BÀI QUẢN lý NHÀ nước

UỶ BAN NHÂN DÂN TỈNH LAI CHÂU
TRƯỜNG CHÍNH TRỊ

TIỂU LUẬN TÌNH HUỐNG
ĐỀ TÀI: "GIẢI QUYẾT TÌNH HUỐNG VI PHẠM
DO KHÓI SẢN XUẤT CỦA NHÀ MÁY GẠCH TUYLEN
GÂY ẢNH HƯỞNG ĐẾN SẢN XUẤT NÔNG NGHIỆP
CỦA NGƯỜI DÂN TẠI BẢN THÀNH LẬP,
PHƯỜNG ĐOÀN KẾT"

Họ và tên học viên:

Đặng Thị Ngọc

Đơn vị công tác:

UBND phường Quyết Tiến, thành phố Lai Châu,
tỉnh Lai Châu

Lớp:

Bồi dưỡng ngạch chuyên viên khóa 60

1


Tháng 11 năm 2018

2

MỤC LỤC
NỘI DUNG

Trang

Lời mở đầu

1

I. Mô tả tình huống

2

II. Phân tích nguyên nhân và hậu quả

5

III. Mục tiêu xử lý tình huống

6

IV. Xây dựng, phân tích, lựa chọn phương án giải quyết

6

V. Lập kế hoạch tổ chức thực hiện phương án đã lựa chọn

10

VI. Kiến nghị, đề xuất

15

Kết luận

18

LỜI NÓI ĐẦU
3


Quản lý hành chính nhà nước là hoạt động thực thi quyền hành pháp,
nhằm tác động có tổ chức và điều chỉnh bằng quyền lực nhà nước đối với các
quá trình xã hội và hành vi của công dân, do các cơ quan trong hệ thống hành
chính từ Trung ương đến cơ sở tiến hành để thực hiện được chức năng, nhiệm vụ
của Nhà nước, phát triển kinh tế - xã hội, duy trì trật tự an ninh, thỏa mãn nhu
cầu hằng ngày của nhân dân.
Hoạt động quản lý hành chính Nhà nước bao gồm các lĩnh vực như kinh
tế; văn hóa - xã hội; quốc phòng, an ninh, trật tự an toàn xã hội; các vấn đề dân
tộc, tôn giáo..., bằng nhiều hoạt động khác nhau, có lĩnh vực bằng các biện pháp
quản lý hành chính nhà nước ổn định, tĩnh tại, nhưng cũng có lĩnh vực phải thực
hiện bằng những biện pháp đấu tranh nguy hiểm, phức tạp. Trong đó, hoạt động
quản lý hành chính nhà nước về giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội
là hoạt động nguy hiểm và hết sức phức tạp, đòi hỏi đội ngũ cán bộ, công chức
thực thi công vụ trong lĩnh vực này phải có bản lĩnh, trí tuệ, năng lực nhận thức
về lý luận và thực tiễn trong xử lý các tình huống nhằm đảm bảo các tình huống
về lĩnh vực này khi xảy ra phải được xử lý kịp thời, đúng luật, không để kéo dài
hoặc tạo thành điểm nóng gây mất an ninh trật tự, làm giảm niềm tin của nhân
dân đối với chính quyền.
Thực tiễn xã hội những năm gần đây, do nhiều nguyên nhân khác nhau

những tình huống về các vấn đề an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội như
tranh chấp dân sự, biểu tình, khiếu kiện đông người... ngày một nhiều và phức
tạp hơn, có những tình huống xảy ra rất đơn giản nhưng do giải quyết không kịp
thời, không thấu tình, đạt lý dẫn đến mâu thuẫn, phức tạp làm mất an ninh trật tự
tại địa phương. Đây là vấn đề cần được quan tâm nghiên cứu nghiêm túc cả về
lý luận và thực tiễn, rút ra bài học kinh nghiệm trong hoạt động quản lý hành
chính nhà nước trên lĩnh vực nhạy cảm này.
Từ những vấn đề trên, đồng thời với tư cách người đã trực tiếp tham gia
công tác nắm tình hình tư tưởng và phối hợp với các cơ quan quản lý nhà nước
4


địa phương giải quyết một số vụ việc, tôi lựa chọn một tình huống điển hình đã
diễn ra thực tế tại địa phương để làm chủ đề “xử lý tình huống quản lý hành
chính nhà nước”.
Được sự quan tâm hướng dẫn tận tình của các thầy, cô giáo và bằng cố
gắng nỗ lực của mình để trình bày tình huống một cách đầy đủ chân thực, theo
đúng quy trình. Tuy nhiên, do bản thân năng lực có hạn nên không thể tránh
khỏi những hạn chế, thiếu sót trong quá trình tổng hợp, trình bày, kính mong các
thầy, cô giảng viên thông cảm.
I. Mô tả tình huống
Bản Thành Lập thuộc Phường Đoàn Kết (Thành phố Lai Châu) gồm 2
cụm dân cư, với trên 100 hộ dân, 100% là đồng bào dân tộc Mông chủ yếu sống
bằng nghề chăn nuôi và trồng trọt. Nhờ đất đai màu mỡ và có sự hướng dẫn,
giúp đỡ của cán bộ kỹ thuật trạm khuyến nông địa phương trong việc chuyển đổi
cơ cấu cây trồng và áp dụng các biện pháp khoa học kỹ thuật vào sản xuất,
những năm gần đây sản xuất của người dân nơi đây phát triển, năng suất cây
trồng được nâng cao, đời sống được nâng lên rõ rệt.
Đầu năm 2003, đón trước việc chia tách thành lập tỉnh Lai Châu mới và
Thị xã mới sẽ được thành lập tại Thị trấn Tam Đường thuộc huyện Phong Thổ,

nhu cầu về vật liệu xây dựng rất lớn, nắm bắt thời cơ, công ty TNHH Hoàng
Tùng nhanh chóng đề nghị UBND Thị trấn Tam Đường cho thuê khu vực thung
lũng Bản Thành Lập rộng khoảng 1 ha để xây dựng Nhà máy sản xuất gạch
tuylen. Trước đề nghị của Công ty Hoàng Tùng phù hợp với yêu cầu phát triển
chung của địa phương, UBND thị trấn đã nhất trí. Có được hợp đồng trong tay,
công ty Hoàng Tùng đã khẩn trương làm thủ tục, đầu tư mua sắm thiết bị máy
móc, xây dựng hệ thống đường giao thông và lò nung gạch tuylen. Thời gian
đầu hoạt động được nhân dân trong vùng đồng tình ủng hộ vì đã tạo việc làm
cho một bộ phận thanh niên địa phương, nhân dân địa phương có nhu cầu sử
dụng sản phẩm của Công ty được tạo điều kiện như mua gạch được chọn, được
chậm thanh toán khi thiếu tiền... Tuy nhiên, chỉ sau hơn một năm, người dân
5


trong vùng thấy năng suất cây trồng giảm dần, thậm trí một số cây ăn quả ra rất
ít hoa hoặc có ra nhiều hoa nhưng không đậu quả, nhất là cây ngô của người dân
trong bản Thành lập (cây lương thực chính của đồng bào dân tộc Mông), trồng
trên triền núi xung quanh nhà máy năng suất rất thấp. Tìm hiểu nguyên nhân và
được cán bộ khuyến nông giúp đỡ người dân mới hiểu nguyên nhân chính là do
sự nhả khói có chứa CO2 của lò nung gạch nhả ra theo chiều gió bay tỏa về các
nương ngô, vườn cây ăn quả của các hộ dân quanh nhà máy dẫn đến tình trạng
trên.
Trước thực trạng đó các hộ dân bản Thành Lập đã ra Nhà máy gạch tuylen
đề nghị với lãnh đạo nhà máy cần có các biện pháp sử lý sự ảnh hưởng của khói
lò nung gạch để người dân sản xuất. Tuy nhiên, giám đốc công ty không phải
người sống tại địa phương (cư trú tại Hà Nội), mọi hoạt động của Nhà máy là do
ông Nguyễn Minh Công người dân địa phương được thuê điều hành (theo cách
gọi của công ty là giám đốc điều hành), nên khi dân kiến nghị ông Minh hứa là
sẽ báo cáo với ban lãnh đạo công ty để xử lý, nhưng lời hứa mãi vẫn không được
thực hiện, nhà máy vẫn tiếp tục sản xuất với cường độ, công suất càng cao hơn,

cũng đồng nghĩa với đó là sự bức xúc của dân ngày càng tăng. Những bức xúc
của nhân dân quanh khu vực nhà máy tiếp tục được phản ánh với lãnh đạo nhà
máy và tiếp tục được hứa sẽ khắc phục, tiếp đó được người dân đến gặp và phản
ánh trực tiếp với UBND Phường Đoàn Kết (được thành lập năm 2004), rồi được
phản ánh lên chính quyền Thị xã (nay là Thành phố Lai Châu) thông qua các
cuộc họp bản, tiếp xúc cử tri nhưng không được xem xét giải quyết như đã hứa.
Đến tháng 8/2013, trước bức xúc của người dân không được xem xét, giải quyết,
người dân đã kéo xuống mang theo các loại cây, cành gai, rào lấp cổng ra vào
của lò gạch không cho hoạt động, UBND Thị xã đã cử đoàn công tác xuống xem
xét tình hình, tuyên truyền vận động nhân dân giải tán. Sau khi xuống thực tế
nắm tình hình Chủ tịch UBND Thị xã đã yêu cầu Nhà máy gạch tuylen sản xuất
theo mùa vụ của người dân, nghĩa là khi nương ngô của nhân dân bắt đầu đâm
cờ trổ bông thì Nhà máy ngừng sản suất cho đến khi người dân thu hoạch xong
6


ngô thì Nhà máy tiếp tục hoạt động. Tuy nhiên, phương án này cũng phát huy
được thời gian ngắn, vì người dân xung quanh Nhà máy gạch tuylen không chỉ
gieo trồng mỗi cây ngô, những cây trồng khác vẫn bị ảnh hưởng và nguy hiểm
hơn là con người, gia súc, gia cầm cũng bị ảnh hưởng quá nhiều bởi lượng khí
thải CO2 của Nhà máy nên đã phát sinh nhiều bệnh tật. Và kiến nghị lại tiếp tục
được người dân phản ánh với lãnh đạo Nhà máy, các cơ quan chức năng và
chính quyền địa phương, nhưng không được xem xét thấu đáo, giải quyết dứt
điểm và mâu thuẫn ngày càng lớn, khi một bên cứ đề nghị, một bên vẫn hoạt
động.
Vào khoảng 8 giờ sáng ngày 4/8/2016, xảy ra một vụ xô xát giữa một số
hộ dân đồng bào dân tộc Mông, cả già lẫn trẻ trên 20 người của bản Thành Lập
với những người quản lý Nhà máy gạch tuylen. Đám đông người dân đã nhặt
đất, đá xung quanh xếp chất đống cao ngay cổng ra vào của nhà máy không cho
vận chuyển đất vào nhà máy để sản xuất và cũng không cho xe chở gạch (sản

phẩm) ra khỏi nhà máy. Một số người quản lý và bảo vệ nhà máy ra gặp bà con
để giải quyết tranh chấp, nhưng không được chấp nhận, người dân yêu cầu nhà
máy tắt máy móc, ngừng sản xuất ngay, một số người quá khích hô nhau đi mua
xăng để về dốt, phá nhà máy và đã có một người nhảy lên xe máy để đi mua
xăng. Tình hình xô sát ngày một căng thẳng và có chiều hướng diễn biến xấu
nếu không được ngăn chặn kịp thời sẽ rất phức tạp, trước thực trạng đó, một số
người hiếu kỳ tới xem đã đi báo cho chính quyền địa phương, một lúc sau đồng
chí Chủ tịch UBND Thành phố cùng với một số cán bộ của các phòng, ban
Thành phố, Phường Đoàn kết, cùng đi có đồng chí Trưởng công an và 2 đồng
chí công an Phường Đoàn kết.
Vấn đề đặt ra cho các cơ quan chính quyền địa phương phải có biện pháp
xử lý phù hợp, thầu tình đạt lý để giải tán đám đông đang bức xúc và bị kích
động, giữ vững an ninh trật tự trên địa bàn.
II. Phân tích nguyên nhân, hậu quả
7


2.1. Nguyên nhân
- Nguyên nhân về quản lý:
+ Chủ trương của chính quyền Thị trấn Tam Đường (nay là Phường Đoàn
kết – Thành phố Lai Châu) cho Công ty TNHH Hoàng Tùng khai thác đất đai
phát triển kinh tế là đúng, vừa tạo công ăn việc làm cho người dân địa phương,
vừa tạo nguồn thu từ sự đóng góp của Công ty đối với nguồn ngân sách Nhà
nước của địa phương nhưng lại chưa lường hết những hậu quả do khí thải và
khói bụi của nhà máy gây ra.
+ Những người dân do ảnh hưởng của khí thải và khói bụi đã kiến nghị
chính quyền địa phương nhưng chính quyền lại chậm chễ trong việc giải quyết
dẫn đến tình huống trên.
- Nguyên nhân về phía doanh nghiêp:
+ Việc doanh nghiệp Hoàng Tùng đầu tư xây dựng nhà máy sản xuất gạch

tuylen tại địa phương đã tạo công ăn việc làm cho hàng trăm lao động địa
phương và có đóng góp cho ngân sách địa phương là việc làm tích cực. Tuy
nhiên, đã làm ô nhiễm môi trường sinh thái trong quá trình sản xuất.
+ Thiếu trách nhiệm trước hành vi gây ô nhiễm môi trường và thiệt hại do
hành vi của mình gây ra, dù đã được người dân kiến nghị nhiều lần nhưng không
có biện pháp khắc phục.
2.2. Hậu quả
- Môi trường bị ô nhiễm làm ảnh hưởng đến sức khỏe và sản xuất của
người dân xung quanh nhà máy.
- Làm giảm niền tin của nhân dân đối với vai trò quản lý hành chính nhà
nước đối với chính quyền địa phương.
- Gây mâu thuẫn giữa nhân dân trong vùng với lãnh đạo nhà máy gạch, dù
đã tạo việc làm và có thêm thu nhập cho người dân trong vùng; gây mất an ninh
trật tự của địa phương.
III. Mục tiêu xử lý tình huống
8


- Cần tiến hành nhanh chóng giải tán đám đông, đảm bảo an toàn về
người và tài sản, ổn định tình hình an ninh tự tại địa bàn.
- Trong thực hiện xử lý tình huống đảm bảo đúng quy trình, quy định của
pháp luật. Thông qua xử lý tình huống người dân và doanh nghiệp hiểu biết hơn
về pháp luật, nghiêm chỉnh chấp hành những quy định của pháp luật.
- Xử lý tình huống nhưng không được ảnh hưởng đến việc chính quyền
địa phương kêu gọi các doanh nghiệp đến đầu tư sản xuất, kinh doanh, đóng góp
vào phát triển kinh tế - xã hội địa phương và thực hiện nghiêm túc những quy
định của pháp luật về giữ gìn và bảo vệ môi trường, góp phần vào sự phát triển
bền vững của địa phương.
IV. Xây dựng, phân tích và lựa chọn phương án giải quyết tình huống
4.1. Những yêu cầu trong xử lý tình huống về an ninh chính trị, trật

tự an toàn xã hội
Đây là một tình huống liên quan đến vấn đề tranh chấp về ô nhiễm môi
trường, không được quan tâm giải quyết kịp thời, tạo ra điểm nóng xã hội, gây
mất an ninh trật tự. Vì vậy, vấn đề đặt ra đối với công tác chỉ đạo xử lý tình
huống quản lý hành chính nhà nước trong trường hợp này phải tuân thủ theo
những yêu cầu và những nguyên tắc giải quyết tình trạng khẩn cấp về an ninh
chính trị, trật tự an toàn xã hội của Đảng và Nhà nước nhằm đảm bảo cho sự
phát triển kinh tế của địa phương, song vẫn giữ vững và ổn định chính trị, trật tự
an toàn xã hội. Trong đó cần tuân thủ và vận dụng những yêu cầu và giải pháp
có tính chất chung như sau:
Một là, cần phải áp dụng các giải pháp làm cho điểm nóng nguội dần và
hạn chế sự lan toả sang nơi khác. Các biện pháp giải quyết tình huống cần phải
quyết đoán, mau lẹ, kịp thời nhưng phải thật chính xác, tránh gây căng thẳng đối
đầu với đám đông, hạn chế tối đa những thiệt hại có thể xảy ra.
Hai là, khắc phục tình trạng bất ổn định, tạo lập sự ổn định chính trị - xã
hội làm tiền đề cho sự phát triển kinh tế - xã hội. Tập trung giải tán đám đông,
9


phân hóa và khống chế những phần tử quá khích, cầm đầu, tạo lập sự ổn định về
an ninh trật tự địa bàn.
Ba là, Cần tạo ra những tiền đề, nhân tố để điểm nóng không tái phát. Đó
là giải quyết triệt tiêu động cơ, căn nguyên phát sinh tình huống.
Bốn là, củng cố sự bền vững của cơ sở chính trị và tăng cường hiệu lực
của hệ thống chính trị. Phát huy tốt vai trò của cả hệ thống chính trị trong giải
quyết tình huống quản lý hành chính nhà nước về an ninh trật tử. Sau khi xử lý
điểm nóng cần thực hiện tốt chính sách an dân, tạo được sự đồng thuận của nhân
dân trong việc xử lý điểm nóng. Xây dựng cơ sở hệ thống chính trị ngày càng
vững mạnh, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.
4.2. Xây dựng, phân tích và lựa chọn phương án giải quyết tình

huống
Xuất phát từ bản chất vụ việc và mục tiêu đã xác định ở trên. Trước khi
lựa chọn phương án giải quyết thì chính quyền địa phương cần có mặt và gải
quyết kịp thời vụ xô sát để hạn chế tới mức tối đa thiệt hại xảy ra (UBND Thành
phố đã thực hiện tốt vấn đề này). Yêu cầu hai bên chấm dứt sự xô sát, bình tình,
kiềm chế và nói rõ chính quyền sẽ giải quyết hợp tình, hợp lý, kịp thời và xin lỗi
nhân dân về sự chậm chễ trong việc giải quyết vụ việc trên, đồng thời tiến hành
nghiên cứu lựa chọn phương án xử lý cho phù hợp, đạt mục tiêu đề ra.
4.2.1. Phương án 1
Tạm đình chỉ hoạt động của Nhà máy gạch, đề nghị cơ quan nhà nước có
thẩm quyền cho Nhà máy gạch vay một phần vốn và hỗ trợ về khoa học kỹ
thuật, buộc Công ty Hoàng Tùng phải đầu tư thêm về khoa học công nghệ vào
sản xuất nhằm giảm thiểu lượng khí thải CO2 và cam kết về bảo vệ môi trường.

Nhận xét:
10


- Về ưu điểm: Phương án này vừa khoa học, lại thỏa mãn yêu cầu của các
bên, vừa bảo đảm phát triển sản xuất, tạo công ăn việc làm cho nhân dân trong
vùng, góp phần phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương trong điều kiện đất sản
xuất khu vực đang bị dần thu hẹp do đô thị hóa mà vẫn bảo vệ được môi trường
sinh thái.
- Về mặt hạn chế: Phương án này khó thực hiện được ở một tỉnh miền núi
còn nhiều khó khăn như Lai Châu, nguồn ngân sách có hạn việc hỗ trợ kinh phí
khó khăn, trình độ dân trí còn thấp, lao động thủ công là phổ biến, việc áp dụng
khoa học, công nghệ còn hạn chế.
Hơn nữa nhu cầu xây dựng của Thành phố đã giảm, thị trường tiêu thụ sản
phẩm ngày càng thu hẹp, hệ thống giao thông của địa phương còn hạn chế, việc
vận chuyển sản phẩm đi tiêu thụ khó khăn và cước phí cao.

4.2.2. Phương án 2
Đình chỉ hoạt động Nhà máy gạch, chọn địa điểm cấp đất tương ứng với
diện tích hiện của Nhà máy đang sử dụng, hỗ trợ một phần kinh phí để Nhà máy
gạch chuyển ra khỏi địa bàn Thành phố, đến khu vực thích hợp xa khu dân cư và
nơi sản xuất của nhân dân.
Nhận xét:
- Về ưu điểm: Phương án này phù hợp với yêu cầu nguyện vọng của nhân
dân trong khu vực, được nhân dân đồng tình ủng hộ. Tình trạng ô nhiễm môi
trường sinh thái được khắc phục hoàn toàn, phù hợp với yêu cầu xây dựng và
phát triển đô thị của Thành phố.
Với điều kiện của địa phương đất rộng, có nhiều thuận lợi cho việc bố trí,
cấp đất cho Nhà máy tiếp tục duy trì sản xuất xa khu dân cư, giải quyết được
vấn đề bức xúc trong nhân dân.
Phương án này phù hợp và có tính khả thi đối với Thành phố Lai Châu
trong điều kiện hiện nay.
11


- Về hạn chế: Việc hỗ trợ một phần kinh phí cho doanh nghiệp di rời Nhà
máy ra khỏi Thành phố đối với địa phương cũng rất khó khăn.
Đối với doanh nghiệp đang sản xuất ổn định, nay phải ngừng sản xuất để
di rời ảnh hưởng đến doanh thu, khi chuyển đến nơi sản xuất mới lại phải đầu tư
từ đầu, nhu cầu nguồn vốn rất lớn, bên cạnh đó địa phương chỉ hỗ trợ có một
phần, vì vậy doanh nghiệp khó chấp nhận, sẽ không muốn di rời.
4.3. Lựa chọn phương án giải quyết
Trong hai phương án trên mỗi phương án đều có những ưu, nhược điểm
nhất định. Trong điều kiện hiện tại của Thành phố Lai Châu thì phương án 2 là
khả thi và phù hợp hơn, sẽ giải quyết triệt để tình trạng ô nhiễm môi trường trong
khu vực đô thị, nhưng vẫn tạo điều kiện cho doanh nghiệp hoạt động và có những
đóng góp vào sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, phù hợp với xu thế

chung, đảm bảo cho Thành phố tiếp tục phát triển.
Việc tranh chấp về ô nhiễm môi trường từ khói Nhà máy gạch ảnh hưởng
đến đời sống và sản xuất của người dân Phường Đoàn kết, Thành phố Lai Châu
là dạng tình huống về an ninh trật tự, xuất phát từ việc khí thải CO 2 của lò nung
gạch tuylen tỏa ra làm ảnh hưởng đến sản xuất và sức khỏe của người dân trong
vùng. Xét theo góc độ pháp luật thì Nhà máy gạch tuylen đã vi phạm vào Khoản
11 Điều 7, Luật Bảo vệ Môi trường 2014: “Thải khói, bụi, khí có chất hoặc mùi
độc hại vào không khí; phát tán bức xạ, phóng xạ, các chất ion hoá vượt quá
quy chuẩn kỹ thuật môi trường”. Việc nhân dân trong vùng kiến nghị với lãnh
đạo nhà máy tìm các biện pháp khắc phục là hoàn toàn chính đáng và phù hợp
với quy định của pháp luật. Theo quy định tại Khoản 1 Điều 162 Luật Bảo vệ
Môi trường năm 2014: “Tổ chức, cá nhân có quyền khiếu nại, khởi kiện về hành
vi vi phạm pháp luật bảo vệ môi trường theo quy định của pháp luật”.
Như vậy, mặc dù những kiến nghị của nhân dân Bản Thành lập đối với
lãnh đạo Nhà máy gạch và chính quyền địa phương là hoàn toàn chính đáng
nhưng không nhận được sự hợp tác và giải quyết kịp thời đã dẫn đến bất bình
12


trong nhân dân. Bên cạnh đó, vai trò, trách nhiệm của chính quyền địa phương
trong việc giải quyết tranh chấp về vấn đề này thực hiện chưa tốt, xét về pháp
luật là có biểu hiện vi phạm, tại Điều 143 Luật Bảo vệ Môi trường năm 2014
quy định: “Chỉ đạo công tác kiểm tra, thanh tra, xử lý vi phạm pháp luật về bảo
vệ môi trường; giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo, kiến nghị về bảo vệ môi
trường theo quy định của pháp luật về khiếu nại, tố cáo và các quy định khác
của pháp luật có liên quan”. Do đó, những tranh chấp, mâu thuẫn không được
chính quyền các cấp giải quyết dứt điểm, kịp thời nên dẫn đến vụ việc kéo dài từ
năm 2004 đến năm 2016, đã gây nên bức xúc trong nhân dân và dư luận nhân
dân nghi ngờ về sự công minh của các cơ quan thi hành pháp luật, thiếu niềm tin
đối với chính quyền địa phương. Vì vậy, ngày 4/8/2016 người dân đã tự phát kéo

nhau xuống đắp đất đá ngăn cản hoạt động của Nhà máy và đe dọa sẽ phá hủy
nhà máy.
Tuy nhiên, khi sự việc xảy ra chính quyền địa phương đã có sự chỉ đạo
chặt chẽ, nắm vững được cả nguyên nhân, nguyên cớ dẫn đến tình huống xảy ra,
đối tượng tham gia tạo tình huống và có những biện pháp áp dụng sử lý phù hợp,
kịp thời. Đoàn cán bộ của UBND Thành phố và Phường Đoàn kết đã có mặt kịp
thời, tuyên truyền, vận động, thuyết phục được những người tham gia tự giác
giải tán, đồng thời đình chỉ mọi hoạt động của Nhà máy để giải quyết. Do vậy đã
nhận được sự đồng tình ủng hộ của lãnh đạo Nhà máy, cũng như nhân dân trong
vùng, tình hình ổn định trở lại, không xảy ra các sự việc đáng tiếc.
V. Lập kế hoạch tổ chức thực hiện phương án đã lựa chọn
* Bước 1: Nắm tình hình, phân tích nguyên nhân và nhận dạng mâu thuẫn.
Khi điểm nóng xảy ra, để đề ra được những giải phù hợp, hiệu quả thì
việc nắm tình hình có ý nghĩa quyết định. Vì vậy, khi điểm nóng xảy ra các cơ
quan chức năng cần cử ngay cán bộ xuống nắm tình hình, với những nội dung
cơ bản sau đây:
- Nắm tình hình:
13


+ Số lượng, thành phần, đối tượng tham gia biểu tình, chống đối; hình
thức tổ chức lực lượng; những yêu sách do người chống đối đặt ra, những yêu
sách đó thuộc ai giải quyết…
+ Người cầm đầu đám đông; số lượng người quá khích; âm mưu trong
việc chống đối là gì? Có quan hệ hay có sự chỉ đạo của của ai không (các thế lực
thù địch, phần tử bất mãn, cơ hội chính trị, tổ chức nước ngoài…).
- Tìm hiểu, phân tích nguyên nhân, nguyên cớ:
+ Nguyên nhân: tìm hiểu nguyên nhân khách quan, chủ quan; Nguyên
nhân bên trong, nguyên nhân bên ngoài; Nguyên nhân sâu xa, nguyên nhân trực
tiếp.

+ Nguyển cớ: là những sự kiện, tình tiết dẫn đến việc xuất hiện tình huống
mà những người tham gia đưa ra để đấu tranh.
- Nhận dạng mâu thuẫn:
+ Mâu thuẫn nội bộ nhân dân,
+ Mâu thuẫn giữa người dân với cơ quan chấp pháp,
+ Mâu thuẫn giữa ta và kẻ địch (nếu có).
* Bước 2: Đề ra phương pháp, bố trí lực lượng, phương tiện xử lý tình
huống (Áp dụng những biện pháp rút ngòi và hạn chế sự lan toả sang nơi
khác).
Trên cơ sở nắm chắc tình hình, công tác chỉ đạo xử lý tình huống cần
thực hiện những nội dung cơ bản sau đây:
- Trước hết, phải thiết lập được sự lãnh đạo, chỉ huy thống nhất, phát huy
hiệu lực của hệ thống chính trị để giữ vững quyền lực chính trị.
+ Người chỉ huy có đủ bản lĩnh, có phương pháp đúng; thống nhất các
quan điểm, nguyên tắc, phương châm chỉ đạo và tổ chức lực lượng thực hiện.
+ Cần có sự chỉ đạo thống nhất của các cấp, các ngành từ trên xuống dưới.
14


- Hai là, lựa chọn phương thức giải quyết, bố trí lực lượng và phương tiện
cần thiết:
+ Cần xác định rõ phương thức giải quyết: tuyên truyền, vận động thuyết
phục hay trấn áp, răn đe hoặc cô lập đối tượng cầm đầu, chủ mưu. Tùy theo điều
kiện và hoàn cảnh cụ thể để sử dụng lực lượng và phương tiện cho phù hợp.
+ Việc sử dụng các phương tiện trong xử lý tình huống điểm nóng chính
trị - xã hội cũng rất quan trọng, đặc biệt là các phương tiện thông tin đại chúng.
+ Việc lựa chọn các phương thức, lực lượng và phương tiện nhằm giải
quyết 2 vấn đề: Để giải tán đám đông và đối sách đối với những người cầm đầu
đám đông.
- Ba là, chuẩn bị phương án xử lý tình huống xấu nhất có thể xảy ra ngăn

ngừa nguy cơ lan toả sang nơi khác trong thực tế thường phải chuẩn bị ít nhất là
ba phương án giải quyết.
- Những phương châm cần lưu ý khi áp dụng phương thức, biện pháp xử
lý tình huống:
+ Cần phải kết hợp sự kiên định về nguyên tắc với sự mềm dẻo, linh hoạt
về biện pháp.
+ Cần chọn giải pháp tốt nhất để giải quyết.
+ Trong bất kỳ tình huống nào cũng phải dựa vào dân. Cần tuyên truyền,
thuyết phục họ, kiềm chế bản thân và đặc biệt không được có hành vi trả đũa.
+ Trong quá trình xử lý tình huống, nếu những yêu sách của quần chúng
là chính đáng thì có thể chấp nhận những yêu sách ấy và giải quyết kịp thời
những vấn đề có thể giải quyết được theo thẩm quyền. Những vấn đề chưa thể
giải quyết ngay thì cần cam kết với quần chúng sẽ sớm đưa ra xem xét.
+ Nếu những yêu sách của quần chúng không hợp pháp, không chính
đáng thì nhất thiết phải phân hóa những người cầm đầu kích động, xúi giục
những người có liên hệ trực tiếp có nguyên cớ ra khỏi đám đông để giải quyết.
15


+ Nếu những người có liên hệ trực tiếp với vụ việc bị một số người khác
kích động, xúi giục thì nhất thiết phải tách hai nhóm người này ra hai nơi khác
nhau để áp dụng các biện pháp xử lý khác nhau:
Đối với những người bị lợi dụng, kích động, xúi giục thì dùng biện pháp
tuyên truyền, vận động, thuyết phục họ.
Đối với những người cầm đầu, kích động xúi giục thì dùng biện pháp đấu
tranh, răn đe, vô hiệu hóa. Nều những người này quá khích, có dấu hiệu vi phạm
pháp luật thì cần áp dụng ngay các biện pháp ngặn chặn tạm thời hoặc sử dụng
biện pháp trấn áp đặc biệt khi cần thiết, nhưng phải được tiến hành đúng nơi,
đúng lúc, trong điều kiện, hoàn cảnh không để hiệu ứng tâm lý phản kháng của
đám động.

+ Bố trí lực lượng tham gia xử lý tình huống:
Trước hết cần xác định rõ phương thức giải quyết, là tuyên truyền hay
trấn áp hoặc kết hợp các phương thức khác nhau để bố trí lực lượng tham gia xử
lý tình huống cho phù hợp.
Nếu như sử dụng phương pháp tuyên truyền, thuyết phục thì lực lượng
tham gia giải quyết chủ yếu là cán bộ Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể quần
chúng, cán bộ chuyên môn của các ngành, lĩnh vực có liên quan.
Nếu như xác định dùng biện pháp trấn áp là chính thì lực lượng công an là
chủ công.
Nếu sử dụng tổng hợp các biện pháp khác nhau thì phải tổ chức phối hợp
các lực lượng. Điều quan trọng là phải có sự tổ chức chặt chẽ, phân công cụ thể,
rõ ràng và phối hợp giữa các lực lượng sao cho phát huy tốt thế mạnh của từng
lực lượng để tạo nên sức mạnh tổng hợp, xử lý tình huống đạt hiệu quả cao nhất.
* Bước 3: Khắc phục hậu quả khi điểm nóng được dập tắt.
Sau khi giải tán được đám đông, tình huống điểm nóng được xử lý ổn
định, tình hình được kiểm soát thì cần tiến hành một số các biện pháp tiếp theo:
16


- Trước hết phải đưa hoạt động cơ bản nơi xảy ra điểm nóng trở lại bình
thường.
- Khắc phục những thiệt hại về người và của nếu có xảy ra.
- Phân định rõ đúng sai và xử lý đúng mức những người vi phạm trong
khi xảy ra điểm nóng. Sau khi tình hình ổn định cần phải tiến hành thanh tra,
điều tra kịp thời và có kết luận rõ ràng. Kết luận của thanh tra, kiểm tra cần được
công bố công khai, có sự thảo luận, đối chứng, làm rõ đúng sai. Sau kết luận
thanh tra cần xử lý nghiêm những tổ chức, cá nhân vi phạm theo đúng quy định
của pháp luật.
* Bước 4: Rút kinh nghiệm, dự báo tình hình và áp dụng những giải pháp
để điểm nóng không tái phát.

- Đánh giá rút kinh nghiệm:
+ Đánh giá những ưu, nhược điểm của cán bộ lãnh đạo.
+ Đánh giá ưu, nhược điểm trong phương thức lãnh đạo, chỉ đạo.
+ Đánh giá về những khuyết điểm và bất cập của chính sách, thể chế và
luật pháp nhà nước.
+ Đánh giá về cơ sở chính trị - xã hội trong quần chúng.
- Dự báo tình hình và áp dụng các giải pháp để điểm nóng không tái phát.
Cần tiếp tục nắm tình hình tư tưởng, dư luận xã hội trong nhân dân xem đã thực
sự đồng tình với những biện pháp giải quyết của chính quyền và các bên liên
quan chưa, còn những băn khoăn, vướng mắc, kiến nghị gì; sự tác động của xã
hội sau vụ việc xảy ra tình huống. Từ đó tiếp tục có những biện pháp giải quyết
phù hợp, kịp thời để điểm nóng không tái diễn.

VI. KIẾN NGHỊ
Nhà nước pháp quyền quản lý xã hội bằng pháp luật, người dân có nghĩa
vụ tôn trọng và tuân thủ theo pháp luật. Kể từ khi Nhà nước ta ra đời đến nay,
17


dưới sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước ta đã ban hành Hiến pháp và nhiều bộ
luật, hệ thống các cơ quan hành pháp từ Trung ương đến các địa phương đã ban
hành nhiều văn bản quy phạm pháp luật, mặc dù hệ thống pháp luật của Nhà
nước ta còn thiếu, chưa hoàn chỉnh vẫn đang phải tiếp tục hoàn thiện nhưng đã
cơ bản đáp ứng được yêu cầu quản lý Nhà nước, quản lý xã hội bằng pháp luật
trong giai đoạn hiện nay.
Tuy nhiên, qua những vụ việc phức tạp gây mất an ninh trật tự nảy sinh
trong đời sống xã hội, mà điển hình như vụ việc trên cho thấy giữa việc ban
hành pháp luật và tuân thủ thực hiện pháp luật vẫn còn những khoảng cách.
Khoảng cách đó chính là năng lực thực thi pháp luật của các cơ quan chấp pháp
và trình độ nhận thức, tuân thủ pháp luật của người dân.

Để hệ thống pháp luật của Nhà nước thực sự phát huy trong đời sống xã
hội, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa theo đúng định hướng, từ
việc nghiên cứu, xử lý tình huống trên tôi có một số kiến nghị sau:
6.1. Kiến nghị với Quốc hội
- Trên cơ sở cương lĩnh xây dựng đất nước thời kỳ quá độ lên Chủ nghĩa
xã hội, bổ sung phát triển năm 2011 được Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI
của Đảng thông qua và Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam,
tiếp tục ban hành các bộ luật mới thuộc các lĩnh vực còn đang thiếu để quản lý,
điều chỉnh sửa đổi những bộ luật không còn phù hợp để đáp ứng với yêu cầu
quản lý Nhà nước trong thời kỳ mới (hội nhập sâu với thế giới; công nghiệp hóa,
hiện đại hóa đất nước...).
6.2. Kiến nghị với Chính phủ
Chỉ đạo các bộ, ngành chức năng, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc
Trung ương tăng cường công tác quản lý hành chính Nhà nước theo đúng chức
năng, quyền hạn, nhất là trong việc xây dựng, thẩm định các đề án, quy hoạch
phát triển kinh tế - xã hội của các địa phương cần chú trọng đến vấn đề môi
trường và bảo vệ môi trường; kiểm tra, rà soát và xử lý nghiêm theo pháp luật
18


các khu công nghiệp, nhà máy, các tổ chức, cá nhân vi phạm về bảo vệ môi
trường...
6.3. Kiến nghị với UBND tỉnh
- Chỉ đạo các sở, ban, ngành chức năng của tỉnh, UBND các huyện, thành
phố tập trung kiểm tra, rà soát lại để chấn chỉnh và xử lý nghiêm theo pháp luật
đối với các nhà máy, các khu sản xuất vi phạm về Luật Bảo vệ môi trường,, nhất
là các khu vực sản xuất vật liệu dựng trên địa bàn toàn tỉnh hiện nay đang là vấn
đề nóng gây bức xúc trong nhân dân về vấn đề môi trường.
Trong quá trình cấp giấy phép hoạt động cho các doanh nghiệp cần coi
trọng đến điều kiện về bảo vệ môi trường, nhất là khu vực dân cư, nơi đầu

nguồn nước...
- Chỉ đạo Sở Tư pháp phối hợp với các cơ quan thông tin truyền thông, các
ban, ngành chức năng, Mặt trận Tổ quốc và đoàn thể chính trị tăng cường công
tác tuyên truyền giáo dục, phổ biến pháp luật cho các tầng lớp nhân dân, nhất là
đồng bào các dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa. Từ việc phân tích tình huống
trên cho thấy khi xảy ra tranh chấp có nhiều nguyên nhân, nhưng nguyên nhân
sâu xa vẫn là do sự hiểu biết về pháp luật của người dân còn hạn chế, dẫn đến
việc xử lý tranh chấp không đúng pháp luật và vi phạm pháp luật, nếu không
được ngăn chặn kịp thời sẽ xảy ra hậu quả khôn lường (dùng xăng đốt nhà máy).
Vì vậy, cần tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục, phổ biến pháp luật
sâu rộng trong các tầng lớp nhân dân, trong tuyên truyền cần chú trọng tới việc
làm sao cho phù hợp với trình độ nhận thức của từng đối tượng, đảm bảo tính
thiết thực, hiệu quả.

6.4. Kiến nghị với chính quyền cơ sở
- Cần nắm vững chức năng, nhiệm vụ và các văn bản pháp luật có liên
quan đến hoạt động quản lý hành chính ở cơ sở.
19


- Việc chuyển đổi cơ cấu kinh tế ở địa phương là năng động, tích cực.
Chính quyền cơ sở cần khuyến khích, vận động tạo điều kiện thu hút các doanh
nghiệp và nhân dân địa phương đầu tư sản xuất, kinh doanh góp phần phát triển
kinh tế của địa phương, tuy nhiên chính quyền cơ sở cần chú ý mặt trái của nó
như vụ việc trên. Việc ký hợp kết hợp đồng với các doanh nghiệp về thuê đất,
sản xuất kinh doanh trên địa bàn cần phải chặt chẽ cề thủ tục về quyền và nghĩa
vụ của mỗi bên, trong đó phải coi trọng đến vấn đề môi trường và phải thường
xuyên kiểm tra giám sát việc thực hiện quyền và nghĩa vụ đó. Có như vậy mới
thực hiện tốt chức năng quản lý Nhà nước bằng pháp luật theo định hướng xã
hội chủ nghĩa.

- Cần sâu sát thực tế, chủ động, kịp thời giải quyết vụ việc nảy sinh trong
lĩnh vực quản lý thuộc thẩm quyền, không được né tránh, đùn đẩy hoặc chậm
chễ trong giải quyết để vụ việc kéo dài làm mất niềm tin của nhân dân, gây mất
an ninh trật tự như vụ việc trên.
Cần tăng cường giáo dục cho đội ngũ cán bộ công chức tích cực tự học, tự
bồi dưỡng, nắm vững chuyên môn, nghiệp vụ về lĩnh vực mình phụ trách. Phải
thận trọng khi giải quyết bất cứ công việc gì dù lớn hay nhỏ; có thái độ dứt
khoát rõ ràng và nghiêm túc trước những hành vi vi phạm pháp luật, không để
tình cảm cá nhân chen lẫn khi xử lý công việc. Thường xuyên tuyên truyền giáo
dục pháp luật cho nhân dân để họ hiểu và chấp hành nghiêm túc.

KẾT LUẬN
Qua giải quyết tình huống quản lý hành chính nhà nước về vụ tranh chấp
ô nhiễm môi trường tại Phường Đoàn kết, Thành phố Lai Châu cho thấy thực
tiễn hoạt động quản lý Nhà nước về lĩnh vực an ninh trật tự hiện nay đang có
20


chiều hướng ngày càng phức tạp, đòi hỏi người lãnh đạo, chỉ đạo và những
người tham gia thực thi nhiệm vụ phải có nhận thức sâu sắc và nắm vững về
đường lối, quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước trên tất cả
các mặt, lĩnh vực đới sống xã hội. Trên cơ sở đó vận dụng khoa học và thực hiện
đúng các quan điểm, chính sách pháp luật đó vào xử lý các tình huống điểm
nóng về an ninh trật tự của địa phương, kết hợp với việc nắm vững và xử lý tình
huống theo đúng quy trình để đạt được mục tiêu đề ra. Với quy trình và giải
pháp cơ bản trong xử lý tình huống đó là:
Phải nắm bắt chính xác tình hình diễn biến, nguyên nhân, nguyên cớ dẫn
đến xảy ra tình huống.
Đề ra được mục tiêu, yêu cầu trong xử lý tình huống phù hợp với tình
hình thực tế và đảm bảo tính khả thi.

Trên cơ sở đó, xác định các phương án xử lý và lựa chọn phương án tối
ưu nhất để xử lý để đạt được mục tiêu đề ra.
Trong thực hành xử lý tình huống phải kiên định mục tiêu, yêu cầu đã đề
ra, đồng thời phải linh hoạt trong việc áp dụng các phương án, giải pháp cho phù
hợp. Trong đó, phải hết sức coi trọng công tác tuyên truyền, vận động thuyết
phục, tránh đối đầu, gây căng thẳng, xung đột.
Từ tình huống trên thì điều quan trọng là chính quyền các cấp, các ngành
phải thường xuyên sâu sát cơ sở, nắm chắc tình hình, khi có kiến nghị của nhân
dân cần nghiêm túc xem xét thấu đáo, xử lý và giải quyết kịp thời theo đúng quy
định của pháp luật, không được để vụ việc kéo dài. Ngược lại nếu không được
quan tâm giải quyết đúng đắn, kịp thời sẽ gây tổn hại đến kinh tế (ô nhiễm môi
trường làm giảm năng suất cây trồng của nhân dân thời gian dài; nhân dân ngăn
cản nhà máy hoạt động), làm giảm uy tín của cơ quan, Nhà nước, gây mất an
ninh trật tự trên địa bàn. Do đó, chính quyền cơ sở phải nhận thức rõ chức năng,
nhiệm vụ và thẩm quyền của mình mà xử lý kịp thời, đúng đắn và chính xác các
tình huống xảy ra tại địa phương. Thực tiễn đã chứng minh nếu thực hiện tốt
21


những vấn đề nêu trên sẽ góp phần tăng cường kỷ cương, phép nước, tăng
cường pháp chế xã hội chủ nghĩa, đất nước ổn định và phát triển./.

22


TÀI LIỆU THAM KHẢO
- Báo cáo số 52/BC - UBND, ngày 5 tháng 9 năm 2013 của UBND Thành
phố Lai Châu về giải quyết tranh chấp ô nhiễm môi trường Nhà máy gạch
tuylen.
- Luật Bảo vệ Môi trường năm 2014.

- Tìm hiểu các tranh chấp trong một số lĩnh vực - Nhà xuất bản Tư pháp
năm 2012.
- Sổ tay báo cáo viên pháp luật - Nhà xuất bản Bộ Tư pháp năm 2011.

23