Dạy học trong nhà trường gắn liền với sản xuất kinh doanh tại địa phương thông qua chủ đề động cơ đốt trong dùng cho xe máy

1: Mở đầu
1.1. Lí do chọn đề tài
Công nghệ là môn học ứng dụng, nghiên cứu việc vận dụng
những nguyên lí khoa học nhằm đáp ứng các nhu cầu vật chất
và tinh thần của con người.
Dưới dạng công cụ, thiết bị dạy học, các thành tố của hoạt
động sản xuất, kinh doanh giúp cho quá trình học tập của học
sinh trở nên hấp dẫn hơn, học sinh hứng thú học tập và hiểu bài
sâu sắc hơn, phát triển tư duy độc lập sáng tạo, giáo dục tư
tưởng, đạo đức cho học sinh, giúp học sinh được trải nghiệm
thực tiễn cuộc sống và sản xuất kinh doanh. Vận dụng kiến thức
đã học vào giải quyết các vấn đề của thực tiễn cuộc sống, gắn
các nội dung dạy học của môn học với thực tiễn cuộc sống, góp
phần hình thành một số phẩm chất và năng lực của học sinh.
Thực hiện giáo dục hướng nghiệp, định hướng phân luồng cung
cấp nhân lực trực tiếp cho địa phương, góp phần thực hiện việc
“Chuyển mạnh quá trình giáo dục từ chủ yếu trang bị kiến thức
sang phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học.
Nghị quyết số 29-NQ/TW yêu cầu phải đẩy mạnh phân cấp,
nâng cao trách nhiệm, tạo động lực và tính chủ động, sáng tạo
của các cơ sở giáo dục. Đa dạng hóa nội dung, tài liệu học tập,
đáp ứng yêu cầu của các cấp học và nhu cầu học tập suốt đời
của con người.
Qua thực tế khảo sát trên địa bàn, thực hiện chủ trương
phân luồng học sinh của Bộ giáo dục và Đào tạo đã có một số
mô hình trường vừa học vừa đào tạo nghề như Trung tâm giáo
dục thường xuyên huyện Thường Xuân..., tuy nhiên việc tổ chức
dạy học gắn với sản xuất, kinh doanh chưa được nhìn nhận trên
góc độ lý luận dạy học nên không đem lại hiệu quả giáo dục
cao. Vì vậy vai trò, thế mạnh của những hoạt động sản xuất,
kinh doanh đa dạng, muôn hình muôn vẻ ở địa phương gần như

chưa được các giáo viên và nhà trường biết đến và tận dụng.
Gần đây, việc triển khai chương trình dạy học gắn liền với sản
xuất, kinh doanh mới được triển khai thí điểm, song nhiều địa
phương, cơ sở giáo dục đã chủ động, sáng tạo triển khai thực
hiện và đã đạt được những kết quả ban đầu rất khả quan. Nhiều
cơ sở giáo dục đã triển khai tốt chương trình giáo dục nhà
trường gắn với sản xuất, kinh doanh như: Mô hình trường học
gắn với thực tiễn sản xuất, kinh doanh ở các trường vùng dân
tộc thiểu số của tỉnh Phú Thọ, Trường TH PTDTNT Ngọc Lặc…
Xuất phát từ tình hình thực tế giảng dạy bộ môn Công
Nghệ 11 ở trường THPT Cầm Bá Thước tôi đã kết hợp để giảng
1


dạy từ đó đã lựa chọn đề tài: Dạy học trong nhà trường gắn liền
với sản xuất kinh doanh tại địa phương thông qua chủ đề bài
học “Động cơ đốt trong dùng cho trên xe máy”.
1.2. Mục đích nghiên cứu.
- Khuyến khích học sinh vận dụng kiến thức của các môn
học khác nhau để giải quyết các tình huống thực tiễn, tăng
cường khả năng vận dụng tổng hợp, khả năng tự học, tự nghiên
cứu, tự thực hành của học sinh.
- Thúc đẩy gắn kiến thức lý thuyết và thực hành trong nhà
trường với thực tiễn đời sống, Đẩy mạnh thực hiện dạy học theo
phương châm “ Học đi đôi với trải nghiệm sáng tạo”.
- Góp phần đổ mới hình thức, phương pháp dạy học và đổi
mới kiểm tra, đánh giá kết quả học tập, tăng cường hiệu quả sử
dụng thiết bị dạy học.
1.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.
- Học sinh lớp 11 học theo chương trình chuẩn(Ban cơ bản)

và giáo viên dạy bộ môn Công nghệ của trường THPT Cầm Bá
Thước nói riêng và học sinh khối THPT nói chung.
- Lấy 2/4 lớp 11 được phân công giảng dạy năm học 2018 –
2019 ở trường THPT Cầm Bá Thước.
- Giảng dạy bằng hai phương pháp khác nhau: Bài dạy
theo phương pháp khác trên lớp và bài dạy theo phương pháp
dạy học trong nhà trường gắn liền với sản xuất kinh doanh tại
địa phương (Thực hiện tại cơ sở).
1.4. Phương pháp nghiên cứu.
1.4.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận.
Thu thập và đọc các tài liệu lý luận, văn bản pháp qui, các
công trình nghiên cứu khoa học. Từ đó phân tích và tổng hợp
các vấn đề lý luận liên quan đến đề tài.
Phân tích và tổng hợp các kĩ thuật và phương pháp dạy
học tích cự ở trường THPT.
1.4.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn.
Phương pháp phân tích: giúp giáo viên bộ môn có cái nhìn
theo hệ thống từ bao quát đến cụ thể khi xác lập mục tiêu và
các phương pháp thực hiện. Phương pháp phân tích thường
được giáo viên sử dụng để phân tích đánh giá tình hình học sinh
ở trong và ngoài nhà trường.
Phương pháp so sánh: Giáo viên chủ nhiệm nên so sánh
tình hình học tập, lực học của học sinh ở các lớp khác nhau
trong một khối, từ đó xác định mục tiêu, phương pháp phù hợp.
2


Phương pháp cân đối: Giáo viên căn cứ vào các điều kiện,
thế mạnh, khả năng học tập của từng lớp để đưa ra những chỉ
tiêu hợp lý, từ đó xác định các nhiệm vụ, giải pháp để phân phối

tiềm lực cho loại hoạt động học nhằm thực hiện mục tiêu.
2: Nội dung
2.1. Cơ sở lí luận.
Hoạt động sản xuất, kinh doanh là quá trình tiến hành các
công đoạn từ việc khai thác sử dụng các nguồn lực sẵn có trong
nền kinh tế để sản xuất ra các sản phẩm hàng hoá, dịch vụ
nhằm cung cấp cho nhu cầu thị trường và thu được lợi nhuận.
Các thành tố của hoạt động sản xuất kinh doanh là một
nguồn nhận thức, một phương tiện trực quan quý giá trong dạy
học nói riêng, giáo dục nói chung. Vì vậy, sử dụng các thành tố
của hoạt động sản xuất kinh doanh trong dạy học ở trường phổ
thông có ý nghĩa sau:
- Góp phần đẩy mạnh, hướng dẫn hoạt động nhận thức cho
học sinh
- Giúp học sinh phát triển kỹ năng học tập, tự chiếm lĩnh
kiến thức
- Kích thích hứng thú nhận thức của học sinh
- Phát triển trí tuệ của học sinh
- Giáo dục nhân cách học sinh
Để tự lực trong cuộc sống, học tập và làm việc hiệu quả,
học sinh rất cần kỹ năng sống. Kỹ năng sống được hiểu là khả
năng làm chủ bản thân của mỗi người, khả năng ứng xử phù
hợp với những người khác và với xã hội, khả năng ứng phó tích
cực trước các tình huống của cuộc sống. Dạy học gắn với sản
xuất, kinh doanh tạo điều kiện phát triển một số kỹ năng sống
như:
- Kỹ năng giao tiếp
- Kỹ năng lắng nghe tích cực
- Kỹ năng trình bày suy nghĩ ý tưởng
- Kỹ năng hợp tác

- Kỹ năng tư duy phê phán
- Kỹ năng đảm nhận trách nhiệm
- Kỹ năng đặt mục tiêu
- Kỹ năng quản lí thời gian
- Kỹ năng tìm kiếm và xử lí thông tin
- Tạo điều kiện tổ chức quá trình hoạt động của giáo viên
và học sinh một cách hợp lý
3


Xuất phát từ mục tiêu giáo dục phổ thông, mục tiêu từng
cấp học nói chung, các môn học trong nhà trường phổ thông đều
có mục tiêu cụ thể cho từng cấp, lớp học. Trên cơ sở của những
mục tiêu đó, mục tiêu từng bài được xây dựng. Vì vậy việc lựa
chọn cơ sở sản xuất, kinh doanh phục vụ cho việc dạy học một
bài học, một nội dung hay một chuyên đề của môn hoặc nhiều
môn học, giáo viên cần xác định mục tiêu bài học hay của một
chuyên đề và lựa chọn cơ sở sản xuất, kinh doanh phải hướng
vào thực hiện mục tiêu đã được xác định và hỗ trợ, tạo điều kiện
cho việc thực hiện mục tiêu được thuận lợi hơn. Bên cạnh đó
giáo viêncần xây dựng thêm một số yêu cầu về cơ sở sản xuất,
kinh doanh đối với học sinh
Dù tiến hành dạy học tại cơ sở sản xuất, kinh doanh hay
dạy học trong lớp học có sử dụng tư liệu, hình ảnh của cơ sở sản
xuất, kinh doanh, giáo viên cần chuẩn bị kỹ nội dung và các
điều kiện thực hiện. Ở đây chúng ta có thể coi việc chuẩn bị nội
dung chuyên môn đã được tiến hành chu đáo theo quy định của
chuẩn kiến thức, kỹ năng bộ môn và theo gợi ý về phương pháp
dạy học môn học, giáo viên tập trung vào việc xác định nội
dung và các bước chuẩn bị liên quan đến khai thác sản xuất,

kinh doanh như một phương tiện dạy học.
2.2. Thực trạng công tác giảng dạy bộ môn Công
nghệ tại trường THPT Cầm Bá Thước
2.2.1. Thuận lợi – khó khăn.
- Thuận lợi.
Đối với trường THPT Cầm Bá Thước, bên cạnh công tác
giáo dục đạo đức học sinh nhà trường luôn quan tâm, chú trọng
đến công tác dạy và học của học sinh. Đồng thời, lãnh đạo nhà
trường luôn thường xuyên quan tâm đến công tác giáo dục
hướng nghiệp, định hướng nghề nghiệp cho học sinh để có
những chiến lược mới nhằm thực hiện tốt tiêu chí “xây dựng
trường học thân thiện, học sinh tích cực”.
Các đoàn thể trong nhà trường luôn quan tâm đến công
tác dạy và học của học sinh, luôn có tinh thần hợp tác để việc
giáo dục đạo đức và kết quả học tập của học sinh đạt kết quả
tốt nhất.
Gia đình học sinh phần lớn quan tâm đến việc học tập và
rèn luyện của học sinh ở trường, nên sự phối kết hợp giữa nhà
trường với phụ huynh học sinh có nhiều thuận lợi. Bản thân các
em đa phần có nhận thức khá, tương đối ngoan, có ý thức vươn
lên trong học tập và rèn luyện,...
- Khó khăn.
4


Trường THPT Cầm Bá Thước, nằm trên địa bàn trung tâm
kinh tế, chính trị, văn hóa của huyện Thường Xuân, bên cạnh
những mặt tích cực còn rất nhiều tác động của mặt trái đến các
em như các quán internet, nhiều trò chơi lôi cuốn các em. Địa
bàn kéo dài cũng là một khó khăn trong quản lí học sinh, nhất là

sau giờ tan trường.
Đa số học sinh là con em gia đình làm nông nghiệp, một số
em hoàn cảnh gia đình còn khó khăn, có em bố mẹ đi làm xa, ở
với ông bà. Đặc biệt một bộ phận không nhỏ các em phải ở trọ
nên thiếu sự quan tâm thường xuyên của bố mẹ, một số phụ
huynh chưa thật sự để tâm đến việc học tập và giáo dục con
cái, phó mặc cho nhà trường. Điều này cũng là một khó khăn
đối với công tác dạy và học tại trường THPT Cầm Bá Thước.
2.2.2. Ưu điểm – hạn chế.
- Ưu điểm .
Phương án dạy học này gắn với các nội dung liên quan
đến ngành nghề sản xuất kinh doanh có tác dụng cao nhất
nhằm phát triển phẩm chất và năng lực học sinh, thông qua
hoạt động có tác dụng hỗ trợ cho giáo dục hướng nghiệp phân
luồng sau khi các em rời ghế nhà trường.
- Hạn chế.
Hạn chế là đòi hỏi giáo viên phải chuẩn bị rất kỹ lưỡng và
trong quá trình thực hiện phải thường xuyên chú ý tới nhiệm vụ
gắn nội dung dạy học với hoạt động sản xuất kinh doanh. GV
phải tổ chức thật khoa học tất cả các khâu: từ việc đưa đón học
sinh đi lại, giao nhiệm vụ, theo dõi hoạt động của học sinh để có
kết quả học tập mong muốn sau bài học.
Đa số học sinh Trường THPT Cầm Bá Thước là học sinh ở
trọ nên vẫn theo nếp sống cũ của bản thân, chưa tự giác, chưa
chủ động phối hợp với giáo viên bộ môn nên kết quả học tập chưa
cao.
Do các cơ sở sản xuất kinh doanh trên địa bàn huyện chủ
yếu là kinh doanh nhỏ lẽ nên không gian cũng như cơ sở vật
chất chưa thực sự đảm bảo cho một giờ dạy.
2.2.3. Các nguyên nhân và các yếu tố tác động.

Có nhiều nguyên nhân và yếu tố tác động đến kết quả của
công tác giảng dạy và học tập của học sinh, có nguyên nhân
chủ quan như điều kiện kinh tế của gia đình học sinh, độ tuổi,
địa bàn sinh sống của học sinh. Cũng có những nguyên nhân
khách quan như: nhận thức của gia đình học sinh đối với việc
học của con cái, tính cách ham chơi và nhận thức chậm của các
đối tượng học sinh, địa bàn sinh sống của học sinh luôn tiềm ẩn
nhiều trò chơi, lôi kéo, cám dỗ các em (Thị trấn Thường Xuân rất
5


nhiều các quán internet, các quán bi-a )…tất cả là những yếu tố
có tác động lớn đến công tác giảng dạy và học tập của học
sinh .
Tuy nhiên, đó chỉ là những nguyên nhân từ phía học sinh,
còn để làm tốt công tác giảng dạy thì chính người giáo viên mới
thật sự là yếu tố có tính tác động, quyết định nhất đến sự thành
công hay thất bại của công tác giảng dạy. Vì thế, người làm
công tác giáo dục phải là những người luôn nhiệt huyết, năng
động, chuyên cần và luôn có những thay đổi trong quá trình
công tác để có thể đạt được những kết quả tốt, hoàn thành xuất
sắc nhiệm vụ được giao.
Tôi luôn cố gắng thực hiện thật tốt công tác giảng dạy bộ
môn Công nghệ tại trường THPT Cầm Bá Thước, tác động tích
cực đến năng lực học tập, nhận thức, suy nghĩ và tình cảm của
các em để các em trở thành con ngoan trò giỏi.
2.3. Thiết kế tiến trình dạy học trong nhà trường
gắn liền với sản xuất kinh doanh tại địa phương thông
qua chủ đề “Động cơ đốt trong dùng cho xe máy”.
2.3.1. Mục tiêu

Giáo viên là người quản lý trực tiếp, tổ chức các hoạt động
học cho học sinh. Vì thế, công tác giảng dạy luôn đóng vai trò
quan trọng trong phát triển năng lực học sinh, góp phần nâng
cao chất lượng giáo dục toàn diện học sinh. Đồng thời giáo viên
là “cầu nối” giữa nhà trường và gia đình học sinh, góp phần
thực hiện tốt mối quan hệ giữa nhà trường, gia đình và xã hội.
Giáo viên phải xác định rõ vai trò và trách nhiệm của mình
trong công tác giảng dạy, tâm huyết với nghề dạy học, xem lớp
học như một gia đình nhỏ mà mỗi giáo viên đóng vai trò như một
người cha, người mẹ vậy.
Tâm lý giáo viên, ai cũng muốn học sinh mình phụ trách
luôn chăm ngoan, học giỏi,…Nhưng trên thực tế, trong một tập
thể lớp chúng ta luôn gặp những học sinh cá biệt, luôn làm đau
đầu các thầy cô phụ trách. Vì thế khi tiếp nhận lớp, giáo viên
thường phải quan tâm xem lớp mình có bao nhiêu đối tượng
học sinh để có biện pháp phù hợp. Chính vì lẽ đó, người giáo
viên phải nâng cao khả năng sư phạm, óc sáng tạo, tăng cường
khả năng tự nghiên cứu, học hỏi của giáo viên trong quá trình
công tác. Đồng thời thể hiện sự nhiệt tình, tâm huyết, không
ngại khó, ngại khổ, nhằm nâng cao hiệu quả công tác giảng
dạy và nâng cao kết quả học tập, rèn luyện, hoạt động phong
trào cũng như việc thay đổi nhận thức, thay đổi nhân cách của
các em học sinh.
6


2.3.2. Nội dung và cách thức thực hiện
a: Nội dung:
Khi được Ban giám hiệu nhà trường giao trọng trách giảng
dạy bộ môn Công nghệ, bản thân tôi thấy rằng đó là trách

nhiệm lớn, phải xem mỗi tập thể lớp là những người thân của
mình, đó là em, là con trong gia đình. Xuất phát từ nhận thức
trên, người giáo viên mới để hết tâm trí, tình cảm của mình vào
công việc quan trọng này. Từ đó có thể xây dựng được những
phương pháp giảng dạy phù hợp, có hiệu quả, áp dụng cho tất
cả các dạng lớp (lớp học theo ban A, ban C hay ban cơ bản) và
áp dụng cho bất cứ năm học nào.
b: Cách thức thực hiện.
Những giải pháp, việc làm cụ thể mà tôi đã và đang áp
dụng để làm tốt công tác giảng dạy của bản thân:
Kế hoạch dạy học trong nhà trường gắn liền với sản xuất
kinh doanh tại địa phương thông qua chủ đề “ Động cơ đốt
trong dùng cho xe máy”.
Kế hoạch được thực hiện ở hai lớp 11C2 và 11A3 trường
THPT Cầm Bá Thước.
Bài học được tổ thực hiện 2 tiết (buổi chiều) học tại cơ sở
và 1 tiết tại lớp để học sinh làm việc nhóm và báo cáo kết quả
học tập tại cơ sở.
Chủ đề: ĐỘNG CƠ ĐỐT TRONG DÙNG CHO XE MÁY
A. Mục tiêu bài học
1. Kiến thức, kĩ năng, thái độ
- Kiến thức:
+ Biết được đặc điểm và cách bố trí của động cơ đốt
trong dùng cho xe máy.
+ Biết được đặc điểm của hệ thống truyền lực trên xe
máy .
- Kĩ năng:
+ Phân biệt được động cơ đặt giữa xe và động cơ đặt lệch
về đuôi xe.
+ Phân biệt được các bộ phận chính trên hệ thống truyền

lực.
- Thái độ:
+ Có ý thức tổ chức kỉ luật, chấp hành quy định an toàn
lao động, an toàn giao thông.
2. Các năng lực có thể hình thành và phát triển cho
học sinh
7


Sau khi học xong bài học, học sinh có thể hình thành các
năng lực sau:
- Năng lực lựa chọn nghề.
- Năng lực tự học và quản lý, giải quyết các vấn đề, giao
tiếp và hợp tác
- Năng lực sử dụng ngôn ngữ kĩ thuật.
B. Hoạt động dạy học
Chủ đề: Động cơ đốt trong dùng cho xe máy. (thời lượng 1
tiết buổi sáng quy đổi thành 2 tiết vào buổi chiều).
Hoạt động khởi động: Tìm hiểu vài nét về cơ sở sửa chữa
và đào tạo nghề xe máy “Chiến Lụa”.

Hình ảnh toàn cảnh cơ sở sửa chữa và đào tạo nghề xe máy
“Chiến Lụa”.
1. Mục đích
Sau khi học sinh tìm hiểu về cơ sở, cũng như tìm hiểu về
lý do chủ cơ sở (cựu học sinh của trường) chọn nghề sửa chữa
và đào tạo nghề xe máy sau khi tốt nghiệp THPT mà không
theo học đại học. Học sinh sẽ nhận thức được một điều rằng,
không phải chỉ có con đường vào học đại học mới thành công,
mà thành công đến với mọi ngành nghề nếu yêu thích nó.

2. Nội dung
8


Học sinh tham quan, học tập tại cơ sở tìm hiểu những nội dung
sau:
- Quy mô, số lượng công nhân của cơ sở.
- Số lượng và đối tượng học viên học nghề.
3. Kỹ thuật tổ chức hoạt động
- Đối với giáo viên:
+ Khảo sát cơ sở sửa chữa và đào tạo nghề xe máy
“Chiến Lụa”. Đề xuất những nội dung học sinh sẽ tham quan
học tập tại cơ sở.
+ Phổ biến cho học sinh nắm vững những yêu cầu cần đạt
và các nội dung cần tìm hiểu khi tham quan học tập tại cơ sở.
+ Phối hợp với báo cáo viên để hướng dẫn học sinh thực
hiện các hoạt động tại cơ sở.
+ Định hướng cho học sinh tham quan, giáo viên nêu một
số câu hỏi cho học sinh như sau:
(1) Qua quan sát em thấy điều kiện làm việc ở cở sở sửa chữa
và đào tạo nghề xe máy thế nào? Công việc có nặng nhọc, vất
vả không?
(2) Học nghề sửa chữa xe máy có khó không, thời gian học là
bao nhiêu?
(3) Sau bao nhiêu năm làm nghề, Chú (chủ cơ sở) bắt đầu
nhận dạy nghề?
(4) Hiện nay cở sở của Chú có bao nhiêu công nhân, bao
nhiêu học viên đang học việc?
(5) Thu nhập của cở sở như thế nào, trả lương cho công nhân
một tháng bao nhiêu?

- Đối với báo cáo viên (chủ cơ sở):
+ Trước khi tiến hành, báo cáo viên đã trao đổi, thảo luận
và thỏa thuận nội dung với giáo viên.
+ Chuẩn bị những phương tiện phục vụ cho dạy học phù
hợp.
+ Trong quá trình tổ chức, hướng dẫn học sinh tham
quan, báo cáo viên phối hợp cùng giáo viên để thực hiện nhiệm
vụ đảm bảo chất lượng, hiệu quả, an toàn.

9


Hình ảnh công tác chuản bị tại cơ sở học tập

- Đối với học sinh:
+ Trước buổi tham quan, học sinh cần chuẩn bị về: Các
nội dung cần tìm hiểu và cách thức thu thập thông tin; kế hoạch
thực hiện và phân chia nhiệm vụ cho từng thành viên trong
nhóm; các câu hỏi và cách trao đổi với báo cáo viên.
+ Ăn mặc đúng quy định, di chuyển từ trường THPT Cầm
Bá Thước đến cơ sở đảm bảo an toàn, đúng giờ.
+ Học sinh ghi chép và thu thập thông tin (có thể sử dụng
máy ảnh, máy quay phim) theo các nội dung yêu cầu tìm hiểu.
Trao đổi với báo cáo viên cơ sở về những nội dung liên quan.
+ Luôn tuân thủ những hướng dẫn của giáo viên, báo cáo
viên của cơ sở.
4. Sản phẩm học tập

10

Báo cáo của học sinh về điều kiện làm việc, xu hướng
phát triển của nghề sửa chữa xe máy, sửa chữa động cơ đốt
trong.
Hoạt động hình thành kiến thức 1: Tìm hiểu đặc điểm và
cách bố trí động cơ đốt trong dùng cho xe máy.
1. Mục đích
- Tìm hiểu đặc điểm và cách bố trí động cơ đốt trong,
dùng cho xe máy trong thực tế thông qua việc tham quan học
tập tại cơ sở.
- Tạo sự hứng thú trong học tập, thay đổi cách nhìn nhận
của học sinh về học nghề nói chung và nghề sửa chữa xe máy
nói riêng.
2. Nội dung
Học sinh tham quan, học tập tại cở sở tìm hiểu những nội dung
sau:
- Tìm hiểu xem động cơ đốt trong trên xe máy có những
đặc điểm gì.
- Cách bố trí động cơ đốt trong dùng cho xe máy.
3. Kỹ thuật tổ chức hoạt động
Báo cáo viên hướng dẫn học sinh thực hiện nhiệm vụ học
tập. Giáo viên tổ chức quản lý, phối hợp với báo cáo viên để tổ
chức các hoạt động học tập.
- Đối với giáo viên:
+ Phổ biến cho học sinh nắm vững những yêu cầu cần đạt
và các nội dung cần tìm hiểu về đặc điểm và cách bố trí động
cơ đốt trong dùng cho xe máy khi tham quan học tập tại cơ sở.
+ Phối hợp với báo cáo viên để hướng dẫn học sinh thực
hiện các hoạt động tại cơ sở.
+ Định hướng cho học sinh tham quan, giáo viên nêu một

số câu hỏi cho học sinh như sau:
(6) Động cơ đốt trong dùng trên xe máy là động cơ xăng hay
điêzen?
(7) Công suất động cơ đốt trong dùng trên xe máy thế nào?
(8) Li hợp hộp số được bố trí thế nào?
(9) Thường được làm mát bằng cách nào?
(10) Tại sao số lượng xilanh trên động cơ xe máy thường chỉ
một hoặc hai cái?
(11) Ưu điểm, nhược điểm của động cơ đặt ở giữa xe?
(12) Ưu điểm, nhược điểm của động cơ đặt lệch về đuôi xe?
- Đối với báo cáo viên:
11


+ Trước khi tiến hành, báo cáo viên đã trao đổi, thảo luận
và thỏa thuận nội dung với giáo viên.
+ Chuẩn bị: Động cơ đốt trong để rời, xe máy có động cơ
đặt ở giữa xe, xe máy có động cơ đặt lệch về đuôi xe và những
phương tiện phục vụ cho dạy học phù hợp.
+ Trong quá trình tổ chức, hướng dẫn học sinh tham
quan, báo cáo viên phối hợp cùng giáo viên để thực hiện nhiệm
vụ đảm bảo chất lượng, hiệu quả, an toàn.

Động cơ đặt lệch về đuôi xe

Động cơ đặt ở giữa xe

- Đối với học sinh:
+ Trước buổi tham quan, học sinh cần chuẩn bị về: Đặc
điểm động cơ đốt trong và cách bố trí động cơ dùng trên xe

máy.
+ Học sinh ghi chép và thu thập thông tin (có thể sử dụng
máy ảnh, máy quay phim) theo các nội dung yêu cầu tìm hiểu.
Trao đổi với báo cáo viên cơ sở về những nội dung liên quan.
12


+ Luôn tuân thủ những hướng dẫn của giáo viên, báo cáo
viên của cơ sở.
4. Sản phẩm học tập
Báo cáo của các nhóm về các nội dung tìm hiểu đặc điểm,
cách bố trí đông cơ trên xe máy.
Hoạt động hình thành kiến thức 2: Tìm hiểu đặc điểm của
hệ thống truyền lực trên xe máy.
1. Mục đích
- Học sinh biết được sơ đồ hệ thống truyền lực trên xe
máy.
- Tạo sự hứng thú trong học tập, thay đổi cách nhìn nhận
của học sinh về học nghề nói chung và nghề sửa chữa xe máy
nói riêng.
2. Nội dung
Học sinh tham quan, học tập tại cở sở tìm hiểu những nội dung
sau:
- Tìm hiểu chức năng nhiệm vụ từng bộ phận trên hệ
thống truyền lực.
- Tìm hiểu hệ thống truyền lực trong thực tế tại cơ sở.
- Điểm khác nhau về hệ thống truyền lực dùng xích và hệ
thống truyền lực dùng các đăng.
3. Kỹ thuật tổ chức hoạt động
Báo cáo viên hướng dẫn học sinh thực hiện nhiệm vụ học

tập. Giáo viên tổ chức quản lý, phối hợp với báo cáo viên để tổ
chức các hoạt động học tập.
- Đối với giáo viên:
+ Phổ biến cho học sinh nắm vững những yêu cầu cần đạt
và các nội dung cần tìm hiểu về đặc điểm của hệ thống truyền
lực trên xe máy khi tham quan học tập tại cơ sở.
+ Phối hợp với báo cáo viên để hướng dẫn học sinh thực
hiện các hoạt động tại cơ sở.
+ Định hướng cho học sinh tham quan, giáo viên nêu một
số câu hỏi cho học sinh như sau:
(13) Động cơ, li hợp, hộp số được bố trí như thế nào?
(14) Li hợp trên xe máy thường là li hợp loại gì? Điều khiển
bằng cách nào?
(15) Khi động cơ đặt ở giữa xe thì momen quay từ hộp số
truyền đến bánh xe chủ động bằng cách nào?
(16) Khi động cơ đặt lệch về đuôi xe thì momen quay từ hộp
số truyền đến bánh xe chủ động bằng cách nào?
- Đối với báo cáo viên:
13


+ Trước khi tiến hành, báo cáo viên đã trao đổi, thảo luận
và thỏa thuận nội dung với giáo viên.
+ Chuẩn bị: Li hợp, hộp số, xích, các đăng. Hệ thống
truyền lực dùng xích và hệ thống truyền lực dùng các đăng.
+ Trong quá trình tổ chức, hướng dẫn học sinh tham
quan, báo cáo viên phối hợp cùng giáo viên để thực hiện nhiệm
vụ đảm bảo chất lượng, hiệu quả, an toàn.
- Đối với học sinh:
+ Trước buổi tham quan, học sinh cần chuẩn bị về: Đặc

điểm của hệ thống truyền lực.
+ Học sinh ghi chép và thu thập thông tin (có thể sử dụng
máy ảnh, máy quay phim) theo các nội dung yêu cầu tìm hiểu.
Trao đổi với báo cáo viên cơ sở về những nội dung liên quan.
+ Luôn tuân thủ những hướng dẫn của giáo viên, báo cáo
viên của cơ sở.
4. Sản phẩm học tập
Báo cáo của các nhóm về các nội dung tìm hiểu đặc điểm
của hệ thống truyền lực trên xe máy.
Hoạt động luyện tập, vận dụng: Nhận xét, rút kinh nghiệm
và định hướng nghề cho học sinh.
1. Mục đích
- Giúp học sinh thấy được ưu điểm, nhược điểm của buổi
hoạt động thực tế.
- Định hướng nghề cho học sinh thông qua hoạt động thực
tế.
2. Nội dung
Học sinh tham quan, học tập tại cở sở tìm hiểu những nội dung
sau:
- Hiệu quả của việc dạy học thực tế tại cơ sở so với dạy học
truyền thống.
- Điều kiện làm việc của nghề sửa chữa xe máy.
- Khả năng phát triển của nghề sửa chữa xe máy.
- Thông tin về các trường, các cở sở đào tạo nghề sửa
chữa xe máy.
- Thu nhập của nghề sửa chữa xe máy.
3. Kỹ thuật tổ chức hoạt động
- Đối với giáo viên:
+ Nhận xét về chuẩn bị bài ở nhà của học sinh và các
nhóm.

14


+ Nhận xét về ý thức học tập, thực hiện an toàn lao động
trong quá trình tham quan, học tập.
+ Nêu nội dung yêu cầu học sinh về nhà viết bài thu
hoạch. (Giáo viên thu bài và nhận xét vào buổi học tiếp theo ở
trên lớp).
+ Giới thiệu về nghề sửa chữa xe máy, nghề sửa chữa
động cơ đốt trong và một số nghề khác.
+ Cơ hội việc làm đối với nghề sửa chữa xe máy.
+ Giới thiệu cho học sinh các trường đại học, cao đẳng có
chuyên ngành động cơ đốt trong.
+ Các cơ sở đào tạo nghề sửa chữa xe máy, sửa chữa
động cơ đốt trong ở huyện Thường Xuân và trên địa bàn tỉnh
Thanh Hóa.
+ Trả lời các câu hỏi của học sinh.
+ Định hướng cho học sinh, giáo viên nêu một số câu hỏi
cho học sinh như sau:
(17) Em thích cách dạy học truyền thống hay cách dạy học
thực tế tại cơ sở sửa chữa và đào tạo nghề xe máy?
(18) Thời gian học nghề sửa chữa xe máy ở trường cao đẳng
nghề, trung cấp nghề là bao nhiêu?
(19) Học cao đẳng nghề sau này có tiếp tục học lên đại học
được không?
(20) Xu hướng phát triển của nghề sửa chữa xe máy nói riêng
và nghề sửa chữa động cơ đốt trong nói chung như thế nào?
(21) Khu công nghiệp Nghi Sơn – Thanh Hóa có sử dụng kỹ sư,
công nhân chuyên nghành động cở đốt trong, chuyên ngành cơ
khí không?

(22) Sau khi học chuyên ngành động cơ đốt trong ở một số
trường đại học, cao đẳng mà không xin được việc ở các cơ
quan, xí nghiệp thì có thể tự mở xưởng sửa chữa và đào tạo
nghề được không?
- Đối với học sinh
+ Trước buổi tham quan, học sinh cần chuẩn bị về: Thông
tin, ngành nghề dự định lựa chọn.
+ Tìm hiểu về nghề sửa chữa xe máy.
+ Tìm hiểu về xu hướng việc làm trong những năm tới.
+ Tìm hiểu nhu cầu việc làm tại khu kinh tế Nghi Sơn.
+ Chuẩn bị các câu hỏi về ngành nghề để hỏi giáo viên.
+ Học sinh ghi chép thông tin để viết thu hoạch.
+ Luôn tuân thủ những hướng dẫn của giáo viên, báo cáo
viên của cơ sở.
15


4. Sản phẩm học tập
Báo cáo cá nhân về các nội dung tìm hiểu nghề sửa xe
máy. Dự định lựa chọn nghề nghiệp của bản thân.
2.3.3. Điều kiện thực hiện giải pháp.
- Đối với giáo viên bộ môn: Luôn quan tâm, theo dõi và
gần gũi với các em học sinh. Đánh giá được khả năng tư duy,
nhận thức về học tập và ý thức tham gia các hoạt động học của
học sinh. Tìm hiểu được điều kiện sống, sự quan tâm của gia
đình đối với học sinh. Nhận thấy được sự thay đổi trong tâm, sinh
lí của các em học sinh để có phương pháp giáo dục. Tranh thủ
được sự giúp đỡ của BGH nhà trường, của các tổ chức đoàn thể
và của đồng nghiệp trong công tác giảng.
- Đối với gia đình học sinh: Luôn phải quan tâm đến nhu

cầu học tập của học sinh. Theo dõi sự phát triển của con cái để
hiểu được tâm, sinh lí con cái và đáp ứng các nhu cầu cần thiết
trong học tập của học sinh. Luôn gần gũi, lắng nghe ý kiến con
cái để tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất về tinh thần, vật chất
cho con cái học tập tốt.
- Đối với cá nhân học sinh: Luôn xác định nhiệm vụ học
tập và rèn luyện của bản thân trong một tập thể, một môi
trường học tập là quan trọng nhất. Có phương pháp học tập
khoa học, có nhận thức rõ ràng, đúng đắn về tầm quan trọng
của việc học tập và rèn luyện. Luôn có lối sống lành mạnh, học
tập những chuẩn mực đạo đức đúng đắn để có cách ứng xử
đúng với thầy cô, cha mẹ, bạn bè và những người xung quanh.
Tích cực tham gia các hoạt động trải nghiệm, luôn biết lắng
nghe lời dạy của gia đình, thầy cô và sự góp ý của bạn bè. Quan
tâm, giúp đỡ bạn bè, tự giác chấp hành nội quy trường, lớp để
hoàn thành tốt mọi kế hoạch đề ra.
- Đối với chủ cơ sở: Luôn tạo điều kiện về thời gian, cơ sở
vật chất phối hợp với nhà trường trong công tác dạy học thực
tiễn cho học sinh.
2.3.4. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp:
Giáo viên cần xây dựng kế hoạch cụ thể, chi tiết trong một
năm học cho tất cả các chủ đề dạy học của bộ môn.
Xác định thời gian thực hiện, hình thức thực hiện và người
thực hiện đối với các hoạt động mà giáo viên đã định hướng.
Có hình thức phối hợp chặt chẽ, hiệu quả đối với các tổ
chức giáo dục khác như: Cơ sở sản xuất, giáo viên bộ môn và
gia đình học sinh…
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm.
16

Để có cơ sở khách quan trong việc đánh giá hiệu quả của
đề tài, qua thời gian hai năm thực hiện kế hoach dạy học trong
nhà trường gắn liền với sản xuất kinh doanh tại địa phương
năm học 2017 – 2018 và năm học 2018 – 2019 tại trường THPT
Cầm Bá Thước. Bằng việc đối chiếu, so sánh phương pháp dạy
học thông thường với phương pháp dạy học trong nhà trường
gắn liền với sản xuất kinh doanh tại địa phương, cùng với việc
áp dụng kinh nghiệm giảng dạy của mình, bản thân đã có được
những thành công đáng khích lệ cả về phía cá nhân và cả học
sinh. Đồng thời, bản thân cũng như đồng nghiệp nhìn thấy được
thay đổi rất lớn của nhiều cá nhân học sinh nói riêng và tập thể
lớp nói chung. Kết quả cụ thể như sau:
+ Giúp cho quá trình học tập của học sinh trở nên hấp dẫn
hơn, học sinh hứng thú học tập và hiểu bài sâu sắc hơn, phát
triển tư duy độc lập sáng tạo, giáo dục tư tưởng, đạo đức cho
học sinh, giúp học sinh được trải nghiệm thực tiễn cuộc sống và
sản xuất kinh doanh, vận dụng kiến thức đã học vào giải quyết
các vấn đề của thực tiễn cuộc sống, gắn các nội dung dạy học
của môn học với thực tiễn cuộc sống góp phần hình thành một
số phẩm chất và năng lực của học sinh.
+ Học sinh hiểu rõ hơn trong việc định hướng các ngành
nghề có thể lựa chọn sau khi tốt nghiệp THPT.
+ Góp phần thực hiện giáo dục hướng nghiệp, định hướng
phân luồng cung cấp nhân lực trực tiếp cho địa phương; góp
phần thực hiện việc “Chuyển mạnh quá trình giáo dục từ chủ
yếu trang bị kiến thức sang phát triển toàn diện năng lực và
phẩm chất người học.
+ Học sinh hiểu rõ về đặc điểm, tính chất, điều kiện làm
việc, môi trường làm việc cũng như thu nhập của một số ngành

nghề sản xuất kinh doanh trên địa bàn huyện Thường Xuân nói
riêng và cả nước nói chung
+ Tinh thần đoàn kết, biết giúp đỡ nhau trong học tập, rèn
luyện và trong các hoạt động tập thể .
+ Học sinh mạnh dạn, tự tin hơn khi giao tiếp và đứng
trước tập thể.
Kết quả cụ thể như sau:
+ Tiến hành thực nghiêm tại ớp 11A1 và lớp 11C1.
+ Lơp 11A3, và 11A4 không dạy thực nghiệm(Lớp đối
chứng)
Sau chuyên đề tôi tiến hành kiểm tra 15 phút với cùng một
nội dung ở cả 4 lớp. Kết quả được thống kê ở bảng sau:
Xếp loại
17


Đối tượng
Lớp 11A1
Lớp 11C1
Lớp 11A3
Lớp 11A4

Sĩ
số
38
43
38
34

Giỏi

Khá

26,3%
27,9%
13,1%
14,7%

47,4%
41,9%
31,6%
38,2%

Trung
bình
26,3%
30,2%
50,0%
44,2%

Yếu

Kém

0%
0%
5,3%
2,9%

0%

0%
0%
0%

3. Kết luận và kiến nghị.
3.1. Kết luận
Giáo dục là cả một quá trình rất cần sự nỗ lực của mỗi
giáo viên, cần biết lựa chọn và kết hợp sử dụng các phương
pháp phù hợp với từng đối tượng học sinh. Bằng lòng yêu nghề ,
bằng sự vị tha, bao dung, độ lượng chắc chắn giáo viên sẽ
thành công trong công tác giáo dục học sinh. Nói cách khác,
nhà giáo là một người trí tuệ, giàu lòng nhân ái, khoan dung có
vai trò như người cha, người mẹ, đúng như câu nói: “ Cha mẹ
cho con hình hài, vóc dáng còn thầy cô cho các em kiến thức,
nhân nghĩa để em vững bước trên con đường đời đầy chông gai
thử thách”.
Để làm tốt công tác giáo dục học sinh, đòi hỏi người giáo
viên không chỉ là một giáo viên dạy tốt văn hóa mà còn phải
quan tâm đến sự phát triển toàn diện của học sinh. Vì vậy, theo
tôi: hai yếu tố cốt lõi không thể thiếu đối với giáo viên làm công
tác giáo dục là cái tài của một nhà tâm lí và cái tâm của một
nhà giáo dục. Khi làm tốt hai yếu tố này thì người giáo viên có
thể làm tốt trách nhiệm của mình trong thời đại ngày nay và
luôn để lại ấn tượng tốt trong lòng mỗi thế hệ học trò yêu dấu.
Các phương pháp tôi tiến hành thực hiện nhằm kiểm tra
tính cần thiết và tính khả thi của các phương pháp đề ra. Sau
khi xử lí các số liệu thu về kết quả bước đầu cho thấy những
phương pháp đã thực hiện được đánh giá rất cần thiết và khả
thi cao. Như vậy, nội dung và nhiệm vụ nghiên cứu đã hoàn
thành, mục đích nghiên cứu đã đạt được, giả thuyết khoa học

đã được kiểm chứng trên cơ sở sử dụng các phương pháp
nghiên cứu đa dạng. Trong thực tế trường THPT Cầm Bá Thước
có thể vận dụng vào thực tiễn. Mặt khác, các phương pháp vận
dụng đồng bộ với nhau, có tác dụng hỗ trợ nhau trong quá
trình thực hiện.
3.2. Kiến nghị
Để làm tốt công tác giảng dạy nói riêng và công tác giáo
dục học sinh nói chung, luôn đòi hỏi nhiều yếu tố quan trọng. Vì
vậy tôi có một số kiến nghị:
- Đối với Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Thanh Hóa.
18


Thường xuyên tổ chức tập huấn về đổi mới phương pháp
dạy học cho tất cả giáo viên vào dịp hè, trước khai giảng với
thời lượng thích hợp (khoảng 3 ngày). Tất cả các giáo viên đều
được tham dự tập huấn và trực tiếp được bồi dưỡng các chuyên
đề từ các chuyên gia, chuyên viên của Sở GD&ĐT
- Đối với trường THPT Cầm Bá Thước.
+ BGH nhà trường cần nâng cao nhận thức trách nhiệm và
năng lực quản lí công tác giảng dạy của từng bộ môn, xây dựng
kế hoạch thực hiện công tác của môn học đối với các giáo viên
trong trường.
+ Liên tục phát triển đội ngũ giáo viên về số lượng và chất
lượng trên cơ sở vận dụng các biện pháp bồi dưỡng chuyên môn
và giáo dục học sinh, vận dụng công nghệ thông tin trong công
tác giảng dạy học sinh…đồng thời nhà trường cần quan tâm đến
điều kiện làm việc của các giáo viên sao cho họ có thể hoàn
thành tốt nhiệm vụ được giao.
+ Nhà trường cần tổ chức nhiều hơn nữa các họat động trải

nghiệm khác nhau, tạo cơ hội cho các giáo viên được học tập,
chia sẻ kinh nghiệm và giúp đỡ nhau trong công tác giáo dục học
sinh.
- Đối với các giáo viên bộ môn.
+ Cần nhận thức đúng đắn về vị trí, vai trò và nhiệm vụ của
giáo viên. Do đó giáo viên luôn là tấm gương sáng cho học sinh
noi theo.
+ Giáo viên không ngừng học tập, tự bồi dưỡng nâng cao
trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, mạnh dạn thực hành vận dụng
những điều học được từ sách, tài liệu, học từ đồng nghiệp.
Bằng những kinh nghiệm ít ỏi của mình trong những năm
làm công tác giáo dục, tôi đã tự đúc rút được một số phương
pháp cho bản thân, dù sao, đó cũng là những ý kiến mang tính
cá nhân, tôi rất mong nhận được sự góp ý của hội đồng giáo dục
nhà trường cũng như các quý thầy cô, đặc biệt những thầy cô
đã và đang làm công tác giáo dục để đề tài được hoàn thiện
hơn.
XÁC NHẬN CỦA
Thanh Hóa, ngày 18 tháng 05 năm
2019
THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của
mình viết, không sao chép nội dung
của người khác.
Người thực hiện

19


Lê Thị Hằng

20