XỬ LÝ CÁC THÀNH PHẦN HỮU CƠ (COD) TRONG NƯỚC RỈ RÁC BÃI CHÔN LẤP CHẤT THẢI RẮN BẰNG OZON

ĐH 2011-07-03

T

V

N

Đ

h

V
N
N
N
N
T
.
T

1999)
T
Đ

NH3). T
P
O
(

O

).

T

nâng cao nh ozon
M
1


ĐH 2011-07-03

ozon
O

nâng cao (AOPs)

TO

(

Alia, 2003; Sumitha, 2004 ). Tuy nhiên, h
OP
M

ozon hay ozon
O

AOPs

O

O

). C
ozon
H

H

H

V
H

ozon
O

.

N

hai

G

X

G

X

*. M

ozon
X

M
1. T
H
2. T
O3

H

,

3. Đ

.
:N
:N
O 3.
Đ
2

O ).


ĐH 2011-07-03

V

c, hi

i và thích ng v

u ki n th c ti

c xác

nh làm nguyên t c ti p c n và gi i quy t các nhi m v nghiên c u c th c

tài,

th hi n qua các nguyên t c chính là:
*. Tiếp cận kế thừa:
-

u l a ch

xu

nhi u ngu n thông tin c p nh t khác nhau: các bài báo, các báo cáo h i ngh khoa h c
i ý ki n tr c ti p v i các chuyên gia.
- Thu th
công ngh x

c

u

*. Tiếp cận các nghiên cứu, tri n khai của các cơ sở nghiên cứu:
- Tham quan, tìm hi u

i kinh nghi

nghiên c

n có kinh nghi m

V

M

V

M

ĩ

c

K
K

ho

c
V

Đ

- Tìm hi u công ngh

p tác v
N

V

H N

ng c a m t s dây chuy n x

c

hi n

ng t i Vi t Nam.
*. Tiếp cận phân tích, đánh giá:
- Các kỹ thu t phân tích l a ch n ph
tin c

c yêu c u c p nh

mb o

a ch n áp d ng các kỹ thu t phân tích hi

d

c tiêu chuẩ

S

Mỹ

i ph

ẩ
ẩ

V

N

*. Tiếp cận nghiên cứu thực nghiệm:
-Đ

m b o tính khoa h c, t o

thi t k dây chuy n x
bí quy t công ngh c

c

cho vi
ng th i t o kh

m b t s ph thu c v

c ngoài, th c nghi m nh ng thông s ch y u c a
V

h th
- Đ c bi t ph i l

và

N

c gi i pháp công ngh m

v m t nguyên lý kỹ thu t hay s b t c

t s c c n thi t.
kh c ph c các h n ch
c thi t b

ki n th c ti n Vi t Nam.

3

u


ĐH 2011-07-03

ươ
1.1

1.1.1.

c
hái quát chung v ch t th i r n

1.1.1.1

(CTR)
kh

nguyên
V

N
G

th

T
Q

CTR có th

theo nhi u cách khác nhau. Theo ngu n g c phát

sinh, có th chia ra CTR sinh ho

, CTR xây d ng, CTR nông thôn, nông nghi p

và làng ngh , CTR công nghi p, CTR y t . Theo tính ch

2 lo i: CTR nguy h i và CTR thông th
nh

c i m khác nhau v l

ch

TR

ng. V i mỗi cách phân lo i khác nhau, s có

ng và thành ph n CTR.

4


ĐH 2011-07-03

B n

n

sinh
R

ẩ

ỗ

T

TR
Đ
N
ỗ
R
T

ẩ

ỗ

tinh, k

CTR nông
Đ

thôn
N

ỗ
R

T

TR

K

N
T

TR

P

N

[

S

-

TR

ĩ

TR T

4
ẩ

TR

-

ẩ :S

gói

ẩ

ẩ

]

ẩ

.
5


ĐH 2011-07-03

G

:C

;
ẩ

.

Nylon -

:V

TR.
V :T
ẩ
ẩ
h t th i r n phát sinh từ đ th

1.1.1.2

quá trình s n xu t và sinh ho t c
TR

i.

th ch y u là CTR sinh ho t, CTR xây d ng, CTR công nghi p, CTR y t ,..
CTR

bao g m:

- CTR sinh ho t: Phát sinh ch y u t các h
ng ph , ch và

p th , ch t th i
nghiên c

ng h c...

- CTR xây d ng: Phát sinh t công trình xây d ng, s a ch a h t ng kỹ thu t.
- CTR công nghi p: Phát sinh t

công nghi

- CTR y t : Phát sinh t b nh vi n,
- TR

, ho c các KCN;

khám ch a b nh;

n t : Phát sinh t các ho

ng sinh ho t c a

nt

c lo i b ,..
T

ư
ẩ

6-26

G

15-45
3-15

N

2-8

V

0-4

Cao su

0-2

R

0-2
6


ĐH 2011-07-03

ư
Gỗ

0-20

C

0-5

K

4-16

L

2-8

K

1-4

K

0-1

Đ

0-10
[N

obanoglous, 1985]

1.1.1.3. h t th i r n phát sinh từ nông thôn
M t trong nh ng nguyên nhân chính c a ô nhi
CTR t ho

ng nông nghi

ng nông thôn là do

l m d ng thu c b o v th c v t, phân bón

trong s n xu t nông nghi p, CTR t ho

ng làng ngh và rác th i t sinh ho t. CTR

nông thôn có th phân thành 3 d ng chính: Ch t th i r n sinh ho t
r n nông nghi p

nông thôn, ch t th i

h t th i r n làng ngh .

Ch t th i r n sinh ho t nông thôn phát sinh t các ngu n: Các h g

,

ng h c, b nh vi
ẩ
ph n l

u là ch t h

phân h y (t l các thành ph n d phân h y chi m t i

65% trong ch t th i sinh ho

nông thôn).

Ch t th i r n nông nghi
ng s n xu t nông nghi

ng là ch t th i r n phát sinh t các ho t
ng tr t (th c v t ch t, t a cành, làm c ,...), thu ho ch

, tr u, õ

nông s

th i ra t

m, các ch t

tm

ng v t, ch bi n s a, ch bi n thu s n,...

Ch t th i r n nông nghi p nguy h i ch y u phát sinh t các ho
nghi p (chai l

ng hoá ch t

ho

ng nông

và thu c tr sâu, thu c di t côn trùng),
ng thu c thú y, d ng c tiêm, m )

Ch t th i r n nông nghi p g m nhi u ch ng lo i khác nhau, ph n l n là các thành
ph n có th phân h y sinh h c n

, tr u, ch t th i t

m t ph n là các ch t th i khó phân h

ch

t b o v th c v t.

Ch t th i r n làng ngh g m nhi u ch ng lo i khác nhau, ph thu c vào nhi u
ngu

c tính c a lo i hình s n xu t. Cùng v i s
7

s


ĐH 2011-07-03

ng, ch t th i làng ngh

ng và ph c t p v thành ph n, có th th y

r ng ch t th i làng ngh bao g m nh ng thành ph
bi

ph phẩm t ch

c, th c phẩm, chai l th y tinh, nh a, nilon, v

ng nguyên v t

li u, g m s , gỗ, kim lo i.
h t th i r n phát sinh từ ho t đ ng c ng nghiệp

1.1.1.4

TR

K N
T

TR

TR
CTNH) L

TR

hành CTR thông th
TR

K N
K N

TNH
.

h t th i r n phát sinh từ ho t đ ng tế

1.1.1.5

H uh

TR

t th i sinh h

ch

v i các lo i CTR khác. Các lo i ch t th i này n

c thù so
c phân lo i cẩn th

khi x chung v i các lo i ch t th i sinh ho t s gây ra nh ng nguy h
Ngu n phát sinh ch y u là b nh vi

yt

c

.
n

chuy n c p c u, phòng khám s n ph khoa và nhà h sinh, phòng khám ngo i trú,
trung tâm l c máu...; các trung tâm xét nghi m và nghiên c u y sinh h c; ngân hàng
máu... H u h

TR

u có tính ch

CTR khác. Các ngu n x ch
khu ph u thu t, bào ch

c

ch

c h i ch y u là

Lo i CTR

Ch t th i ch a các vi
trùng gây b nh
Ch t th i b nhi m
bẩn
Ch t th

c bi t

các khu v c xét nghi m,

g 1.3).
ặc thù từ ho

B ng 1.3. Ngu n phát sinh các lo

Ch t th i sinh ho t

c thù khác v i các lo i

Ngu n t o thành
Các ch t th i ra t nhà b p, các khu nhà hành chính, các lo i bao
gói.
Các ph th i t ph u thu t

i t ng c
i sau khi
m x và c
ng v t sau quá trình xét ngh m, các g c bông l n
máu m c a b nh nhân...
Các thành ph n th i ra sau khi dùng cho b nh nhân, các ch t th i t
quá trình lau c sàn nhà...
Các lo i ch t th
ch
i trên, các ch t phóng x , hóa
ch
c... t các khoa khám, ch a b nh, ho
ng th c nghi m,
…

Xét v các thành ph n ch t th i d
có th tái ch chi m trên 25% t

c tính lý hóa thì t l các thành ph n

ng CTR y t .
8


ĐH 2011-07-03

1.1.

hành ph n CTR y t
[

Trong thành ph n CTR y t

-

]

ẩ

ng l n ch t h

i cao, ngoài ra còn có thành ph n nh a chi m kho ng 10%, vì v y khi l a ch n công
ngh

tc

t tri

c h i.

N
Mỹ

T

Đ

Đ

M

ch
H L
L

Đ

4
(
4
.
ư

ươ

ư

ươ

(1000 t
Đ

M

ư
(%)

Compost

3470

11

23

50

16

2400

2

50

11

37

9


ĐH 2011-07-03

ư

ư

ươ

(1000 t
T

Đ

(%)

Compost

19483

3

28

69

H L

3147

Tây Ban Nha

12147

16

6

78

P

17000

8

36

47

Irelands

1100

Italia

17300

6

19

35

34

H L

6900

4

36

57

3

2350

16

23

58

Đ

N

Anh

100

9

100

18000

6

94
[N

N
T

Kỹ
P
P

N
V

th

N

T
M

1.5 sau:

ươ

STT
1

TP H N

2

TP H P

3

TP H

4

TP H L

ươ

S

10


ĐH 2011-07-03

ươ

STT
5

TP V

T

S

6

TP N

Đ

S

7

TP T

8

TP

9

TP Vĩ

10

TP. Tuyên Quang

11

TX H Đ

12

TX S

ươ

H
N
Y

L
[N

ư c

1.2.1. Sự
N

rác

là s n phẩm c a quá trình phân h y ch t th i b i quá trình lý, hóa và
BCL) N

sinh h c di n ra trong lòng

c

rác là lo

c ch a nhi u

ch t ô nhi m hòa tan t quá trình phân h y rác và l ng xu

p.

N
L

c

c hình thành trong BCL ch y u do các

quá trình sau:
-N

c thoát ra t

ẩ

: Ch t th

T

ng ẩm.

luôn ch a m

c tách ra kh i ch t th i và gia nh

-N

c t quá trình phâm h y sinh h c các ch t h

N

c rác.

c là m t trong nh ng

s n phẩm c a quá trình phân h y sinh h c
.
-N

c gia nh p t

m t trên xu ng qua l p ph b

m t
không

.

Đ i v i các
ch ng th m b

BCLHVS)
t sét ho c/l p v

h th ng thu gom và x

ng các v t li u

a kỹ thu t HDPE, có h th

c rác, khí th

c m t,

ph phía trên b ng v t

li u ch ng th
N

c

- Đ u ki n t nhiên khu v c chôn l

rác sinh ra ph thu c:
c ng m...)

11


H 2011-07-03

- m ch t th i chụn l p.
L

- K thu t x

L

c

th ng ki

c m t.

rỏc sinh ra trong BCL ph thu c vo s cõn b

ụ chụn l p. Cỏc thnh ph

c trong m t

ng t

c

trỡnh by tr

c

c tớnh theo cụng th c:
LC = R + RI RO E - V

(1)

T
L

c

rỏc,

R N

m vo ụ chụn l p,

RI: Dũng ch y t ngoi thõm nh p vo ụ chụn l p (bao g m dũng ch y m t v
c ng m gia nh p t bờn ngoi vo ụ chụn l p),
RO: Dũng ch y ra kh i khu v c ụ chụn l p,
E L

,

V: S

c ch a trong ụ chụn l p bao g
m c a v t li u ph

rỏc v bựn th
quỏ trỡnh h



uc a

c th t thoỏt trong

c th

c

th t thoỏt ra t
N-ớc gia nhập
từ ngoài (RI)

N-ớc m-a (R)

Bay hơi (E)
Dòng chảy mặt
(RO)

N-ớc trong
CTR

N-ớc chứa
trong lớp
vật liệu phủ

N-ớc
trong
bùn

N-ớc rác (LC)

c ụ chụn l p

Hỡnh 1.2. Cỏc thnh ph n trong cõn b
P

L

c (1)
c

trờn ỏp d ng cho m t ụ chụn l p cho th y:

rỏc c a ụ chụn l p b ng t

phõn h y rỏc tr

S

c sinh ra do
cõn b

1.3

12

c


H 2011-07-03
N-ớc thấm phía trên
bãi rác xuống

Vật liệu phủ trung gian
N-ớc từ vật liệu phủ
bề mặt

N-ớc tiêu thụ trong quá
trình hình thành khí thải

N-ớc ngâm trong
chất thải

N-ớc bay hơi

N-ớc trong bùn
thải

Rác đã đ-ợc phân hủy

N-ớc thoát ra từ phía đáy



Hỡnh 1.3


1.2.2. Cỏc y u t
R

c

cõn b

n thnh ph n

cr

tớnh ch

c chụn trong bói chụn l p ch u hng lo t cỏc bi
K

lỳc x

c ch y qua s mang theo cỏc ch t húa h

Thnh ph n ch t ụ nhi

c phõn h y t rỏc.

ph thu c vo nhi u y u t

m, th i gian chụn l p, khớ h

ph n ch t th i r
bói chụn l

cr

i lý, húa, sinh cựng

nộn, lo

c

u sõu

dy c a nguyờn li u ph trờn cựng, t
pha loóng v

cm

ch t c ch , cỏc ch

di chuy n

c ng m, s cú m t c a cỏc
ng, vi c thi t k v ho

bói rỏc, vi c chụn l p ch t th i r n, ch t th

c h i, bựn t tr m x

ng c a

c th i...

1.2.2.1. Thi gian chụn l p
Tớnh ch

cr

i theo th i gian chụn l p. Nhi u nghiờn c u cho th y

r ng n

cỏc ch t ụ nhi

cr

gian n

cỏc ch t ụ nhi

c

i tựy thu
S

di

l m t hm theo th i gian. Theo th i
rỏc gi m d n. Thnh ph n c

cr

n khỏc nhau c a quỏ trỡnh phõn h y sinh h
n hi u khớ ng n (m t vi tu n ho

n vi thỏng), thỡ giai

n phõn h y y m khớ t o ra axit x y ra v cu i cựng l quỏ trỡnh t o ra khớ metan.
T

n axit, cỏc h p ch

n
T

amino axit v m t ph n fulvic v i n
c chụn ho c cú th


N

cỏc axit bộo d

cr
VF
13

cú nh

n ny, khi rỏc m i
m sau:


ĐH 2011-07-03
–

pH

tính axit.

–

BOD cao.

–

T l BOD/COD cao.

–

N

–

Vi sinh v t có s

–

N

NH4+
ng l n.

các ch

K

i n ng cao.
K

c chôn lâu, quá trình metan hóa x

chôn l

c

Đ

c

nh d n, n

t th i r n trong bãi

ô nhi

m d n theo th i gian.

n này:

–

N

các axit béo d

–

pH trung tính ho c ki m.

–

BOD th p.

–

T l BOD/COD th p.

–

N

–

Vi sinh v t có s

–

N

p.

NH4+ th p.
ng nh .

các ch

i n ng th p.

Theo th i gian chôn l p thì các ch t h
u, khi m i chôn l

cr

cr

i.

ch y u

ng là acetic, propionic, butyric. T

axit fulvic v i nhi u cacboxyl và
f

H

tính axit. Rác chôn l p lâu thì thành ph n ch t h
gi m và c

axit fulvic

a trong th i gian dài thì h
ch t h

c rác nghiên v
cr

humic
cr

có s bi
. Khi bãi
ch ch a

y sinh h c.

Nh v y, các quá trình phân h y sinh hóa trong bãi chôn l p có nh h
l

i

n thành ph n và tính ch t n

trong bãi chôn l p s có nh ng bi

cr

ng r t

. Theo th i gian, các quá trình phân h y

i

i tính ch t n

cr

.

1.2.2.2. Thành phần và các biện pháp xử lý sơ b ch t th i r n

Thành ph n ch t th i r n là y u t quan tr ng nh
ẩ

n tính ch t n

cr

. Khi các

ph n ng trong bãi chôn l p di n ra thì ch t th i r n b phân h

14

t th i r n


ĐH 2011-07-03

có nh

c tính gì thì n

ch a nhi u ch

cr

c h i thì n

ng t . V

c tính t

c

ch …

a nhi u thành ph

Các bi n pháp x lý
nh

, ch t th i có

ch t th i r

n tính ch t n

c

rác. K

c c t nh thì t

phân h y

so v i khi không nghi n nh rác. Tuy nhiên, sau m t th i gian dài thì
t ng l

ng ch t ô nhi m sinh ra t ch t th i r n là nh nhau

cx

lý s b hay không.
1.2.2.3. Chi u sâu bãi chôn l p
Nhi u nghiên c u ch
n
l

r ng bãi chôn l p có chi u sâu chôn l p càng l n thì

ch t ô nhi m càng cao so v i các bãi chôn l
ng m a và quá trình th m. Bãi

tr ng thái bão hòa

s
l

Do

sâu thì

c n nhi u th

thì th i gian ti p xúc gi

u ki n v
c n nhi u n

t

phân h y. Do v y, bãi chôn l p càng sâu

c và rác s

l n và kho ng cách di chuy n c a n

, quá trình phân h y x y ra hoàn toàn h n nên n

cr

c

ch a hàm

ng l n các ch t ô nhi m.

1.2.2.4. Các quá trình th m, ch y tràn v ba hơi
Đ dày và kh
an
nh

ng th m c a v t li u ph có vai trò r t quan tr ng trong

c th m vào bãi chôn l

ul

i gian t o n

ng và pha loãng các ch t ô nhi m t rác vào trong n

th m x y ra nhanh thì n
Quá trình bay h

cr

có l u l

ng l n và n ng

cn

cr

c. Khi quá trình

các ch t ô nhi m nh .

ô nhi m. Nhìn chung các quá

trình th m, ch y tràn, bay h i di n ra r t ph c t p và ph thu
ti

u ki n th i

a hình, v t li u ph , th c v t ph …

1.2 2 5 Đ ẩm rác và nhiệt đ
Đ ẩm thích h p

t t i kh

các ph n ng sinh h c x y ra t t. Khi bãi chôn l
n

Đ ẩm là m t trong nh ng y u t quy
nhanh hay ch

ẩ

c

nh th i gian n

i nhi u.
cr

c hình thành

Đ ẩm trong rác cao thì n

c chôn l

t tr ng

cr

hình

. Khi nhi

môi

thành nhanh h n.
Nhi
tr

có nh h

ng r t nhi

n tính ch t n

c r

ng cao thì quá trình bay h i s x y ra t t h n làm gi m l u l
15

ng n

c

rác.


ĐH 2011-07-03

Đ ng th i, nhi

càng cao thì các ph n ng phân h y ch t th i r n trong bãi chôn

l p càng di n ra nhanh h n làm cho n

cr

có n

ô nhi m cao h n.

1.2.2.6. Ảnh hưởng từ bùn cống rãnh và ch t th i đ c h i
Vi c chôn l p ch t th i r n sinh ho t v i bùn c ng r nh và bùn c a tr m x lý
n

c th i sinh ho t có nh h

ng l

c

n tính ch t n

o thành n

sinh v t t

cr

ẩm

. Bùn s

Đ ng th i ch t dinh d

cr

c chôn l p s

y và

ng và vi

nh ch t th i r n.

Nhi u nghiên c u cho th y r ng, vi c chôn l p ch t th i r n cùng v i bùn làm ho t
cr

có pH th p và BOD5 cao h n.

Vi c chôn l p ch t th i r

v i các ch t th

c h i làm nh h

n

các quá trình phân h y ch t th i r n trong bãi chôn l p do các ch t c ch nh kim lo i
i v i vi sinh v … Đ ng th i, theo th i gian các ch

n ng, các ch

b phân h y và theo n

cr

và khí thoát ra ngoài nh h

nh các công trình sinh h c x lý n
1.2 2

ch is

n môi tr

c rác.

Ảnh hưởng của nư c mưa
L
L
N
–

M
ỗ

m2

-8000 m3

T

H
Đ

T
3

P

H

.

T

khô n

16

N

S

G


ĐH 2011-07-03

ỹ

O

ặ

1.2

ư

O

- 4

ư

1.2.3.1. Thành phần và tính ch t nư c r rác
Thành ph
lo i rác

c

i r t nhi u, ph thu c vào tu i c a bãi chôn l p,

khí h u

.M

nén và l p nguyên li u ph trên

ng lên thành ph
Thành ph n và tính ch

c

cr

rác.
còn ph thu c vào các ph n ng lý, hóa, sinh

x y ra trong bãi chôn l p. Các quá trình sinh hóa x y ra trong bãi chôn l p ch y u do
ho

ng c a các vi sinh v t s d ng các ch t h
ng cho ho

ch t th i r n làm ngu n dinh

ng s ng c a chúng.

Các vi sinh v t tham gia vào quá trình phân gi i trong bãi chôn l p
c chia thành các nhóm ch y u sau:
–

Các vi sinh v

ẩm: phát tri n m nh

nhi

0-200C

–

Các vi sinh v

m: phát tri n m nh

nhi

20-400C

–

Các vi sinh v

n m nh

40-700C

nhi

S phân h y ch t th i r n trong bãi chôn l p bao g
G
th i r

nI–

u: ch sau m t th i gian ng n t khi ch t

c chôn l p thì các quá trình phân h y hi u khí s di n ra, b
còn có m

ng không khí nh

n này có th kéo
h y

nh

m

n II nk

. Giai

n vài tháng, ph thu c vào t

phân

n chuy n ti p: oxy b c n ki t d n và s phân h y chuy n
K

t nh

vi khuẩn ch u trách nhi m phân h y ch t h

b

n t cho các ph n ng
f

chuy n hóa sinh h c và chuy

K

oxy hóa gi m,
i thành CH4, CO2 s
III

c (th y phân, lên men axit và lên men metan -

chuy n hóa ch t h
n II, pH c

n phẩm trung gian khác. Trong giai
cr

gi m do s hình thành c a các lo i axit h

CO2

n

.
G

ho

ỗ

c gi l i

vi sinh v t g m có các lo i vi sinh hi u khí và k khí.
G

c

n sau:

n III -

n lên men axit: các vi sinh v
các axit h

ng H2

II

c kích

u tiên trong quá

n s chuy n hóa các enzym trung gian (s th y phân) c a các
17


ĐH 2011-07-03

h p ch t cao phân t (lipit, polysacarit, protein) thành các ch

n thích h p cho

T

vi sinh v t s d ng. Ti
trình chuy n hóa các ch t hình thành
ng th

c này x y ra quá

c trên thành các ch t trung gian phân t

,n

f

nh

c t o ra nhi u nh

K

các axit h
ng nh H2S

n này, m

c

hình thành.
Giá tr pH c

cr

gi m xu

5 do s có m t c a các axit h

khí CO2 có trong bãi rác. Nhu c u oxy sinh hóa (BOD5), nhu c u oxy hóa h c (COD)
d

trong su
cr

n III do s hòa tan các axit h

. Do pH th p, nên m t s ch

c hòa tan

n này. N

ph

y u là các kim lo i n ng s

cr

c tu n hoàn thì nhi u thành

lo i b
G

c

rác ra kh i bãi chôn l p.

n IV –

n này nhóm vi sinh v t

th hai ch u trách nhi m chuy n hóa axit acetic và khí hydro hình thành t
c thành CH4

Đ

CO2 s chi
T

c g i là vi khuẩ

n

t k khí nghiêm ng t,

n này, s hình thành metan và các axit h u

ng th i m c dù s t o thành axit gi m nhi u. Do các axit h
(H2) b chuy n hóa thành metan và cacbonic nên pH c
trong kho ng t 6,8 – 8,0
d

nc
Gi

cr
n V-

cr

. Giá tr BOD5, COD, n

kim lo i n ng và

gi m xu ng.
n

d phân h y sinh h

hydro

n

nh x y ra khi các v t li u h
IV N

c chuy n hóa thành CH4, CO2

ti p t c di chuy n trong bãi chôn l p làm các ch t có kh
c phân h y s ti p t

n hóa. T

y sinh h c

phát sinh khí trong

, khí sinh ra ch y u là CH4 và CO2. T

n này gi
cr

ch y u

cs

n n

axit humic và axit fulvic r t khó phân h y sinh h c.
f

Tuy nhiên, khi bãi chôn l
gi m xu ng.
Vi c t ng h
ng lên s

c
cr

nh trong m t kho ng giá tr nh

rác là r t khó vì có nhi u y u t

. Nên tính ch t c a nó ch có th xác
c cho trong b ng 1.6.

18


ĐH 2011-07-03

ư c rác c a các bãi

B ng 1.6. Các s li u tiêu bi u v thành ph n và tính ch
ă

chôn l p m

Giá tr (mg/l
TT

ừ

1

BOD5

Bãi m
ư
ă
Kho ng
Trung bình
2000-55000
10000

2

TOC

1500-20000

6000

80-160

3

COD

3000-90000

18000

100-500

4

Ch t r n hòa tan

10000-55000

10000

1200

5

T ng ch t r

200-2000

500

100-400

6

N

10-800

200

80-120

7

Amoniac

10-800

200

20-40

8

Nitrat

5-40

25

5-10

9

T

5-100

30

5-10

10

Othophotpho

4-80

20

4-8

11

Đ ki m theo CaCO3

1000-20900

3000

200-1000

12

pH

4,5-7,5

6

6,6-9

13

Đ c ng theo CaCO3

300- 25000

3500

200-500

14

Canxi

50-7200

1000

100-400

15

Magie

50-1.500

250

50-200

16

Clorua

200-5000

500

100-400

17

Sunphat

50-1825

300

20-50

18

T ng s t

50-5000

60

20-200

ng

ng photpho

[Ngu n: Vi n kỹ thuật nhi

B ng 1.6 th ng kê các ch tiêu c
các thành ph n ô nhi
nhi m h
N

cr

i và B o v

trong nhi

bãi rác m i chôn l

ch t ô nhi

cr

c bi t ô

c a bãi rác m i chôn l

B i vì trong bãi chôn l

t
t th i r n

nh do các ph n ng sinh hóa di n ra trong th i gian dài, các ch t h

c phân h y h
l pm
kim lo i n

ng, 2005]

t cao (COD, BOD5 cao).

nhi u so v i bãi rác chôn l
c

cr

ã
ă
(trên 0 ă
100-200

cu
ng pH th p, các thành ph n

T S

O

5,

T
COD, ch

ng,

ng r t cao. Khi các quá trình sinh h c trong bãi chôn
19

ĐH 2011-07-03

l

n metan hóa thì pH

COD, TDS và n

(6,8 -

các ch

H

hotpho)

lo i n ng gi m vì khi H
Kh

ng th i BOD5,

u h t các kim lo i

yc

c

ng kim

tr ng thái kém hòa tan.

i theo th i gian. Kh

y

sinh h c có th xét thông qua t l BOD5/COD. Khi m i chôn l p t l

ng

kho ng ≥ 0,5. Khi t l BOD5/COD trong kho ng 0,4 - 0,6 ho c l
c r

axit fulvic

T

d phân h y sinh h

l

K

BOD5/COD r t th p, kho ng 0,005 -

th u

cr

ch a nhi u axit humic và

phân h y sinh h c.
O

Theo Kruse (1994)

5/COD

T

7.
ã

5

ặ

ã

5/COD

0,4
0,2 – 0,4
0,2
O
NH4+ cao (>400 mg/l) (Zamora

8

ặ

ư

ã
ã

ã

ừ

ã
ă

pH

6,3 - 7,8

6,7 - 8,3

7 - 8,3

COD

950 - 40000

700 - 28000

460 - 8300

BOD5

600 - 27000

200 - 10000

20 - 700

TOC

350 - 12000

300 - 1500

150 - 1600

AOX

260 - 6200

260 - 3900

195 - 3500

NH4+-N

17 - 1650

17 - 1650

17 - 1650

Thành ph n ô nhi
l ng, các h p ch t h
sinh h c, các ch

c r rác r

ng, bao g m các ch t r

phân h y sinh h c, các h p ch t h
ng (N, P) và các kim lo i n
c phát tri

20

c li t kê trong b ng 1.9.

y
cr


ĐH 2011-07-03

ặ

B ng 1.9
TT

Thông s (mg/l

ừ

ư

)

ư c r rác

S mẫu
ki m tra
6

Giá tr
trung bình
5,6

Sai s

1

pH

0,13

2

COD

11

22.850

1.445

3

BOD

11

16.120

1.940

4

T ng nito Kjeldahl (TKN)

10

490

100

5

NH4 – N

11

370

18

6

T ng Ph t phát

10

9,1

3,5

7

PO4 – P

11

0,45

0,54

8

T ng ch t r n

11

15.730

950

9

T ng ch t r n hòa tan

11

15.300

1.100

10

T ng ch t r

2

6.190

-

11

T

2

10.100

-

12

Canxi

9

1.740

105

13

Đ ki m

11

3.850

360

14

SO42 -

11

830

70

15

Đ c ng

11

5.420

305

16

S t

10

940

100

17

K m

10

68

7,8

18

Nicken

10

0,48

0,15

19

Mangan

10

59

5,8

[Ngu n: Tchobanoglous,1993]

T

M G

K

4

0:

ư

0

CTR
ư

T

T S

584 – 55000

T

TSS

480 - 72000 mho/cm
2,0 – 140000

N

O

KPH – 195000

N

O

6,6 – 99000

T

TO

Đ

pH

KPH – 40000
3,7 - 8,9
21

ừ


ĐH 2011-07-03

ư
T

ừ

KPH – 15050

Đ

0,1 – 225000
-

2 – 11375

Cl

3,0 – 2500

+

12 – 6010

Ca

++

Na
T

N K

2 – 3320

Fe

KPH - 4000

K+

KPH - 3200

Mg++

4 - 780

Amonia – N

KPH - 1200

SO4--

KPH - 1850

Al

KPH - 85

Zn

KPH - 731

Mn

KPH - 400

T

P

KPH - 234

Bo

0,87 - 13

Ba

KPH - 12,5

Ni

KPH - 7,5

NO2- - N

KPH - 250

Pb

KPH - 14,2

Cr

KPH - 5,6

Cu

KPH - 9,0

Tha

KPH - 0,78

CN

KPH - 6

As

KPH - 70,2

Molybden

0,01 - 1,43

Tin

KPH - 0,16

Se

KPH - 1,85

Cd

KPH - 0,4

Hg

KPH - 3,0
G

KPH- K

[Ng

Ngoài ra, do trong rác th i sinh ho

c chôn l p có ch a nhi u ph th i hàng

công nghi p dùng trong sinh ho

i:

 Ác qui gia d ng, pin ti u.
 Các d ng c chi

G

n.
22


ĐH 2011-07-03

 S

.

 C p nhi

yt .

 Các s n phẩ

nt .

 Các ch t t o

…

Và v t d ng có ch a kim lo i n ng khác
P

ng các nguyên t
thu c vào nhi u y u t

Z

cr

H

ng ch a hàm

…

n rác, th i gian chôn l p,

sâu c a bãi chôn l

trình bày trong b ng 1.11
B ng 1.11. Thành ph

ư cr

ư c từ

sâu khác nhau k từ l p

ph b mặt t i gi ng khoan th nghi m
TT

Ch tiêu

1

Đ d

2

n, 250C

ơ

sâu

2m

6m

Dung sai phép
9m

mS/m

315

541

701

5

pH

-

7,0

7,3

7,3

0,2

3

Cl-

mg/l

83

390

600

5

4

NO3-N

mg/l

0,79

0,61

0,82

5 - 10

5

NH4-N

mg/l

150

450

540

5 - 15

6

T ng N

mg/l

180

610

950

5 - 14

7

Fe

mg/l

150

130

350

5 - 10

8

Mn

mg/l

2,3

2,9

9,9

2 - 10

9

T ng S

mg/l

15

27

70

-

10

COD

mg/l

5.700

4.200

9.400

5 - 10

11

BOD

mg/l

290

180

1.900

10

12

T ng P

mg/l

25

24

19

7-9

13

B

mg/l

1,4

1,0

2,4

2-5

14

Al

mg/l

120

85

77

2 - 10

15

Cd

mg/l

0,096

0,019

0,024

5 - 25

16

Cu

mg/l

0,49

0,75

0,43

2-5

17

Co

mg/l

0,058

0,89

0,098

2 -5

18

Cr

mg/l

0,16

0,36

0,26

2-5

19

Ni

mg/l

0,13

0,27

0,14

2-5

23

ĐH 2011-07-03

TT

sâu

ơ

Ch tiêu

2m

6m

Dung sai phép
9m

20

Pb

mg/l

1,7

2,8

1,4

2 - 10

21

Zn

mg/l

65

8,1

10

2-5

22

Hg

µg/l

0,75

4,6

10

7 - 10

23

As

µg/l

42

< 0,2

<0,2

-

[Ngu n: W. Hogland

, 2000]

Đ
M
2
ơ

ặ

ư

ư

ã

ã

ã

ã

Đ

mS/m

TSS

mg/l

VSS

mg/l

3000- 8000

1000- 2000

TOC

mg/l

3000- 15000

150- 750

COD

mgO2/l

5000- 30000

1000- 5000

BOD

mgO2/l

4000- 20000

200- 1000

Cl-

mg/l

SO42-

mg/l

T

N

500- 3000

250- 1500
500- 2500

1000- 3000
50- 400

10- 30

mgN/l

500-1500

Amonia- N

mgN/l

200- 1200

T

mgP/l

5-100

Na

mg/l

500- 2000

Ca

mg/l

500- 1500

80- 200

Fe

mg/l

200- 1000

20- 100

Cd

g/l

10-100

Cr

g/l

20- 1000

Cu

g/l

10- 1000

Ni

g/l

50- 2000

Pb

20- 1000

Zn

g/l
mg/l

Phenol

mg/l

0,5- 5

mg/l

2- 20

P

ă

5- 10

0,1- 10

[N

24

]


ĐH 2011-07-03

N

O
O

T

T

O

L

H

O

O

O
M

TP H M
T
L

TP H M

1.13
ư

ừ
ơ

STT
1

pH

-

2

TDS

3

ư

ư
4,89- 6,41

7,81- 7,89

mg/l

7300- 16200

6040- 14145

Đ

mgCaCO3/l

5833- 9667

1260- 1867

4

SS

mg/l

1760- 4311

169- 243

5

COD

mg/l

38533- 65333

1079- 2507

6

BOD

mg/l

30000- 48000

200- 735

7

VFA

mg/l

17677- 25182

26- 33

8

T

mg/l

977- 1800

515- 1874

9

T

mg/l

55,8- 89,6

4,7- 10,1

10

N-NH3

mg/l

781- 1764

512- 1874

11

N

mg/l

196- 470

3- 4,8

12

SO4

2-

mg/l

1400- 1590

7,5- 14

13

-

Cl

mg/l

3960- 4500

2450- 2697

14

Ca2+

mg/l

1670- 2739

60- 80

15

Mg2+

mg/l

404- 687

297- 381

16

Pb

mg/l

0,32- 1,90

-

17

Cd

mg/l

0,02- 0,10

-

18

Zn

mg/l

93- 202

-

19

Al

mg/l

0,04- 0,50

-

20

Mn

mg/l

14,50- 32,17

-

21

Ni

mg/l

2,21- 8,02

-

22

T

mg/l

0,04- 0,05

-

23

Cu

mg/l

3,50- 4,00

-

24

T

mg/l

204- 208

F

4,5- 64
[N

25

Centama, 2003]