tiet 13 14 Quan sát hệ mặt trời

Bài 7: QUAN SÁT HỆ MẶT TRỜI
Ngày soạn: 13/9/2019
Tiết theo PPCT: 13, 14
Tuần dạy: 7
I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức:
- Biết cách khởi động và thoát khỏi phần mềm.
- Biết chức năng của các nút lệnh có trong màn hình khởi động của phần mềm mô phỏng Hệ
Mặt Trời Solar System.
- Biết Trái Đất quay quanh Mặt Trời như thế nào; Biết vì sao có ngày và đêm; Giải thích
được vì sao trong năm lại có bốn mùa.
2. Kỹ năng:
- Thực hiện việc khởi động và thoát khỏi phần mềm.
- Bước đầu sử dụng chuột để điều khiển nút lệnh quan sát để tìm hiểu về Hệ Mặt Trời.
3. Thái độ:
Có ý thức tự khám phá phần mềm.
4. Định hướng hình thành năng lực:
- Năng lực giải quyết vấn đề liên quan đến phần mềm.
- Năng lực tự học, tự khám phá.
II. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS:
1. Chuẩn bị của GV:
SGK, phòng máy, phần mềm Solar System 3D
2. Chuẩn bị của HS:
SGK, chuẩn bị các nội dung liên quan đến bài học theo sự hướng dẫn của GV.
III. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP:
1. Ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số HS
2. Kiểm tra bài cũ:
3. Tiến hành bài học:
3.1. Hoạt động khởi động
(1) Mục tiêu: HS biết được phần mềm mô phỏng hệ Mặt trời.
(2) Phương pháp/Kĩ thuật: Vấn đáp.

(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Hoạt động cá nhân.
(4) Phương tiện dạy học:
(5) Sản phẩm: Hs nắm được lợi ích của phần mềm mô phỏng hệ Mặt Trời.
HĐ của GV
HĐ của HS
Nội Dung
- GV: Các em có bao giờ thắc mắc và - HS lắng nghe và trả lời.
tự hỏi Trái Đất quay quanh Mặt trời
như thế nào, vì sao lại có hiện tượng
ngày và đêm, hiện tượng nhật thực,
nguyệt thực, vì sao trong một năm lại
có bốn mùa hay không?
- GV dẫn dắt vào bài: phần mềm mô
phỏng hệ Mặt Trời sẽ giải đáp các
câu hỏi đó chúng ta.
3.2. Hoạt động hình thành kiến thức
3.2.1: Giao diện chính của phần mềm
1


(1) Mục tiêu: HS biết giao diện chính và bốn chức năng chính của phần mềm Solar System.
(2) Phương pháp/Kĩ thuật: vấn đáp, gợi mở, quan sát.
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Hoạt động cá nhân.
(4) Phương tiện dạy học: Máy vi tính.
(5) Sản phẩm: HS nắm được giao diện chính và bốn chức năng chính của phần mềm Solar System.
HĐ của GV
HĐ của HS
Nội Dung
- GV giới thiệu biểu tượng của phần - HS quan sát, lắng nghe
1. Giao diện chính của

mềm Solar System và yêu cầu HS khởi và thực hiện nhiệm vụ.
phần mềm:
động phần mềm.
- GV: quan sát và hướng dẫn những HS
chưa thực hiện được.
- Kết quả mong muốn: HS khởi động
được phần mềm Solar System.
- GV: Giao diện chính của phần mềm - HS trả lời.
mô phỏng hệ mặt trời có mấy chức năng
chính?
- GV: gọi HS khác nhận xét, bổ sung.
- HS khác nhận xét, bổ
- Kết quả mong muốn: Giao diện chính sung.
của phần mềm mô phỏng hệ mặt trời có
4 chức năng chính: Trái Đất, Mặt Trời,
Giao diện chính của phần
Mặt Trăng, các hành tinh.
mềm có 4 chức năng
- GV nhận xét, đánh giá, kết luận.
chính: Trái Đất, Mặt
Trời, Mặt Trăng, các
hành tinh.
- GV: Giới thiệu sơ lược từng chức năng - HS quan sát, ghi nhận
chính của phần mềm.
3.2.2: Quan sát Trái Đất
(1) Mục tiêu: HS biết và hiểu được Trái Đất tự quay như thế nào, hiện tượng ngày và đêm và các
mùa.
(2) Phương pháp/Kĩ thuật: Thực hành, vấn đáp, gợi mở, quan sát.
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Hoạt động cá nhân, nhóm.
(4) Phương tiện dạy học: Máy vi tính.

(5) Sản phẩm: HS nắm được Trái Đất tự quay, hiện tượng ngày và đêm và các mùa.
HĐ của GV
HĐ của HS
Nội Dung
- GV: Yêu cầu HS thực hành theo hướng - HS thực hành theo
hướng dẫn sgk trang 43
dẫn sgk trang 43
- GV: Quan sát và hướng dẫn

2.Quan sát Trái Đất
a/ Quan sát Trái Đất

- HS xác định các hướng

- GV: Yêu cầu HS xác định các hướng
- GV: Trái Đất tự quay quanh trục
nghiêng 23044’. Hướng dẫn HS xem
thông tin chi tiết của Trái Đất và dùng
chuột di chuyển đến các vùng khác nhau
trên Trái Đất.

- HS chú ý lắng nghe và
thực hành theo hướng
dẫn của giáo viên
- HS đọc sách và thực
hành theo hướng dẫn
2


- GV: Yêu cầu HS nháy chuột vào nút

quay lại và nháy vào nút lệnh ngày và
đêm để quan sát vị trí tương đối của Trái
Đất và Mặt Trời nhằm giải thích được
hiện tượng ngày và đêm.

hiểu được vì sao có hiện
tượng ngày và đêm.

b/ Ngày và đêm

- HS thực hành nháy
chuột vào nút quay lại
và nháy vào nút lệnh các
- GV: Yêu cầu HS nháy chuột vào nút mùa trên Trái Đất
quay lại và nháy vào nút lệnh các mùa
trên Trái Đất
- HS trả lời.
- GV: Trái Đất chuyển động quanh Mặt
c/ Các mùa trên Trái Đất
Trời như thế nào? Thời gian chuyển
động một vòng quanh Mặt Trời là bao
- HS khác nhận xét, bổ
nhiêu ngày?
sung.
- GV: gọi HS khác nhận xét, bổ sung.
- Kết quả mong muốn: Trái Đất chuyển
động quanh Mặt Trời theo một quỹ đạo
có hình elip gần tròn. Thời gian chuyển
động một vòng quanh Mặt Trời là 365
ngày.

- GV: nhận xét, kết luận.
- GV: tại sao trong năm lại có bốn mùa?
- GV: gọi HS khác nhận xét, bổ sung.
- GV: nhận xét, kết luận.

- HS trả lời
- HS khác nhận xét, bổ
sung.
- HS lắng nghe.

GV: Yêu cầu HS thực hành quan sát và
xem thông tin các ngày 21/3, 21/6, 23/9 - HS thực hành quan sát
và xem thông tin các
và 21/12
ngày 21/3, 21/6, 23/9 và
- GV: Quan sát HS thực hành theo nhóm 21/12
và hướng dẫn
3.2.3: Quan sát Mặt Trăng
(1) Mục tiêu: HS biết và hiểu được trăng tròn, trăng khuyết, nhật thực, nguyệt thực.
(2) Phương pháp/Kĩ thuật: Thực hành, vấn đáp, gợi mở, quan sát.
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Hoạt động cá nhân, cặp đôi.
(4) Phương tiện dạy học: Máy vi tính.
(5) Sản phẩm: HS nắm được trăng tròn, trăng khuyết, nhật thực, nguyệt thực.
HĐ của GV
HĐ của HS
Nội Dung

3

- GV: Yêu cầu HS thực hành nháy vào - HS thực hành nháy vào
biểu tượng Mặt trăng và tìm hiểu hiện biểu tượng Mặt trăng và
tượng trăng tròn trăng khuyết.
nháy vào nút lệnh khám
phá hiện tượng trăng tròn
trăng khuyết để tìm hiểu
hiện tượng trăng tròn
trăng khuyết.
- GV: thời gian Mặt Trăng quay quanh - HS trả lời.
Trái Đất một vòng là bao nhiêu ngày?
- GV: gọi HS khác nhận xét, bổ sung
- Kết quả mong muốn: 30 ngày
- HS khác nhận xét, bổ
- GV: nhận xét, kết luận.
sung.

3. Quan sát Mặt Trăng
a/ Trăng tròn, trăng
khuyết

- GV: Yêu cầu HS thực hành theo hướng
dẫn sgk trang 46
- GV: Quan sát và hướng dẫn

- HS thực hành và lắng
- GV: Yêu cầu HS giải thích hiện tượng nghe
trăng tròn trăng khuyết
- GV: nhận xét, kết luận.
- HS giải thích
- GV: Yêu cầu HS thực hành nháy vào

nút lệnh giải thích hiện tương nhật thực,
- HS thực hành nháy vào
nguyệt thực
nút lệnh giải thích hiện
- GV: Yêu cầu HS thực hành theo hướng tương nhật thực, nguyệt
dẫn sgk trang 47, đọc sgk và thảo luận thực
với bạn cùng nhóm để tìm hiểu hiện
- HS thực hành theo
tượng nhật thực, nguyệt thực
hướng dẫn sgk trang 47,
đọc sgk và thảo luận với
bạn cùng nhóm để tìm
hiểu hiện tượng nhật
- GV: Quan sát và hướng dẫn
thực, nguyệt thực
- GV: Khi nào xảy ra hiện tượng nhật
thực?
- HS phát biểu
- GV: Gọi HS khác nhận xét
- GV: Nhận xét, kết luận.

b/ Nhật thực, nguyệt
thực

- HS nhận xét

- GV: Khi nào xảy ra hiện tượng nguyệt - HS chú ý lắng nghe
thực?
- HS phát biểu
- GV: Gọi HS khác nhận xét

- HS nhận xét
- GV: Nhận xét, kết luận.
- HS chú ý lắng nghe
3.2.4: Quan sát Mặt Trời
(1) Mục tiêu: HS biết và hiểu được Mặt Trời là hành tinh lớn nhất và các quỹ đạo chuyển động của
các hành tinh khác trong Hệ Mặt Trời.
(2) Phương pháp/Kĩ thuật: Thực hành, vấn đáp, gợi mở, quan sát.
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Hoạt động cá nhân, nhóm.
4


(4) Phương tiện dạy học: Máy vi tính.
(5) Sản phẩm: HS nắm được Mặt Trời là hành tinh lớn nhất và các quỹ đạo chuyển động của các
hành tinh khác trong Hệ Mặt Trời.
HĐ của GV
HĐ của HS
Nội Dung
- GV: Yêu cầu HS thực hành nháy vào - HS thực hành nháy vào 4. Quan sát Mặt Trời
biểu tượng Mặt Trời trong giao diện biểu tượng Mặt Trời
chính của phần mềm
trong giao diện chính của a/ Quan sát Mặt Trời
phần mềm.
- GV: Yêu cầu HS nháy vào nút quan sát - HS thực hành tìm hiểu
Mặt Trời và thực hành theo hướng dẫn hình ảnh mô phỏng bề
mặt của Mặt Trời và xem
sgk trang 48
các thông tin.
- GV: Quan sát và hướng dẫn
- HS nháy vào nút quan
- GV: Yêu cầu HS nháy vào nút quan sát sát quỹ đạo chuyển động

quỹ đạo chuyển động của các hành tinh của các hành tinh trong
trong Hệ Mặt Trời và thực hành theo Hệ Mặt Trời và thực
hướng dẫn sgk trang 49.
hành theo hướng dẫn sgk
trang 49
- GV: Quan sát và hướng dẫn

b/ Quan sát quỹ đạo
chuyển động của các
hành tinh trong Hệ Mặt
Trời

- HS có thể nhờ giáo viên
trợ giúp

3.2.5: Quan sát các hành tinh của hệ Mặt Trời
(1) Mục tiêu: HS biết và hiểu được quỹ đạo chuyển động của các hành tinh và các thông tin liên
quan đến hành tinh.
(2) Phương pháp/Kĩ thuật: Thực hành, vấn đáp, gợi mở, quan sát.
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: Hoạt động cá nhân, nhóm.
(4) Phương tiện dạy học: Máy vi tính.
(5) Sản phẩm: HS nắm được quỹ đạo chuyển động của các hành tinh và các thông tin liên quan
đến hành tinh.
HĐ của GV
HĐ của HS
Nội Dung
- GV: Yêu cầu HS thực hành theo hướng - HS thực hành theo
dẫn sgk trang 49 để quan sát các hành hướng dẫn sgk trang 49
tinh của Hệ Mặt Trời
để quan sát các hành tinh

của Hệ Mặt Trời
- GV: Quan sát và hướng dẫn
- HS thực hành theo
- GV: phân công mỗi nhóm phụ trách nhóm và ghi nhận lại
tìm hiểu và trình bày thông tin chi tiết thông tin đã tìm hiểu,
của hai hành tinh. Thời gian: 5 phút
trình bày kết quả

5. Quan sát các hành tinh
của Hệ Mặt Trời

- GV: Quan sát và hướng dẫn và chốt - HS ghi nhận
lại.
3.3: Hoạt động luyện tâp
5


(1) Mục tiêu: HS dựa vào kiến thức đã tiếp nhận được trả lời các câu hỏi có liên quan
(2) Phương pháp/Kĩ thuật: Gợi ý, hướng dẫn
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: hoạt động nhóm
(4) Phương tiện dạy học:
(5) Sản phẩm: Câu trả lời của Hs
HĐ của GV
HĐ của HS
Nội Dung
- GV yêu cầu HS thảo luận cặp đôi làm - HS trao đổi cặp đôi
bài tập 1, 2,3/SGK/50.
hoàn thành bài tập.
- GV quan sát hỗ trợ HS chưa hoàn
thành.

- HS trình bày câu trả lời.
- HS khác nhận xét.
- GV nhận xét, đánh giá, kết luận
3.4. Hoạt động vận dụng
(1) Mục tiêu: sử dụng thông tin của phần mềm trả lời được câu hỏi.
(2) Phương pháp/Kĩ thuật: thảo luận
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: hoạt động nhóm.
(4) Phương tiện dạy học: máy tính
(5) Sản phẩm: Sản phẩm bài tập hoàn thành của các nhóm HS
HĐ của GV
HĐ của HS
- GV yêu cầu HS hoạt động nhóm hoàn - HS hoạt động nhóm,
thành bài tập 5/SGK/69
hoàn thành bài tập
- GV theo dõi hỗ trợ HS chưa hoàn
thành yêu cầu
- Đại diện nhóm Hs trình
bày kết quả
- Các nhóm nhận xét bổ
sung
- GV nhận xét đánh giá
3.5. Hoạt động tìm tòi mở rộng
(1) Mục tiêu: HS tìm hiểu khám phá trạm vũ trụ của em.
(2) Phương pháp/Kĩ thuật:
(3) Hình thức tổ chức hoạt động: hoạt động nhóm, cá nhân
(4) Phương tiện dạy học:
(5) Sản phẩm:
HĐ của GV
HĐ của HS
- GV yêu cầu HS về nhà đọc nội dung

tìm hiểu mở rộng SGK/50, tìm hiểu
thêm hiện tượng nhật thực, nguyệt thực
trên báo, internet đã diễn ra sau đó dùng
phần mềm quan sát để kiểm chứng
- Yêu cầu HS về nhà đọc tìm hiểu bài 8
“Học toán với Geogebra”

Nội Dung

Nội Dung

HS nhận nhiệm vụ về
nhà thực hiện

Hs nhận nhiệm vụ về nhà
thực hiện

6