Một số kinh nghiệm hướng dẫn, tổ chức, quản lý hoạt động phong trào trong công tác chủ nhiệm lớp tại trường THPT thường xuân 2

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HOÁ

TRƯỜNG THPT THƯỜNG XUÂN 2

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

MỘT SỐ KINH NGHIỆM HƯỚNG DẪN, TỔ CHỨC, QUẢN LÝ
HOẠT ĐỘNG PHONG TRÀO TRONG CÔNG TÁC
CHỦ NHIỆM LỚP TẠI TRƯỜNG THPT THƯỜNG XUÂN 2

Người thực hiện: Trịnh Thị Minh.
Chức vụ: Giáo viên.
SKKN thuộc lĩnh mực (môn): Công tác chủ
nhiệm.

THANH HOÁ, NĂM 2018
0


MỤC LỤC
Mục lục ….…………………………………………………………................1
1. Mở đầu ..………………………………………………………....................2
1.1. Lí do lựa chọn đề tài….......………………………………………............2
1.2. Mục đích nghiên cứu …….......………………………………..................4
1.3. Đối tượng nghiên cứu ……...…………………………………….............4
1.4. Phương pháp nghiên cứu………...……………………………….............5
2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm ….…………...…………………..............6
2.1. Cơ sở lí luận ………………….…………………………………...........6
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi nghiên cứu….…...……………....................7
2.3. Giải pháp thực hiện: Kinh nghiệm rút ra từ thực tiễn tổ chức, hướng dẫn,
quản lý hoạt động phong trào trong công tác chủ nhiệm lớp............................9

2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh
nghiệm........................................................17
3.Kết luận và kiến nghị...................................................................................20
3.1. Kết luận....................................................................................................20
3.2. Kiến nghị và đề xuất.................................................................................20
Phụ lục.............................................................................................................21

1


1. Mở đầu.
1.1. Lí do lựa chọn đề tài:
Đất nước ta đang trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Đây là
định hướng đúng đắn phù hợp với yêu cầu thời đại – thời đại của những con
người bản lĩnh, chủ động, sáng tạo, tự lập. Mục tiêu của đổi mới giáo dục hiện
nay là phát triển toàn diện cho HS “chuyển nền giáo dục nặng về truyền thụ
kiến thức sang nền giáo dục phát triển toàn diện cả về phẩm chất và năng lực,
hài hòa đức, trí, thể, mỹ và phát huy tốt nhất tiềm năng của mỗi HS”, “chương
trình giáo dục trung học phổ thông giúp HS tiếp tục phát triển những phẩm
chất, năng lực của người lao động, ý thức và nhân cách công dân; khả năng tự
học và ý thức học tập suốt đời, có năng lực tự chủ trong giao tiếp, lựa chọn
nghề nghiệp, thích ứng với những đổi thay trong bối cảnh toàn cầu hóa và
cách mạng công nghiệp mới” [1].
Giáo dục HS có năng lực, có phẩm chất theo yêu cầu của đổi mới trở
nên cấp thiết của công tác chủ nhiệm lớp ở trường THPT – cấp học củng cố
tri thức, kỹ năng nền tảng; hình thành, phát triển các phẩm chất chủ yếu và
năng lực cốt lõi; chuẩn bị tâm thế cho việc thích ứng với những thay đổi
nhanh chóng và nhiều mặt của xã hội tương lai [1].
Hoạt động phong trào – một hoạt động rất cần thiết giúp cho một tập
thể lớp duy trì và phát huy được tinh thần đoàn kết, không khí học tập vui vẻ

thoải mái, giúp cho mỗi cá nhân học sinh có điều kiện thuận lợi để phát huy
năng lực bản thân, phát triển toàn diện, cũng là hoạt động có ý nghĩa quan
trọng trong giáo dục học sinh THPT, lứa tuổi cận kề sự trưởng thành, những
nhận thức và định hướng của cuộc đời được hình thành và quyết định chủ yếu
ở giai đoạn này, đặc biệt trong bối cảnh Việt Nạm tích cực hội nhập quốc tế.
Học sinh Trường THPT Thường Xuân 2 đa phần là người dân tộc, lại
nằm vùng kinh tế đặc biệt khó khăn, thuộc khu vực miền núi phía Tây, thiếu
thốn vật chất, trình độ dân trí thấp, hạn chế nhiều trong giao tiếp, ứng xử, kỹ
2


năng sống không được trau dồi, năng lực học tập không cao nên việc rèn
luyện cho các em nhiều kỹ năng sống là vấn đề cấp thiết đối với nhà trường
và công tác chủ nhiệm.
Công tác tổ chức, hướng dẫn, quản lý hoạt động phong trào trong lớp
chủ nhiệm của các giáo viên chủ nhiệm chưa phải bao giờ, ở đâu, với ai cũng
được đề cao coi trọng. Vì để giúp lớp chủ nhiệm có thể hoạt động phong trào
hiệu quả góp phần hình thành môi trường giáo dục toàn diện cho học sinh,tôi
xin mạnh dạn lựa chọn đề tài: “ Một số kinh nghiệm hướng dẫn, quản lý, tổ
chức hoạt động phong trào trong công tác chủ nhiệm lớp tại trường THPT
Thường Xuân 2” để đồng nghiệp trao đổi, học hỏi thêm kinh nghiệm và
BGH tham khảo, góp ý kiến cho sáng kiến hoàn thiện hơn.

3


1.2. Mục đích nghiên cứu
Sáng kiến kinh nghiệm này cung cấp kinh nghiệm riêng trong việc tổ
chức, hướng dẫn, quản lý hoạt động phong trào vào việc chủ nhiệm lớp với
mục đích:

- Giúp GVCN lớp nhận thấy rõ hơn vai trò ý nghĩa của công tác chủ
nhiệm lớp mà việc phát huy khả năng hoạt động phong trào là yếu tố cần
được coi trọng.
- Nêu những kinh nghiệm của bản thân khi tổ chức, hướng dẫn, quản lý
hoạt động phong trào trong công tác chủ nhiệm lớp để các thầy cô giáo đồng
nghiệp cùng xem xét, bàn bạc trao đổi những mong có thể ứng dụng thực tiễn
góp phần nhỏ bé làm tăng chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh và làm
cho công tác chủ nhiệm lớp đạt hiểu quả cao hơn.
- Học sinh có thể thấy được vai trò tác dụng của hoạt động phong trào
và có ý thức phát huy năng lực bản thân để tham gia ngày càng tích cực hơn
vào các hoạt động phong trào trong quá trình học tập ở trường phổ thông cũng
như các môi trường học tập và làm việc sau này.
1.3. Đối tượng nghiên cứu:
- Đề tài thực hiện cụ thể trên công tác chủ nhiệm của bản thân tôi trong
nhiều năm liên tục trên cương vị một giáo viên chủ nhiệm bậc học phổ thông.
- Việc vận dụng và khảo sát kết quả cụ thể được thực hiện ở các lớp mà
tôi đã chủ nhiệm niên khóa 2013 – 2016, 2016- 2019 và các lớp của các đồng
nghiệp tại trường THPT Thường Xuân 2 từ năm học 2016 – 2017.
1.4. Phương pháp nghiên cứu
1.4.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận.
Thu thập những thông tin lý luận đổi mới giáo dục, đổi mới chương
trình THPT,vai trò của người GVCN lớp trong công tác giáo dục HS THPT,
các bài tham luận trên Internet, một số sáng kiến có nói tới công tác GVCN
của một số đồng nghiệp, bạn bè trường bạn.
4


1.4.2. Phương pháp điều tra
- Thực hiện điều tra thái độ,cảm nhận và đánh giá của học sinh với các
hoạt động phong trào trong quá trình học tập ở trường phổ thông. Ngoài ra,

người viết còn sử dụng một số thao tác khác: nghiên cứu tài liệu, phân tích,
tổng hợp…
1.4.3. Phương pháp phân tích số liệu
- Kết quả cụ thể qua từng học kỳ của năm học và qua tổng kết của từng
năm học sẽ có sự thay đổi . GVCN sẽ tìm ra những hạn chế, và mặt tích cực
để có giải pháp phù hợp hơn cho năm chủ nhiệm tiếp theo.
1.4.4. Phương pháp tổng kết kinh nghiệm:
So sánh, đối chiếu kết quả hoạt đông phong trào và kết quả tu dưỡng
rèn luyện nói chung ở những tập thể lớp có được sự quan tâm chú trọng của
giáo viên chủ nhiệm lớp so với các lớp chưa được giáo viên chủ nhiệm quan
tâm phát huy khả năng hoạt động phong trào.
1.4.5. Phương pháp thử nghiệm
Đã áp dụng vào công tác chủ nhiệm lớp 10C2 và 11B2 trường THPT
Thường Xuân 2 năm học 2016 – 2017 và 2017 – 2018.

5


2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm.
2.1. Cơ sở lí luận:
2.1.1.Về vị trí, vai trò của giáo viên chủ nhiệm và công tác chủ nhiệm lớp
ở trường phổ thông:
Công tác chủ nhiệm có vai trò quan trọng trong giáo dục. Giáo viên chủ
nhiệm là người được Hiệu trưởng bổ nhiệm, phân công chịu trách nhiệm về
một lớp. Đây là nhân vật trung gian thiết lập các mối quan hệ hai chiều: Nhà
trường - tập thể HS, tập thể HS - xã hội. Như vậy, GVCN lớp vừa là đại diện
cho nhà trường để giáo dục HS, vừa là đại diện cho tập thể HS để liên lạc với
nhà trường, đồng thời là người quản lí giáo dục toàn diện HS một lớp trên cơ
sở quản lí học tập và quản lí sự hình thành, phát triển nhân cách [1]. Nếu thực
hiện thành công công tác chủ nhiệm sẽ góp phần giáo dục học sinh sau này

trở thành thế hệ trẻ năng động, sáng tạo và tài năng.
Chính vì có vị trí quan trọng và vai trò to lớn trong công tác giáo dục mà
GVCN cần xác định nhiệm vụ cơ bản nhưng rất vất vả của mình:
- GVCN phải là người lãnh đạo, điều khiển lớp học, bao quát toàn bộ
các phương diện của lớp học, thực hiện việc kiểm tra, đánh giá sự tu dưỡng
,rèn luyện, phấn đấu của học sinh.
- GVCN phải là cầu nối giữa BGH nhà trường, các tổ chức trong
trường, các giáo viên bộ môn với tập thể học sinh lớp chủ nhiệm. Đây là
người đại diện cho cả hai phía là đại diện cho các lực lượng trong nhà trường
và đại diện cho tập thể học sinh lớp chủ nhiệm về mọi mặt một cách hợp lí.
- GVCN giáo dục học sinh thông qua tập thể giúp các em hiểu và giải
quyết mối liên hệ giữa cá nhân với tập thể qua việc phân công, phân nhiệm
một cách kịp thời cân đối, giúp học sinh tự giải quyết những vấn đề gắn liền
với hoạt động xã hội, hoạt động tập thể như cắm trại, tham quan, sinh hoạt
đoàn, chủ điểm hàng tháng qua các tiết hoạt động ngoài giờ giáo viên chủ
nhiệm cần tổ chức các hoạt động tập thể như : Tham quan, thăm hỏi, giúp đỡ
6


công việc gia đình của những em học sinh có hoàn cảnh khó khăn, neo đơn…
giáo viên chủ niệm phải biết cách tổ chức, lôi cuốn học sinh vào hoạt động
tập thể để giáo dục dễ dàng, có hiệu quả hơn.
Với vị trí vai trò và nhiệm vụ như vậy, đòi hỏi người giáo viên chủ
nhiệm cần có phẩm chất và năng lực, không ngừng học tập tích lũy kinh
nghiệm để làm công tác chủ nhiệm có hiệu quả.
2.1.2. Ý nghĩa của hoạt động phong trào trong công tác chủ nhiệm lớp:
- Hoạt động phong trào là những hoạt động chính trị, kinh tế hay văn
hóa do một tổ chức xã hội nào đó khởi nguồn phát động nhằm thu hút nhiều
người tham gia để hướng theo một mục tiêu nhất định nào đó.
- Hoạt động phong trào trong trường học phổ thông là những hoạt

động do tập thể lớp, các tổ chức Đoàn, Đội, nhà trường... khởi xướng phát
động hoặc phát động theo chủ trương chỉ đạo của cấp trên nhằm mục đích vì
lợi ích của học sinh, tập thể lớp, nhà trường, xã hội, cộng đồng...thông qua đó
góp phần giáo dục đạo đức, nhân cách cho học sinh phát triể toàn diện và xây
dựng tổ chức Đoàn, Hội vững mạnh.
- Hoạt động phong trào có ý nghĩa rất quan trọng trong công tác chủ
nhiệm lớp, giúp tập thể học sinh gắn bó đoàn kết hơn; giúp GVCN có điều
kiện gần gũi thấu hiểu học sinh của mình hơn, giúp cho học sinh có điều kiện
phát huy, phát triển năng khiếu bản thân đồng thời thúc đẩy quá trình hình
thành và phát triển nhân cách của học sinh hoàn thiện hơn.
- Phát huy điểm tích cực trong các hoạt động phong trào thì sẽ hỗ trợ
rất tốt cho công tác làm chủ nhiệm lớp của giáo viên, tạo môi trường giáo dục
thân thiện, nâng cao dần chất lượng giáo dục dần đi đến mục tiêu của giáo dục
phổ thông là “giáo dục và hình thành nhân cách công dân tốt của nước Việt
Nam”.
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi nghiên cứu:
Năm học 2013 -2014 và năm học 2016 - 2017, tôi được phân công làm
công tác chủ nhiệm các lớp ở khối 10, chủ yếu các em là HS dân tộc Thái,
7


Mường và một số ít là dân tộc Kinh. Các em sống ở vùng kinh tế đăc biệt khó
khăn, dân trí thấp, đời sống vất vả và còn nhiều phong tục riêng của dân tộc
mình. Khi làm công tác chủ nhiệm, tôi có nhiều thuận lợi và gặp nhiều khó
khăn do đặc điểm địa lý, dân tộc và từ chính phụ huynh, HS.
2.2.1. Thuận lợi:
- Được BGH tin tưởng phân công làm công tác chủ nhiệm lớp 10 đầu
cấp, nên mỗi năm lại có thêm kinh nghiệm và bài học cho lớp kế theo, được
sự hỗ trợ tích cực các Đoàn thể trong nhà trường: Đoàn thanh niên, Hội liên
hiệp Thanh niên, Hội Khuyến học....BGH rất quan tâm và chú trong công tác

chủ nhiệm, cùng GVCN, hội CMHS và GVBM luôn phối hợp chặt chẽ trong
công tác giáo dục HS.
- Nhà trường tạo điều kiện tốt nhất về cơ sở vật chất cũng như tinh thần
một cách tối đa để HS được học hành, vui chơi, giải trí, tham gia các hoạt
động đoàn thể tốt.
- Lớp chủ nhiệm có nhiều tiền đề thuận lợi:
Sĩ số lớp khoảng 40 HS, mật độ vừa để quản lí, độ tuổi tương đương
không chênh lệch xa.
Hầu hết HS có tinh thần tự giác, nhiều HS có năng lực quản lí lớp,
có năng khiếu riêng, có tinh thần học hỏi cầu tiến, quan tâm đến tình hình thi
đua của lớp.độ tuổi tương đương không chênh lệch xa.
Lớp có tinh thần đoàn kết tốt, luôn giúp đỡ nhau học tập và chia sẻ
với nhau trong cuộc sống.
- Là giáo viên bộ môn Toán, tôi có nhiều thời gian gắn bó, sát sao với
các hoạt động của lớp chủ nhiệm [3].
2.2.2. Khó khăn:
Vì ở vùng núi, trình độ văn hóa thấp, các em còn mang tư tưởng học tập
phổ cập theo chính sách của nhà nước, nên thiếu nhiều kĩ năng ngay từ các
cấp học dưới. Nhiều em có cha mẹ đi làm ăn xa, hoặc vì điều kiện xa trường
học, các em phải ở trọ hay bố mẹ bỏ nhau nên thiếu thốn tình cảm và sự quan
8


tâm của gia đình, thiếu sự quản lý sát sao từ gia đình; việc đi lại để liên hệ với
CMHS cũng không thuận lợi, rất nhiều em đã nhiễm thói xấu của xã hội: Vô
kỉ luật, bất cần, nói tục, chửi bây, lún sâu vào chuyện tình cảm trai gái,
nghiện games .... ý thức học tập kém, chi phối thời gian và nhận thức nên ít
tham gia các hoạt động của tập thể.
Nhận thức của giáo viên về ý nghĩa,vai trò của công tác chủ nhiệm còn
có nơi có lúc chưa khách quan, toàn diện. Một số giáo viên được phân công

làm chủ nhiệm còn chưa tâm huyết với công việc, ngại khó ngại khổ mặc dù
hiểu rõ tầm quan trọng của nhiệm vụ chủ nhiệm lớp. Lại cũng có những giáo
viên mà năng lực điều hành, quản lý lớp chủ nhiệm còn hạn chế...Có những
tập thể lớp chưa tìm được tiếng nói chung giữa GVCN với học sinh trong hoạt
động phong trào. Ví dụ như lớp thì rất muốn hoạt động phong trào thật sôi nổi
rầm rộ nhưng GVCN lại không muốn học sinh của mình tích cực tham gia vì
cho rằng chỉ tốn thời gian, lãng phí công sức và tiền của mà chẳng giúp ích gì
cho mục tiêu học tập để thi tốt nghiệp và vào được các trường CĐ- ĐH, vốn
là mục tiêu số một của bậc học THPT.
Về công tác tổ chức, hướng dẫn, quản lý hoạt động phong trào ở lớp chủ
nhiệm nói riêng lại càng ít được các lực lượng giáo dục và cả bản thân giáo
viên chủ nhiệm chú trọng đầu tư công sức và thời gian xứng đáng với tầm
quan trọng của nó. Hoặc chưa có phương pháp hiệu quả để phát huy các hoạt
động này đạt kết quả cao.
2.3. Giải pháp thực hiện:
2.3.1. Nắm bắt tình hình ban đầu của lớp chủ nhiệm.
Khi bắt đầu nhận lớp chủ nhiêm, GVCN cần tiến hành việc điều tra đặc
điểm tình hình lớp tới tùng học sinh bằng việc soạn một biểu mẫu điều tra để
học sinh trình bày đặc điểm tình hình của riêng mình theo mẫu. Phiếu điều tra
này có nhiều nội dung quan trọng, không thể thiếu nội dung giúp phát triển
các hoạt động phong trào sau này của lớp là:

9


+ Sở trường năng lực, năng khiếu của bản thân ( Chú ý đến những năng
khiếu múa, hát, đóng kịch, ngâm thơ, kể chuyện, thể dục thê thao, dẫn chương
trình, hài hước, vẽ tranh... )
+ Nghề nghiệp của gia đình ( Chú ý những gia đình có nghề làm nghệ
thuật, thủ công mĩ nghệ, ...)

+ Truyền thống hoạt động phong trào của gia đình.
+ Tham gia hội thi nào, phong trào của trường, hoặc địa phương.
GVCN thống kê kết quả trả lời của học sinh theo những mục đích khác
nhau trong đó nắm bắt được khả năng tiềm tàng của lớp mình về phương
diện hoạt động phong trào để phát huy, khai thác khi có dịp. Thực tế việc
điều tra của tôi cho thấy không có một tập thể học sinh nào mà lại không
có nhân tố tiềm năng để phát triển công tác phong trào.
2.3.2. Kinh nghiệm hướng dẫn, tổ chức, quản lý hoạt động phong trào ở
lớp chủ nhiệm.
- Chọn đội ngũ cán bộ lớp phải là những em nhiệt tình, học khá ( Nếu
là học sinh đầu cấp thì giáo viên chủ nhiệm nên căn cứ vào học bạ THCS và
điểm xét tuyển vào 10) . Mỗi cán bộ lớp, đặc biệt là lớp trưởng, lớp phó phụ
trách văn nghệ và bí thư chi đoàn cần phải năng động và có một năng khiếu
nào đó về hoạt động tập thể. Bản thân các em sẽ là người nắm bắt nội dung,
triển khai, đi tiên phong trong các hoạt đông, có đầy đủ nhiệt huyết để truyền
lửa cho tập thể lớp đoàn kết, tích cực, đẩy mạnh hoạt động phong trào.
Thường các lớp tôi chủ nhiệm, ban cán sự lớp phần lớn được giữ
nguyên trong cả khóa học.
Ví dụ minh họa: Ban cán sự lớp 11B2.
Họ và tên
Cầm Bá Lâm

Chức vụ

Học

Hạnh

Năng khiếu

lực
Lớp trưởng Khá

kiểm
Tốt

Hát, nhảy, MC, khả năng dẫn
dắt, tổ chức các trò chơi của
lớp.

10


Lê Trọng Tuyên

Bí thư

Khá

Tốt

Vẽ tranh, đóng kịch, nhảy,

Đan Phượng

Lớp phó

Khá

Tổt

múa.
Hát, múa, dẫn chương trình

Lê Thị Nhi

văn nghệ
Lớp phó

Khá

Tốt

Vẽ tranh, hát, múa, diễn

Bùi Duy Trưởng

học tập
Lớp phó

Tốt

thuyết
Các môn thể thao.

TB

lao động
Ngoài ra, để hoạt động phong trào, GVCN thành lập các đội với tính chất
chuyên biệt, gồm những học sinh có năng khiếu đồng dạng và chọn học sinh

phụ trách có trách nhiệm, có khả năng nắm bắt, hiểu rõ tính chất của nội dung
các hoạt động: Đội văn nghệ ( Đan Phượng phụ trách), đội vẽ ( Lê Tuyên- phụ
trách), đội thi trực tuyến( Cầm Bá Lâm – Phụ trách), đội kịch ( Hà Lệ - Phụ
trách).
- Tổ chức hoạt động tập thể ngay từ đầu năm học, nhất là với học sinh
đầu cấp khi còn chưa quen nhau lại càng cần các hoạt động chung để có điều
kiện thân quen hơn. Một số biện pháp cụ thể như:
+ Giao cho lớp trưởng thống kê ngày tháng năm sinh của từng học sinh
trong lớp, công chia trung bình để lấy một ngày làm ngày sinh nhật lớp. Hàng
năm sẽ tổ chức sinh nhật lớp. Việc làm này có tác dụng rất to lớn trong việc
đem đến cho học sinh trong lớp cảm giác gắn gó hơn với lớp học còn nhiều
mới mẻ và bỡ ngỡ này.
+ Hàng tháng lớp trưởng có nhiệm vụ thống kê các bạn sinh cùng một
tháng để tổ chức mừng sinh nhật các bạn theo tháng. Thời gian tổ chức vào
một giờ sinh hoạt trong tháng, có trang trí lớp,cắm hoa, ghi danh và ngày sinh
của từng bạn sinh nhật bằng danh sách công khai trên bảng, có chương trình
được chuẩn bị chu đáo từ trước (giáo viên chủ nhiệm sẽ quan tâm, tư vấn và
duyệt trước chương trình cho các em) để chúc mừng sinh nhật, có liên hoan
nhẹ bằng nguồn kinh phí trích từ quĩ lớp . Làm như vậy tất cả các bạn trong
lớp đều biết được ngày sinh của nhau rất dễ dàng, tiện cho việc tạo dựng mối
11


quan hệ bạn bè tốt đẹp trong tập thể lớp, phát huy được trí lực sáng tạo của
học sinh, tạo tâm lý yêu mến lớp học cùng các bạn cho mỗi học sinh...[3].
+ Trong các giờ sinh hoạt lớp, GVCN cần chuẩn bị kĩ lưỡng nội dung
công việc để việc sơ kết, kiểm điểm các hoạt động trong tuần hết ít thời gian
nhất, dành thời gian còn lại cho học sinh thảo luận, trình bày với tư cách cá
nhân hoặc theo nhóm các vấn đề mà các em quan tâm hoặc có ảnh hưởng trực
tiếp đến quyền lợi của các em. Giáo viên chủ nhiệm tổ chức hướng dẫn cho

các em kĩ năng trình bày diễn đạt trước dám đông, sau đó cùng nhau đề ra
phương án giải quyết vấn đề. Khi việc này trở thành thường xuyên thì học
sinh sẽ rèn luyện được tâm lý tự tin bình tĩnh, một điều rất quan trọng đối với
con người trong thời đại mới đồng thời cũng rèn được tâm lý thi đấu tốt hơn
trong những dịp thi đua hoạt động phong trào của lớp, của trường mà học sinh
có tham gia; Hoặc cũng có thể sử dụng thời gian của tiết sinh hoạt lớp để cho
học sinh tổ chức chới các trò chơi. Từng tổ sẽ tổ chức trò chơi, lần này tổ này,
lần sau đến tổ khác. .. Giờ sinh hoạt sẽ không nặng nề như những giờ hỏi
cung và luận tội mà sẽ vui vẻ nhẹ nhàng hơn nhiều. Tâm lý thoải mái này
khiến học sinh ngoan và đoàn kết hơn.
+ Vào những ngày lễ đặc biệt ý nghĩa với các học sinh như: Ngày 8- 3,
ngày 20- 11, ngày Noel, ngày 29- 2 (nếu có) ..., GVCN hướng dẫn học sinh tự
tổ chức chúc mừng với những hoạt động tập thể ý nghĩa và vui nhộn. Những
dịp này, các học sinh rất hào hứng và bộc lộ khá rõ năng lực cá nhân của mình
trong các hoạt động chung.
+ Có thể được thì cuối năm học hoặc trong những ngày nghỉ lễ dài như
tết cổ truyền, nghỉ lễ 30 – 4, 1-5.. thì giáo viên chủ nhiệm lên hướng học sinh
của mình đến thăm nhà nhau, chúc tết và cùng vui chơi, cũng có thể đi píc níc
tập thể…( Tất nhiên những hoạt động này cần có được sự đồng tình, ủng hộ,
giúp đỡ của cha mẹ học sinh).
+ Thỉnh thoảng, theo lịch của nhà trường và của Hội cha mẹ học sinh,
các chi hội trưởng cha mẹ học sinh của lớp sẽ đến lớp dự giờ sinh hoạt hoặc
12


các giáo viên chủ nhiệm có thể mời một số bậc cha mẹ thường xuyên đến sinh
hoạt với lớp theo định kỳ. Đây là dịp tốt để giáo viên chủ nhiệm làm nhiệm vụ
cầu nối giữa cha mẹ học sinh với học sinh. Những dịp này, giáo viên chủ
nhiệm sẽ hướng dẫn học sinh tổ chức các hoạt động văn nghệ, thảo luận giao
lưu dân chủ cho học sinh bày tỏ những nguyện vọng, mong muốn về mọi mặt

hoạt động của lớp nói chung, hoạt động phong trào nói riêng để cha mẹ các
em nắm được tình hình cụ thể. Khi cha mẹ học sinh được nghe chính con em
mình nói lên mong muốn hoạt động tập thể mà lại là những hoạt động lành
mạnh thì các bậc cha mẹ sẽ luôn ủng hộ giúp đỡ nhiệt tình cho các hoạt động
phong trào. Vì thế hoạt động phong trào trong lớp sẽ thuận lợi hơn rất nhiều,
dễ dàng thành công hơn.
Đặc điểm khác biệt tập thể lớp 11B2, trong buổi họp phụ huynh, ngoài
GVCN, cha mẹ học sinh thì một thành phần nữa sẽ tham gia cùng để các em
và phụ huynh được tham gia đánh giá, tổng kết, trao đổi rút kinh nghiệm và
tìm kiếm biện pháp thỏa đáng, tích cực và thống nhất sự phối hợp giữa phụ
huynh và học sinh nhằm làm ý thức các em tốt hơn và tự giác, góp phần thúc
đẩy hoạt động phong trào tốt hơn.
- Nếu lớp chủ nhiệm không nỏi bật trong một phong trào hoạt động tập
thể nào thì người giáo viên chủ nhiệm cần phải gây dựng phong trào dần dần
từ những việc lamg cụ thể, nhỏ bé nhất từng tuần, từng tháng sao để học sinh
yêu thích hơn với các hoạt động phong trào. Khi đã yêu thích thì học sinh sẽ
đầu tư thời gian, công sức, trí tuệ để phát triển. Vì thế tình hình sẽ được cải
thiện. Kiên trì mới mong thành công…!
Các hoạt động phong trào trong nội bộ lớp như trên sẽ giúp học sinh
thêm tự tin, đoàn kết, giải tỏa những căng thẳng áp lực trong học tập, lại có
thêm kinh nghiêm tổ chức tiến hành các hoạt động phong trào khi thi đua
trong các đợt thi đua của trường và cả ở cấp cao hơn như cấp cụm, huyện
hoặc cấp tỉnh.

13


2.3.3. Kinh nghiệm hướng dẫn, tổ chức, quản lý hoạt động phong trào
trong các đợt thi đua của nhà trường:
Ở trường trung học phổ thông, một năm học có nhiều đợt thi đua lớn,

có ý nghĩa như đợt thi đua chào mừng, ngày 20 – 10, ngày 20- 11, ngày 8- 3,
ngày 19-5 và đặc biệt là ngày 26-3. Đây chính là dịp để học sinh được thay
mặt lớp thể hiện, phát huy khả năng hoạt động phong trào của mình. Để giành
được thành công trong những đợt thi đua này, người giáo viên chủ nhiệm đón
một vai trò rất quan trọng…[4].
- Việc làm đầu tiên của người giáo viên chủ nhiệm trong các đợt thi đua
này là ngay sau khi Đoàn hay nhà trường phát động cần phải nắm được mục
tiêu của đợt thi đua là nhằm tôn vinh, kỉ niệm, chào mừng điều gì? Cụ thể các
nội dung thi đua, thời gian phát động trong bao lâu từ bao giờ đến bao giờ, thể
lệ từng nội dung thi đua ra sao…? Đây là việc làm rất quan trọng để giáo viên
chủ nhiệm có thể tư vấn cho học sinh lớp mình lựa chộ đầu tư cho nội dung
thi đua gì. Nên hướng học sinh chú trọng đầu tư những nội dung mà lớp có
nguồn tài nguyên phong phú, tiềm năng để vừa đảm bảo tiêu chí chung của
nhà trường mà vẫn phù hợp với năng lực và sở thích của học sinh. Nếu học
sinh muốn đầu tư cho một nội dung mới mẻ so với truyền thống của lớp thì
giáo viên chủ nhiệm cũng không nên ngăn cản mà nên phân tích những thuận
lợi và khó khăn, khả năng thành công trong những nội dung đó để lớp lựa
chọn, quyêt định. Tuyệt đối không nên áp đặt học sinh phải đầu tư cho những
nội dung mà các em không thích hoặc không có khả năng. Nếu không có năng
lực hoặc không thích thì không thể dẫn tới thành công mà cũng không đem
lại hiệu quả giáo dục tốt đẹp được. Ngược lại làm học sinh chán nản thất
vọng, ấm ức không có lời cho sự đoàn kết và đi lên của tập thể lớp.
Trong các đợt thi đua lớn ở trường THPT Thường Xuân 2, Đoàn
trường thường phát động nhiều hoạt động phong trào ý nghĩa thiết thực như:
Hội thi tuyên truyền và phòng chống ma túy, mại dâm, HIV/ AIDS ( tháng 9),
hội thi Nữ sinh với luật bình đẳng giới ( Tháng 10), Tiếng hát học sinh (20
14


-11), Hội thi quốc phòng ( tháng 12), thi học tập và làm theo tấm phong cách,

đạo đức Hồ Chí Minh, Hội thi Xây dựng tủ sách gia đình, Ngày hội Đoàn
Viên 26 -3 [4].
- Khi đã chọn được nội dung phù hợp để tham gia dợt thi đua thì giáo
viên chủ nhiệm phải là người tư vấn xây dựng kế hoạch hoạt động, triển khai
sao cho hợp lý cả về thời gian, công sức và cả tiền bạc. Không nên bỏ mặc
học sinh tự làm vì như vậy học sinh chưa biết lường trước các tình huống, khả
năng xảy ra và cách giải quyết nên sẽ dẫn tới lãng phí thời gian, công sức và
tiền bạc mà kết quả có khi lại không được như mong muốn.
- Trong quá trình thực hiện kế hoạch đã xây dựng, giáo viên chủ nhiệm
phải luôn luôn theo sát, động viên học sinh phát huy sức mạnh tập thể, điều
chỉnh kế hoach cho phù hợp nhất với tình hình cụ thể…Không nên áp đặt học
sing phải đạt được thành tích cao để học sinh không bị cảm giác lo lắng quá
làm mất hứng thú. Kinh nghiệm cho thấy, khi bị lo lắng, sợ sệt học sinh mất
tự tin, thoải mái và kết quả thường không như mong muốn. Cũng không nên
làm hết cho học sinh mà để học sinh tự sáng tạo, luyện tập…các em mới thích
thú. Giáo viên chủ nhiệm cần luôn quán triệt tư tưởng cho học sinh làm gì
cũng phải đoàn kết, làm hết khả năng của mình chứ không nên chạy đua bắt
chước các lớp khác mà phải hiểu rằng mình tham gia các hoạt động để phát
huy trí lực của lớp mình, làm sao đi đúng yêu cầu của ban tổ chức, trọng tâm,
thiết thực, độc đáo, giản dị mà ý nghĩa sâu sắc.
Khi tham gia hội thi Tiếng hát học sinh nhân ngày 20 -11, chủ điểm là ca
khúc ca ngợi về mái trường, thầy cô, bạn bè có mở rộng nội dung là ca ngợi
tình yêu, cảnh đẹp quê hương đất nước. Tôi định hướng cho học sinh chọn
hai nội dung: Hát đơn ca “Những điều thầy chưa kể”, sẽ có học sinh tham
gia minh họa câu chuyện theo nội dung bài hát, bản thân các em dựa vào bài
hát để dàn dựng thành hoạt cảnh có ý nghĩa, vào cuối bài là băng rôn
“CHÚC MỪNG NGÀY NHÀ GIÁO VIỆT NAM 20 -11”, gửi đến các thầy cô
toàn trường, thực hiện là đội kịch của lớp. Nội dung thứ 2 là múa bài
15

“Những nhánh hoa rừng”, tiền đề là đội múa gồm 11 thành viên của lớp, thời
gian tập luyện khá dài, khoảng 2 tuần.
- Nếu lớp tham gia nội dung hoạt động nào mà GVCN có hiểu biết hoặc
có năng khiếu thì GVCN cần dành thời gian và công sức để chỉ đạo, hướng
dẫn học sinh sẽ dễ đạt kết quả tốt hơn.
Khi các em tham gia Hội thi Nữ sinh với Luật bình đẳng giới, tôi đã
định hướng cho các em vở kịch “Người vợ của gia đình”, tham gia góp ý cho
các em để vở kịch hoàn thiện sắc thái, biểu cảm, lời nói, việc làm, truyền tải
được tư tưởng mà vở kịch gửi đến người xem. Tham gia tập luyện vấn đáp nội
dung Luật bình đẳng giới và hướng dẫn, góp ý, cách chọn trang phục áo dài,
phong cách biểu diễn để em Lê Thị Nhi tham dự hội thi thành công. Em là
học sinh có năng khiếu vẽ, góp ý em nên dùng năng khiếu phần thi tài năng
và nội dung vẽ, tập vẽ.
- Khi nhà trường phát động phong trào hoạt động tập thể gì GVCN
nên tổ chức, hướng dẫn học sinh lớp mình tham gia đầy đủ các hoạt động với
100% sĩ số và với một thời gian nhanh nhất để có thành tích cao trong các
hoạt động thi đua. Muốn vậy, GVCN cần phân tích những mặt tích cực, ý
nghĩa tốt đẹp của các phong trào này để học sinh vui vẻ, nhiệt tình tham gia,
hướng dẫn cách thức tham gia sao cho hiệu quả nhất.
Khi Đoàn trường phát động phong trào quyên góp ủng hộ người
nghèo, hay người trong hoàn cảnh chịu thiên tai bão lũ, ở lớp tôi không phải
không có những học sinh cho rằng: em cũng nghèo đây lại còn phải ủng hộ ai
nữa; mà biết sự ủng hộ có đến tận tay người cần được ủng hộ không?Tôi đã
phân tích ý nghĩa tốt đẹp của phong trào quyên góp này cho các em, lấy
những ví dụ cụ thể, xác thực, lấy những câu tục ngữ, ca dao để học sinh thấy
đây là truyền thống từ xưa và rất đáng tự hào của cha ông mà mình phải có ý
thức tiếp nối, phát huy. Tôi cũng làm một phép so sánh thiết thực rằng số tiền
hay vật chất ủng hộ không phải là quá sức các em so với những khoản chi phí

16


cho nhu cầu cá nhân ngày càng cao của các em. Chỉ một lần như vậy, lần sau
các em đều rất nhiệt tình trong những việc tương tự.
Sau tất cả những biện pháp trên, giáo viên chủ nhiệm cũng cần lưu ý.
Nếu học sinh lớp mình tham gia thi mà không giành được kết quả thành công
thì cũng không nên trách mắng nặng nề mà nên họp phân tích, tìm hiểu
nguyên nhân thất bại và động viên an ủi học sinh bởi chính các em là người
buồn nhất mà lúc này lại bị chỉ trích thì các em sẽ chán, không muốn tham gia
các hoạt động khác nữa về sau. Nhưng cũng không nên bỏ qua không đả động
gì tới nguyên nhân và kết quả của hoạt động thì học sinh cũng sẽ không rút
được kinh nghiệm cho lần hoạt động sau hoặc xuất hiện tâm lý chán nản, xem
thường các hoạt động phong trào. Tất cả đều không có lợi cho công tác hoạt
động phong trào của tập thể lớp.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm.
Từ thực tiễn công tác chủ nhiệm lớp và chịu khó học hỏi kinh nghiệm
của các thầy cô giáo đồng nghiệp, tôi đã đúc rút ra một số kinh nghiệm nhỏ để
hoạt động phong trào tích cực, hiệu quả:
- Lớp 10C5 ( 2013 – 2016): Giải khuyến khích văn nghệ ba năm liền, giải
ba Hội thi cắm hoa nghệ thuật, giải ba Hội thi vẽ tranh tuyên truyền phòng
chống ma túy, mại dâm, HIV/AIDS, giải khuyến khích môn điền kinh cấp
tỉnh ( em Hà Văn Thương), giải ba chạy việt dã cấp huyện ( em Hà Văn
Hưng).
- Lớp 10C2 ( 2016 – 2019): Giải nhì Hội thi vẽ tranh tuyên truyền phòng
chống ma túy, mại dâm, giải nhì Hội thi Xếp sách nghệ thuật, giải nhất tập
thể và giải ba cá nhân hội thi trực tuyến An toàn giao thông, giải nhất và giải
ba Hội thi Tiếng hát học sinh, giải nhì, giải ba và ba giải khuyến khích Hội thi
quốc phòng cấp trường, xếp thứ ba toàn trường về giải thưởng trong ngày hội
Đoàn viên.

Các lớp tôi chủ nhiệm là những lớp cơ bản, tôi đã vân dụng những kinh
nghiệm chủ nhiệm của mình vào công tác chủ nhiệm lớp và cũng đã đạt được
17


những thành tích đáng kể trong hoạt động phong trào. Lớp tham gia đầy đủ
nhiệt tình tất cả các hoạt đọng phong trào mà nhà trường hoặc cấp trên phát
động như: 100% học sinh trong lớp tham gia hoạt động từ thiện giúp hội
người mù, giúp nạn nhân chất độc da cam, ủng hộ nhân dân Nhật Bản trong
thảm họa động đất sóng thần, tham gia viết thư UPU….
KIỂM NGHIỆM
Để tìm hiểu hiệu quả, ý nghĩa của hoạt động phong trào đối với học
sinh trong lớp, tôi đã tiến hành điều tra bằng phiếu điều tra và thu được kết
quả như sau:
* Kết quả điều tra ở lớp 11B2 năm học 2017- 2018, sĩ số 40 học sinh:
Đáp án A
Tỉ lệ
%

Đáp án B
Tỉ lệ
%

Đáp án C
Tỉ lệ
%

Đáp án D
Tỉ lệ
%

2/40

5,0

8/40

20,0

30/40

75

0/40

0

Câu hỏi 2

20/40

50,0

15/40

37,5

4/40

10

1/40

2,5

Câu hỏi 3

35/40

87,5

5/40

12,5

0/40

0

Câu hỏi
Câu hỏi 1

* Kết quả điều tra ở lớp 11B5 do một đồng nghiệp chủ nhiệm năm học
2017- 2018, sĩ số 40 học sinh; và trong năm học này chưa có thành tích gì
đáng kể trong các phong trào thi đua ở cấp trường :
Đáp án A
Tỉ lệ
%

Đáp án B

Tỉ lệ
%

Đáp án C
Tỉ lệ
%

Đáp án D
Tỉ lệ
%

2/40

5,0

18/40

45

12/40

30

8/40

20

Câu hỏi 2

4/40

10

18/40

45,0

13/40

32,5

5/40

1,25

Câu hỏi 3

35/40

87,5

5/40

12,5

0/40

0

Câu hỏi

Câu hỏi 1

Kết quả trên cho thấy ở những lớp mà chưa có hoạt động phong trào sôi
nổi, và chưa đạt được thành tích đáng kể thì học sinh vẫn nhận thức được hoạt
động phong trào là rất cần thiết trong trường trong lớp nhưng các em chưa
nhận thức được lợi ích từ các hoạt động phong trào đem lại và cũng chưa cảm
thấy thích tham gia các hoạt động phong trào. Còn ở lớp có hoạt động phong

18


trào sôi nổi và có thành tích thì các em thấy rõ ý nghĩa tốt đẹp và tích cực của
hoạt động phong trào và thích tham gia các hoạt động phong trào hơn.

3. Kết luận và kiến nghị
3.1. Kết luận.
19


Công tác chủ nhiệm rất phức tạp, khó khăn, đặc thù và đầy sáng tạo,
phải phụ thuộc vào nhiều yếu tố, đòi hỏi người GVCN phải bỏ nhiều công sức
và thời gian. Do vậy, không thể có một khuôn mẫu nhất định cho hoạt động
của GVCN. Đề tài là kinh nghiệm của bản thân tôi, song nó vốn chủ yếu xuất
phát từ thực tiễn và đã được kiểm chứng bằng thực tiễn, không nặng tính giáo
điều sách vở nên tôi tin rằng nó có thể ứng dụng rộng rãi trong các lớp.
Vì thời gian và phạm vi nghiên cứu hạn chế, lại mang tính chủ quan nên
không tránh khỏi những thiếu sót rất mong đồng nghiệp đóng góp ý kiến để
sáng kiến hoàn thiện hơn. Mọi ý kiến góp ý xin gửi về địa chỉ email:

3.2. Kiến nghị:

BGH nhà trường đã quan tâm, đề cao công tác chủ nhiệm lớp hãy đề
cao, quan tâm thiết thực, quán triệt đồng bộ công tác này hơn nữa, trong đó có
mảng hoạt động phong trào.
Hoạt động phong trào đòi hỏi có năng lực và sự đầu tư khá lớn cả công
sức và tiền của mà mức chi thưởng còn thấp chưa động viên được tinh thần
của các chi đoàn tham gia. Cần có mức thưởng hợp lý hơn cho các chi đoàn
và cá nhân đạt thành tích cao trong các hoạt động phong trào.
XÁC NHẬN CỦA HIỆU TRƯỞNG

Thanh hóa, ngày 9 tháng 05 năm
2018
Tôi xin cam đoan đây là SSKN
của mình, không sao chép nội dung
của người khác.
Người thực hiện

Trịnh Thị Minh
PHỤ LỤC
Tài liệu tham khảo
20


1. Dự thảo đổi mới chương trình giáo dục phổ thông.
2. Nhiệm vụ GVCN trong điều lệ trường THPT theo quyết định số
07/2007/QĐ- Bộ GD - ĐT ngày 02/04/2007 của bộ trưởng bộ Giáo dục và
đào tạo.
3. Sổ chủ nhiệm các năm học 2013 - 2014; 2014 - 2015; 2015 – 2016,
2016 – 2017, 2017 – 2018.
4. Các kế hoạch tổ chức triển khai các phong trào của nhà trường
Bảng thuật ngữ

Viết tắt
GVCN
HS
THPT
CMHS
BGH
BCH
GVBM

Diễn giải
Giáo viên chủ nhiệm
Học sinh
Trung học phổ thông
Cha mẹ học sinh
Ban giám hiệu
Ban chấp hành
Giáo viên bộ môn

PHIẾU ĐIỀU TRA
Họ và tên học sinh:………………………..
21


Lớp:………
Nội dung điều tra:
Điều tra tìm hiểu ý nghĩa của hoạt động phong trào đối với học sinh.
Yêu cầu thực hiện: Hãy khoanh tròn trước câu trả lời mà em cho là đúng, là
phù hợp với mình.
Câu hỏi 1: Hoạt động phong trào trong lớp em đã đem lại tác dụng như thế
nào đối với em?

A. Giải tỏa căng thảng trong học tập.
B. Giải tỏa căng thẳng và làm cho lớp đoàn kết hơn.
C. Giải tỏa căng thẳng, đoàn kết lớp và giúp đạt kết quả học tập cao hơn.
D. Không có tác dụng gì.
Câu hỏi 2: Em có thích tham gia các hoạt động phong trào không?
A. Rất thích.
B.Thích.
C.Bình thường tham gia cũng được không cũng được.
D.Không thích.
Câu hỏi 3: Theo em hoạt động phong trào có cần thiết trong trường phổ
thông không?
A. Rất cần.
B. Bình thường.
C. Không cần thiết.

Một số hình ảnh của học sinh lớp 10C2 trong các hội thi

22


Tác phẩm đạt giải nhất của em Lê Trọng Tuyên – năm học 2016 – 2017

Em Lương Văn Vui – học sinh lớp 10C2 trong tiểu phẩm ở hội thi
“Thanh niên với An toàn giao thông”

23


Em Lê Thị Nhi – lớp 10C2 đạt giải nhì hội thi
“Nữ sinh với Luật bình đẳng giới”

Tiểu phẩm dự thi đạt giải nhất của lớp

24