn gói được phát hành theo phương thức GPL cho những bản phát
hành khác.
Song song với những phiện bản GBL Của Linux và RPM, Red Hạt
cũng có một kho ứng dụng gọi là Applixware, bao gồm một phần mềm xử lý
văn bản, một chương trình bảng biểu, một chương trình đồ hoq, dụng cụ thu
tín, cùng với nhiều dụng cụ triển khai khác. Red Hạt cũng có một phiên bản
thương mại để triển khai và Chạy X theo Linux. Do đó nếu bạn đặt mua, bạn
sẽ nhận được thêm các phần mềm công cụ đa nang mà không Phải mất tiền
mua thêm license như MS Oficce,. . .

10.2. Các Chương Trình Thương Mại Từ Caldera
Thoạt tiên Caldera có những bản phát hành từ mạng, căn cứ trên Red
Hạt dựa vào công nghệ Novell. Sản phẩm thế hệ của họ, Caldera Open Linux
Base, là một công nghệ điều hành giống như UNIX với chi phí thấp, với
Kernel Linux 2.0 và bản phát hành Open Linux từ Caldera. Sản phẩm này
bao gồm một giao diên dô hoq có khả năngquån lý hệ thống các tài nguyên
mang chủ yếu. Open Linux Base Của Caldera là một công nôi không chuyên
dùng, bao gồm tất cả các nghi thức, dịch vụ khách hàng, server và router.
Open Linux cùng có một X server thương mại từ MetroLink và một phiên
bản Linux đã đăng ký đầy đủ của Netscậpe Navigator.
Hiện nay Caldera tách riêng Open Linux thành hai phần khác nhau:
một chi dùng cho máy tính cá nhân một dùng cho máy chú
Caldera cùng có bản Cosel WordPerfrct cho Linux , cùng với bộ ứng
dụng Văn phòng Internet. Nhiều chương trình thương mai tương tự từ
25