Điện tử viễn thông phân tích thiết kế hệ thống khotailieu

Phân tích Thiết kế Hệ thống
System Analysis & Design
Bài giảng 1:

Đại cương về các hệ thống thông tin quản lý
TS Đào Nam Anh
ĐHĐL, Khoa CNTT

1


Tham khảo
• Systems Analysis and Design, Alan
Dennis and Barbara Haley Wixom Fred
Niederman John Wiley & Sons, Inc.
• Dao Nam Anh, "Systems Analysis And
Design", Course Book, University of
Power, 201

2


Nội dung
1.1 Khái niệm về hệ thống, hệ thống quản lý, hệ
thống thông tin
1.2 Vai trò, nhiệm vụ của hệ thống thông tin
1.3 Các thành phần của hệ thống thông tin
1.4 Các phương pháp phân tích và thiết kế hệ
thống thông tin
1.5 Các giai đoạn phân tích thiết kế
1.6 Các mô hình qui trình phát triển phần mềm

3


Đại cương về các hệ thống thông tin quản lý
1.1

Khái niệm về hệ thống, hệ thống quản lý, hệ thống thông tin

• Hệ thống là một tổ hợp các bộ phận được sắp
xếp, tích hợp để tạo thành một tổng thể theo
một số nguyên tắc hoặc các quy định chung.
Các thành phần trong hệ thống liên quan đến
nhau, được sắp xếp theo một thứ tự, làm việc
cùng nhau và hướng tới mục tiêu nhất định.
• Hệ thống tương tác với môi trường: nhận các
yếu tố đầu vào và xuất ra các sản phẩm qua một
qui trình. Một hệ thống như vậy còn gọi là hệ
thống mở hay hệ thống năng động (dynamic).
4


Đại cương về các hệ thống thông tin quản lý
1.1

Khái niệm về hệ thống, hệ thống quản lý, hệ thống thông tin

Hệ thống có ba thành phần cơ bản:
• Đầu vào (Inputs): liên quan đến việc nhận các yếu tố
nhập vào hệ thống để được xử lý. Ví dụ, nguyên liệu,

năng lượng, dữ liệu, và nguồn lực con.
• Qui trình thực hiện (Processing): liên quan đến qui
trình chuyển đổi đầu vào thành đầu ra. Ví dụ như một
qui trình sản xuất, hoặc các phép tính toán.
• Đầu ra (Outputs): liên quan đến việc chuyển các kết
quả đã được tiến hành bởi qui trình thực hiện đến đích.
Ví dụ, thành phẩm, các dịch vụ, và thông tin quản lý phải
được truyền đến cho người sử dụng.
5


Đại cương về các hệ thống thông tin quản lý
1.1

Khái niệm về hệ thống, hệ thống quản lý, hệ thống thông tin

Thông tin phản hồi và kiểm soát (Feedback and
Control)
• Một hệ thống với các thành phần phản hồi và kiểm soát
đôi khi được gọi là một hệ thống điều khiển học, có khả
năng tự giám sát, tự điều chỉnh hệ thống.
• Thông tin phản hồi là dữ liệu về hiệu suất của một hệ
thống. Ví dụ, các dữ liệu về hoạt động bán hàng là thông
tin phản hồi cho người quản lý bán hàng.

6


Đại cương về các hệ thống thông tin quản lý
1.1

Khái niệm về hệ thống, hệ thống quản lý, hệ thống thông tin

Hệ thống điều khiển học, có khả năng tự giám sát, tự điều
chỉnh hệ thống.

7


Đại cương về các hệ thống thông tin quản lý
1.1

Khái niệm về hệ thống, hệ thống quản lý, hệ thống thông tin

Thông tin phản hồi và kiểm soát (Feedback and
Control)
• Kiểm soát liên quan đến việc giám sát và đánh giá các
thông tin phản hồi, để xác định xem một hệ thống đạt
được các mục tiêu của nó như thế nào. Chức năng kiểm
soát thực hiện các điều chỉnh cần thiết đối với đầu vào
của hệ thống và các thành phần trong qui trình xử lý để
đảm bảo có sản lượng sản xuất thích hợp.
• Ví dụ, một quản lý bán hàng thực hiện kiểm soát khi họ
chuyển vị trí nhân viên bán hàng trong các khu vực thị
trường cho mặt hàng mới, sau khi đánh giá thông tin
phản hồi về hiệu quả nghiệp vụ của họ.
8


Đại cương về các hệ thống thông tin quản lý

1.1

Khái niệm về hệ thống, hệ thống quản lý, hệ thống thông tin

Thông tin phản hồi và kiểm soát (Feedback and
Control)
• Ví dụ: Các cơ quan chính phủ là những ví dụ các hệ
thống trong xã hội. Xã hội có rất nhiều hệ thống: cá nhân
và các tổ chức xã hội, chính trị và kinh tế. Các tổ chức
có nhiều hệ thống con, chẳng hạn như các sở, ban, và
các nhóm làm việc.
• Tổ chức là những ví dụ của hệ thống mở bởi vì một tổ
chức tương tác với các hệ thống khác trong môi trường.
Tổ chức là những ví dụ của các hệ thống thích ứng: tổ
chức có thể sửa đổi hoàn thiện để đáp ứng nhu cầu của
một môi trường đang thay đổi.
9


Đại cương về các hệ thống thông tin quản lý
1.1

Khái niệm về hệ thống, hệ thống quản lý, hệ thống thông tin

Hệ thống quản lý (management system) là một tổ hợp các
qui trình và thủ tục được sử dụng để đảm bảo cho một tổ
chức có thể thực hiện tất cả các nhiệm vụ cần thiết để đạt
được các mục tiêu của nó.
• Ví dụ, một hệ thống quản lý môi trường cho phép các tổ
chức để cải thiện hiệu suất môi trường của họ thông qua

một qui trình cải tiến liên tục.

10


Đại cương về các hệ thống thông tin quản lý
1.1

Khái niệm về hệ thống, hệ thống quản lý, hệ thống thông tin

Hệ thống quản lý (management system) là một tổ hợp các
qui trình và thủ tục được sử dụng để đảm bảo cho một tổ
chức có thể thực hiện tất cả các nhiệm vụ cần thiết để đạt
được các mục tiêu của nó.
• Một hệ thống quản lý đơn giản là "Kế hoạch, Thực hiện,
Kiểm tra, Điều chỉnh" (Plan, Do, Check, Act - PDCA).
• Một hệ thống đầy đủ hơn sẽ có các phân công trách
nhiệm và một lịch trình hoạt động, cũng như các công cụ
kiểm soát để thực hiện các hoạt động khắc phục ngoài
các hoạt động theo lịch trình, tạo ra sự cải tiến liên tục
dạng xoắn ốc đi lên.
11


Đại cương về các hệ thống thông tin quản lý
1.1

Khái niệm về hệ thống, hệ thống quản lý, hệ thống thông tin

Hệ thống quản lý (management system)

MANAGEMENT
Various management functions
- Planning
- Organizing
- Control

MIS

INFORMATION
Data collecting regarding
management functions,
converting them into information
regarding managerial decision
making

SYSTEM
Doing things in a systematic way,
i.e., integrating the managerial
functions for achieving
organizational goals.

12


Đại cương về các hệ thống thông tin quản lý
1.1

Khái niệm về hệ thống, hệ thống quản lý, hệ thống thông tin

Hệ thống thông tin (information system) là sự kết hợp của

công nghệ thông tin và hoạt động của con người trong các
hoạt động hỗ trợ quản lý và quyết định thực hiện.
• Trong một ý nghĩa rộng, các hệ thống thông tin hạn
được sử dụng để chỉ sự tương tác giữa con người, qui
trình, dữ liệu và công nghệ.

13


Đại cương về các hệ thống thông tin quản lý
1.1

Khái niệm về hệ thống, hệ thống quản lý, hệ thống thông tin

Hệ thống thông tin (information system) là sự kết hợp của
công nghệ thông tin và hoạt động của con người trong các
hoạt động hỗ trợ quản lý và quyết định thực hiện.
• Có sự khác biệt rõ ràng giữa hệ thống thông tin, hệ
thống máy tính, và các qui trình nghiệp vụ. Hệ thống
thông tin thường bao gồm một thành phần công nghệ
thông tin nhưng không hoàn toàn liên quan đến công
nghệ thông tin, tập trung vào việc sử dụng công nghệ
thông tin.
• Hệ thống thông tin cũng khác qui trình nghiệp vụ: Hệ
thống thông tin giúp kiểm soát việc thực hiện các qui
trình nghiệp vụ.
14


Đại cương về các hệ thống thông tin quản lý

1.1

Khái niệm về hệ thống, hệ thống quản lý, hệ thống thông tin

Hệ thống thông tin (information system) là sự kết hợp của
công nghệ thông tin và hoạt động của con người trong các
hoạt động hỗ trợ quản lý và quyết định thực hiện.
• Hệ thống thông tin chuyển đổi dữ liệu đầu vào thành các
thông tin hữu ích thông qua ba thành phần cơ bản: đầu
vào, thực hiện, và đầu ra.
• Hệ thống thông tin giúp các nhà quản lý trong qui trình ra
quyết định, nâng cao hiệu quả hoạt động tổ chức.

15


Đại cương về các hệ thống thông tin quản lý
1.2 Vai trò, nhiệm vụ của hệ thống thông tin
Ba vai trò chính của các ứng dụng hệ thống thông
tin là :
• Hỗ trợ các qui trình sản xuất nghiệp vụ - sử
dụng hệ thống thông tin hỗ trợ các hoạt động, và
các qui trình sản xuất nghiệp vụ trong cơ quan,
nghiệp vụ.
• Hỗ trợ quyết định - giúp con người đưa ra
quyết định tốt hơn.
• Hỗ trợ lợi thế cạnh tranh - sử dụng các sáng
tạo công nghệ thông tin để có các quyết định tốt
16
hơn, tạo nên các lợi thế cạnh tranh.

Đại cương về các hệ thống thông tin quản lý
1.2 Vai trò, nhiệm vụ của hệ thống thông tin
Ba vai trò chính của các ứng dụng hệ thống thông
tin

17


Đại cương về các hệ thống thông tin quản lý
1.2 Vai trò, nhiệm vụ của hệ thống thông tin
• Hệ thống thông tin có thể cung cấp thông tin dữ
liệu quá khứ, hiện tại và dự báo, hỗ trợ ra quyết
định, quản lý con người và quản lý dự án, nâng
cao hiệu quả các hoạt động.
• Các nhà quản lý cần duy trì một cách tiếp cận
phù hợp cho việc phát triển, sử dụng, bảo trì hệ
thống thông tin.

18


Đại cương về các hệ thống thông tin quản lý
1.3 Các thành phần của hệ thống thông tin
• Một hệ thống thông tin sử dụng máy tính để
thực hiện một số hoặc tất cả các nhiệm vụ của
nó được gọi là hệ thống thông tin máy tính
(computer-based information system).
• Một hệ thống như vậy có ít nhất một máy tính cá

nhân và phần mềm. Hệ thống này có thể có
hàng ngàn máy tính lớn nhỏ khác nhau với hàng
trăm máy in, máy vẽ, các thiết bị khác, cũng như
mạng thông tin liên lạc (có dây / không dây) và
cơ sở dữ liệu.
19


Đại cương về các hệ thống thông tin quản lý
1.3 Các thành phần của hệ thống thông tin
Các thành phần cơ bản của hệ thống thông tin.
• Nguồn lực con người: người sử dụng và chuyên
gia CNTT, nhà phân tích hệ thống, lập trình viên,
dữ liệu viên, quản trị viên
• Phần cứng: thiết bị máy tính và thiết bị mạng, và
các phương tiện viễn thông).
• Phần mềm: các chương trình và thủ tục
• Dữ liệu: dữ liệu và cơ sở tri thức, và
• Mạng: mạng máy tính, mạng viễn thông và hỗ
trợ mạng.
20


Đại cương về các hệ thống thông tin quản lý
1.3 Các thành phần của hệ thống thông tin
Các thành phần cơ bản của hệ thống thông tin.
Lưu ý rằng không phải mọi hệ thống có đủ tất cả
các thành phần.

21

Đại cương về các hệ thống thông tin quản lý
1.3 Các thành phần của hệ thống thông tin
Nguồn lực con người
•
Người dùng cuối (end user - còn gọi là người sử dụng hoặc
khách hàng) là những người sử dụng hệ thống thông tin hoặc thông tin
mà nó tạo ra. Họ có thể là kế toán, nhân viên bán hàng, kỹ sư, nhân
viên, khách hàng, hoặc người quản lý. Hầu hết chúng ta là những
người sử dụng cuối cùng hệ thống thông tin.
•
Chuyên gia CNTT (IT expert): những người thực sự phát triển
và vận hành hệ thống thông tin, bao gồm hệ thống các nhà phân tích,
lập trình, kiểm thử, vận hành máy tính, và các quản lý viên, kỹ thuật
viên, và kỹ sư CNTT. Các nhà phân tích thiết kế hệ thống thông tin dựa
trên các yêu cầu thông tin của người sử dụng, các lập trình viên xây
dựng chương trình máy tính dựa trên các thông số kỹ thuật của các
nhà phân tích hệ thống, và các nhân viên khai thác vận hành hoạt động
hệ thống máy tính.
22


Đại cương về các hệ thống thông tin quản lý
1.3 Các thành phần của hệ thống thông tin
Phần cứng
•
Máy móc: máy tính và các thiết bị khác cùng
với tất cả các phương tiện truyền dữ liệu, các thiết
bị ghi và lưu trữ dữ liệu.

•
Hệ thống máy tính: bao gồm nhiều thiết bị
ngoại vi kết nối với nhau. Ví dụ như hệ thống máy
vi tính, hệ thống máy tính tầm trung, và hệ thống
máy tính lớn.

23


Đại cương về các hệ thống thông tin quản lý
1.3 Các thành phần của hệ thống thông tin
Phần mềm
Tài nguyên phần mềm gồm tất cả các bộ hướng
dẫn xử lý thông tin. Khái niệm chung này của phần
mềm này không chỉ bao gồm các chương trình
điều khiển và kiểm soát máy tính, mà còn các thủ
tục xử lý thông tin.

24


Đại cương về các hệ thống thông tin quản lý
1.3 Các thành phần của hệ thống thông tin
Phần mềm bao gồm:
•
Phần mềm hệ thống, chẳng hạn như một hệ
thống điều hành,
•
Phần mềm ứng dụng, là chương trình xử lý
trực tiếp cho việc sử dụng máy tính cụ thể của

người sử dụng.
•
Thủ tục, hướng dẫn hoạt động cho người sẽ
sử dụng hệ thống thông tin. Ví dụ như hướng dẫn
để điền vào một mẫu giấy hoặc cách sử dụng một
phần mềm cụ thể.
25