Tổng quan về kiểm toán và kiểm toán độc lập

Chương 1
TỔNG QUAN VỀ KIỂM TOÁN
VÀ
KIỂM TOÁN ĐỘC LẬP

1


• Câu 1. Có bao nhiêu BCTC? Kể tên?
• Mục đích của BCTC để làm gì?
• Câu 2: Giải thích 1 trong các thuật ngữ kế toán
sau: Hoạt động liên tục, trọng yếu
• Câu 3: Như thế nào là BCTC “trung thực và
hợp lý” (hay “trình bày trung thực”)


Mục tiêu
• Hiểu được bản chất của kiểm toán và phân biệt các loại
kiểm toán khác nhau.
• Nắm được sự phát triển của nghề nghiệp kiểm toán.
• Giải thích các lợi ích của kiểm toán độc lập.
• Hiểu các tiêu chuẩn đối với KTV và công ty kiểm toán.
• Mô tả và nắm bắt quy trình kiểm toán đối với BCTC.

3
3


Nội dung
•
•

•
•

Phân loại kiểm toán.
Định nghĩa kiểm toán.
Lịch sử hình thành & phát triển.
Lợi ích kinh tế của kiểm toán độc lập trong kiểm
toán BCTC.
• KTV, DN kiểm toán & hội nghề nghiệp.
• Quy trình kiểm toán BCTC của kiểm toán độc lập.

4


KIỂM TOÁN LÀ GÌ ?
CÁC THÍ DỤ
(1) Kiểm toán báo cáo tài chính năm 20X1 của Công ty
Cổ phần Hùng Vương để công bố cho các cổ đông
(2) Cơ quan thuế duyệt quyết toán thuế năm 20X1 của
công ty TNHH Nam Long
(3) Kiểm tra Ngân sách tỉnh Khánh Hòa năm 20X1
(4) Kiểm tra và đánh giá hoạt động của Chi nhánh
TPHCM, Công ty Hiệp Long, để tìm giải pháp nâng
cao hiệu quả hoạt động

5


Định Nghĩa
“Kiểm toán là quá trình thu thập và đánh giá

bằng chứng về những thông tin được kiểm tra
nhằm xác định và báo cáo về mức độ phù hợp
giữa những thông tin đó với các chuẩn mực đã
được thiết lập.
Quá trình kiểm toán phải được thực hiện bởi các
kiểm toán viên đủ năng lực và độc lập”
A. A. Arens & J. K. Loebbecke
6


Định Nghĩa
Các thông tin
cần kiểm tra

Các KTV
đủ năng lực
độc lập

Thu thập &
đánh giá
bằng chứng

Sự phù hợp

Báo
cáo
kiểm
toán

Các tiêu chuẩn

được thiết lập

7


Phân loại kiểm toán

Theo mục đích

•Kiểm toán hoạt động.
•Kiểm toán tuân thủ.
•Kiểm toán BCTC

Theo chủ thể

•Kiểm toán nội bộ.
•Kiểm toán của nhà nước.
•Kiểm toán độc lập.

8


Kiểm toán hoạt động
Kiểm toán hoạt động là việc kiểm tra và
đánh giá về tính hữu hiệu và hiệu quả đối
với hoạt động của một bộ phận hay toàn bộ
tổ chức để đề xuất biện pháp cải tiến

9

Kiểm toán tuân thủ
• Là việc kiểm tra nhằm đánh giá mức độ
chấp hành một văn bản hay quy định.
• Chuẩn mực đánh giá là những văn bản hay
quy định có liên quan.
Cty ông đã vi phạm luật
thuế Thu nhập DN

Căn cứ nào mà ông nói
như vây?

10


Kiểm toán BCTC
Ý kiến nhận xét

BCTC trình bày có
trung thực &
hợp lý hay không
?

BCTC
11


Kiểm toán nội bộ
• Do ai thực hiện?
• Cơ cấu tổ chức?(trực thuộc ai?)

• Phạm vi thực hiện?

12


Kiểm toán của nhà nước
• Do ai thực hiện?
Do các công chức trong các cơ quan chức
năng của nhà nước tiến hành.
• Phạm vi thực hiện?
Chủ yếu là kiểm toán tuân thủ.
• Kiểm toán nhà nước trực thuộc ai?

13


Kiểm toán độc lập
• Do ai thực hiện?
KTV thuộc các tổ chức kiểm toán độc lập
• Phạm vi thực hiện?
 Chủ yếu thực hiện kiểm toán BCTC

14


PHÂN LOẠI KIỂM TOÁN
PHÂN LOẠI THEO NGƯỜI
THỰC HIỆN

NGƯỜI SỬ DỤNG

THÔNG TIN

PHÂN LOẠI THEO MỤC
ĐÍCH

KIỂM TOÁN NỘI BỘ

NHÀ QUẢN LÝ

K/ TOÁN HOẠT ĐỘNG

Kiểm toán viên nội bộ

Điều hành hoạt động
kinh doanh

Đánh giá hoạt động
Đề xuất biện pháp

K/ TOÁN CỦA NHÀ NƯỚC

NHÀ NƯỚC

KIỂM TOÁN TUÂN THỦ

Kiểm toán thuế
Kiểm toán nhà nước
Thanh tra

Thu thuế

Kiểm tra việc chấp hành
luật pháp

Xem xét việc chấp hành quy
định

KIỂM TOÁN ĐỘC LẬP

NGƯỜI THỨ BA

KIỂM TOÁN BCTC

Công ty kiểm toán

Cho vay
Đầu tư
Liên doanh

Sự trung thực và hợp lý của
báo cáo tài chính

15


Lịch sử hình thành & phát triển
(Trên thế giới)
Từ khi hình thành cho đến năm 1900
Mục đích :

Phương pháp :

Đối tượng
phục vụ :

Từ năm 1900 cho đến nay

Nhằm phát hiện sự
gian lận của nhân viên.

Xác nhận sự trung thực và hợp lý của
số liệu kế toán

Kiểm tra chi tiết toàn
bộ nghiệp vụ

- Phương pháp chọn mẫu.
- Dựa vào hệ thống kiểm soát nội bộ
- Kiểm toán trong môi trường CIS.
- Mở rộng kỹ thuật tiếp cận kiểm
toán trên cơ sở đánh giá rủi ro.

Chủ nhân

Các cổ đông, nhà đầu tư,
chủ nợ …


Lịch sử hình thành và phát triển
(Việt Nam) - KIỂM TOÁN ĐỘC LẬP
➢05/1991: Thành lập công ty kiểm toán đầu tiên ở VN (VACO)

➢01/1994: Ban hành quy chế về hoạt động kiểm toán độc lập (Nghị định 07/CP).
➢09/1999: Ban hành 4 chuẩn mực kiểm toán đầu tiên.
➢03/2004: Ban hành Quy chế mới về hoạt động kiểm toán độc lập
(Nghị định 105/2004/ND-CP).
➢04/2005: Thành lập VACPA.
➢12/2005: Ban hành 37 chuẩn mực.
➢04/2011: Luật kiểm toán độc lập có hiệu lực
➢01/2012: Nghị định 17/2012/NĐ-CP, hướng dẫn thực hiện Luật Kiểm toán độc lập.
➢12/2012: Ban hành lại 37 chuẩn mực kiểm toán mới có hiệu lực từ

01/01/2014 (Thông tư 214/2012-TT-BTC)
17


Lợi ích của KTĐL trong kiểm toán BCTC
Sự khó khăn
trong tiếp cận
thông tin

Rủi ro

Động cơ của
người cung cấp
thông tin

Khối lượng và
tính phức tạp
của thông tin

Rủi ro

➢Người sử dụng trực tiếp kiểm tra
➢Gia tăng trách nhiệm pháp lý của NQL
➢KTV độc lập tiến hành kiểm toán BCTC


KTV, tổ chức KT & Hiệp hội nghề nghiệp
1- Kiểm toán viên:
• Trình độ chuyên môn ?
• Kinh nghiệm nghề nghiệp ?
• ND 105/2004/NĐ-CP
2- Tổ chức công ty kiểm toán.
3- Hiệp hội nghề nghiệp.

CPA


Tổ chức công ty kiểm toán
• Loại hình công ty
Doanh nghiệp tư nhân
Công ty hợp danh
Công ty TNHH
• Cấp bậc nghề nghiệp
Chủ phần hùn (Partner)
Chủ nhiệm (Manager)
Kiểm toán viên chính (Senior auditor)
Kiểm toán viên phụ (Staff assistant)


CÁC HOẠT ĐỘNG CỦA CÔNG TY KIỂM TOÁN

Dịch vụ xác nhận

Kiểm toán
Soát xét
Kiểm tra theo thủ tục thỏa thuận

Dịch vụ kế toán

Giữ sổ sách kế toán
Lập báo cáo tài chính
Tư vấn kế toán

Dịch vụ thuế

Tư vấn thuế/Hoạch định thuế

Tư vấn quản lý

Tư vấn tài chính, Xây dựng chiến lược

Các dịch vụ khác

Đào tạo
Head hunter
21


QUY TRÌNH KIỂM TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH

n3

Kiểm toán BCTC n2

n1
1

12

Chuẩn
bị

Thực
hiện

Hoàn
thành

22


a. Chứng kiến kiểm kê hàng tồn kho
b. Gửi thư xác nhận nợ phải thu, phải trả
c. Đọc báo cáo tài chính để dự đoán những khoản mục
có khả năng sai sót cao
d. Tổng hợp sai sót phát hiện được xem có trọng yếu
không?
e. Tìm hiểu về khách hàng trước khi ký hợp đồng
f. Kiểm tra chứng từ về tài sản cố định mua trong kỳ
g.Tìm hiểu về cơ cấu tổ chức khách hàng
h.Lập báo cáo kiểm toán

i. Ký hợp đồng kiểm toán
j. Kiểm tra sổ sách kế toán có tốt như khách hàng trình
bày không?
23


Chương 2:
Tổng quan về
môi trường kiểm toán

24


Mục tiêu – Nội dung
❖ Mục tiêu
• Giải thích tác động của môi trường kiểm toán đến nghề
nghiệp kiểm toán
• Hiểu chuẩn mực kiểm toán và đạo đức nghề nghiệp
• Giải thích trách nhiệm KTV khi thực hiện kiểm toán BCTC
❖ Nội dung
• Khái quát về môi trường kiểm toán

•
•
•
•

Chuẩn mực kiểm toán
Đạo đức nghề nghiệp
Trách nhiệm của kiểm toán viên

Khoảng cách giữa mong đợi và thực hiện

25